De mogelijkheden van N=1 onderzoek

Transcriptie

1 De mogelijkheden van N=1 onderzoek Workshop Inspiratiedag Pluryn Intermetzo 2018 Floor van Santvoort, Senior onderzoeker R&D Anne-lena de Vletter, Junior onderzoeker R&D - psycholoog Mindfit

2 Wat is N=1 onderzoek? Empirisch onderzoek gericht op: Een fenomeen (case) in het heden in haar werkelijke context persoon, programma, locatie, gebeurtenis. Fenomeen en context zijn moeilijk af te bakenen Diepgaand Hoe en Waarom vragen Iets wat behandelaars vaak al doen Rapportage over wat ze doen, waarom, hoe de cliënt reageerde, wat de resultaten waren

3 Case study zonder metingen (anecdotisch) Freud (Anna O., Kleine Hans) Oliver Sacks Street Corner Society (William F. Whyte, 1943)

4 Case study met metingen Single case experimental design (SCED): herhaalde metingen op uitkomstvariabele(n) gedurende een bepaalde tijdsperiode (N = veel en T = weinig N = weinig en T = veel) verschillende fases van de gemanipuleerde variabele(n) (AB ABA ABAB ABAC.) Freeston, M. H. (2001). Cognitive-behavioural treatment of a 14-year-old teenager with obsessivecompulsive disorder. Behavioural and Cognitive Psychotherapy, 29(01), Vlaeyen, J. W., de Jong, J., Geilen, M., Heuts, P. H., & van Breukelen, G. (2001). Graded exposure in vivo in the treatment of pain-related fear: a replicated single-case experimental design in four patients with chronic low back pain. Behaviour Research & Therapy, 39(2), Ponsioen, A., Van der Vliet, F., Blijderveen, R., & Zwiers, S. (2016). Braingame Brian: N = 1 in de praktijk. De Psycholoog, mei 2016,

5 Waar kun je N=1 onderzoek voor gebruiken? Toetsen van een theorie, idee of hypothese Ontwikkelen van (therapie)methodes of-technieken Zeldzame of bijzondere verschijnselen Sterke overtuigende en motiverende functie Bewijs voor effect van een interventie

6 Verklaren van oorzaak-gevolg relaties die te complex zijn om aan te tonen in enquetes of experimenten werkzame elementen Beschrijven van een interventie en de context waarin deze plaats vond Illustreren of verduidelijken van interventies of situaties

7 Wanneer kun je het niet gebruiken? Onderzoeksvragen gericht op prevalentie ( hoe veel, hoe vaak ) enquete Gebeurtenis in het verleden historisch onderzoek

8 Verschil met een randomized controlled trial (RCT) RCT: onafhankelijke individuen worden willekeurig ('random') over twee of meer groepen verdeeld. De groepen voldoen aan verschillende condities van de gemanipuleerde variabele (experimentele- en controlegroep). Uitspraak over gemiddelden Gebaseerd op willekeurig verdeelde groepen van individuen SCED: meetmomenten worden random verdeeld over de verschillende condities (in plaats van de deelnemers). Condities worden willekeurig afgewisseld of in fasen uitgevoerd (alternation design of phase design).

9 Voordelen N =1 Minder deelnemers Uitvoerbaar bij zeldzame of unieke casussen Specifieke uitspraken over de case ipv over gemiddelden Werkzame elementen identificeren Eén case is voldoende om de mogelijkheid van een fenomeen aan te tonen of om een universeel geacht principe te weerleggen Overbruggen van de kloof tussen wetenschap en praktijk Hoge ecologische validiteit en dus generaliseerbaar naar het werkelijke leven Mogelijkheid kwalitatief en experimenteel onderzoek te combineren (mixed methods benadering) Een valide alternatief voor een RCT

10 Nadelen Minder duidelijk beschreven procedures en daardoor soms minder sterke designs of analysemethoden Vraagt meer van de deelnemer en diens behandelaar/begeleider door herhaalde metingen Generalisatie analytisch ipv statistisch (populatie) repliceren (letterlijk en theoretisch) 2-3 letterlijk 4-6 theoretisch RCT Niet eenvoudiger!

11 Hoe ga je van start? Definieer onderzoeksvraag Hoe of Waarom Theorie/hypothese is zeer belangrijk! Selecteer de case zorgvuldig experiment Indien mogelijk minimaal 2 cases Pilot Gebruik meerdere bronnen van bewijs; convergentie van methoden

12 En hoe verder? Case study protocol continue afstemming tussen data en theorie (en alternatieve verklaringen) Database Baseline meting = controlegroep! Analyse technieken : Pattern matching theorie en empirisch patroon Explanation building verklaringen zoeken (iteratief) Time-series analysis empirische trend vergelijken met theoretische trend Logic models aaneenschakeling oorzaak-gevolg relaties onderzoeken Cross-case synthesis vergelijking tussen cases Statistische toetsen: Randomization test Interrupted Time Series test Mixed Models test Multilevel Analysis Simulation Modeling Analysis Experience Sampling Method Reliable Change Index...

13 N=1 onderzoek naar de effecten van de ouder-baby interventie op een jonge moeder met LVB Ouder-baby interventie Video interactietraining Verbeteren van het contact tussen ouder en kind Ontwikkeld voor ouders met psychische problemen effectief bij kinderen van moeders met depressie Wordt bij Pluryn ingezet in het Moeder-Kindhuis bij moeders met LVB N=1 Onderzoek Dagelijkse metingen moeder en persoonlijke begeleider Herhaalde metingen kwaliteit moeder-kind interactie Baseline periode vergeleken met interventieperiode

14 N=1 studie ouder-baby interventie bij LVB Analyses Mixed models analyse van de dagelijkse metingen (vergelijkt de regressielijn in de baselinefase met die in de interventiefase). Simulation modelling analysis (randomisatietoets) bij minder dan vijf datapunten per fase. Reliable change index (RCI) kwaliteit van ouder-kind interactie Resultaten Significante vooruitgang in de kwaliteit van de ouder-kind interactie Dagelijkse metingen moeder niet bruikbaar Niet-significante vooruitgang op dagelijkse meting begeleiding (te weinig datapunten interventiefase)

15 Dagelijkse metingen persoonlijk begeleider Getoonde interesse in kind en getoonde affectie naar kind

16 Conclusies en ervaringen Positief effect van de interventie Lastig te onderzoeken doelgroep, interventie verloopt grillig maar wel representatief voor praktijk in moeder-kindhuis N=1 opzet blijkt uitvoerbaar in de praktijk Replicatie is nodig, vervolgonderzoek loopt, dataverzameling 2 de case net afgerond

17 Vragen?

18 Zelf een N=1 onderzoek uitvoeren? Nadenken over thema s (5 min) Idee selecteren Gezamenlijk een MindMap maken (10 min) Centraal onderwerp of vraag Takken woorden die te maken hebben met vraag (verschillende kleuren, liefst 1 woord per tak) Subtakken met woorden Associaties selecteren en evt. nieuwe simpele MindMap maken

19 MinMap (voorbeeld) volgen goed moment ouders Waarom werkt therapie voor X? niveau X klik