a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

Transcriptie

1 a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a Studie gids Geneeskunde a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a Master a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

2 Studiegids Master Geneeskunde 2013/ Erasmus MC, Rotterdam / Studiegids

3 Studiegids Master Geneeskunde 2013/2014 Uitgave Erasmus MC, Rotterdam, juli 2013 Redactie Mathijs Doets, Gonny Pasaribu, Ellen Thuis Tekstbijdragen Co-Raad, Anne de la Croix, Maya Gesser, Esther de Graaf, IFMSA-Rotterdam, MFVR, Karen Stegers-Jager Stichting STOLA Tekst- en eindredactie Gonny Pasaribu Illustraties en omslag Mathijs Doets Foto omslag Alain Gil-Gonzalez 2013 Erasmus MC, Rotterdam / Studiegids

4 Studiegids Voorwoord Een aantal jaren geleden zijn we in het Erasmus MC gestart met een aantal ingrijpende vernieuwingen van onze opleiding Geneeskunde met als belangrijk doel om deze aan te passen aan de eigentijdse eisen van de gezondheidszorg en het universitaire onderwijs. Deze vernieuwingen zijn inmiddels grotendeels gerealiseerd. De opleidingseisen van de basisopleiding Geneeskunde zijn identiek voor alle Geneeskundeopleidingen in Nederland en vastgelegd in het Raamplan Artsopleiding Naast deze algemene opleidingseisen willen we in het Erasmus MC de opleiding van onze toekomstige artsen verrijken met een aantal accenten zoals de nadruk op academische vorming, een patiëntgerichte beroepshouding, samenwerking met andere zorgprofessionals en een sterke maatschappelijke betrokkenheid. In 2008 zijn we van een ongedeeld opleidingsprogramma overgestapt naar een gedeelde bachelor- en masteropleiding Geneeskunde. In maart 2012 zijn de eerste masterstudenten hun coschappen gaan lopen in de nieuwe masteropleiding. Naast de basisopleiding Geneeskunde biedt het Erasmus MC getalenteerde en gemotiveerde studenten een heel andere, unieke uitdaging: deelname aan een tweejarige Master of Science-opleiding. Onze vijf geaccrediteerde Engelstalige Master of Science programma s, verenigd in de Erasmus MC Graduate School, zijn hoogwaardige wetenschapsopleidingen op het gebied van fundamenteel of gezondheidszorgonderzoek. Een dergelijke opleiding vormt een uitstekende uitgangspositie om te kunnen promoveren en een wetenschappelijke carrière op te bouwen. Vorig jaar september heeft het Erasmus MC het nieuwe Onderwijscentrum geopend. Studenten, medewerkers en bezoekers kunnen gebruik maken van de onderwijsruimten, zelfstudie- en loungeplekken en projectruimten. Het Onderwijscentrum van het Erasmus MC is een inspirerende leeromgeving waar de student zich thuis voelt, zich door interactie met andere studenten en docenten 2013 Erasmus MC, Rotterdam / Studiegids

5 professioneel vormt en optimaal ondersteund wordt door moderne, state-of-the-art onderwijsfaciliteiten. Het onderwijsplein vormt het kloppende hart van deze nieuwe leeromgeving van het Erasmus MC. Op en rond het ruimtelijke en lichte plein zijn optimale onderwijsfaciliteiten geconcentreerd. Het onderwijsplein heeft een academische en studieuze uitstraling die uitnodigt om (samen) te studeren en die de interactie tussen studenten onderling en tussen studenten, docenten èn onderzoekers bevordert. Het Onderwijscentrum roept bij studenten en docenten een gevoel van trots op het Erasmus MC op. De realisatie van dit nieuwe Onderwijscentrum onderstreept de belangrijke plaats die onderwijs -- naast wetenschappelijk onderzoek en patiëntenzorg -- in het Erasmus MC inneemt. Wij hopen, mede namens al onze docenten, dat jullie als studenten de mogelijkheden van het Erasmus MC zullen gebruiken voor een leerzame en leuke studietijd in Rotterdam. Prof.dr. J. Verweij Decaan en vice-voorzitter Raad van Bestuur Erasmus MC Dr. W.W. van den Broek Opleidingsdirecteur Geneeskunde 2013 Erasmus MC, Rotterdam / Studiegids

6 Studiegids Leeswijzer Deze studiegids is opgebouwd uit drie delen. Deel 1 Onderwijs Het deel Onderwijs geeft een beschrijving van het onderwijs in het curriculum Erasmusarts. Ook diverse onderwijs-gerelateerde onderwerpen komen aan bod: de lijst van verplichte boeken, gezondheidsrisico s en kwaliteitszorg. Deel 2 Studentenvoorzieningen Het deel Studentenvoorzieningen geeft veel praktische informatie voor de student die aan het Erasmus MC Geneeskunde studeert. Deel 3 Erasmus MC en EUR Dit deel geeft algemene informatie over het Erasmus MC en de EUR. Verder wordt er aandacht besteed aan de organisatiestructuur en aan de afdelingen, die van belang zijn voor het Geneeskundeonderwijs Erasmus MC, Rotterdam \ \ Studiegids

7 Curriculum Erasmusarts Coschappen 2013 Erasmus MC, Rotterdam / Studiegids

8 Studiegids Algemene beschrijving van de opleiding Erasmusarts De primaire doelstelling van de opleiding Geneeskunde is het opleiden van een arts die in staat is om patiëntgebonden problemen op te lossen. Het Geneeskundeonderwijs in het Erasmus MC biedt daarnaast een specifiek Rotterdams profiel met het in 2008 ingevoerde curriculum Erasmusarts, waarin geïntegreerde basis- en klinische kennis, wetenschappelijke probleemanalyse, een professionele attitude én individuele profilering centraal staan. Profiel van de Erasmusarts Het opleiden van een arts die in staat is om patiëntgebonden problemen op te lossen is de primaire doelstelling van de opleiding Geneeskunde. Vanzelfsprekend moet de opleiding voldoen aan de algemene eindtermen van het Raamplan Artsopleiding 2009, tevens opgenomen in de Wet Individuele Beroepen in de Gezondheidszorg (de wet BIG). Deze eindtermen betreffen medische, wetenschappelijke en persoonlijke aspecten én aspecten in relatie tot de maatschappij en het gezondheidszorgsysteem. Daarnaast besteedt de opleiding extra aandacht aan het feit dat de (basis)arts doordrongen moet zijn van het feit dat het heel normaal is om iets niet te weten en aan de manier om de ontbrekende kennis te compenseren. Zelfstudie, een positieve attitude ten aanzien van levenslang leren en multidisciplinair denken en handelen zijn daarom evenzeer belangrijke doelstellingen. Het profiel van de opleiding bestaat dan ook uit een basisprofiel, gebaseerd op de algemene eindtermen van het Raamplan 2009, waaraan toegevoegd een Rotterdams profiel van geïntegreerde basis- en klinische kennis, wetenschappelijke probleemanalyse, professionele attitude én individuele profilering. Profiel en missie Een belangrijke beleidslijn in het Erasmus MC is dat onderwijs, onderzoek en patiëntenzorg gelijkwaardige kerntaken zijn, waartussen zoveel mogelijk dwarsverbanden moeten bestaan. Deze gelijkwaardigheid blijkt onder meer uit het feit dat in de afgelopen jaren meer hoogleraren zijn benoemd die hun sporen vooral in het onderwijs hebben verdiend, dat onderwijs een vast onderwerp is in de jaarplannen van de afdelingen en dat fors is geïnvesteerd in een 2013 Erasmus MC, Rotterdam / Studiegids

9 8 / 151 Studiegids 2013/2014 nieuw Onderwijscentrum. De Rotterdamse opleiding heeft een eigen profiel dat wordt samengevat in de volgende missie: Het Erasmus MC wil haar studenten vanuit een inspirerende onderwijsomgeving, die hem of haar in staat stelt om opgedane kennis als teamspeler over te dragen aan collega-professionals en waarbij de zorgvraag van de patiënt centraal staat, opleiden tot een maatschappelijk betrokken Erasmusarts, met een wetenschappelijke attitude die gericht is op voortdurende kennisverwerving, continue professionele ontwikkeling en overdracht van opgedane kennis aan collega-professionals. Uit deze missie komt naar voren dat de Erasmusarts kan optreden als verbindingsofficier tussen patiëntenzorg, onderzoek en onderwijs en op ieder van deze terreinen zelf een actieve rol kan vervullen. De Erasmusarts is een teamspeler die in een multidisciplinair behandelteam kan samenwerken en in zijn professionele rol de principes toepast van evidence-based medicine, waarbij hij tevens in staat is daarvan op gefundeerde gronden af te wijken. De Erasmusarts hanteert het principe van levenslang leren en levert ook na zijn opleiding een bijdrage aan wetenschappelijk onderzoek. Hij heeft zijn opleiding genoten in een multiculturele onderwijsomgeving. Door het samenwerken met studenten uit verschillende culturen heeft hij een goed inzicht verkregen in het omgaan met en behandelen van patiënten met uiteenlopende achtergronden. Bovenstaand profiel van de Erasmusarts en de missie van de opleiding zijn één samenhangend geheel en vormen de basis voor de bachelor- als de masteropleiding Geneeskunde Erasmus MC, Rotterdam / Studiegids

10 Studiegids 2013/ / 151 De masteropleiding Geneeskunde Het masterprogramma omvat drie leerjaren van in totaal 180 ECTS en bestaat uit thematisch onderwijs, masteronderzoek en coschappen. Een belangrijk element in het programma is de herhaling van kennis en vaardigheden: dit betreft stof uit de bacheloropleiding in thema Ma1B De Patiënt en relevante disciplinegebonden kennis en vaardigheden in de zg. ICK-week (Introductiecursus Kliniek-week) voorafgaand aan een coschap. Op deze manier wordt bewerkstelligd dat studenten beter beslagen ten ijs komen in de coschappen. Thematisch onderwijs Het eerste masterjaar start met thematisch onderwijs. Er zijn twee thema s geprogrammeerd. Thema Ma1B, De Patiënt, beslaat 20 weken en is een voorbereiding op de coschappen. In het thema komen alle CanMEDS-rollen aan de orde (zie de eindtermen master Geneeskunde op pagina 16 voor een nadere uitleg van deze rollen). Kennis en vaardigheden uit het bachelorprogramma worden aan de hand van 100 verdiepingsonderwerpen (de meest voorkomende ziektescripts ) herhaald en verdiept. Deze onderwerpen zijn geselecteerd op basis van incidentie, maatschappelijke relevantie, de cost of error en het perspectief van patiëntveiligheid. De leerstof wordt aangeboden aan de hand van diverse onderwijsvormen, zoals patiëntdemonstraties, vaardigheidsonderwijs, (elektronische) zelfstudieopdrachten en casusonderwijs. Dit laatste is een vervolg op de lijn Klinisch Redeneren in de bacheloropleiding Geneeskunde. Het casusonderwijs wordt begeleid door meer overstijgende artsen, zoals huisartsen, kinderartsen en internisten. Het casusonderwijs bestaat eruit dat studenten wekelijks zelfstandig twee patiëntcasus uitwerken, die vervolgens in een studiegroep met een arts worden nabesproken. Tijdens de bespreking wordt een variant op de casus aangeboden, waarbij sprake is van een vergelijkbare beginsituatie, maar met andere onderzoeksbevindingen. Studenten moeten deze casus ter plekke met elkaar oplossen. Onderdeel van Ma1B is dat studenten inzicht krijgen in het geneeskundig proces in de praktijk. Zij lopen daartoe een dag met een huisarts mee, bezoeken de IC en de SEH en wonen een obductie bij. Aan de bezoeken wordt een gerichte opdracht gekoppeld en er is een terugkoppelingsmoment. Uiteindelijk doel is dat de studenten 2013 Erasmus MC, Rotterdam \ \ Studiegids

11 10 / 151 Studiegids 2013/2014 zelfstandig een afgewogen behandelplan kunnen opstellen. Gedurende dit thema oefenen studenten vanuit het principe training-before-the-job met behulp van simulatiemiddelen een aantal klinische vaardigheden in het Skills Plaza. Dit betreft de vaardigheden venapunctie, knopen & hechten en blaascatheterisatie. Een voldoende beheersing van deze vaardigheden is een vereiste om met de coschappen te kunnen beginnen. De studenten worden gestimuleerd zelfstandig hun kennis te herhalen met behulp van e-learningmodules, ingangstoetsen en literatuurstudie. De herhaling is steeds gekoppeld aan de stof van de desbetreffende themaweek. Herhaling van klinische vaardigheden wordt gedaan via kleinschalig onderwijs (zogenaamde artspatiëntcontacten/apc en Acute Geneeskunde/EHBO-onderwijs). Onderdeel van het APC-onderwijs is het gynaecologisch onderzoek, dat wordt getraind met behulp van docenten Gynaecologisch Onderzoek. Dit zijn vrouwelijke simulatiepatiënten die getraind zijn in het doceren van studenten op dit vlak. In het APC-onderwijs staan de CanMEDS-rollen van medisch deskundige en communicator centraal. Het onderwijs vindt plaats in een opleidingssituatie. Thema Ma1A, Methoden van klinisch en epidemiologisch onderzoek, reikt studenten kennis over onderzoeksmethodologie aan die een goede voorbereiding vormt op het onderzoek dat studenten in een latere fase in de masteropleiding zelf zullen gaan doen in het kader van het masteronderzoek. In dit thema staat de rol van academicus centraal, met inbegrip van de rol van organisator van onderzoek. Na het thematisch onderwijs kunnen studenten aangeven of zij eerst het masteronderzoek willen doen of starten met de coschappen. De keuze is in principe vrij, maar ook afhankelijk van de beschikbare capaciteit in de coschappen. Masteronderzoek Het masteronderzoek maakt deel uit van het keuzecurriculum van de Geneeskundeopleiding, en biedt de student de mogelijkheid om aan de studie een persoonlijk profiel te geven. Het masteronderzoek heeft als doel dat de student actief kennis maakt met de verschillende stadia van het wetenschappelijk onderzoek, zoals het formuleren van een vraagstelling, het opstellen van een werkplan, het verzamelen van gegevens, het interpreteren van de uitkomsten, het schrijven van 2013 Erasmus MC, Rotterdam / Studiegids

12 Studiegids 2013/ / 151 een wetenschappelijk verslag en het mondeling presenteren van de resultaten. Daarnaast stelt de student zich op de hoogte van de overige wetenschappelijke activiteiten van de afdeling/instelling waar deze het masteronderzoek doet, bijvoorbeeld door het deelnemen aan refereeravonden, werkbesprekingen en seminars. De student heeft bij het masteronderzoek een vaste begeleider die de student ondersteunt bij het schrijven van het onderzoeksplan, voortgangsgesprekken voert, feedback geeft en de student beoordeelt. Volgt de student het masteronderzoek in het buitenland, dan zijn er twee begeleiders: één ter plaatse en één vanuit het Erasmus MC (zie bijlage 1 voor alle regels en richtlijnen omtrent masteronderzoek in het buitenland). Studenten kunnen kiezen voor een meer klinisch georiënteerd of een meer fundamenteel onderzoek. Bij een klinisch onderwerp kunnen masteronderzoek en oudste coschap worden gecombineerd. De student kan het masteronderzoek voorafgaand aan of na afloop van de coschappen doen. De student schrijft over het masteronderzoek een eindverslag met de structuur van een wetenschappelijk artikel. Regelmatig resulteert het masteronderzoek daadwerkelijk in een peer reviewed-publicatie. Coschappen In de coschappen komen alle zeven CanMEDS-rollen aan de orde. Alle studenten volgen hun coschappen in een vaste volgorde. Vrijwel alle coschappen (of serie van enkele coschappen) starten met een ICK-week, waarin de voor het daaropvolgende coschap typerende ziektebeelden, (klinische) vaardigheden en farmacie/farmacotherapie worden behandeld. Ook wordt, indien van toepassing, ingegaan op de kenmerken van de patiëntenpopulatie en de eventuele implicaties daarvan voor de patiëntbejegening. In de ICK-weken is voorts het SCOPE-onderwijs (Samenwerken in de Coschappen, Ontwikkeling, Persoonlijke Evaluatie) gepland (zie pagina 46 voor een beschrijving van het SCOPE-onderwijs). In dit onderwijs staan patiëntveiligheid en reflectie op de praktijk centraal (zowel voor, tijdens en na de praktijk van de coschappen). Ook worden studenten tijdens dit onderwijs met nadruk op hun eigen verantwoordelijkheid gewezen om feedback te vragen. Doelstelling van de ICK-week is dat studenten goed voorbereid met het coschap beginnen en zo maximaal kunnen leren in de praktijk. De serie coschappen start met een week beeldvormende technieken. Dit coschap is als eerste gepland, omdat kennis van beeldvormende technieken en het kunnen interpreteren van de beelden van belang 2013 Erasmus MC, Rotterdam \ \ Studiegids

13 12 / 151 Studiegids 2013/2014 zijn voor alle coschappen. In dit coschap krijgen studenten een zeer intensieve begeleiding van radiologen. Het Erasmus MC heeft gekozen voor een afzonderlijk coschap beeldvormende technieken om te bereiken dat studenten ook de grondbeginselen van dit vak leren van de radiologen zelf. Na dit eerste coschap volgen twee lange coschappen (10 weken) Interne Geneeskunde en Heelkunde. Door de lange duur raken studenten gemakkelijker vertrouwd met de klinische praktijk. Later in de opleiding zijn meer specialistische of meer poliklinische coschappen geprogrammeerd, waarin van studenten een grotere mate van zelfstandigheid wordt gevraagd. De serie reguliere coschappen eindigt met drie coschappen die niet in een klinische setting plaatsvinden (huisartsgeneeskunde, sociale geneeskunde en revalidatie). Een volledig overzicht van alle coschappen, de duur per coschap en het aantal ECTS is opgenomen in bijlage 3. Na de reguliere coschappen volgen het keuzecoschap en het oudste coschap. Op dit moment is het bovendien mogelijk om de vrije periode van zes weken tussen serie 1 en serie 2 één keuzecoschap van drie weken te doen. Dit betreft een tijdelijke regeling en dient een keuzeschap te zijn op een van de gebieden waarop al een coschap is gelopen (te weten Interne Geneeskunde, Heelkunde of Kindergeneeskunde of een coschap dat niet wordt aangeboden in serie 2). Studenten kunnen het keuzecoschap en oudste coschap combineren tot één lang oudste coschap of kunnen in plaats van een keuzecoschap een extra lang masteronderzoek doen. Voor dat laatste is goedkeuring vooraf vereist (zie de Onderwijs- en Examenregeling Master Geneeskunde ). Ook bestaat de mogelijkheid om het oudste of keuzecoschap in het buitenland te lopen. Een verzoek daartoe dient te worden goedgekeurd door de coördinator van de masteropleiding. In het keuze- en oudste coschap krijgen studenten meer verantwoordelijkheid en worden zij geacht te functioneren op het niveau van een net afgestudeerd basisarts Erasmus MC, Rotterdam / Studiegids

14 Studiegids 2013/ / 151 Onderwijsvormen en contacturen Thematisch onderwijs Het eerste masterjaar start met thematisch onderwijs van 23 weken en telt gemiddeld 10 contacturen per week, verdeeld over vier uur grootschalig en zes uur kleinschalig onderwijs. Na afronding van het thematisch onderwijs zal een deel van de studenten verder gaan met masteronderzoek of instromen in de coschappen. Masteronderzoek Het masteronderzoek duurt 21 weken. Er wordt uitgegaan van twee uur begeleiding per week. Coschappen De coschappen vallen uiteen in drie series: serie 1, serie 2 en serie 3. De serie 1 en serie 2-coschappen worden voorafgegaan door een ICKweek (= één week). Hier is sprake van permanente begeleiding, dus circa 40 uur per week. De meeste reguliere coschappen gaan uit van 3,5 uur begeleiding per student per week. Bij het coschap radiologie, dat één week duurt, is sprake van permanente begeleiding, dus 40 uur. In het keuze- en oudste coschap is het uitgangspunt dat de student meer zelfstandig werkt; voor de begeleiding wordt uitgegaan van twee uur per week. Samenvattend overzicht contacturen Periode Duur in weken Aantal contacturen per week Thema-onderwijs Masteronderzoek 21 2 ICK-weken 7 40 Coschappen 1. radiologie 2. reguliere coschappen 3. keuzecoschap(pen) en oudste coschap ,5 2 Totaal Erasmus MC, Rotterdam \ \ Studiegids

15 14 / 151 Studiegids 2013/2014 Kernthema s en begrippenschema In de kernthema s van zowel de bachelor- als de masteropleiding Geneeskunde komen basisvakken, klinische vakken, gezondheidswetenschappen, filosofie en ethiek geïntegreerd aan de orde. De samenhang tussen deze verschillende onderdelen wordt geïllustreerd aan de hand van het begrippenschema (zie p. 15). Dit schema weerspiegelt het denkproces van een arts en vormt het gereedschap waarmee studenten gedurende de hele opleiding tot Erasmusarts problemen van een patiënt leren benaderen. Het schema staat dan ook centraal in de gehele opleiding tot Erasmusarts Erasmus MC, Rotterdam / Studiegids

16 Studiegids 2013/ / 151 Begrippenschema 2013 Erasmus MC, Rotterdam \ \ Studiegids

17 16 / 151 Studiegids 2013/2014 Uitgangspunten onderwijsprogramma Zowel in de bachelor- als in de masteropleiding Geneeskunde is het programma gebaseerd op een aantal uitgangspunten. Hieronder worden deze wat betreft de master beknopt toegelicht. Training-before-the-job Mede vanuit het oogpunt van patiëntveiligheid worden de beroepsgebonden vaardigheden zo veel mogelijk getraind en beoordeeld before the job. Het Erasmus MC stelt zich op het standpunt dat studenten pas patiëntcontacten mogen hebben op het moment dat ze een solide medische kennisbasis hebben en de basale klinische vaardigheden, zoals het afnemen van de anamnese en het uitvoeren van het lichamelijk onderzoek beheersen. De basis hiervoor wordt gelegd in de bacheloropleiding. Omdat als gevolg van het thematisch onderwijs sommige onderwerpen al twee of drie jaar eerder zijn behandeld en daardoor het risico groot is dat de kennis is weggezakt, wordt in Ma1B de bachelorstof herhaald en verdiept. Daarbij wordt de stof benaderd vanuit een klinische invalshoek, die zoveel mogelijk aansluit op de coschappen. Om te kunnen starten met de coschappen moeten studenten Ma1B en de drie modules van het Skills Plaza hebben behaald. Verder moet steeds de ICK-week voorafgaand aan het coschap zijn gevolgd. Toenemende zelfstandigheid in het functioneren als arts De coschappen kennen een duidelijke opbouw. Coschappen die een relatief intensieve begeleiding toestaan zijn eerder geprogrammeerd dan coschappen die meer zelfstandigheid vereisen, zoals de disciplines met een sterke poliklinische component. Integratie lijnonderwijs op thema-onderwijs en coschappen Het lijnonderwijs, dat veelal een disciplineoverstijgend karakter heeft, is geheel geïntegreerd in het thematisch onderwijs (in het bijzonder in Ma1B) en in de coschappen (via de ICK-weken). Bewustzijn van de randvoorwaarden van een patiëntveiligheidscultuur Begrip van human factors (individuele feilbaarheid), crosschecking (o.a. hanteren van een checklist) en teamwerk Erasmus MC, Rotterdam / Studiegids

18 Studiegids 2013/ / 151 Voortdurende evaluatie en verbetering Het thematisch onderwijs wordt mondeling en schriftelijk geëvalueerd. De coschappen worden schriftelijk geëvalueerd (anoniem, online). Daarnaast zijn er periodieke site visits bij de grote affiliatieziekenhuizen Erasmus MC, Rotterdam \ \ Studiegids

19 18 / 151 Studiegids 2013/2014 Eindtermen en kwalificaties master Geneeskunde Het profiel van de master Geneeskunde bestaat uit de zeven CanMEDS-rollen. In het Raamplan Artsopleiding 2009 worden deze als volgt uitgewerkt: Medisch deskundige De juist afgestudeerde arts beschikt over een breed kennis- en vaardighedenpakket uit het medisch kennisdomein en past dit toe in de medische praktijk. De arts levert zorg conform de actuele professionele standaard. Communicator De juist afgestudeerde arts is in staat een doeltreffende relatie aan te gaan en te onderhouden met zijn patiënten, hun naasten en andere zorgverleners. Samenwerker De juist afgestudeerde arts is in staat een collegiale samenwerking op te bouwen en in een multidisciplinair verband samen te werken op het gebied van patiëntenzorg, onderwijs of onderzoek. Organisator De juist afgestudeerde arts stemt taken onderling op elkaar af, prioriteert en evalueert deze. Hij levert een bijdrage aan besluiten over beleid en de toewijzing van beperkte middelen. Gezondheidsbevorderaar De juist afgestudeerde arts heeft aandacht voor preventieve gezondheidszorg, zowel beleidsmatig als in de medische praktijk. Academicus De juist afgestudeerde arts levert een wetenschappelijke bijdrage aan de gezondheidszorg, geeft of bevordert onderwijs en erkent het belang van een leven lang leren. Beroepsbeoefenaar De juist afgestudeerde arts werkt volgens de hoogste medische en ethische standaarden in Nederlands en Europees kader en spant zich voortdurend in om de standaarden van zijn vakgebied volledig te beheersen Erasmus MC, Rotterdam / Studiegids

20 Studiegids 2013/ / 151 Voor de verdere detaillering hiervan in concrete competenties en de vermelding van het beoogde eindniveau per competentie (III, IV of V) zie hoofdstuk 6 van het Raamplan Artsopleiding Het Erasmus MC legt in het curriculum ten opzichte van het Raamplan een accent bij de rol van academicus. Deze rol is uitgewerkt in het programma Academische Vorming, dat zowel de bachelor- als de masteropleiding beslaat. In de masteropleiding komt academische vorming vooral tot uitdrukking in het masteronderzoek Erasmus MC, Rotterdam \ \ Studiegids

21 20 / 151 Studiegids 2013/2014 Erasmuscode Bij het volgen van het Geneeskundeonderwijs geldt een gedragscode. Deze Erasmuscode is opgesteld door studenten zelf en bestaat uit de volgende richtlijnen: De student komt op tijd bij te volgen onderwijs. De voorste plaatsen moeten zoveel mogelijk worden benut zodat studenten die onverhoopt toch te laat komen, achterin plaats kunnen nemen. Ook voor docenten en eventueel aanwezige patiënten is het prettig als de voorste plaatsen worden gebruikt. De student komt op het ingeroosterde tijdstip van zijn vaardigheidsonderwijs. De student toont interesse en betrokkenheid. Gedragingen of handelingen die niet het beoogde doel van het onderwijs bevorderen, worden niet geaccepteerd. De student heeft een schoon en verzorgd uiterlijk. Etenswaren worden niet genuttigd tijdens het volgen van onderwijs. De student stelt zich aan de patiënt voor wanneer de mogelijkheid wordt geboden om in de collegezaal direct vragen te stellen aan de patiënt. In beginsel spreekt de student de docent en de patiënt met u aan. De student gaat zorgvuldig om met zijn geheimhoudingsplicht. De geheimhoudingsplicht houdt in dat de student niets openbaar maakt van wat de student over en van patiënten te horen en te zien krijgt. Dit geldt dus al voordat deze wordt bezworen bij het artsexamen. De informatie die de student op sociale media publiceert over medestudenten, docenten en overige medewerkers van het Erasmus MC in de context van de opleiding binnen het Erasmus MC is constructief, en bevat geen laster of schuttingtaal. De student dient zich te realiseren dat de inhoud van sociale media altijd vindbaar is en blijft. De student kan bij het in gebreke blijven op bovenstaande worden aangesproken door medestudenten, docent en patiënt. Indien de student volhardt in dit gedrag kan hem -- in het belang van onderwijs en patiëntenzorg -- de verdere toegang tot onderwijs worden ontzegd Erasmus MC, Rotterdam / Studiegids

22 Studiegids 2013/ / 151 Studiegids Deel 1 Onderwijs 2013 Erasmus MC, Rotterdam \ \ Studiegids

23 22 / 151 Studiegids 2013/2014 Studiegids / Deel 1 Onderwijs / Hoofdstuk 1 Themaonderwijs in de master In het academisch jaar is de master Geneeskunde voor het eerst van start gegaan en vanaf maart 2012 zijn de eerste coassistenten-nieuwe stijl begonnen met hun coschappen. De master beslaat drie jaar: in het eerste jaar volgt de student eerst een theoretisch deel van ongeveer een half jaar (te beginnen met Ma1B en vervolgens Ma1A). In Ma2 of Ma3 (afhankelijk van wanneer de student geselecteerd wordt voor een van de twee) staan de coschappen en het masteronderzoek geprogrammeerd. In dit deel wordt het thematisch onderwijs in de master beknopt beschreven. Ma1A Methoden van klinisch en epidemiologisch onderzoek Themacoördinator Mw. prof.dr. M.G.M. Hunink m.hunink@erasmusmc.nl Kamer: Ee-2140a Introductie Dit thema gaat over het opzetten van medisch mensgebonden (klinisch en epidemiologisch) onderzoek, het statistisch analyseren van de onderzoeksgegevens, en het trekken van wetenschappelijk verantwoorde conclusies uit medische onderzoeksgegevens. De benadering is vanuit de onderzoeksvraag. De subthema s in week 1 behandelen methoden van onderzoek naar vragen die risico op ziekten en vragen die het diagnostisch proces betreffen. In week 2 worden vragen betreffende de prognose behandeld en in week 3 komen wetenschappelijke vraagstellingen die medische behandelingen betreffen aan de orde Erasmus MC, Rotterdam / Studiegids

24 Studiegids 2013/ / 151 Opbouw thema Week 1: Risico en diagnose Centraal staan wetenschappelijke vraagstellingen die het risico van ziekten of mortaliteit betreffen. Hoe wordt risico gemeten? Hoe kan het onderzoek worden opgezet? Hoe kunnen de gegevens worden geanalyseerd? In deze week worden ook de basale statistische begrippen geïntroduceerd die nodig zijn voor het analyseren van medisch onderzoek in het algemeen. Tevens wordt aandacht besteed aan wetenschappelijke vraagstellingen die de diagnose van ziekten betreffen. Welke verschillende onderzoeksvormen zijn er? Hoe kunnen de gegevens worden geanalyseerd? Week 2: Prognose Centraal staan wetenschappelijke vraagstellingen die de prognose van de patiënt betreffen. Hoe kan prognostisch onderzoek worden opgezet? Hoe kunnen de gegevens statistisch worden geanalyseerd? Week 3: Therapie Centraal staan wetenschappelijke vraagstellingen betreffende effecten en bijwerkingen van medische behandelingen. Welke onderzoeksvormen zijn er om dit soort vragen te beantwoorden? Welke is het meest geschikt in een gegeven situatie? Hoe kunnen de gegevens statistisch worden geanalyseerd? De eerste week is vooral op effectiviteitsonderzoek gericht, de tweede week vooral op het onderzoek naar bijwerkingen. Globale leerdoelen De globale leerdoelen van Ma1A zijn: G1 De student kan de frequentiematen zoals prevalentie, incidentie, en cumulatieve incidentie, en de associatiematen zoals relatief risico, odds ratio, hazard rate ratio, en numbers-needed-to-treat beschrijven en toepassen. G2 De student kan een onderzoek beoordelen op validiteit en precisie en daarbij de volgende begrippen gebruiken: selectiebias, informatiebias, confounding bias, effectmodificatie, regressie naar het gemiddelde, differentiële en non-differentiële misclassificatie. G3 De student kan op basis van onderzoeksgegevens de sensitiviteit en specificiteit berekenen en werken met de regel van Bayes. De student kan met gegeven sensitiviteit en specificiteit van een diagnostische test en gegeven risico s en baten van een therapie bij een bepaalde ziekte, uitrekenen wanneer de test geïndiceerd is Erasmus MC, Rotterdam \ \ Studiegids

25 24 / 151 Studiegids 2013/2014 G4 De student kan bij een gegeven vraagstelling (en eventuele beschrijving) een onderzoeksdesign kiezen uit de volgende mogelijkheden: cross-sectionele studie, longitudinaal cohort onderzoek (retrospectief, prospectief), case-control onderzoek, experimenteel onderzoek (randomized controlled trial, nonrandomized controlled trial), systematic review en meta-analyse. G5 De student heeft kennis van en inzicht in de principes en overwegingen die een rol spelen bij het opzetten van medisch mensgebonden onderzoek en het kunnen toepassen van deze principes en overwegingen bij de keuze van het onderzoeksdesign en de invulling van de onderzoeksopzet in eenvoudige praktische situaties. G6 De student heeft kennis van verschillende statistische analysemethoden die worden toegepast in medisch mensgebonden onderzoek en kan een geschikte analysemethode in eenvoudige situaties kiezen: risico-analyse (risicofactoren, risicofunctie), analyse prognostisch onderzoek (survival analyse, prognostische functie), analyse diagnostisch onderzoek, beslissingsanalyse, analyse therapeutisch onderzoek, analyse veiligheidsonderzoek en het kunnen uitvoeren van deze statistische analyses met behulp van statistische computerprogrammatuur. Onderwijsperiode en studiebelasting Ma1A beslaat een periode van 3 weken (4 ECTS). Toetsing Aan het eind van Ma1A wordt een schriftelijk tentamen afgenomen. Het tentamen bestaat uit open en gesloten vragen en toetst zowel kennis als begrip. Meer informatie Voor meer informatie: zie het themaboek voor Ma1A of de Geneeskundewebsite Erasmus MC, Rotterdam / Studiegids

26 Studiegids 2013/ / 151 Ma1B De patiënt Themacoördinator Naam: Dr. P.C.J. de Laat p.c.j.delaat@erasmusmc.nl Kamer: Sk Introductie De patiënt staat centraal in Ma1B, waarbij de student enerzijds zelfstandig de bachelorstof reactiveert en anderzijds zijn/haar kennis verdiept naar masterniveau in een academisch leerklimaat. Concreet passeren in dit thema 100 verdiepingsonderwerpen. De lijst met 100 verdiepingsonderwerpen is samengesteld op basis van de incidentie, de maatschappelijke relevantie van de ziektebeelden en de cost of error van ziektebeelden die herkend moeten worden vanuit het oogpunt van patiëntveiligheid. In iedere week staan vijf verdiepingsonderwerpen centraal. Bij het uitwerken van de onderwerpen is er specifieke aandacht voor: - klinisch redeneren volgens de stappen in het begrippenschema; - voorschrijven geneesmiddelen; - evidence-based medicine (EBM) en het belang van medischwetenschappelijk onderzoek; - klinische chemie, zoals laboratoriumtesten, klinisch besliskunde, sensitiviteit/specificiteit van testen en priorkansen; - beeldvormende technieken; - diversiteit in de patiëntpopulatie; - patiëntveiligheid; - ethische dilemma s, maatschappelijke vraagstukken en debatvoering. De verdiepingsonderwerpen werkt de student uit aan de hand van een divers aanbod aan onderwijsvormen, zoals patiëntendemonstraties (PD), vaardigheidsonderwijs (VO), (elektronische) zelfstudieopdrachten (e-zo) en casusonderwijs. Daarnaast is ruime tijd ingeroosterd voor literatuurstudie. Het onderwijs wordt verzorgd door specialisten uit de betreffende vakgebieden en vindt discipline-overstijgend plaats Erasmus MC, Rotterdam \ \ Studiegids

27 26 / 151 Studiegids 2013/2014 Aan de hand van elektronische toetsen reactiveert de student iedere week zelfstandig relevante bachelorstof voor de onderwerpen in de betreffende themaweken. Deze basale kennis is het vertrekpunt voor verdieping van de kennis op masterniveau waarbij de student leert om ook bij meer complexe pathologie op adequate wijze diagnostiek en therapie toe te passen en te communiceren in de dagelijkse praktijk. Aan de hand van casuïstiek oefent de student in het toepassen van (bio)medische kennis in concrete klinische situaties. In iedere casus presenteert een patiënt zich bij de huisarts met één of meer klachten. De student gaat in de rol van arts, aan de slag met deze patiënt en zoekt uit wat er aan de hand is, vraagt onderzoek aan, interpreteert de uitslagen, stelt een diagnose, en bepaalt het verdere beleid. Vanaf de eerste week werkt de student elke week twee patiënten uit, beginnend bij de huisarts of de Spoedeisende Hulp en eindigend bij de specialist. Iedere twee weken vindt de bespreking van deze patiënten plaats met een consulent. Bij iedere bespreking is een variant op de casus aanwezig. Bij deze variant is sprake van een vergelijkbare beginsituatie, alleen met andere onderzoeksbevindingen. De studenten krijgen de opdracht de casus ter plekke met elkaar op te lossen en te komen tot een nieuwe diagnose en behandelplan. Dit casusonderwijs is geënt op de lijn Klinisch Redeneren in de bachelor en vindt nu plaats op masterniveau, waarbij de specialist specifieke aspecten van de differentiaal diagnose van de casus uitdiept in aparte plenaire bijeenkomsten en/of vaardigheidsonderwijs. Onderdeel van Ma1B is het zichtbaar maken van het geneeskundig proces in de praktijk door: - een meeloopdag met een huisarts; - een bezoek te brengen aan de IC; - een bezoek te brengen aan de SEH; - een obductie bij te wonen. De achterliggende gedachte is dat de student ervaart hoe divers klachten worden aangeboden en ziet dat wat hij leert aan theoretische kennis over ziektebeelden ook werkelijkheid is in de dagelijkse praktijk. De student krijgt inzicht in het continuüm van het geneeskundig proces Erasmus MC, Rotterdam / Studiegids

28 Studiegids 2013/ / 151 Tot slot worden gedurende Ma1B de klinische vaardigheden die nodig zijn voor de coschappen herhaald en verdiept in het APC-onderwijs en het vaardigheidsonderwijs Acute Geneeskunde (voorheen Eerste Hulp-onderwijs). Toelatingsvoorwaarde Toelating tot thema Ma1B wordt verkregen na behalen van het (Erasmus) bachelordiploma Geneeskunde. Voor toelating tot de master geldt dat de student bij aanvang en gedurende de masterfase het door de ARBO afgegeven bewijs, waarin staat dat hij geen besmettingsrisico vormt voor verspreiding van hepatitis B, kan tonen aan daartoe bevoegde opleiders, docenten en medewerkers. Voorts dient de student zich te houden aan de protocollen van de afdeling Unit Infectiepreventie (UNIP) als waren zij medewerkers van het Erasmus MC. Indien de student een of meerdere deficiënties in het rijksvaccinatieprogramma heeft, dient hij een afspraak te maken met de ARBO voor advisering en zo nodig aanvullende vaccinatie te verkrijgen. Globale leerdoelen De globale leerdoelen van Ma1B zijn: G1 De student kan onderscheid maken tussen situaties die acuut en die niet-acuut zijn en hierbij een toelichting geven. G2 De student kan aan de hand van een klachtenpresentatie de hulpvraag van de patiënt verhelderen en een probleem definiëren. G3 De student kan bij de ziektepresentaties, zoals behandeld in Ma1B, de pathogenese en pathofysiologie relateren aan het klinisch proces. G4 De student kan zelfstandig aan de hand van bevindingen in de anamnese en lichamelijk onderzoek een differentiaaldiagnose opstellen en hierbij de meest waarschijnlijke diagnose aangeven. G5 De student kan zelfstandig de waarschijnlijke diagnose toetsen aan de hand van diagnostiek, rekening houdend met de epidemiologie. G6 De student kan aan de hand van de waarschijnlijke diagnose beargumenteren welk (farmaco-) therapeutisch beleid moet worden gevolgd en dit met behulp van het farmacotherapeutisch kompas het farmacotherapeutisch beleid 2013 Erasmus MC, Rotterdam \ \ Studiegids

29 28 / 151 Studiegids 2013/2014 vertalen naar een recept. G7 De student kan mondeling en schriftelijk over een patiënt rapporteren aan collega s, bijvoorbeeld via een verwijsbrief, een ontslagbrief of een overdracht. G8 De student kan een patiënt zowel mondeling als schriftelijk informatie en uitleg geven. G9 De student kan het handelen van een arts bij een gegeven patiëntgeschiedenis analyseren en bekritiseren. G10 De student kan richtlijnen voor de behandeling van een patiënt vinden en toepassen, en motiveren wanneer hij afwijkt van een richtlijn. G11 De student kan de mogelijkheden noemen die een arts heeft als hij de grenzen van behandelen heeft bereikt. G12 De student kan op basis van wetenschappelijke bevindingen en ethische overwegingen beargumenteerd een standpunt innemen ten aanzien van een medisch-ethisch-maatschappelijk vraagstuk. G13 De student kan een beleidskeuze maken op basis van valide argumenten ontleend aan wetenschappelijke literatuur (EBM), en hij kan zijn standpunt ten overstaan van zijn medestudenten verdedigen. Onderwijsperiode en studiebelasting Thema Ma1B omvat een periode van 21 weken (9 ECTS). Toetsing Thema Ma1B wordt op drie manieren getoetst: 1 Master Start Niveau toetsen per themaweek (m.u.v. themaweek 0). De bachelorstof wordt door de student zelfstandig gereactiveerd en getoetst middels niet-vrijblijvende elektronische toetsen. Indien de student een achterstand constateert in zijn kennis, dient hij deze in zijn eigen tijd te reactiveren. Het initiatief hiervoor ligt bij de student. Elke themaweek maakt de student een elektronische Master Start Niveau (MSN)-toets. Er geldt een beheersingsniveau van 85%. Elke toets staat 10 kalenderdagen open vanaf de start van de betreffende themaweek. De toets kan in deze periode meerdere keren worden afgelegd tot een voldoende resultaat is behaald. Per periode mag de student voor maximaal één MSN-toets een onvoldoende hebben Erasmus MC, Rotterdam / Studiegids

30 Studiegids 2013/ / Klinisch Redeneren De beoordeling van het KR in Ma1B vindt plaats aan de hand van de criteria (1) aanwezigheid en actieve deelname en (2) beoordeling van de casus. 3 Schriftelijke tentamens Iedere periode sluit af met een schriftelijk tentamen, conform de richtlijnen van het toetsbeleid. 50% van het aantal te behalen punten in het tentamen omvat stof uit de literatuurstudie. Voorwaarde voor het verkrijgen van de ECTS voor het schriftelijk tentamen in de betreffende periode geldt dat de student aanwezig is geweest bij de VO s die verplicht zijn gesteld in Ma1B én dat de student aan de gestelde eisen ten aanzien van de MSN-toetsen heeft voldaan. Inhaalweek Enkele weken na afloop van Ma1B vindt per periode een inhaalweek plaats. In deze week kunnen studenten eventuele omissies inhalen of herkansen. Meer informatie Voor meer informatie: zie het themaboek voor Ma1B of de Geneeskundewebsite Erasmus MC, Rotterdam \ \ Studiegids

31 30 / 151 Studiegids 2013/2014 PKV in masterjaar 1 In de masterfase wordt in het eerste jaar het lijnonderwijs verder gecontinueerd, maar nu gerelateerd aan complexe patiëntenproblemen. Het klinisch lijnonderwijs staat hier nadrukkelijk in het licht van een voorbereiding op de coschappen. In dit jaar worden onderwijssituaties gecreëerd die een goede voorbereiding zullen zijn op het uitvoeren van een consult, zoals dat daadwerkelijk bij patiënten plaatsvindt. In het PKV-onderwijs van dit jaar staan integratie van kennis en inzicht, vaardigheden, professioneel gedrag in contextrijke opleidingssituaties en gesimuleerde beroepssituaties centraal. De PKV-lessen bestaan uit één les van herhaling Basaal lichamelijk onderzoek, alsmede het neurologisch onderzoek MT13 (Medisch Technisch onderwijs), één les over omgaan met obstakels in de communicatie CA22 (Communicatie en Attitude) en vier APC-lessen (Arts-Patient-Contacten). In de APC-lessen wordt op gestructureerde wijze aandacht besteed aan het voeren van een consult met een simulatiepatiënt. Er wordt een grote variatie van klinische situaties in de presentaties aangeboden. De student zal hierdoor worden geprikkeld om gedurende het gehele consult breed te blijven denken en kritisch alle bevindingen te evalueren. Uitgebreide kennis van ziektebeelden en kennis van de vaardigheden van anamnese en lichamelijk onderzoek zijn nodig voor een goede consultvoering. Naar aanleiding van het consult zal de student een status schrijven en/of een mondelinge patiëntpresentatie voorbereiden en houden. Aan de hand van de presentaties zal de PKV-docent de casus en de consultvoering nabespreken. Het consult wordt afgerond met een overwogen klinische diagnose, waarover de (simulatie)patiënt kan worden geïnformeerd. Leerdoelen Na het volgen van dit onderwijs en het bestuderen van de literatuur kan of heeft de student: - kennis van ziektebeelden op het gebied van de etiologie, pathofysiologie en de epidemiologie aanwenden om de klachten van de patiënt te verklaren; - op systematische wijze anamnese en lichamelijk onderzoek 2013 Erasmus MC, Rotterdam / Studiegids

32 Studiegids 2013/ / 151 inzetten om de klacht van de patiënt te onderzoeken; - in het diagnostisch proces onderscheid maken in ernst en karakter van het symptomencomplex; - een patiënt respectvol benaderen; - zich adequaat in het Nederlands uitdrukken; - in de gesprekstechnieken verschillende vraagmethoden toepassen, emotionele factoren herkennen en benoemen, en een consult op een professionele wijze inrichten; - naar aanleiding van zijn bevindingen tot een (differentiële) diagnose komen en op basis hiervan een voorstel doen voor verder beleid; - de volgorde van een differentiaaldiagnose met argumenten onderbouwen; - op een adequate wijze verslag doen van de bevindingen bij anamnese en lichamelijk onderzoek en deze presenteren; - beoordelen of de informatie, kennis en vaardigheden die de student tot zijn beschikking heeft, toereikend zijn om een beleid te bepalen; - hiaten in eigen kennis en vaardigheden signaleren en hiervoor adequate oplossingen zoeken om de ontbrekende kennis en vaardigheden aan te vullen; - diverse obstakels in de communicatie herkennen en benoemen; - beschrijven welke gevolgen een obstakel kan hebben voor het contact met de patiënt; - beschrijven hoe hij het beste met enkele veelvoorkomende obstakels kan omgaan, zodanig dat de communicatie zo min mogelijk wordt belemmerd. Toetsing Voor het behalen van de ECTS dient de student: bij alle PKV-bijeenkomsten aanwezig te zijn; tijdens de PKV-bijeenkomsten de attitude te tonen die een arts passend is; de vereiste vaardigheden met betrekking tot het LO en de Anamnese voldoende beheersen. Indien de student tijdens een APC niet voldoende functioneert (wat betreft vaardigheden en/of attitude) mag hij geen handtekening op de presentielijst zetten. De docent zal met de student afspreken wat op het volgende APC moet zijn verbeterd. Zo nodig wordt geadviseerd een inhaalles bij te wonen. De student is zelf verantwoordelijk om zich bij het volgende APC bij de docent te melden, opdat deze hem kan beoordelen en bij voldoende functioneren alsnog kan laten aftekenen voor het vorige APC Erasmus MC, Rotterdam \ \ Studiegids

33 32 / 151 Studiegids 2013/2014 Masteronderzoek Het masteronderzoek maakt deel uit van het keuzecurriculum van de geneeskundeopleiding, en biedt de student de mogelijkheid om aan de studie een persoonlijk profiel te geven. Het masteronderzoek heeft als doel dat de student actief kennis maakt met de verschillende stadia van het wetenschappelijk onderzoek, zoals het formuleren van een vraagstelling, het opstellen van een werkplan, het verzamelen van gegevens, het interpreteren van de uitkomsten, het schrijven van een wetenschappelijk verslag en het mondeling presenteren van de resultaten. Daarnaast stelt de student zich op de hoogte van de overige wetenschappelijke activiteiten van de afdeling/instelling waar deze het masteronderzoek doet, bijvoorbeeld door het deelnemen aan refereeravonden, werkbesprekingen en seminars. Toelating tot het masteronderzoek De toelatingseisen voor het masteronderzoek staan vermeld in de OER Master Geneeskunde Na afronding van thema Ma1A dienen studenten via het channel Inschrijving coschappen en masteronderzoek via SIN-Online hun voorkeur voor het starten met hun masteronderzoek voor dan wel na de coschappen aan te geven. Een student kan starten met het masteronderzoek na goedkeuring van het DCO. Vrijstelling voor het masteronderzoek Een verzoek om vrijstelling dient altijd via de Examencommissie aangevraagd te worden. Aan studenten met een afgeronde masteropleiding Biologie, Medische Biologie, Biomedische Wetenschappen of Farmacie wordt vrijwel altijd een vrijstelling verleend. Voor sommige HBO-studies, zoals bijvoorbeeld Medische Biologie, Fysiotherapie, Logopedie, Medische Technologie en Hoger Laboratoriumonderwijs kan een gedeeltelijke vrijstelling mogelijk zijn. Inschrijving masteronderzoek 1) De student kiest een onderwerp uit de onderwerpen die te vinden zijn op SIN-online en/of maakt een afspraak met de coördinator masteronderzoek van de afdeling waar hij het masteronderzoek zou willen uitvoeren, om te bespreken welke mogelijkheden er zijn. Iedere student kiest een eigen onderzoek; het is niet mogelijk om met twee studenten aan precies dezelfde onderzoeksvraag te werken en daarover één verslag te schrijven Erasmus MC, Rotterdam / Studiegids

34 Studiegids 2013/ / 151 2) De student schrijft zich in voor het masteronderzoek met het inschrijfformulier dat te vinden is op SIN-online-channel Masteronderzoek. Hierbij moet ook een korte (max. ½ A4) projectomschrijving worden ingevuld. Stuur het inschrijfformulier in volgens instructies op het formulier. Dit document zal vervolgens door het DCO worden voorgelegd aan de centrale coördinator masteronderzoek, mw. prof. dr. G.J.V.M. van Osch. 3) Voordat de student met het masteronderzoek begint, moet hij een bevestiging hebben ontvangen van het DCO, waarin wordt aangegeven dat hij met het masteronderzoek mag beginnen. 4) Na inschrijving en goedkeuring van een masteronderzoeksproject, begint de student, begeleid door de begeleider van het masteronderzoek, aan het schrijven van een gedetailleerd onderzoeksplan. Aan dit onderzoeksplan, waarin een groot aantal aspecten van het toekomstig onderzoek aan bod komt, wordt tenminste een week besteed. Het onderzoeksplan bedraagt twee à drie A4 en wordt gemaakt op het daarvoor bestemde formulier. 5) Na goedkeuring van het onderzoeksplan door de begeleider van het masteronderzoek, wordt het opgestuurd naar het DCO. Let op: stuur het onderzoeksplanformulier in volgens instructies op het formulier. Het kan middels steekproeven gecontroleerd worden door de centrale coördinator masteronderzoek, mw. prof. dr. G.J.V.M. van Osch. 6) De student begint dan aan de uitvoering van het onderzoek. Omdat het schrijven van het onderzoeksplan staat voor één week studiebelasting, moet de student aan de uitvoering ervan nog 20 weken besteden. Het kan voorkomen dat tijdens de uitvoering van het masteronderzoek besloten wordt een andere richting in te slaan dan in het onderzoekplan is beschreven. Het onderzoeksplan hoeft dan niet te worden herschreven. Voor masteronderzoek dat buiten het Erasmus MC wordt uitgevoerd, geldt dat het gedetailleerde onderzoeksplan moet worden goedgekeurd door de begeleider ter plaatse, en door de afdelingscoördinator masteronderzoek van een voor het project relevante afdeling, de Erasmus MC begeleider. Zie ook de procedure zoals beschreven op pagina 37 en verder Erasmus MC, Rotterdam \ \ Studiegids