Rapportage Inventarisatie sociale veiligheid in concessies

Transcriptie

1 In opdracht van: Ministerie van Infrastructuur & Milieu Rapportage Inventarisatie sociale veiligheid in concessies Definitief 27 augustus 2015 Sebastiaan van Kooij, Ron Muller I&M - Rapportage Inventarisatie SV in concessies docx inno- V is een adviesbureau voor slimme mobiliteit. Gespecialiseerd in multimodaal reizen, mobiliteitsmanagement en marktwerking. We maken ons sterk voor betere bereikbaarheid en klantgericht OV door mensen te bewegen en te verbinden. Met een scherp oog voor inhoud en proces, met en voor onze klanten. Ons motto is: denken, doen en laten. Voor meer informatie: mail@inno- V.nl of V.nl inno- V is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel te Amsterdam, nr

2 Inhoud 1 Vraagstelling en verantwoording Op welke wijze zijn de maatregelen opgenomen? (vraag 1) Is sociale veiligheid uit de concurrentie gehaald? (vraag 2a) Wordt structurele aandacht voor SV geborgd? (vraag 2b)... 9 Bijlagen A. Vinklijst: staan alle bepalingen in de concessies? B. Concessiebeschrijvingen: hoe functioneert sociale veiligheid in de concessies? 20 C. Overzicht werking sociale veiligheidsplannen / actieplannen

3 1 Vraagstelling en verantwoording In 2009 zijn door de Taskforce Veiliger Openbaar Vervoer 16 maatregelen aanbevolen waaronder het verankeren van sociale veiligheid in concessies. Het verankeren van de sociale veiligheid is geoperationaliseerd in het convenant Sociale Veiligheid Openbaar Vervoer. Dit convenant is op 9 juli 2012 ondertekend door minister Spies van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties samen met streekvervoerders, CNV en provincies en stadsregio s. Op 2 juni 2015 hadden de Ministeries van Infrastructuur en Milieu (I&M), Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties (BZK) en een delegatie van de OV- autoriteiten een verkennend gesprek over sociale veiligheid. De aanwezige partijen hebben aangegeven dat het goed zou zijn om te inventariseren wat de stand van zaken is van de verankering van sociale veiligheid in de concessies. Dat verankeren is maatregel 1 van de taskforce. Deze inventarisatie is input voor de geplande evaluatie van het convenant in Bovendien kunnen lessen al in de praktijk gebracht worden voordat de evaluatie plaatsvindt. Het Ministerie van I&M heeft aan inno- V gevraagd om dit in kaart te brengen. Hierbij is ervoor gekozen om het accent te leggen op aanbestedingen in de jaren 2012 tot en met CROW- KpVV is gevraagd om inhoudelijk mee te denken. Onderzoeksvragen Voor deze inventarisatie zijn de volgende 2 onderzoeksvragen opgesteld: 1. Op welke wijze zijn de maatregelen, zoals opgenomen in het Deelconvenant Sociale Veiligheid in de concessie, opgenomen in bestekken die na de datum van ondertekening van het Deelconvenant op de markt zijn gekomen? 2. Is de sociale veiligheid uit de concurrentie gehaald en wordt structurele aandacht voor sociale veiligheid gewaarborgd? Onderzoeksverantwoording Deze inventarisatie is tot stand gekomen door de volgende 5 stappen uit te voeren: 1. Documenten geanalyseerd: Programma s van Eisen en Bestekken zijn gescand en geanalyseerd op relevante passages over sociale veiligheid: functionele en technische eisen, gunningmodel, werkproces en financiële bepalingen. 2. Vinklijst en concessiebeschrijvingen gemaakt: We hebben een beschrijving per concessie gemaakt naar het onderstaande format. Onze beschrijving per concessie bestaat uit twee delen: a. Vinklijst (zie bijlage A): Van alle onderdelen die in het Deelconvenant Sociale veiligheid in de concessie overeengekomen zijn, hebben wij in een vinklijst aangegeven of die wel/niet/deels in de concessiedocumenten zijn opgenomen. b. Concessiebeschrijving (zie bijlage B): Als achtergrondinformatie bij elke concessie hebben wij een korte beschrijving van sociale veiligheid gemaakt naar onderstaand voorbeeld. Programma van Eisen Beschrijving Welke elementen uit het convenant komen terug in eisen? 3

4 Gunningmodel Financiering maatregelen Beschrijving In hoeverre speelt sociale veiligheid direct of indirect een rol in het gunningmodel? Hoe worden de maatregelen voortvloeiend uit de verantwoordelijkheden van de concessiehouder gefinancierd? Verantwoordelijkheden Wat is de verantwoordelijkheid van de concessiehouder? Hoe tijdens de concessie wordt tijdens de concessie de sociale veiligheid geborgd? NB: Aanvullend geeft Bijlage C een overzicht op 1 A4 waarin per concessie kort benoemd is (1) welke eisen aan het plan gesteld worden en (2) wat daarbij de advies- en beslisstructuren zijn. 3. Vinklijst en concessiebeschrijvingen voorgelegd aan de betreffende OV- autoriteiten ter controle van en aanvulling op wat wij hebben gelezen en geschreven: Klopt het? Hebben we een (via Nota s van Inlichtingen gewijzigde) bepaling over het hoofd gezien? Is er een toelichting bij nodig? Wij hebben van alle OV- autoriteiten, met uitzondering van de provincies Zeeland en Zuid- Holland, feedback ontvangen en deze verwerkt. 4. Conclusies en vervolgstappen geformuleerd: Wij hebben antwoorden geformuleerd op de onderzoeksvragen en interessante, relevante vervolgstappen benoemd. 5. Rapportage opgeleverd: Wij hebben deze onderdelen tot één rapportage gebundeld. Deze rapportage ligt voor u. Selectie van concessies inno- V heeft de inventarisatie uitgevoerd op basis van de onderstaande concessies. Deze concessies waren op de datum van ondertekening van het Deelconvenant in voorbereiding of zijn daarna aanbesteed. Concessie Gegund Start concessie IJsselmond juli 2013 eind 2013 Oost- en West- Brabant (beschouwd als één concessie) dec 2013 / april 2014 eind 2014 Zeeland april 2014 eind 2014 Haarlem IJmond januari 2015 eind 2015 Hoekse Waard / Goeree- Overflakkee maart 2015 eind 2015 Provincie Limburg juni 2015 eind 2016 Trein Kampen Zwolle Wierden juni 2015 eind 2017 Provincie Utrecht nog niet eind 2016 Nota bene: Deze inventarisatie en rapportage geven weer wat in de concessiedocumenten is beschreven, zonder een oordeel goed/fout daaraan te verbinden. In de vinklijst worden onder andere de kleuren rood en groen gebruikt ter ondersteuning van het onderscheid of een element wel/niet onderdeel is van de concessiedocumenten. 4

5 2 Op welke wijze zijn de maatregelen opgenomen? (vraag 1) Nr Convenantbepaling IJsselmond alg1 Deelconvenant6 van6toepassing6verklaard? alg2 aanpassingen6en6opvolgers6 van6toepassing6verklaard? De inventarisatie voor het antwoord op deze vraag is weergegeven in de vinklijst. Hieronder staat de beknopte versie van de vinklijst weergegeven. In de linkerkolom staat in kernwoorden de bepaling uit het convenant, in de gekleurde kolommen ernaast staat waar en in hoeverre deze geland zijn in het convenant: Groen: opgenomen Oranje: deels of anderszins opgenomen Rood: verplicht onderdeel niet opgenomen Roze: niet verplicht onderdeel niet opgenomen De nummers verwijzen naar de concessiedocumenten. Vaak is dit het Programma van Eisen of Bestek. Als het in de concept concessiebeschikking staat, is dit expliciet benoemd. In een aantal concessies is het convenant expliciet van toepassing verklaard (het convenant verplicht dit overigens niet); ook dit is in de vinklijst weergegeven. De volledige vinklijst staat in bijlage A. Daarin zijn de convenantbepalingen uitgeschreven en staan korte toelichtingen bij de deels en anderszins overgenomen bepalingen (oranje). Oost56en6 West5Brabant Provincie6 Zeeland Haarlem5IJmond Hoekse6Waard6/6 Goerree6 Overflakkee Provincie 6Limburg C.7.2.2* C.11.2* C.6.2* Trein6Kampen5 Zwolle5Wierden C *(alg.)*en* C *noot*9 Provincie6 Utrecht C.11.2* C.6.2* 1 incidentenregistratie6abc C.12.3 C.11.12,*C Bijlage*6* * ,*Bijlage*B8 C.6.19 C.10.3,*C9.7.16,* C *(alg.)*en* 7.1.1*en*Bijlage*H C *noot*9 2a cv6en6ch6maken6risico5inventarisatie *(in*planning) Bijlage*6* *4.2 C.9.9 2b cv6vertaalt6risico5inventarisatie6naar6eisen *(in*planning) C.9.9 2c ch6stelt6actieplan6(sociale)6veiligheid6op C.7.9 C.11.10,*C ,*Bijlage*6* * C.6.20,*C.6.21 C.9.8*en*C a voorlichting C.7.2.2* C ,*Bijlage*6* *4.2 C.6.21 C *(alg.)*en* C *noot*9 3b1 schone6en6nette6voertuigen C.2.4 3b2 vervuiling6en6onveiligheid6 haltes,6eindpunten,6stations C.6*pag.*49,*C.6.10* en*c ,* D.4.43CD.4.45,* E.3.36,*E.3,37,* E.3.39 C.3 C *(conc.beschik.) C.6.6 C *(alg.)*en* C *noot*9 C.9.1.2,*C * (alg.)*en*c * noot*9 3c (technisch)6goed6onderhouden6voertuigen C.2.1,*C.2.4 C.6*pag.*49 B1,* C.6.21,*D.4.8 C.4.1 4a cameraopnamen6met6kwaliteitseisen C.7.4 C.11.5,*C a ,*27.8* (conc.besch.) *t/m*5,* *en* *en*13.5*conc.* besch. C.6.9,*E.3.52 C b noodknopvoorziening C.7.2.2* C.11.6,*C b C.6.5,*C.6.10,*E.3.52 C *(alg.)*en* C *noot* c ,*12.2.4*en* C ,*C * ch6en6politie6maken6afspraken,* C C.11.2*,*C c Bijlage*6* *4.2,*27.9* ,* C.6.2**en*C.6.3 (alg.)*en*c * tenminste*over*contact*meldkamers (conc.besch.) noot*9 4d vervoersverboden6en6handhaving C.7.2.2* C.11.2*,*C d ,* C.6.2* C *(alg.)*en* C *noot*9 5a ondergrens6toezichthouders6/ ,*4,5*FTE*en* C.11.11,*bedrag e,*2,0*FTE min.6bedrag6sv 27.2*(conc.besch.) C.6.21,*bedrag C.9.6*FTE 5.1.2,*5,5*FTE 5b toezichthouders6>680%6t.o.v.6aantal6in62008 C.7.2.2* C.11.2* #*oud*=*#*nieuw C.6.2* C *(alg.)*en* C *noot*9 #*oud*=*#*nieuw 5c toezichthouders6in6aanpalende6concessies C.7.2.2* C.11.2* ,*12.4,*Bijlage* C *(alg.)*en* C.6.2* 6*C*4.2 C *noot*9 5d aanpassing6aantal6toezichthouders C.7.2.2* C f*obv*2a ,*Bijlage*6* * C *(alg.)*en* C.6.14,*C.6.2* 4.2 C *noot*9 17*conc.*besch 5e scholing6toezichthouders C.3.2,*C3.3,*C C f onderzoek6landelijke6normen6 aantal6toezichthouders ,*Bijlage*6* * 4.2*en*27.4* (conc.beschik.) C.5.5,*C.6.12,*C.6.16 C.7.2.2* C.11.2* C.6.2* 5g bindende6afspraken6onderzoeksresultaat C.7.2.2* C.11.2* C.6.2* C *(alg.)*en* C *noot*9 C *(alg.)*en* C *noot*9 C *(alg.)*en* C *noot*9 6 regionale6convenanten C.7.7 C ,*12.4,*Bijlage* 6* * C.6.3 C a streefcijfers6obv6klantenbarometer C.7.3 C Bijlage*6*C*1.2,*4.2 Bijlage*B3,*5.3.1 C.6.4 C.9.5 Bijlage*10 7b streefcijfers6obv6personeelsmonitor Bijlage*6* *4.2 C.6.4,*C.6.21 C evaluatie6convenant C.7.2.2* C.11.2* C.6.2* C *(alg.)*en* C *noot*9 5

6 Aandachtspunten 1. Van toepassing verklaring van het Deelconvenant In 4 van de 8 concessies is het Deelconvenant of zijn beide Deelconvenanten van toepassing verklaard. Daarmee is een groot deel van de bepalingen uit Deelconvenant afgedekt. Dit is een essentieel punt: een convenant dat ondertekend is door vervoerders en OV- autoriteiten heeft juridisch geen verplichtende werking op de lopende concessies, tenzij (1) dit vastgelegd is het Bestek of (2) aanvullende afspraken gemaakt worden tussen concessieverlener en concessiehouder. In 2 van de 8 concessies wordt aandacht besteed aan de gevolgen van eventuele aanpassingen of opvolgers van het Deelconvenant. De strekking ervan is dat concessieverlener en concessiehouder over de consequenties in overleg treden. In de ander 7 concessies wordt hier geen aandacht aan besteed. Dit is relevant, omdat de looptijd van het convenant korter is dan de looptijd van de concessies. 2. Risico- inventarisatie (2a en 2b) van de implementatie van iedere concessie is het opstellen een risico- inventarisatie op sociale veiligheid specifiek in die concessie. Volgens het convenant maken de concessiehouder en concessieverlener deze analyse samen. De concessieverlener stelt volgens (indien nodig) nadere minimumeisen op basis waarvan de concessiehouder zijn (jaarlijkse) actieplannen schrijft. 2 concessies bevatten beide bepalingen; in 1 van die 2 concessies wordt de risico- inventarisatie door enkel de concessieverleners opgesteld en moet de concessiehouder de inhoud ervan betrekken in zijn actieplan (zonder nadere specificatie); 1 concessie vraagt van de concessiehouder om de risico- inventarisatie uit te voeren; 3 concessies schrijven niet expliciet over een risico- inventarisatie, maar hebben het convenant wel van toepassing verklaard; in 1 van die 3 concessies is het ambtelijk voornemen om deze inventarisatie binnenkort uit te voeren, van de andere concessies is dit onbekend. 2 concessies schrijven niet over een risico- inventarisatie. 3. Te operationaliseren maatregelen (3a tot en met 4d) In het convenant is een aantal maatregelen benoemd die bijdragen aan het niveau van sociale veiligheid, zoals (3b) schone, nette en (3c) technisch goed functionerende voertuigen, (4a) camera s en kwaliteitseisen en (4c) afspraken met de politie over tenminste contact tussen de meldkamers van vervoerder en politie. Deze maatregelen moeten vertaald worden naar eisen aan de concessiehouders. 4 concessies bevatten operationaliseringen van alle maatregelen, een deel daarvan via de van toepassing verklaring van het convenant 3 concessies hebben een aantal maatregelen anders of beperkt geoperationaliseerd; deze drie hebben ook het convenant niet van toepassing verklaard 1 concessie heeft een beperkt aantal maatregelen geoperationaliseerd 4. Toezichthouders (5a- g) Minimum aantal of minimum te besteden bedrag (5a) Eén van de belangrijkste en kostbaarste maatregelen zijn toezichthouders. Het uit 6

7 de concurrentie halen van sociale veiligheid heeft met name een positief effect op het borgen van voldoende toezichthouders in een concessie. De belangrijkste keuzes die een concessieverlener moet maken zijn (1) het stellen van een ondergrens aan het aantal toezichthouder of (2) het bepalen van het minimumbedrag dat concessiehouders aan sociale veiligheid moeten besteden. 3 concessies hebben een minimum aantal in te zetten FTE 1 concessie stelt het minimum aantal FTE als percentage van het aantal te controleren reizigers 2 concessies stellen een maximum bedrag ter beschikking 2 concessies hebben geen keuzes gemaakt Enkele bepalingen m.b.t. toezichthouders (5c t/m 5e) inzetbaarheid toezichthouders in andere concessies (5c) 2 concessies benoemen dit punt; in 1 concessie is dit een generieke bepaling over concessiegrensoverschrijdende samenwerking; 4 concessies schrijven niet expliciet over dit punt, maar hebben het convenant wel van toepassing verklaard 2 concessies schrijven niet over dit punt. 5d aanpassing aantal toezichthouders (5d) 3 concessies hebben de punt geoperationaliseerd 1 concessie heeft een algemene wijzigingsbepaling in de concept concessiebeschikking; deze gaat niet expliciet in op het wijzigen van het aantal toezichthouders; 3 concessies schrijven niet expliciet over dit punt, maar hebben het convenant wel van toepassing verklaard; 1 concessie heeft deze bepaling niet opgenomen. scholing toezichthouders (5e): 4 concessies hebben deze bepaling opgenomen 1 concessie schrijft niet expliciet over dit punt, maar heeft het convenant wel van toepassing verklaard 3 concessies hebben deze bepaling niet opgenomen. 5. Streefcijfers m.b.t. beleving door reizigers en personeel (7a en 7b) alle concessie hebben streefcijfers m.b.t. beleving door reizigers opgenomen 3 concessies hebben streefcijfers m.b.t. beleving door personeel opgenomen (5 concessies hebben deze niet opgenomen) 6. Gezamenlijke evaluatie (8) In geen van de concessies wordt letterlijk gerefereerd aan deze evaluatie anders dan het generiek van toepassing verklaren van het Deelconvenant. In 2 concessies wordt specifiek benoemd dat als landelijk andere afspraken gemaakt worden, concessiehouder en concessieverlener in overleg treden (zie ook punt 1). Vervolgvragen Wat vinden we van de resultaten van deze inventarisatie (verklaringen ervoor en inzichten die het ons geeft)? Wat willen en kunnen we daar nu mee doen? Mogelijk vervolgonderzoek: Hoe worden eventueel nieuw af te sluiten convenanten automatisch onderdeel van lopende concessies? Bieden deze concessies voldoende flexibiliteit om deze onderdeel te laten worden? (scope: concessies die gegund zijn voor het convenant is vastgesteld). 7

8 3 Is sociale veiligheid uit de concurrentie gehaald? (vraag 2a) De inventarisatie voor het antwoord op deze vraag is weergegeven in bijlage B: de concessie beschrijvingen. Hieronder staan de conclusies voor alle concessies gezamenlijk. In geen enkel Bestek is Sociale Veiligheid direct onderdeel van het gunningsproces. Indirect kan er een vorm van concurrentie op sociale veiligheid zijn: Als maatregelen in het Programma van Eisen onvoldoende gekwalificeerd zijn. Eén van de basismechanismes in een aanbestedingsproces is dat inschrijvers de ruimte krijgen om eisen tegen minimale kosten in te vullen, zodat hij meer budget over houdt om zich te onderscheiden op basis van meer gunningpunten. Als de eisen onvoldoende gekwalificeerd zijn, kan dit ertoe leiden dat (1) maatregelen niet effectief ingezet worden en (2) de kwaliteit van de maatregelen in de praktijk onder het noodzakelijke niveau zijn. In hoeverre dit effect in de concessies van toepassing is en hoe groot dit effect is, is niet onderzocht. Als in andere plannen maatregelen zitten die bijdragen aan het niveau van sociale veiligheid: Denk hierbij aan betrouwbaarheid van de dienstuitvoering en personeel met een controlerende en informerende functie. In theorie kan een expliciete relatie gelegd zijn met sociale veiligheid in de beoordeling van die plannen. Dit komt niet voor in de onderzochte concessies. Mogelijke oplossingen Verbijzonderen maatregelen die tot het separaat beschikbaar gestelde budget behoren. Toezichthouders organiseren buiten de concessie om (naar voorbeeld van het OV- team Amsterdam en OV Bureau Groningen Drenthe) 8

9 4 Wordt structurele aandacht voor SV geborgd? (vraag 2b) De inventarisatie voor het antwoord op deze vraag is weergegeven in twee bijlagen: Bijlage B: de concessiebeschrijvingen Bijlage C: een overzicht op 1 A4 waarin per concessie kort benoemd is (1) welke eisen aan het plan gesteld worden en (2) wat daarbij de advies- en beslisstructuren zijn. Hieronder staan de conclusies voor alle concessies gezamenlijk. In alle concessies is een werkstructuur opgenomen om (1) te bezien of het gewenst niveau van sociale veiligheid overeenkomt met de praktijk en (2) maatregelen aan te passen of toe te voegen als het antwoord daarop nee is. Met uitzondering van 1 concessie wordt daarvoor jaarlijks of tweejaarlijks een plan opgesteld door de concessiehouder. Dit kan een sociaal veiligheidsplan zijn met een maatregelenpakket of een actieplan sociale veiligheid. In een deel van de concessies: worden niet of nauwelijks kwaliteitseisen aan dit plan gesteld, en/of; is geen beslisstructuur opgenomen. In dit deel van de concessies is de (formele) sturingskracht van de OV- autoriteit op het niveau van sociale veiligheid beperkt of niet aanwezig. De concessiehouder voldoet aan zijn verplichting door een plan te maken zonder sturing op de kwaliteit en effectiviteit van het plan. In 6 concessies worden maatregelen ten behoeve van sociale veiligheid grotendeels of volledig uit de reguliere inkomsten betaald: Wanneer een expliciete additionele financiering voor sociale veiligheid ontbreekt, wordt de inspannings- en investeringsbereidheid om het gewenste niveau te bereiken beperkt tot de minimaal noodzakelijke maatregelen. In 6 concessies financiert de concessiehouder de maatregelen ter borging van de sociale veiligheid deels of volledig uit zijn reguliere inkomsten: de reizigersopbrengsten en de exploitatiesubsidie. In 3 concessies is geen mogelijkheid opgenomen om geoormerkte additionele financiering voor sociale veiligheidsmaatregelen te ontvangen; In 3 concessies is financiering van sociale veiligheidsmaatregelen mogelijk onderdeel van een concessie brede bepaling voor additionele subsidies. De inspannings- en investeringsbereidheid is daarom een aandachtspunt voor deze 6 concessies. 9

10 Bijlagen Bijlage A Vinklijst: staan alle bepalingen in de concessies? Bijlage B Concessiebeschrijvingen: hoe functioneert sociale veiligheid in de concessies? Bijlage C Overzicht werking sociale veiligheidsplannen / actieplannen 10

11 A. Vinklijst: staan alle bepalingen in de concessies? Leeswijzer Per bepaling in het deelconvenant Sociale Veiligheid in de concessie staat aangeven waar in de concessiedocumenten er al dan niet aandacht aan besteed is. Groen met verwijzing: de vertaling van de bepaling naar de concessiedocumenten is opgenomen. Oranje met verwijzing: de vertaling van de bepaling naar de concessiedocumenten is niet volledig; er staat een toelichting in de voetnoot. Rood met een : de bepaling is niet opgenomen in de concessiedocumenten. Roze met een : deze niet verplichte bepaling is niet opgenomen in de concessiedocumenten NB: Het is niet verplicht de bepalingen 6, 7a en 7b over te nemen in de concessiedocumenten. Nota bene: Deze inventarisatie en rapportage geven weer wat in de concessiedocumenten is beschreven, zonder een oordeel goed/fout daaraan te verbinden. In de onderstaande vinklijst worden onder andere de kleuren rood en groen gebruikt ter ondersteuning van het onderscheid of een element wel/niet onderdeel is van de concessiedocumenten. 11

12 Nr IJsselmond Oost- en West Brabant Provincie Zeeland Haarlem- IJmond Hoekse Waard / Goeree Overflakkee Provincie Limburg Trein Kampen- Zwolle- Wierden Provincie Utrecht alg Is het Deelconvenant Sociale Veiligheid in concessies van toepassing verklaard op deze concessie? C C.11.2 C6.2 C (alg.) en C noot alg Worden aanpassingen aan en opvolgers van het Deelconvenant Sociale Veiligheid van toepassing verklaard op deze concessie? C C De concessiehouder voert een incidentenregistratie in de ABC- systematiek, zoals beschreven in bijlage 2 en levert deze cijfers minimaal jaarlijks aan de concessieverlener. C.12.3 C C Bijlage , Bijlage B8 C6.19 C.10.3 C C C noot en Bijlage H 2a Er wordt door de concessieverlener en concessiehouder op basis van objectieve criteria een risico- inventarisatie in een concessiegebied gemaakt. Hierbij is het essentieel om omgevingskenmerken en reeds genomen preventieve maatregelen mee te nemen Bijlage C Het is niet van toepassing verklaard. Het bestaan ervan wordt benoemd. 2 Als andere landelijke afspraken worden gemaakt treden concessiehouder en concessieverlener in overleg. 3 Als andere landelijke afspraken worden gemaakt treden concessiehouder en concessieverlener in overleg. 4 Een uitgebreide tool die tweewekelijks ge- update wordt. 5 De risico- inventarisatie is onderdeel is van het Deelconvenant Sociale Veiligheid dat van toepassing is verklaard op de betrokken concessies. De ambtelijke intentie van de provincie is om in de loop van dit jaar voor de concessies Oost- en West Brabant met de concessiehouder afspraken te maken over de uitvoering van een risico- inventarisatie per concessie en de resultaten van die inventarisatie als input te gebruiken voor het beleid van de provincie. 6 Een risicoanalyse van het concessiegebied wordt genoemd, maar dan onder kop fysieke veiligheid. 7 De risicoanalyse wordt door de concessieverleners opgesteld. De rol van de concessiehouder wordt niet benoemd. 12

13 Nr IJsselmond Oost- en West Brabant Provincie Zeeland Haarlem- IJmond Hoekse Waard / Goeree Overflakkee Provincie Limburg Trein Kampen- Zwolle- Wierden Provincie Utrecht 2b Op basis van deze risico- inventarisatie stelt de aanbestedende overheid minimumeisen ten aanzien van de sociale veiligheid. Deze eisen hebben in ieder geval betrekking op de punten 3 t/m 7 van dit convenant C c De vervoerder stelt jaarlijks een actieplan (sociale) veiligheid op. C.7.9 C C Bijlage C6.20, C6.21 C.9.8 C a Concessiehouders werken mee aan het geven van voorlichting over agressie en geweld en de gevolgen daarvan aan in de concessie vastgelegde doelgroepen. Daarmee wordt het bewustzijn onder de doelgroepen vergroot, wat een preventief effect heeft. C C Bijlage C6.21 C (alg.) en C noot 9 3b1 3b2 Concessiehouders zorgen voor 4.2 C C pag , D C en schone en nette voertuigen. 49, C.6.10 en C D.4.45, E.3.36, E.3,37, E.3.39 (alg.) en C noot Concessieverlener benoemt in 4.8 C C C C.9.1.2, 4.15 het bestek dat de (conc.bes C concessiehouder vervuilde of chik.) 10 (alg.) en onveilige haltes, eindpunten C en stations meldt bij de noot 9 verantwoordelijke partij. 8 De resultaten van de risico- inventarisatie zijn geen eisen, maar een basis voor het actieplan. 9 De concessiehouder zorgt tenminste voor een schone bus. 10 De Concessiehouder draagt er zorg voor dat het Personeel dat belast is met toezichthoudende activiteiten voor de volledige werktijd toezicht houdt in en rondom het Materieel en rondom Haltes. 13

14 Nr IJsselmond Oost- en West Brabant Provincie Zeeland Haarlem- IJmond Hoekse Waard / Goeree Overflakkee Provincie Limburg Trein Kampen- Zwolle- Wierden Provincie Utrecht 3c Concessiehouders dragen zorg voor goed onderhouden voertuigen, zodat rituitval door technische oorzaken zoveel mogelijk wordt voorkomen. C.2.1 C.2.4 C.6 pag. 49 B C6.21, D4.8 C , 13.5 (conc. besch.) 14 4a De concessieverlener benoemt voor de concessieperiode het uitgangspunt dat beelden van de gehele bus via camera s moeten worden opgenomen, inclusief kwaliteitseisen. C.7.4 C.11.5, C a , 27.8 (conc. besch.) t/m C6.9 E.3.52 C b Een noodknopvoorziening, met een verbinding naar de meldkamer van de concessiehouder, is aanwezig in alle voertuigen. C C.11.6, C b C6.5, C6.10 E.3.52 C (alg.) en C noot c De concessiehouder en de politie maken tenminste afspraken over het contact tussen de meldkamer van de concessiehouder met de meldkamer van de politie en de prioriteit van (doorgifte van) meldingen van de concessiehouder. C C.11.2 C c , Bijlage 6 4.2, 27.9 (conc. besch.) , C6.2 en C6.3 C.9.7 C (alg.) en C noot 9 11 In de definitiebeschrijving van het begrip voertuigen : een en ander met inbegrip van, naar algemene maatstaven van verantwoorde exploitatie en onderhoud. 12 Indirect: De Concessiehouder wordt geacht zich maximaal in te spannen om de uitval van ritten te minimaliseren. 13 Indirect: De Concessiehouder wordt geacht zich maximaal in te spannen om de uitval van ritten te minimaliseren. 14 Indirecte formulering: Onder overmacht wordt eveneens niet [ ] mankementen aan het in te zetten materieel ten gevolge van achterstallig onderhoud of anderszins een tekort aan capaciteit van Personeel en/of materieel 15 Zonder specifieke kwaliteitseisen. 16 Hier wordt naar verwezen, maar deze bepaling zegt niets over een noodknop of noodoproep. Deze begrippen komen niet voor in het Programma van Eisen. 17 Geen expliciete aandacht voor de minimaal te maken afspraken als benoemd in het convenant. 18 Niet specifiek over contact tussen de meldkamers. 14

15 Nr IJsselmond Oost- en West Brabant Provincie Zeeland Haarlem- IJmond Hoekse Waard / Goeree Overflakkee Provincie Limburg Trein Kampen- Zwolle- Wierden Provincie Utrecht 4d De concessiehouder legt, indien nodig, vervoersverboden op en maakt over de handhaving van de reis- en verblijfsverboden duidelijke afspraken met de politie en het OM. C C.11.2 C d , C6.2 C (alg.) en C noot 9 5a De concessieverlener schrijft een ondergrens aan aantal toezichthouders voor, of een minimumbedrag dat aan (sociale) veiligheid moet worden besteed. De concessieverlener bepaalt dit aantal en/of het bedrag. C bedrag e 2,0 FTE ,5 FTE en 27.2 (conc.bes ch.) C bedrag C FTE ,5 FTE 5b Het aantal voorgeschreven toezichthouders is niet lager dan 80% van het aantal toezichthouders dat werkte in de desbetreffende concessie in 2011, dan wel niet lager dan het resultaat van het onder (f) genoemde onderzoek. Deze regel is ook van toepassing als de concessieverlener in het Bestek geen aantallen toezichthouders voorschrijft, maar een minimumbedrag dat aan veiligheid moeten worden besteed. Het genoemde percentage en het ijkjaar worden aangepast naar aanleiding van de onder (8) genoemde evaluatie. C C.11.2 # nieuw = # oud C6.2 C (alg.) en C noot 9 # nieuw = # oud 19 Geen expliciete aandacht voor de minimaal te maken afspraken als benoemd in het convenant. 20 Het bedrag wordt gevraagd aan de concessiehouder als onderdeel van het sociaal veiligheidsplan dat in de implementatieperiode door hem wordt opgesteld. 21 De ondergrens is functioneel voorgeschreven. De ondergrens is voorgeschreven door het te eisen welk % van reizigers dat gecontroleerd moet worden. 15

16 Nr IJsselmond Oost- en West Brabant Provincie Zeeland Haarlem- IJmond Hoekse Waard / Goeree Overflakkee Provincie Limburg Trein Kampen- Zwolle- Wierden Provincie Utrecht 5c Vervoerders spreken met elkaar af dat toezichthouders in voorkomende gevallen inzetbaar zijn in aanpalende concessies. C C Bijlage C6.2 C (alg.) en C noot 9 5d Binnen de looptijd van de concessie kan het aantal toezichthouders worden aangepast indien concessieverlener en concessiehouder hierover overeenstemming hebben. Een dergelijke aanpassing kan onder meer gebaseerd zijn op een grote daling of stijging van het aanbod aan openbaar vervoer, het aantal dienstregelingsuren, of op het onder 2c genoemde actieplan. C C C f obv 2a Bijlage C C6.2 C (alg.) en C noot 9 17 conc. besch e Personeel dat wordt ingezet als toezichthouder krijgt een bij de functie behorende scholing. C.3.2, C3.3, C C , Bijlage en C5.5 C6.12 C6.16 C (alg.) en C noot 9 (conc. beschik.) 22 Niet letterlijk.: De Concessiehouder maakt zo nodig actief afspraken met de partijen die de trajecten en stations kruisen waar de Concessiehouder ook komt. 23 Hier worden andere voorbeeldredenen genoemd op basis waarvan het aantal toezichthouders kan worden aangepast. 24 Algemene formulering over wijzigingen in de concessie, niet specifiek gericht op aanpassing aantal toezichthouders. 16

17 Nr IJsselmond Oost- en West Brabant Provincie Zeeland Haarlem- IJmond Hoekse Waard / Goeree Overflakkee Provincie Limburg Trein Kampen- Zwolle- Wierden Provincie Utrecht 5f BZK neemt het initiatief tot een onafhankelijk onderzoek naar de mogelijkheid van landelijke norm(en) voor het aantal toezichthouders per concessie. Dit onderzoek moet nagaan of (een) dergelijke norm(en) op te stellen is (zijn) en zo ja, wat deze dan zou moeten zijn. Concessieverleners, vervoerders en vakbonden worden actief betrokken bij de uitvraag voor dit onderzoek en bij het onderzoek zelf door deelname in een begeleidingscommissie. Het onderzoek vindt plaats voor rekening van BZK en is voor 1 november 2012 gereed. C C.11.2 C6.2 C (alg.) en C noot 9 17

18 Nr IJsselmond Oost- en West Brabant Provincie Zeeland Haarlem- IJmond Hoekse Waard / Goeree Overflakkee Provincie Limburg Trein Kampen- Zwolle- Wierden Provincie Utrecht 5g Indien uit het onderzoek blijkt dat een norm, meerdere normen of een gelijkwaardige oplossing mogelijk is, komen partijen overeen dat dit resultaat bindend is en geïmplementeerd zal worden, op voorwaarde dat alle partijen betrokken bij het onderzoek, zich in de uitkomst daarvan kunnen vinden. C C.11.2 C6.2 C (alg.) en C noot 9 6 Als er regionaal convenanten zijn, of worden afgesloten op het gebied van (sociale) veiligheid werken vervoerders hieraan mee dan wel nemen vervoerders hieraan deel. C.7.7 C , Bijlage C6.3 C a De concessieverlener kan streefcijfers opnemen voor sociale veiligheid in de concessieuitvraag. De cijfers hebben betrekking op de klantenbarometer: het gemiddelde rapportcijfer dat reizigers binnen het concessiegebied geven voor de sociale veiligheid in het voertuig; C.7.3 C Bijlage 6, 1.2, 4.2 B3, C6.4 C.9.5 Bijlage 10 PvE 25 Niet letterlijk regionale convenanten. Wel samenwerking die lokaal of regionaal nodig is, op eigen of andermans initiatief. 18

19 Nr IJsselmond Oost- en West Brabant Provincie Zeeland Haarlem- IJmond Hoekse Waard / Goeree Overflakkee Provincie Limburg Trein Kampen- Zwolle- Wierden Provincie Utrecht 7b De concessieverlener kan streefcijfers opnemen voor sociale veiligheid in de concessieuitvraag. De cijfers hebben betrekking op de personeelsmonitor (één keer per 2 jaar gehouden): het gemiddelde rapportcijfer dat werknemers binnen het concessiegebied geven voor de sociale veiligheid en een maximumcijfer voor aantallen slachtofferschap onder personeel. Het ministerie van Infrastructuur en Milieu garandeert dat de essentiële punten van de bestaande monitoring zullen worden voortgezet. Bijlage C6.4, C6.21 C Het convenant heeft een looptijd van vijf jaar ingaande op de datum van ondertekening. Vier jaar na ondertekening starten vervoerders, decentrale overheden en de rijksoverheid een gezamenlijke evaluatie, die kan leiden tot aanpassing van het convenant. C C.11.2 C6.2 C (alg.) en C noot 9 19

20 B. Concessiebeschrijvingen: hoe functioneert sociale veiligheid in de concessies? Leeswijzer Voor elke concessie zijn vier punten in beeld gebracht, gebaseerd op de concessiedocumenten: Programma van Eisen: Welke elementen uit het convenant komen terug in eisen? (zie de Vinklijst voor de volledige inventarisatie) Gunningmodel: In hoeverre speelt sociale veiligheid direct of indirect een rol in het gunningmodel? Financiering maatregelen: Hoe worden de maatregelen voortvloeiend uit de verantwoordelijkheden van de concessiehouder gefinancierd? Verantwoordelijkheden tijdens de concessie: Wat is de verantwoordelijkheid van de concessiehouder? en Hoe wordt tijdens de concessie de sociale veiligheid geborgd? Concessies De onderstaande concessies waren op de datum van ondertekening van het Deelconvenant in voorbereiding of zijn daarna aanbesteed. Concessie Gegund Start concessie IJsselmond juli 2013 eind 2013 Oost- en West- Brabant dec 2013 resp. april 2014 eind 2014 Zeeland april 2014 eind 2014 Haarlem IJmond januari 2015 eind 2015 Hoekse Waard / Goeree- Overflakkee maart 2015 eind 2015 Provincie Limburg juni 2015 eind 2016 Trein Kampen Zwolle Wierden juni 2015 eind 2017 Provincie Utrecht nog niet eind

21 Concessie IJsselmond (gegund juli 2013, gestart december 2013) Programma van Eisen Gunningmodel Financiering maatregelen Verantwoordelijkheden tijdens de concessie Beschrijving Welke elementen uit het convenant komen terug in eisen? Het gehele convenant is van toepassing verklaard. Alles is benoemd of uitgewerkt, met uitzondering van: artikel 2a en 2b (risico- inventarisatie); artikel 5a (ondergrens aan aantal toezichthouder / minimumbedrag voor sociale veiligheid); artikel 7b (een streefcijfer gekoppeld aan de personeelsmonitor). In hoeverre speelt sociale veiligheid direct of indirect een rol in het gunningmodel? Sociale veiligheid is geen direct onderdeel van het gunningmodel: er hoeft geen plan ingediend te worden als onderdeel van de Inschrijving en er is dus ook geen toetsing of beoordeling van dit plan. Hoe worden de maatregelen voortvloeiend uit de verantwoordelijkheden van de concessiehouder gefinancierd? Voor de maatregelen die voortvloeien uit de eisen in het Bestek en de Inschrijving is geen aparte financiering geregeld. Wij veronderstellen dat deze worden gefinancierd uit de exploitatiebijdrage en reizigersopbrengsten die de concessiehouder ontvangt. Het is mogelijk om een, op het moment van aanbesteding niet bepaalde, aanvullende exploitatiesubsidie te ontvangen voor specifieke projecten (niet nader gespecificeerd) (D.3, art. 13). Wat is de verantwoordelijkheid van de concessiehouder? (letterlijk uit C.7.1) De Concessiehouder is verantwoordelijk voor de sociale veiligheid van reizigers en personeel in de voertuigen die in de Dienstregeling worden ingezet; De buschauffeur controleert reizigers bij het instappen op het reizen met een geldig vervoerbewijs; Structurele problemen, trends en pieken met de sociale veiligheid worden door de Concessiehouder ingebracht in het Ontwikkelteam. Hoe wordt tijdens de concessie de sociale veiligheid geborgd? Via de eisen in het Programma van Eisen (C.7) Via een algemene bepaling voor monitoring op naleving ervan en de effecten ervan. (C.12.3) Via een tweejaarlijks op te stellen sociaal veiligheidsplan, de eerste in de implementatieperiode. Hierin gaat de concessiehouder in op alle aspecten uit hoofdstuk C.7 en hij voegt een uitvoeringslijst bij met SMART beschreven doelen en planning. (C.7.9) In de concessiedocumenten is niet beschreven of andere partijen naast de concessiehouder inspraak, adviesrecht of beslisrecht hebben. Via het Ontwikkelteam: Het Ontwikkelteam zal zich richten op de samenwerking van de verschillende partijen, eventueel in veiligheidsarrangementen. Verder kunnen door het Ontwikkelteam activiteiten op het gebied van sociale veiligheid worden geïnitieerd. Het ontwikkelen en uitvoeren van activiteiten kan worden verzorgd door de Concessiehouder en/of door een extern bureau. (C.7) 21

22 Concessie Oost- en West- Brabant (gegund december 2013 resp. april 2014, gestart december 2014) Programma van Eisen Gunningmodel Financiering maatregelen Beschrijving Welke elementen uit het convenant komen terug in eisen? Het gehele convenant is van toepassing verklaard. Alles is benoemd of uitgewerkt, met uitzondering van: artikel 2a en 2b (risico- inventarisatie); artikel 7b (een streefcijfer gekoppeld aan de personeelsmonitor). In hoeverre speelt sociale veiligheid direct of indirect een rol in het gunningmodel? Sociale veiligheid is geen direct onderdeel van het gunningmodel: er hoeft geen plan ingediend te worden als onderdeel van de Inschrijving en er is dus ook geen toetsing of beoordeling van dit plan. Elementen die expliciet bijdragen aan het niveau van Sociale Veiligheid worden beoordeeld als onderdeel van twee gunningcriteria. Hierbij is de kwaliteit niet specifiek op bijdrage aan het niveau van Sociale Veiligheid beoordeeld: G2 Uitvoeringskwaliteit: (1) de handelswijze waarmee de concessiehouder ervoor zorgt dat de diensten betrouwbaar zijn en de gevolgen van onbetrouwbaarheid worden beperkt, (2) de maatregelen die de Inschrijver neemt om het materieel goed te onderhouden en schoon te houden en (3) de garanties die hij biedt aan reizigers. G5 Personeelsbeleid: één de doelen waarop wordt beoordeeld is de wijze waarop hij de opleiding, de aansturing en begeleiding van het personeel heeft ingericht zodanig dat het personeel zich zo klantvriendelijk mogelijk opstelt en voldoende kennis heeft om Reizigers van reisinformatie te voorzien. De genoemde aspecten zijn niet- geprioriteerde aspecten binnen een grotere opsomming van meewegende aspecten. Hoe worden de maatregelen, voortvloeiend uit de verantwoordelijkheden van de concessiehouder, gefinancierd? De concessiehouder kan op basis van het sociale veiligheidsplan maatregelen formuleren. Deze moeten worden onderbouwd op mate van effectiviteit en financiering. Jaarlijks is voor beide concessies samen 1,2 miljoen beschikbaar. (C.11.11, E.6.3, E.6.4) 22

23 Verantwoordelijkheden tijdens de concessie Beschrijving Wat is de verantwoordelijkheid van de concessiehouder? De Concessiehouder is verantwoordelijk voor de sociale veiligheid in haar Materieel, voor zowel personeel als Reizigers. De wegbeheerder is verantwoordelijk voor de veiligheid van de Reiziger bij de haltes en op stations. De Concessiehouder denkt en werkt pro- actief mee om de sociale veiligheid op de haltes in stand te houden en te verbeteren. (C.11.1) Hoe wordt tijdens de concessie de sociale veiligheid geborgd? Via de eisen in het Programma van Eisen (C.11) Via een algemene bepaling voor monitoring op naleving ervan en de effecten ervan. (C.12.6) Via een jaarlijks op te stellen sociaal veiligheidsplan (C.11.10) Hierin gaat de concessiehouder in op alle aspecten uit art. C11.11, waaronder de maatregelen die hij neemt, wat hij ermee bereikt en hoe hij deze financiert (al dan niet gebruik makend van de financieringsmogelijkheden door de provincie (E.6.3 en E.6.4). Dit wordt jaarlijks besproken in het Tactisch Ontwikkelteam en met het ROB (reizigersoverleg). De Provincie besluit over goedkeuring van het plan en het deel dat door de provincie gefinancierd wordt. 23

24 Concessie Provincie Zeeland (gegund april 2014, gestart december 2014) Programma van Eisen Gunningmodel Financiering maatregelen Beschrijving Welke elementen uit het convenant komen terug in eisen? Er is geen verwijzing naar het van toepassing zijn van dit convenant en toepassing van aanpassingen ervan. Er is geen verwijzing naar (eventuele toekomstige) regionale convenanten. Streefcijfers m.b.t. de personeelsmonitor, voorlichting over agressie en geweld, kwaliteitseisen aan camera s, scholing en een deel van de bepalingen m.b.t. toezichthouders ontbreken. In hoeverre speelt sociale veiligheid direct of indirect een rol in het gunningmodel? Sociale veiligheid is geen direct onderdeel van het gunningmodel: er hoeft geen plan ingediend te worden als onderdeel van de Inschrijving en er is dus ook geen toetsing of beoordeling van dit plan. Er vindt wel toetsing plaats op twee elementen: Toetsingscriterium T4 Financieel economische onderbouwing, onder meer inzicht in de kosten in verband met sociale veiligheid. De kwalitatieve beoordeling richt zich op de (bedrijfseconomische) gezondheid en redelijkheid van de Inschrijving en financieel economische onderbouwing. Toetsingscriterium T3 Implementatieplan, punt 9 Sociale Veiligheid: aandacht geven aan (1) inzet van toezichthoudend en controlepersoneel, (2) cursussen en opleidingen voor personeel en (3) relatie met overige partijen (politie, justitie, gemeente, etc.) Elementen die expliciet bijdragen aan het niveau van Sociale Veiligheid worden wel beoordeeld als onderdeel van twee gunningcriteria: G3.1, deel Reinheid: de mate waarin en wijze waarop meer dan geëist wordt gezorgd voor schone en representatieve voertuigen. G2b Uitvoeringsplan: (1) De mate waarin het uitvoeringsplan naar verwachting leidt tot een hoge mate van inzetbaarheid binnen het Concessiegebied en een hoge mate van continuïteit in de betrouwbaarheid (zodat Reizigers zo veel mogelijk overeenkomstig de Dienstregeling worden vervoerd door niet te laat en niet te vroeg vertrekken vanaf een Halte) en (2) De mate waarin het uitvoeringsplan naar verwachting leidt tot een hoge mate van kwaliteit van de omgang met afwijkingen ten opzichte van de Dienstregeling. In het Vervoerplan moeten voor dat plan relevante maatregelen geformuleerd worden die de sociale veiligheid waarborgen. ( h) Dit wordt niet specifiek meegenomen als één van de aspecten in de beoordeling van dit plan. Hoe worden de maatregelen voortvloeiend uit de verantwoordelijkheden van de concessiehouder gefinancierd? Voor de maatregelen die voortvloeien uit de eisen in het Bestek en de werkzaamheden aangeboden in de Inschrijving is geen aparte financiering geregeld. (art van de concessiebeschikking) Wij veronderstellen dat deze worden gefinancierd uit de exploitatiebijdrage en reizigersopbrengsten die de concessiehouder ontvangt. Additionele werkzaamheden en maatregelen kunnen worden gefinancierd door een subsidie van de provincie. (art van de concessiebeschikking) 24

25 Verantwoordelijkheden tijdens de concessie Beschrijving Wat is de verantwoordelijkheid van de concessiehouder? Hij is verantwoordelijk voor de sociale veiligheid in de voertuigen voor reizigers en personeel. ( en art 15.1 van de concessiebeschikking) Hoe wordt tijdens de concessie de sociale veiligheid geborgd? Via de eisen in het Programma van Eisen (8.1.1) Via een algemene bepaling voor monitoring op naleving ervan en de effecten ervan. ( ) Via de risico- analyse bij start van de concessie ( ) en eventuele nadere eisen ( ) Via een jaarlijks op te stellen en actieplan sociale veiligheid ( ) In de concessiedocumenten is niet beschreven of andere partijen naast de concessiehouder inspraak, adviesrecht of beslisrecht hebben. 25

26 Concessie Haarlem IJmond (gegund januari 2015, start december 2015) Programma van Eisen Gunningmodel Financiering maatregelen Beschrijving Welke elementen uit het convenant komen terug in eisen? Er is geen verwijzing naar het van toepassing zijn van dit convenant en toepassing van aanpassingen ervan. Het aantal toezichthouders is voorgeschreven als een minimum aantal FTE. Risico- inventarisatie (deels 26 ), meldingen over haltes, noodknopvoorziening, opleggen van vervoersverboden en een aantal bepalingen m.b.t. toezichthouders ontbreken. Incidentenregistratie en onderhoud voertuigen worden wel benoemd, maar op impliciete wijze. Nota Sociale Veiligheid OV , 4.1: Als de aanbesteding aan de betreffende vervoerder wordt gegund, wordt aan de vervoerder gevraagd om zich te committeren aan de doelstellingen van deze nota. Indien de vervoerder wil afwijken van deze ambities en doelen, dan wordt aan de vervoerder gevraagd om een plan op te stellen met een motivatie voor de afwijking en door hen gestelde ambities en doelen. In hoeverre speelt sociale veiligheid direct of indirect een rol in het gunningmodel? Sociale veiligheid is geen direct onderdeel van het gunningmodel: er hoeft geen plan ingediend te worden als onderdeel van de Inschrijving en er is dus ook geen toetsing of beoordeling van dit plan. Als onderdeel van gunningcriterium GC.6 Klanttevredenheidsplan moet (1) een Reizigerhandvest opgesteld worden (sociale veiligheid mag hierin opgenomen worden) en (2) een Betrouwbaarheidsplan opgesteld worden (artikel 14 van het concessiebesluit). Dit heeft geen rol gespeeld in de beoordeling/gunning. Hoe worden de maatregelen voortvloeiend uit de verantwoordelijkheden van de concessiehouder gefinancierd? Voor de maatregelen die voortvloeien uit de eisen in het Bestek en de Inschrijving is geen aparte financiering geregeld. Wij veronderstellen dat deze worden gefinancierd uit de exploitatiebijdrage en reizigersopbrengsten die de concessiehouder ontvangt. (Nota Sociale Veiligheid OV , paragraaf 4.5) 26 De concessiehouder beschrijft in zijn actieplan sociale veiligheid de ontwikkeling van sociale veiligheid afgelopen jaar(en) in het algemeen en ten opzichte van ontwikkelingen in de maatschappij, inclusief analyse van de probleemgebieden/lijnen. 26

27 Verantwoordelijkheden tijdens de concessie Beschrijving Wat is de verantwoordelijkheid van de concessiehouder? De Concessiehouder is verantwoordelijk voor de veiligheid in het Materieel, de gemeenten voor de veiligheid op de haltes en stations, de politie voor een snelle opvolging van meldingen en justitie voor een snelle vervolging van de daders. (12.1) Hoe wordt tijdens de concessie de sociale veiligheid geborgd? Via de eisen in het Programma van Eisen (12) Via een algemene omschrijving voor monitoring op naleving ervan en de effecten ervan. (Bijlage 6 hoofdstuk 5) Via het jaarlijks op te stellen actieplan sociale veiligheid (Bijlage 6 4.2). Hierin gaat de concessiehouder in op alle aspecten uit paragraaf 4.2, waaronder de maatregelen die hij neemt en wat hij ermee bereikt. Dit wordt jaarlijks afgestemd en beoordeeld door de Provincie en ter advisering voorgelegd aan het ROCOV (reizigersoverleg). De Provincie besluit over goedkeuring van het plan. Via het driemaandelijkse voortgangsgesprek sociale veiligheid (Bijlage 6 4.3) 27

28 Concessie Hoekse Waard / Goeree- Overflakkee (gegund maart 2015, start eind 2015) Programma van Eisen Gunningmodel Financiering maatregelen Beschrijving Welke elementen uit het convenant komen terug in eisen? Er is geen verwijzing naar het van toepassing zijn van dit convenant en toepassing van aanpassingen ervan. Risico- inventarisatie, streefcijfers m.b.t. de personeelsmonitor, voorlichting over agressie en geweld, scholing en bepalingen m.b.t. toezichthouders ontbreken. In hoeverre speelt sociale veiligheid direct of indirect een rol in het gunningmodel? Sociale veiligheid is geen direct onderdeel van het gunningmodel: er hoeft geen plan ingediend te worden als onderdeel van de Inschrijving en er is dus ook geen toetsing of beoordeling van dit plan. Er vindt wel toetsing plaats op twee elementen: Toetsingscriterium T2 Financieel economische onderbouwing, onder meer inzicht in de kosten in verband met sociale veiligheid. Toetsingscriterium T3 Implementatieplan, punt 9 Sociale Veiligheid: Voor sociale veiligheid wordt gevraagd specifiek aandacht te geven aan hoe het sociale veiligheidsplan zal worden opgesteld en geïmplementeerd en hoe de Concessieverlener hierbij wordt betrokken (in maximaal woorden; het volledige plan hoeft alleen door de winnende Inschrijver te worden uitgewerkt tijdens de implementatieperiode) Elementen die expliciet bijdragen aan het niveau van Sociale Veiligheid worden wel beoordeeld als onderdeel van twee gunningcriteria: G2.2, deel Comfort en Kwaliteit: De wijze waarop het comfort en de kwaliteit van de faciliteiten in stand wordt gehouden tijdens de concessieduur. G3.1 Uitvoeringsplan: (1) De werkwijze die gevolgd wordt om te waarborgen dat de outputnormen (bijlage B3) gaat realiseren en waar nodig bijsturen, (2) de begrote kosten en (3) de onderbouwing en bewijzen. G3.2 Ontwikkelplan: (1) Het team dat de Ontwikkelopdracht uitvoert, (2) De werkwijze die de ontwikkeling van de concessie realiseert en (3) de begrote kosten. Hoe worden de maatregelen voortvloeiend uit de verantwoordelijkheden van de concessiehouder gefinancierd? Voor de maatregelen die voortvloeien uit de eisen in het Bestek en de Inschrijving is geen aparte financiering geregeld. Wij veronderstellen dat deze worden gefinancierd uit de exploitatiebijdrage en reizigersopbrengsten die de concessiehouder ontvangt. ( ) Ook de eventuele kosten van de verbeteringsmaatregelen, die noodzakelijk zijn wanneer de normen niet gehaald worden, zijn voor rekening van Concessiehouder. ( ) De concessiehouder heeft een Ontwikkelopdracht waar sociale veiligheid onderdeel van is ( vi). 0,3 miljoen van de Exploitatiebijdrage is geoormerkt voor het uitvoeren van de Ontwikkelopdracht ( ). 28