bran err y ca p su urinevee gin ecoes i -wets are ou ste ou eren ter prevende van.. Evidence Based Practice
|
|
- Maurits Simons
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 bran err y ca p su es ter prevende van.. urinevee gin ecoes i -wets are ou ste ou eren ~n het verpleeghuis komen urineweginfecties vaak voor, ze zijn moeilijk vastte stellen en vaak ook moeilijk te behandelen. Het is daarom belangrijk urineweginfecties te voorkómen. Van cranberry's wordt reeds lang beweerd dat ze urineweginfecties kunnen voorkomen. In een dubbelblinde gerandomiseerde placebogecontroleerdestudie is nu ook bewezen dat door het gebruik van cranberrycapsules het aantal klinische urineweginfecties met 26 io vermindert bij verpleeghuisbewoners met een hoog risico (blaaskatheterisatíe, diabetes mellitus, en ten' minste één urineweginfectie < 1 jaar geleden). Dit behandeleffect treedt op natwee maanden capsulegebruik. Bij meer dan 20 io van de bewoners ontwikkelt zich helemaal geen urineweginfectie meer. Eris geen verschil gevonden met verpleeghuisbewoners met een laag risico. Het gebruik van cranberrycapsulesbleek echter niet kosteneffectief. Om redenen van effectiviteit is het echter toch aan te raden om verpleeghuisbewoners met een hoog risico op urineweginfecties, preventief te behandelen met cranberrycapsules. DR. MONIQUE CALJOUW, senior researcher, afdeling Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde, Leids Universitair Medisch Centrum LEERDOELEN Na het lezen van dit artikel weet/kunt u: hoe vaak urineweginfecties voorkomen bij kwetsbare oudste ouderen (> 80 jaar); welke oudste ouderen het meeste risico hebben om een urineweginfectie teontwikkelen; welke gevolgen een urineweginfectie kan hebben voor kwetsbare oudste ouderen; wat u kunt doen om urineweginfecties bljkwetsbare oudste ouderen te voorkomen; of cranberrycapsules effectief zijn ter preventie van urineweginfecties bij kwefsbare oudste ouderen; als verpleegkundig specialist uw leiderschap inzetten om de kennis van uw directe collega's over de inzet van cranberrycapsulesbij de preventie van urineweginfecties levergroten. TREFlNOORDEN urineweginfectie, preventie, cranberrycapsules, oudste ouderen, verpleeghuis 1 STUDIEPUNT rineweginfecties komen vaak voor bij ouderen. Jaarlijks meldt ongeveer 20 io van de ouderen zich bij de huisarts met een urineweginfectie en krijgt ongeveer 50 io van de ouderen met dementie in het verpleeghuis een urineweginfectie. Deze urine- weginfecties veroorzaken niet alleen specifieke klachten en enkele dagen van algemeen ziek zijn, maar kunnen ook meer ernstige gevolgen hebben, zoals het optreden van een delirium, dehydratie, urosepsis en ze kunnen zelfs leiden tot een ziekenhuisopname of overlijden. Daarnaast is bekend dat urineweginfecties een algemene achteruitgang van het dagelijks functioneren kunnen veroorzaken.l Deze achteruitgang kan leiden tot meer zorgafhankelijkheid en een hoger risico op overlijden. Ook is bekend dat een beperking in het dagelijks functioneren in verband kan worden gebracht met het ontstaan van nieuwe infecties. Het is dus belangrijk urineweginfecties bij vooral kwetsbare ouderen, zoals verpleeghuisbewoners, te voorkómen. Voordat echter preventiestrategieën ingezet kunnen worden, is het belangrijk te weten of het mogelijk is ouderen die een hoog risico lopen op het ontwikkelen van een urineweginfectie op te sporen. VOORSPELLEN VAN EEN URINEWEGINFECTIE Uit de literatuur blijkt dat een toenemende leeftijd, diabetes mellitus, CVA (hersenbloeding, herseninfarct), urine-incontinentie, een eerder doorgemaakte urineweginfectie en een verminderd dagelijks en cognitief
2 Evid tc rnijjnza ~~~ ~' v!m ~tecfiteli~ nicti~ F 2 (cen er `~~n; dag da ~ (-~). r áfr~e ~ rni~ resenóé re ~uraen~) on N~n; ~ ~kcn~n reseri 1 t' fe ~ (FLU, d~rv~ ~ ~~ nlre- WtY,~ nácgr w~~r~~. c ~~th~cuj V~iack~n; ( c~j~rubschry~l~~t.escr~p ~é ~~s~h~ ~ra~ ri~~~ k á nause/ilké rescarch~' ~at.l, v ~~ ~Es~huc~ c nrrecfie r,~n~'~, in, S~' Sal linen en p~ raktische~ens~ha resem. (S gro ~w~~mc~i ~ k~ Oei n re atuurlijke ~at.1, v, ( s ~d~ áeda 1 S~m egha I. P/anr ~~ku~ ~~'j, rr,~ ~ ~i~ ~ ~L~de~@~ ~~kc ~~~ ~e~ ~plrr~yt. w~rr~e s ~ Cf1 IRiCr ~~, pf y f~ ~~I < ~.~,n~~n._ ~ Í i ~ ~'fleii~ functioneren voorspellende factoren van een urineweginfectie zijn.2-5 Om effectieve preventiemaatregelen te kunnen nemen, moeten echter vooral die ouderen worden geselecteerd die een verhoogd risico lopen op een urineweginfectie. Daarom is onderzocht of deze factoren ook een rol spelen bij het ontstaan van urineweginfecties bij de oudste ouderen in de algemene bevolking.6 Het gaat hierbij zowel om ouderen die thuis als om ouderen die in het verpleeghuis wonen. Deze studie toonde aan dat vanaf de leeftijd van 86 jaar cognitieve stoornissen, beperkingen in dagelijks functioneren (ADL), zelfgerapporteerde urineincontinentie en een eerdere urineweginfectie (< 1 jaar geleden), onafhankelijk voorspellende factoren zijn van een toename van het aantal urineweginfecties. Diabetes mellitus en CVA blijken bij oudste ouderen geen voorspeller meer te zijn. Deze eerdergenoemde factoren kunnen worden gebruikt om ouderen met een verhoogd risico op urineweginfecties op te sporen en dus ook degenen die baat kunnen hebben bij preventiemaatregelen. Selectie van ouderen met een risico op het krijgen van een uríneweginfectie ís dus mogelijk. VASTSTELLEN URINEWEGINFECTIE Het vaststellen van een urineweginfectie bij verpleeghuisbewoners is vaak lastig. De meest gangbare algemene diagnose van een urineweginfectie is het vaststellen van de aanwezigheid van klinische symptomen van een urineweginfectie, het opsporen van de veroorzakende bacterie en onderzoek naar de aanwezigheid van kenmerken van een ontsteking. Het vaststellen van een urineweginfectie bíj verpleeghuisbewoners wordt bemoeilijkt door verschillende factoren: een moeilijke patiënt-dokter communicatie door (gevorderde) dementie; het vaak voorkomen van incontinentie; chronische klachten van de urinewegen; en vaak positieve urinekweken (bacteriurie), zonder dat duidelijk is of deze bacteriën uit de blaas of na urinelozing uit de omgeving afkomstig zijn. Is de anamnese niet goed mogelijk, dan kan een heteroanamnese (mantelzorgkring of professionele zorgkring) de arts of verpleegkundig specialist op het spoor brengen van een infectie. De algemeen geldende diagnose blijkt dus minder goed bruikbaar bij de verpleeghuispopulatie en kan leiden tot onjuiste maar ook gemiste diagnoses. Daarom zijn de meeste richtlijnen voor het vaststellen van een urineweginfectie bij verpleeghuisbewoners gebaseerd op klinische overeenstemming over gegroepeerde verschijnselen en leveren ze een klinische diagnose op? e Deze klinische urineweginfectie tyordt omschreven als de aanwezigheid van specifieke en niet-specifieke klachten en symptomen, onder andere pijn bij het plassen (dysurie), verandering in het - karaktervan urine, en veranderingen in de mentale toestand. Met urineonderzoek wordt vervolgens de aanwezigheid van nitriet en leukocyten vastgesteld, i
3 wat kan duiden op een urineweginfectie. Eventueel kan infecties bij kwetsbare oudste ouderen kunnen met een urinekweek worden vastgesteld welke bacterie de infectie veroorzaakt en voor welke antibiotica deze bacterie gevoelig is. Hoewel er verschillende klinische richtlijnen beschikbaar zijn om artsen en verpleegkundig specialisten te helpen bij het stellen van de diagnose van een klinische urineweginfectie bij verpleeghuisbewoners, is er geen eenduidige definitie beschikbaar. De huidige richtlijnen zijn niet optimaal voor de klinische besluitvorming en voor een 100% bevestiging van een klinische urineweginfectie. Verder onderzoek is nodig - om de richtlijnen te verbeteren, waarmee klinische urineweginfecties bij verpleeghuisbewoners beter vastgesteld kunnen worden. PREVENTIE Algemene hygiënische maatregelen, voldoende inname van vocht, regelmatig toiletbezoek en het voldoende ledigen van de blaas zijn belangrijke preventieve maatregelen om urineweginfecties te voorkomen. Als er ondanks deze maatregelen toch regelmatig urineweginfecties ontstaan dan blijkt een onderhoudsbehandeling met een lage dosering antibiotica bij ouderen werkzaam. Preventief antibioticagebruik is echter omstreden, vanwege onder andere bijwerkingen en de afgenomen gevoeligheid van bacteriën voor antibiotica (resistentie). Bovendien moeten steeds meer verpleeghuisbewoners contactisolatiemaatregelen ondergaan om de verspreiding van resistente bacteriën tegen te gaan. Het is dus zeker niet wenselijk om antibiotica preventief te gebruiken in het verpleeghuis. Er zijn tot op heden geen andere wetenschappelijk onderbouwde interventies bekend die urinewegvoorkomen. Het vaginaal toedienen van oestrogenen is effectief bij postmenopauzale vrouwen, er is echter geen wetenschappelijk bewijs of dit ook veilig en toepasbaar is bij verpleeghuisbewoners. Ook andere niet-antibiotische interventies kunnen overwogen worden, zoals vitamine C en Lactobacillen. Vitamine C is echter niet effectief en het gebruik van Lactobacillen heeft geen effect in het voorkómen van urineweginfecties in vergelijking met antibioticaprofylaxe. Een goed alternatief kan het gebruik van cranberry's (veenbessen) zijn. Al eeuwen geleden waren de Indianen op de hoogte van de medicinale werking van cranberry's en cranberryproducten zijn al heel lang een volksremedie om urineweginfecties te voorkómen. Cranberry's bevatten proanthocyanidine (PAC), dat er onder meer voor zorgt dat bacteriën, waaronder Escherichia coli, zich niet aan de blaaswand kunnen hechten en daardoor geen infectie meer kunnen veroorzaken. Eris steeds meer wetenschappelijk bewijs dat het gebruik van cranberryproducten kan leiden tot vermindering van het aantal urineweginfecties. Er zijn twee studies die aangeven dat cranberrysap beschermend kan werken bij ouderen, maarde effectiviteit van het gebruik van cranberrycapsules ter preventie van urineweginfecties bij verpleeghuisbewoners is nog niet eerder onderzocht. Daarom is de CRANBERRY studie opgezet en uitgevoerd.9~0 DE CRANBERRY STUDIE De CRANBERRY studie is een dubbelblinde gerandomiseerde placebogecontroleerde studie die heeft plaatsgevonden in 21 verpleeghuizen van het Universitair Netwerk voor de Caresector in Zuid- Holland (UNC-ZH). Om te bepalen of het gebruik van
4 Incidentie en behandeleffect risico groepqn cranberry ~ ;placebo N TO U N c 60.~ a~ 3 ~ 50.3 a, 40 m v U ~ Uit de CRANBERRY studie blijkt dat door het gebruik van cranberrycapsules het aantal klinische urineweginfecties met 26 io vermindert bij verpleeghuisbewoners met een hoog risico op een urineweginfectie (figuur 1). Dit behandeleffect treedt op na twee maanden capsuleklinisch (n=205) strikt (n=207) klinisch (n=253) strikt (n=263) laag risico urineweginfectie hoog risico urineweginfectie Figuur 7 Behandeleffect uitgedrukt in HR (95 ~ 81); HR =hazard ratio; 8! = betrouwbaarheidsinterval. Klinische diagnose =symptomen of positieve test (nitriettést, leukocyten esterasétest, dipslide of kweek) of antibiotica of urineweginfectie gerapporteerd in dossier. Strikte diagnose =symptomen en positieve dips(ide of kweek. cranberrycapsules een doelmatige interventie is ter preventie van urineweginfecties, zijn in de CRANBERRY studie zowel de effectiviteit als de kosten van het gebruik van cranberrycapsules onderzocht. In totaal hebben 928 verpleeghuisbewoners (225 mannen en 703 vrouwen) ouder dan 65 jaar aan de CRANBERRY studie meegedaan. De deelnemers werden bij aanvang van de studie ingedeeld naar het risico van het krijgen van een urineweginfectie. Verondersteld werd dat verpleeghuisbewoners met langdurige blaaskatheterisatie, diabetes mellitus, en het doorgemaakt hebben van ten minste één urineweginfectie in het jaar voorafgaande aan de studie, een hoog risico hébben op een urineweginfectie. Alle andere verpleeghuisbewonersbehoorden tot de laagrisicogroep. Door loting zijn de deelnemers ingedeeld in twee groepen. Eén groep kreeg twee keer per dag een capsule met 500 mg cranberryextract (met 1,8 ia proanthocyanidine, PAC), de andere groep een niet te onderscheiden placebocapsule gedurende een periode van twaalf maanden. De primaire uitkomstmaat in de studie was de incidentie (aantal nieuwe gevallen) van urineweginfecties.omdat het vaststellen van een urineweginfectie bij verpleeghuisbewoners lastig is, gebruikte de CRANBERRY studie niet alleen de geldende algemene diagnose (strikte definitie); maar ook de bij iedere individuele patiënt klinisch gebruikte diagnose (klinische definitie). De strikte definitie is gebaseerd op een wetenschappelijke benadering, waarbij altijd sprake is van de aanwezigheid van klinische symptomen en de aanwezigheid van bacteriën in de urine. De klinische definitie varieert per patiënt en is daardoor een brede en praktische definitie die bestaande richtlijnen volgt. Deze richtlijnen zijn gebaseerd op klinische overeenstemming tussen professionals voor het vaststellen van een urineweginfectiepij verpleeghuisbewoners.
5 gebruik. Bij meer dan 20 io van de bewoners ontwikkelt zich helemaal geen urineweginfectie meer. De jaarincidentie urineweginfecties voor verpleeghuisbewoners met een hoog risico, was voor cranberrygebruikers 63 io en voor bewoners die placebo hebben' gekregen 85 io (figuur 1). Eris geen verschil gevonden bij verpleeghuisbewoners met een laag risico. Voor urineweginfecties die gedefinieerd zijn volgens de strikte definitie wordt geen verschil gevonden in het aantal urinewegínfecties tussen bewoners die cranberry of placebocapsules hebben gebruikt. In een economische evaluatie is onderzocht wat de effecten zijn van klinische urineweginfecties op de gezondheid en kosten, en of het preventief gebruik van cranberrycapsules in verpleeghuizen kosteneffectief is.10 Deze studie laat zien dat het gebruik van cranberrycapsules door verpleeghuisbewoners met eeri hoog risico, in de huidige dosering en frequentie waarschijnlijk niet kosteneffectief is. Met andere woorden, het gebruik van cranberrycapsules vermindert wel het aantal klinische urineweginfecties bij verpleeghuisbewoners, maar kost meer dan de reguliere behandeling van klinische urineweginfecties. TOT SLOT Urineweginfecties komen vaak voor bij verpleeghuisbewoners, ze zijn dikwijls lastig vast te stellen en hebben verschillende negatieve gevolgen. Het is daarom van belang kwetsbare oudste ouderen met een verhoogd risico op urineweginfecties op te sporen. Oudste ouderen met een beperking in cognitie of ADL, zelfgerapporteerde urine-incontinentie of urineweginfectiekorter dan één jàar geleden, hebben een verhoogd risico op het krijgen van een urineweginfectie. Een onderhoudsbehandeling met lage dosering antibiotica is effectief, maar heeft vaak bijwerkingen en het risico van het ontstaan van resistentie. De CRANBERRY studie heeft aangetoond dat het gebruik van cranberrycapsules (tweemaal daags) effectief is in het voorkómen van klinische urineweginfecties bij verpleeghuisbewoners met een hoog risico op het ontwikkelen van urineweginfectie. Dit effect wordt bereikt na twee maanden capsulegebruik. Als er minder urineweginfecties zijn, worden daarmee ook ziektedagen en de negatieve gevolgen van een urineweginfecties voorkómen. Dat betekent voorde verpleeghuisbewoner minder ongemak. Het gebruik van de cranberrycapsulesbleek echter niet kosteneffectief te zijn. Niettemin is het om redenen van effectiviteit nog steeds aan te raden om verpleeghuisbewoners met een hoog risico op urineweginfecties, preventief te behandelen met cranberrycapsules. LITERATUUR 1 Caljouw MA, Kruijdenberg SJ, Craen AJ de, et al. Clinically diagnosed infections predict disability in activities of daily living among the oldest-old in the general population: the Leiden 85-plus Study. Age Ageing 2013;42: High KP, Bradley S, Loeb M, et al. A new paradigm for clinical investigation of infectious syndromes in older adults: assessment of functional status as a risk factor and outcome measure. Clin Infect Dis. 2005;40: Geerlings SE. Urinary tract infections inpatients with diabetes mellitus: epidemiology, pathogenesis and treatment. Int J Antimicrob Agents 2008;31(Suppl i):s54-s57. 4 Foxman B. Epidemiology of urinary tract infections: incidence, morbidity, and economic costs. Am J Med. 2002;113 (Suppl la):5s-13s. 5 Stamm WE, Raz R. Factors contributing to susceptibility of postmenopausal women to recurrent urinary tract infections: Clin Infect Dis. 1999;28: Galjouw MA, Elzen WP den, Cools HJ, et al. Predictive factors of urinary tract infections among the oldest old in the general population. Apopulation-based prospective follow-up study. BMG Med. 2011;9:57. 7 Went P, Achterberg W, Bruggink R, et al. Richtlijn Urineweginfecties. Utrecht: NVVA; Pinxteren B van, Knottnerus B, Geerlings S, et al. NHG- Standaard Urineweginfecties (3 herz). Huisarts Wet. 2013;56: Caljouw MA, Hout WB van den, Putter H, et al. Effectiveness of cranberry capsules to prevent urinary tract infections in vulnerable older persons: adouble-blind randomized placebocontrolledtrial in long-term care facilities. J Am Geriatr Soc. 2014;62: Hout WB van den, Caljouw MAA, Putter H, et al. Costeffectiveness of cranberry capsules to prevent urinary tract infections in long-term care facilities: Economic evaluation alongside a randomized controlled trial. J Am Geriatr Soc. 2014;62:111-6.
Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/31838 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Caljouw, Monique Adriana Anna Title: Prevention of clinical urinary tract infections
Nadere informatieOverzicht aanbevelingen richtlijn Urineweginfecties bij kwetsbare ouderen (2018)
Overzicht aanbevelingen richtlijn Urineweginfecties bij kwetsbare ouderen (2018) Klinische verschijnselen Aspecifieke klachten en symptomen bij kwetsbare ouderen kunnen niet worden toegeschreven aan een
Nadere informatieSamenwerking in academische netwerkensa
Home no. 6 December 2014 Eerdere edities Verenso.nl Samenwerking in academische netwerkensa Verbetering van patiëntenzorg door wetenschap Drs. Monique A.A. Caljouw, wetenschappelijk coördinator UNC-ZH
Nadere informatieVALKUILEN bij de DIAGNOSTIEK van URINEWEGINFECTIES bij KWETSBARE OUDEREN. Stelling
VALKUILEN bij de DIAGNOSTIEK van URINEWEGINFECTIES bij KWETSBARE OUDEREN Luc Van Houdt specialist ouderengeneeskunde Geneeskundige Dagen van Antwerpen Universiteit Antwerpen - 16 september 2017 Stelling
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Addendum A 173 Nederlandse samenvatting Het doel van het onderzoek beschreven in dit proefschrift was om de rol van twee belangrijke risicofactoren voor psychotische stoornissen te onderzoeken in de Ultra
Nadere informatie3 e Post EAUN Meeting
3 e Post EAUN Meeting Carmen Sommers Verpleegkundig Specialist Canisius Wilhelmina Ziekenhuis Urineweginfecties Urineweginfecties Definitie urineweginfectie Bacteriurie Een bacteriurie is slechts de aanwezigheid
Nadere informatie- 172 - Prevention of cognitive decline
Samenvatting - 172 - Prevention of cognitive decline Het percentage ouderen binnen de totale bevolking stijgt, en ook de gemiddelde levensverwachting is toegenomen. Vanwege deze zogenaamde dubbele vergrijzing
Nadere informatieKwetsbare ouderen in het ziekenhuis. Sophia de Rooij
Kwetsbare ouderen in het ziekenhuis Sophia de Rooij 2 Mw C. Bundel-Katz 3 Mw C. Bundel-Katz 4 Mw C. Bundel-Katz 5 Mw C. Bundel-Katz 6 Mw C. Bundel-Katz Voelt zich na een korte wandeling in haar tuin niet
Nadere informatieSamenvatting Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 hoofdstuk 3
Vallen komt in alle leeftijdsgroepen voor, maar vormt vooral bij ouderen een groot gezondheidsprobleem. Onder een val wordt verstaan een gebeurtenis waarbij de betrokkene onbedoeld op de grond of een lager
Nadere informatieVerenso richtlijn urineweginfecties. Wouter Rozemeijer Arts-microbioloog
Verenso richtlijn urineweginfecties Wouter Rozemeijer Arts-microbioloog Inhoud Aspecifieke ziektepresentatie algoritme Asymptomatische bacteriurie Verwekkers Casus 84-jarige vrouw VG/ DM2, hypertensie,
Nadere informatieUrineweginfecties Rubriekhouder: Mw. Dr. E.E. Stobberingh (RIVM)(2014)
Urineweginfecties Rubriekhouder: Mw. Dr. E.E. Stobberingh (RIVM)(2014) Inleiding Urineweginfecties zijn veel voorkomende aandoeningen in de huisartsenpraktijk. De incidentie varieert afhankelijk van de
Nadere informatieImplementatieplan richtlijn Urineweginfecties
Implementatieplan richtlijn Urineweginfecties Toepassing van de richtlijn Urineweginfecties in de praktijk is nodig om het beoogde doel van de richtlijn te bereiken. Het beoogde doel van deze richtlijn
Nadere informatieVSV Achterhoek Oost Protocol Preventie en behandeling van early-onset neonatale infecties
VSV Achterhoek Oost Protocol Preventie en behandeling van early-onset neonatale infecties Doel Het doel van dit protocol is preventie, herkenning, optimalisering van diagnostiek en behandeling van early-onset
Nadere informatieUrineweginfecties bij kwetsbare ouderen
Urineweginfecties bij kwetsbare ouderen Op basis van de richtlijn Urineweginfecties bij kwetsbare ouderen Een urineweginfectie is een infectie (ontsteking) van de urinewegen. Een blaasontsteking is een
Nadere informatieUrineweginfecties (UWI s): Antibiotica en resistentie bij microorganismen
Urineweginfecties (UWI s): Antibiotica en resistentie bij microorganismen in verpleeghuizen - SNIV 2012 -, De Reehorst, Driebergen Dr. Ine Frénay, arts-microbioloog RLM Dordrecht- Gorinchem 1 Indeling
Nadere informatieDe Richtlijn urineweginfecties bij ouderen Zet onze werkwijze helemaal op zijn kop!
De Richtlijn urineweginfecties bij ouderen Zet onze werkwijze helemaal op zijn kop! Door Jobje Haaijman, 14 juni 2019 Inhoud workshop vasymptomatische bacteriurie: wat is dat? vwat is de waarde van urinestick
Nadere informatiePlassen moet, maar gaat het ook altijd goed? Marina Hovius Uroloog OLVG. 20 januari 2018
Plassen moet, maar gaat het ook altijd goed? Marina Hovius Uroloog OLVG No disclosures(geen conflicterende belangen). Plassen moet, maar gaat het ook goed. UROLOOG, wat is dat? Specialisme dat zich bezig
Nadere informatiePatiëntenbrochure. De oplossing bij chronische blaasontstekingen
Patiëntenbrochure De oplossing bij chronische blaasontstekingen Deze patiëntenbrochure kunt u gebruiken gedurende de behandeling van chronische vormen van cystitis. Hij geeft u extra ondersteuning, bovenop
Nadere informatiechapter TWELVE Nederlandse samenvatting
chapter TWELVE Nederlandse samenvatting NEDERLANDSE SAMENVATTING TWELVE Bacteriurie, de aanwezigheid van bacteriën in de urine, is een veel voorkomende bevinding bij vrouwen. Bacteriurie wordt onderverdeeld
Nadere informatieDe patiënt als helpende hand in de strijd tegen infecties
De patiënt als helpende hand in de strijd tegen infecties Postoperatieve wondinfecties? Hoe groot is het gevaar? 1 op 20 operaties leidt tot een postoperatieve wondinfecties Staphylococus aureus is de
Nadere informatieWomen with recurrent urinary tract infections: antibiotic resistance and non-antibiotic prophylaxis Beerepoot, M.A.J.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Women with recurrent urinary tract infections: antibiotic resistance and non-antibiotic prophylaxis Beerepoot, M.A.J. Link to publication Citation for published version
Nadere informatieUrineweg-infecties bij kinderen. Loes Tanja kinderarts
Urineweg-infecties bij kinderen Loes Tanja kinderarts Wat is een urineweginfectie (UWI)? Een combinatie van klinische leeftijdsgebonden kenmerken en de aanwezigheid van bacteriën in een betrouwbaar afgenomen
Nadere informatieWoonzorginfecties: praktisch beleid Urineweginfecties in WZC
Woonzorginfecties: praktisch beleid Urineweginfecties in WZC Symposium CRAGT, 15 december 2012 Katrien Latour Rue Juliette Wytsmanstraat 14 1050 Brussels Belgium T +32 2 642 51 11 F +32 2 642 50 01 email:
Nadere informatieDiagnostiek urineweginfecties: do s and dont s
Diagnostiek urineweginfecties: do s and dont s Flore Horuz Kinderarts-nefroloog MUMC met dank aan M. Koppejan-Stapel Kinderarts en voorzitter werkgroep richtlijn UWI in vogelvlucht nieuwe richtlijn urineweginfecties
Nadere informatieTwelve. TweTw. Twelve. Twelve. Twelve. Twelf. Twelve. Summary and General Discussion Samenvatting Dankwoord Curriculum Vitae.
Samenvatting e TweTw l TwTwelv Twelf T Twel Summary and General Discussion Samenvatting Dankwoord Curriculum Vitae TwTweT welvelve 149 Bacteriurie is de aanwezigheid van bacteriën in urine. Uropathogenen
Nadere informatieDr. Hilde Verbeek 15 april 2014. Department of Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing 1
Dr. Hilde Verbeek 15 april 2014 Department of Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing 1 Doelstelling Nurses on the Move Bijdragen aan verbetering kwaliteit van zorg in verpleeg- en
Nadere informatieVeelgestelde vragen over de VRE-bacterie
Veelgestelde vragen over de VRE-bacterie Algemeen 1. Wat is een VRE-bacterie? VRE staat voor Vancomycine Resistente Enterokok. De VRE-bacterie is een multiresistente enterokok, dat betekent dat deze bacterie
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 200 NEDERLANDSE SAMENVATTING Duizeligheid is een veel voorkomend probleem bij ouderen. Tot 30% van de thuiswonende ouderen van 65 jaar en ouder ervaart enige vorm van duizeligheid.
Nadere informatieDe delirante patiënt van vergeetachtig tot verwardheid
De delirante patiënt van vergeetachtig tot verwardheid Marja Jellesma-Eggenkamp Klinische geriatrie Alysis 25 mei 2010 symposium Zevenaar 1 Kwetsbare ouderen inleiding >25% opgenomen patiënten 70+ 10-40%
Nadere informatieEenduidige richtlijnen voor de eerste en tweede lijn inzake urineweginfecties
Richtlijnen Eenduidige richtlijnen voor de eerste en tweede lijn inzake urineweginfecties Kristel M. van Asselt, Jan M. Prins, Gerda M. van der Weele, Bart J. Knottnerus, Bart van Pinxteren en Suzanne
Nadere informatieUrineweginfecties en antibiotica
Urologie Urineweginfecties en antibiotica www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Algemene oorzaken urineweginfecties... 3 Blaasontsteking... 4 Verschijnselen kunnen zijn:... 4 Diagnose... 4 Behandeling... 5
Nadere informatieStudie type Populatie Patiënten kenmerken Interventie Controle Dataverzameling
Evidence tabel bij ADHD in kinderen en adolescenten (studies naar adolescenten met ADHD en ) Auteurs, Gray et al., 2011 Thurstone et al., 2010 Mate van bewijs A2 A2 Studie type Populatie Patiënten kenmerken
Nadere informatieRecidiverende urineweginfecties bij postmenopauzale vrouwen
O v e r z i c h t s a r t i k e l e n Recidiverende urineweginfecties bij postmenopauzale vrouwen Recurrent urinary tract infections in postmenopausal women Auteurs Trefwoorden Key words M.A.J. Beerepoot,
Nadere informatieAstrid Beckers Specialist ouderengeneeskunde Vivium Naarderheem
Astrid Beckers Specialist ouderengeneeskunde Vivium Naarderheem (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium
Nadere informatieSamenvatting Samenvatting
Samenvatting Samenvatting Binnen het domein van hart- en vaatziekten is een bypassoperatie de meest uitgevoerde chirurgische ingreep. Omdat bij een hartoperatie het borstbeen wordt doorgesneden en er meestal
Nadere informatieURINEWEGINFECTIES BIJ KINDEREN FRANCISCUS VLIETLAND
URINEWEGINFECTIES BIJ KINDEREN FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding De kinderarts heeft bij uw kind een urineweginfectie geconstateerd. Er zijn twee soorten urineweginfecties: een blaasontsteking en een nierbekkenontsteking.
Nadere informatieStaken antihypertensiva bij ouderen. Groot Haags Geriatrie Referaat oktober 2016 Marielle Hofman, aios geriatrie
Staken antihypertensiva bij ouderen Groot Haags Geriatrie Referaat oktober 2016 Marielle Hofman, aios geriatrie 2 Vragen Zou u antihypertensiva staken bij een geriatrische patiënt met hypertensie en een
Nadere informatieOpvolgrapport Aanbeveling voor goede medische praktijkvoering actieve opsporing van chlamydia trachomatis-infecties in de huisartspraktijk
Opvolgrapport Aanbeveling voor goede medische praktijkvoering actieve opsporing van chlamydia trachomatis-infecties in de huisartspraktijk Auteur: Veronique Verhoeven Augustus 2009 Conclusie van deze opvolging
Nadere informatieMRSA. Rini Eringfeld Specialist ouderengeneeskunde De Zorgboog
MRSA Rini Eringfeld Specialist ouderengeneeskunde De Zorgboog MRSA in het verpleeghuis Op 1-8-2008 wordt bij een medewerker werkzaam op de dubbelzorgafdeling de Wich op St. Jozefsheil te Bakel een MRSA
Nadere informatieKwaliteitsbevordering in de huisartspraktijk, toegepast op de aanpak van urineweginfecties. Handleiding voor LOK-groepen WVVH
Kwaliteitsbevordering in de huisartspraktijk, toegepast op de aanpak van urineweginfecties. Handleiding voor LOK-groepen WVVH - 2005 Programma! Bespreking resultaten registratie! Casuïstiek in groepjes!
Nadere informatieHuisarts of hometrainer?
Huisarts of hometrainer? In het literatuuroverzicht werden zes studies opgenomen. Vier studies onderzochten het effect van training op ziekteverzuim, drie daarvan bestudeerden tevens de effecten op klachten
Nadere informatieUw brief van Uw kenmerk Datum 21 januari 2013 Farma februari 2013
Aan de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20350 2500 EJ Den Haag Uw brief van Uw kenmerk Datum 21 januari 2013 Farma-3151398 11 februari 2013 Ons kenmerk Behandeld door Doorkiesnummer
Nadere informatieWelke geneesmiddelen werden onderzocht?
CARMELINA: effect van linagliptine op de gezondheid van hart en bloedvaten en op de nierfunctie bij patiënten met type 2-diabetes die risico's lopen wat betreft hart en bloedvaten Dit is een samenvatting
Nadere informatieChronische nierschade: hoe vaak, stadia en risico s
Factsheet Nieren en nierschade deel 3 Nierschade vraagt om continue alertheid en aandacht van de behandelaar Nierfunctie en eiwitverlies: voorspellers van complicaties Chronische nierschade: hoe vaak,
Nadere informatieSymposium SIG Dementie De nieuwe richtlijn Mild Cognitive Impairment
Symposium SIG Dementie De nieuwe richtlijn Mild Cognitive Impairment Jurgen Claassen Dineke Koek Geriatriedagen 09-02-2018 Behandeling en begeleiding Psychol beh Cogn revalidatie Leefstijladviezen Medicatie
Nadere informatieDe Kindercarrousel voor huisartsen en kinderartsen
De Kindercarrousel voor huisartsen en kinderartsen 15-05-2013 Workshop Urineweginfecties bij kinderen Mijke Breukels, kinderarts Nicolien de Bie, huisarts Leerdoelen ס Definities (recidiverende UWI s,
Nadere informatieHET ZAL JE MOEDER MAAR ZIJN
HET ZAL JE MOEDER MAAR ZIJN Ouderen in het ziekenhuis: wat weten we? Marieke J. Schuurmans Hoogleraar Verplegingswetenschap UMC Utrecht Lector Ouderenzorg Hogeschool Utrecht HOEVEEL MENSEN BREKEN ER PER
Nadere informatieKwetsbaarheid bij ouderen: een uitdaging Risicofactoren, meetinstrumenten en samenhangende zorg
Kwetsbaarheid bij ouderen: een uitdaging Risicofactoren, meetinstrumenten en samenhangende zorg In vergrijzende samenlevingen is de zorg voor het toenemende aantal kwetsbare ouderen een grote uitdaging
Nadere informatieOp weg naar veilige zorg met de veiligheidsthema s
Het Erasmus MC neemt sinds 2008 deel aan het landelijke Veiligheidsprogramma van VMSzorg en wil hiermee een bijdrage leveren aan het terugdringen van onbedoelde vermijdbare schade bij patiënten. Als onderdeel
Nadere informatieSomatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten: De richtlijn
Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten: De richtlijn Ingrid Arnold LUMC Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde Huisarts te Leiderdorp Dokter, ik ben zo moe. Vermoeidheid Hoofdpijn Buikklachten
Nadere informatieHet beloop van dementie in het verpleeghuis
Home no. 3 Juni 2017 Eerdere edities Verenso.nl Het beloop van dementie in het verpleeghuis Palliatief beleid inzetten vanaf opname? Eefje Sizoo redactie@verenso.nl Het is een zonnige dag deze 10 april.
Nadere informatieSamenvatting van de standaard Urineweginfecties (tweede herziening) van het Nederlands Huisartsen Genootschap
voor de praktijk Samenvatting van de standaard Urineweginfecties (tweede herziening) van het Nederlands Huisartsen Genootschap B.van Pinxteren, S.M.van Vliet, Tj.Wiersma en A.N.Goudswaard Zie ook de artikelen
Nadere informatieUrineweginfectie Leefstijladviezen
Urineweginfectie Leefstijladviezen Afdeling urologie U heeft vaak klachten van een blaasontsteking. Deze folder geeft u informatie over leefstijladviezen om blaasontstekingen ofwel urineweginfecties te
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting De levensverwachting van mensen met een ernstige psychiatrische aandoening (EPA) is gemiddeld 13-30 jaar korter dan die van de algemene bevolking. Onnatuurlijke doodsoorzaken zoals
Nadere informatieStadia chronische nierschade
Factsheet Nieren en nierschade deel 3 Nierschade vraagt om continue alertheid en aandacht van de behandelaar Nierfunctie en eiwitverlies: voorspellers van complicaties Stadia chronische nierschade Nierschade
Nadere informatieUrineweginfecties Rubriekhouder: Mw. Dr. E.E. Stobberingh (RIVM)( )
Urineweginfecties Rubriekhouder: Mw. Dr. E.E. Stobberingh (RIVM)(2014-2015) Inleiding Urineweginfecties zijn veel voorkomende aandoeningen in de huisartsenpraktijk. De incidentie varieert afhankelijk van
Nadere informatieNederlandse samenvatting Dankwoord Curriculum Vitae List of publications Lijst van deelnemende centra Abbreviations
Nederlandse samenvatting Dankwoord Curriculum Vitae List of publications Lijst van deelnemende centra Abbreviations 193 194 Nederlandse samenvatting Inleiding Een urineweginfectie (UWI) wordt veroorzaakt
Nadere informatieURINEWEGINFECTIE BIJ KINDEREN
URINEWEGINFECTIE BIJ KINDEREN A1001 Inleiding Bij ongeveer zes procent van de kinderen met koorts zonder een duidelijke oorzaak wordt een urineweginfectie gevonden. In de eerste levensmaanden en rond de
Nadere informatieCBYL719A2201, NEO-Belle (Borstkanker) / borstkanker
CBYL719A2201, NEO-Belle (Borstkanker) / borstkanker Onderzoek naar een nieuwe behandeling voor patiënten met hormoongevoelige HER2-negatieve borstkanker die de overgang gepasseerd zijn en in aanmerking
Nadere informatieReactie van de commissie Richtlijnen goede voeding op het achtergronddocument over vitamine- en
Reactie van de commissie Richtlijnen goede voeding 2015 op het achtergronddocument over vitamine- en mineralensupplementen De commissie heeft op het achtergronddocument over vitamine- en mineralen reacties
Nadere informatie9 e Post-O.N.S. Meeting
9 e Post-O.N.S. Meeting Neutropenie & Antibiotica resistentie Heleen Klein Wolterink Research verpleegkundige Medische Oncologie UMC Utrecht Schiphol introductie Neutropenie: Definitie Symptomen MASSC
Nadere informatiepagina 1 van 7 Let op: Deze geprinte versie is 24 uur geldig. Cystitis in de zwangerschap Medische Werkinstructie Algemeen Inleidende gegevens Doel: Type: Handelingsclassificatie: Anatomische classificatie:
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/66111 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Streit, S.R. Title: Perspectives on treating hypertension in old age : the burden
Nadere informatieBehandeling van het acute herseninfarct
Behandeling van het acute herseninfarct VPL symposium 14-03-2014 Puck Fransen, onderzoeker neurologie, Erasmus MC Inhoud Achtergrond (epidemiologie/etiologie) Behandeling endovasculaire behandeling Huidige
Nadere informatieValpreventie bij ouderen met cognitieve problemen
Valpreventie bij ouderen met cognitieve problemen Sirpa Hartikainen, MD, Professor of Geriatric Pharmacotherapy School of Pharmacy University of Eastern Finland, Kuopio, FINLAND Het risico op vallen en
Nadere informatieKansen en mogelijkheden in de preventie
Kansen en mogelijkheden in de preventie Pim Assendelft, hoogleraar Huisartsgeneeskunde Hoofd afdeling Eerstelijnsgeneeskunde, Radboudumc Generalisme is ons specialisme Verschil ten opzichte HBO/WO-opgeleiden
Nadere informatieChapter 11. Nederlandse samenvatting
Chapter 11 Nederlandse samenvatting Chapter 11 Reumatoïde artritis (RA) is een chronische aandoening die wordt gekenmerkt door ontstekingen van de gewrichten. Symptomen die optreden zijn onder andere pijn,
Nadere informatieWERKT DE WEBCARE INTERVENTIE?
WERKT DE WEBCARE INTERVENTIE? Onderwerp: Hoe lees ik een wetenschappelijk artikel? Marjolein Snaterse, docent/onderzoeker Faculteit Gezondheid, Hogeschool van Amsterdam TOCH MAAR WEER: EVIDENCE BASED PRACTICE
Nadere informatieOnderwijsmateriaal voor toetsgroepen
1. Toelichting Dit programma is gebaseerd op de NHG-Standaard van juni 2013. Een patiënt met een urineweginfectie krijgt vaak alleen een recept mee, ziet soms de huisarts, maar wordt zelden verwezen naar
Nadere informatieMet Zorg naar Gezondheid!
Met Zorg naar Gezondheid! dr. Hans Hobbelen Lector Healthy Lifestyle, Ageing and Health Care Kenniscentrum CaRES: Care, Rehabilitatie, Educatie, Sport (CaRES) Lectoraat Transparante Zorgverlening Lectoraat
Nadere informatieEvidence Based Practice
Evidence Based Practice V&VN VAR Netwerkdag 25 november 2016 'Leiderschap met lef' Dr. Getty Huisman de Waal, RN Basis voor alledaagse beslissingen Traditie Ervaring Intuïtie Anekdote Eén artikel Financieel
Nadere informatieUrineweginfecties Een correct staal als voorwaarde voor een juiste diagnose
Urineweginfecties Een correct staal als voorwaarde voor een juiste diagnose Jerina Boelens, medische microbiologie en infectiepreventie, UZ Gent Info-avond Urineweginfecties in het ziekenhuis 7 maart 2017
Nadere informatieAntistolling bij de oudere patiënt met atriumfibrilleren. Dr Robert G Tieleman Martini Ziekenhuis UMCG
Antistolling bij de oudere patiënt met atriumfibrilleren Dr Robert G Tieleman Martini Ziekenhuis UMCG Epidemiologie van atriumfibrilleren (AF) Meest voorkomende ritmestoornis in de westerse wereld Gemiddeld
Nadere informatieInformatiepakket MST over de VRE-bacterie
Informatiepakket MST over de VRE-bacterie Op de verpleegafdeling Vaatchirurgie in Medisch Spectrum Twente is de VRE-bacterie aangetroffen. VRE staat voor 'Vancomycine Resistente Enterokok'. Deze bacterie
Nadere informatieHartfalen bij verpleeghuisbewoners; waar liggen de uitdagingen?
Hartfalen bij verpleeghuisbewoners; waar liggen de uitdagingen? Drs. Mariëlle AMJ van der Velden-Daamen Prof. Dr. Jan PH Hamers Prof. Dr. Hans Peter Brunner la Rocca Dr. Frans ES Tan Prof. Dr. Jos MGA
Nadere informatieFysieke fitheid, vermoeidheid en fysieke training bij sarcoïdose patiënten
Fysieke fitheid, vermoeidheid en fysieke training bij sarcoïdose patiënten 5 april 2017 Sarcoïdose ontsporing afweersyteem ophoping afweercellen: granulomen overal in lichaam: longen, lymfesysteem, huid,
Nadere informatieBehandeling en preventie urineweginfecties bij kinderen. C.M.L. van Dael, kinderarts-nefroloog
Behandeling en preventie urineweginfecties bij kinderen C.M.L. van Dael, kinderarts-nefroloog NVK Richtlijn Urineweginfecties bij kinderen 09-06-2010 Begrippen UWI: combinatie van leeftijdsgebonden klinische
Nadere informatieCommon Mental Disorders Prediction of Sickness Absence Durations and Recurrences. Giny Norder NVAB kring Noord 14 april 2016
Common Mental Disorders Prediction of Sickness Absence Durations and Recurrences Giny Norder NVAB kring Noord 14 april 2016 Common Mental Disorders Prediction of Sickness Absence Durations and Recurrences
Nadere informatieRegionaal Protocol Preventie van perinatale GBS ziekte bij à terme zwangerschap
Regionaal Protocol Preventie van perinatale GBS ziekte bij à terme zwangerschap Achtergrond Streptococcus agalactiae, ook wel groep-b-streptococcus (GBS) genoemd, is een groep bacteriën die vaak in het
Nadere informatieUrineweginfecties. Suzanne Geerlings internist-infectioloog AMC
Urineweginfecties Suzanne Geerlings internist-infectioloog AMC Inhoud met patiëntvoorbeelden Diagnostiek Resistentie Behandeling Pathogenese Preventie Diagnostiek In ziekenhuis: urinesediment en kweek
Nadere informatieMRSA in verpleeghuis en woonzorgcentrum
Verpleeghuis- woon- en thuiszorg MRSA in verpleeghuis en woonzorgcentrum Dit document mag vrijelijk worden vermenigvuldigd en verspreid mits steeds de Werkgroep Infectiepreventie als auteur wordt vermeld.
Nadere informatieEvidence Based Practise versus Practice Based Evidence
Evidence Based Practise versus Practice Based Evidence Dr. John Verhoef (Lector) Lectoraat Eigen Regie Hogeschool Leiden, Cluster Zorg verhoef.j@hsleiden.nl Waar hebben we het over? Evidence Based Practice
Nadere informatieCharlotte Griffioen. Opioïd gebruik bij ouderen. Wetenschapsdag SANO in Maastricht 2016
Opioïd gebruik bij ouderen Charlotte Griffioen Specialist Ouderengeneeskunde bij Novicare Promovenda, afd. Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde, LUMC Wetenschapsdag SANO in Maastricht 2016 Disclosure
Nadere informatieKlassiek ziektemodel vs. geriatrische presentatie
Klassiek ziektemodel vs. geriatrische presentatie Klassiek Symptomen 1:1 Ziekte Klassiek Geriatrische ziekte uiting Waarom? Ziektebeloop: Patiënten met bv. kanker, hartfalen, dementie. Lorenz KA Ann Int
Nadere informatieCitation for published version (APA): Knottnerus, B. J. (2012). Uncomplicated urinary tract infections in general practice
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Uncomplicated urinary tract infections in general practice Knottnerus, B.J. Link to publication Citation for published version (APA): Knottnerus, B. J. (2012). Uncomplicated
Nadere informatieRol van de CRA bij palliatieve zorg in een Woonzorgcentrum. Jan De Lepeleire Crataegus ACHG KU Leuven
Rol van de CRA bij palliatieve zorg in een Woonzorgcentrum Jan De Lepeleire Crataegus ACHG KU Leuven (Wettelijk) kader Coördinerend Raadgevend Arts Ondersteuningsfunctie en Interrai Vroegtijdige zorgplanning
Nadere informatieWondjes bij een patient met een THP. Wel of geen antibiotica?
Wondjes bij een patient met een THP. Wel of geen antibiotica? Initiatief: Nederlandse Orthopaedische Vereniging In samenwerking met: Koninklijk Genootschap voor Fysiotherapie Nederlandse Vereniging voor
Nadere informatieBlaas & Urinewegen. Overzicht van nutricijnen ter ondersteuning van het urinewegstelsel
Enkel voor professioneel gebruik Blaas & Urinewegen Overzicht van nutricijnen ter ondersteuning van het urinewegstelsel Deze informatieve folder is bedoeld voor de gezondheidsprofessional en mag niet worden
Nadere informatieVroeg opsporen en voorkomen achteruitgang chronische nierschade
Factsheet Nieren en nierschade deel 5 Vroeg opsporen en voorkomen achteruitgang chronische nierschade In Nederland hebben 1,7 miljoen mensen chronische nierschade. Dit is in veel gevallen het gevolg van
Nadere informatie15:40 16:00 uur. Depressie en dementie RICHARD OUDE VOSHAAR. Ouderenpsychiater
5:40 6:00 uur Depressie en dementie RICHARD OUDE VOSHAAR Ouderenpsychiater % psychiatrische problemen bij Alzheimer 60 50 40 30 20 0 0 Zhao et al, J Affect Disord 205 Wanneer spreken van van een depressie?
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 119 120 Samenvatting 121 Inleiding Vermoeidheid is een veel voorkomende klacht bij de ziekte sarcoïdose en is geassocieerd met een verminderde kwaliteit van leven. In de literatuur
Nadere informatieHet APOP screeningsprogramma Nationaal Symposium Spoedzorg voor Ouderen
Het APOP screeningsprogramma Nationaal Symposium Spoedzorg voor Ouderen Drs. Jelle de Gelder huisarts i.o. Drs. Jacinta Lucke SEH arts Drs. Laura Blomaard arts-onderzoeker Ontwikkeling van de APOP screener
Nadere informatieYvonne Drewes Sectie Ouderengeneeskunde, master Vitality and Ageing
Effectiviteit en kosteneffectiviteit van proactieve, multidisciplinaire, geïntegreerde zorg voor ouderen met complexe problemen in de eerste lijn: IPD meta-analyse Yvonne Drewes Sectie Ouderengeneeskunde,
Nadere informatieDia-Fit: blended-care CGT voor chronische vermoeidheid bij diabetes type 1
Dia-Fit: blended-care CGT voor chronische vermoeidheid bij diabetes type 1 Effecten en verklarende mechanismen Juliane Menting Nivel, Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg NKCV, Nederlands
Nadere informatieOnderwijsmateriaal voor toetsgroepen
1. Toelichting Dit programma is gebaseerd op de NHG-Standaard van juni 2013. In een deel van de Nederlandse huisartsenpraktijken handelt een praktijkassistente een urineweginfectie bij gezonde, niet-zwangere
Nadere informatieHandhygiëne in Nederlandse ziekenhuizen
Handhygiëne in Nederlandse ziekenhuizen Elise van Beeck Maatschappelijke Gezondheidszorg & Medische Microbiologie en Infectieziekten Erasmus MC Rotterdam Overzicht presentatie Introductie: waar is het
Nadere informatieUniversitair Medisch Centrum Groningen
Universitair Medisch Centrum Groningen Beter af met minder Reduction of Inappropriate psychotropic Drug use in nursing home residents with dementia Claudia Groot Kormelinck Prof.dr. Sytse Zuidema Probleemgedrag
Nadere informatieONDERZOEK HARTREVALIDATIE: KAN HET KORTER? Sabrine de Vries Spithoven ANIOS Cardiologie
ONDERZOEK HARTREVALIDATIE: KAN HET KORTER? Sabrine de Vries Spithoven ANIOS Cardiologie 21-11-2014 INHOUDSOPGAVE Introductie Relevantie Onderzoeksvragen Methode Resultaten Discussie Conclusie Aanbeveling
Nadere informatiePrednison of Prednisolon
Prednison of Prednisolon Prednison of Prednisolon Uw maag, darm- en leverarts heeft in overleg met u besloten u te gaan behandelen met Prednison. Dit geneesmiddel dient ter behandeling van de ziekte van
Nadere informatieComparison: Kinderen zonder deze risicofactor.
Zoekstrategieën JGZ-richtlijn Taalontwikkeling oekstrategie Om de uitgangsvragen op een gestructureerde manier uit te werken tot beantwoordbare vragen zijn deze eerst omgewerkt tot PICO uitgangsvragen.
Nadere informatie