Meer te winnen met sportevenementen in Brabant

Transcriptie

1 Meer te winnen met sportevenementen in Brabant Blauwdruk voor het vergroten van de maatschappelijke spin-off van sportevenementen in de provincie Noord- Brabant. - januari 2017, s-hertogenbosch -

2 Samenvatting In opdracht van de provincie Noord-Brabant heeft More2Win een blauwdruk opgesteld voor het vergroten van de maatschappelijke spin-off van sportevenementen in de regio. Deze blauwdruk vloeit voort uit een pilotproject rondom de Warandeloop in Tilburg, waar dit evenement succesvol gekoppeld is aan de thematiek rondom vluchtelingenintegratie. Ter aanvulling is gekeken naar evaluatieonderzoeken over de impact een aantal nationale en internationale sportevenementen, zoals de Olympische Spelen in Rio de Janeiro, het WK hockey in 2014 in Den Haag en het EK-atletiek in Amsterdam in Samengevat schetsen we in deze blauwdruk een werkwijze die gehanteerd kan worden bij het optimaliseren van de maatschappelijke spin-off rondom sportevenementen. Daarnaast geeft dit rapport een aantal voorwaarden die van belang zijn om deze werkwijze succesvol uit te voeren. De werkwijze voor het vergroten van de maatschappelijke spin-off van sportevenementen bestaat uit vijf opeenvolgende stappen: 1. Lokale sociale uitdagingen in kaart brengen. Niet standaard een sportevenement koppelen aan het verhogen van sportparticipatie, maar actuele sociale thema s leidend maken in het vormgeven van maatschappelijke spin-off. 2. Samenwerking aangaan met bestaande maatschappelijke organisaties. Door samen te werken met bestaande organisaties die zich al inzetten op het betreffende sociale thema, voorkom je dat je zelf opnieuw het wiel gaat uitvinden. 3. Sociale doelstelling evenement formuleren. Samen met de lokale overheden, de evenementorganisatie en de bestaande sociale organisaties formuleren we één concrete maatschappelijke doelstelling, die dankzij de organisatie van het sportevenement gerealiseerd gaat worden. 4. Vertalen naar maatschappelijke sponsor propositie. We vertalen de doelstelling naar concrete proposities richting sponsoren, fans, atleten en gasten, zodat iedereen zijn steentje bij kan dragen. 5. Resultaten meten en verantwoorden. Om de maatschappelijke impact van een sportevenement inzichtelijk te maken, dienen alle resultaten meetbaar te zijn en na afloop op een correcte wijze te worden gepresenteerd. Om deze werkwijze op een succesvolle manier uit te rollen bij sportevenementen, met een zo optimaal mogelijke maatschappelijk spin-off tot resultaat, zijn een drietal voorwaarden cruciaal: Maak de maatschappelijke impact een voorwaarde, geen keuze Start al in de bid-fase Creëer extra capaciteit en deel kennis

3 Aanleiding In het Sportplan spreekt de provincie Noord-Brabant uit dat zij de komende jaren pro-actiever en met meer focus zich in zal inzetten om een aantal echt onderscheidende sportevenementen in Brabant mogelijk te maken (Sportplan ). Evenementen die Brabant zowel sociaal-maatschappelijk als economisch rendement opleveren. En die Brabant nationaal en internationaal op de kaart zetten. More2Win is ervan overtuigd dat dé manier om dit te realiseren is door de focus te leggen op de sociaal-maatschappelijke potentie van sportevenementen. Brabant zorgt voor meer winnaars bij sportevenementen, binnen én buiten de stadions. Overheden beogen met het hun investeringen in sportevenementen sociale en economische doelen te behalen. Er heerst algemene consensus over de kracht van sport als instrument voor het stimuleren van sociale en economische ontwikkeling (o.a. Cornelissen, 2008; Misener, 2015; Kellet et. al., 2008). Een actuele vraag die echter vaak gesteld wordt, is of sportevenementen deze belofte wel waar maken en of de publieke investeringen met het oog op het bereiken van met name een sociale impact wel legitiem zijn. Het verhogen van sportparticipatie is rondom sportevenementen de meest voorkomende sociale doelstelling die wordt nagestreefd (Breedveld et. al, 2016). Het middel dat hiervoor wordt ingezet zijn side-events: de betreffende sport van het evenement wordt in diverse wijken rondom het stadion georganiseerd voor verschillende doelgroepen. Zo werden er bijvoorbeeld tijdens het WK Hockey in 2014 in Den Haag, in vrijwel alle Haagse stadsdelen hockeyactiviteiten georganiseerd (Hover & Breedveld, 2015). Vele onderzoeken wijzen echter uit dat effecten van deze activiteiten vooral tijdelijk van aard zijn; op lange termijn is er geen verhoogde sportparticipatie ontstaan die toe te schrijven is aan het sportevenement. Als er al sprake is van een verhoogde sportparticipatie, is deze terug te zien te zien bij mensen die reeds sporten en door het sportevenement zich gestimuleerd voelen om nog meer te sporten of om een nieuwe sport op te pakken. Zelden zorgen sportevenementen ervoor dat niet-actieve sporters starten met sportactiviteiten (o.a. Breedveld et. al., 2014 & Hover & Breedveld, 2015). Opdracht In opdracht van de provincie Noord-Brabant heeft More2Win een blauwdruk gecreëerd voor het optimaliseren van de maatschappelijke spin-off van sportevenementen in de regio. Hierbij gold de Warandeloop 2016 in Tilburg als eerste pilotproject. In dit rapport presenteert More2Win een werkwijze die voor deze blauwdruk is opgesteld. Hierbij is het belangrijk om aan te merken dat er geen trucje bestaat waarmee bij elk evenement op exact dezelfde wijze succesvol de sociale impact vergroot kan worden. Ieder evenement vraagt om een eigen creatieve oplossing op maat. Deze blauwdruk levert hierbij de voorwaarden waar deze oplossing volgens More2Win aan moet voldoen om succesvol te zijn.

4 Werkwijze 1) Lokale sociale uitdagingen in kaart brengen Welke sociale uitdagingen spelen er hoe kan mijn evenement hier een positieve bijdrage aan leveren? Dit moet het startpunt zijn bij het vormgeven van het maatschappelijke spin-off programma rondom ieder sportevenement. Zo wordt er verder gekeken dan alleen het aanpakken van de bekende thema s, zoals het verhogen van de sportparticipatie of het promoten van een gezonde levensstijl onder burgers. Sport is een krachtig instrument om allerlei thema s aan te pakken bij diverse doelgroepen. Denk hierbij aan de integratie van vluchtelingen, het aanpakken van eenzaamheid onder ouderen of het verlagen van overlast door hangjongeren. In overleg met lokale overheden dienen de actuele sociale uitdagingen in kaart te worden gebracht. Hieruit kan dan een shortlist worden opgesteld op basis van de volgende twee criteria: Past het thema bij het evenement? Hierbij is het allereerst belangrijk dat het sociale thema een logische match kan zijn met de sport die tijdens het evenement centraal staat. Wordt het thema gedragen door betrokken partijen? Om succesvol een maatschappelijke spin-off te organiseren, is het belangrijk dat in ieder geval de lokale overheid en de evenementorganisatie zich betrokken voelen bij dit thema en hier achter staan. Tilburg heeft in 2016 en 2017 te maken met een hoge taakstelling als het gaat om het plaatsen van statushouders in de gemeente. De gemeente heeft de ambitie om hier op een unieke en vooruitstrevende wijze mee om te gaan, maar ondervindt verschillende uitdagingen bij de integratie van deze groep nieuwe Tilburgers. Zo zit bijvoorbeeld ruim 90% van de statushouders in Tilburg op dit moment zonder werk thuis. Daarom is gekozen om de vluchtelingenthematiek te koppelen aan de Warandeloop, door de oprichting van Refugee Team Tilburg (RTT). RTT is een team van vluchtelingen die als vrijwilligers meedraaien voorafgaand, tijdens en na het evenement. Hierdoor leren ze nieuwe vaardigheden, komen ze in contact met andere Tilburgers en worden ze na afloop van het evenement actief gekoppeld aan de sponsoren voor het vinden van werkervaringsplekken. 2) Samenwerking aangaan met bestaande maatschappelijke organisaties Door samen te werken met bestaande organisaties die zich inzetten op het betreffende sociale thema, voorkom je dat je zelf opnieuw het wiel gaat uitvinden. De kunst is om de aandacht en energie rondom het evenement te gebruiken om een extra boost te geven aan het oplossen van de gekozen uitdagingen. Zodra de sociale uitdagingen in kaart zijn gebracht, dient daarom de samenwerking worden gezocht met bestaande organisaties die zich op lokaal niveau al jarenlang succesvol inzetten op de bestrijding van deze sociale problemen.

5 In Tilburg is bij het opzetten van Refugee Team Tilburg vanaf de eerste fase de samenwerking gezocht met Stichting Vluchtelingenwerk, het COA en verantwoordelijke voor het vluchtelingenbeleid van de Gemeente Tilburg. Met hen is onderzocht bij welke bestaande initiatieven het programma bij de Warandeloop kan aansluiten. Op deze manier is er in het programma bijvoorbeeld een link gelegd met het CityTrainer programma, dat reeds sport inzette om vluchtelingen beter te laten integreren. 3) Sociale doelstelling formuleren Samen met de lokale overheden, de evenementorganisatie en de bestaande sociale organisaties formuleren we één concrete maatschappelijke doelstelling, die dankzij de organisatie van het sportevenement gerealiseerd gaat worden. Deze doelstelling is duidelijk, transparant en meetbaar. Voorafgaand aan de Warandeloop in 2016 is de ambitie uitgesproken om door middel van de Warandeloop vluchtelingen beter te laten integreren in Tilburg. Vanuit het COA en Stichting Vluchtelingenwerk bleek werkloosheid een van de grootste uitdagingen onder statushouders. Hierbij was er een grote behoefte aan werkervaringsplekken en het vergroten van het netwerk van statushouders. Daarom is het programma van Refugee Team Tilburg zo opgesteld dat statushouders nieuwe vaardigheden leren tijdens het vrijwilligerswerk en ze na afloop actief gekoppeld gaan worden aan de sponsoren/leveranciers van de Warandeloop voor een kennismaking met bedrijfsleven. 4) Vertalen naar maatschappelijke sponsorpropositie Vervolgens is het zaak om álle stakeholders van het evenement te betrekken bij het realiseren van deze maatschappelijke doelstelling. We vertalen de doelstelling naar concrete proposities richting sponsoren, fans, atleten en gasten, zodat iedereen zijn steentje bij kan dragen. Denk hierbij aan een sociale toevoeging aan de pakketten richting de eventsponsoren of een maatschappelijke invulling van het hospitality programma s voor de gasten. Dit maakt deze werkwijze uniek: de verantwoordelijkheid voor de maatschappelijke spin-off van het evenement ligt niet enkel bij de gemeente en evenementorganisatie. Tijdens de Warandeloop zijn bijvoorbeeld statushouders en bedrijven op verschillende wijze met elkaar in contact gebracht. Statushouders werkten allereerst mee met verschillende leveranciers van het evenement als bijvoorbeeld verkeersregelaar, fotograaf of bij de aanleg van elektra. Op dit moment wordt er onder sponsoren en leveranciers van de Warandeloop gezocht naar stage- en werkervaringsplekken. Dankzij de Warandeloop hebben deze bedrijven al kennis kunnen maken met statushouders en kunnen zien dat zij potentiële goede werknemers zijn. 5) Meetbaar resultaat De werkwijze in deze blauwdruk zorgt ervoor dat de betrokken partijen zichtbaar een verschil kunnen maken rondom het evenement. We meten de resultaten van onze acties en laten op een overzichtelijke manier zien hoe de sociale doelstellingen van het evenement behaald zijn. De eerste resultaten van de maatschappelijke spin-off van de Warandeloop 2017 worden begin 2017 verwacht.

6 Voorwaarden tot succes Om deze werkwijze op een succesvolle manier uit te rollen bij sportevenementen, met een zo optimaal mogelijke maatschappelijk spin-off tot resultaat, zijn een drietal voorwaarden cruciaal: 1) Maak de maatschappelijke impact een voorwaarde, geen keuze Zorg als provincie voor een structurele aanpak voor het vergroten van de maatschappelijke spin-off bij sportevenementen in de regio. Het hebben van een aantoonbare sociale impact moet een voorwaarde zijn voor verdere (financiële) ondersteuning vanuit de provincie of gemeente, geen keuze. Wanneer de provincie het belang van de maatschappelijke spin-off vastlegt in haar sportbeleid en het als strikte voorwaarde benoemt, worden organisaties ertoe gedwongen om hier in een eerder stadium mee te starten. 2) Sociale impact benoemen in bid-fase Een sportevenement met een duidelijke maatschappelijke spin-off vergroot sterk de kans op toekenning van het evenement in de bid-fase. Sportbonden zoeken vernieuwende concepten en een onderscheidend bid met aandacht voor winnaars binnen én buiten de stadions onderscheidt zichzelf in haar kandidaatstelling. Daarom is het belangrijk om in de eerste fase van de organisatie van het evenement (opstellen van het bidbook) al gestructureerd na te denken over de maatschappelijke spin-off. Plannen die verder gaan dan de standaard organisatie van side-events, verhogen de kans op toewijzing én toekomstige financiële support van overheden. Daarnaast zorgt een duidelijk legacy plan in fase één ervoor dat voldoende tijd, kennis en geld geïnvesteerd kan worden in het realiseren van de maatschappelijke doelstellingen van het evenement. 3) Creëer capaciteit en kennis binnen het uitvoerende team Uit onderzoek blijkt dat vrijwel iedere evenementorganisatie onvoldoende capaciteit en knowhow in huis heeft voor een efficiënte uitvoer van de maatschappelijke spin-off programma s. Dit komt doordat hun prioriteiten en verantwoordelijkheden voornamelijk liggen in het behalen van de sportieve en economische doelstellingen. De sociale impact is hierdoor vaak een ondergeschoven kindje en wordt vaak op het laatste moment ad-hoc en volgens de standaard richtlijnen georganiseerd. Voor een succesvol evenement met een duidelijke maatschappelijke spin-off is het belangrijk om dit onderdeel belangrijk te maken binnen de organisatie. Zorg voor voldoende capaciteit en kennis in het team en deel best practices van andere evenementen met elkaar.

7 Referentielijst Cornelissen, S. (2008). Scripting the nation: sport, mega-events, foreign policy and state building in post-apartheid South Africa. Sport in Society, 11(4), pp K. Breedveld, P. Hover & J. Straatmeijer (2014), Sportevenementen in Nederland, over sportevenementen en hun maatschappelijke betekenis, Arko Sports Media, Nieuwegein K. Breedveld, P. Hover (2015), De maatschappelijke impact van het WK Hockey 2014 in Den Haag, Mulier Instituut, Utrecht K. Breedveld, B. Dijk, F. van Eekeren P. Hover, H. Slender (2016), Creating social impact with sport events, Utrecht University, Utrecht Misener, L., McGillivray, D., McPherson, G. and Legg, D. (2015) Leveraging parasport events for sustainable community participation: The Glasgow 2014 Commonwealth Games. Annals of Leisure Research, 18 (4), pp Kellett, P. Hede, A. & Chalip, L. (2008). Social Policy for Sport Events: Leveraging (Relationships with) Teams from other Nations for Community Benefit, European Sport Management Quarterly, 8:2, , DOI: /