Master (cohorten t/m 2016) a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

Transcriptie

1 a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a Studiegids Geneeskunde a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a Master (cohorten t/m 2016) a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

2 Studiegids master Geneeskunde, Cohort tot en met De studiegids is met de grootst mogelijke zorg samengesteld. Toch kan niet geheel voorkomen worden dat er onjuistheden in staan of tussentijdse wijzigingen gemaakt moeten worden, met name omdat bepaalde informatie op het moment van publicatie niet op tijd beschikbaar was. Vanwege deze eventuele aanpassingen c.q. tussentijdse wijzigingen is het aan te raden de geneeskunde-website altijd eerst te raadplegen voor de meest actuele versie van de studiegidsen. Aan de inhoud van de studiegidsen kunnen geen rechten worden ontleend. De studiegidsen zijn eerst en vooral bedoeld als informatieve naslagwerken. Formele regels en richtlijnen betreffende het onderwijs staan gepubliceerd in de Onderwijs- en Examenregeling Bachelor Geneeskunde en/of Master Geneeskunde.

3 Inhoudsopgave VOORWOORD... 4 STUDIEGIDS , COHORT TOT EN MET LEESWIJZER... 6 CURRICULUM ERASMUSARTS... 7 ALGEMENE BESCHRIJVING VAN DE OPLEIDING ERASMUSARTS... 8 DEEL 1 ONDERWIJS THEMAONDERWIJS IN DE MASTER LIJNEN PRACTICUM KLINISCHE VAARDIGHEDEN (PKV), KLINISCH REDENEREN (KR) EN ACADEMISCHE VORMING (AV) MASTERONDERZOEK COSCHAPPEN OVERZICHT ONDERWIJS MASTER BOEKEN GEZONDHEIDSRISICO S DE WITTE JAS CEREMONIE EN DE ARTSENBULUITREIKING DEEL 2 STUDENTENVOORZIENINGEN ONDERWIJS SERVICE CENTRUM -STUDIEPUNT GENEESKUNDE STUDIEBEGELEIDING BIBLIOTHEKEN COMPUTERFACILITEITEN EN COMPUTERONDERWIJS STUDENTENORGANISATIES STUDIE EN STAGE IN HET BUITENLAND DEEL 3 ERASMUS MC EN EUR ERASMUS MC BESTUURLIJKE ORGANISATIE VAN DE EUR BIJLAGEN EN RICHTLIJNEN

4 Studiegids 2016/2017 / Inhoudsopgave 3 / 145 Studiegids master Geneeskunde, Cohort tot en met Redactie Uitgave Mathijs Doets (beeldbewerking), Mees van der Ent en Gonny Pasaribu (eindredactie) Erasmus MC Afdeling Onderwijs Onderwijsbeleid en -advies Rotterdam, 31 augustus 2017 Huidige versie:

5 Studiegids master Geneeskunde , Cohort tot en met Voorwoord Voor u ligt de meest actuele versie van de studiegids voor de master Geneeskunde. De opleidingseisen van de basisopleiding Geneeskunde zijn identiek voor alle Geneeskundeopleidingen in Nederland en vastgelegd in het Raamplan Artsopleiding Naast deze algemene opleidingseisen willen we in het Erasmus MC de opleiding van onze toekomstige artsen verrijken met een aantal accenten zoals de nadruk op academische vorming, het doen van wetenschappelijk onderzoek, professionele ontwikkeling, een patiëntgerichte beroepshouding, samenwerking met andere zorgprofessionals en een sterke maatschappelijke betrokkenheid. Dat deze aanpak zijn vruchten afwerpt, blijkt wel uit het feit dat we al vier jaar op rij in de top van de ranglijst van studenten enquetes zijn geëindigd. Daar zijn we uiteraard bijzonder trots op! Naast de basisopleiding Geneeskunde biedt het Erasmus MC getalenteerde en gemotiveerde studenten een heel andere, unieke uitdaging: deelname aan een tweejarige Master of Science-opleiding. Onze vijf geaccrediteerde Engelstalige Master of Science programma s, verenigd in de Erasmus MC Graduate School, zijn hoogwaardige wetenschapsopleidingen op het gebied van fundamenteel of gezondheidszorgonderzoek. Een dergelijke opleiding vormt een uitstekende uitgangspositie om te kunnen promoveren en een wetenschappelijke carrière op te bouwen. In 2014 heeft het Erasmus MC het nieuwe Onderwijscentrum geopend. Studenten, medewerkers en bezoekers kunnen daar gebruik maken van de onderwijsruimten, zelfstudie- en loungeplekken en projectruimten. Het Onderwijscentrum van het Erasmus MC is een inspirerende leeromgeving waar de student zich thuis voelt, zich door interactie met andere studenten en docenten professioneel vormt en ondersteund wordt door moderne, state-of-the-art onderwijsfaciliteiten. Het onderwijsplein vormt het kloppende hart van deze nieuwe leeromgeving van het Erasmus MC. Op en rond het ruimtelijke en lichte plein zijn optimale onderwijsfaciliteiten

6 geconcentreerd. Het onderwijsplein heeft een academische en studieuze uitstraling die uitnodigt om (samen) te studeren en die de interactie tussen studenten onderling en tussen studenten, docenten èn onderzoekers bevordert. Het Onderwijscentrum roept bij studenten en docenten een gevoel van trots op het Erasmus MC op. De realisatie van dit nieuwe Onderwijscentrum onderstreept de belangrijke plaats die onderwijs -- naast wetenschappelijk onderzoek en patiëntenzorg -- in het Erasmus MC inneemt. Wij hopen, mede namens al onze docenten, dat jullie als studenten de mogelijkheden van het Erasmus MC zullen gebruiken voor een leerzame en leuke studietijd in Rotterdam. Prof.dr. Hans van Leeuwen, Decaan en lid Raad van Bestuur Erasmus MC Prof.dr. W.W. van den Broek Opleidingsdirecteur Geneeskunde

7 Studiegids , Cohort tot en met Leeswijzer Deze studiegids is opgebouwd uit drie delen. Deel 1 Onderwijs Het deel Onderwijs geeft een beschrijving van het onderwijs in het curriculum Erasmusarts. Ook diverse onderwijs-gerelateerde onderwerpen komen aan bod: de lijst van verplichte boeken, gezondheidsrisico s en kwaliteitszorg. Deel 2 Studentenvoorzieningen Het deel Studentenvoorzieningen geeft veel praktische informatie voor de student die aan het Erasmus MC Geneeskunde studeert. Deel 3 Erasmus MC en EUR Dit deel geeft algemene informatie over het Erasmus MC en de EUR. Verder wordt er aandacht besteed aan de organisatiestructuur en aan de afdelingen, die van belang zijn voor het Geneeskundeonderwijs.

8 Curriculum Erasmusarts

9 Studiegids Algemene beschrijving van de opleiding Erasmusarts Profiel van de Erasmusarts Binnen het Erasmus MC worden artsen opgeleid die in staat zijn een brug te slaan tussen patiëntenzorg, wetenschap en de maatschappij. Het beroepsprofiel van de Nederlandse arts staat beschreven in het Raamplan Artsopleiding 2009 (tevens opgenomen in de Wet Individuele Beroepen in de Gezondheidszorg, de wet BIG) in de vorm van CanMEDS competenties en vormt de basis voor het mastercurriculum van het Erasmus MC. Deze eindtermen betreffen medische, wetenschappelijke en persoonlijke aspecten én aspecten in relatie tot de maatschappij en het gezondheidszorgsysteem. Daarnaast besteedt de opleiding extra aandacht aan het feit dat de (basis)arts doordrongen moet zijn van het feit dat het heel normaal is om iets niet te weten en aan de manier om de ontbrekende kennis te compenseren. Zelfstudie, een positieve attitude ten aanzien van levenslang leren en multidisciplinair denken en handelen zijn daarom evenzeer belangrijke doelstellingen. Het profiel van de opleiding bestaat dan ook uit een basisprofiel, gebaseerd op de algemene eindtermen van het Raamplan Artsopleiding 2009, waaraan toegevoegd een Rotterdams profiel, vertaald in eindtermen van de Erasmusarts en vastgelegd in de opleidingsvisie Dokter zijn in 2020: 1) klinisch redeneren, vanuit een solide (bio)medische kennisbasis; 2) professionele vorming; 3) klinische en beroepsgebonden vaardigheden; 4) academische vorming en wetenschappelijke vaardigheden; 5) maatschappelijke verantwoordelijkheid: zorgvisie en preventie. Profiel en missie Een belangrijke beleidslijn in het Erasmus MC is dat onderwijs, onderzoek en patiëntenzorg gelijkwaardige kerntaken zijn, waartussen zoveel mogelijk dwarsverbanden moeten bestaan. Deze gelijkwaardigheid blijkt onder meer uit het feit dat in de afgelopen

10 Studiegids master Geneeskunde / 145 jaren meer hoogleraren zijn benoemd die hun sporen vooral in het onderwijs hebben verdiend, dat onderwijs een vast onderwerp is in de jaarplannen van de afdelingen en dat fors is geïnvesteerd in een nieuw Onderwijscentrum. De Rotterdamse opleiding heeft een eigen profiel dat wordt samengevat in de volgende missie: Het Erasmus MC wil haar studenten vanuit een inspirerende onderwijsomgeving, waarbij de zorgvraag van de patiënt centraal staat, opleiden tot een maatschappelijk betrokken 'Erasmusarts', een teamspeler met een academische en wetenschappelijke attitude die gericht is op voortdurende kennisverwerving, continue professionele ontwikkeling en overdracht van opgedane kennis aan collega-professionals Uit deze missie komt naar voren dat de Erasmusarts kan optreden als verbindingsofficier tussen patiëntenzorg, onderzoek en onderwijs en op ieder van deze terreinen zelf een actieve rol kan vervullen. De Erasmusarts is een teamspeler die in een multidisciplinair behandelteam kan samenwerken en in zijn professionele rol de principes toepast van evidence-based medicine, waarbij hij/zij tevens in staat is daarvan op gefundeerde gronden af te wijken. De Erasmusarts hanteert het principe van levenslang leren en levert ook na zijn opleiding een bijdrage aan wetenschappelijk onderzoek. Hij/zij heeft zijn opleiding genoten in een multiculturele onderwijsomgeving. Door het samenwerken met studenten uit verschillende culturen heeft hij/zij een goed inzicht verkregen in het omgaan met en behandelen van patiënten met uiteenlopende achtergronden. Bovenstaand profiel van de Erasmusarts en de missie van de opleiding zijn één samenhangend geheel en vormen de basis voor zowel de bachelor- als de masteropleiding Geneeskunde.

11 10 / 145 Studiegids master Geneeskunde De masteropleiding Geneeskunde Het masterprogramma omvat drie leerjaren van in totaal 180 ECTS en bestaat uit thematisch onderwijs, masteronderzoek en coschappen. Een belangrijk element in het programma is de herhaling van kennis en vaardigheden: dit betreft stof uit de bacheloropleiding in thema Ma1B De Patiënt en relevante disciplinegebonden kennis en vaardigheden in de zg. ICK-week (Introductiecursus Kliniek-week) voorafgaand aan een coschap. Op deze manier wordt bewerkstelligd dat studenten goed beslagen ten ijs komen in de coschappen. Thematisch onderwijs Het eerste masterjaar start met thematisch onderwijs. Er zijn twee thema s geprogrammeerd. Thema Ma1B, De Patiënt, beslaat 20 weken en is een voorbereiding op de coschappen. In het thema komen alle CanMEDS-rollen aan de orde. Kennis en vaardigheden uit het bachelorprogramma worden aan de hand van 100 verdiepingsonderwerpen (de meest voorkomende ziektescripts ) herhaald en verdiept. Deze onderwerpen zijn geselecteerd op basis van incidentie, maatschappelijke relevantie, de cost of error en het perspectief van patiëntveiligheid. De leerstof wordt aangeboden aan de hand van diverse onderwijsvormen, zoals patiëntdemonstraties, vaardigheidsonderwijs, (elektronische) zelfstudieopdrachten en casusonderwijs. Dit laatste is een vervolg op de lijn Klinisch Redeneren in de bacheloropleiding Geneeskunde. Het casusonderwijs wordt begeleid door meer overstijgende artsen, zoals huisartsen, kinderartsen en internisten. Het casusonderwijs bestaat eruit dat studenten wekelijks zelfstandig twee patiëntcasus uitwerken, die vervolgens in een studiegroep met een arts worden nabesproken. Tijdens de bespreking wordt een variant op de casus aangeboden, waarbij sprake is van een vergelijkbare beginsituatie, maar met andere onderzoeksbevindingen. Studenten moeten deze casus ter plekke met elkaar oplossen. Onderdeel van Ma1B is dat studenten inzicht krijgen in het geneeskundig proces in de praktijk. Zij lopen daartoe een dag met een huisarts mee, bezoeken de IC en de SEH en wonen een obductie bij. Aan de bezoeken wordt een gerichte opdracht gekoppeld en er is een terugkoppelingsmoment. Uiteindelijk doel is dat de studenten

12 Studiegids master Geneeskunde / 145 zelfstandig een afgewogen behandelplan kunnen opstellen. Gedurende dit thema oefenen studenten vanuit het principe training-before-the-job met behulp van simulatiemiddelen een aantal klinische vaardigheden in het Skills Plaza. Dit betreft de vaardigheden venapunctie, knopen & hechten en blaascatheterisatie. Een voldoende beheersing van deze vaardigheden is een vereiste om met de coschappen te kunnen beginnen. De studenten worden gestimuleerd zelfstandig hun kennis te herhalen met behulp van e-learningmodules, ingangstoetsen en literatuurstudie. De herhaling is steeds gekoppeld aan de stof van de desbetreffende themaweek. Herhaling van klinische vaardigheden wordt gedaan via kleinschalig onderwijs (zogenaamde artspatiëntcontacten/apc en Acute Geneeskunde/EHBO-onderwijs). Onderdeel van het APC-onderwijs is het gynaecologisch onderzoek, dat wordt getraind met behulp van docenten Gynaecologisch Onderzoek. Dit zijn vrouwelijke simulatiepatiënten die getraind zijn in het doceren van studenten op dit vlak. In het APC-onderwijs staan de CanMEDS-rollen van medisch deskundige en communicator centraal. Het onderwijs vindt plaats in een opleidingssituatie. Thema Ma1A, Methoden van klinisch en epidemiologisch onderzoek, reikt studenten kennis over onderzoeksmethodologie aan die een goede voorbereiding vormt op het onderzoek dat studenten in een latere fase in de masteropleiding zelf zullen gaan doen in het kader van het masteronderzoek. In dit thema staat de rol van academicus centraal, met inbegrip van de rol van organisator van onderzoek. Na het thematisch onderwijs kunnen studenten aangeven of zij eerst het masteronderzoek willen doen of starten met de coschappen. De keuze is in principe vrij, maar ook afhankelijk van de beschikbare capaciteit in de coschappen. Masteronderzoek Het masteronderzoek maakt deel uit van het keuzecurriculum van de Geneeskundeopleiding, en biedt de student de mogelijkheid om aan de studie een persoonlijk profiel te geven. Het masteronderzoek heeft als doel dat de student actief kennis maakt met de verschillende stadia van het wetenschappelijk onderzoek, zoals het formuleren van een vraagstelling, het opstellen van een werkplan, het verzamelen

13 12 / 145 Studiegids master Geneeskunde van gegevens, het interpreteren van de uitkomsten, het schrijven van een wetenschappelijk verslag en het mondeling presenteren van de resultaten. Daarnaast stelt de student zich op de hoogte van de overige wetenschappelijke activiteiten van de afdeling/instelling waar deze het masteronderzoek doet, bijvoorbeeld door het deelnemen aan refereeravonden, werkbesprekingen en seminars. De student heeft bij het masteronderzoek een vaste begeleider die de student ondersteunt bij het schrijven van het onderzoeksplan, voortgangsgesprekken voert, feedback geeft en de student beoordeelt. Volgt de student het masteronderzoek in het buitenland, dan zijn er twee begeleiders: één ter plaatse en één vanuit het Erasmus MC (zie bijlage 1 voor alle regels en richtlijnen omtrent masteronderzoek in het buitenland). Studenten kunnen kiezen voor een meer klinisch georiënteerd of een meer fundamenteel onderzoek. Bij een klinisch onderwerp kunnen masteronderzoek en oudste coschap worden gecombineerd. De student kan het masteronderzoek voorafgaand aan of na afloop van de coschappen doen. De student schrijft over het masteronderzoek een eindverslag met de structuur van een wetenschappelijk artikel. Regelmatig resulteert het masteronderzoek daadwerkelijk in een peer reviewed-publicatie. Coschappen In de coschappen komen alle zeven CanMEDS-rollen aan de orde. Alle studenten volgen hun coschappen in een vaste volgorde. Vrijwel alle coschappen (of serie van enkele coschappen) starten met een ICK-week, waarin de voor het daaropvolgende coschap typerende ziektebeelden, (klinische) vaardigheden en farmacie/farmacotherapie worden behandeld. Ook wordt, indien van toepassing, ingegaan op de kenmerken van de patiëntenpopulatie en de eventuele implicaties daarvan voor de patiëntbejegening. In de ICK-weken is voorts het SCOPE-onderwijs (Samenwerken in de Coschappen, Ontwikkeling, Persoonlijke Evaluatie) gepland (zie pagina 42 voor een beschrijving van het SCOPE-onderwijs). In dit onderwijs staan patiëntveiligheid en reflectie op de praktijk centraal (zowel voor, tijdens en na de praktijk van de coschappen). Ook worden studenten tijdens dit onderwijs met nadruk op hun eigen verantwoordelijkheid gewezen om feedback te vragen. Doelstelling van de ICK-week is dat studenten goed voorbereid met het coschap beginnen en zo maximaal kunnen leren in de praktijk. De serie coschappen start met een week beeldvormende technieken.

14 Studiegids master Geneeskunde / 145 Dit coschap is als eerste gepland, omdat kennis van beeldvormende technieken en het kunnen interpreteren van de beelden van belang zijn voor alle coschappen. In dit coschap krijgen studenten een zeer intensieve begeleiding van radiologen. Het Erasmus MC heeft gekozen voor een afzonderlijk coschap beeldvormende technieken om te bereiken dat studenten ook de grondbeginselen van dit vak leren van de radiologen zelf. Na dit eerste coschap volgen twee lange coschappen (10 weken) Interne Geneeskunde en Heelkunde. Door de lange duur raken studenten gemakkelijker vertrouwd met de klinische praktijk. Later in de opleiding zijn meer specialistische of meer poliklinische coschappen geprogrammeerd, waarin van studenten een grotere mate van zelfstandigheid wordt gevraagd. De serie reguliere coschappen eindigt met drie coschappen die niet in een klinische setting plaatsvinden (huisartsgeneeskunde, sociale geneeskunde en revalidatie). Na de reguliere coschappen volgen het keuzecoschap en het oudste coschap. Op dit moment is het bovendien mogelijk om de vrije periode van zes weken tussen serie 1 en serie 2 één keuzecoschap van drie weken te doen. Dit betreft een tijdelijke regeling en dient een keuzeschap te zijn op een van de gebieden waarop al een coschap is gelopen (te weten Interne Geneeskunde, Heelkunde of Kindergeneeskunde of een coschap dat niet wordt aangeboden in serie 2). Studenten kunnen het keuzecoschap en oudste coschap combineren tot één lang oudste coschap of kunnen in plaats van een keuzecoschap een extra lang masteronderzoek doen. Voor dat laatste is goedkeuring vooraf vereist (zie de Onderwijs- en Examenregeling master Geneeskunde ). Ook bestaat de mogelijkheid om het oudste of keuzecoschap in het buitenland te lopen. Een verzoek daartoe dient te worden goedgekeurd door de coördinator van de masteropleiding. In het keuze- en oudste coschap krijgen studenten meer verantwoordelijkheid en worden zij geacht te functioneren op het niveau van een net afgestudeerd basisarts.

15 14 / 145 Studiegids master Geneeskunde Onderwijsvormen en contacturen Thematisch onderwijs Het eerste masterjaar start met thematisch onderwijs van 23 weken en telt gemiddeld 10 contacturen per week, verdeeld over vier uur grootschalig en zes uur kleinschalig onderwijs. Na afronding van het thematisch onderwijs zal een deel van de studenten verder gaan met masteronderzoek of instromen in de coschappen. Masteronderzoek Het masteronderzoek duurt 21 weken. Er wordt uitgegaan van twee uur begeleiding per week. Coschappen De coschappen vallen uiteen in drie series: serie 1, serie 2 en serie 3. De serie 1 en serie 2-coschappen worden voorafgegaan door een ICKweek (= één week). Hier is sprake van permanente begeleiding, dus circa 40 uur per week. De meeste reguliere coschappen gaan uit van 3,5 uur begeleiding per student per week. Bij het coschap radiologie, dat één week duurt, is sprake van permanente begeleiding, dus 40 uur. In het keuze- en oudste coschap is het uitgangspunt dat de student meer zelfstandig werkt; voor de begeleiding wordt uitgegaan van twee uur per week. Samenvattend overzicht contacturen Periode Duur in weken Aantal contacturen per week Thema-onderwijs Masteronderzoek 21 2 ICK-weken 7 40 Coschappen 1. radiologie 2. reguliere coschappen 3. keuzecoschap(pen) en oudste coschap ,5 2 Totaal 127

16 Studiegids master Geneeskunde / 145 Kernthema s en begrippenschema In de kernthema s van zowel de bachelor- als de masteropleiding Geneeskunde komen basisvakken, klinische vakken, gezondheidswetenschappen, filosofie en ethiek geïntegreerd aan de orde. De samenhang tussen deze verschillende onderdelen wordt geïllustreerd aan de hand van het begrippenschema (zie p. 16). Dit schema weerspiegelt het denkproces van een arts en vormt het gereedschap waarmee studenten gedurende de hele opleiding tot Erasmusarts problemen van een patiënt leren benaderen. Het schema staat dan ook centraal in de gehele opleiding tot Erasmusarts.

17 16 / 145 Studiegids master Geneeskunde Begrippenschema

18 Studiegids master Geneeskunde / 145 Uitgangspunten onderwijsprogramma Voor de masteropleiding Geneeskunde is het programma gebaseerd op een aantal uitgangspunten. Hieronder worden deze wat betreft de master beknopt toegelicht. De kracht van herhaling en training-before-the-job De opleiding hecht er waarde aan dat studenten eerst een solide medische kennisbasis hebben, ervaring hebben opgedaan met de basale klinische vaardigheden en zich bewust zijn van hun professionele houding, voordat ze een rol gaan spelen in de patiëntenzorg. Door dit herhaaldelijk te oefenen, in een steeds meer op de authentieke beroepssituatie gelijkende context, zijn studenten optimaal voorbereid. Toenemende zelfstandigheid in het functioneren als arts De coschappen kennen een vaste volgorde en een duidelijke opbouw, waarin de zelfstandigheid en de verantwoordelijkheid van studenten toenemen. Coschappen die een relatief intensieve begeleiding vergen zijn eerder geprogrammeerd dan coschappen die meer zelfstandigheid vereisen, zoals de disciplines met een sterke poliklinische component. Het eindniveau wordt bereikt in het oudste coschap, waarbij meer tempo, grotere zelfstandigheid, organisatievermogen en verantwoordelijkheid van de studenten worden verwacht rondom de zorg voor meerdere patiënten. Geïntegreerd lijnonderwijs Het lijnonderwijs is geïntegreerd met het themaonderwijs en het onderwijs in de voorbereidende weken van de coschappen.

19 18 / 145 Studiegids master Geneeskunde Eindtermen en kwalificaties master Geneeskunde Binnen het Erasmus MC worden artsen opgeleid die in staat zijn een brug te slaan tussen patiëntenzorg, wetenschap en de maatschappij. Het beroepsprofiel van de Nederlandse arts staat beschreven in het Raamplan Artsopleiding 2009 in de vorm van CanMEDS competenties en vormt de basis voor het mastercurriculum van het Erasmus MC. Het Erasmus MC volgt hierin de beschreven niveaus zoals gedefinieerd in het Raamplan. Ook begeleiders en beoordelaars van masterstudenten in de coschappen zijn goed bekend met de CanMEDS systematiek, mede door het opleidingscontinuüm met de medische vervolgopleidingen. In het Raamplan Artsopleiding 2009 worden deze competenties als volgt uitgewerkt: Medisch deskundige De juist afgestudeerde arts beschikt over een breed kennis- en vaardighedenpakket uit het medisch kennisdomein en past dit toe in de medische praktijk. De arts levert zorg conform de actuele professionele standaard. Communicator De juist afgestudeerde arts is in staat een doeltreffende relatie aan te gaan en te onderhouden met zijn patiënten, hun naasten en andere zorgverleners. Samenwerker De juist afgestudeerde arts is in staat een collegiale samenwerking op te bouwen en in een multidisciplinair verband samen te werken op het gebied van patiëntenzorg, onderwijs of onderzoek. Organisator De juist afgestudeerde arts stemt taken onderling op elkaar af, prioriteert en evalueert deze. Hij levert een bijdrage aan besluiten over beleid en de toewijzing van beperkte middelen. Gezondheidsbevorderaar De juist afgestudeerde arts heeft aandacht voor preventieve gezondheidszorg, zowel beleidsmatig als in de medische praktijk.

20 Studiegids master Geneeskunde / 145 Academicus De juist afgestudeerde arts levert een wetenschappelijke bijdrage aan de gezondheidszorg, geeft of bevordert onderwijs en erkent het belang van een leven lang leren. Beroepsbeoefenaar De juist afgestudeerde arts werkt volgens de hoogste medische en ethische standaarden in Nederlands en Europees kader en spant zich voortdurend in om de standaarden van zijn vakgebied volledig te beheersen. Voor de verdere detaillering hiervan in concrete competenties en de vermelding van het beoogde eindniveau per competentie (III, IV of V) zie hoofdstuk 6 van het Raamplan Artsopleiding Het Erasmus MC heeft binnen dit Raamplan haar eigen profiel gekozen, vertaald in eindtermen van de Erasmusarts en vastgelegd in de opleidingsvisie Dokter zijn in De eindtermen van de Opleiding Geneeskunde aan het Erasmus MC zijn verdeeld over vijf accenten die het beroepsprofiel van de Erasmusarts omvat: 1. klinisch redeneren vanuit een solide (bio)medische kennisbasis; 2. professionele vorming; 3. klinische en beroepsgebonden vaardigheden; 4. academische vorming en wetenschappelijke vaardigheden; 5. maatschappelijke verantwoordelijkheid: zorgvisie en preventie. Hieronder staat de profilering van de Erasmusarts uitgewerkt. De bijbehorende rollen uit het Raamplan Artsopleiding 2009 worden steeds vermeld. 1. Klinisch redeneren vanuit een solide (bio)medische kennisbasis Rol: Medisch deskundige Een Erasmusarts kan op basis van de ziektebeelden, die zijn behandeld in het curriculum, zijn kennis op het gebied van de etiologie, pathogenese, pathofysiologie en de epidemiologie aanwenden om de klacht(en) van de patiënt zoveel mogelijk te verklaren. Een Erasmusarts kan op systematische wijze anamnese en eventuele onderzoeken inzetten om de klacht(en) van de

21 20 / 145 Studiegids master Geneeskunde patiënt te onderzoeken en komt naar aanleiding van zijn bevindingen tot een (differentiële) diagnose ter verklaring van deze klacht(en), en doet op basis hiervan een voorstel voor verder beleid. Een Erasmusarts kan aan de patiënt het verloop van de ziekte en de prognose van de behandeling beschrijven, rekening houdend met het opleidingsniveau en de culturele achtergrond van de patiënt. Een Erasmusarts kan op grond van natuurwetenschappelijke basiskennis de mogelijkheden en beperkingen van gebruikte medische technieken inschatten en de daarmee verkregen diagnostische bevindingen op waarde schatten. 2. Professionele vorming Rollen: Academicus, Beroepsbeoefenaar Een Erasmusarts is alert op zijn eigen vooroordelen, zijn eigen normen en waarden en weet hoe deze hem beïnvloeden in zijn professie. Een Erasmusarts signaleert hiaten in eigen kennis, vaardigheden en professionaliteit en kan hiervoor adequate oplossingen genereren en uitvoeren om de ontbrekende kennis en vaardigheden te verwerven en toe te passen. Een Erasmusarts reflecteert continue op de consequenties van zijn handelen voor de patiënt en kan hierop anticiperen. 3. Klinische en beroepsgebonden vaardigheden Rollen: Medisch deskundige, Beroepsbeoefenaar, Communicator, Samenwerker, Organisator, Academicus De Erasmusarts beschouwt de patiënt als mens waarin aandacht is voor eventuele comorbiditeit als ook de interactie tussen de aandoeningen onderling, voor de sociaal/ culturele context van de patiënt, en voor de betekenis van de diagnosevoering en bijbehorend beleid op de levenskwaliteit van de patiënt. Een Erasmusarts voert praktische klinische vaardigheden adequaat uit. De Erasmusarts kan omgaan met de grote diversiteit aan informatie. Een Erasmusarts benadert een patiënt, en zijn naasten integer en respectvol en beschikt over een voldoende beheersing van

22 Studiegids master Geneeskunde / 145 de Nederlandse taal. Een Erasmusarts informeert en adviseert zijn patiënt over zijn gezondheidstoestand en bepaalt samen met patiënt over het verdere zorgtraject (shared decision making). Een Erasmusarts kan samenwerken met mensen binnen en buiten de eigen discipline. Een Erasmusarts kan zijn eigen werkzaamheden prioriteren en plannen. De Erasmusarts handelt op grond van beroepsethische en juridische normen, waarden en principes, en gaat op een systematische en constructieve manier om met ethische dilemma s in de patiëntenzorg. 4. Academische vorming en wetenschappelijke vaardigheden Rollen: Academicus, Beroepsbeoefenaar, Medisch deskundige, Samenwerker, Communicator Een Erasmusarts vormt zelfstandig een oordeel over de kwaliteit van wetenschappelijk onderzoek. Een Erasmusarts kan onder begeleiding een wetenschappelijk onderzoek opzetten, uitvoeren en de resultaten ervan interpreteren en presenteren. Hij/ zij handelt hierbij bij etnisch en integer. Een Erasmusarts kan maatschappelijke vraagstukken binnen het medisch-ethisch domein, het dilemma benoemen, de relevante argumenten op basis van beschikbare wetenschappelijke evidence, kritisch afwegen om zo tot een eigen onderbouwd standpunt te komen en deze helder overdragen. Een Erasmusarts heeft een ruim gezichtsveld, is nieuwsgierig en betrokken op de wereld om hem/ haar heen, is bereid om zich te verdiepen in verschillende perspectieven, en is in staat zich te verplaatsen in andermans positie. 5. Maatschappelijke verantwoordelijkheid: zorgvisie en preventie Rollen: Beroepsbeoefenaar, Gezondheidsbevorderaar, Academicus, Medisch deskundige Een Erasmusarts draagt actief bij aan verbetering van kwaliteit, veiligheid en doelmatigheid van de gezondheidszorg en maatschappelijke opvang. Een Erasmusarts kan risicovolle determinanten herkennen en

23 22 / 145 Studiegids master Geneeskunde naar aanleiding daarvan adequaat handelen op zowel individueel, groeps- en maatschappelijk niveau. Een Erasmusarts kan handelen binnen een veranderend zorglandschap op basis van een onderbouwde positie over ethische aspecten van wetenschappelijke, technologische en maatschappelijke ontwikkelingen.

24 Studiegids master Geneeskunde / 145 Erasmuscode Bij het volgen van het Geneeskundeonderwijs geldt een gedragscode. Deze Erasmuscode is opgesteld door studenten zelf en bestaat uit de volgende richtlijnen: De student komt op tijd bij te volgen onderwijs. De voorste plaatsen moeten zoveel mogelijk worden benut zodat studenten die onverhoopt toch te laat komen, achterin plaats kunnen nemen. Ook voor docenten en eventueel aanwezige patiënten is het prettig als de voorste plaatsen worden gebruikt. De student komt op het ingeroosterde tijdstip van zijn vaardigheidsonderwijs. De student toont interesse en betrokkenheid. Gedragingen of handelingen die niet het beoogde doel van het onderwijs bevorderen, worden niet geaccepteerd. De student heeft een schoon en verzorgd uiterlijk. Etenswaren worden niet genuttigd tijdens het volgen van onderwijs. De student stelt zich aan de patiënt voor wanneer de mogelijkheid wordt geboden om in de collegezaal direct vragen te stellen aan de patiënt. In beginsel spreekt de student de docent en de patiënt met u aan. De student gaat zorgvuldig om met zijn geheimhoudingsplicht. De geheimhoudingsplicht houdt in dat de student niets openbaar maakt van wat de student over en van patiënten te horen en te zien krijgt. Dit geldt dus al voordat deze wordt bezworen bij het artsexamen. De informatie die de student op sociale media publiceert over medestudenten, docenten en overige medewerkers van het Erasmus MC in de context van de opleiding binnen het Erasmus MC is constructief, en bevat geen laster of schuttingtaal. De student dient zich te realiseren dat de inhoud van sociale media altijd vindbaar is en blijft. De student kan bij het in gebreke blijven op bovenstaande worden aangesproken door medestudenten, docent en patiënt. Indien de student volhardt in dit gedrag kan hem -- in het belang van

25 24 / 145 Studiegids master Geneeskunde onderwijs en patiëntenzorg -- de verdere toegang tot onderwijs worden ontzegd.

26 Studiegids master Geneeskunde / 145 Studiegids Deel 1 Onderwijs

27 26 / 145 Studiegids master Geneeskunde Studiegids / Deel 1 Onderwijs Themaonderwijs in de Master De Master beslaat drie jaar: in het eerste jaar volgt de student eerst een theoretisch deel van ongeveer een half jaar (te beginnen met Ma1B en vervolgens Ma1A). In Ma2 of Ma3 (afhankelijk van wanneer de student geselecteerd wordt voor een van de twee) staan de coschappen en het masteronderzoek geprogrammeerd. In dit deel wordt het thematisch onderwijs in de Master beknopt beschreven. Ma1A Methoden van klinisch en epidemiologisch onderzoek Themacoördinatoren Mw. prof.dr. M.G.M. Hunink m.hunink@erasmusmc.nl Kamer: Na Introductie Dit thema gaat over het opzetten van medisch mensgebonden (klinisch en epidemiologisch) onderzoek, het statistisch analyseren van de onderzoeksgegevens, en het trekken van wetenschappelijk verantwoorde conclusies uit medische onderzoeksgegevens. De benadering is vanuit de onderzoeksvraag. De subthema s in week 1 behandelen methoden van onderzoek naar vragen die risico op ziekten en vragen die het diagnostisch proces betreffen. In week 2 worden vragen betreffende de prognose behandeld en in week 3 komen wetenschappelijke vraagstellingen die medische behandelingen betreffen aan de orde.

28 Studiegids master Geneeskunde / 145 Opbouw thema De globale leerdoelen van Ma1A zijn: G1 De student kan de frequentiematen zoals prevalentie, incidentie, en cumulatieve incidentie, en de associatiematen zoals relatief risico, odds ratio, hazard rate ratio, en numbers-needed-to-treat beschrijven en toepassen. G2 De student kan een onderzoek beoordelen op validiteit en precisie en daarbij de volgende begrippen gebruiken: selectiebias, informatiebias, confounding bias, effectmodificatie, regressie naar het gemiddelde, differentiële en non-differentiële misclassificatie. G3 De student kan op basis van onderzoeksgegevens de sensitiviteit en specificiteit berekenen en werken met de regel van Bayes. De student kan met gegeven sensitiviteit en specificiteit van een diagnostische test en gegeven risico s en baten van een therapie bij een bepaalde ziekte, uitrekenen wanneer de test geïndiceerd is. G4 De student kan bij een gegeven vraagstelling (en eventuele beschrijving) een onderzoeksdesign kiezen uit de volgende mogelijkheden: cross-sectionele studie, longitudinaal cohort onderzoek (retrospectief, prospectief), case-control onderzoek, experimenteel onderzoek (randomized controlled trial, nonrandomized controlled trial), systematic review en meta-analyse. G5 De student heeft kennis van en inzicht in de principes en overwegingen die een rol spelen bij het opzetten van medisch mensgebonden onderzoek en het kunnen toepassen van deze principes en overwegingen bij de keuze van het onderzoeksdesign en de invulling van de onderzoeksopzet in eenvoudige praktische situaties. G6 De student heeft kennis van verschillende statistische analysemethoden die worden toegepast in medisch mensgebonden onderzoek en kan een geschikte analysemethode in eenvoudige situaties kiezen: risico-analyse (risicofactoren, risicofunctie), analyse prognostisch onderzoek (survival analyse, prognostische functie), analyse diagnostisch onderzoek, beslissingsanalyse, analyse therapeutisch onderzoek, analyse veiligheidsonderzoek en het kunnen uitvoeren van deze statistische analyses met behulp van statistische computerprogrammatuur.

29 28 / 145 Studiegids master Geneeskunde Studiebelasting en toetsing Ma1A beslaat een periode van 3 weken (4 ECTS). Aan het eind van Ma1A wordt een schriftelijk tentamen afgenomen. Het tentamen bestaat uit open en gesloten vragen en toetst zowel kennis als begrip. Meer informatie Voor meer informatie: zie het themaboek van Ma1A of de Geneeskundewebsite.

30 Studiegids master Geneeskunde / 145 Ma1B De patiënt Themacoördinatoren Dr. P.C.J. de Laat p.c.j.delaat@erasmusmc.nl Kamer: Sk Dr. A.J.M. Verhoeven a.verhoeven@erasmusmc.nl Kamer: Bd Introductie De patiënt staat centraal in Thema Ma.1.B, waarbij u enerzijds zelfstandig de bachelorstof reactiveert en anderzijds uw kennis verdiept naar masterniveau in een academisch leerklimaat. Concreet passeren in dit thema 100 verdiepingsonderwerpen. De lijst met 100 verdiepingsonderwerpen (zie tabel 1) is samengesteld op basis van de incidentie, de maatschappelijke relevantie van de ziektebeelden en de cost of error van ziektebeelden die herkend moeten worden vanuit het oogpunt van patiëntveiligheid. In iedere week staan vijf verdiepingsonderwerpen centraal. Bij het uitwerken van de onderwerpen is er specifieke aandacht voor: klinisch redeneren volgens de stappen in het begrippenschema (zie afbeelding 1) evidence-based medicine (EBM) en het belang van medischwetenschappelijk onderzoek voorschrijven geneesmiddelen klinische chemie, zoals laboratoriumtesten, klinisch besliskunde, sensitiviteit/specificiteit van testen en priorkansen beeldvormende technieken diversiteit in de patiëntpopulatie patiëntveiligheid ethische dilemma s, maatschappelijke vraagstukken en debatvoering

31 30 / 145 Studiegids master Geneeskunde De verdiepingsonderwerpen werkt u uit aan de hand van een divers aanbod aan onderwijsvormen, zoals patiëntdemonstraties (PD), vaardigheidsonderwijs (VO), (elektronische) zelfstudieopdrachten (e- ZO) en casusonderwijs. Daarnaast is ruime tijd ingeroosterd voor literatuurstudie. Het onderwijs wordt verzorgd door specialisten uit de betreffende vakgebieden en vindt discipline-overstijgend plaats. Aan de hand van elektronische toetsen (MSN = Master Starts Niveau toetsen) reactiveert u iedere week zelfstandig relevante bachelorstof voor de onderwerpen in de betreffende themaweken. Deze basale kennis is het vertrekpunt voor verdieping van de kennis op masterniveau, waarbij u leert om ook bij meer complexe pathologie op adequate wijze diagnostiek en therapie toe te passen en te communiceren in de dagelijkse praktijk. Aan de hand van casuïstiek oefent u het toepassen van (bio)medische kennis in concrete klinische situaties. In iedere casus presenteert een patiënt zich met één of meer klachten. U gaat in de rol van arts aan de slag met deze patiënt: u zoekt uit wat er aan de hand is, vraagt onderzoek aan, interpreteert de uitslagen, stelt een diagnose, en bepaalt het verder beleid. Vanaf week 1 werkt u elke week twee patiënten uit, beginnend bij de huisarts of de Spoedeisende Hulp en eindigend bij de specialist. Iedere twee weken vindt de bespreking van deze patiënten plaats met een consulent. Het casusonderwijs is geënt op de lijn Klinisch Redeneren in de Bachelor en vindt nu plaats op masterniveau, waarbij de specialist specifieke aspecten van de differentiaal diagnose van de casus uitdiept in aparte plenaire bijeenkomsten en/of vaardigheidsonderwijs. Onderdeel van Thema Ma.1.B is het zichtbaar maken van het geneeskundig proces in de praktijk door: een dag met een huisarts mee te lopen een bezoek te brengen aan de IC een bezoek te brengen aan de SEH een obductie bij te wonen. De achterliggende gedachte is dat u ervaart hoe divers klachten worden aangeboden en ziet dat wat u leert aan theoretische kennis over ziektebeelden ook werkelijkheid is in de dagelijkse praktijk. U krijgt inzicht in het continuüm van het geneeskundig proces.

32 Studiegids master Geneeskunde / 145 Tot slot worden gedurende thema Ma 1.B de klinische vaardigheden die nodig zijn voor de coschappen herhaald en verdiept in het APC onderwijs en het vaardigheidsonderwijs Acute geneeskunde. Toelatingsvoorwaarde Toelating tot thema Ma1B wordt verkregen na behalen van het (Erasmus) bachelordiploma Geneeskunde. Voor toelating tot de master geldt dat de student bij aanvang en gedurende de masterfase het door de ARBO afgegeven bewijs, waarin staat dat hij geen besmettingsrisico vormt voor verspreiding van hepatitis B, kan tonen aan daartoe bevoegde opleiders, docenten en medewerkers. Voorts dient de student zich te houden aan de protocollen van de afdeling Unit Infectiepreventie (UNIP) als waren zij medewerkers van het Erasmus MC. Indien de student een of meerdere deficiënties in het rijksvaccinatieprogramma heeft, dient hij een afspraak te maken met de ARBO voor advisering en zo nodig aanvullende vaccinatie te verkrijgen. Globale leerdoelen De globale leerdoelen van Ma1B zijn: G1 De student kan onderscheid maken tussen situaties die acuut en die niet-acuut zijn en hierbij een toelichting geven. G2 De student kan aan de hand van een klachtenpresentatie de hulpvraag van de patiënt verhelderen en een probleem definiëren. G3 De student kan bij de ziektepresentaties, zoals behandeld in Ma1B, de pathogenese en pathofysiologie relateren aan het klinisch proces. G4 De student kan zelfstandig aan de hand van bevindingen in de anamnese en lichamelijk onderzoek een differentiaaldiagnose opstellen en hierbij de meest waarschijnlijke diagnose aangeven. G5 De student kan zelfstandig de waarschijnlijke diagnose toetsen aan de hand van diagnostiek, rekening houdend met de epidemiologie. G6 De student kan aan de hand van de waarschijnlijke diagnose beargumenteren welk (farmaco-) therapeutisch beleid moet worden gevolgd en dit met behulp van het farmacotherapeutisch kompas het farmacotherapeutisch beleid

33 32 / 145 Studiegids master Geneeskunde vertalen naar een recept. G7 De student kan mondeling en schriftelijk over een patiënt rapporteren aan collega s, bijvoorbeeld via een verwijsbrief, een ontslagbrief of een overdracht. G8 De student kan een patiënt zowel mondeling als schriftelijk informatie en uitleg geven. G9 De student kan het handelen van een arts bij een gegeven patiëntgeschiedenis analyseren en bekritiseren. G10 De student kan richtlijnen voor de behandeling van een patiënt vinden en toepassen, en motiveren wanneer hij afwijkt van een richtlijn. G11 De student kan de mogelijkheden noemen die een arts heeft als hij de grenzen van behandelen heeft bereikt. G12 De student kan op basis van wetenschappelijke bevindingen en ethische overwegingen beargumenteerd een standpunt innemen ten aanzien van een medisch-ethisch-maatschappelijk vraagstuk. G13 De student kan een beleidskeuze maken op basis van valide argumenten ontleend aan wetenschappelijke literatuur (EBM), en hij kan zijn standpunt ten overstaan van zijn medestudenten verdedigen. Studiebelasting en toetsing Thema Ma1B omvat een periode van 21 weken (9 ECTS). Thema Ma1B wordt op drie manieren getoetst: 1) Master Start Niveau toetsen Per themaweek (m.u.v. themaweek 0).De bachelorstof wordt door de student zelfstandig gereactiveerd en getoetst middels nietvrijblijvende elektronische toetsen. Indien de student een achterstand constateert in zijn kennis, dient hij deze in zijn eigen tijd te reactiveren. Het initiatief hiervoor ligt bij de student. Elke themaweek maakt de student een elektronische Master Start Niveau (MSN)-toets. Er geldt een beheersingsniveau van 85%. Elke toets staat 10 kalenderdagen open vanaf de start van de betreffende themaweek. De toets kan in deze periode meerdere keren worden afgelegd tot een voldoende resultaat is behaald. Per periode mag de student voor maximaal één MSN-toets een onvoldoende hebben. Voorwaarde voor het verkrijgen van de ECTS voor het schriftelijk tentamen in de betreffende periode is dat u aan de gestelde eisen ten aanzien van de MSN toetsen in die

34 Studiegids master Geneeskunde / 145 periode heeft voldaan. 2) Klinisch Redeneren De beoordeling van het KR in Ma1B vindt plaats aan de hand van de criteria (1) aanwezigheid (2 ) actieve deelname en (3) beoordeling van de casus. 3) Schriftelijke tentamens Iedere periode sluit af met een schriftelijk tentamen, conform de richtlijnen van het toetsbeleid. 50% van het aantal te behalen punten in het tentamen omvat stof uit de literatuurstudie. Voorwaarde voor het verkrijgen van de ECTS voor het schriftelijk tentamen in de betreffende periode geldt dat de student aanwezig is geweest bij de VO s die verplicht zijn gesteld in Ma1B én dat de student aan de gestelde eisen ten aanzien van de MSN-toetsen heeft voldaan. Inhaalweek Enkele weken na afloop van Ma1B vindt per periode een inhaalweek plaats. In deze week kunnen studenten eventuele omissies inhalen of herkansen. Meer informatie Voor meer informatie: zie het themaboek van Ma1B of de Geneeskundewebsite.

35 34 / 145 Studiegids master Geneeskunde Lijnen Practicum Klinische Vaardigheden (PKV), Klinisch Redeneren (KR) en Academische Vorming (AV) Practicum Klinische Vaardigheden (PKV) en Klinisch Redeneren (KR) In de lijn PKV leren studenten in kleinschalige Arts-Patiënt Contactsessies onder tijdsdruk een anamnese en een lichamelijk onderzoek bij simulatiepatiënten uit te voeren met toenemende complexiteit van de casuïstiek. Zo leren zij hun klinische vaardigheden geïntegreerd toe te passen in een gesimuleerde beroepssituatie. Docenten observeren de vaardigheden en het professioneel gedrag en sturen zo nodig bij. De lijn PKV sluit aan bij het onderwijs in de bachelor, waarin de studenten hebben geleerd wat een lichamelijk onderzoek inhoud en dit vooral op elkaar hebben geoefend. Het onderwijs van deze lijn wordt voornamelijk aangeboden binnen het thema De Patiënt. De lijn KR is gericht op het leren toepassen van kennis in concrete klinische situaties en is volledig geïntegreerd in het thema De Patiënt. In totaal maken studenten 38 casussen, gerelateerd aan de onderwerpen van de week, beginnend bij de huisarts of de SEH en eindigend met een ontslagbrief geschreven door de medisch specialist. Iedere twee weken bespreken studenten met elkaar vier casussen onder begeleiding van een medisch specialist. In de vernieuwde master zijn de casussen nog realistischer gemaakt door virtuele online patiënt casussen waarbij er meerdere scenario s te volgen zijn (multilineaire casuïstiek). Lijn Academische vorming (AV) In de master bestaat de lijn AV uit twee onderdelen: Wetenschappelijke Vorming en Beroepsgebonden Academische Vorming. De Wetenschappelijke Vorming is in het thema De Patiënt ingevuld met hoorcolleges en zelfstudieopdrachten over alle aspecten van EBM en is ook verwerkt in de casuïstiek en opdrachten van het thema. Tijdens de coschappen vragen enkele afdelingen studenten Critical Appraised Topics (CAT s) op te stellen. Alleen bij

36 Studiegids master Geneeskunde / 145 Huisartsgeneeskunde is de CAT een verplicht onderdeel. Het onderdeel Wetenschappelijke Vorming loopt door in het thema Methoden van klinisch en epidemiologisch onderzoek en in het MOZ. Het onderdeel Beroepsgebonden Academische Vorming bestaat uit vaardigheidsonderwijs en zelfstudieopdrachten omtrent ethische en juridische aspecten bij de casuïstiek in het thema De Patiënt.

37 36 / 145 Studiegids master Geneeskunde Studiegids / Deel 1 Onderwijs Masteronderzoek Het masteronderzoek maakt deel uit van het keuzecurriculum van de Geneeskundeopleiding, en biedt de student de mogelijkheid om aan de studie een persoonlijk profiel te geven. Het masteronderzoek heeft als doel dat de student actief kennis maakt met de verschillende stadia van het wetenschappelijk onderzoek, zoals het formuleren van een vraagstelling, het opstellen van een werkplan, het verzamelen van gegevens, het interpreteren van de uitkomsten, het schrijven van een wetenschappelijk verslag en het mondeling presenteren van de resultaten. Daarnaast stelt de student zich op de hoogte van de overige wetenschappelijke activiteiten van de afdeling/instelling waar deze het masteronderzoek doet, bijvoorbeeld door het deelnemen aan refereeravonden, werkbesprekingen en seminars. Het masteronderzoek duurt 20 weken en wordt voorafgegaan door het blok Methoden van onderzoek. Nadere informatie over het masteronderzoek (zowel binnen Nederland als in het buitenland) is te vinden in de handleiding op SIN-Online.

38 Studiegids master Geneeskunde / 145 Studiegids / Deel 1 Onderwijs Coschappen Het sluitstuk van het curriculum Erasmusarts wordt gevormd door de klinische fase in het tweede en derde Masterjaar. Deze fase bestaat uit twee series met reguliere coschappen en wordt afgesloten met een derde serie die bestaat uit een keuze- en oudste coschap. Toelating tot de coschappen Toelating tot de coschappen krijgt de student als er is voldaan aan de toelatingseisen; deze eisen staan vermeld in de OER master Geneeskunde Toetsing in de coschappen: Geef me de 5! Aan het eind van ieder coschap wordt een coassistent beoordeeld. In de Master coschappen (>3 weken) vindt deze beoordeling plaats volgens de Geef me de vijf systematiek. Dit houdt in dat de eindbeoordeling voor het coschap -- coschapexamen -- wordt gebaseerd op veelal vijf deeltoetsen. 1) MasterKennistoets In deze toets wordt het niveau van kennis en het vermogen tot klinisch redeneren beoordeeld. Deze toets wordt bij bijna alle coschappen (uitzondering: Inwendige geneeskunde) digitaal afgenomen. De toets mag bij onvoldoende resultaat 2 keer herkanst worden. 2) Observatie patiëntcontact 1 (evt. met nabespreking) Een medisch specialist observeert het coassistent-patiëntcontact tijdens anamnese en/of lichamelijk onderzoek en beoordeelt naast de medische deskundigheid voornamelijk de communicatieve vaardigheden (rol communicator ) en de bejegening van de patiënt (rol beroepsbeoefenaar ). 3 Observatie patiëntcontact 2 (evt. met nabespreking)

39 38 / 145 Studiegids master Geneeskunde Een medisch specialist of een daartoe bekwaam bevonden artsassistent observeert het coassistent-patiëntcontact tijdens anamnese en/of lichamelijk onderzoek en beoordeelt naast de medische deskundigheid voornamelijk de communicatieve vaardigheden (rol communicator ) en de bejegening van de patiënt (rol beroepsbeoefenaar ). 4) Algemeen functioneren De directe begeleider beoordeelt het algemeen functioneren. Het gaat hier om een globale indruk van het functioneren gedurende het hele coschap (inzet, samenwerking, organisatie van werkzaamheden e.d.). 5) Inzet feedback en reflectie De examinator beoordeelt de inzet in relatie tot het vragen om en het reflecteren op feedback. De eindbeoordeling wordt uitgevoerd door de examinator. De examinator wikt en weegt de informatie uit de verschillende deeltoetsen. De coassistent wordt beoordeeld op zes rollen: medisch deskundige, communicator, samenwerker, organisator, academicus en beroepsbeoefenaar ) en krijgt een eindcijfer. 1 Voor de deelbeoordelingen en de eindbeoordeling wordt gebruik gemaakt van het digitaal beoordelingssysteem epass. Een handleiding voor examinatoren en beoordelaars voor studenten is te vinden op de website. Feedback Het is de bedoeling dat coassistenten ten minste twee keer per week feedback vragen en hun reflectie daarop vastleggen. Uit de evaluatie van de coschappen blijkt dat coassistenten tevreden zijn over de kwaliteit van de begeleiding en de mogelijkheid tot het vragen van feedback. Ze zijn ontevreden over het nut en de bruikbaarheid van het feedbackzakboekje. De geformuleerde feedback blijft te vaak beperkt tot algemene opmerkingen. Bij studenten met serieuze verbeterpunten wordt wel vaak goede toelichting gegeven. Een nadeel van het feedbackzakboekje is dat de formatieve feedback interfereert met de summatieve toetsing (de examinator moet het boekje inzien). Studenten zijn daardoor geneigd vooral feedback te vragen over onderdelen die ze goed beheersen in plaats van 1 De rol van gezondheidsbevorderaar komt aan bod in het coschap Sociale Geneeskunde.