Handreiking voor de beoordeling van mensen met een verstandelijke beperking met de Zelfredzaamheid-Matrix
|
|
- Guido van der Horst
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Handreiking voor de beoordeling van mensen met een verstandelijke beperking met de Zelfredzaamheid-Matrix Menno Segeren, Wijnand van den Boom, Leonie Klaufus, Tjerk Kamann, Steve Lauriks, Matty de Wit 1
2 Handreiking voor de beoordeling van mensen met een verstandelijke beperking met de Zelfredzaamheid-Matrix December 2014 GGD Amsterdam: Menno Segeren Wijnand van den Boom Leonie Klaufus Tjerk Kamann Steve Lauriks Matty de Wit Ontwerp logo ZRM door Pakweg GGD Amsterdam Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere wijze, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteurs. De gebruiker mag deze uitgave niet voor willekeurige commerciële doeleinden gebruiken, aanpassen, of overbrengen. Contact: 2
3 Inhoudsopgave Waarom een handreiking voor de beoordeling van mensen met een 4 verstandelijke beperking met de ZRM? Bij het beoordelen van de zelfredzaamheid van mensen met een verstandelijke beperking moet je oog hebben voor aspecten van het functioneren die specifiek zijn voor mensen met een verstandelijke beperking. In deze handreiking wordt hier aandacht aan besteed. De handreiking biedt handvatten om de zelfredzaamheid van een persoon met een verstandelijke beperking zo volledig mogelijk en op een betrouwbare manier in kaart te brengen. Waar haal ik informatie vandaan? 6 De informatie die nodig is voor de beoordeling verzamel je meestal in een gesprek met de persoon met de verstandelijke beperking. Deze informatie moet zoveel mogelijk aangevuld en geverifieerd worden. Een uitgebreide toelichting op het werken met de ZRM kun je vinden in de handleiding bij de ZRM 2013 ( Aandachtspunten bij de beoordeling 8 In deze paragraaf vind je enkele aandachtspunten die bij het gebruik van de ZRM bij mensen met een verstandelijke beperking mogelijk van belang zijn. Deze aandachtspunten zijn het resultaat van gesprekken met verschillende experts. Hoe werd de handreiking voor mensen met een verstandelijke 14 beperking ontwikkeld? Bestaande meetinstrumenten voor onder andere de beoordeling van zelfredzaamheid en het sociaal aanpassingsvermogen golden als uitgangspunt. Daarnaast werden inhoudelijke gesprekken met experts uit de verstandelijk gehandicapten sector gevoerd en werd de handreiking aan hen voorgelegd. Tenslotte 15 Geraadpleegde literatuur 16 Geraadpleegde instrumenten 17 3
4 Waarom een handreiking voor de beoordeling van mensen met een verstandelijke beperking met de ZRM? Met de Zelfredzaamheid-Matrix (ZRM) meet je hoe zelfredzaam iemand is. Alle gegevens over het functioneren van een persoon druk je op de ZRM uit in een totaal oordeel over de mate van zelfredzaamheid van die persoon op dat moment. De ZRM heeft elf domeinen die zo geselecteerd zijn dat ze relevant zijn voor alle volwassenen die gebruik maken van de Nederlandse openbare (geestelijke) gezondheidszorg (O(G)Gz). Eén van de belangrijkste uitgangspunten bij de ontwikkeling van de ZRM was dat alle domeinen voor alle personen gescoord moesten kunnen worden. Voor sommige specifieke doelgroepen blijkt het wenselijk om naast de elf kern domeinen van de ZRM, ook de zelfredzaamheid op een aantal aanvullende domeinen in kaart te brengen. Voor deze doelgroepen worden daarom zogenaamde ZRM-supplementen ontwikkeld. Zo is in 2013 een ZRM-supplement ontwikkeld voor ouders/voogden van minderjarige kinderen (ZRM-supplement: Ouderschap). Hiermee kan de specifieke zelfredzaamheid met betrekking tot de zorg voor minderjarige kinderen worden beoordeeld op vier aanvullende domeinen. Inmiddels wordt de ZRM steeds vaker toegepast bij de beoordeling van personen met een verstandelijke beperking (VB). Het blijkt dat je, voor het volledig in beeld krijgen van alle aspecten van zelfredzaamheid van mensen met een VB, een aanvullend domein van functioneren moet beoordelen. De handreiking die voor je ligt laat zien hoe de zelfredzaamheid van personen met een VB volledig in kaart kan worden gebracht met behulp van de elf kern domeinen van de ZRM en een aanvullend domein voor mensen die zijn vrijgesteld van arbeid. Dit aanvullende domein staat beschreven in de handleiding bij het ZRM-supplement: Tijdsbesteding. Bij het in kaart brengen van de zelfredzaamheid van een persoon met een VB dient dit supplement altijd in combinatie met de ZRM worden afgenomen. Het 4
5 supplement met bijbehorende handleiding is te vinden op de ZRM-website ( Deze handreiking en het ZRM-supplement: Tijdsbesteding zijn bedoeld voor de beoordeling van volwassenen bij wie er sprake is van een significante beperking van zowel het intellectueel functioneren als van het (sociaal) aanpassingsvermogen. Bij een IQ lager dan 50 wordt ook wel gesproken van een zware VB, bij een IQ tussen van een matige VB en bij een IQ tussen de 50 en 85 van een lichte VB. 5
6 Waar haal ik informatie vandaan? De informatie die je nodig hebt wanneer je de zelfredzaamheid van een persoon met een VB beoordeelt met de ZRM en het ZRM-supplement: Tijdsbesteding heb je vaak al verzameld tijdens het zorgproces. Dit gebeurt onder andere door het houden van gesprekken met een persoon, het afleggen van een huisbezoek of aan de hand van gesprekken met andere hulpverleners en naaste betrokkenen. De ZRM (en ook deze handreiking) is enkel bedoeld om deze informatie te ordenen en structureren om zo tot een eenduidige, gestandaardiseerde beoordeling van de zelfredzaamheid te komen die vergelijkbaar is in de tijd en tussen personen. Het uitgangspunt van de ZRM is dat het voorschrijft welke informatie je moet verzamelen om tot een beoordeling te komen maar niet op welke manier je die informatie verzamelt. In de meeste gevallen geldt voor het ZRM-supplement: Tijdsbesteding, net als voor de ZRM, dat een interview met een persoon de basis is voor een beoordeling. Het is belangrijk dat informatie verkregen uit een gesprek met een persoon met een VB zo mogelijk geverifieerd wordt en indien nodig nog aangevuld, bijvoorbeeld door contact te zoeken met: Naasten (familieleden, vrienden, buren); Hulpverleners die recent contact hebben gehad met de persoon en op de hoogte zijn of haar actuele functioneren; Een mantelzorger of begeleider. Deze personen hebben mogelijk aanvullende informatie die relevant kan zijn voor een betrouwbare beoordeling van de zelfredzaamheid van de persoon met een VB. Je kunt ook de afweging maken om de mantelzorger of begeleider bij het gesprek te betrekken, mits de persoon met een VB daarmee instemt. Een keerzijde hiervan is dat een situatie kan ontstaan waarin de persoon met een VB geen volledige openheid van zaken wil geven, bijvoorbeeld door schaamte, zich groot willen houden of vanwege privacy gevoelige informatie (bijvoorbeeld, iemand wil niet vertellen dat hij/zij met foute vrienden omgaat, omdat hij/zij daarmee het vertrouwen van de mantelzorger zou 6
7 schaden). Andersom geldt eveneens dat de mantelzorger wellicht geen openheid van zaken wil geven in het bijzijn van de persoon met een VB omdat dit mogelijk hun relatie kan schaden (bijvoorbeeld het niet durven aangeven dat er sprake is van verslaving). Een uitgebreide toelichting op het werken met de ZRM vind je in de handleiding bij de ZRM 2013 die te downloaden is op Verder geldt de algemene aanbeveling dat nieuwe gebruikers van de ZRM worden getraind om het instrument goed te kunnen toepassen. Voor informatie over de mogelijkheden voor in-company trainingen kun je een sturen naar: 7
8 Aandachtspunten bij de beoordeling Bij het gebruik van de ZRM en het ZRM-supplement: Tijdsbesteding geldt een aantal aandachtspunten. Deze aandachtspunten hebben voor een deel betrekking op het werken met de ZRM in het algemeen en deels zijn ze specifiek opgesteld voor de beoordeling van personen met een VB. Het ZRM-supplement: Tijdsbesteding is een aanvulling op de ZRM Gezamenlijk zijn zij een eenvoudige meetlat (screener) die een globaal overzicht geeft van het functioneren, oftewel de mate van zelfredzaamheid van een persoon op een aantal belangrijke domeinen van het leven. Omdat de ZRM een screeningsinstrument is, kan het in geen geval worden gebruikt in het kader van diagnostiek (het vaststellen van een ziekte, stoornis of syndroom dat ten grondslag ligt aan de vertoonde symptomen). Uit de beoordeling op de ZRM en het ZRMsupplement: Tijdsbesteding kan blijken dat een persoon met een VB op een bepaald domein beperkt zelfredzaam, niet zelfredzaam of zelfs acuut problematisch is. Dit kan een reden zijn om dieper in te gaan op het functioneren van deze persoon op dat domein en eventuele onderliggende oorzaken. Probeer door te vragen. Om de situatie van een persoon met een VB goed in kaart te kunnen brengen, is het belangrijk dat je goed doorvraagt en daarbij rekening houdt met zijn of haar cognitieve capaciteiten. Een persoon met een VB doet zich wellicht beter voor dan hij of zij in werkelijkheid functioneert. Bij een persoon met een VB speelt wellicht ook mee dat hij of zij bang is voor negatieve consequenties als gevolg van de ZRM-uitkomst. Waardeer daarom alle informatie die je krijgt, niet alleen die van de persoon met VB zelf, maar ook die van andere informatiebronnen (zoals de mantelzorger, familie, observaties en registraties) en beoordeel deze altijd op hun betrouwbaarheid en bruikbaarheid. Sociale weerbaarheid. Met de ZRM meet je zelfredzaamheid als uitkomst. In de praktijk zijn er veel factoren die van invloed zijn op de mate van zelfredzaamheid op één of meerdere ZRM-domeinen van een persoon. Bij mensen met een VB speelt vaak verminderde sociale weerbaarheid een grote rol. Dit tekort in sociale weerbaarheid, ook wel sociaal-emotionele kwetsbaarheid genoemd, wordt in de 8
9 ZRM beschouwd als een persoonlijkheidskenmerk dat mogelijk van invloed is op de uitkomst van iemands zelfredzaamheid op meerdere ZRM-domeinen. Zo kan het voorkomen dat een persoon met een VB zijn of haar tijd wil besteden aan activiteiten die buitenshuis worden georganiseerd, maar door zijn of haar gebrek aan sociale vaardigheden en/of sociale weerbaarheid daarin wordt belemmerd. Het gebrek aan sociale vaardigheden en/of sociale weerbaarheid is hier een oorzakelijke factor die bij het beoordelen van het domein Tijdsbesteding buiten beschouwing wordt gelaten. De uitkomst is dat geen of weinig tijd wordt besteed aan activiteiten buitenshuis, wat terug te zien is in een mogelijk lage beoordeling op het domein Tijdsbesteding. Mantelzorg. Sommige personen met een VB wonen bij hun ouder(s) of ontvangen andere vormen van mantelzorg. De hulp en zorg die de mantelzorger biedt kun je per domein van de ZRM en het ZRM-supplement: Tijdsbesteding aangeven op het standaard scoreformulier in de kolom Hulp aanwezig (informeel/formeel), direct achter de ZRM-beoordeling. Mantelzorg is de voornaamste vorm van informele zorg. De mantelzorger is ook onderdeel van het huishouden (wanneer deze bij de persoon met een VB woont) of onderdeel van het sociaal netwerk van de persoon met een VB (wanneer deze niet bij de cliënt woont). De zelfredzaamheid van de persoon met een VB in relatie met de mantelzorger moet je dan ook op die domeinen beoordelen (Huiselijke relaties en Sociaal netwerk). De mantelzorger heeft meestal een positieve invloed maar het kan voorkomen dat die relatie een negatieve invloed heeft op het functioneren. Daarom is het belangrijk dat je, indien sprake is van mantelzorg, de relatie tussen de persoon met een VB en zijn of haar mantelzorger(s) goed in beeld brengt. Een voorbeeld is een onderschatting (of juist overschatting) van het ontwikkelingspotentieel van de persoon met een VB door de mantelzorger. De gedachte dat de persoon met een VB meer (aan) kan dan realistisch is, kan overvraging tot gevolg hebben. Wanneer sprake is van ontspoorde mantelzorg, bijvoorbeeld als gevolg van overbelasting, onkunde of gebrek aan kennis van de mantelzorger of wanneer sprake is van misbruik of mishandeling door een mantelzorger of andere persoon die deel uitmaakt van het huishouden (bijvoorbeeld een ouder, broer, zus of een partner), zal je een 3 of lager scoren op het domein Huiselijke relaties. Wanneer de mantelzorger een negatieve invloed heeft op het functioneren van de persoon met een VB maar geen 9
10 deel uitmaakt van het huishouden (bijvoorbeeld de buurman), zal je dit scoren bij domein Sociaal Netwerk (mantelzorger wordt dan gezien als foute vriend ). De persoon met een VB kan uiteraard ook zelf mantelzorg bieden. Hierbij geldt, net als bij het ontvangen van mantelzorg, dat de relatie van de mantelzorger en hulpbehoevende in kaart gebracht dient te worden. Indien de persoon met een VB die je beoordeelt mantelzorg verleent, kun je de tijd die hij of zij besteedt aan mantelzorgtaken mee laten wegen bij je beoordeling van de zelfredzaamheid op het domein Tijdsbesteding. Begeleid werk en werken op een sociale werkvoorziening. Een persoon met een VB die werkt en/of een opleiding volgt, scoort uiteraard minimaal een 4 op het domein Dagbesteding. Begeleid werk of werk op een sociale werkvoorziening is een vorm van hoogdrempelige dagbesteding en beoordeel je daarom eveneens als voldoende zelfredzaam ( 4 ) op het domein Dagbesteding. Als het gaat om vast werk scoor je natuurlijk een 5 op het domein Dagbesteding. Beheer van financiën door derden. Het beheer van financiën kan bij een persoon met een VB informeel geregeld zijn, denk bijvoorbeeld aan de ouders of andere familieleden die de financiën beheren. Dit kun je op het standaard scoreformulier aangeven als Hulp aanwezig (informeel/formeel) bij het domein Financiën. Wanneer een familielid of mantelzorger is aangewezen als bewindvoerder is er sprake van formele hulp. De bewindvoerder moet immers extern verantwoording afleggen aan een formele instantie en is aan een aantal wettelijke regels gebonden met betrekking tot het financieel beheer voor zijn of haar (hulpbehoevende) familielid/ vriend. Dit geldt ook voor personen met een VB die onder curatele staan. Deze informatie is direct van invloed op beoordeling op het domein Financiën (beperkt zelfredzaam, score 3 ). Wanneer sprake is van financieel misbruik door de persoon die de financiën beheert en dit negatieve gevolgen heeft voor de uitgaven, zal je dit scoren met een 2 ( ongepast uitgeven ) op het domein Financiën. Negatief gedrag bij het domein Huiselijke relaties. Onder negatief gedrag wordt ook verstaan het veroorzaken of in stand houden van een verstikkende of symbiotische 10
11 relatie (bijvoorbeeld met ouders, opvoeders, andere gezinsleden of mantelzorgers), ondanks dat daarbij ook sprake kan zijn van ondersteuning. Er is sprake van een verstikkende of symbiotische relatie als hier duidelijk herkenbare aanwijzingen voor zijn. In dit geval betekent dat, dat de relatie als zodanig is benoemd door een arts (psychiater) of gedragsdeskundige, aangezien zij de kennis en vaardigheden hebben om dergelijke karakteristieken van relaties te herkennen. Persoonlijkheids- en gedragsproblematiek. Vaak gaat het hebben van een VB gepaard met andere geestesziekten, zoals autisme. Er wordt dan gesproken van comorbiditeit. Ook wordt in de literatuur beschreven dat er een verhoogde kans is dat een VB samengaat met persoonlijkheids- en/of gedragsproblematiek. Er zijn aanwijzingen dat gedragsproblematiek kan zijn ontstaan indien een VB (langdurig) onherkend is gebleven leidend tot overvraging, te hoge verwachtingen en opeenstapeling van faalervaringen. Persoonlijkheids- en/of gedragsproblematiek vallen onder stoornissen van de geest en de symptomen en de invloed van die symptomen kunnen daarom, net als bijvoorbeeld die van ADHD of depressie, gescoord worden op het domein Geestelijke Gezondheid. Bij observeerbare uitingen van persoonlijkheids- en gedragsproblematiek kun je onder andere denken aan angstig, vijandig of achterdochtig (zichtbaar) gedrag, maar ook aan automutilatie of bijvoorbeeld pica. Zwangerschap. Indien sprake is van zwangerschap is het belangrijk om na te gaan of het verloop van de zwangerschap wordt gemonitord door een verloskundige(praktijk). Het op afspraak bezoeken van de verloskundige gedurende de zwangerschap wordt beschouwd als behandeltrouw en kan worden gescoord op het domein Lichamelijke gezondheid. Gedragsverslavingen. Bij het beoordelen van de zelfredzaamheid op het domein Verslaving moet je, naast middelengebruik en medicijnmisbruik, ook aandacht hebben voor gedragsverslavingen. Gedragsverslavingen komen relatief veel voor bij mensen met een VB. Hoewel in het domein Verslaving vooral wordt gesproken over middelen, scoor je ook een computerverslaving (gamen, chatten, seks), een gokverslaving of een koopverslaving op dit domein. 11
12 Complexe activiteiten. Onder complexe activiteiten wordt verstaan; alle activiteiten die nodig zijn voor het op orde houden van het huishouden in het algemeen. Naast stofzuigen, afwassen en de was doen, betekent dit ook het openen en sorteren van de post, het uitvoeren van de administratie, contact opnemen en onderhouden met instellingen, online zaken regelen en beschikken over specifieke informatie wanneer dat nodig is. Dit scoor je op het domein Activiteiten van het dagelijks leven. Het begrijpen en gebruiken van dergelijke informatie kun je onder andere ook terugzien op de domeinen Lichamelijke Gezondheid en Geestelijke Gezondheid (behandeltrouw: begrijpen van voorgeschreven recept of behandeling is een eerste vereiste om de behandeling te kunnen volgen), Financiën (inkomensbeheer door derden), Sociaal Netwerk (gebruik van om naasten te contacteren) en in de zwaartefactor cognitief vermogen. Verantwoord gebruik van anticonceptie. Bij het domein Activiteiten van het dagelijks leven wordt onder het begrip zelfzorg ook verstaan het verantwoord omgaan met anticonceptie(middelen). Foute vrienden. Bij het domein Sociaal netwerk is het ook van belang te inventariseren in welke mate sprake is van aanwezigheid van foute vrienden. In sommige gevallen is het snel duidelijk of iemand in contact staat met foute vrienden, bijvoorbeeld in het geval van drugsvrienden, criminele bendes en loverboys. Daarnaast beschouw je ook individuen door wie de persoon met een VB wordt gepest als foute vrienden, ondanks dat je in een dergelijk geval niet daadwerkelijk kan spreken van vrienden. Medicijngebruik. Relatief veel personen met een VB gebruiken verschillende medicijnen met mogelijk sterk uiteenlopende voorschriften over frequentie en hoeveelheid van inname. Het is daarom raadzaam om het medicijngebruik van een persoon met een VB goed in beeld te hebben. Het kan zijn dat de persoon een minder goed (over)zicht op zijn of haar medicijngebruik heeft, mogelijk met verstoring van het behandelprotocol als gevolg. Dit beschouw je in de ZRM als (beperking) van behandeltrouw en weeg je mee in je beoordeling op het domein Geestelijke gezondheid of op het domein Lichamelijke gezondheid. 12
13 Ook is er onder mensen met een VB een verhoogde kans op interactie van middelen (alcohol en/of drugs) met medicatie. Sommige medicijnen kunnen een verslavend effect hebben (denk aan kalmerings- of slaapmedicatie of pijnstillers). Misbruik, het bewust meer (of minder) medicijnen gebruiken dan voorgeschreven om een genotsgevoel te krijgen, beoordeel je op het domein Verslaving. Veiligheid. Het aspect veiligheid zal je als uitkomst op verschillende ZRM-domeinen terugzien. Enkele voorbeelden zijn: Een persoon met een VB die zich niet (meer) buitenshuis veilig voelt en daardoor het huis niet meer verlaat en geen boodschappen meer voor zichzelf haalt (een lagere score op domeinen Activiteiten Dagelijkse Leven, Tijdsbesteding); Mishandeling of misbruik van een persoon met een VB in huiselijke kring (domein Huiselijke relaties); Een persoon met een VB die wordt opgelicht aan de telefoon of aan de deur, waardoor hij of zij ongepast geld uitgeeft (domein Financiën). 13
14 Hoe werd de handreiking voor mensen met een verstandelijke beperking ontwikkeld? Deze handreiking werd tussen november 2013 en maart 2014 ontwikkeld in een aantal stappen. Hieronder zijn de stappen beschreven. 1. Literatuur. Een inventarisatie is gemaakt van relevante literatuur en meetinstrumenten op het gebied van personen met een VB. 2. Verkennende gesprekken met experts uit de verstandelijk gehandicapten (VG) sector. Op basis van literatuur en bestaande instrumenten is een aantal experts uit de VG-sector geïnterviewd. Hen is onder andere gevraagd hoe je zelfredzaamheid bij personen met een VB het beste kunt meten. 3. ZRM-werkgroep (eerste fase). De informatie uit de literatuur en verkennende gesprekken met experts werden gebundeld door een werkgroep bestaande uit onderzoekers van de GGD Amsterdam en verwerkt in aanpassingen/ toevoegingen van de ZRM. 4. Focusgroepen. De ZRM-aanpassingen en toevoegingen zijn gepresenteerd tijdens een focusgroep op 11 maart 2014, waarbij reacties van een tiental experts werden geïnventariseerd. 5. ZRM-werkgroep (tweede fase). Op basis van feedback uit de focusgroep is een tweede conceptversie ontwikkeld door onderzoekers van de GGD Amsterdam. 6. Schriftelijke consultatie van experts vanuit de focusgroepen. Tijdens een schriftelijke ronde zijn experts geconsulteerd over de inhoud van deze handreiking. 7. Ervaringen vanuit de ZRM-trainingen voor de de pilots met de wijkzorgteams VB in Amsterdam. Ervaringen vanuit de trainingen zijn door trainers aan de GGD teruggekoppeld en verwerkt. 8. Terugkoppeling van de ervaringen en dataverzameling vanuit de pilots met wijkzorgteams. Ervaringen van professionals met betrekking tot de haalbaarheid en bruikbaarheid van de handreiking zijn geanalyseerd en verwerkt in de conceptversie van de handreiking. 14
15 Tenslotte Heb je vragen, opmerkingen, ideeën, suggesties over deze handreiking? Stuur dan een bericht naar Wij kunnen feedback goed gebruiken bij de ontwikkeling van eventuele nieuwe versies van deze handreiking en/of het ZRMsupplement: Tijdsbesteding. Meer weten? Bezoek ook eens de website van de ZRM voor meer informatie en publicaties: 15
16 Geraadpleegde literatuur Buntinx WHE, Bernard S. 'Verstandelijke handicap': kritische beschouwing van de definitie volgens de American Association on Mental Retardation (AAMR). NTZ: Nederlands tijdschrift voor de zorg aan verstandelijke gehandicapten 1996; 22(1):3-17. Došen A. Psychische stoornissen, gedragsproblemen en verstandelijke handicap: een integratieve benadering bij kinderen en volwassenen. Assen: Van Gorcum, Douma JCH, Kersten MCO, Koopman HM, Schuurman MIM, Hoekman J. Het 'meten' van kwaliteit van bestaan van mensen met een verstandelijke handicap: een overzicht van de Nederlandse instrumenten. NTZ: Nederlands tijdschrift voor de zorg aan verstandelijk gehandicapten 2001; 27(1): Egberts F & Jansen L. Ontwikkelingsstoornissen WAJONG: richtlijn voor verzekeringsgeneeskundig onderzoek en beoordeling van ontwikkelingsstoornissen in de wet Wajong. Amsterdam: UWV. Sociaal Medische Zaken, Centraal Expertise Centrum, Fassaert T, Lauriks S, van de Weerd S, de Wit M, Buster M. (2013). Ontwikkeling en betrouwbaarheid van de Zelfredzaamheid-Matrix. Tijdschrift voor Gezondheidswetenschappen 2013;91(3): Kraijer DW, Plas JJ. Handboek psychodiagnostiek en beperkte begaafdheid: classificatie, test- en schaalgebruik. Amsterdam: Hartcourt, Lauriks S, Buster M, de Wit M, van de Weerd S, Theunissen V et al. Handleiding en toelichting bij de Zelfredzaamheid-Matrix. Amsterdam: GGD Amsterdam, Lauriks S, Buster MCA, de Wit MAS, van de Weerd S, Tigchelaar G, Fassaert T. Zelfredzaamheid- Matrix Amsterdam: GGD Amsterdam, Leemrijse CJ, Pisters MF. Quick scan kwaliteit en veiligheid van ambulante zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. Utrecht: NIVEL, Neijmeijer L, Moerdijk L, Veneberg G, Muusse C. Licht verstandelijk gehandicapten in de GGZ. Een verkennend onderzoek. Utrecht: Trimbos Instituut, van Nieuwenhuijzen M, Orobio de Castro B, Matthys W. LVG jeugdigen: specifieke problematiek en behandeling. Utrecht: Universiteit Utrecht en Landelijk Kenniscentrum LVG, Ras M, Woitiez I, van Kempen H, Sadiraj, K. Steeds meer verstandelijk gehandicapten?: ontwikkelingen in de vraag en gebruik van zorg voor verstandelijk gehandicapten Den Haag: Sociaal Cultureel Planbureau, Schalock RL, Borthwick-Duffy SA, Bradley VJ, Buntinx WHE, Coulter DL et al. Intellectual Disability: definition, classification and systems of support. Washington DC: AAIDD, Schippers AP, Lakerveld A, Crum M, ten Horn GHMM, Nakken H et al. ZIP zelfevaluatie individuele zorg- en begeleidingsplannen: handleiding. Groningen: Stichting Kinderstudies, Snell ME, Luckasson R. Characteristics and needs of people with intellectual disabilities who have higher IQs. Intellectual and Developmental Disabilities, 2009;47(3):
17 Stoll J, Bruinsma W, Konijn C. Nieuwe cliënten voor bureau jeugdzorg : jeugdigen met meervoudige problemen waaronder een lichte verstandelijke beperking en instrumenten voor herkenning en signalering. Utrecht: NIZW, Thompson JR, Bradley VJ, Buntinx WHE, Schalock RL, Shogren KA et al. Conceptualizing supports and the support needs of people with intellectual disabilities. Intellectual and developmental Disabilities 2009;47(2): Vermeulen T, Jansen M, Feltzer M. LVG: een lichte verstandelijke handicap met zware gevolgen, een onderzoek naar de problematiek van licht verstandelijk gehandicapte jeugdigen. Onderzoek & Praktijk 2007;5(2):4-15. de Wit M, Moonen X, Douma J. Richtlijn effectieve interventies LVB: aanbevelingen voor het ontwikkelen, aanpassen en uitvoeren van gedragsveranderende interventies voor jeugdigen met een licht verstandelijke beperking. Utrecht: Landelijk Kenniscentrum LVG, Woittiez I, Ras M, Odijk D. IQ met beperkingen: de mate van verstandelijke handicap van zorgvragers in kaart gebracht. Den Haag: SCP, Geraadpleegde instrumenten BSA. Beoordeling Sociaal Aanpassingsvermogen. Schouten R, Lekkerkerker, L. Instrument Beoordeling Sociaal Aanpassingsvermogen (BSA): Handleiding Utrecht: Nederlands Jeugdinstituut, CANS. Care and Needs Scale. Tate RL. Manual for the Care and Needs Scale (CANS): unpublished manuscript, revised version1. Sydney: University of Sydney. Rehabilitation Studies Unit, DABS. Diagnostic Adaptive Behavior Scale. American Association on Intellectual and Developmental Disabilities. Aaidd.nl [ Washington: AAIDD, z.j. [ ]. ICF. International Classification of Functioning, Disability and Health. RIVM. ICF. Nederlandse vertaling van de International Classification of Functioning, Disability and Health. Bilthoven: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu/Nederlands. WHO FIC Collaborating Centre, IDQOL. Intellectual Disability Quality of Life. Hoekman J, Douma JCH, Kersten MCO, Schuurman MIM, Koopman HM. IDQOL Intellectual Disability Quality of Life. Gouda / Utrecht / Leiden: Gemiva-SVG Groep / BBI / LUMC afd. Kindergeneeskunde, LDSQ. Learning Disability Screening Questionnaire. McKenzie K, Paxton D, Murray G, Milanesi P, Murray AL. The evaluation of a screening tool for children with an intellectual disability: the Child and Adolescent Intellectual Disability Screening Questionnaire. Research in Developmental Disabilities 2012;33(4):
18 MOCA. The Montreal Cognitive Assessment. Nasreddine ZS, Phillips NA, Bédirain V, Charbonneau S, Whitehead V et al. The Montreal Cognitive Assessment, MoCA: a brief screening tool for mild cognitive impairment. Journal of the American Geriatrics Society 2005;53(4): POS. Persoonlijke Ondersteuningsuitkomsten Schaal. Loon J van, Hove G van, Schalock R, Claes C. Schaal voor de beoordeling van de individuele kwaliteit van bestaan. Antwerpen / Apeldoorn: Garant, SCIL. Screener voor intelligentie en licht verstandelijke beperking. Kaal H, Nijman H, Moonen X. SCIL. Screener voor intelligentie en licht verstandelijke beperking. Amsterdam: Hogrefe, z.j. SIS. Support Intensity Scale. Buntinx WHE, Maes B, Claes C, Curfs LMG. De Nederlandstalige versie van de Supports Intensity Scale: psychometrische eigenschappen en toepassingen. NTZ: Nederlands tijdschrift voor de zorg aan mensen met verstandelijke beperkingen 2010;36(1):4-22. SIVT. Sociale Informatie Verwerkings Test. Scheepmaker MJM, Vriens A, Nieuwenhuijzen. Handleiding van de Sociale Informatie Verwerkings Test (SIVT). Utrecht / Amsterdam: Universiteit Utrecht / de Bascule, SRZ/SRZ-I. Sociale Redzaamheidsschaal voor Verstandelijk Gehandicapten. Kraijer DW, Kema GN, Bildt AA de. SRZ/SRZ-i sociale redzaamheidsschaal: handleiding. Amsterdam: Pearson, SRZ-P. Sociale Redzaamheidsschaal voor Verstandelijk Gehandicapten van hoger niveau. Kraijer DW, Kema GN, De Bildt AA. SRZ-P sociale redzaamheidsschaal voor verstandelijk beperkten van hoger niveau: handleiding. Amsterdam: Pearson, Vineland-Z. Bildt AA, Kraijer DW. Vineland-Z: sociale redzaamheidsschaal voor kinderen en jeugdigen met een verstandelijke beperking: handleiding. Leiden: PITS,
Handleiding voor het ZRM-supplement: Tijdsbesteding. Wijnand van den Boom, Menno Segeren, Leonie Klaufus, Tjerk Kamann, Steve Lauriks, Matty de Wit
Handleiding voor het ZRM-supplement: Tijdsbesteding Wijnand van den Boom, Menno Segeren, Leonie Klaufus, Tjerk Kamann, Steve Lauriks, Matty de Wit 1 Handleiding voor het ZRM-supplement: Tijdsbesteding
Nadere informatieOntwikkelingen in de. Dr. W.H.E. Buntinx. 10 jarig Jubileum NIP-NVO 24 september 2009 Huis ter Heide
Ontwikkelingen in de Professionele Zorg Dr. W.H.E. Buntinx 10 jarig Jubileum NIP-NVO 24 september 2009 Huis ter Heide 1. Achtergrond Wetenschappelijke ontwikkelingen Maatschappelijke ontwikkelingen (Ontwikkelingen
Nadere informatieZelfredzaamheid-matrix. Matty de Wit, Steve Lauriks, Leonie Klaufus, Wijnand van de Boom
Zelfredzaamheid-matrix Matty de Wit, Steve Lauriks, Leonie Klaufus, Wijnand van de Boom 4 februari 2015 Zelfredzaamheid-matrix DOMEIN 1 acute problematiek 2 niet zelfredzaam 3 beperkt zelfredzaam 4 voldoende
Nadere informatieBeoordeling Sociaal Aanpassingsvermogen (BSA)
Instrument Beoordeling Sociaal Aanpassingsvermogen (BSA) De BSA is een screeningsinstrument waarmee het sociaal aanpassingsvermogen bij jeugdigen (4 t/m 23 jaar) in kaart kan worden gebracht. Met het instrument
Nadere informatieZelfredzaamheid-Matrix. Volledige en telbare beoordeling van cliënten
Zelfredzaamheid-Matrix Volledige en telbare beoordeling van cliënten Wat is de Zelfredzaamheid-Matrix? Zelfredzaamheid Zelfredzaamheid is: Het zelf realiseren van een acceptabel niveau op belangrijke domeinen
Nadere informatieAVG en Professionaliteit
Diplomeringsbijeenkomst AVG Opleiding (EUR) 25 januari 2010 AVG en Professionaliteit Dr. Wil H.E. Buntinx BTC www.buntinx.org Professionaliteit in strategisch perspectief AVG Strategisch perspectief Cliënten
Nadere informatieBuntinx Training & Consultancy. De professional en de manager in dialoog Mark Vervuurt. St. Michielsgestel. 20 januari 2010
Buntinx Training & Consultancy Boekpresentatie De professional en de manager in dialoog Mark Vervuurt St. Michielsgestel 20 januari 2010 www.buntinx.org De contextuele professional W.H.E. Buntinx Mission
Nadere informatieHandreiking voor de beoordeling van ouderen met de Zelfredzaamheid-Matrix
Handreiking voor de beoordeling van ouderen met de Zelfredzaamheid-Matrix Wijnand van den Boom, Menno Segeren, Leonie Klaufus, Tjerk Kamann, Steve Lauriks, Matty de Wit Handreiking voor de beoordeling
Nadere informatieResultaatgericht werken in het sociaal domein
Resultaatgericht werken in het sociaal domein Eigen kracht, schalen met de klant Bepalen van de eigen kracht -Gebruik eens een schaalvraag! Wat is een schaalvraag? Hoe zet je een schaalvraag in? Netwerk
Nadere informatieDe (h)erkenning van jongeren met een lichte verstandelijke beperking Dr. M. van Nieuwenhuijzen
De (h)erkenning van jongeren met een lichte verstandelijke beperking Dr. M. van Nieuwenhuijzen ISBN 978 90 8850 154 8 NUR 847 2010 B.V. Uitgeverij SWP Amsterdam Rede (in verkorte vorm) uitgesproken bij
Nadere informatieInstrument Beoordeling Sociaal Aanpassingsvermogen (BSA)
Instrument Beoordeling Sociaal Aanpassingsvermogen (BSA) Handleiding 2009 Lianne Lekkerkerker Ria Schouten Nederlands Jeugdinstituut Utrecht, februari 2009 2 Instrument Beoordeling Sociaal Aanpassingsvermogen
Nadere informatieKetenvorming in de zorg voor mensen met verstandelijke beperkingen?
Ketenvorming in de zorg voor mensen met verstandelijke beperkingen? Professionele en organisatorische voorwaarden. Dr. Wil H.E. Buntinx W. Buntinx Kennismarkt - Bussum 27 mei 2010 Handouts op www.buntinx.org
Nadere informatieKwaliteit van Bestaan
Kwaliteit van Bestaan in Context Landelijke studiedag Motoriek van de verstandelijk beperkte mens Nederlandse vereniging Fysiotherapie Verstandelijk Gehandicapten Dr. W. Buntinx 3 juni 2010 Kwaliteit van
Nadere informatieDe Nederlandse doelgroep van mensen met een LVB 14-12-2011. Van Basisvragenlijst LVB naar LVB-screeningsinstrument (screener LVB)
Zwakzinnigheid (DSM-IV-TR) Code Omschrijving IQ-range Van Basisvragenlijst LVB naar LVB-screeningsinstrument (screener LVB) Xavier Moonen Orthopedagoog/GZ-Psycholoog Onderzoeker Universiteit van Amsterdam
Nadere informatieToets OndersteuningsPlannen
Toets OndersteuningsPlannen Wat De Toets OndersteuningsPlannen kan worden gebruikt voor het beoordelen van de systematiek die een zorgaanbieder hanteert voor persoonlijke ondersteuningsplannen. Daarnaast
Nadere informatieProfessionaliteit in de zorg
Professionaliteit in de zorg vraagt om herwaardering Dr. W.H.E. Buntinx VGN 'Met vertrouwen in de gehandicaptenzorg' 29 september 2009 Bussum Proloog Twee onderzoeken IGZ 2007: Kwaliteit gehandicaptenzorg
Nadere informatieDe Zelfstandigheidsmatrix: weet wat je meet!
MEE Zuid-Holland Noord Grip op je leven en mee blijven doen Specialistenpool De Zelfstandigheidsmatrix: weet wat je meet! Een kwalitatief onderzoek naar de mogelijkheden van de ZRM bij de meting van de
Nadere informatieGehechtheidsproblematiek bij jongvolwassenen met lvb
Gehechtheidsproblematiek bij jongvolwassenen met lvb Een interventieprogramma Monique Boon Ton van der Wiel Psychische en Gedragsproblemen Relatief vaak sprake van psychische en gedragsproblemen. onder
Nadere informatieWelmoed Visser-Korevaar orthopedagoog seksuoloog NVVS SH Daphne Kemner orthopedagoog- seksuoloog NVVS SH. D. Kemner - W. Visser-Korevaar
Welmoed Visser-Korevaar orthopedagoog seksuoloog NVVS SH Daphne Kemner orthopedagoog- seksuoloog NVVS SH D. Kemner - W. Visser-Korevaar - 2017 1 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling
Nadere informatieBegeleidings- en behandelvisie. Humanitas DMH
Begeleidings- en behandelvisie Humanitas DMH Colofon Titel Auteurs Jos Rijfers & Willemijn Leliveld Uitgave September 2017 Dienstverlening aan mensen met een hulpvraag Inhoudsopgave 1. Missie en visie
Nadere informatieErvaren problemen door professionals
LVG en Verslaving Lectoraat GGZ-Verpleegkunde Ervaren problemen door professionals Kennisdeling 11 november 2010, Koos de Haan, deel 2 1 Wat komt aan bod? Onderzoek naar problemen door professionals ervaren
Nadere informatie> Retouradres Postbus EJ Den Haag. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340
Nadere informatieECTS-fiche. Graduaat Orthopedagogie Module Categoriaal Werken 5
ECTS-fiche Opzet van de ECTS-fiche is om een uitgebreid overzicht te krijgen van de invulling en opbouw van de module. Er bestaat slechts één ECTS-fiche voor elke module. 1. Identificatie Opleiding Graduaat
Nadere informatieEVB+ in beeld! Wat hebben mensen met een EVB+ nodig? Hoe kunnen we (toekomstige) professionals scholen? Hoe doen we inclusief onderzoek?
Wat hebben mensen met een EVB+ nodig? Kunnen we biofeedback gebruiken? Hoe kunnen we (toekomstige) professionals scholen? EVB+ in beeld! Wat is de invloed van spanning? Hoe doen we inclusief onderzoek?
Nadere informatieDe invloed van LVB en PTSS op behandelresultaten. Birgit Seelen-de Lang (GZ psycholoog) Berry Penterman (Psychiater) GGZ Oost Brabant, FACT
De invloed van LVB en PTSS op behandelresultaten Birgit Seelen-de Lang (GZ psycholoog) Berry Penterman (Psychiater) GGZ Oost Brabant, FACT 19 juni 2019 Vignet 33 jarige man, boerenzoon. Sinds 2010 bekend
Nadere informatieZelfredzaamheid-Matrix
Bijlage 2 Zelfredzaamheid-Matrix DOMEIN 1 - acute problematiek 2 - niet zelfredzaam 3 - beperkt zelfredzaam 4 - voldoende zelfredzaam 5 - volledig zelfredzaam Financiën Geen inkomsten. Hoge, groeiende
Nadere informatieSamenvatting. The Disability Assessment Structured Interview, Its reliability and validity in work disability assessment, 2010
Samenvatting The Disability Assessment Structured Interview, Its reliability and validity in work disability assessment, 2010 Als werknemers door ziekte hun werk niet meer kunnen doen betaalt de werkgever
Nadere informatieSamenvatting Samenvatting
Samenvatting Jaarlijks doen vele jeugdigen met een lichte verstandelijke beperking In Nederland een beroep op de hulpverlening. Een aanmerkelijk aantal van hen krijgt deze hulp van een LVG-instituut.
Nadere informatieInstructie cliëntprofielen
Bijlage 4 Instructie cliëntprofielen Dit document beschrijft: 1. Inleiding cliëntprofielen 2. Proces ontwikkeling cliëntprofielen 3. Definitie cliëntprofielen 4. De cliëntprofielen op hoofdlijnen 5. De
Nadere informatieOnderzoekers: diverse onderzoekers, in binnen- en buitenland onder leiding van Prof. Dr. C. Vlaskamp, Dr. A. van der Putten & Drs. P.
Alle projecten richten zich op personen met (zeer) ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen en staan onder leiding van Prof. Dr. C. Vlaskamp en/of Dr. A. van der Putten. Lopende projecten 1.
Nadere informatieBlik op de Toekomst Marjolein Herps (M.Herps@vilans.nl) Wil Buntinx (Wil@buntinx.org) 10 april 2014
Blik op de Toekomst Marjolein Herps Wil Buntinx (M.Herps@vilans.nl) (Wil@buntinx.org) 10 april 2014 Ondersteuningsplannen Verleden Heden Toekomst Ondersteuningsplannen Verleden Education for All Handicapped
Nadere informatieROM in de ouderenpsychiatrie
Improving Mental Health by Sharing Knowledge ROM in de ouderenpsychiatrie Marjolein Veerbeek Richard Oude Voshaar, Anne Margriet Pot Financier: Ministerie van VWS 2 Routine Outcome Monitoring Definitie
Nadere informatieJaargang 2 nummer 1 16 dec 2010
Jaargang 2 nummer 1 16 dec 2010 Inhoudsopgave: Inleiding Minisymposium LVG en Verslaving De belangrijkste problemen volgens hulpverleners De ervaringen van cliënten De ervaringen van verwanten Vervolgstappen
Nadere informatieDe resultaten van het project
De resultaten van het project Project (On)Beperkte Opvang Mensen met Licht Verstandelijke Beperkingen in de Maatschappelijke Opvang Peter van den Broek Landelijk projectleider Agenda Het project De instrumenten
Nadere informatieKenmerken en oorzaken van een licht verstandelijke beperking
Kenmerken en oorzaken van een licht verstandelijke beperking Mariska Zoon www.nji.nl Januari 2012 Een licht verstandelijke beperking Met de term licht verstandelijk beperkt worden volgens de DSM-IV-TR
Nadere informatieOVERZICHT INSTRUMENTEN ADAPTIEF GEDRAG Bea Maes, Ilse Noens en Jarymke Maljaars, KU Leuven, Onderzoekseenheid Gezins- en Orthopedagogiek Mei 2017
OVERZICHT INSTRUMENTEN ADAPTIEF GEDRAG Bea Maes, Ilse Noens en Jarymke Mals, KU Leuven, Onderzoekseenheid Gezins- en Orthopedagogiek Mei 2017 Aard van instrument Doelgroep Inhoud Lengte Vlaamse normen
Nadere informatieDiagnostiekvisie. Humanitas DMH
Diagnostiekvisie Humanitas DMH Colofon Titel Auteurs Jos Rijfers & Willemijn Leliveld Uitgave Oktober 2017 Dienstverlening aan mensen met een hulpvraag Inhoudsopgave 1. Missie en visie van Humanitas DMH
Nadere informatieDe Zelfredzaamheid-Matrix
De Zelfredzaamheid-Matrix Factsheet over het eenvoudig en gestandaardiseerd meten van zelfredzaamheid. 2 Wat is de Zelfredzaamheid-Matrix? 2 De OGz kan de ZRM goed gebruiken 3 De ontwikkeling van de ZRM:
Nadere informatieIndividueel verhuisprofiel en verhuisplan
Individueel verhuisprofiel en verhuisplan Het ondersteunen van kinderen en volwassenen met een verstandelijke en zintuiglijke beperking bij verhuizen Marijse Pol Bartiméus Expertisecentrum Doofblindheid
Nadere informatieDirectief klachtgericht
Individuele psychomotorische therapie (PMT) ter bevordering van het herkennen en het gepast uiten van gevoelens en emoties, voor mensen met internaliserende gedragsproblemen, met een licht verstandelijke
Nadere informatieMesis Handreiking. Versie 2.1 MEE AZ
Mesis Handreiking Voor bespreken uitkomst LVB doelgroep Versie 2.1 MEE AZ Tot stand gekomen met financiering van het fonds SPZ in een werkplaats op het Kennisplein gehandicaptensector Colofon: Tekst: Peter
Nadere informatieDe ZRJ: wat kun je ermee?
De ZRJ: wat kun je ermee? Zelfredzaamheidschaal voor Jeugdigen Lianne Lekkerkerker & Anne Addink NJi De ZRJ: waar hebben we het over? Wie kent de ZRJ? Wie kent de ZRM? Wat meet de ZRJ? Wat is zelfredzaamheid?
Nadere informatieZorgen voor getraumatiseerde kinderen: een training voor opvoeders
Zorgen voor getraumatiseerde kinderen: een training voor opvoeders Handboek voor trainers Redactie: Leony Coppens Carina van Kregten Houten 2012 2012 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media
Nadere informatieInformatie Minimale Dataset Verstandelijke Beperking. Wat is de Minimale Dataset (MDS) verstandelijke beperking?
Informatie Minimale Dataset Verstandelijke Beperking Wat is de Minimale Dataset (MDS) verstandelijke beperking? De MDS is een set van instrumenten of vragen voor iedereen die gegevens verzamelt van mensen
Nadere informatieHET BELANG VAN DE RELATIE
HET BELANG VAN DE RELATIE Een onderzoek naar het verband tussen de werkalliantie en de motivatie voor begeleiding bij jongeren met een licht verstandelijke beperking - samenvatting eindrapport - Regioplan:
Nadere informatieTips bij het in gesprek gaan met een burger met een licht verstandelijke beperking
Tips bij het in gesprek gaan met een burger met een licht verstandelijke beperking S.N. Kuik (2014, ongepubliceerd) Inleiding Het in Gesprek gaan met iemand met een LVB vergt nogal wat van Gespreksvoerders.
Nadere informatieDeel VI Verstandelijke beperking en autisme
Deel VI Inleiding Wat zijn de mogelijkheden van EMDR voor cliënten met een verstandelijke beperking en voor cliënten met een autismespectrumstoornis (ASS)? De combinatie van deze twee in een en hetzelfde
Nadere informatieOngemerkt problematisch. Marieke Zwaanswijk (onderzoeker NIVEL) Marijke Lutjenhuis (huisarts)
Ongemerkt problematisch Marieke Zwaanswijk (onderzoeker NIVEL) Marijke Lutjenhuis (huisarts) Kijk, als een kind zich opzettelijk uit de auto gooit, dan is het vrij duidelijk dat er iets mis is. Dan heb
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2017 2018 30 169 Mantelzorg 29 538 Zorg en maatschappelijke ondersteuning Nr. 70 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT Aan de Voorzitter
Nadere informatieZelfredzaamheidsMonitor. november 2014 / versie 2.7
ZelfredzaamheidsMonitor november 2014 / versie 2.7 Een initiatief van i.s.m. Vilans werkt aan kennisontwikkeling, onderzoek, innovatie, implementatie en kennisverspreiding in de langdurende zorg. CTOW
Nadere informatieHerkennen van en omgaan met mensen met een lichte verstandelijke beperking
Herkennen van en omgaan met mensen met een lichte verstandelijke beperking Doelgroep s Heeren Loo, Almere: Alle leeftijden: kinderen, jongeren & volwassenen (0 100 jaar) Alle niveaus van verstandelijke
Nadere informatieDe rol van de gedragskundige. LVB en Verslaving Workshopronde 1 Slotbijeenkomst Trimbos 16-04-2013
De rol van de gedragskundige LVB en Verslaving Workshopronde 1 Slotbijeenkomst Trimbos 16-04-2013 Spin in het web? Agenda Korte uiteenzetting LVB en verslaving Functie-eisen Rol gedragskundige Discussie
Nadere informatieBijlage: Beleidsregels maatschappelijke ondersteuning Diemen 2015
Bijlage: Beleidsregels maatschappelijke ondersteuning Diemen 2015 Bijlage 2 Afschrijvingstermijnen hulpmiddelen en woningaanpassingen 4 jaar 5 jaar 6 jaar Autozitje voor kinderen Aankoppelbaar fietsdeel
Nadere informatieHet Gesprek de hulpvraagverduidelijking
Het Gesprek de hulpvraagverduidelijking Datum melding: Medewerker: Datum gesprek: Gegevens cliënt Naam cliënt(en) /melders Man Vrouw Echtpaar Kinderen (aantal) Adres Postcode en woonplaats Geboortedatum
Nadere informatieVerstandelijk beperking in de praktijk
Verstandelijk beperking in de praktijk Michiel Vermaak Arts voor Verstandelijk Gehandicapten Bestuursatelier 11 november 2016 Programma Arts voor Verstandelijk Gehandicapten Intelligentie? Epidemiologie
Nadere informatieVerstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen
Verstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen Congres Focus op Onderzoek, 22 juni 2015 Gerda de Kuijper, AVG/senior senior onderzoeker CVBP/UMCG Dederieke Festen AVG/senior onderzoeker
Nadere informatieDiagnostiek LVB & Psychiatrie Een vak apart?!
Diagnostiek LVB & Psychiatrie Een vak apart?! Symposium 17 mei 2018 LKC volwassenen&psychiatrie Jeanet nieuwenhuis, ( beleids) psychiater en junior onderzoeker VGGNet Inhoud lezing Verwachtingen en leerdoelen
Nadere informatieWIE IS HET? LVB & Zelfredzaamheid: Een vergelijking tussen 010 & 020. Marie-Jolette Luijks & Leonie Harwig Symposium 2 juli 2015
WIE IS HET? LVB & Zelfredzaamheid: Een vergelijking tussen 010 & 020 Marie-Jolette Luijks & Leonie Harwig Symposium 2 juli 2015 Programma workshop Aanleiding onderzoek Doelgroep: Over wie hebben we het?
Nadere informatieEllen Peeters MANP Karin schlepers Stichting Epilepsie Instellingen Nederland
Ellen Peeters MANP Karin schlepers Stichting Epilepsie Instellingen Nederland 1. Algemene informatie verstandelijke beperking 2. Oorzaken Verstandelijk beperking en epilepsie 3. Complexe zorg 4. Behandeling
Nadere informatieZRM-klantprofielen in het Sociaal Domein
ZRM-klantprofielen in het Sociaal Domein Een eerste ontwerp van klantprofielen op basis van Zelfredzaamheid- Matrix (ZRM) scores van bijstandsgerechtigden, kwetsbare huishoudens en mensen die zich aanmelden
Nadere informatieLectoraat GGZ-Verpleegkunde. LVG en Verslaving. s Heerenloo 30 juni 2010
Lectoraat GGZ-Verpleegkunde LVG en Verslaving s Heerenloo 30 juni 2010 1 Wat komt aan bod? Overzicht programma LVG en verslaving Prevalentiegegevens Casus Brijder en s Heerenloo Discussie nav casuïstiek
Nadere informatieHet ICF schema ziet er als volgt uit. (Schema uit hoofdtekst hier opnemen)
1 International Classification of Functioning, Disability and Health Het ICF-Schema ICF staat voor; International Classification of Functioning, Disability and Health. Het ICF-schema biedt een internationaal
Nadere informatieeven VoorSTELLEN Met Cardea kun je verder!
even VoorSTELLEN Met Cardea kun je verder! Als we over cliënten praten, bedoelen we kinderen, jongeren en hun ouders. Als we over ouders praten, bedoelen we ook eenoudergezinnen, verzorgers, voogden en/of
Nadere informatieInleiding Mensen met een verstandelijke beperking.
Inleiding Mensen met een verstandelijke beperking. Aly Waninge Fysiotherapeute Koninklijke Visio De Brink Lector Participatie en gezondheid van mensen met een visuele en verstandelijke beperking Hanzehogeschool
Nadere informatie14-12-2011. Programma. Problematisch middelengebruik voorkomen bij mensen met LVB. Alcohol- en drugsgebruik bij LVB. Definitie LVB
Problematisch middelengebruik voorkomen bij mensen met LVB Marijke Dijkstra Trimbos instituut Focus op onderzoek Utrecht, 2 december 2011 Improving Mental Health by Sharing Knowledge Programma Middelengebruik
Nadere informatiehoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 Hoofdstuk 5
SAMENVATTING 117 Pas kortgeleden is aangetoond dat ADHD niet uitdooft, maar ook bij ouderen voorkomt en nadelige gevolgen kan hebben voor de patiënt en zijn omgeving. Er is echter weinig bekend over de
Nadere informatieEen praktijkgericht onderzoek bij verpleegkundigen naar het objectiveren van cognitieve functies
Een praktijkgericht onderzoek bij verpleegkundigen naar het objectiveren van cognitieve functies Marloes Peeters Verpleegkundig Specialist GGZ mpjpeeters@vvgi.nl 12-12-2014 Agenda Probleem Vraagstelling
Nadere informatiePAS. Handleiding. Deel B. Persoonlijke Arbeidsvaardigheden Signaleren. Een hulpmiddel bij het zoeken naar passend werk
PAS Een hulpmiddel bij het zoeken naar passend werk Handleiding Deel B Handleiding Adviesgroep ErgoJob Auteurs: Senioradviseur: In opdracht van: Marije Goos Lieke van de Graaf Wendy Speksnijder Natascha
Nadere informatieZelfmanagement bij mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden door verstandelijke beperkingen
Zelfmanagement bij mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden door verstandelijke beperkingen Een speciale uitdaging voor het huisartsenteam en het steunnetwerk Dr. Jany Rademakers, NIVEL Drs. Jeanny
Nadere informatieLeven met een psychotische stoornis
Leven met een psychotische stoornis Van A tot ggz De boeken in de reeks Van A tot ggz beschrijven niet alleen oorzaak, verloop en behandeling van de onderhavige problemen, maar geven ook antwoord op de
Nadere informatieRichtlijn Effectieve Interventies LVB. Jolanda Douma Onderzoekscoördinator Landelijk Kenniscentrum LVG. Focus op Onderzoek 1 december 2011
2 Richtlijn Effectieve Interventies LVB Jolanda Douma Onderzoekscoördinator Landelijk Kenniscentrum LVG Focus op Onderzoek 1 december 2011 Achtergrond Weinig interventies ontwikkeld voor jeugdigen met
Nadere informatieWat elke professional over de oggz moet weten
Wat elke professional over de oggz moet weten Wat elke professional over de oggz moet weten Houten 2012 ISBN 978-90-313-9940-6 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media 2012 Alle rechten voorbehouden.
Nadere informatieBegeleid zelfstandig wonen. Voor jongeren met een (lichte) verstandelijke beperking
Begeleid zelfstandig wonen Voor jongeren met een (lichte) verstandelijke beperking Melius Zorg - Tel: 010 842 2526 - Email: info@meliuszorg.nl - Kenmerken begeleiding (LVB-) Jongeren Melius Zorg biedt
Nadere informatieZelfredzaamheid-Matrix
Zelfredzaamheid-Matrix Volledige en telbare beoordeling van cliënten S. Lauriks, M.C.A. Buster, M.A.S. de Wit, S. van de Weerd, en G. Tichelaar Inleiding Waarom komen mensen bij de publieke (geestelijke)
Nadere informatieKinderrevalidatie: het bereiken van een optimale autonomie en participatie voor kinderen met beperkingen
Kinderrevalidatie: het bereiken van een optimale autonomie en participatie voor kinderen met beperkingen Anke Meester-Delver, kinderrevalidatiearts, afd. revalidatie, AMC Definitie kinderrevalidatie Kinderrevalidatie
Nadere informatieLicht verstandelijke beperking onder cliënten van CVD Havenzicht nachtopvang in 2017
Licht verstandelijke beperking onder cliënten van CVD Havenzicht nachtopvang in 2017 Augustus 2018 Colofon Licht verstandelijke beperking onder cliënten van CVD Havenzicht nachtopvang in 2017 Auteurs:
Nadere informatieINDIGO HET ANTWOORD OP DE BASIS GGZ
INDIGO HET ANTWOORD OP DE BASIS GGZ Inhoudsopgave Indigo Brabant 2 Wat is de Basis GGZ? 2 Wat kan Indigo mij bieden? 4 1. POH-GGZ 2. Generalistische Basis GGZ Specialistische GGZ 7 Heeft u vragen? 7 Contact
Nadere informatieFactsheet. Uitleg over cliëntondersteuning De cliëntenraad aan zet
Factsheet Uitleg over cliëntondersteuning De cliëntenraad aan zet Colofon Uitgave Landelijke Cliëntenraad Postbus 95966 2509 CZ Den Haag T (070) 3499790 www.landelijkeclientenraad.nl info@lcr-suwi.nl Auteurs
Nadere informatieGouverneur Kremers Centrum
26-11- 14 Gouverneur Kremers Centrum Vooraf Hoe keken we naar mensen met een beperking? van Defectmodellen van verstandelijke beperking Probleem in de persoon - syndroom - geneesche afwijking - ontwikkelingsstoornis
Nadere informatieStoppen met langdurig antipsychoticagebruik voor gedragsproblemen. Gerda de Kuijper Arts verstandelijk gehandicapten/senior onderzoeker
Stoppen met langdurig antipsychoticagebruik voor gedragsproblemen Gerda de Kuijper Arts verstandelijk gehandicapten/senior onderzoeker Congres Focus op onderzoek Utrecht 22 juni 2015 Inhoud presentatie
Nadere informatieVerstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen
Verstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen Congres Focus op Onderzoek, 22 juni 2015 Gerda de Kuijper, AVG/senior senior onderzoeker CVBP/UMCG Dederieke Festen AVG/senior onderzoeker
Nadere informatieBeschrijving Doelstellingen Wmo Stabilisering en Groei
Beschrijving Doelstellingen Wmo 2015-2018 Stabilisering en Groei Beschrijving doel Stabilisering Doel Individu in staat stellen op het hoogst haalbare niveau van participatie en zelfredzaamheid te komen
Nadere informatieZorg Verbeteren in Eigen Huis. Achtergrond van de methode
Zorg Verbeteren in Eigen Huis Achtergrond van de methode Dr. W.H.E. Buntinx Buntinx Training & Consultancy www.buntinx.org Symposium De Driestroom 15 oktober 2009 Elst 1 Achtergrond van de methode voor
Nadere informatieSociale uitsluiting bij autisme spectrum stoornis (ASS) Gegevens bij aanmelding. Gegevens bij aanmelding. Inhoud
Gegevens bij aanmelding Gegevens bij aanmelding Ervaring Bijna iedereen Waarom/bij wie? Langdurige overvraging Stress en puberteit Drugs Geen grip op leven; zeer onveilig gevoel Bij jongeren ( als ouder
Nadere informatieLeven met een alcoholprobleem
Leven met een alcoholprobleem Van A tot ggz De boeken in de reeks Van A tot ggz beschrijven niet alleen oorzaak, verloop en behandeling van de onderhavige problemen, maar geven ook antwoord op de vraag
Nadere informatieDit proefschrift presenteert de resultaten van het ALASCA onderzoek wat staat voor Activity and Life After Survival of a Cardiac Arrest.
Samenvatting 152 Samenvatting Ieder jaar krijgen in Nederland 16.000 mensen een hartstilstand. Hoofdstuk 1 beschrijft de achtergrond van dit proefschrift. De kans om een hartstilstand te overleven is met
Nadere informatieSamenvatting. april 2006
Samenvatting Alzheimer Nederland spant zich in om de zorg voor mensen met dementie en hun familieleden te verbeteren. Het streven is de zorg in de regio beter af te stemmen op mensen met dementie en degenen
Nadere informatieKenmerken en oorzaken van een licht verstandelijke beperking
Kenmerken en oorzaken van een licht verstandelijke beperking Mariska Zoon www.nji.nl Juli 2013 Een licht verstandelijke beperking Met de term licht verstandelijk beperkt worden volgens de DSM-IV-TR (Diagnostic
Nadere informatiejeugdcatalogus West Brabant West Criteria Verwijsmodel GGD Amsterdam versie 2013
jeugdcatalogus West Brabant West Matrix Criteria Verwijsmodel GGD Amsterdam versie 2013 Werken met de matrix maatschappelijke redzaamheid Wat is de matrix maatschappelijke zelfredzaamheid? De matrix maatschappelijke
Nadere informatieNetwerk Ouderenzorg Regio Noord
Netwerk Ouderenzorg Regio Noord Vragenlijst Behoefte als kompas, de oudere aan het roer Deze vragenlijst bestaat vragen naar uw algemene situatie, lichamelijke en geestelijke gezondheid, omgang met gezondheid
Nadere informatieOverschatting en overvraging van patiënten in de psychiatrie. Maartje Brink Verpleegkundige in opleiding tot specialist GGZ Parnassia Groep
Overschatting en overvraging van patiënten in de psychiatrie Maartje Brink Verpleegkundige in opleiding tot specialist GGZ Parnassia Groep Inhoud Casusbeschrijving Disharmonisch intelligentieprofiel Emotionele
Nadere informatieNederlandse samenvatting (Summary in Dutch)
Nederlandse samenvatting (Summary in Dutch) 159 Ouders spelen een cruciale rol in het ondersteunen van participatie van kinderen [1]. Participatie, door de Wereldgezondheidsorganisatie gedefinieerd als
Nadere informatieZelfredzaamheidprofielen van mensen met AWBZ-begeleiding in de Peelgemeenten
Zelfredzaamheidprofielen van mensen met AWBZ-begeleiding in de Peelgemeenten 1. Inleiding De gemeenten in de Peel bereiden zich voor op de veranderingen in het sociale domein en voeren onder andere een
Nadere informatieHet Mikzo ADL PLANMATIG VASTSTELLEN WELKE VERZORGING NODIG IS. Sven E. Gutker de Geus
Het Mikzo ADL PLANMATIG VASTSTELLEN WELKE VERZORGING NODIG IS Sven E. Gutker de Geus Het Mikzo ADL Planmatig vaststellen welke verzorging nodig is Uitgave ZorgvoorKennis 2019 2019 ZorgvoorKennis Alle rechten
Nadere informatieDe effectiviteit van preventieve. voorlichting aan migrantenouders in. Rotterdam over ggz problematiek en. licht verstandelijke beperking
Nuray Dogan Nadia el Gharnati Erasmus Universiteit 19-11-2015 De effectiviteit van preventieve voorlichting aan migrantenouders in Rotterdam over ggz problematiek en licht verstandelijke beperking De Rotterdamse
Nadere informatieSamenvatting. Samenvatting
Samenvatting Op grond van klinische ervaring en wetenschappelijk onderzoek, is bekend dat het gezamenlijk voorkomen van een pervasieve ontwikkelingsstoornis en een verstandelijke beperking tot veel bijkomende
Nadere informatieHoofdstuk 20. Gezondheid en informatie
Hoofdstuk 20. Gezondheid en informatie Samenvatting Bijna de helft van de Leidenaren heeft in de afgelopen 12 maanden wel eens informatie gezocht over gezondheid. Het meest wordt informatie gezocht over
Nadere informatieDE KENNIS OVER OUDERE PATIËNTEN QUIZ (KOP-Q)
DE KENNIS OVER OUDERE PATIËNTEN QUIZ (KOP-Q) Onderzoeksgroep Chronisch zieken, Faculteit Gezondheidszorg, Hogeschool Utrecht, Utrecht, Nederland Jeroen Dikken, MSc, RN Jita G. Hoogerduijn, PhD Marieke
Nadere informatieMikzo Sociaal Domein PLANMATIG, PERSOONS- EN RESULTAATGERICHT. Sven E. Gutker de Geus Gea van Oortmarssen
Mikzo Sociaal Domein PLANMATIG, PERSOONS- EN RESULTAATGERICHT Sven E. Gutker de Geus Gea van Oortmarssen Mikzo Sociaal Domein Planmatig, persoons- en resultaatgericht ISBN/EAN: 978-90-826449-6-8 Uitgave
Nadere informatieDE ZELFREDZAAMHEIDSMATRIX: WEET WAT JE MEET!
DE ZELFREDZAAMHEIDSMATRIX: WEET WAT JE MEET! Een kwalitatief onderzoek naar de mogelijkheden van de ZRM bij de meting van de hulpvraag bij mensen met een verstandelijke beperking Augustus 2014 Platform
Nadere informatie