AVANS Hogeschool, Breda

Transcriptie

1 AVANS Hogeschool, Breda Opleidingen: Accountancy en Bedrijfseconomie hbo-bachelor Croho: en Variant: deeltijd Visitatiedatum: 3 oktober 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december 2007

2 2/57 NQA - visitatie AVANS Hogeschool, opleiding Accountancy en Bedrijfseconomie (dt)

3 Inhoud 3 Deel A: Onderwerpen Voorwoord Inleiding Werkwijze Oordeelsvorming Oordelen per facet en onderwerp 11 Deel B: Facetten 13 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 15 Onderwerp 2 Programma 19 Onderwerp 3 Inzet van Personeel 32 Onderwerp 4 Voorzieningen 35 Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 37 Onderwerp 6 Resultaten 40 Deel C: Bijlagen 43 Bijlage 1: Onafhankelijkheidsverklaring panelleden 44 Bijlage 2: Deskundigheden panelleden 50 Bijlage 3: Bezoekprogramma 54 Bijlage 4: Overzichtslijst van door de opleiding ter inzage gelegd materiaal 56 Bijlage 5: Referentiekaders 57 NQA - visitatie AVANS Hogeschool, opleiding Accountancy en Bedrijfseconomie (dt) 3/57

4 4/57 NQA - visitatie AVANS Hogeschool, opleiding Accountancy en Bedrijfseconomie (dt)

5 Deel A: Onderwerpen NQA - visitatie AVANS Hogeschool, opleiding Accountancy en Bedrijfseconomie (dt) 5/57

6 6/57 NQA - visitatie AVANS Hogeschool, opleiding Accountancy en Bedrijfseconomie (dt)

7 1.1 Voorwoord Dit rapport is het verslag van het panel dat in opdracht van NQA de deeltijdopleidingen Accountancy en Bedrijfseconomie van de Academie voor Deeltijd van AVANS Hogeschool heeft onderzocht. Het beschrijft de werkwijze, de bevindingen en de conclusies. Het onderzoek heeft plaatsgevonden in het kader van de accreditatie van hogere beroepsopleidingen. Het onderzoek is begonnen in juli 2007, toen het zelfevaluatierapport bij NQA is aangeleverd. Als onderdeel van het onderzoek heeft het panel de opleiding gevisiteerd op 3 oktober Het panel bestond uit: De heer prof.dr. J. Klaassen (dagvoorzitter, domeinpanellid); De heer drs. J.W. van Broeckhuijsen (domeinpanellid); De heer drs. M.J.G. van Miltenburg AA (domeinpanellid); De heer D.J.M. Kalkman (studentpanellid); Mevrouw drs. I. Akerboom (NQA-auditor). Dit panel voldoet aan de eisen zoals gesteld in het document Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties van de NVAO (22 augustus 2005). Het panel beschikt over relevante werkvelddeskundigheid en over vakdeskundigheid. Onder vakdeskundigheid wordt verstaan het vertrouwd zijn met de meest recente ontwikkelingen en vertrouwd met lesgeven en beoordeling en toetsing minstens op het niveau/oriëntatie van de te beoordelen opleiding. Daarnaast beschikt het panel over onderwijsdeskundigheid, studentgebonden deskundigheid en visitatiedeskundigheid (zie bijlage 2). Het panel voldoet aan de eisen van het werkveld (lijst van Commissie Eindtermen Accountancy). Het rapport bestaat uit drie delen: Deel A: een hoofdrapport, het Onderwerprapport, waarin de oordelen van het panel over de basiskwaliteit van de opleiding op onderwerpniveau worden uitgesproken met daarbij de overwegingen waarop die oordelen zijn gebaseerd. Het gaat hier om oordelen in de gradatie positief/negatief. Tevens wordt hier het eindoordeel geformuleerd. Deel B: een Facetrapport waarin op facetniveau door het panel oordelen en argumenten ter onderbouwing van dat oordeel worden gegeven. De oordelen gaan uit van de vierpuntsschaal (onvoldoende, voldoende, goed en excellent) conform het voorschrift van de NVAO. Uitzondering hierop is facet 2.6, als gevolg van aanvullende instructies van de NVAO wordt hier het oordeel voldaan of niet voldaan gegeven. Dit Facetrapport vormt de basis van het Onderwerprapport. Deel C: hierin zijn alle relevante bijlagen opgenomen. 1.2 Inleiding Avans Hogeschool - verder in dit rapport aangeduid als Avans of de hogeschool - heeft locaties in Breda, Den Bosch en Tilburg. De hogeschool heeft negentien domeingerichte academies, die vrijwel steeds locatiegebonden zijn. In het studiejaar studeerden NQA - visitatie AVANS Hogeschool, opleiding Accountancy en Bedrijfseconomie (dt) 7/57

8 er bij de diverse academies ruim studenten; het onderwijs wordt verzorgd door ruim medewerkers. Een van de academies is de Academie voor Deeltijd (ook ADT of de academie in dit rapport) te Breda. De ADT verzorgt de deeltijdopleidingen Accountancy (AC) en Bedrijfseconomie (BE) maar ook de deeltijdopleidingen Commerciële Economie, Small Business & Retail Management, Management, Economie en Recht, Personeelsmanagement en Communicatie. De deeltijdopleiding AC van de ADT is één van de 18 AC-deeltijdopleidingen en de deeltijdopleiding BE is één van de 22 BE-deeltijdopleidingen in Nederland. In 1976 is de opleiding Bedrijfseconomie (vol- en deeltijdvariant) als onderdeel van de R.K. HEAO te Breda gestart. De opleiding Accountancy startte in een voltijdvariant in 1981, waarna in 1993 de start volgde van de deeltijdvariant. Begonnen als onderdeel van de HEAO Breda zijn beide deeltijdopleidingen na diverse fusies en reorganisaties ondergebracht bij de ADT van Avans Hogeschool. De organisatorische scheiding tussen vol- en deeltijd is het gevolg van het verschil in doelgroep. De vol- en deeltijdvariant hebben ieder een eigen doelgroep met een eigen achtergrond en cultuur. Binnen de deeltijdopleiding AC Breda studeerden bij aanvang van het studiejaar eerstejaars, 52 tweedejaars, 28 derdejaars en 19 vierdejaarsstudenten. Binnen de deeltijdopleiding BE Breda studeerden bij aanvang van het studiejaar eerstejaars, 33 tweedejaars, 15 derdejaars en 17 vierdejaarsstudenten. Uit de gegevens van de opleidingen blijkt dat afgestudeerden werkzaam zijn als (assistent)-controller, financieel manager, treasurer, administratief medewerker, financieel analist en adviseur en dergelijke. Er zijn ruim 100 docenten in deeltijdaanstelling werkzaam binnen de academie, waarvan 18 bij AC en 21 bij BE. Het komt voor dat docenten zowel binnen de BE als AC participeren. De docenten binnen de ADT hebben relatief kleine aanstellingen (veelal minder dan 0.2 fte) en hebben elders een hoofdwerkgever of zijn zelfstandig ondernemer. Studenten die tot en met september 2004 instroomden in de opleiding BE kunnen kiezen uit de afstudeerrichtingen Controller, Bedrijfskunde en Bedrijfseconomie. Met de invoering van de major-minor structuur in september 2005 is er binnen BE één major en kan de student kiezen uit de verschillende minoren die binnen de ADT worden aangeboden. De ACopleiding kent geen keuzevrijheid. De landelijk voorgeschreven competenties zijn in deze leidend. Bij de uitvoering van het onderwijs gaan de opleidingen uit van sociaal-constructivisme binnen het competentiegericht leren en opleiden. Met een thematische opbouw van het programma beoogt de opleiding een steeds complexer wordende context. Die context is mede de praktijkomgeving van de student. 8/57 NQA - visitatie AVANS Hogeschool, opleiding Accountancy en Bedrijfseconomie (dt)

9 1.3 Werkwijze In maart 2007 hebben de directeur van NQA en een NQA-auditor een zogeheten instellingsaudit uitgevoerd bij Avans. De audit betrof specifiek de facetten Materiele voorzieningen en Evaluatie resultaten. Deze audit, die plaatsvond op de locatie Breda, had als uitgangspunt het Zelfevaluatierapport Instellingsaccreditatie (2007). De NQA heeft een rapport geschreven over haar bevindingen (Avans Hogescholen Instellingsaudit, april 2007). Het panel voor AC/BE heeft de uitkomsten van haar bevinden voor de betreffende facetten getoetst aan de uitkomsten van deze instellingsaudit (zie facet 4.1 en 5.1 in deel B). De beoordeling van de opleiding door het panel verliep volgens de werkwijze zoals die is neergelegd in het Beoordelingsprotocol van NQA. Deze werkwijze wordt hieronder beschreven. Het onderzoek vond plaats op basis van het domeinspecifieke referentiekader dat voor de opleiding geldt (zie facet 1.1). NQA onderscheidt drie fasen in het visiteren: de voorbereidingsfase, het eigenlijke bezoek door het panel en de rapportagefase. Hieronder volgt een korte toelichting per fase. De voorbereidingsfase Allereerst heeft een NQA-auditor het zelfevaluatierapport gecontroleerd op kwaliteit en compleetheid (de validatie) en daarmee op bruikbaarheid voor de visitatie. Vervolgens bereidden de panelleden zich in de periode september 2007 inhoudelijk voor op het bezoek (oktober 2007). Zij bestudeerden het zelfevaluatierapport (en bijlagen), formuleerden in een beoordelingsformat hun voorlopige oordelen op basis van argumenten en zij formuleerden vraagpunten. Zij gaven hun bevindingen door aan de NQA-auditor. Op basis van een overzicht van voorlopige oordelen inventariseerde de NQA-auditor tenslotte kernpunten en prioriteiten voor materialenonderzoek en gesprekken. Tijdens een voorbereidende vergadering is het bezoek door het panel voorbereid. De opleiding heeft in haar zelfevaluatierapport kenbaar gemaakt voor welk domeinspecifiek referentiekader zij kiest. De NQA-auditor heeft met de domeindeskundigen in het panel bekeken of er sprake is van adequate domeinspecifieke doelstellingen, of dat nadere aanvulling dan wel nadere specificatie nodig is. In het facetrapport is aangegeven op welke landelijke beroeps- en opleidingsprofielen het domeinspecifieke kader (en het opleidingsprogramma) is gebaseerd. Het bezoek door het panel NQA heeft een bezoekprogramma ontwikkeld voor de (dag-)indeling van het bezoek door het panel. Dat is aangepast aan de specifieke situatie van de opleidingen (bijlage 3). Er vonden gesprekken plaats met het opleidingsmanagement, docenten, studenten, afgestudeerden en met werkveldvertegenwoordigers van beide opleidingen. Aan het begin en tijdens het bezoek heeft het panel ter inzage gevraagd materiaal bestudeerd. Tussen de gesprekken door heeft het panel ruimte ingelast om de bevindingen uit te wisselen en te komen tot gezamenlijke en meer definitieve (tussen-)oordelen. De bevindingen zijn door de panelleden beargumenteerd. NQA - visitatie AVANS Hogeschool, opleiding Accountancy en Bedrijfseconomie (dt) 9/57

10 Aan het einde van het bezoek heeft de voorzitter een mondelinge terugkoppeling gegeven van enkele indrukken en ervaringen van het panel, zonder expliciete oordelen uit te spreken. De fase van rapporteren Door NQA is, op basis van de bevindingen van het panel, een tweeledige rapportage opgesteld, bestaande uit een facetrapport en een onderwerprapport, waarin de kwaliteit van de opleiding is beoordeeld. Met dit rapport kan de opleiding accreditatie aanvragen bij de NVAO. De opleiding heeft in november 2007 een concept van het rapport voor een controle op feitelijke onjuistheden ontvangen. Naar aanleiding daarvan zijn enkele wijzigingen aangebracht. Het definitieve rapport is door het panel vastgesteld in december Het visitatierapport is uiteindelijk in december 2007 ter beschikking gesteld aan de opleiding, die het samen met de accreditatieaanvraag kan indienen bij de NVAO. 1.4 Oordeelsvorming In dit hoofdstuk wordt per onderwerp een oordeel uitgesproken op basis van weging van de facetten die van dat onderwerp deel uitmaken. Bij deze weging spelen de beslisregels zoals die door de NQA in het Beoordelingsprotocol zijn geformuleerd en nader uitgewerkt in de notitie Handreiking voor oordeelsvorming een belangrijke rol. Tevens is bij de beoordeling rekening gehouden met accenten die de opleiding eventueel legt, het domeinspecifieke kader en een vergelijking met andere relevante opleidingen op een aantal aspecten. Het eindoordeel is voorzien van een aanvullende tekst als sprake is van: weging van de oordelen op facetniveau; benchmarking; generieke bevindingen die het facetniveau overschrijden; bepaalde accenten respectievelijk best practices. In de oordelen per onderwerp wordt steeds een herhaling gegeven van de oordelen op de facetten gevolgd door een weging die leidt tot het eindoordeel. De (uitgebreide) argumentatie is te vinden in het facetrapport. 10/57 NQA - visitatie AVANS Hogeschool, opleiding Accountancy en Bedrijfseconomie (dt)

11 1.5 Oordelen per facet en onderwerp Totaaloverzicht van oordelen op facet- en onderwerpniveau Onderwerp/Facet Opleiding Accountancy (dt) Opleiding Bedrijfseconomie (dt) Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 1.1 Domeinspecifieke eisen Goed Goed 1.2 Niveau bachelor Goed Goed 1.3 Oriëntatie HBO bachelor Goed Goed Totaaloordeel Positief Positief Onderwerp 2 Programma 2.1 Eisen HBO Voldoende Voldoende 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Voldoende Goed 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma Voldoende Voldoende 2.4 Studielast Goed Goed 2.5 Instroom Voldoende Voldoende 2.6 Duur Voldaan Voldaan 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Goed Goed 2.8 Beoordeling en toetsing Voldoende Voldoende Totaaloordeel Positief Positief Onderwerp 3 Inzet van Personeel 3.1 Eisen HBO Goed Goed 3.2 Kwantiteit personeel Goed Goed 3.3 Kwaliteit personeel Goed Goed Totaaloordeel Positief Positief Onderwerp 4 Voorzieningen 4.1 Materiële voorzieningen Goed Goed 4.2 Studiebegeleiding Voldoende Voldoende Totaaloordeel Positief Positief Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 5.1 Evaluatie resultaten Goed Goed 5.2 Maatregelen tot verbetering Goed Goed 5.3 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld Voldoende Voldoende Totaaloordeel Positief Positief Onderwerp 6 Resultaten 6.1 Gerealiseerd niveau Voldoende Voldoende 6.2 Onderwijsrendement Voldoende Voldoende Totaaloordeel Positief Positief NQA - visitatie AVANS Hogeschool, opleiding Accountancy en Bedrijfseconomie (dt) 11/57

12 Doelstellingen opleiding Voor beide opleidingen geldt dat het oordeel van alle drie de facetten is goed. Het oordeel voor beide opleidingen op het onderwerp is derhalve positief. Programma Voor beide opleidingen geldt dat de facetten Eisen HBO, Samenhang in opleidingsprogramma, Instroom en Beoordeling en toetsing voldoende zijn, het facet Duur voldoet en dat Studielast en Afstemming tussen vormgeving en inhoud goed zijn. Het facet Relatie doelstellingen en inhoud programma is voor BE goed en AC voldoende. Het oordeel op het onderwerp is voor beide opleidingen derhalve positief. Inzet van personeel Voor beide opleidingen geldt dat ieder facet is beoordeeld met een goed. Het oordeel op het onderwerp is voor beide opleidingen derhalve positief. Voorzieningen Voor beide opleidingen geldt dat het facet Materiële voorzieningen is beoordeeld als goed en het facet Studiebegeleiding als voldoende. Het oordeel op het onderwerp is voor beide opleidingen derhalve positief. Interne kwaliteitszorg Voor beide opleidingen geldt dat de facetten Evaluatie resultaten en Maatregelen tot verbetering zijn beoordeeld met een goed en Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld met een voldoende. Het oordeel op het onderwerp is voor beide opleidingen derhalve positief. Resultaten Voor beide opleidingen geldt dat de facetten Gerealiseerd niveau en Onderwijsrendement zijn beoordeeld als voldoende. Het oordeel op het onderwerp is voor beide opleiding derhalve positief. Totaaloordeel Op grond van voorgaand schema en de inhoudelijke onderbouwing daaruit blijkt dat de opleidingen op de zes de onderwerpen positief scoren, is de conclusie dat het totaaloordeel over de opleidingen positief is. 12/57 NQA - visitatie AVANS Hogeschool, opleiding Accountancy en Bedrijfseconomie (dt)

13 Deel B: Facetten NQA - visitatie AVANS Hogeschool, opleiding Accountancy en Bedrijfseconomie (dt) 13/57

14 14/57 NQA - visitatie AVANS Hogeschool, opleiding Accountancy en Bedrijfseconomie (dt)

15 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding Facet 1.1 Domeinspecifieke eisen AC: goed BE: goed Criterium: - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Bedrijfseconomie De eindkwalificaties van de deeltijdopleiding BE zijn vastgelegd in het document Opleidingskader Accountancy en Bedrijfseconomie, Deze eindkwalificaties zijn afgeleid van de landelijke domeincompetenties voor de Bachelor of Economics (Domeincompetenties en Illustraties Economics, 2005) waarbij tevens een link wordt gelegd naar het daaronder liggende landelijke Beroeps- en Opleidingsprofiel van de hboopleiding Bedrijfseconomie, Het oorspronkelijke beroeps- en opleidingsprofiel uit 1999 is opgesteld onder auspiciën van het Landelijk Overleg Bedrijfseconomie Opleidingen (LOOBE) en goedgekeurd door het relevante beroepenveld. In dat profiel wordt de beroepskern van de bedrijfseconoom in een competentieprofiel beschreven. Het onderscheidt beroepsspecifieke competenties (inhoudelijke kennis en vaardigheden in het beroep en de rollen en situaties die daar aan de orde komen), algemene competenties (het algemeen functioneren van de bedrijfseconoom in de relevante werkomgeving) en reflectieve en gedragscompetenties (het gedrag van de bedrijfseconoom als persoon en het vermogen om dit gedrag en zijn werkzaamheden kritisch te bezien). - De landelijke domeincompetenties voor de Bachelor of Economics zijn ontwikkeld door het Landelijk Domeinoverleg Economics. Dit overleg bestond uit de voorzitters en secretarissen van de opleidingen Bedrijfseconomie, Accountancy, Financial Services Management en Fiscale Economie. De adjunct-directeur van de ADT fungeerde als voorzitter van de werkgroep domeincompetenties en is in andere LOOBE-commissies actief. Er zijn zes domeinspecifieke en twee algemene domeincompetenties waaronder het ontwerpen, inrichten en onderhouden van (geautomatiseerde) informatiesystemen voor het besturen van organisaties (1), het bepalen en beheersen van financieel-economische en fiscale risico s (3), het verstrekken van informatie t.b.v. externe belanghebbenden (5) en sociale en communicatieve competentie (7). In mei 2006 zijn de domeincompetenties Economics goedgekeurd door vertegenwoordigers van het relevante beroepenveld (het Landelijk Werkveldadviesoverleg met betrekking tot Domein Economics). Het panel heeft gezien dat de opleiding de opleidingskwalificaties uit 1999 en de nieuwe domeincompetenties met elkaar heeft vergeleken (Matrix BE-competenties naar domein- NQA - visitatie AVANS Hogeschool, opleiding Accountancy en Bedrijfseconomie (dt) 15/57

16 competenties). Uit notulen van het LOOBE maakt het panel op dat zij de domeincompetenties ziet als een actualisering van het beroeps- en opleidingsprofiel uit Accountancy De eindkwalificaties van de deeltijdopleiding AC zijn ontleend aan de landelijke nota De Bachelor Accountancy; Beroeps- en Opleidingsprofiel voor de hbo-opleiding Accountancy (1999). Het beroeps- en opleidingsprofiel is tot stand gekomen onder auspiciën van het AC-scholenoverleg in samenwerking met de beroepsorganisaties NOvAA (Nederlandse orde van Accountants-Administratieconsulenten) en NIVRA (Nederlands Instituut van Registeraccountants). De landelijke nota stelt dat de afgestudeerde student in staat is om zowel in de controlepraktijk als in de advisering en administratieve dienstverlening in het midden- en kleinbedrijf op hbo-niveau te functioneren en / of om een vervolgstudie aan te gaan voor Registeraccountant of voor Accountant-administratieconsulent. Er zijn 32 competenties verdeeld over drie segmenten: competenties die betrekking hebben op uitvoerende taken (de accountant als beginnend beroepsbeoefenaar in controle, in administratieve dienstverlening, in fiscaliteit en in advisering); competenties die betrekking hebben op organisatietaken (de accountant als medewerker van een beroepsorganisatie); en competenties die betrekking hebben op beroepsontwikkelingstaken (de accountant als lid van een beroepsgroep). In het Model voor competentiegericht onderwijs voor bacheloropleiding Accountancy (2002) zijn de 32 competenties in detail uitgewerkt naar doelstellingen (deelcompetenties) en beheersingsniveau per doelstelling. Het beroeps- en opleidingsprofiel is leidend voor de ongedifferentieerde bacheloropleiding Accountancy, dat wil zeggen dat de eindkwalificaties aansluiten op de vervolgopleiding tot zowel het beroep van de RA-accountant als het beroep van de AAaccountant. In de Achtste EG-richtlijn zijn eisen vastgelegd met betrekking tot het opleidingsniveau, de inhoud van opleidingen en het examen van personen die belast worden met de wettelijke controle van jaarrekeningen. Deze eisen zijn geïmplementeerd in de Wet RA en de Wet AA. Tot 1 oktober 2006 hebben het Examenbureau AA, het Examenbureau RA en het Curatorium RA/AA gezamenlijk toezicht gehouden op de accountantsopleidingen, zowel voor wat betreft het theoretische gedeelte (de opleiding Bachelor Accountancy) als het praktijkgedeelte. Per 1 oktober 2006 is de Wet Toezicht Accountantsorganisaties (WTA) ingevoerd. Met de invoering van deze wet is een zelfstandig bestuursorgaan, de Commissie Eindtermen Accountantsopleiding (CEA), ingesteld, dat belast is met de vaststelling van de eindtermen van de accountantsopleidingen (RA en AA), de aanwijzing van en het toezicht op accountantsopleidingen en het toezicht op de praktijkstage. Uit notulen van het AC-scholenoverleg blijkt dat is afgesproken dat het toezichtmodel voor de invoering van de WTA gehandhaafd blijft zolang er in overleg met de CEA en de HBO-raad geen overeenstemming is over een nieuw beroepsprofiel/toezichtmodel. De opleiding participeert actief in het AC-scholenoverleg. Zoals onder BE vermeld is de adjunct-directeur van de ADT voorzitter van de landelijke werkgroep domeincompetenties voor het domein Economics. Als vervolg op dit project maakt hij deel uit van de 16/57 NQA - visitatie AVANS Hogeschool, opleiding Accountancy en Bedrijfseconomie (dt)

17 werkgroep die zich bezig houdt met de ontwikkeling van een nieuwe blauwdruk voor de bacheloropleiding Accountancy. De voltijd- en deeltijdopleiding AC Avans Hogeschool Breda is erkend als theoretische AA-opleiding op basis van een Deelverklaring van gelijkwaardigheid en als gefaciliteerde RA-vooropleiding. De opleiding voldoet aan de eisen die betrekking hebben op de borging van de inhoud en het niveau van de opleiding Bachelor Accountancy. Accountancy/Bedrijfseconomie De opleidingen onderscheiden zich van andere AC- en BE-opleidingen door de setting waarin zij aangeboden worden, namelijk de deeltijdacademie (zie onder andere facet 2.4). Facet 1.2 Niveau bachelor AC: goed BE: goed Criterium: - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Bachelor. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Accountancy/Bedrijfseconomie Het panel heeft inzage gekregen in matrices waaruit blijkt dat de opleidingen hun eindkwalificaties getoetst hebben aan de Dublin-descriptoren en dat deze eindkwalificaties op bachelorniveau liggen. Voorbeelden zijn: - Dublin descriptor 1 (Knowledge and understanding) komt terug in eindtermen zoals: Studenten kennen/weten (BE) de rol en de functie van een financiële administratie, de beginselen van wettelijke regelgeving met name externe verslaggeving, fiscaal recht, ondernemersrecht, arbeidsrecht en handelsrecht, (AC) de rol en de functie van een financiële administratie en de theorieën omtrent organisatiekunde en management accounting. - Dublin descriptor 2 (Applying knowledge and understanding) komt terug in eindtermen zoals: Studenten zijn in staat om (BE) een (geautomatiseerde) administratie in te richten en te voeren, een masterbudget op te stellen en te bewaken, (AC) controleprogramma s zelfstandig uit te voeren en adviesbehoeften te onderkennen en adviezen op te stellen. - Dublin descriptor 3 (Making judgments) komt terug in eindtermen zoals: Studenten kunnen (BE) op basis van de probleemstelling, SMART-doelstelling en beoordelingscriteria een onderzoek in de financiële omgeving uitvoeren met een aanbeveling als uitkomst en kunnen beoordelen in hoeverre methode en technieken zoals voorgesteld in literatuur relevant is voor de eigen bedrijfssituatie, (AC) vaststellen in hoeverre processen doelmatig c.q. efficiënt zijn ingericht. - Dublin descriptor 4 (Communication) komt terug in eindtermen zoals: Studenten kunnen (BE) de nodige aanbevelingen professioneel presenteren aan de hand van een rapport (met antwoorden/analyses van de verkregen NQA - visitatie AVANS Hogeschool, opleiding Accountancy en Bedrijfseconomie (dt) 17/57

18 onderzoeksresultaten), dat zij kunnen verantwoorden/beargumenteren ten einde draagvlak te krijgen binnen in de organisatie en kunnen met het oog op een adequate communicatie vragen beantwoorden van niet collega-economen op het gebied van informatievoorziening, (AC) op doelmatige wijze communiceren met cliënten mbt controle, administratie en fiscaliteit. - Dublin descriptor 5 (Learning skills) komt terug in eindtermen zoals: Studenten kunnen (BE) relevante aspecten die betrekking hebben op de kritische bedrijfsprocessen binnen de eigen functie herkennen en vertalen naar de praktijk om zo concrete adviezen te verstrekken naar de eigen werkomgeving, een bijdrage leveren aan de verdere professionalisering van de organisatie/sector/branche, door deelname aan congressen of publicaties in vaktijdschriften, en (AC) vakliteratuur, als wetenschappelijke artikels en boeken met betrekking tot de branche en het vakgebied waarin hij/zij werkzaam is, bijhouden om de (bedrijfs)gevolgen van nieuwe ontwikkelingen (zowel micro-, meso-, als macro-omgevingsfactoren) te verklaren. Het panel concludeert dat de eindtermen duidelijk een bachelorniveau weerspiegelen. Er is sprake van basiskennis op dat niveau en het toepassen daarvan. Facet 1.3 Oriëntatie HBO bachelor AC: goed BE: goed Criteria: - De eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. - De eindkwalificaties weerspiegelen het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een hbo-opleiding vereist is of dienstig is. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Bedrijfseconomie De opleiding leidt op voor het beroep van bedrijfseconoom. De opleiding beschrijft dat bedrijfseconomen in de praktijk diverse functies vervullen, zoals (assistent)controller, administrateur, financieel manager, assistent-accountant, investor relations manager, kredietbewaker, adviseur, hoofd economisch en administratieve dienst en treasurer. Deze functies zijn gepositioneerd op tenminste middenmanagementniveau van middelgrote en grote industriële en dienstverlenende bedrijven of instellingen, en op managementniveau in midden- en kleinbedrijf. De bedrijfseconoom verricht financieeleconomische, bedrijfsorganisatorische en informatieverzorgende taken. Hij beheerst, stuurt en optimaliseert financiële, informatie-, goederen- en dienstenstromen. Zijn werkzaamheden richten zich onder meer op interne respectievelijk externe verslaggeving, controlling en treasury. Binnen deze gebieden verricht de bedrijfseconoom zowel extern als intern gerichte taken. De taakgebieden waarmee de bedrijfseconoom in aanraking komt zijn: Financieel-economisch management en 18/57 NQA - visitatie AVANS Hogeschool, opleiding Accountancy en Bedrijfseconomie (dt)

19 Bestuurlijke informatieverzorging. De rollen waarin de bedrijfseconoom zijn taken dient te verrichten zijn aan te duiden met de termen uitvoeren en informeren, beoordelen en adviseren, coördineren (samenwerken) en leiding geven (Beroeps- en Opleidingsprofiel van de hbo-opleiding Bedrijfseconomie, 1999). De deeltijdopleiding Bedrijfseconomie van de ADT profileert zich als een opleiding door en voor mensen die werkzaam zijn in de financiële praktijk, dan wel werkzaam willen zijn in deze praktijk. Dat uit zich in de volgende werkzaamheden: het verzamelen, vastleggen, analyseren en interpreteren van de informatiestromen binnen een organisatie, waarbij de beheersing van de (interne) bedrijfsprocessen centraal staat (Curriculum Blauwdruk Opleiding Bedrijfseconomie, 2007). Accountancy De bacheloropleiding AC beoogt de student optimaal voor te bereiden op hbo-functies in de accountantspraktijk in de volle breedte. Na afronding van zijn studie beschikt de bachelor AC over voldoende bagage om zowel in de controlepraktijk als in de advisering en administratieve dienstverlening in het midden- en kleinbedrijf op hbo-niveau te kunnen functioneren maar ook om een vervolgstudie aan te gaan voor Registeraccountant of Accountant-administratieconsulent (Beroeps- en Opleidingsprofiel voor de hbo-opleiding Accountancy, 1999). Accountancy/Bedrijfseconomie Uit deelname aan de HBO-Monitor en het uitvoeren van eigen alumni- en werkveldonderzoek blijkt onder andere dat de opleidingen aansluiten op de eisen die de beroepspraktijk stelt aan beginnende beroepsbeoefenaren in de respectievelijke beroepsdomeinen en een goede voorbereiding bieden op de arbeidsmarkt. Ook blijkt dat de afgestudeerden werkzaam zijn in de beoogde beroepspraktijk. Het panel tekent wel aan dat de uitkomsten gebaseerd zijn op een erg laag respons (respectievelijk voor AC/BE: n=4/5 in de werkveldenquête 2007 en n=5/10 in de alumni-enquête 2007). Zoals in facet 1.1. beschreven is, zijn de eindkwalificaties van de opleidingen ontleend aan landelijk gevalideerde beroeps- en opleidingsprofielen en ontwikkeld in samenspraak met het relevante beroepenveld. Onderwerp 2 Programma Facet 2.1 Eisen HBO AC: voldoende BE: voldoende Criteria: - Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. - Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline. NQA - visitatie AVANS Hogeschool, opleiding Accountancy en Bedrijfseconomie (dt) 19/57

20 - Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Accountancy/Bedrijfseconomie Het panel concludeert na bestudering van het materiaal en de gesprekken dat de opleidingen voldoende aantoonbare verbanden met de beroepspraktijk hebben. Dat blijkt onder andere uit: - Iedere student moet vóór de postpropedeutische fase een praktijkervaring van minimaal 18 maanden en minimaal 20 uur per week (waarvan minstens 6 maanden op hbo-waardig niveau) hebben opgedaan in het werkveld waartoe de opleiding en specialisatie opleidt. De student heeft daarvoor een werkgeversverklaring voor nodig, een functiebeschrijving en een reflectieverslag. - Studenten en praktijkdocenten hebben praktijkervaring en brengen die in. Studenten vertelden het panel dat de continue wisselwerking tussen theorie en de eigen baan de studie zo interessant maakt. - Bij diverse thema s zijn praktijkopdrachten geformuleerd die bedoeld zijn om de theorie op de eigen werkplek toe te passen. Deze worden gekenmerkt door een combinatie van elementen: reflectie op de eigen organisatie, een algemene casus, groepsactiviteiten en individuele activiteiten (zie ook facet 2.8). - De afstudeeropdracht vindt plaats in de praktijk (zie verder facet 2.8 en 6.1). Ook constateert het panel dat de ADT intensieve relaties met het werkveld onderhoudt om inhoud en opzet van de opleidingen aan te laten sluiten bij de wensen en behoeften van het (regionale) beroepenveld. Voorbeelden zijn de werkgevers- en brancheorganisaties zoals BZW en VOC; landelijke overlegorganen (AC-scholenoverleg, LOOBE, Landelijk Domeinoverleg); en periodiek overleg met de beroepsorganisaties NovAA en Nivra (via AC-scholenoverleg). Bij het ontwikkelen van onderwijs, het inrichten van het curriculum en andere onderwijsinhoudelijke beslissingen worden actief vertegenwoordigers uit het werkveld betrokken via de zogeheten Onderwijsadviesraad (zie facet 5.3). Het panel heeft onderzocht hoe de opleidingen zorg dragen voor actuele programma s. Dat garanderen zij onder andere doordat elk thema wordt verzorgd door twee docenten uit de praktijk. BE-studenten volgen in het laatste jaar gastcolleges die zich richten op de state of the art en verzorgd wordt door het bedrijf Eiffel. Tevens worden actuele informatiebronnen, zoals boeken en vaktijdschriften ingezet. Het panel vindt de literatuurlijst adequaat en actueel, zij het dat er relatief weinig internationale literatuur is opgenomen. De indruk bestaat dat een groot deel van de literatuur binnen de opleiding vooral als naslagwerk (en niet als leerboeken) fungeren. Er is aandacht voor internationale ontwikkelingen zoals het bespreken van internationale afspraken die opgenomen zijn in Nederlandse wetten (bijvoorbeeld jaarverslaggeving/ifrs); van financiële markten en internationale concepten zoals ABC, Economic Added Value, Corporate Governance (Rijnlands model versus het Angelsaksische model); van internationale regelgeving vanwege de OESO in de minor 20/57 NQA - visitatie AVANS Hogeschool, opleiding Accountancy en Bedrijfseconomie (dt)

21 Belastingrecht van BE; en van ontwikkelingen op het gebied van controle zoals de Sarbanes-Oxley Act van AC. Alumni en studenten geven aan dat er relatief weinig aandacht is voor internationalisering, vooral moderne vreemde talen, maar ook dat ze daar vanuit hun huidige werksituatie weinig interesse voor hebben Uit alumni-enquêtes blijkt dat 50% van de respondenten in hun huidige functie niet of nauwelijks in aanraking komen met internationale aspecten. Het panel heeft er begrip voor dat internationalisering - in de vorm van studentenuitwisseling en bedrijfsbezoeken in het buitenland voor deeltijdstudenten moeilijker te organiseren is maar vindt dat er op zijn minst meer internationale literatuur gebruikt kan worden vanwege het toenemend belang van internationalisering in huidige en toekomstige functies. Uit evaluatiegegevens blijkt dat de opleidingen actuele beroepsgerichte programma s hebben die een goede voorbereiding bieden op de beroepspraktijk. De uitkomsten op stellingen voorgelegd aan studenten zoals de relatie tussen beroepspraktijk en thema is voldoende, de lesstof is actueel, er is contact met de beroepspraktijk liggen tussen de 3,3 en 3,9 op een vijfpuntsschaal (Avans Studenttevredenheidsonderzoek 2004, 2006 en 2007 en Studentenenquête ADT , en ). De uitkomsten van alumni-ondervragingen en werkveldonderzoeken (beide 2007, lage respons) zijn minder positief over de aandacht voor actuele en internationale ontwikkelingen. Het panel stelt vast dat de internationale component sterker kan worden ontwikkeld en gestimuleerd. Het facet krijgt een voldoende in plaats van een goed. Facet 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma AC: voldoende BE: goed Criteria: - Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties, qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. - De eindkwalificaties van de doelstellingen zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. - De inhoud van het programma biedt studenten de mogelijkheden om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Accountancy/Bedrijfseconomie De ADT heeft ervoor gekozen de competenties in te delen in drie niveaus. De niveaus zijn gebaseerd op de complexiteit van taken en de wijze waarop taakuitoefening plaatsvindt. Zij sluit daarmee aan bij het advies van het Sectoraal Advies College en de Sectorraad Hoger Economisch Onderwijs. De niveaus zijn: (1) de student is in staat om op basis van aangeleverde gegevens onder begeleiding in een niet-complexe situatie het aangegeven beroepsproduct op te stellen; (2) de student is in staat om in een meer complexe situatie onder indirecte begeleiding het aangegeven beroepsproduct op te stellen; (3) de student is in staat om zelfstandig op basis van specialistische kennis een NQA - visitatie AVANS Hogeschool, opleiding Accountancy en Bedrijfseconomie (dt) 21/57

22 advies uit te brengen in complexe situaties. De propedeuse is op niveau 1, jaar twee op niveau 2, jaar drie op niveau 2 en 3 en het laatste jaar op niveau 3. De borging van de opleidingscurricula (afstemming van de vorm en de inhoud op de competenties) ligt bij de opleidingscoördinator. Op meer gedetailleerd niveau zijn de kerndocenten verantwoordelijk voor inhoudelijke bijstellingen van de thema s. Het panel vindt de programma s behoorlijk gecondenseerd maar leert uit evaluatiegegevens en interviews dat studenten en alumni tevreden zijn over de inhoud en opbouw van de opleidingsprogramma s. De opleiding BE is opgebouwd volgens de major/minorstructuur conform de beleidskaders van de Avans Hogeschool. Een minor is bijvoorbeeld Belastingrecht. De AC-opleiding volgt het landelijk voorgeschreven curriculummodel waardoor er geen vrije keuzeruimte is. Het panel heeft in Curriculum Blauwdruk Opleiding Bedrijfseconomie (2007) gezien hoe de competenties met de onderliggende niveaus verdeeld zijn over de thema s in het programma van BE. Het panel concludeert uit de competentiematrix in het opleidingskader dat alle competenties terugkomen in de onderwijseenheden van het programma. Voorbeelden zijn: - BE domeincompetentie 1 (Ontwerpen, inrichten en onderhouden van informatiesystemen) komt op niveau 1 aan bod in onder andere het thema Administratie en Omgeving (beroepsproduct opzet administratie handel), op niveau 2 in onder andere het thema Informatievoorziening (beroepsproduct informatieplan) en op niveau 3 in onder andere het thema Kapitaalbelangen (beroepsproduct consolidatie). - BE domeincompetentie 6 (Advisering en dienstverlening) komt aan bod op niveau 1 in onder andere het thema Fiscale en Juridische omgeving (beroepsproduct Bezwaarschrift), op niveau 2 in onder andere het thema Administratie en Industrie (beroepsproduct Advisering bedrijfseconomische en administratieve zaken) en op niveau 3 in onder andere het thema Corporate Governance (beroepsproduct bedrijfswaardering). Voor het programma van AC geldt dat het niet eenvoudig was om de 168 competenties in een duidelijke matrix te zetten. Als alternatief heeft de opleiding in Curriculum Blauwdruk Opleiding Accountancy (2007) voor iedere onderwijseenheid in de toelichting van het thema opgenomen welke competenties aan bod komen. Zo komen bijvoorbeeld in het thema Kapitaalbelangen de competenties 3.1, 3.2, 5.1, 5.2, 9.2, 9.3, 9.4, 9.5 en 10.1 aan bod op eindniveau 2. In jaar 1 van beide opleidingen zit het thema Vaardigheden. Het doel van dit thema is het aanbrengen van basisvaardigheden op het gebied van financiële rekenkunde, wiskunde en statistiek en communicatie. In de overige thema s worden deze vaardigheden nader uitgediept, zodat de student de vereiste (delen van) beroepsproducten kan maken. Accountancy De opleiding beschrijft in de zelfstudie dat bij de inrichting van het programma rekening gehouden is met de uitkomsten van de Rapportage Werkgroep OAT (2003) van de Commissie Kordes. In die rapportage is opgenomen welke noodzakelijke theoretische kenniselementen het hbo-competentiegerichte AC-onderwijs dient te bevatten en welke 22/57 NQA - visitatie AVANS Hogeschool, opleiding Accountancy en Bedrijfseconomie (dt)

23 hoofdvakken met welke daarbij behorende stof geëxamineerd dienden te worden via de landelijke OAT. Uitgangspunt voor de OAT was het instandhouden van een AConderwijscurriculum dat optimaal aansloot op de eisen voor de theoretische opleiding voor het beroep RA en AA en een zodanig niveau en inhoud had dat individuele studenten met een minimum aan deficiënties konden doorstromen naar de vervolgopleiding voor AA en RA. Een positief resultaat voor de OAT is een voorwaarde om het hbo-accountancy diploma te kunnen afgeven. Het panel vindt het slagingspercentage voor de OAT aan de lage kant. Uit gesprekken blijkt dat de opleiding pas laat met de voorbereiding begint. Het panel denkt dat de opleiding er eerder en meer aandacht aan moet besteden. Om die reden krijgt het facet voor de opleiding AC een voldoende. Facet 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma AC: voldoende BE: voldoende Criterium: - Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend opleidingsprogramma. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Bedrijfseconomie De opleiding heeft drie kenniscomponenten uit de vakgebieden Administratie en Financial Accounting centraal staan: - Bestuurlijke informatievoorziening en administratieve organisatie; - Bedrijfseconomie (financieel management, management accounting en financial accounting); - Fiscale wetgeving. Daarnaast maakt men gebruik van theorieën en concepten uit onder andere de volgende vakgebieden Macro-economie en Management (Kwaliteit en Logistiek). De opleiding kent de volgende leerlijnen: Administratie, Financial accounting, Bestuurlijke informatiekunde, Management accounting en Financieel management. Elke leerlijn bevat twee of drie thema s die in een bepaalde volgorde gevolgd moeten worden. Een student kan alleen aan het vervolg deelnemen als hij minimaal het voorafgaande thema heeft gevolgd. De afsluitende thema s in een leerlijn worden in de meeste gevallen getoetst via een praktijkopdracht. Accountancy De opleiding Accountancy bestaat uit de kenniscomponenten uit de vakgebieden: - Controle (Controleleer en AO/IC); - Administratieve dienstverlening (Administratie en Externe verslaggeving); - Fiscaliteit (Belastingrecht en Sociaal Economisch Recht); - Advisering (AO/BIV, Financiering en Management accounting). Daarnaast maakt de opleiding gebruik van theorieën en concepten uit onder andere de vakgebieden Macro-economie en Strategisch management. NQA - visitatie AVANS Hogeschool, opleiding Accountancy en Bedrijfseconomie (dt) 23/57

24 De opleiding kent de volgende leerlijnen: Administratie, Controlepraktijk, Management accounting, Financial accounting, Administratieve organisatie en bestuurlijke informatiekunde en Financieel management. Elke leerlijn bevat drie tot vijf thema s die in een bepaalde volgorde gevolgd moeten worden. Net als bij BE kan een student alleen aan het vervolg deelnemen als hij minimaal het voorafgaande thema heeft gevolgd. De afsluitende thema s in een leerlijn worden in de meeste gevallen getoetst via een praktijkopdracht. Accountancy/Bedrijfseconomie De opbouw en samenhang van de curricula worden beschreven in het Opleidingskader Accountancy en Bedrijfseconomie (2007). De programma s kennen twee fasen, namelijk propedeuse en de hoofdfase, waarin de groei naar zelfstandigheid en complexiteit is aangebracht (drie niveaus, zie facet 2.2). De propedeusefase van de opleidingen is vanwege de oriënterende functie op één thema na gelijk (Juridische en fiscale omgeving van een onderneming, Vaardigheden, Administratie en omgeving). Het legt met die thema s een basis op het gebied van bedrijfseconomie, administratie, ondernemers- en belastingrecht en leert basisvaardigheden aan die de student in het vervolg van zijn studie nodig heeft voor het maken van beroepsproducten. Ook in de hoofdfase is er een aantal gemeenschappelijke thema s, namelijk Administratie en industrie, Management control, Verantwoording en Corporate governance. Specifiek voor BE zijn onder andere de thema s Professioneel management, Auditing en kapitaalbelangen en Rapportage interpretatie financiële resultaten. Specifiek voor AC zijn onder andere de thema s Informatievoorziening, Controle en omgeving en Jaarrekening en controle. In de hoofdfase staan de functies van het beroepenveld centraal. Er is sprake van integratie van de echte praktijk in de genoemde thema s. Het bewaken van de horizontale en verticale samenhang in de opleidingsprogramma s is de verantwoordelijkheid van de opleidingscoördinator. Dat blijkt uit de taakomschrijving van de opleidingscoördinator. Naar het oordeel van studenten is er sprake van voldoende samenhang in de onderwijsprogramma s. Ze vertelden dat aan het panel tijdens de interviews. De evaluatiegegevens bevestigen dat: studenten scoren in de STO van 2007 de samenhang met een 3,7 (AC) en 3,3 (BE) op een vijfpuntsschaal. De meeste studenten vinden dat de propedeuse een goed beeld van het vervolg van de opleiding geeft. Het panel vindt vooral de verticale samenhang zeer duidelijk. De horizontale samenhang, tussen en binnen thema s, vindt het panel echter niet altijd overtuigend. Soms zijn volgens het panel de thematisch geïntegreerde onderwijseenheden enigszins kunstmatig bij elkaar gezet zoals bij het thema Corporate governance van BE en AC dat bestaat uit de onderwerpen financiering, algemene economie en risicobeheersing. Bij AC is verder het thema Kapitiaalbelangen weinig samenhangend. Om die reden krijgt het facet voor beide opleidingen een voldoende. 24/57 NQA - visitatie AVANS Hogeschool, opleiding Accountancy en Bedrijfseconomie (dt)

25 Facet 2.4 Studielast AC: goed BE: goed Criterium: - Het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Accountancy/Bedrijfseconomie Uit de OER blijkt dat ieder studiejaar 42 weken heeft, een omvang van 60 studiepunten (1680 studiebelastingsuren) heeft en is onderverdeeld in 4 kwartalen (thema s) van ieder 10 weken. De opleidingen bieden verschillende verkorte leerroutes. Deze bieden studenten de mogelijkheid om hun studie versneld af te ronden (zie facet 2.5) Met ingang van het cohort 2006/2007 wordt de werkervaring expliciet meegenomen in de verdeling van de studiepunten. Hierdoor maakt de academie duidelijk wat de belasting voor de student is in het binnen- en buitenschools curriculum. De studiepunten zijn als volgt verdeeld: voor elk thema gelden 12 studiepunten; de maatschappelijke oriëntatie kent 12 studiepunten (zie ook facet 2.5); werkervaring in de hoofdfase levert 24 studiepunten op; de afstudeeropdracht heeft een totaal van 30 studiepunten. Informatie over de inhoud en organisatie van de thema s (bijvoorbeeld themabeschrijvingen, kwartaal- en tentamenroosters) raadplegen studenten op het intranet en/of op Blackboard. Op intranet staan ook weekroosters. De lesactiviteiten worden ingeroosterd op twee aaneengesloten dagdelen. De collegetijden voor studenten BE (m.u.v. studenten van cohort 2004/2005) zijn van uur tot op dinsdag, terwijl studenten AC college volgen op vrijdag van tot Daarmee wordt ingespeeld op de wens van deeltijdstudenten om slechts eenmaal per week naar de hogeschool te komen. De studenten waarmee het panel sprak zijn hier erg tevreden over. Het was voor velen een reden om voor de ADT te kiezen. Het panel heeft tijdens het bezoek bevestiging gevonden van de waarde van een academie voor deeltijd. Studenten en docenten die werken in de praktijk zijn erg tevreden over de organisatie en hoe die voor hun uitwerkt. Studenten hebben jaarlijks minimaal twee tentamenmogelijkheden. De tentamens vinden plaats in de loop van of aan het einde van de studieperiode waarin de onderwijseenheid of het onderdeel wordt aangeboden en op een later moment in het studiejaar (in principe het daarop volgende kwartaal) zodat studenten zonder vertraging aan de volgende studiefase kunnen beginnen. De data waarop de tentamens plaatsvinden, respectievelijk waarop studietaken en -opdrachten moeten worden ingeleverd bij de examinator, worden uiterlijk aan het begin van de studieperiode waartoe ze behoren, schriftelijk bekend gemaakt. Uiterlijk 3 weken na afloop van de tentamenweken worden de behaalde resultaten via het Avans Intranet gepubliceerd. Ook de voor de praktijkopdrachten behaalde cijfers worden op deze manier bekendgemaakt. NQA - visitatie AVANS Hogeschool, opleiding Accountancy en Bedrijfseconomie (dt) 25/57

26 De opleidingen bieden ondersteuning bij het maken van studiekeuzen (zie verder facet 4.2). Daarnaast is er bij elk thema een kerndocent beschikbaar voor het bespreken van vragen en problemen die studenten hebben met betrekking tot een bepaald vak. Uit evaluaties blijkt dat studenten tevreden zijn over de bereikbaarheid van de docenten. Het panel heeft geen struikelvakken aangetroffen. Het panel constateert dat de opleidingen de studielast en de organisatie van de thema s door middel van de studentenenquêtes evalueren en dat daaruit blijkt dat studenten tevreden zijn over de studeerbaarheid van de opleidingen. Studenten geven in de STO van 2007 aan dat de studiebelasting voldoende gespreid is: 3,4 (AC) en 3,3 (BE) op een vijfpuntsschaal. De studie is volgens hen te doen in de tijd die er voor staat (3,6 voor zowel AC en BE). Dit beeld werd bevestigd tijdens de interviews. Studenten onderstreepten dat deze studie voor hen een tweede kans is of een kans op promotie: zij zetten zich er graag voor in. BE-studenten zijn tevreden over les- en tentamenroosters (respectievelijk 4,0 en 3,6 in de STO van 2006), AC-studenten iets minder. Facet 2.5 Instroom AC: voldoende BE: voldoende Criterium: - Het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: vwo, havo, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Accountancy/Bedrijfseconomie De commissie heeft gezien dat de ADT een duidelijke doelgroepenbenadering hanteert. Het onderwijs is praktijkgerelateerd, vindt op één dag plaats en wordt gegeven door docenten met actuele praktijkervaring. Dat sluit goed aan bij de studenten: werkzaam in de praktijk en studerend in deeltijd. De studenten moeten aan bepaalde vooropleidingseisen voldoen. Indien een student niet aan deze vooropleidingseisen voldoet, kan hij toegelaten worden middels een aanvullend onderzoek voorafgaand aan of tijdens het eerste jaar van inschrijving voor de opleiding. Ook studenten van 21 jaar en ouder kunnen op basis van een toelatingsonderzoek toegelaten worden tot de opleidingen. Dit staat beschreven in de OER. De academie kent een vrijstellingenbeleid dat is beschreven in de notitie Vrijstellingen Beleid en Organisatie (2006). Hierin wordt een onderscheid gemaakt tussen standaardvrijstellingen en maatwerkvrijstellingen. - Standaardvrijstellingen voor bepaalde thema s geschiet op basis van getoonde diploma s/certificaten (bijvoorbeeld mbo-administrateur niveau 4, een SPDdiploma, of een bachelordiploma Economics Bedrijfseconomie). Voor de stage geschiedt dat op basis van de zogenoemde werkervaringseis: om aan de eisen van de propedeuse te voldoen moeten studenten aantonen dat zij minimaal twaalf 26/57 NQA - visitatie AVANS Hogeschool, opleiding Accountancy en Bedrijfseconomie (dt)