Cognitieve flexibiliteitstaken bij autismespectrumstoornissen:
|
|
- Ida de Boer
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Cognitieve flexibiliteitstaken bij autismespectrumstoornissen: Kritische bespreking en klinische implicaties Lien Van Eylen VCKJPP 22 september 2011
2 Overzicht Neuropsychologische taken o Betrouwbaarheid o Validiteit Cognitieve flexibiliteit: o Verschillende taken: o Wisconsin Card Sorting Task (WCST) o Task-switching paradigma s Onderzoek bij ASS o Inconsistente bevindingen o Mogelijke verklaringen voor inconsistentie Studie binnen onze onderzoeksgroep: evidentie voor verklaring? Implicaties en advies voor diagnostiek en interventie
3 Neuropsychologische taken Belangrijke psychometrische eigenschappen: Betrouwbaarheid Is de testscore stabiel? (onafhankelijk van de situatie en het moment van afname) Validiteit Meet ik wat ik wil meten? o Constructvaliditeit o Ecologische validiteit
4 Neuropsychologische taken: Betrouwbaarheid en validiteit Neuropsychologische vaardigheid Abstract latent construct CONSTRUCTVALIDITEIT Specifiek(e) situatie en tijdstip BETROUWBAARHEID Zelfde test ander(e) situatie/tijdstip Neuropsychologische test TESTSCORE Generaliseerbaar? Observeerbare manifeste variabele ECOLOGISCHE VALIDITEIT Representatief voor gedrag in dagelijks leven?
5 Cognitieve flexibiliteit De vaardigheid om te switchen tussen verschillende gedachten of handelingen afhankelijk van de situatie. Vaak getest bij mensen met ASS Verschillende cognitieve flexibiliteitstaken, o.a.: o Wisconsin Card Sorting Task (WCST) o Experimentele task-switching paradigma s
6 Cognitieve flexibiliteitstaken: Wisconsin Card Sorting Task (WCST) Veel gebruikt in klinische praktijk Taak: Bovenste kaart nemen en leggen op de bijhorende onderste kaart 3 mogelijke sorteerregels: kleur, vorm en aantal Correcte sorteerregel af te leiden uit mondelinge feedback Sorteerregel wisselt, zonder waarschuwing, na 10 opeenvolgende correcte beurten Verschillende uitkomstvariabelen o.a.: o aantal perseveraties o aantal gevonden categoriëen of sorteerregels
7 Cognitieve flexibiliteitstaken: Wisconsin Card Sorting Task (WCST) Resultaten van onderzoek bij mensen met ASS Vergelijking tussen mensen met en zonder ASS => mensen met ASS meer perseveratieve fouten Interpretatie: mensen met ASS hebben minder goede cognitieve flexibiliteit. Interpretatie wel correct? hoe zit het met de constructvaliditeit?
8 Cognitieve flexibiliteitstaken: Wisconsin Card Sorting Task (WCST) Cognitieve flexibiliteit Abstract latent construct CONSTRUCTVALIDITEIT? WCST perseveratieve fouten Observeerbare manifeste variabele
9 Cognitieve flexibiliteitstaken: Wisconsin Card Sorting Task (WCST) Sociale interactie Werkgeheugen Cognitieve flexibiliteit Generativiteit CONSTRUCTVALIDITEIT? WCST perseveratieve fouten
10 Cognitieve flexibiliteitstaken: Experimentele task-switching paradigma s Gebruikt in onderzoek: bieden een meer gecontroleerde maat voor cognitieve flexibiliteit. Verschillende varianten: bvb. Matching taak Taak: Zo snel mogelijk aangeven bij welke van de onderste kaarten de bovenste kaart past Computertaak Slechts twee mogelijke sorteerregels
11 Cognitieve flexibiliteitstaken: Experimentele task-switching paradigma s sorteer op kleur of Sorteer op vorm Cue geeft aan welke sorteerregel gebruikt moet worden Sorteerregel wisselt random na bepaald aantal opeenvolgende correcte antwoorden Belangrijkste uitkomtvariabele: switch cost = RT op switch trials RT op maintain trails
12 Cognitieve flexibiliteitstaken: Experimentele task-switching paradigma s Resultaten van onderzoek bij mensen met ASS Vergelijking tussen mensen met en zonder ASS => geen significante verschillen Interpretatie: mensen met ASS hebben geen cognitieve flexibiliteitsproblemen Interpretatie wel correct? hoe zit het met de validiteit?
13 Cognitieve flexibiliteitstaken: Experimentele task-switching paradigma s Cognitieve flexibiliteit CONSTRUCTVALIDITEIT? Abstract latent construct task-switching paradigma s switch cost Observeerbare manifeste variabele
14 Cognitieve flexibiliteitstaken: Wisconsin Card Sorting Task (WCST) Sociale interactie Werkgeheugen Cognitieve flexibiliteit Generativiteit CONSTRUCTVALIDITEIT? task-switching paradigma s switch cost Zeer gecontroleerde en gestructureerde testsituatie Representatief voor gedrag in dagelijks leven? ECOLOGISCHE VALIDITEIT?
15 Cognitieve flexibiliteitstaken: Resultaten van onderzoek bij ASS Vergelijking mensen met en zonder ASS: inconsistente bevindingen o Verschillen op WCST o Geen verschillen op task-switching paradigma s Hoe inconsistentie verklaren? a) Mensen met ASS hebben geen cognitive flexibiliteitsproblemen. b) Beide (soorten) taken verschillen in de mate van expliciet aangeboden structuur => Alternatieve verklaring: Individuen met ASS hebben problemen met cognitieve flexibiliteit, maar deze komen enkel tot uiting in weinig gestructureerd situaties, zonder expliciete switch instructies.
16 Studie binnen onze onderzoeksgroep Van Eylen, L., Boets, B., Steyaert, J., Evers, K., Wagemans, J., & Noens, I. (2011). Cognitive flexibility in autism spectrum disorder: Explaining the inconsistencies? Research in Autism Spectrum Disorders, 5, Onderzoeken van de alternatieve verklaring Taak: WCST with controlled task switching (WCST-WCTS) o task-switching paradigma met impliciete switch instructies o Instructie: Geef zo snel mogelijk aan of de bovenste kaart bij de linker of rechter onderste kaart past door op de linker of rechter knop te drukken o Computertaak o Slechts twee mogelijke sorteerregels
17 Studie binnen onze onderzoeksgroep Uitkomtvariabelen: o aantal perseveratieve fouten o switch cost = RT op shift trials RT op maintain trails
18 Studie binnen onze onderzoeksgroep Deelnemers: o 40 kinderen met ASS en 40 typisch ontwikkelende controles o Leeftijd: 8-18 jaar o VIQ, PIQ en TIQ > 70 o Groepen gematcht o.b.v. leeftijd, VIQ, PIQ, TIQ and geslacht
19 Gemiddelde perseveratieve fouten Studie binnen onze onderzoeksgroep Resultaten: p <.05 ASS GROEP CONTROLE o Aantal perseveratieve fouten hoger voor ASS groep (Mann-Whitney U = 1792; p < 0.05 eenzijdig)
20 Gemiddelde switch kost Studie binnen onze onderzoeksgroep Resultaten: p = 0.03 ASS groep GROEP CONTROLE CONTROLE o Switch cost hoger voor ASS groep (one-way ANOVA: F(1,78) = 4.90; p =0.03)
21 Studie binnen onze onderzoeksgroep Conclusie en discussie: o Kinderen met ASS vertonen problemen met cognitieve flexibiliteit op een gecontroleerde switch taak met impliciete switch instructies o Evidentie voor alternatieve verklaring: Mensen met ASS hebben problemen met cognitieve flexibiliteit, maar deze komen enkel tot uiting in weinig gestructureerde situaties, zonder expliciete switch instructies o Taken zonder expliciete switch instructie mogelijk meer ecologisch valide o Verder onderzoek nodig om hypothese te kunnen bevestigen
22 Implicaties en adviezen voor diagnostiek Gebruik taken met goede betrouwbaarheid en validiteit MAAR niet zo eenvoudig: Betrouwbaarheid: meestal niet onderzocht Validiteit: o Problematische constructvaliditeit: taak vereist meestal meerdere vaardigheden o Binnen taak moeilijk evenwicht tussen constructvaliditeit en ecologische validiteit
23 Implicaties en adviezen voor diagnostiek Advies: Denk kritisch na: Wat meet ik met deze taak? Streef naar evenwicht tussen constructvaliditeit en ecologische validiteid binnen totale onderzoeksplan o Zoek naar convergentie tussen bronnen voor hetzelfde construct o Bij uitval op 1 taak: zoek naar divergentie met taken die andere vaardigheden meten.
24 Implicaties en adviezen voor interventie Onderzoeksbevinding: Individuen met ASS voornamelijk cognitieve flexibiliteitsproblemen in weinig gestructureerde situaties Twee mogelijkheden om problemen te reduceren 1) Inspelen op omgeving Meer structuur aanbieden, veranderingen vermijden 2) Inspelen op en verder ontwikkelen van individuele vaardigheden Uitdagen om flexibel te zijn, leren omgaan met veranderingen Advies: Zoeken naar goede balans tussen 1) en 2)
25 Hartelijk dank voor uw aandacht!
Dynamics, Models, and Mechanisms of the Cognitive Flexibility of Preschoolers B.M.C.W. van Bers
Dynamics, Models, and Mechanisms of the Cognitive Flexibility of Preschoolers B.M.C.W. van Bers Introductie Flexibiliteit is een belangrijke eigenschap in de huidige snel veranderende maatschappij. In
Nadere informatieProblemen met executieve functies bij kinderen met DCD: een literatuuroverzicht
1 Problemen met executieve functies bij kinderen met DCD: een literatuuroverzicht Marina Schoemaker, Merel Timmer, Marleen van der Wees, Heleen Reinders Messelink, Chiel Volman, Jolien van den Houten Wat
Nadere informatiemensen met autisme zijn eigenlijk best flexibel?
Dus mensen met autisme zijn eigenlijk best flexibel? Een reflectie op het onderzoek van Edita Poljac Jan-Pieter Teunisse Discussion: Different from our expectations: 1. adolescents with autism seem to
Nadere informatieDutch summary (Samenvatting van hoofdstukken)
Dutch summary (Samenvatting van hoofdstukken) 101 102 Hoofdstuk 1. Algemene introductie Het belangrijkste doel van dit proefschrift was het ontwikkelen van de Interactieve Tekentest (IDT), een nieuwe test
Nadere informatieExecutive functioning bij kinderen met een ontwikkelings- of gedragsstoornis
Executive functioning bij kinderen met een ontwikkelings- of gedragsstoornis Sylvie Verté INLEIDING Reeds geruime tijd worden pogingen ondernomen om te bepalen welke aspecten van diverse ontwikkelings-
Nadere informatieKwaliteiten en beperkingen van (jong)volwassenen met ASS. Een reflectie Linda Cuppen
Kwaliteiten en beperkingen van (jong)volwassenen met ASS Een reflectie Linda Cuppen Reflectie - Asperger/autistische stoornis en DSM-V - DSM-V: diagnostische niveaus - Diagnostische niveaus: neuropsychologische
Nadere informatie7 Nederlandstalige Samenvatting
7 Nederlandstalige Samenvatting Autisme is een ontwikkelingsstoornis, waarvan de symptomen zich in de kindertijd voor het eerst manifesteren en gedurende het gehele leven in verschillende vormen aanwezig
Nadere informatieDynamisch testen. Bruikbaar voor het inschatten van leerbaarheid? Hileen Boosman, Anne Visser-Meily, Caroline van Heugten
Dynamisch testen. Bruikbaar voor het inschatten van leerbaarheid? Hileen Boosman, Anne Visser-Meily, Caroline van Heugten Leerbaarheid Leerbaarheid is de mate waarin iemand profijt heeft van leerervaringen.
Nadere informatieInformatiebrochure gebruik van de Flexibiliteits Index Test (FIT-60)
Informatiebrochure gebruik van de Flexibiliteits Index Test (FIT-60) Auteurs: T. Batink, G. Jansen & H.R.A. De Mey. 1. Introductie De Flexibiliteits Index Test (FIT-60) is een zelfrapportage-vragenlijst
Nadere informatieDe plaats van neuropsychologisch onderzoek binnen het diagnostisch proces
De plaats van neuropsychologisch onderzoek binnen het diagnostisch proces Werkgroep: Audrey Mol, Ilse Noens, Annelies Spek, Cathelijne Tesink, Jan-Pieter Teunisse Inhoud NPO en differentiaal diagnostiek
Nadere informatieDynamics, models, and mechanisms of the cognitive flexibility of preschoolers
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Dynamics, models, and mechanisms of the cognitive flexibility of preschoolers van Bers, B.M.C.W. Link to publication Citation for published version (APA): van Bers,
Nadere informatieDe mogelijkheden van N=1 onderzoek
De mogelijkheden van N=1 onderzoek Workshop Inspiratiedag Pluryn Intermetzo 2018 Floor van Santvoort, Senior onderzoeker R&D Anne-lena de Vletter, Junior onderzoeker R&D - psycholoog Mindfit Wat is N=1
Nadere informatieThe development of ToM and the ToM storybooks: Els Blijd-Hoogewys
The development of ToM and the ToM storybooks: Els Blijd-Hoogewys Een reactie door Hilde M. Geurts Lezing Begeer, Keysar et al., 2010: Advanced ToM 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 Autisme (n=34) Controle
Nadere informatieDENKVAARDIGHEDEN bron: The Parallel Curriculum
DENKVAARDIGHEDEN bron: The Parallel Curriculum In 'The Parallel Curriculum' van Tomlinson et al. (2009) worden de 'Habits of Mind' van mensen die intelligent handelen beschreven, op basis van onderzoek
Nadere informatieBEGRIP VAN BEWIJS. vrije Universiteit amsterdam. Instituut voor Didactiek en Onderwijspraktijk. Vragenlijst. Herman Schalk
Instituut voor Didactiek en Onderwijspraktijk BEGRIP VAN BEWIJS Herman Schalk Vragenlijst Toelichting bij de vragenlijst p. 3 Vragen bij de elementen van begrip van bewijs p. 4 vrije Universiteit amsterdam
Nadere informatieCollege Week 3 Kwaliteit meetinstrumenten; Inleiding SPSS
College Week 3 Kwaliteit meetinstrumenten; Inleiding SPSS Inleiding in de Methoden & Technieken 2013 2014 Hemmo Smit Overzicht van dit college Kwaliteit van een meetinstrument Inleiding SPSS Hiervoor lezen:
Nadere informatieCognitieve flexibiliteit in het leren lezen
Cognitieve flexibiliteit in het leren lezen Jurgen Tijms IWAL Rudolf Berlin Center, UvA Korte versie Verwerven letter-klankkoppelingen essentieel bij leren lezen Cognitieve controleprocessen spelen een
Nadere informatieMasterproef oktober 2009
Masterproef 1 29 oktober 2009 Wat is een masterproef? Beslaat +/- 50 blz (15000 woorden) Volgt de structuur van een wetenschappelijk artikel (onderzoek of literatuurstudie) Volgt de APA richtlijnen Deontologie
Nadere informatieStrategiegebruik en prestaties bij vermenigvuldigen en delen in groep 8
Strategiegebruik en prestaties bij vermenigvuldigen en delen in groep 8 Hoe kunnen ze worden beïnvloed? Proefschrift Marije Fagginger Auer Marije Fagginger Auer Universiteit Leiden - Cito - 1voordeleraar
Nadere informatieVerminderde insula connectiviteit als indicator voor non-respons?
Verminderde insula connectiviteit als indicator voor non-respons? Hanneke Geugies Dr. H.G. Ruhé Studiedag NNNSA 25 september 2015 Achtergrond Non-respons antidepressiva (TRD) Voornaamste oorzaak aanhoudende
Nadere informatiehet neuropsychologisch denkkader binnen een schoolsetting Claudia König Klinisch psycholoog, RCKJP
het neuropsychologisch denkkader binnen een schoolsetting Claudia König Klinisch psycholoog, RCKJP 15-03-2013 Inhoud Het neuropsychologisch denkkader De schoolsetting Ter ondersteuning bij het kind met
Nadere informatieNeurofeedback: een geschikte behandeling voor autisme?
Neurofeedback: een geschikte behandeling voor autisme? Mirjam Kouijzer, MSc Radboud Universiteit Nijmegen Het programma Controversiële behandelingen Wat is biofeedback? Mijn onderzoek naar de effecten
Nadere informatieDe MMSE bij geriatrische patiënten
De MMSE bij geriatrische patiënten Een kritische blik en guidelines bij een der meest gekende, maar mogelijks ook een der meest verkeerd gebruikte screeningstesten Drs. Michael Portzky UZ Gent/ PC St Jan
Nadere informatieTHEORETISCH KADER : EXECUTIEVE FUNCTIES
THEORETISCH KADER : EXECUTIEVE FUNCTIES Wat zijn executieve functies? Executieve functies laten ons toe complex gedrag uit te voeren en te controleren. Zo kunnen kinderen en volwassenen automatisch en
Nadere informatieIntroduction and thesis outline. Samenvatting. CRAVING NAAR BENZODIAZEPINEN De ontwikkeling van de Benzodiazepine Craving Questionnaire
Introduction and thesis outline Samenvatting CRAVING NAAR BENZODIAZEPINEN De ontwikkeling van de Benzodiazepine Craving Questionnaire Dit proefschrift beschrijft de ontwikkeling en een eerste psychometrische
Nadere informatieWERKT DE WEBCARE INTERVENTIE?
WERKT DE WEBCARE INTERVENTIE? Onderwerp: Hoe lees ik een wetenschappelijk artikel? Marjolein Snaterse, docent/onderzoeker Faculteit Gezondheid, Hogeschool van Amsterdam TOCH MAAR WEER: EVIDENCE BASED PRACTICE
Nadere informatie- Mensen gaan meer variëteit kiezen bij hun consumptiekeuzes wanneer ze weten dat hun gedrag nauwkeurig publiekelijk zal onderzocht worden.
Abstract: - 3 experimenten - Mensen gaan meer variëteit kiezen bij hun consumptiekeuzes wanneer ze weten dat hun gedrag nauwkeurig publiekelijk zal onderzocht worden. - Studie 1&2: consumenten verwachten
Nadere informatieInhoud. De indirecte optelstrategie als handige strategie voor aftrekopgaven in het getaldomein tot 100
De indirecte optelstrategie als handige strategie voor aftrekopgaven in het getaldomein tot 100 Greet Peters 1,*, Joke Torbeyns 1,2, Bert De Smedt 3, Pol Ghesquière 3, & Lieven Verschaffel 1 1 Centrum
Nadere informatieBRIEF Executieve Functies Gedragsvragenlijst
Instrument BRIEF Executieve Functies Gedragsvragenlijst Met de BRIEF Executieve Functies Gedragsvragenlijst kunnen executieve functies bij een kind in kaart gebracht worden. Executieve functies zijn cognitieve
Nadere informatieKun je met statistiek werkelijk alles bewijzen?
Kun je met statistiek werkelijk alles bewijzen? Geert Verbeke Biostatistisch Centrum, K.U.Leuven International Institute for Biostatistics and statistical Bioinformatics geert.verbeke@med.kuleuven.be http://perswww.kuleuven.be/geert
Nadere informatieAutisme & Agressie. Contactpersoon: Dr. Jan-Pieter Teunisse
Autisme & Agressie Een onderzoek naar het verband tussen mentale schakelvaardigheid en gedragsproblemen bij mensen met een verstandelijke beperking en autisme. Drs. Eelke Visser, Dr. Hans Berger, Prof.
Nadere informatieCognitive remediation therapy as a treatment enhancer in eating disorders and obsessive compulsive disorders
Cognitive remediation therapy as a treatment enhancer in eating disorders and obsessive compulsive disorders B. van Passel Psychiater, onderzoeker Programmaleider Intensieve Zorg Angststoornissen b.van.passel@propersona.nl
Nadere informatieHet meetinstrument heeft betrekking op de volgende categorieën Lichaamsregio Hoofd / hals Overige, ongespecificeerd
Uitgebreide toelichting van het meetinstrument ComVoor Voorlopers in communicatie 31 oktober 2011 Review M. Jungen Invoer: E. van Engelen 1 Algemene gegevens Het meetinstrument heeft betrekking op de volgende
Nadere informatieHet executief en het sociaal cognitief functioneren bij licht verstandelijk. gehandicapte jeugdigen. Samenhang met emotionele- en gedragsproblemen
Het executief en het sociaal cognitief functioneren bij licht verstandelijk gehandicapte jeugdigen. Samenhang met emotionele- en gedragsproblemen Executive and social cognitive functioning of mentally
Nadere informatieAandachtsklachten en aandachtsstoornissen worden geobserveerd in verschillende volwassen
SAMENVATTING Aandachtsklachten en aandachtsstoornissen worden geobserveerd in verschillende volwassen klinische populaties, waaronder ook de Aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit (ADHD). Ook al wordt
Nadere informatieExecutief Functioneren en Copingstijl van Normaal- en Hogerbegaafde Volwassenen met een Autismespectrumstoornis
EXECUTIEF FUNCTIONEREN, COPINGSTIJL EN ASS 1 Executief Functioneren en Copingstijl van Normaal- en Hogerbegaafde Volwassenen met een Autismespectrumstoornis Executive Functioning and Coping Style in Moderately
Nadere informatieMINDS: Mental Information processing
MINDS: Mental Information processing and Neuropsychological Diagnostic System Geautomatiseerde afname en scoring van psychologische tests en vragenlijsten Rapportage van uitkomsten in tekst en grafische
Nadere informatieIntelligentie-onderzoek volgens het CHC-model. IB/directiedagen SWV Rijnstreek 21 en 23 november 2017 Judith de Vries
Intelligentie-onderzoek volgens het CHC-model IB/directiedagen SWV Rijnstreek 21 en 23 november 2017 Judith de Vries j.devries@onderwijsadvies.nl Waarom is OA het CHC-model gaan gebruiken? Huidige IQ testen
Nadere informatieONDERZOEK DOEN. HENK LINDEMAN h.lindeman@aps.nl. Naam Datum
ONDERZOEK DOEN HENK LINDEMAN h.lindeman@aps.nl Naam Datum Onderzoeksvragen; uw keuze voor deze workshop Wat zijn de verschillen en overeenkomsten tussen onderzoek doen en gedocumenteerd schrijven? Welke
Nadere informatieScreening van cognitieve stoornissen in de verslavingszorg
Screening van cognitieve stoornissen in de verslavingszorg aan de hand van de Montreal Cognitive Assessment (MoCA-D) Carolien J. W. H. Bruijnen, MSc Promovendus Vincent van Gogh cbruijnen@vvgi.nl www.nispa.nl
Nadere informatieSociale Interpretatie Test en Lees de Ogen Test bij hoog functionerende volwassenen met ASS
Sociale Interpretatie Test en Lees de Ogen Test bij hoog functionerende volwassenen met ASS C.C. Kan, B. Hochstenbach, C. Tesink, J. Pijnacker, J.K. Buitelaar SIT en LdO bij hoog functionerende volwassenen
Nadere informatieAANDACHT (VOOR) WETENSCHAP EN PRAKTIJK
AANDACHT (VOOR) WETENSCHAP EN PRAKTIJK NEUROPSYCHOLOGISCH ONDERZOEK VAN AANDACHTSPROBLEMEN drs. Marleen van der Wees, KNP Libra revalidatie & Audiologie dr. Marsh Königs Emma Kinderziekenhuis, AMC INHOUD
Nadere informatieResultaten van neuropsychologisch en gedragsonderzoek bij 13 kinderen met PTPN11 mutatie
Resultaten van neuropsychologisch en gedragsonderzoek bij 13 kinderen met PTPN11 mutatie Diane Willekens Mie-Jef Descheemaeker Orthopedagogen, CME, Leuven 29/09/07 1 Literatuurgegevens Weinig specifieke
Nadere informatieIs cognitive gedragstherapie voor het chronisch vermoeidheidssyndroom ook effectief als groepstherapie?
Nijmeegs Kenniscentrum Is cognitive gedragstherapie voor het chronisch vermoeidheidssyndroom ook effectief als groepstherapie? Jan-Frederic Wiborg, Jose van Bussel, Agaat van Dijk, Gijs Bleijenberg, Hans
Nadere informatieScreening en behandeling van psychische problemen via internet. Viola Spek Universiteit van Tilburg
Screening en behandeling van psychische problemen via internet Viola Spek Universiteit van Tilburg Screening en behandeling van psychische problemen via internet Online screening Online behandeling - Effectiviteit
Nadere informatieWat zijn concepten? Hoe ontwikkelen we concepten? autisme concepten? Gevolgen voor de praktijk. Autisme Centraal 16 4 2014
Autisme en Concepten Peter Vermeulen, PhD Autisme Centraal Temple Grandin Elke gedachte die ik heb, is een afbeelding. Als ik aan hond denk, dan zie ik een reeks plaatjes van honden, zoals die van de buren.
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/19103 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Pisanti, Renato Title: Beyond the job demand control (-support) model : explaining
Nadere informatieCover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/22989 holds various files of this Leiden University dissertation
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/22989 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Pouw, Lucinda Title: Emotion regulation in children with Autism Spectrum Disorder
Nadere informatieBURNOUT ASSESSMENT TOOL
BURNOUT ASSESSMENT TOOL Wat is de BAT? De eigenschappen en sterktes van de nieuwe meting Woensdag 20 maart 2019 Inhoud 1- Hoe betrouwbaar & valide is de BAT? 2- Hoe gebruik je de BAT? 3- Hoeveel werkenden
Nadere informatiePrimair progressieve afasie: meer dan taal? neuropsychologie en gedrag
Primair progressieve afasie: meer dan taal? neuropsychologie en gedrag Inge de Koning, Klinisch Neuropsycholoog Erasmus MC Primair progressieve afasie: varianten - Progressieve niet-vloeiende afasie (PNFA)
Nadere informatieFoutloos leren bij Goal Management Training
A8 Foutloos leren bij Goal Management Training Kan het opnieuw aanleren van alledaagse taken na hersenletsel beter? Dirk Bertens 1 Dirk Bertens, MSc Prof. Luciano Fasotti Prof. Roy Kessels Dr. Danielle
Nadere informatieDia 1. Dia 2. Dia 3. Aspecten van cognitief functioneren in Autisme Spectrum Stoornissen. Executieve functies en autisme (Hill, 2004)
Dia 1 Aspecten van cognitief functioneren in Autisme Spectrum Stoornissen Een reactie van Bibi Huskens Dia 2 Executieve functies en autisme (Hill, 2004) Problemen in: Planning Inhibitie Schakelvaardigheid
Nadere informatieDiagnostiek van het handelend rekenen
Diagnostiek van het handelend rekenen Test Meten en Metend rekenen 2-6 D. Van De Steene Van De Steene I. Vervenne 1 Introductie Meten en metend rekenen in ons dagelijks leven Situering Domein meten en
Nadere informatieQ1000 Richtlijnen voor verantwoord testgebruik
Q1000 Richtlijnen voor verantwoord testgebruik Inleiding Tests vormen een belangrijk hulpmiddel bij het adviseren aan en het selecteren van personen. Voor de geteste personen kunnen de resultaten verstrekkende
Nadere informatieLeesvaardigheid en leesattitude:
Leesvaardigheid en leesattitude: een onderzoek bij 520 kinderen van 6 tot 12 jaar als basis voor nieuwe leestests: LVT1-6 en LAT 2-6 Hilde Niessen Ronny Boey 36ste VVL Congres 20 maart 2015 Inleiding lezen
Nadere informatieZwakke centrale coherentie en de Van Hiele niveaus
Zwakke centrale coherentie en de Van Hiele niveaus Michiel Klaren 2015-04-22 Inhoud Autisme Spectrum Stoornissen Zwakke centrale coherentie Niveautheorie van Van Hiele Onderzoeksvraag Bevindingen Conclusie
Nadere informatieLeergebied Overstijgend Onderwijs in de VMBO stroom (versie juni 2018)
Leergebied Overstijgend Onderwijs in de VMBO stroom (versie juni 2018) In de VMBO stroom van het ACL wordt sinds het schooljaar 2016-2017 expliciet aandacht besteed aan de leergebied overstijgende (LGO)
Nadere informatieAutismespectrumstoornis
Autismespectrumstoornis Hilde Geurts, Bram Sizoo & Ilse Noens [red.] AUTISMESPECTRUMSTOORNIS interdisciplinair basisboek ISBN 978-90-368-2041-7 ISBN 978-90-368-2042-4 (ebook) DOI 10.1007/978-90-368-2042-4
Nadere informatieDe Rol van het Werkgeheugen en Taak-ambiguïteit bij het Meten van Cognitieve Flexibiliteit
De Rol van het Werkgeheugen en Taak-ambiguïteit bij het Meten van Cognitieve Flexibiliteit in Onderzoekssettings bij Kinderen met Hoogfunctionerend Autisme Sascha Meyer Bachelorthese Collegekaartnummer:
Nadere informatiePivotal Response Treatment bij kinderen met autisme. Manon de Korte, MSc PhD student, PRT behandelaar
Pivotal Response Treatment bij kinderen met autisme Manon de Korte, MSc PhD student, PRT behandelaar Pivotal Response Treatment (PRT) = Behandeling voor kinderen met een autisme spectrum stoornis (ASS)
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/19052 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Manti, Eirini Title: From Categories to dimensions to evaluations : assessment
Nadere informatieParticipation in leisure activities of children and adolescents with physical disabilities Maureen Bult
Participation in leisure activities of children and adolescents with physical disabilities Maureen Bult Participatie in vrijetijdsactiviteiten van kinderen en adolescenten met een lichamelijke beperking
Nadere informatieHebben mannen en vrouwen gelijke kansen. bij selectieproeven met intelligentietests? Samenvatting
FACULTEIT PSYCHOLOGIE EN PEDAGOGISCHE WETENSCHAPPEN DEPARTEMENT PSYCHOLOGIE ONDERZOEKSGROEP HOGERE COGNITIE EN INDIVIDUELE VERSCHILLEN CENTRUM VOOR ORGANISATIE- EN PERSONEELSPSYCHOLOGIE TIENSESTRAAT 102
Nadere informatieVaardighedentoets (Portfolio) gezondheidszorgpsycholoog diagnostiek en indicatiestelling (volwassenen en ouderen)
Vaardighedentoets (Portfolio) gezondheidszorgpsycholoog diagnostiek en indicatiestelling (volwassenen en ouderen) Doelstelling De volgende twee Kerncompetenties en vaardigheden in de Regeling periodieke
Nadere informatieProeftentamenvragen UE&UX Utrecht, 20 juni Disclaimer
Proeftentamenvragen UE&UX 2017-2018 Utrecht, 20 juni 2018 Disclaimer Het tentamen en hertentamen zullen bestaan uit multiple choice vragen, enkele open vragen en een casus. Als richtlijn voor het gewicht
Nadere informatieInhoud van voordracht: CNL. vier kenmerken: Mattheus-effect: vroege detectie van belang
Inhoud van voordracht: CNL Centrum voor Neurologische Leeren ontwikkelingsstoornissen J.G.M. Hendriksen, klinisch neuropsycholoog J.S.H. Vles, kinderneuroloog (1) Leerstoornissen wat zijn dat? (2) Neurologische
Nadere informatieDe Ishihara-test in het kader van de screening naar kleurzinafwijkingen in het CLB:
De Ishihara-test in het kader van de screening naar kleurzinafwijkingen in het CLB: Vergelijkend onderzoek naar de waarde bij gebruik van een oude of een nieuwe test Meredith Verlooy Inleiding Mannen 8%,
Nadere informatieSiméa Nienke Lam de Waal, MA Dr. Annette Scheper
Vertelvaardigheid: Kleuters versus kinderen met SLI Siméa 11-04-2013 Nienke Lam de Waal, MA Dr. Annette Scheper Inhoud Waar hebben we het over? Achtergrond Onderzoeksvragen Methode Resultaten Discussie
Nadere informatieFormulier voor het beoordelen van de kwaliteit van een artikel over een interventieonderzoek (bij voorkeur een RCT)
Formulier voor het beoordelen van de kwaliteit van een artikel over een interventieonderzoek (bij voorkeur een RCT) Behorend bij: Evidence-based logopedie, hoofdstuk 4 1 Toelichting bij de criteria voor
Nadere informatieVragen oefententamen Psychometrie
Vragen oefententamen Psychometrie 1. Hoe wordt betrouwbaarheid in de klassieke testtheorie gedefinieerd? a) De variantie van de error scores gedeeld door die van de geobserveerde scores. b) De variantie
Nadere informatieGENDER, COMORBIDITY & AUTISM Inleiding INHOUD Opzet en Bevindingen per onderzoek Algemene Discussie Aanbevelingen Patricia J.M. van Wijngaarden-Cremers Classifications & Gender Patient cohort 2004 Clusters
Nadere informatieCompetenties kwaliteitsvol beoordelen
27/04/2017 Competenties kwaliteitsvol beoordelen Netwerksessie Stem-Evaluatie Maarten Goossens Universiteit Antwerpen www.d-pac.be d-pac@uantwerpen.be Competenties Beleidsnota Onderwijs 2014-2019 Competentiegericht
Nadere informatieNederlandse samenvatting. Verschillende vormen van het visuele korte termijn geheugen en de interactie met aandacht
Nederlandse samenvatting Verschillende vormen van het visuele korte termijn geheugen en de interactie met aandacht 222 Elke keer dat je naar iets of iemand op zoek bent, bijvoorbeeld wanneer je op een
Nadere informatieGeautomatiseerde meting van de SRT in ruis
Geautomatiseerde meting van de SRT in ruis Rob Drullman & Hayo Terband TNO Human Factors Overzicht Inleiding SRT volgens Plomp Eisen voor een geautomatiseerde test Scoren op keywords Experimentele opzet
Nadere informatieTHESIS. Cognitieve flexibiliteit bij kinderen en jong volwassenen met een Autisme Spectrum Stoornis
Universiteit Utrecht Master Kinder- en Jeugdpsychologie THESIS Cognitieve flexibiliteit bij kinderen en jong volwassenen met een Autisme Spectrum Stoornis Iris van Ginkel 0457574 06 juli 2009 Begeleider
Nadere informatieStudie type Populatie Patiënten kenmerken Interventie Controle Dataverzameling
Evidence tabel bij ADHD in kinderen en adolescenten (studies naar adolescenten met ADHD en ) Auteurs, Gray et al., 2011 Thurstone et al., 2010 Mate van bewijs A2 A2 Studie type Populatie Patiënten kenmerken
Nadere informatieDe relatie tussen executief functioneren en schizotypische kenmerken bij het syndroom van Klinefelter
De relatie tussen executief functioneren en schizotypische kenmerken bij het syndroom van Klinefelter Bron: http://www.aafp.org Naam: scriptiebegeleider: W.H. Leliveld Mw. Dr. S. van Rijn Datum: Oktober
Nadere informatieBegeleiding bij overstap van basisschool naar middelbaar onderwijs voor leerlingen met moeite met sociale interactie en flexibiliteit
Begeleiding bij overstap van basisschool naar middelbaar onderwijs voor leerlingen met moeite met sociale interactie en flexibiliteit Even voorstellen: Iris Tjaarda Esther Höhle Chris Kuiper Promovenda
Nadere informatieTips voor medewerkers met ASS. (Autisme Spectrum Stoornis)
Tips voor medewerkers met ASS (Autisme Spectrum Stoornis) Wat is ASS? ASS staat voor een Autisme Spectrum Stoornis. ASS is van bij de geboorte aanwezig en beïnvloedt alle levensdomeinen. Iemand met ASS
Nadere informatieBasislessen. Hartelijk welkom! Consequenties voor het bewegingsonderwijs. Motorisch leren Differentieel. bewegingsonderwijs
2 e Studiedag Basislessen bewegingsonderwijs Hilversum, 25 januari 2012 Hartelijk welkom! Namens: Sport en bewegen Hilversum Jeanette Steen Bastiaan Goedhart Hans Stroes Wim van Gelder Theorieën over motorisch
Nadere informatieBeschrijvende statistiek
Beschrijvende statistiek Beschrijvende en toetsende statistiek Beschrijvend Samenvatting van gegevens in de steekproef van onderzochte personen (gemiddelde, de standaarddeviatie, tabel, grafiek) Toetsend
Nadere informatieLienke de Kroon Testadvies. - Afnameduur: 30-45 minuten (individueel) - 12 subtests verschillende deelvaardigheden van rekenen
ZAREKI-R-NL Lienke de Kroon Testadvies ZAREKI-R-NL Wat is de ZAREKI-R-NL? 1. Wat is de ZAREKI-R-NL? 2. Subtests 3. Scoring en percentielrange 4. Psychometrische eigenschappen 5. Casus uit de handleiding
Nadere informatieEvidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten. Ton Kuijpers, Epidemioloog
Evidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten Ton Kuijpers, Epidemioloog Guru based medicine Inhoud Voorbeeld van een wetenschappelijk onderzoeksdesign (RCT) Mate van bewijs Conclusies
Nadere informatieduidelijk. Welke groepen verschillen wel/niet van elkaar?wat zijn je hypothesen?
Opdracht 3 t-test ANOVA one way ANOVA two way 33038 discussie post-hoc is niet duidelijk. Welke groepen verschillen wel/niet van elkaar?wat zijn je hypothesen? je behandeling van de two-way anova is niet
Nadere informatieBij gebrek aan bewijs
Bij gebrek aan bewijs kennis is macht! internet in de spreekkamer P.A. Flach Bedrijfsarts Arbo- en milieudienst RuG 09-10-2006 1 3 onderdelen 1. Wat is EBM 2. Zoeken in PubMed 3. Beoordelen van de resultaten
Nadere informatieBRIEF. Vragenlijst executieve functies voor 5- tot 18-jarigen. HTS Report. Julia de Vries ID Datum Zelfrapportageversie
BRIEF Vragenlijst executieve functies voor 5- tot 18-jarigen HTS Report ID 5107-7039 Datum 18.07.2017 Zelfrapportageversie BRIEF Inleiding 2 / 10 INLEIDING De BRIEF is een vragenlijst waarmee executieve
Nadere informatieAntwoordsleutel vraag 2 t/m 9 IOF al la carte Pediatric Balance Scale
Antwoordsleutel vraag 2 t/m 9 IOF al la carte Pediatric Balance Scale Hieronder staan de antwoorden beschreven voor de vragen die jullie beantwoord hebben tijdens de IOF bijeenkomst. Mochten jullie naar
Nadere informatieProgramma. - Construct-> dimensies -> indicatoren -> items vragenlijst. - Pilot met de vragenlijst. - Plannen van het onderzoek.
Bijeenkomst 3 1 Programma Mini-presentaties Vragenlijst maken Kwaliteit van de vragenlijst: betrouwbaarheid en validiteit Vooruitblik: analyse van je resultaten Aan de slag: - Construct-> dimensies ->
Nadere informatieVerborgen littekens in recidiverende depressie?
1 Verborgen littekens in recidiverende depressie? Hermien Elgersma, Onderzoeker, klinisch psycholoog BIG/ supervisor VGCT Contact: h.j.elgersma@rug.nl Gebaseerd op: Elgersma, H.J., Glashouwer, K.A., Bockting,
Nadere informatieNCVGZ 2014. Resultaten effect onderzoek Watercampagne Lekker Fit! Rotterdam. Vivian van de Gaar. Consortium Integrale Aanpak Overgewicht
NCVGZ 2014 Resultaten effect onderzoek Watercampagne Lekker Fit! Rotterdam Vivian van de Gaar Probleemstelling Overgewichtpreventie bij kinderen aanpakken! Lekker Fit! Rotterdam (controle) Regulier school
Nadere informatieCapaciteitenrapport Naam: Alexander de Vries Datum: 19 juni 2008
Capaciteitenrapport Naam: Alexander de Vries Datum: 19 juni 2008 Capaciteitenrapport Dit Capaciteitenrapport laat de score zien van Alexander de Vries voor de Verify Capaciteiten Test. Als deze test zonder
Nadere informatieTAPASS: Training Project Amsterdam Seniors and Stroke. Renate van de Ven Jessika Buitenweg Jaap Murre Richard Ridderinkhof Ben Schmand
TAPASS: Training Project Amsterdam Seniors and Stroke Renate van de Ven Jessika Buitenweg Jaap Murre Richard Ridderinkhof Ben Schmand Overzicht Achtergrond Studie design Training Molshopen Vragen Hersenbloeding
Nadere informatieInleiding Methodologie Master MBRT Hogeschool INHOLLAND 27 november Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp
Inleiding Methodologie Master Hogeschool INHOLLAND 27 november 2003 Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp WAT GAAN WE DOEN? Inleiding op Evidence-based Practice (EBP) Diagnostisch onderzoek onderzoek Interventieonderzoek
Nadere informatieHoofdstuk 7 Marktonderzoek
Hoofdstuk 7 Marktonderzoek Leerdoelen Uitleggen hoe belangrijk informatie is voor het bedrijf, om inzicht te krijgen in de markt. Het marketinginformatiesysteem definiëren en de onderdelen daarvan bespreken.
Nadere informatieDe Effectiviteit van Direct Gerelateerde Feedback op de Cognitieve Flexibiliteit van. Peuters. Sophie Langenberg
De Effectiviteit van Direct Gerelateerde Feedback op de Cognitieve Flexibiliteit van Peuters Sophie Langenberg Studentnummer: 10537392 Naam begeleider: Bianca van Bers Universiteit van Amsterdam Aantal
Nadere informatie1. De volgende gemiddelden zijn gevonden in een experiment met de factor Conditie en de factor Sekse.
Oefentoets 1 1. De volgende gemiddelden zijn gevonden in een experiment met de factor Conditie en de factor Sekse. Conditie = experimenteel Conditie = controle Sekse = Vrouw 23 33 Sekse = Man 20 36 Van
Nadere informatieIn het geval van Carl ziet u op pagina 4 bij de factoranalyses direct: *Laag bij P-IQ Motivatie niveau *Hoog bij P-IQ Non-verbaal redeneren
Voorbeeld WAIS-III Analyse-rapport Fijn dat u de tijd neemt om echt inhoudelijk kennis te maken met het resultaat van een analyse uit ons kennissysteem. Een kennissysteem dat ik in de afgelopen 25 jaar
Nadere informatieCognitieve flexibiliteit & motivatie
Cognitieve flexibiliteit & motivatie ik kan niet en ik wil niet? Anne-Claire Beernink oktober 2011 Inhoud presentatie Praktijk: Introductie casus - Motivatie: theorie / neurobiologie/ behandeling -Casus
Nadere informatieEffecten van contactgericht spelen en leren op de ouder-kindrelatie bij autisme
Effecten van contactgericht spelen en leren op de ouder-kindrelatie bij autisme Effects of Contact-oriented Play and Learning in the Relationship between parent and child with autism Kristel Stes Studentnummer:
Nadere informatieBeter bij de Les. Marthe van der Donk, Ariane Tjeenk-Kalff, Anne-Claire Hiemstra-Beernink
Beter bij de Les Marthe van der Donk, Ariane Tjeenk-Kalff, Anne-Claire Hiemstra-Beernink Drie onderwerpen die aan bod komen 1. Wat zijn executieve functies? 2. Wat is een cognitieve training en wanneer
Nadere informatie