VOORTGEZET ONDERWIJS LEERLINGEN PROGRAMMAPLANNER JUNIOR COMPANY ARTIKEL NR 04

Transcriptie

1 VOORTGEZET ONDERWIJS LEERLINGEN PROGRAMMAPLANNER JUNIOR COMPANY ARTIKEL NR 04

2 Stichting Jong Ondernemen: Postbus AA Den Haag Bezuidenhoutseweg AV Den Haag Kamer van Koophandel: Volg ons op:

3 LEERLINGEN PROGRAMMAPLANNER JUNIOR COMPANY VOORTGEZET ONDERWIJS N.B.: Voor de leesbaarheid is in deze tekst overal waar zowel de mannelijke vorm als de vrouwelijke vorm van toepassing is, de mannelijke vorm gebruikt. Niets uit deze uitgave mag verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Stichting Jong Ondernemen. Stichting Jong Ondernemen, Den Haag, 2014.

4 Welkom! Je staat aan het begin van een heel bijzondere ervaring. Jij gaat namelijk samen met andere leerlingen een eigen bedrijf oprichten. Met echte producten, echt geld en echte klanten. Bij Junior Company zijn jullie de baas over je bedrijf en neem je samen met je teamgenoten de belangrijke beslissingen. Vanaf nu ben je geen leerling maar ondernemer! Een goed begin is het halve werk, daarom helpen we je alvast op weg. Met deze programmaplanner, de te downloaden werkbladen en de digitale leeromgeving Mijn Jong Ondernemen. Samen vormen deze middelen de handleiding voor het starten van jullie eigen junior company. Veel succes! Als je het kunt dromen, kun je het waarmaken Walt Disney

5 Inhoudsopgave Welkom! Wat is Junior Company? Aan de slag Handige hulpmiddelen Programmaplanner STARTEN ONDERNEMINGSPLAN AANDELEN INKOOP EN VERKOOP AFSLUITEN...20

6 HOOFDSTUK 1 Wat is Junior Company? Met je medeleerlingen begin jij je eigen bedrijf. Dit bedrijf noemen we een junior company. En dat gaan jullie samen runnen, als team. Best een uitdaging, want met jouw junior company verzin je zelf een product, ga je zelf op zoek naar klanten en werk je met echt geld. Een spannend, leuk en vooral erg leerzaam avontuur waarbij je kennismaakt met: marktonderzoek doen je eigen product bedenken en ontwikkelen een ondernemingsplan schrijven aandelen verkopen reclame maken producten verkopen boekhouden belasting betalen salaris berekenen het rendement van je bedrijf berekenen. 6 VMBO HAVO VWO NL

7 HOOFDSTUK 2 Aan de slag Hoog tijd om aan de slag te gaan en te starten met jullie eigen junior company. Hierbij is het belangrijk dat je bepaalde fases doorloopt. Deze staan hieronder overzichtelijk op een rij. Daarna volgt de verdere uitleg. SNELLE START JUNIOR COMPANY 1. Benoem een contactpersoon en een financieel manager (zie toelichting paragraaf 2.1). 2. Schrijf alle deelnemers in (zie toelichting paragraaf 2.2): De contactpersoon logt in op Mijn Jong Ondernemen. De inloggegevens krijg je van de docent. Voer je medeleerlingen in die deelnemen aan de junior company, dat doe je bij stap 1, onder de button Mijn Bedrijf. Vink vervolgens aan wie de contactpersoon en de financieel manager zijn. Klik nu op Opslaan en afronden. Vanaf dit moment hebben alle deelnemers toegang tot Mijn Jong Ondernemen via hun eigen adres en zelfgekozen wachtwoord. 3. Inloggen op Mijn Jong Ondernemen (zie toelichting in paragraaf 2.3): Ga naar Log in met je persoonlijke adres en wachtwoord. 2.1 BENOEM DE CONTACTPERSOON EN FINANCIEEL MANAGER De contactpersoon en de financieel manager zijn twee verschillende leerlingen van jullie junior company. Deze kiezen jullie zelf. De contactpersoon en financieel manager hebben een aantal belangrijke taken, zoals het inschrijven van de deelnemers en het invoeren van het bankrekeningnummer. De contactpersoon ontvangt informatie via over de evenementen van Jong Ondernemen. 7

8 2.2 SCHRIJF DE DEELNEMERS IN Nu is het tijd om je teamgenoten in te schrijven. Dit is de taak van de contactpersoon. Ga naar Mijn Jong Ondernemen via Om in te loggen en de deelnemers in te schrijven, heb je eenmalige inloggegevens nodig. Deze bestaan uit een JCnummer (bijvoorbeeld JC-12345) en een wachtwoord. Deze krijg je van je docent. Inschrijven gaat als volgt: De gekozen contactpersoon logt in met de eenmalige inloggegevens van jullie junior company: het JC-nummer en het wachtwoord. Klik boven in het scherm op Mijn bedrijf. Voer hier je eigen gegevens en die van je teamgenoten in. Vink bij je teamgenoten aan wie de financieel manager is en wie de contactpersoon. Is iedereen ingeschreven? En heb je de contactpersoon en financieel manager aangevinkt? Klik dan op Opslaan en afronden. Vanaf nu kan iedere deelnemer inloggen met zijn eigen adres en zelfgekozen wachtwoord. 2.3 INLOGGEN OP MIJN JONG ONDERNEMEN Elke leerling kan nu heel makkelijk inloggen op Mijn Jong Ondernemen. Dat doe je zo: Ga naar Log in met het adres en het wachtwoord waarmee de contactpersoon je heeft geregistreerd. Ben je je wachtwoord vergeten? Vraag dan een nieuw wachtwoord aan op de inlogpagina. 8 VOORTGEZET ONDERWIJS

9 HOOFDSTUK 3 Handige hulpmiddelen Niks zo leuk als van je eigen bedrijf een succes maken. Daarom geeft Jong Ondernemen je handige hulpmiddelen voor het runnen van jullie junior company. WERKBLADEN Een succesvol bedrijf heb je niet van de ene op de andere dag. Om jullie te helpen bij het doorlopen van de verschillende fasen van Junior Company, heeft Jong Ondernemen werkbladen ontwikkeld. Deze werkbladen bestaan uit opdrachten en instructies en geven je handvatten om het programma goed te doorlopen. Deze werkbladen download je via Mijn Jong Ondernemen. JUNIOR E-SCAN Iedereen heeft zijn eigen talenten en ondernemerskwaliteiten. De Junior E-Scan laat zien welk type ondernemer jij bent. Door de Junior E-Scan in te vullen, leer je waar jouw talenten liggen en op welke punten jij jezelf nog kunt verbeteren. Aan de hand van deze kwaliteiten kiest iedereen een eigen functie binnen de junior company, in overleg met je docent. Aan het einde van dit programma vul je nog een keer de Junior E-Scan in. Nu zie je precies hoe jij als ondernemer bent gegroeid! BOEKHOUDING Een goede boekhouding is erg belangrijk bij het ondernemen. Hoeveel geld komt er binnen? En hoeveel geef je uit? Dit houd je bij in een boekhoudprogramma. Hiervoor heb je twee mogelijkheden: Exact Online. Dit is een handig boekhoudpakket dat werkt via internet. Een boekhoudprogramma in Excel. Hiervoor heb je geen internet nodig. JE EIGEN WEBSHOP Een goed product verkoopt zichzelf. Maar dan moet het natuurlijk wel ergens te koop zijn. In een webshop bijvoorbeeld! Met BiedMeer ontwikkelen jullie zelf een online winkel. Een plek waar mensen jullie product kunnen bekijken en kopen. Dankzij Buckaroo betalen klanten snel en veilig via ideal, een online overschrijving of PayPal. Hoe dit allemaal werkt, lees je op Mijn Jong Ondernemen. MKB SERVICEDESK Ondernemen leer je niet zomaar in een dag. Goed advies komt dan ook zeker van pas. Dit krijg je via de MKB Servicedesk; de helpdesk voor ondernemend Nederland. Via de chatfunctie op Mijn Jong Ondernemen krijg je antwoord op al je ondernemersvragen. 9

10 HOOFDSTUK 4 Programmaplanner 1. STARTEN 2. ONDERNEMINGSPLAN Starten Junior E-Scan Opstartvergaderingen Productkeuze en marktonderzoek Logo, slogan en huisstijl Acties Stap 1. Vul de deelnemers in de contactpersoon voert de deelnemer gegevens in Stap 2. Voer de bedrijfsnaam in de contactpersoon voert de (voorlopige) bedrijfsnaam in Stap 3. Bankrekening aanvragen de docent vraagt een bankrekening aan Stap 4. Voer je bankrekening in de financieel manager voert het IBAN rekeningnummer in Evenement Startbijeenkomst (optioneel)... Wanneer:... Evenement Start-up event... Wanneer:... De ondernemers De ondernemers Het team Organogram Rechtsvorm Dit vinden wij belangrijk Missie en visie Maatschappelijk verantwoord ondernemen Het idee Product of de dienst Garantie Interne- en externe analyse SWOT analyse Confrontatiematrix Kritische succesfactoren Marketing Marketingmix Planning Financiën Investeringsbegroting Financieringsbegroting Exploitatiebegroting Loonberekening Rendementberekening Balans Break even point Actie Stap 5. Ondernemingsplan de contactpersoon uploadt het ondernemingsplan de docent geeft aan of hij akkoord is ondernemingplan inleveren voor deelname aan competitie 10 VOORTGEZET ONDERWIJS

11 3. AANDELEN 4. INKOOP EN VERKOOP 5. AFSLUITEN Aandelen verkopen Aandelen verkopen Aandeelhoudersregister bijhouden bewijs recht op aandeel Aandeelhoudersvergadering organiseren Inkoop Keuze leverancier en afspraken maken met leverancier Voorraadbeheer Importeren Verkoop Jaarverslag Verslag uitvoering ondernemingsplan Beschrijving samenwerking Exploitatierekening Rendementberekening Eindbalans Vergadering plannen Deelnemers uitnodigen Vergadering voorbereiden Actie Stap 6. aandelen aanvragen de docent vraagt aandelen aan voor de junior company Producten verkopen: Verkoopgesprekken voeren Afhandeling van bestellingen Online ondernemen halfjaarverslag inleveren bij de docent Evenement Marktdag Jong Ondernemen Wanneer:... Evenement Nationale finale voortgezet onderwijs Wanneer:... Aandeelhouders Tweede aandeelhoudersvergadering Uitbetalen aandeelhouders Afsluiten bedrijf Beoordeling Acties Stap 7. Bewijs van deelname aanvragen de docent geeft aan welke leerlingen een bewijs van deelname krijgen Stap 8. Afsluiting de docent voert gegevens voor financiële afsluiting in 11

12 4.1 STARTEN De eerste fase van het programma staat in het teken van opstarten: je eigen bedrijf opstarten, de samenwerking opstarten en het openen van een zakelijke bankrekening. Meer informatie en de werkbladen bij deze fase vind je op Mijn Jong Ondernemen: Starten Junior E-Scan Opstartvergaderingen Productkeuze en marktonderzoek Logo, slogan en huisstijl JUNIOR E-SCAN Iedereen heeft zijn eigen talenten. In een team is het belangrijk dat iedereen doet waar hij of zij goed in is. Dankzij de Junior E-scan krijg je een goed beeld van jouw kwaliteiten en die van je teamgenoten. Op basis hiervan verdeel je de functies en de taken. OPSTARTVERGADERINGEN Goed overleg is onmisbaar. Hoe gaat het met ons bedrijf? Wat kan er beter? Voert iedereen zijn taken uit? Deze zaken bespreek je tijdens de opstartvergaderingen. Je docent helpt je bij de eerste vijf vergaderingen, daarna plannen jullie de vergaderingen zelf. PRODUCTKEUZE EN MARKTONDERZOEK Nadat je een voorlopige productkeuze hebt gemaakt, voer je met je team een marktonderzoek uit. Hebben mensen behoefte aan dit product? En wat willen ze ervoor betalen? Op deze en andere vragen zoek je een antwoord. Op internet, in winkels of door eens rond te vragen in je omgeving. LOGO, SLOGAN EN HUISSTIJL De huisstijl is de manier waarop jullie junior company zich presenteert aan klanten en de buitenwereld. Een herkenbare huisstijl bestaat uit het logo, de slogan, de kleuren en het lettertype dat je kiest. Hiervoor is de commercieel directeur binnen jullie team verantwoordelijk. Acties Acties bij 1. Starten Deze acties voer je uit onder de button Mijn bedrijf op Mijn Jong Ondernemen. Stap 1. Vul de deelnemers in De contactpersoon van de groep voert de gegevens van alle leerlingen in. Alles goed ingevuld? Klik dan op Opslaan en afronden. 12 VOORTGEZET ONDERWIJS

13 LET OP: Je kunt later geen leerlingen meer toevoegen. Je kunt maximaal 8 leerlingen toevoegen. Zodra één teamlid is ingevoerd, vervalt het JC-nummer als inlogcode. Iedereen logt nu in met zijn eigen adres en zelfgekozen wachtwoord. Is iemand zijn wachtwoord vergeten? Vraag dan een nieuw wachtwoord aan op de inlogpagina. Stap 2. Voer je bedrijfsnaam in Bij deze stap voert de contactpersoon de bedrijfsnaam in. Je kunt deze later nog wijzigen. Stap 3. De bankrekening aanvragen Vervolgens vraagt de docent een zakelijke rekening aan voor jullie bedrijf. De docent ontvangt de gegevens hiervan per post op school. Op het etiket staat bij welke junior company de rekening hoort. Stap 4. Voer je bankrekening in Zodra je de rekening en het pasje ontvangt, voert de financieel manager het IBAN in. Evenement: Startbijeenkomst (optioneel) Evenement: Start-up event Vraag je docent of jullie op school een startbijeenkomst organiseren. We organiseren landelijk het Jong Ondernemen Start-up event. Leuk en vooral ook erg leerzaam! Hier ontmoet je succesvolle ondernemers en andere junior companies. Bovendien zit deze dag vol met leuke en vooral leerzame activiteiten. Jullie docent ontvangt hiervoor een uitnodiging per . Het Start-up event vindt ieder jaar in september of oktober plaats. BELANGRIJKE REGELS Wij vinden het belangrijk dat jij en je teamgenoten jullie eigen gang kunnen gaan tijdens Junior Company. Om alles goed te laten verlopen, spreken we wel een aantal spelregels met elkaar af. Deze spelregels staan in het Junior Company-reglement. Over welk product je kiest en wat je kunt uitgeven, maar ook over de samenwerking in het team en mogelijk ontslag van een van de deelnemers. Dit reglement vind je op Mijn Jong Ondernemen. Lees het reglement goed door. Zo kom je later niet voor vervelende verrassingen te staan! 13

14 4.2 ONDERNEMINGSPLAN In het ondernemingsplan beschrijf je welke stappen jullie zetten om het bedrijf tot een succes te maken. Hierbij leg je niet alleen de nadruk op de sterke punten, maar houd je ook rekening met probleemsituaties en nieuwe uitdagingen. Het ondernemingsplan bestaat uit onderstaande hoofdstukken. Daarnaast maken jullie een samenvatting en schrijven jullie een conclusie. Daarnaast maken jullie een samenvatting en schrijven jullie een conclusie. Gebruik de werkbladen op Mijn Jong Ondernemen als ondersteuning. Ondernemingsplan Samenvatting De ondernemers De ondernemers Het team Organogram Rechtsvorm Dit vinden wij belangrijk Missie en visie Maatschappelijk verantwoord ondernemen Het idee Het product of de dienst Garantie Interne en externe analyse SWOT-analyse Confrontatiematrix Kritische succesfactoren DE ONDERNEMERS In het eerste hoofdstuk komt jullie team aan bod; de ondernemers. Iedereen beschrijft hier zijn of haar kwaliteiten en vaardigheden. Ook beschrijf je wat je met dit programma wilt bereiken. Oftewel: wat je ambities zijn. Daarnaast komt de taakverdeling hier duidelijk naar voren. DIT VINDEN WIJ BELANGRIJK De titel van dit tweede hoofdstuk zegt het eigenlijk al: wat vinden jullie als bedrijf nou belangrijk? Waar staan jullie voor en wat willen jullie bereiken? Dat noemen we een missie en een visie. Ook de manier waarop jullie dit willen waarmaken verdient aandacht. Is alles wat jullie doen wel goed voor mens en milieu? Jullie denken na over maatschappelijk verantwoord ondernemen. HET IDEE Een goed idee voor een product of dienst, daar begint het vaak allemaal mee. Je hebt iets unieks aan te bieden, of iets dat goedkoper of beter is dan wat er al is. In dit hoofdstuk werken jullie het idee uit, inclusief de manier waarop jullie omgaan met bijvoorbeeld garantie. Vervolgens beschrijven jullie de sterktes en zwaktes; waar zijn jullie goed in en waarin juist minder? En ook de kansen en bedreigingen; waar kan jullie bedrijf op inspelen en voor welke situaties moet je oppassen? Dit verwerk je in een zogeheten SWOT-analyse. Dit begrip komt later nog aan bod. 14 VOORTGEZET ONDERWIJS

15 Marketing Marketingmix Planning Financiën Investeringsbegroting Financieringsbegroting Loonberekening Rendementsberekening Balans Break-evenpoint Conclusie MARKETING Je wilt natuurlijk zo veel mogelijk producten of diensten verkopen. Maar hoe doe je dat? Het marktonderzoek heeft hiervoor al belangrijke informatie opgeleverd. In het marketingplan beschrijf je vervolgens hoe jullie het aanpakken. Dit doe je aan de hand van de marketingmix. Wat kost jullie product? Hoe ga je het onder de aandacht brengen van de klant? Waar is het te koop? Belangrijke vragen waar je hier een antwoord op geeft. FINANCIËN Tot slot maken jullie een financieel plan. Dat is belangrijk voor het bedrijf, maar ook voor de buitenwereld. Zo laat je namelijk zien dat jullie verstand van zaken hebben en verantwoord omgaan met geld. In de exploitatiebegroting beschrijf je de geschatte omzet en de verwachte kosten. Ook maak je een inschatting van de winst (omzet min de kosten) in de rendementsberekening. Actie Stap 5. Ondernemingsplan Doe mee aan de competitie! Actie bij 2. Ondernemingsplan Deze acties voer je uit onder de button Mijn bedrijf op Mijn Jong Ondernemen. 1. De contactpersoon uploadt de definitieve versie van het ondernemingsplan. 2. Zodra het ondernemingsplan is goedgekeurd, geeft de docent dit bij deze stap aan. Begin januari krijgen de docent en jullie contactpersoon de vraag om het ondernemingsplan op te sturen naar Jong Ondernemen, samen met een motivatiebrief. Een vakjury beoordeelt jullie plan en motivatie en kiest de acht beste bedrijven uit. Zijn jullie een van de acht? Dan komen jullie naar de nationale finale om jullie bedrijf te presenteren aan een landelijk publiek! Vervolgens kiest de jury een winnaar. Dit bedrijf mag zich een jaar lang Junior company van het jaar noemen! 15

16 4.3 AANDELEN Een aandeel is een bewijs dat iemand geld investeert in jouw bedrijf. Iemand die dit doet de aandeelhouder is vanaf dat moment ook een beetje eigenaar. Het geld van deze aandelen vormt jullie startkapitaal; het geld dat je nodig hebt om het bedrijf te beginnen. Kijk voor meer informatie en de werkbladen bij deze fase op Mijn Jong Ondernemen: Aandelen Aandelen verkopen Aandelen verkopen Aandeelhoudersregister bijhouden Aandeelhoudersvergadering organiseren Vergadering plannen Deelnemers uitnodigen Vergadering voorbereiden VERKOOP VAN AANDELEN Hoeveel aandelen jullie moeten verkopen, staat in jullie ondernemingsplan. Je mag niet meer dan drie aandelen verkopen aan één persoon, omdat je dan te veel risico loopt. Natuurlijk mag je ook zelf een aandeel kopen. Daarmee laat je juist zien dat je vertrouwen hebt in jullie bedrijf. De verkoop van aandelen houd je bij in een aandeelhoudersregister. Voor de aandeelhouders zijn er drie scenario s: 1. De aandeelhouder krijgt aan het einde van Junior Company zijn investering terug én een deel van de winst (dividend). 2. De aandeelhouder krijgt aan het einde van Junior Company zijn investering terug. 3. De aandeelhouder krijgt aan het einde van Junior Company minder dan zijn investering, of geen geld terug. AANDEELHOUDERSVERGADERING Tijdens het programma organiseren jullie twee keer een aandeelhoudersvergadering. In de eerste aandeelhoudersvergadering presenteren jullie het ondernemingsplan en vragen jullie toestemming aan de aandeelhouders om het uit te voeren. Actie Actie bij 3. Aandelen Deze actie voert de docent voor jullie uit. Stap 6. Aandelen aanvragen Zodra de docent het ondernemingsplan goedkeurt, kan hij aandelen aanvragen. Deze ontvangt je docent via de post, met jullie bedrijfsnaam op het etiket. 16 VOORTGEZET ONDERWIJS

17 17

18 4.4 INKOOP EN VERKOOP Nu gaat het écht beginnen. De inkoop of productie is in gang gezet, de verkoop start en je voert de marketingplannen uit. Inkoop en verkoop Inkoop Keuze leveranciers en afspraken maken met leverancier Voorraadbeheer Importeren Verkoop Verkoopgesprekken voeren Afhandeling van bestellingen Online bestellingen afhandelen INKOOP Wanneer je producten inkoopt of produceert, heb je te maken met leveranciers. Zij leveren het hele product, of een deel ervan. Het is belangrijk om goede afspraken te maken hierover. Wat is de prijs? Wat is de leverdatum? En om hoeveel stuks gaat het? Je kunt er ook voor kiezen om je producten niet in Nederland maar in het buitenland in te kopen. Hiervoor heeft Jong Ondernemen afspraken gemaakt met transportbedrijf DHL. Je leest hierover meer op Mijn Jong Ondernemen. VERKOOP Je weet op welke klanten jullie bedrijf zich gaat richten, wie jullie doelgroep is. Nu is het zaak dat je ze overtuigt om jullie product of dienst te kopen. Bijvoorbeeld met een overtuigend verkoopgesprek. Ook hier geldt: oefening baart kunst! ONLINE ONDERNEMEN Met BiedMeer maak je eenvoudig je eigen webshop. Hier bekijken en bestellen klanten heel eenvoudig jullie producten. Via Buckaroo hebben zij de keuze uit meerdere betaalmogelijkheden. De kosten die je maakt met het online ondernemen, neem je ook op in de financieringsbegroting. Inleveren halfjaarverslag Elke junior company schrijft een halfjaarverslag. Hierbij vergelijk je het resultaat met de verwachtingen die jullie hebben beschreven in het ondernemingsplan. Dit halfjaarverslag leveren jullie in bij de docent. Zijn er grote afwijkingen ten opzichte van het ondernemingsplan? Dan kunnen jullie dit de aandeelhouders vertellen in een tussentijdse aandeelhoudersvergadering. 18 VOORTGEZET ONDERWIJS

19 Haal alles uit de kast want op de marktdagen en de Nationale finale ontmoet je je concurrenten. Evenement Marktdag Elk bedrijf kan meedoen aan één van de Marktdagen van Jong Ondernemen. Een Marktdag is een mooie kans om je verkooptechnieken te oefenen. Hier presenteren jullie namelijk jezelf en je product of dienst aan het winkelend publiek in een winkelcentrum. Presteert jullie team het beste? Dan win je nog een prijs ook! De contactpersoon en de docent ontvangen een persoonlijke uitnodiging voor een Marktdag in de buurt. Evenement Nationale finale voortgezet onderwijs Is jouw team geselecteerd voor de Nationale finale voortgezet onderwijs? Knap werk! Op deze finaledag presenteren jullie jezelf aan de andere deelnemers en een deskundige jury. Deze jury beoordeelt de teams en roept aan het einde van de dag de beste junior company uit. Pak jij je eerste prijs als ondernemer? 19

20 4.5 AFSLUITEN In een korte periode zijn jullie uitgegroeid tot echte jonge ondernemers. Je hebt veel kanten van het ondernemerschap gezien en je weet nu wat het inhoudt om je eigen bedrijf te hebben. Al met al een heel nuttige en hopelijk ook leuke ervaring! Nu is het tijd om Junior Company af te ronden. Afsluiten Junior E-Scan Jaarverslag Uitvoering ondernemingsplan Beschrijven samenwerking Exploitatierekening Rendementsberekening Eindbalans Aandeelhouders Afsluitende aandeelhoudersvergadering Uitbetalen aandeelhouders Afsluiten bedrijf Beoordeling leerlingen Bewaren dossier JUNIOR E-SCAN Jullie maken nu nog een keer de Junior E-Scan. Zo zie je je groei als ondernemer en de talenten die je hebt ontwikkeld. Hier koppelen je in het jaarverslag op terug. JAARVERSLAG Aan het einde van Junior Company schrijven jullie een jaarverslag. Hierin maken jullie de balans op, voor jullie zelf en voor de aandeelhouders. Jullie vertellen hoe er het afgelopen jaar is gewerkt, wat goed ging en welke tegenslagen er waren. Daarnaast is er een financieel gedeelte, met de exploitatierekening, rendementsberekening en eindbalans. AANDEELHOUDERS De laatste aandeelhoudersvergadering staat helemaal in het teken van het jaarverslag. Deze vergadering plan je dus in als het jaarverslag klaar is. Tijdens deze vergadering vertellen jullie de aandeelhouders hoe de uitvoering van het ondernemingsplan verliep. Is alles volgens plan verlopen? Of besloten jullie een andere weg in te slaan? Zo ja, hoe dan en waarom? Een ander belangrijk onderwerp is natuurlijk de winst (dividend) die elke aandeelhouder krijgt uitbetaald. Deze betaling vindt plaats na de vergadering. AFSLUITEN BEDRIJF De docent beoordeelt jullie team met het beoordelingsformulier. Vervolgens leveren jullie bij de docent een dossier in over jullie bedrijf. Dit dossier wordt vijf jaar bewaard. Op Mijn Jong Ondernemen lees je wat er zoal in dit dossier moet komen te staan. 20 VOORTGEZET ONDERWIJS

21 Acties Acties bij 5. Afsluiten Deze acties voert de docent voor jullie uit. Stap 7. Bewijs van deelname aanvragen Bij een knappe prestatie hoort natuurlijk ook een bewijs van deelname. De docent vraagt aan het einde van het project jouw bewijs van deelname aan. Jong Ondernemen stuurt dit vervolgens op naar de docent die het aan jou overhandigt. Stap 8. Afsluiting Dit is de allerlaatste stap. Je docent voert de financiële afrondingsgegevens in. Hierna heb je als junior company nog een maand toegang tot Mijn Jong Ondernemen om jullie geüploade documenten ergens anders op te slaan. MEER INFORMATIE Kijk voor meer informatie en de werkbladen bij deze fase op Mijn Jong Ondernemen: 21

22 22 VOORTGEZET ONDERWIJS

23 Sponsoren: Programma sponsor: ENTREPRENEUR CONSULTANCY BIEDMEER BUCKAROO VAN HELDEN

24 POSTADRES Postbus AA Den Haag WEBSITES