Formuleren van meetbare voedingskundige doelstellingen

Transcriptie

1 Formuleren van meetbare voedingskundige doelstellingen Dr. Elke Naumann Lectoraat Voeding in relatie tot Sport en Gezondheid Sportvoedingsconferentie, 3 juli 2015

2 Agenda workshop Introductie lectoraat VSG Doelen formuleren; waarom? Aan de slag met een casus Keuze voor doelen in sportdiëtetiek

3 Lectoraat Voeding in relatie tot Sport en Gezondheid (VSG) Start 2013 Opdracht: bijdragen aan ontwikkeling van effectieve voedingsinterventies d.m.v. praktijkgericht onderzoek.

4 Rol van lectoraat praktijk afbeelding: onderwijs afbeelding: onderzoek

5 Lectoraat Voeding in relatie tot Sport en Gezondheid (VSG) Onderzoekslijnen : 1. effectiviteit van dieet/voedingsinterventies 2. voedingstoestand van ouderen

6 Lectoraat Voeding in relatie tot Sport en Gezondheid (VSG) Onderzoekslijnen : 1. effectiviteit van dieet/voedingsinterventies 2. voedingstoestand van ouderen

7 Ik wil bereiken dat onderzoek, op basis van systematisch handelen, een substantieel onderdeel wordt van de beroepspraktijk. Het aantonen van effectiviteit van handelen is essentieel voor het voortbestaan en de ontwikkeling van de diëtetiek. Sportdiëtisten zijn gewend om te denken in prestatiedoelstelling en deze te verbinden met concrete voedingsdoelstellingen. Uiteindelijk willen we daarmee meetbare resultaten behalen. Op deze wijze kan de meerwaarde van de (sport)diëtist continu worden aangetoond.

8 Meten is weten, hoe doe je dat? Doelen stellen Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch, Tijdgebonden

9 Meten is weten, hoe doe je dat? Doelen stellen evalueren en registreren

10 meetinstrumenten; welke kies je? afhankelijk van doel afhankelijk van praktische mogelijkheden: - ruimte - gebruik (ervaring, scholing nodig?) - tijdsinvestering - kosten -

11 Meetbaar maken vaststellen: - wanneer meten (tijdstip) - hoe - wat registeren - hoe bepalen of doel is bereikt

12 aan de slag met een casus lees de casus welke doelen zou je formuleren hoe ga je doelen evalueren? noteer op flap

13 bespreken resultaat casus

14 meten = weten: hoe? Prestatiedoelstelling team (invullen door coach) Koppeling voedingsdoelstelling (invullen door sportdiëtist/ voedingskundige) Werkzaamheden (invullen door sportdiëtist/ voedingskundige) S Maximale fitheid tijdens WK Optimale lichaamssamenstelling. En optimale voeding en vochtinname tijdens trainingen en wedstrijden afgestemd op het individu. Ter bevordering van herstel van spieren en vochtbalans M Meetbaar met behulp van PR s (kun je per sporter meetbaar maken) en/of trainingsresultaten die gemeten/gezien worden door de coaches Optimale (basis)voeding afgestemd per atleet. Herstel direct na elke zware training en wedstrijd van 20 gram eiwit icm koolhydraten. Vochtintake minimaal 500 ml tijdens iedere training Per maand check persoonlijk voedingsschema door navraag dagelijkse voeding tijdens kort gesprek. Evt. aanpassing van de voedingsadviezen ter plekke en/of verder uitgewerkt en nagestuurd per mail. Queck lichaamsamenstelling (wegen en meten) mbv weegschaal, huidplooidiktemeting, bio impedantie apparaat en/of cm. Check voedingsinname tijdens wedstrijddagen; door navraag via mail/gesprek Feedback naar 8 sporters en coach door middel van kort verslag via mail A Piekmoment van het seizoen Omdat: Een optimale lichaamssamenstelling zorgt voor minder ballast en dus snellere tijden. Interventie gericht op toename VVM en afname VM. Eiwit is nodig voor herstel en vocht nodig voor algeheel welbevinden, concentratie en topprestatie R Trainingsprogramma afgestemd op doelstelling, met ruimte voor voedingskundige interventies. Mits basis sportvoeding op trainingsdagen in orde is. Ja, realistisch want we hebben het afgelopen jaar al wat opgebouwd mbt bewustwording voedingspatroon en de coaches staan achter deze voedingsbegeleiding. Wel regelmatige evaluatie noodzakelijk T Augustus 2015 Van januari tot augustus 2015 ( 8 maanden) 8 atleten individueel begeleiden Start januari 2015 tot augustus 2015

15 evaluatie individueel of als groep? om onderling te vergelijken om uitspraken te doen over de (sport) diëtist/(sport)diëtetiek afspraken nodig over doelen, meetmethode, registratie, etc.

16 Project Effectmeting in de diëtetiek Doel: ontwikkeling van een eenvoudige, gestandaardiseerde én werkbare tool om effect van dieetbehandeling/ voedingsbegeleiding te kunnen meten.

17 Centrale vraag Hoe kunnen we de effectiviteit van de voedingsbegeleiding aantonen?

18 Project Effectmeting in de diëtetiek Stappen: 1. Welke doelen zijn relevant en hoe gaan we die doelen meten en evalueren? (doelen, meetmethode, meetmomenten) theorie 2. Is voorgestelde werkwijze in praktijk toepasbaar/ wat is nodig om dit toepasbaar te maken? 3. Implementatie werkwijze 4. Onderzoek naar resultaat dieetbehandeling

19 Ervaringen uit eerder onderzoek onvoldoende harde data geregistreerd werken met doelen niet vanzelfsprekend (tijd, onbekendheid) klein beginnen! Is het mogelijk te komen tot beperkt aantal doelen die voor vrijwel elke sporter gelden? Is het mogelijk om voor die doelen afspraken te maken over wijze van meten en registreren?

20 Delphi-methode Onderzoeksmethode meningen experts in begin geen consensus antwoorden van anderen terugkoppelen consensus in een aantal rondes

21 Onderzoek sportdiëtetiek, stand van zaken Delphi- methodiek: maart: brainstorm (N=7) over keuze van doelen en meetmethoden maart: enquête 1 via internet(n=9) april: uitslag enquête 1 en start ronde april: uitslag enquête 2 en discussie 5. 1 mei: op basis van vergelijking met HPS nieuwe enquête (enquête 3) mei: uitslag enquête 3 en start ronde 4 (discussie via mail) 7. juni: uitslag ronde 4 en afronding

22 enquête 1

23 aantal deelnemers aantal deelnemers Resultaten enquête 1+ 2 Optimaliseren herstelvoeding enquête 1 enquête 2 Gemiddelde score: enquête 1: 4,6 enquête 2: 4,0 score op 5-punts schaal score op 5-punts schaal

24 aantal deelnemers aantal deelnemers Resultaten enquête 1+ 2 Optimaliseren lichaamssamenstelling enquête 1 enquête 2 Gemiddelde score: enquête 1: 4,4 enquête 2: 4,0 score op 5-punts schaal score op 5-punts schaal

25 aantal deelnemers aantal deelnemers Resultaten enquête 1+ 2 Optimaliseren van voeding en voedingspatroon in wedstrijd-, training- en herstelperiode enquête 1 enquête 2 Gemiddelde score: enquête 1: 4,3 enquête 2: 4,0 score op 5-punts schaal score op 5-punts schaal

26 Resultaten enquête 1+ 2 DOEL enquête 1 enquête 2 aantal <3 Verbeteren ijzer en ferritine 4,1 3,1 0/ 2 Verbeteren vit.d 4,3 3,1 0/ 2 Vertonen adequaat eetgedrag 4,0 3,3 0/ 1 Kennis sportvoedingsprep. en suppl. 3,9 3,1 0/ 1 Toepassen optimale KH/vocht voor en na inspanning 4,6 3,4 0/ 1 Optimaliseren herstelvoeding 4,6 4,0 0/ 1 Optimaliseren lichaamssamenstelling 4,4 4,0 0/ 1 Optimaliseren herstel 4,3 3,4 0/ 2 Toename spiermassa 4,0 2,8 1/ 3 Toepassen dieet specifieke omstandigheden 4,0 3,1 1/ 1 Inzicht krijgen in eigen voedingsgedrag 3,9 3,5 1/ 1 Timing KH en vocht tijdens inspanning 4,1 3,8 1/ 1 Optimaliseren voeding tijdens wedstrijd, training en herstel 4,3 4,0 1/ 1 Goed verdelen van voeding over de dag 3,9 3,0 1/ 3 Bereiken/ behouden lichaamssamenstelling 3,3 3,0 1/ 2

27 conclusie na ronde 3 1 doel gericht op voedingsinname voor optimaal herstel. 1 doel gericht op lichaamssamenstelling Meetbaar?

28 uitkomst ronde 4 Doel: Optimaliseren van eiwit-, koolhydraat en vochtinname rondom training en wedstrijd ter optimalisatie van prestatie en herstel. - verschillende ideeën over hoe dit te meten (bijv. specifieke tool ontwikkelen, gewicht als indicatie voor vocht, specifieke doelen afspreken (bijv. x g eiwit binnen x minuten), vragenlijst productgebruik afnemen, voedingsdagboek/dietary history, 24h recall, gebruik van bestaande apps) - meetmomenten: lastig vast te stellen, - afhankelijk van atleet/traject, - voor/tijdens/na interventie

29 uitkomst ronde 4 Doel: Bereiken optimale lichaamssamenstelling. - meten door gewicht en huidplooimeting - meetmomenten: ideeën verschillen bijv. 1x per 8 weken, 1x per 4-6 weken, huidplooien niet vaker dan 1x per 3 weken, 4x per jaar, voor/tijdens/na interventie laatste ronde: discussie via mail.

30 Vervolg methode ontwikkelen om werkwijze toe te passen (lectoraat model-based information systems) najaar: testen in praktijk - werkbaar? - gewenste resultaat bereikt?

31 Tot slot Ik wil bereiken dat onderzoek, op basis van systematisch handelen, een substantieel onderdeel wordt van de beroepspraktijk. Het aantonen van effectiviteit van handelen is essentieel voor het voortbestaan en de ontwikkeling van de diëtetiek.

32

33