BESLUIT. Openbaar. Nederlandse Mededingingsautoriteit

Transcriptie

1 Nederlandse Mededingingsautoriteit BESLUIT Nummer: Betreft zaak: Tariefstructuur Arbodiensten Besluit van de directeur-generaal van de Nederlandse Mededingingsautoriteit tot nietontvankelijkheidsverklaring van de bezwaren gericht tegen het besluit van 16 maart Het verloop van de procedure 1. Bij brief van 7 oktober 2003 heeft mevrouw E.M. Van den Berg, wonende te Amsterdam, (hierna: mevrouw Van den Berg) zich gewend tot de directeur-generaal van de Nederlandse Mededingingsautoriteit (hierna: d-g NMa) met een klacht over de hoge en sterk gestegen tarieven van de vier grootste Arbodiensten, te weten ArboUnie/ArboNed/CommitArbo en Maetis Arbo, (hierna: de Arbodiensten), ten opzichte van vrijgevestigde artsen en fysiotherapeuten. Het gaat volgens de klacht om hoge of stijgende tarieven die zijn doorgevoerd sinds de inwerkingtreding van de Wet verbetering poortwachter in het voorjaar van Mevrouw Van den Berg heeft de d-g NMa verzocht een onderzoek in te stellen naar de mogelijke kartelvorming en misbruik van een economische machtspositie door de Arbodiensten bij aanbestedingen door overheidsinstanties in de gemeente Amsterdam. Verder heeft mevrouw Van den Berg de d-g NMa verzocht om nader onderzoek te verrichten naar de in haar ogen onaanvaardbare financiële gevolgen van de Wet verbetering poortwachter, welk onderzoek ertoe zou moeten leiden dat een voorstel tot wijziging van deze wet om per 1 januari 2004 bedrijfsartsen tot zgn. poortwachter te benoemen, wordt herzien. 3. Bij brief van 23 oktober 2003 is de ontvangst van de klacht bevestigd. Bij brief van 2 december 2003 is mevrouw Van den Berg geïnformeerd over de voortgang van het onderzoek. Bij dezelfde brief heeft de d-g NMa mevrouw Van den Berg ex art. 4:14 Awb medegedeeld dat het besluit op de aanvraag uiterlijk 4 maanden na 2 december 2003 tegemoet kan worden gezien 1 Openbaar

2 4. Bij van 3 februari 2004 is mevrouw Van den Berg op de hoogte gebracht van het voornemen om meer informatie te vergaren over het aanbestedingsproces bij de betreffende Arbo-diensten in de gemeente Amsterdam. 5. Bij van 21 januari 2004 heeft mevrouw Van den Berg de d-g NMa de folder Tarieven en bouwstenen budgetcontracten 2004 doen toekomen. 6. Bij besluit van 16 maart 2004 (hierna: het bestreden besluit), dat diezelfde dag is verzonden aan mevrouw Van den Berg en op 25 maart 2004 is verzonden aan de Arbodiensten, is het verzoek van mevrouw Van den Berg om toepassing van de Mededingingswet is afgewezen. 7. Bij brief van 24 maart 2004 heeft mevrouw Van den Berg een bezwaarschrift ingediend tegen het besluit van 16 maart Bij brief van 30 maart 2004 heeft de d-g NMa de ontvangst van dit bezwaarschrift bevestigd en mevrouw Van den Berg verzocht om aan te geven of zij op persoonlijke titel bezwaar heeft gemaakt of dat zij bezwaar maakt namens een rechtspersoon. Bij van 31 maart 2004 heeft mevrouw Van den Berg bericht dat zij op persoonlijke titel bezwaar maakt. Op diezelfde datum is de ontvangst van dit bericht bevestigd. 9. Op 31 maart 2004 en 6 april 2004 heeft mevrouw Van den Berg haar klacht en bezwaarschrift telefonisch toegelicht 1. II. Het bestreden besluit 10. Naar aanleiding van de klacht van mevrouw Van den Berg is (ambtshalve) een onderzoek ingesteld naar mogelijke overtreding van artikel 6, lid 1, Mw en mogelijk misbruik van machtspositie door de Arbodiensten in de zin van artikel 24 Mw. De d-g NMa heeft bij besluit van 16 maart 2004 het verzoek van mevrouw Van den Berg om toepassing van artikel 56 Mw afgewezen, omdat de mate waarin aannemelijk is dat in casu sprake is van een inbreuk op artikelen 6 en 24 Mw, onvoldoende is om nader onderzoek te rechtvaardigen. 11. Hiertoe is overwogen dat het enkele feit dat de Arbodiensten hoge of stijgende prijzen hanteren, onvoldoende aanleiding geeft te vermoeden dat er sprake is van kartelvorming. Daarbij blijkt uit het onderzoek dat bij de gemeente Amsterdam als aanbestedende dienst is verricht, dat de gemeente Amsterdam niet over aanwijzingen beschikt die duiden op kartelvorming door de Arbodiensten. 1 dossierstuk 3758/22 2 Openbaar

3 12. Betreffende het vermeende misbruik van een economische machtspositie is overwogen dat gezien de markt waarop de Arbodiensten concurreren met een groot aantal kleinere arbodiensten en vrijgevestigde artsen een overtreding van artikel 24 Mw op voorhand onwaarschijnlijk lijkt. Daarbij zij opgemerkt dat het onduidelijk blijft uit welke gedragingen het vermeende misbruik zou bestaan. 13. Ten slotte is opgemerkt dat de d-g NMa niet bevoegd is om onderzoek te verrichten naar de gevolgen van de Wet verbetering poortwachter, nu artikel 6 Mw niet ziet op overheidsmaatregelen. III. De bezwaren van mevrouw Van den Berg 14. Mevrouw Van den Berg is van oordeel dat de d-g NMa zich bij het primaire besluit ten onrechte heeft beroepen op zijn prioriteringsbeleid, nu het gaat om een dienstverleningsmarkt van EUR 4/5 miljard en de d-g NMa in het verleden capaciteit heeft vrijgemaakt voor kleinere deelmarkten. Verder vraagt mevrouw Van den Berg zich af waarom het onderzoek is beperkt tot de gemeente Amsterdam en is haar onvoldoende duidelijk waarop het oordeel is gebaseerd. IV. De beoordeling van de bezwaren 15. Degene aan wie op grond van artikel 8:1, lid 1, Awb het recht wordt toegekend beroep in te stellen, dient ingevolge artikel 7:1, lid 1, Awb eerst bezwaar te maken bij het bestuursorgaan dat het bestreden besluit heeft genomen. Ingevolge artikel 8:1, lid 1, Awb, jo. artikel 93, lid 1, Mw kan een belanghebbende tegen besluiten op grond van de Mededingingswet beroep instellen bij de rechtbank Rotterdam. 16. Uit artikel 1:2, lid 1, Awb blijkt dat onder belanghebbende wordt verstaan: degene wiens belang rechtstreeks bij een besluit is betrokken. Daarnaast moet blijkens de rechtspraak aan de volgende cumulatieve voorwaarden zijn voldaan. Er moet sprake zijn van een "eigen belang", dat "objectief bepaalbaar", "actueel" en "persoonlijk" is. 3 Openbaar

4 17. Persoonlijk belang houdt in dat het bij het besluit betrokken belang zodanig moet zijn dat men zich daarmee onderscheidt van anderen. In de Memorie van toelichting bij art. 1:2 Awb staat dat als volgt verwoord: "Maar ook een persoon van wie gezegd kan worden dat hij enig belang heeft, doch die zich op dat punt niet onderscheidt van grote aantallen anderen, kan niet worden beschouwd als een persoon met een rechtstreeks betrokken belang". 2 Het feit dat iemand enig belang heeft, is derhalve onvoldoende om beschouwd te worden als belanghebbende in de zin van artikel 1:2, eerste lid, Awb. 18. Aan het criterium van voldoende persoonlijk belang is door het College van Beroep voor het bedrijfsleven als volgt nadere invulling gegeven 3 : Met het stellen van het vereiste van het zijn van belanghebbende is door de wetgever een begrenzing beoogd van de kring van degenen die tegen een besluit beroep kunnen instellen. ( ) Het is niet de bedoeling van de wetgever geweest beroep open te stellen voor een ieder. Er zal dan ook sprake moeten zijn van een specifiek, individueel belang van betrokkene, dat door het besluit wordt geraakt en waardoor de positie van de betrokkene zich onderscheidt van die van willekeurig iedere andere elektriciteitsafnemer. 19. De rechtbank Rotterdam heeft voorts bepaald dat er geen redenen van strategische aard zijn het belanghebbende - begrip voor de Mededingingswet te verruimen. Daaraan staat naar het oordeel van de rechtbank in de weg dat een zekere beperking van de ruimst mogelijke opvatting van het begrip belanghebbende noodzakelijk is om de uitvoering van de administratieve wetgeving en de in dat kader plaatsvindende procedures efficiënt en slagvaardig te doen verlopen Op 6 april 2004 is mevrouw Van den Berg telefonisch gevraagd waarom zij meent belanghebbende te zijn in de zin van artikel 1:2 Awb. Hierop heeft mevrouw Van den Berg geantwoord dat zij belanghebbende is omdat zij de kwestie als klokkenluidster aan de orde heeft gesteld. Daarnaast gaf mevrouw Van den Berg aan dat zij als belastingbetaler in het verleden en nog steeds wordt benadeeld door de hoge tarieven die de betreffende Arbodiensten in rekening brengen. 2 PG Awb I, p CBb, 4 november 1999, nrs. Awb 97/681, 97/682 en 97/ Rb. Rotterdam 9 augustus 2001, MEDED 99/1783-SIMO en 99/1836-SIMO (PTT Post), zie ook PG Awb I p Openbaar

5 21. Uit de situatie van mevrouw Van den Berg blijkt dat zij uitsluitend als belastingbetaler belang heeft bij een vermindering van de prijzen, maar daarin onderscheidt zij zich niet van willekeurig iedere andere belastingbetaler. 5 Niet is gebleken van een bijzonder nadeel dat mevrouw Van den Berg anders dan andere belastingbetalers treft. Alleen al daarom kan een specifiek, individueel belang in het onderhavige geval niet aanwezig worden geacht. 22. Gezien de hiervoor besproken vaste jurisprudentie is er redelijkerwijs geen twijfel mogelijk dat mevrouw van den Berg geen belanghebbende is. Haar bezwaar is dan ook kennelijk nietontvankelijk. Hetgeen tijdens een hoorzitting te berde zou kunnen worden gebracht, zal deze vaststelling niet kunnen wijzigen. Derhalve is op grond van artikel 7:3 aanhef en onder a Awb, afgezien van het horen van de mevrouw Van den Berg. 23. Gelet op het bovenstaande dient het bezwaarschrift van mevrouw Van den Berg tegen het bestreden besluit kennelijk niet-ontvankelijk te worden verklaard. V. BESLUIT De directeur-generaal van de Nederlandse Mededingingsautoriteit verklaart het bezwaarschrift gericht tegen zijn besluit van 16 maart 2004, kenmerk 3758, kennelijk niet-ontvankelijk. Datum: 28 mei 2004 De directeur-generaal van de Nederlandse Mededingingsautoriteit, voor deze: W.g. Drs. R.J.P. Jansen Plv. directeur-generaal Tegen dit besluit kan degene wiens belang daarbij rechtstreeks is betrokken, binnen zes weken na bekendmaking van dit besluit beroep instellen bij de rechtbank Rotterdam, sector bestuursrecht, Postbus 50951, 3007 BM Rotterdam. 5 zie bijvoorbeeld Rb. Rotterdam, 9 augustus 2001, zaak 99/1783 MEDED SIMO (PTT Post). 5 Openbaar