Checklist: Ondernemingsplan

Transcriptie

1 Checklist: Ondernemingsplan Begin uw zaak goed met een doordacht ondernemingsplan Voor u de deuren van uw zaak opent, is het raadzaam een ondernemingsplan op te stellen. Handig voor uzelf om een en ander op een rij te krijgen, onmisbaar voor potentiële geldschieters. Op basis van dit plan bepalen zij namelijk of ze u wel of niet geld gaan lenen. In het plan komt naar voren wie u bent, wat uw motivatie en doelstellingen zijn en welk product of dienst u aan gaat bieden. Verder beschrijft u de markt waarin u gaat opereren en hoe u zich daarin wilt onderscheiden. Uiteraard spelen de financiën een zeer belangrijke rol in het plan: wat gaat het kosten om uw bedrijf van de grond te krijgen en wat gaat het waarschijnlijk opleveren. U kunt een voorbeeldondernemingsplan aanvragen bij de Kamer van Koophandel of zelf een plan opstellen op basis van onderstaande richtlijnen. Het ondernemingsplan bestaat uit vier delen: 1. Persoonlijke gegevens In dit deel beschrijft u wie u bent, als mens en ondernemer. 2. Marketingplan In dit deel beschrijft u uw product of dienst en de formule waarmee u hiermee de markt op wil. 3. Financieel plan In dit deel plaatst u een aantal financiële berekeningen en overzichten 4. Informatie over de organisatie In dit onderdeel beschrijft u alle formele zaken die u moet regelen voor uw bedrijf. 1. Persoonlijke gegevens In dit eerste deel van uw ondernemingsplan beschrijft u wie u bent, als mens en als ondernemer.

2 Allereerst komt uw persoonlijke situatie aan bod. Bent u getrouwd, woont u samen, bent u gescheiden, heeft u kinderen, betaalt u alimentatie? Woont u in een koop- of een huurhuis? Wat zijn uw maandelijkse vaste lasten? Heeft u spaargeld? Hoeveel verdiende u? Hoeveel wilt u verdienen? Ook uw opleiding(en) en werkervaring noemt u hier. Vervolgens gaat u in op uzelf als ondernemer. U beschrijft bijvoorbeeld of u een teamplayer bent of liever alleen werkt, of u een doener of een denker bent, of de ideeën vanzelf in u borrelen of dat u graag geïnspireerd wordt door anderen, of u een verkoper of een uitvoerder bent, of u liever in grote lijnen of details denkt, enzovoort. Het maakt een goede indruk als u zich bewust bent van uw sterke maar ook van uw zwakke kanten goed kent en daarmee om weet te gaan. Maak vooral goed duidelijk dat u over essentiële ondernemersvaardigheden beschikt. Vermeld welke opleidingen u heeft gevolgd en welke werkervaring u heeft opgedaan. Beschrijf daarbij helder waarom u ondernemer wilt worden. Dit zegt veel over uw motivatie en dat is belangrijk voor geldschieters. Wees hier eerlijk over. Begint u voor uzelf na een ontslag? Verzwijg dit niet maar buig het om tot iets positiefs. 2. Marketingplan Beschrijf als eerste in minder dan tien regels wat het Gouden Idee is waarmee u de markt gaat betreden. Heeft u meer dan tien regels nodig, vraag u dan af of uw idee wel helder genoeg is. Houd u aan de essentie en uw unieke eigenschappen. Verval niet in vage algemeenheden! Een goede essentie bevat uw ambities, realiteitszin en inzicht in de markt en kan later dienst doen als uw mission statement. De markt Het is belangrijk dat u zoveel mogelijk weet over de markt die u gaat betreden. U kunt hiervoor diverse bronnen raadplegen, waaronder brancheverenigingen, het CBS en uw bank. Verdiep u bovendien in vakbladen en kranten om trends en ontwikkelingen snel te signaleren. Komt u terecht op een krimpende of groeiende markt? Hoeveel bedrijven zijn er actief en hoe doen die het? Komen er veel faillissementen voor? Marktonderzoek is zeker aan te raden, helemaal als daaruit blijkt dat er behoefte is aan uw product/dienst. Concurrentie

3 Wie zijn uw concurrenten? Doe onderzoek! Vermeld de sterke en zwakke punten van uw onderneming in relatie tot die van uw concurrenten. Waar scoort u beter op? Waarop minder? Welke punten zijn belangrijk? Waarmee onderscheiden u en uw concurrenten zich van elkaar? Laat zien dat u weet waar u het over heeft en wie uw tegenstanders zijn. Behalve aanbieders van hetzelfde product of dienst heeft u ook verborgen concurrenten. Dit zijn leveranciers van zogenaamde substituutproducten. Laat zien dat u ook daar rekening mee houdt. Sterkte-zwakteanalyse In dit onderdeel zet u de sterktes en zwaktes van uw onderneming uiteen, zowel intern als in relatie tot de markt en uw concurrenten. U geeft aan welke kansen er voor u zijn en wat obstakels kunnen blijken. De sterkte/zwakteanalyse wordt ook wel SWOT-analyse genoemd. SWOT staat voor Strengths (interne krachten), Weaknesses (interne zwaktes), Opportunities (kansen vanuit de markt), Threats (bedreigingen vanuit de markt). Deze analyse is overigens zinloos als u niet over genoeg marktgegevens en gegevens van uw concurrentie beschikt. Het is handig om de uitkomsten in een tabel te presenteren. U sluit de analyse uiteraard af met oplossingen voor de zwaktes en bedreigingen. Ondernemen is problemen oplossen immers. Product-markt-combinatie Op basis van uw product, uw doelgroep(en) en uw marktgegevens bepaalt u de product-markt combinatie waarmee u de markt gaat veroveren. Na de financiën is dit het belangrijkste onderdeel van uw ondernemersplan! Hier komen de 4 P s van de marketing om de hoek kijken: Product, Prijs, Plaats, en Promotie. Maak per product/dienst en doelgroep een overzicht van deze vier. Product Wees onderscheidend. Al is uw product of dienst misschien helemaal niet zo uniek: maak het uniek. Is uw product op zich echt niet zo uniek, maak hetgeen uw klanten ermee kunnen bereiken dan uniek. Service en klantgericht is iedereen, zet dit alstublieft niet als onderscheidende kenmerken in uw plan! Beschrijf zo gedetailleerd mogelijk op welke doelgroep u mikt met uw product of dienst. Meerdere doelgroepen zijn niet verboden, maar baken ze allemaal zo duidelijk mogelijk af. Prijs

4 Er zijn een aantal manieren om uw prijs te bepalen. De eenvoudigste is om een bepaald percentage op uw kostprijs te zetten. De beste manier is om de prijs te vragen die uw klant wil betalen (kijk of u hierachter kunt komen middels onderzoek). Nog een manier is om uw prijs te baseren op die van de concurrentie. Welke manier u ook kiest, zorg dat u uw prijsstelling goed beargumenteert en toon aan dat die financieel haalbaar is. Plaats Hier legt u uit waarom u hebt gekozen voor uw vestigingsplaats. Meestal is de vestigingsplaats een afweging tussen een hoge huur en een perfecte plek of een lage huur en geld overhouden voor andere dingen (zoals distributie en reclame). Kijk waar uw concurrentie zit en waarom. Gaat u er dichtbij zitten of juist niet en waarom wel/niet? Ook distributie valt onder plaats. Hoe regelt u de logistiek? Zowel qua inkoop als verkoop? Krijgt u te maken met hoge vervoerskosten? Promotie Hoe vertelt u uw doelgroep dat ze bij u moeten zijn? Via brochures, advertenties, commercials, direct mail en/of anders? Wat is uw huisstijl? Hoe gaat u om met diverse media? Met alleen mond-to-mondreclame redt vrijwel niemand het, dus reserveer wat geld en ideeën voor uw promotie. Een communicatieplan bij uw ondernemersplan voegen is een goed idee: u laat zien dat u uw communicatie serieus neemt. Vermeld bovendien hoeveel u uit wilt geven aan uw promotie, waarom en welk rendement u verwacht. 3. Financieel plan Voor de meeste geldschieters is dit het meest essentiële deel van uw ondernemingsplan. Hier wordt de allerbelangrijkste vraag voor hen beantwoord: is uw onderneming levensvatbaar en heeft hij winstpotentie? U kunt het best een financieel overzicht maken in Excel en een financiële samenvatting bijvoegen waarin u een en ander toelicht. Laat uw berekeningen voor inlevering even nalopen door een expert. Die kan u meteen vertellen hoe realistisch uw plannen zijn en of u ergens beter iets bij kunt stellen. Ook is het belangrijk dat uw cijfers in verhouding tot elkaar zijn. Gaat het leeuwendeel van uw verwachte omzet op aan huur, dan klopt er iets niet. Bereken voor uzelf ook een realistisch salaris. Zorg dat u er (goed) van kunt leven maar overdrijf het niet.

5 Kredietafwegingen Zonder eigen geld krijgen startende ondernemers zelden krediet. Geef dus duidelijk aan over hoeveel middelen u beschikt en waar die vandaan komen (spaargeld, tante Agaathleningen). Voor toekenning van het ontbrekende vermogen, letten banken voornamelijk op de volgende zaken: - Houdt u zich aan de afspraken (komt u op tijd, stuurt u gevraagde gegevens snel op, enzovoort)? - Bent u gedreven en gemotiveerd? Zien ze een ondernemer in u? - Heeft u de juiste vaardigheden? Kent u uw zwaktes en hoe speelt u daarop in (bijvoorbeeld door uit te besteden aan een zakenpartner, reclamebureau, accountant, enz.)?; - Is uw bedrijf kansrijk? - Zijn er genoeg zekerheden? Kan de bank op termijn aan uw onderneming verdienen? Solvabiliteit Voor financiers is uw solvabiliteit enorm belangrijk. Een onderneming is solvabel als er bij liquidatie en na verkoop van de bezittingen geen schulden meer overblijven. Blijft er ook geen winst over, dan is de solvabiliteit precies nul. Van startende ondernemers wordt echter vaak een hogere solvabiliteit geëist. U berekent uw solvabiliteit door uw eigen vermogen te delen door het totale vermogen. Afhankelijk van de branche waarin u gaat opereren, moet u over het algemeen over een solvabiliteit van tussen de 25 en 50 procent beschikken. Balans Een balans is een overzicht van de financiële situatie van een onderneming op een bepaald moment. Hij bestaat uit twee kolommen: bezittingen en schulden. Het totaal van beide kolommen is exact hetzelfde: het verschil ertussen is het 'eigen vermogen'. Is dit bedrag negatief, dan komt u dus geld tekort. Liquiditeit Liquide wil zeggen: vloeibaar. In financiële termen staat liquiditeit voor geld dat onmiddellijk beschikbaar is om uitgaven mee te doen. Een liquiditeitstekort ontstaat als u veel werk heeft maar betalingen op zich laten wachten. Een probleem waar veel startende ondernemers mee worstelen. Een goede liquiditeitsprognose is belangrijk voor uw potentiële geldschieter. Vermeld daarom duidelijk wie uw debiteuren zijn (als u die reeds kent), hoe hun

6 betaalgedrag is en hoe u omgaat met te late betalingen en hoe u van plan bent (tijdelijke) tekorten aan te vullen. Overige overzichten Verder kunt u een investeringsplan en financieringsplan opnemen, evenals een exploitatiebegroting (verwachte omzet, kosten en winst) en/of een liquiditeitsbegroting per maand of kwartaal met de werkelijke inkomsten en uitgaven. Ook handig is het om een overzicht te maken van uw vaste lasten en uw eventuele spaargeld en andere inkomsten. 4. Informatie over de organisatie Rechtsvorm De keuze voor de rechtsvorm is voor kersverse ondernemers meestal niet zo moeilijk. Bent u alleen? Dan is de eenmanszaak veelal de beste rechtsvorm. Begint u een bedrijf met een aantal mensen, dan ligt het voor de hand een vennootschap onder firma (vof) of maatschap op te richten. Over het algemeen start een nieuwe onderneming alleen als BV als er veel kapitaal mee gemoeid is (als u bijvoorbeeld een fabriek opent), u verwacht meteen veel winst te maken, meteen veel personeel aan wilt nemen of als u een bestaand bedrijf overneemt. Vestigingsvergunning(en) Heeft u gedacht aan eventuele vergunningen? Mag u kantoor houden in het pand dat u op het oog heeft? Daar een winkel openen? Zorg ook voor de vereiste vergunningen als u bijvoorbeeld in het riool gaat lozen, er kans is dat u geluidsoverlast gaat veroorzaken of met gevaarlijke stoffen aan de slag gaat. Overige vergunningen en vereisten Heeft u alle vergunningen en diploma s die u moet hebben om uw droomzaak te openen? Niet ieder beroep is een vrij beroep! Informeer bij uw branchevereniging zodat u niet voor verrassingen komt te staan. Heeft u nog niet alle vergunningen en diploma s op zak, vermeld dan even hoe u dit gebrek op gaat lossen (de aanvraag is ingediend, u gaat een cursus volgen, enz.) Handelsnaam U mag niet zomaar elke naam gebruiken voor uw onderneming. Ga goed na of de gewenste naam al in gebruik is. U kunt dit zelf onderzoeken (via internet bijvoorbeeld), navraag doen bij de Kamer van Koophandel

7 of er een speciaal bureau voor inschakelen. Een bedrijfsnaam mag bovendien niet in strijd zijn met bestaande merken of er zoveel op lijken dat verwarring kan ontstaan. Of dit het geval is kunt u nagaan bij het Benelux Merkenbureau. Het is bovendien aan te raden uw naam daar te deponeren. Inschrijving Kamer van Koophandel Hier vermeldt u uw inschrijvingsdatum en -nummer bij de Kamer van Koophandel. Inschrijvingsformulieren kunt u afhalen bij de Kamer van Koophandel of downloaden van internet. Inschrijven kost geld, afhankelijk van de hoogte van uw startkapitaal. Een eenmanszaak betaalt gemiddeld euro per jaar. Administratie Onderschat de administratie niet! Laat zien dat u er op voorbereid bent. Vertel wie uw administratie gaat doen: een deskundige in uw bedrijf, een accountant of administratiekantoor. Wilt u het toch zelf doen, toon dan aan dat u over de juiste capaciteiten en tijd beschikt en laat uw administratie alsnog regelmatig door een extern deskundige controleren. U dient maandelijks alle actuele cijfers ter beschikking te hebben; vermeld even hoe u dit gaat realiseren. Vertel ook met welke software(pakketten) u gaat werken. U kunt een professioneel administratiepakket aanschaffen of uw administratie online doen, maar voor een eenmanszaak voldoet Excel ook prima. BTW Als u producten gaat verkopen of diensten gaat leveren, moet u daarover BTW in rekening brengen. Vermeld hoeveel dat is in uw geval (6 of 19%) en of u die per maand of per kwartaal gaat betalen. Vermeld meteen uw BTW- nummer (dit krijgt u als u zich als ondernemer aanmeldt bij de Belastingdienst). Het is goed mogelijk dat u in aanmerking komt voor de kleineondernemersregeling, zodat u minder of zelfs helemaal geen BTW hoeft af te dragen, of dat u in aanmerking komt voor ontheffing van uw administratieve verplichtingen voor de BTW. Facturen Krijgt u contant geld binnen of stuurt u facturen? Wat is uw betalingstermijn? Geef ook aan hoe u omgaat met wanbetalers: wanneer stuurt u herinneringen, aanmaningen, schakelt u een incassobureau in? Het maakt een goede indruk als u hier alvast procedures voor in het

8 leven geroepen hebt. Leveringsvoorwaarden Stuurt u een offerte, dan moet u daar uw leveringsvoorwaarden bij voegen. In een winkel horen ze zichtbaar te zijn voor uw klanten. Lever ze ook in bij uw ondernemingsplan. Laat ze wel even controleren door een deskundige! Personeel Indien u personeel nodig heeft, vermeldt u hier om hoeveel werknemers het gaat, welke functies ze gaan vervullen, hoeveel uur per week ze gaan werken en wat voor kwalificaties zij dienen te hebben. Dit heeft grote invloed op de kosten van uw onderneming. Ook handig om te melden hoe u van plan bent de juiste mensen voor uw zaak te vinden. Geef aan dat u rekening houdt met het feit dat u arbeidscontracten nodig heeft en door wie u die op laat stellen. Hetzelfde geldt voor de salarisadministratie. Verzekeringen Geef aan welke verzekeringen u afgesloten heeft en af gaat sluiten en wat de kosten daarvan zijn. Het is erg belangrijk voor geldschieters om te weten hoe u zich ingedekt heeft tegen ziekte, ongelukken en rampen van buitenaf. Ga bij uw branchevereniging na welke aanvullende verzekeringen aan te raden of noodzakelijk zijn voor uw soort onderneming. Samenvatting Een samenvatting is erg prettig voor degenen die uw plan moeten lezen en beoordelen. Voeg deze in aan het begin van uw plan. Een samenvatting beslaat hoogstens twee A4- tjes en beschrijft beknopt het idee en de productmarktcombinatie. Zorg tevens voor een heldere hoofdstukindeling voorin uw ondernemingsplan. Afsluiting Laat uw plan nu nog even lezen door een kritische partner, kennis of collega om er zeker van te zijn dat er geen fouten en onduidelijkheden meer in staan. Goedgekeurd? Maak uw ondernemingsplan mooi en overzichtelijk op en bind het in. Succes met het loskrijgen van uw krediet!