Memo. aan. de leden van de gemeenteraad rapportage woonruimteverdeling. van

Transcriptie

1 Memo aan onderwerp van directie afdeling telefoon datum de leden van de gemeenteraad rapportage woonruimteverdeling het college van burgemeester en wethouders ro Ruimtelijk beleid en advies april 2017 Inleiding Via deze memo met bijlagen informeert het college uw raad over de toewijzingen van sociale huurwoningen in Dit komt tegemoet aan een motie die tijdens de behandeling van de Huisvestingsverordening Gouda 2015 is aangenomen. Sturing door Huisvestingsverordening Gouda 2015 Op 1 juli 2015 is de nieuwe Huisvestingsverordening Gouda 2015 inwerking getreden. In deze verordening wordt als volgt gestuurd. A. Met een voorrangsbepaling (artikel 11): 1. voorrang voor huishoudens met een inkomen dat recht geeft op huurtoeslag (de huurtoeslaggroep) bij woningen met een huurprijs onder de tweede aftoppingsgrens(uitleggen wat aftoppingsgrens is); 2. voorrang voor 55+-ers bij seniorenwoningen, en voorrang voor woningzoekenden met een lichamelijke functiebeperking bij aangepaste woningen. B. Op basis van vergelijkbare slaagkansen voor alle doelgroepen naar leeftijd, huishoudgrootte en woningmarktpositie (doorstromer of starter) (artikel 12): Als de slaagkans voor een categorie actief woningzoekenden meer dan 5% lager is dan de slaagkans voor alle actief woningzoekenden, kunnen de corporaties woonruimte met voorrang voor die bepaalde doelgroep bestemmen. De categorieën zijn in de huisvestingsverordening benoemd naar leeftijd, huishoudgrootte en woningmarktpositie (doorstromer of starter). C. Met een rangordebepaling (geldt alleen voor woningcorporaties) (artikel 14) 1. voorrang voor woningzoekenden met een urgentie op andere woningzoekenden; 2. toewijzing op basis van de bewoningsduurs- of leeftijdscore (B/L-score) 1 ; 3. toewijzing op basis van loting. 1 Om de volgorde te bepalen binnen de woningzoekenden die een geldige reactie hebben uitgebracht, wordt in Gouda als hoofdregel de BL-score gebruikt. Daarbij staat de B voor bewoningsduur in de huidige woning (het criterium voor doorstromers en zelfstandig wonenden) en de L voor leeftijd van de woningzoekende (het criterium voor starters). Bewoningsduur, kortweg woonduur, is de periode dat een doorstromer in de huidige woning woont. Voor een starter, die nog geen zelfstandige woning bewoont (en dus ook niet achterlaat), geldt de periode vanaf de achttiende verjaardag. Degene met de hoogste BL-score krijgt de woning als eerste aangeboden. Hierbij maakt het niet uit hoe actief je bent als woningzoekende.

2 D. Door bemiddeling voor bepaalde doelgroepen (artikel 15) 1.corporaties stellen jaarlijks een met het college af te spreken aantal woningen beschikbaar voor uitstroom uit maatschappelijke opvang, begeleid en beschermd wonen en voor huisvesting ex-gedetineerden; 2. corporaties mogen maximaal 5% van hun leeggekomen woningen vrij toewijzen aan woningzoekenden die niet via regulier toewijzingssysteem of urgentiecriteria in aanmerking komen voor woning. Gegevens toewijzingen sociale huurwoningen 2016 In de twee overzichten bij deze memo treft u gegevens over de toewijzing van sociale huurwoningen in 2016 aan. De gegevens zijn gebaseerd op registraties in Woningnet, de organisatie die voor de woningcorporaties het aanbod en de toewijzing van sociale huurwoningen verzorgt. De gegevens hebben betrekking op heel 2016 en op alle sociale huurwoningen van woningcorporaties in Gouda, dus het bezit van zowel Mozaïek Wonen als Woonpartners Midden-Holland en Woonzorg Nederland. Hierna volgen de belangrijkste uitkomsten voor 2016 over de uitvoering van de sturingsprincipes in de Huisvestingsverordening Gouda De uitkomsten zijn gegroepeerd volgens de opsomming van hiervoor weergegeven de sturingsprincipes. het slagingspercentage is gedefinieerd als: het aantal verhuringen gedeeld door het aantal actief woningzoekenden. een actief woningzoekende is iemand die ingeschreven staat bij Woningnet en minimaal 1 maal in het betreffende jaar gereageerd heeft op een advertentie. de zoektijd is het aantal maanden tussen het voor de eerste maal reageren en acceptatie van de woningaanbieding. Het slagingspercentage zegt iets over de kans om in 2016 een woning te kunnen vinden. Maar zegt daarmee niets over de zoekduur. De zoektijd telt door tot het moment van acceptatie. Een oudere woningzoekende of een doorstromer zal wellicht minder haast hebben en gerichter (en minder vaak) reageren dan een jongere woningzoekende. Als de oudere woningzoekende reageert en ook accepteert zal deze oudere woningzoekende een hoge slaagkans hebben omdat hij waarschijnlijk een hoge B/L-score heeft. Een jongere woningzoekende wil misschien heel graag uit huis en reageert op veel advertenties en is minder kritisch op de woning. De slaagkans is kleiner voor iemand met een lagere B/L-score, maar doordat betrokkene mogelijk op veel woningen reageert zal hij/zij toch relatief snel een woning vinden. Belangrijkste uitkomsten A 1. De grootste groep actief woningzoekenden bestaat uit huishoudens met een inkomen tot de huurtoeslaggrens. Zij hebben een hoger slagingspercentage en een lagere gemiddelde zoektijd dan de huishoudinkomens boven de huurtoeslaggrens. Op basis van de Woningwet en het Besluit Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting (BTIV) moesten corporaties in 2016 tenminste 80% van de vrijkomende sociale huurwoningen toewijzen aan huishoudens met een inkomen tot Met 92,8% voldeden de woningcorporaties aan deze norm.daarnaast is er - tot 1 januari ruimte om 10% van de woningen toe te wijzen aan huishoudens met een inkomen tussen en De resterende 10% mag aan hogere inkomens worden verhuurd, maar met voorrang aan personen die door omstandigheden moeilijkheden ondervinden bij het vinden van passende huisvesting. Dit geldt bijvoorbeeld voor personen met fysieke of psychische beperkingen.

3 A 2. Alle seniorenwoningen en aangepaste woningen worden met voorrang toegewezen aan de aangewezen doelgroep. Alleen bij hoge uitzondering of bij onverhuurbaarheid aan de doelgroep wordt hiervan afgeweken. Er zijn geen cijfermatige gegevens beschikbaar. B. De slaagkansen voor de woningzoekenden uit Bodegraven-Reeuwijk, Gouda en Waddinxveen zijn vergelijkbaar, maar voor woningzoekenden uit Gouda iets lager (20,3% tegen ruim 24% voor de andere twee gemeenten). Lokale woningzoekenden hebben een (iets) grotere slaagkans dan de woningzoekenden van buiten de gemeente. De slaagkans van lokale Goudse woningzoekenden (dus inwoners van Gouda die in Gouda zoeken) is 17,4% (zie overzichtstabel 3 gemeenten) en is iets afgenomen ten opzichte van 2015 (afgenomen met 2,2%). De slaagkans voor alle woningzoekenden (ook van elders) die in Gouda een woning zoeken is 14,4% (tabel 2). Ten opzichte van 2014 en 2015 is de gemiddelde slaagkans(14,4%, zie tabel 2) licht afgenomen: de gemiddelde slaagkans in 2014 was 16% en in ,7 %. Dat komt door een lichte toename van het aantal woningzoekenden en een lichte afname van het woningaanbod in 2016 (door minder woning mutaties / minder huuropzeggingen). Bijna de helft van de woningzoekenden zoekt ook elders in de regio. Hierdoor neemt de slaagkans van die woningzoekenden toe. Er komen nog steeds onvoldoende woningen beschikbaar voor alle woningzoekenden. De zoektijden zijn echter beperkt. De gemiddelde zoektijd (de tijd tussen de eerste reactie op een woning en de acceptatie van een woning) lag globaal tussen de 1 en 1,5 jaar (gemiddeld totaal 12,8 maanden). De zoektijd is ongeveer gelijk gebleven ten opzichte van 2015 (gemiddeld 12,9 maanden). Bovendien blijkt dat een woning gemiddeld pas bij een 5e aanbieding verhuurd wordt. De weigeringsgraad (dat is het aantal keer dat een aanbieding is geweigerd gedeeld door het aantal aanbiedingen) is hoog (tabel 2). Echter de term weigeringsgraad heeft een erg ruime betekenis: ook de mensen die bij een groepsbezichtiging niet op komen dagen en woningzoekenden die niet de juiste gegevens hebben opgegeven in Woningnet, worden als woningweigering meegeteld. In de praktijk blijkt dat een groot deel van de woningzoekenden die op een advertentie reageert, niets meer van zich laat horen als de woningzoekende daadwerkelijk in aanmerking komt voor de woning en uitgenodigd wordt voor een (groeps)bezichtiging. Zij melden zich niet af en geven ook niet door waarom ze er vanaf zien. De woningcorporaties werken aan maatregelen om het aantal niet-reageerders en het aantal inschrijvingen met onjuiste gegevens terug te dringen. De grootste groep actief woningzoekenden is tussen de 23 en 40 jaar, met een gemiddelde slaagkans van bijna 10% en een gemiddelde zoektijd van 13,8 maanden. De slaagkansen lopen op met de leeftijd. Vooral de slaagkans van ouderen (55+) is veel hoger dan van jongeren (18-22). In het algemeen geldt dat ouderen vaak een hoge BL-score hebben en daarmee meer kans op toewijzing. We zien dat jongeren met een lage slaagkans toch een korte zoektijd hebben, terwijl ouderen met een hoge slaagkans juist een lange zoektijd hebben. Een verklaring is dat ouderen kritischer zijn over de gewenste woning. De grootste groep actief woningzoekenden bestaat uit 1 persoonshuishoudens, met een gemiddelde slaagkans van 16,9% en een gemiddelde zoektijd van 8,2 maanden. De zoektijd van doorstromers uit Gouda is langer dan die van starters uit Gouda (respectievelijk 21,3 en 12,6 maanden). Een verklaring is dat doorstromers kritischer zijn over de gewenste woning. Maar ook de slaagkansen voor doorstromers zijn ook iets lager: 14% tegenover 19,3% voor starters.

4 In het algemeen kan geconcludeerd worden dat de slaagkansen voor de onderscheiden groepen over 2016 acceptabel zijn gelet op de zoektijden. C 1. Om in de taakstelling voor de huisvesting van vergunninghouders (ook statushouders genoemd) in Gouda te voorzien zijn in woningen (11,8 % van het totaal aantal verhuurde woningen) via directe bemiddeling door de woningcorporaties toegewezen aan vergunninghouders. De taakstelling liep de afgelopen jaren op. De taakstelling bedroeg in 2014, 2015 en 2016 respectievelijk 66,122 en 182 personen In 2016 waren relatief veel woningen nodig voor statushouders. De verwachting voor 2017 is dat er minder woningen nodig zijn om te kunnen voldoen aan de taakstelling. Er komen nu veel statushouders in het kader van gezinshereniging naar Gouda. Deze mensen kunnen intrekken in de woning van hun gezinslid. Bovendien is de taakstelling voor de eerste helft van 2017 gedaald. Daarnaast zijn in urgenties toegekend. Dit komt overeen met het gemiddelde over de jaren 2011 tot en met 2015 (circa 60 urgenties per jaar waarin de huisvesting van verblijfsgerechtigden en van mensen uit instellingen voor maatschappelijke opvang en zorg niet is meegenomen). Eind 2015 waren er 20 woningzoekenden met een urgentie. Eind 2016 bedroeg dit aantal 54. De toename komt deels door het relatief grote aantal woningen dat aan statushouders is toegewezen en deels door toename van het aantal herstructureringsurgenten in verband met de wijkontwikkeling in Gouda Oost. Door vooral de wijkontwikkeling in Korte-Akkeren en Gouda Oost en de daardoor verleende herstructureringsurgenties, kan het percentage urgenten sterk fluctueren. Als we alle bijzondere groepen woningzoekenden die via bemiddeling een woning hebben toegewezen -dus ook vanuit het contingent voor uitstroom uit maatschappelijke opvang en zorg en via de werkgroep aangepaste huisvesting - bij elkaar optellen, is het percentage verhuurde woningen door bemiddeling 25,2% van het totaal aantal verhuurde woningen. Dit is iets hoger dan in 2015 (20,6%). Dit komt door het relatief hoge aantal woningen voor statushouders in C 2 en 3. Via loting is 4,3% van het woningaanbod toegewezen. De rest is via B/L-score toegewezen. Het aantal lotingwoningen is lager dan in 2015 (9%). Dit komt door het lagere aantal mutaties in de voor loting aangewezen woningen. De gemiddelde zoektijd en registratieduur van woningzoekenden aan wie via loting een woning is toegewezen is iets langer dan van woningzoekenden aan wie via de B/L-score een woning is toegewezen (tabel 3.4). In overleg met de woningcorporaties zal bezien worden of het aantal lotingwoningen verhoogd wordt. D 1. Het aandeel bemiddelingen bedroeg in ,2 % van het woningaanbod. In 2016 zijn 27 woningen in het kader van het contingent voor maatschappelijke opvang en begeleid en beschermd wonen toegewezen aan mensen die uitstromen uit opvang, tijdelijk verblijf en beschermd wonen Zie verder C1. D 2. In 2016 hebben de corporaties 0,3% van hun leeggekomen woningen vrij toegewezen. De corporaties zijn hiermee ruimschoots binnen hun vrije ruimte van maximaal 5% gebleven.

5 Bijlage 1- Nadere toelichting op de overzichten in tabellen Overzicht 1 geeft een totaaloverzicht van de slaagkansen in Gouda, Bodegraven-Reeuwijk en Waddinxveen over de jaren 2014 en 2015 en Overzicht 2 bevat nadere uitsplitsingen van de toewijzingen in Gouda in 2016 naar diverse aspecten. Overzicht 1 (overzichtstabel 3 gemeenten): In Woningnet stonden in huishoudens uit Gouda ingeschreven (zie overzicht 1). Hiervan hebben in het afgelopen jaar huishoudens (59,8%) ten minste eenmaal op een woning gereageerd. Deze huishoudens worden beschouwd als actief woningzoekend. Van de actief woningzoekende huishoudens hebben er (95,4%) gereageerd op woningen in Gouda; huishoudens (51,63 %) hebben ook gereageerd op woningen buiten de gemeente. De slaagkans van huishoudens uit Gouda op een woning in Gouda was 17,4 %; de totale slaagkans van huishoudens uit Gouda op een woning in Gouda, Bodegraven-Reeuwijk of Waddinxveen was 20,3 %. De cijfers voor Gouda wijken niet sterk af van die van Bodegraven- Reeuwijk en Waddinxveen, maar liggen iets lager. NB Het verschil tussen de tabel in overzicht 1 van de drie gemeenten en tabel 2 uit het overzicht 2 is dat in tabel 2 het totaal aantal actieven die in Gouda zoeken is weergegeven (3.931). Dit zijn dus woningzoekenden die in Gouda hebben gereageerd, maar ook uit andere gemeenten afkomstig kunnen zijn. In het regionale overzicht 1 staat alleen het aantal in Gouda actief woningzoekenden die ook afkomstig zijn uit Gouda, weergegeven. Overzicht 2 In tabel 2 in overzicht 2 staan de slaagkansen uitgesplitst naar leeftijd, huishoudgrootte, doelgroep en inkomen. De slaagkans van starters uit Gouda (inclusief bemiddeling) is 19,3 %. De slaagkans voor alle starters is 16,1 %. De slaagkans voor alle doorstromers is 11,4 %. Het merendeel van de starters en doorstromers die in Gouda zoeken komen ook uit Gouda. De slaagkans van startende huishoudens uit de gemeente is groter dan die van startende huishoudens buiten de gemeente. Een mogelijke verklaring is dat lokale woningzoekenden meer en gerichter reageren en daarom ook eerder een aanbieding accepteren. Het aantal oudere woningzoekenden is beperkt. In Gouda is slechts 2,7% van de actief woningzoekenden 75 jaar of ouder terwijl 9,6 % tussen 55 en 74 jaar is (totaal dus 12,3%). Van de verhuringen gaat echter 28,7 % naar de huishoudens van 55 jaar of ouder. De slaagkans van deze leeftijdsgroep is daarmee het hoogste van alle leeftijdsgroepen. Tabel 2 geeft ook inzicht in de zoektijd tot verhuring. Dit is de tijd tussen de eerste maal reageren op een woning en de acceptatie van een aangeboden woning. In de tabel is dit in maanden weergegeven. De gemiddelde zoektijd over alle woningzoekenden ligt op bijna 13 maanden (12,8). De leeftijdsgroep van 40 t/m 54 jaar heeft de langste zoektijd met 15 maanden, de groep jaar heeft de kortste zoektijd( 8,2 maanden). de groep jongeren jaar heeft zowel de laagste slaagkans als de laagste zoektijd. De groep ouderen heeft juist de hoogste slaagkans en de langste zoektijd.

6 In tabel 4 zijn de zoektijden weergegeven van woningzoekenden die er (nog) niet in slagen een woning te vinden via Woningnet. In deze tabel staat de zoektijd vanaf eerste reactie voor de niet geslaagden in ,7% van de actief woningzoekenden in 2016 is minder dan een half jaar actief. Ongeveer 80% van de woningzoekenden is maximaal 2 jaar actief. Deze mensen vinden niet allemaal een sociale huurwoning en zullen dan ook op een andere manier woonruimte gevonden hebben (andere plaats, koop, vrije sector, etc.). Slechts 0,4% van de actief woningzoekenden in 2016 is meer dan 10 jaar actief woningzoekend. Deze mensen hebben bijna allemaal meerdere aanbiedingen gehad, maar deze woningen niet geaccepteerd. Waarschijnlijk gaat het hier om zeer kritische woningzoekenden.

7 Overzicht 1: slaagkansen in 3 gemeenten (2016)

8 Overzicht 2 Tabellen Gouda

9

10

11

12

13 Tabel 4 Zoektijden niet geslaagde woningzoekenden Tabel 4