Arbeiders organiseert u! CNV Senioren 29 maart 2017

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Arbeiders organiseert u! CNV Senioren 29 maart 2017"

Transcriptie

1 Arbeiders organiseert u! CNV Senioren 29 maart 2017

2

3 Industriële revolutie Engeland, Frankrijk en België ontwikkelen Nederland tot 1850 achtergebleven

4 De arbeidersklasse Werken in fabrieken Arbeidersklasse ontstaat Vrouwen- en kinderarbeid Bestaansonzekerheid Lange dagen, lage lonen Geen verzekeringen

5 De arbeidersklasse Arbeid als koopwaar Slechte arbeidsomstandigheden Slechte woonomstandigheden Slechte voeding Slechte hygiëne Verenigingen bloeien

6

7

8 Reacties op de Sociale Kwestie Morele verontwaardiging Socialisme en communisme Klassenstrijd en revolutie Progressief liberalisme Abraham Kuyper Kwam op voor de Kleine Luyden Soevereiniteit in eigen kring

9 Kuyper over de Sociale Kwestie Beroep op de Bijbel Jezus kiest voor de onderdrukten Isolement van het individu Kapitaal in handen van enkelen Markt overheerst

10 1891: Christelijk Sociaal Congres Onder leiding van Abraham Kuyper De Sociale Kwestie Architectonische kritiek op de samenleving Kuyper wilde een samenleving als een gemeenschap waarin niemand tekort kwam Waarin bezitters rentmeesters waren En de arbeiders kregen wat hen toekwam De arbeider was zijn loon waardig. Recht op een menswaardig bestaan, niet uit barmhartigheid, maar omdat de mens geschapen is naar Gods beeld

11 1891: Christelijk Sociaal Congres Loonsverhoging Vermindering van uren (maximaal 10 uur per dag) Vrije zondag Desnoods door middel van staking Stimulans tot christelijke vakverenigingen, los van de patroons Maar wel tegen de klassenstrijd Organisatie rondom vak en beroep Verzekering tegen ziekte en werkloosheid Weerstandskas

12 1891: Rerum Novarum Pauselijke encycliek Kritiek op socialisme en ongebreideld kapitalisme Rechtvaardig loon Solidariteit met de zwakkeren Samenwerking tussen kapitaal en arbeid Instrumenten: Overheidsingrijpen Vorming van vakbonden Fondsen van werkgevers en werknemers

13 Christelijke vakbonden 1894: Nederlandse Vereniging van Christelijke Kantooren Handelsbedienden 1896: Unitas (algemeen christelijk) 1900: Nederlandse Christelijke Bouwarbeidersbond 1909: CNV 1925: RKWV

14 1909: oprichting van het CNV Behoefte aan professionalisering Bezoldigde bestuurders 1903: Spoorwegstaking Waterscheiding tussen socialisten en christenen Neutrale vakbond gepaseerd station 1906 oprichting NVV 1909 oprichting CNV Het CNV aanvaardt als grondslag de Christelijke beginselen en verwerpt mitsdien de klassenstrijd

15 Verbeteringen Hogere lonen Kortere werkdagen Cao s Vakantiedagen TBC-fondsen Vakantieoorden Verzekeringen Scholing

16

17

18 Jaren 30: Crisisjaren Oorlog: De bond ondergronds Wederopbouw: Hard werken, laag loon Jaren 50: Sociale wetten, WOR Jaren 60: Loonexplosie, welvaartsstaat Jaren 70: Kwaliteit van de arbeid Jaren 80: Crisis en bezuinigingen

19 Eenheidsvakbeweging? Na 1945 Overlegorgaan van vakcentrales Jaren 60 sociaal-politieke afstemming NVV en NKV willen samenwerking intensiveren 1971: NKV en NVV willen fusie CNV wil naar federatie met ruimte voor zelfstandige positie en identiteit Arie Groenevelt (polarisatie) maakt CNV ers kopschuw Leden voor eigen rol van het CNV 1974: gesprekken lopen stuk 1975: federatie van NVV en NKV 1981: oprichting FNV

20 1989-nu Val van de muur Neoliberalisme Individualisering Ontkerkelijking Van progressief naar conservatief Van beweging naar instituut Grote veranderingen (samenleving, arbeidsmarkt, technologie, wereld) Toekomstdroom: een beweging van mensen voor een rechtvaardige samenleving

21 Kroonjuwelen van het CNV Mens als beelddrager van God Geïnspireerd door evangelie en christelijk-sociaal denken Niet de overheid, niet het individu, niet de markt is bepalend. Verantwoordelijkheid voor jezelf en de naaste Samen met werkgevers zaken oplossen Belangenbehartiging Ontwikkeling Een samenleving waarin iedereen meedoet

22

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 paragraaf 1 t/m 5

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 paragraaf 1 t/m 5 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 paragraaf 1 t/m 5 Samenvatting door Sven 1427 woorden 12 april 2018 7,7 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Paragraaf 3.1 In de wereld van

Nadere informatie

6,6. Werkstuk door een scholier 1883 woorden 9 februari keer beoordeeld. Zijn vakbonden noodzakelijk? Wat is een vakbond?

6,6. Werkstuk door een scholier 1883 woorden 9 februari keer beoordeeld. Zijn vakbonden noodzakelijk? Wat is een vakbond? Werkstuk door een scholier 1883 woorden 9 februari 2004 6,6 83 keer beoordeeld Vak Economie Zijn vakbonden noodzakelijk? Wat is een vakbond? In het Van Dale woordenboek staat dat een vakbond een vereniging

Nadere informatie

De sociale kwestie, d.w.z. het vraagstuk van de slechte leef- woon- en werkomstandigheden van de (fabrieks)arbeiders en hun gezinnen.

De sociale kwestie, d.w.z. het vraagstuk van de slechte leef- woon- en werkomstandigheden van de (fabrieks)arbeiders en hun gezinnen. Hoofdstuk 2 De arbeiders lat van zich hor De historicus Brugman citeert in zijn boek Het ontwak der arbeidde klasse e dokter uit Gouda, die in 1842 schrijft over kinder van 7 jaar die in de textielindustrie

Nadere informatie

Tijd van burgers en stoommachines Emancipatie en democratisering. Onderzoeksvraag: Hoe werd de politiek gedemocratiseerd?

Tijd van burgers en stoommachines Emancipatie en democratisering. Onderzoeksvraag: Hoe werd de politiek gedemocratiseerd? Onderzoeksvraag: Hoe werd de politiek gedemocratiseerd? Kenmerkende aspecten: * Voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen en vrouwen aan het politiek proces. * De opkomst van

Nadere informatie

Tijd van burgers en stoommachines 1800 1900. 8.6 Emancipatie en democratisering. Onderzoeksvraag: Hoe werd de politiek gedemocratiseerd?

Tijd van burgers en stoommachines 1800 1900. 8.6 Emancipatie en democratisering. Onderzoeksvraag: Hoe werd de politiek gedemocratiseerd? Onderzoeksvraag: Hoe werd de politiek gedemocratiseerd? Kenmerkende aspecten: * Voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen en vrouwen aan het politiek proces. * De opkomst van

Nadere informatie

[ Vakman ] Weet je dat? CNV Hout en Bouw

[ Vakman ] Weet je dat? CNV Hout en Bouw [ Vakman ] Weet je dat? CNV Hout en Bouw Sta sterk! [ Werk In Nederland ] Er zijn verschillende manieren waarop je in Nederland kan werken. Je kunt tijdelijk in Nederland werken voor een Poolse werkgever.

Nadere informatie

A = Druk & Papier B = INDUSTRIEBOND o/a omg. Nm. C = ABVA KABO D = VERVOERSBOND E = CAO'S F = FNV NVV NKV cursussen en ged.

A = Druk & Papier B = INDUSTRIEBOND o/a omg. Nm. C = ABVA KABO D = VERVOERSBOND E = CAO'S F = FNV NVV NKV cursussen en ged. A = Druk & Papier B = INDUSTRIEBOND o/a omg. Nm. C = ABVA KABO D = VERVOERSBOND E = CAO'S F = FNV NVV NKV cursussen en ged. Dienstenbond G = DIENSTENBOND H = DIENSTENBOND J = K.A.B. K = BESTUURDERSBOND

Nadere informatie

Inleiding Piet Hazenbosch Voormalig Bestuursadviseur CNV en historicus. Dames en heren,

Inleiding Piet Hazenbosch Voormalig Bestuursadviseur CNV en historicus. Dames en heren, Inleiding Piet Hazenbosch Voormalig Bestuursadviseur CNV en historicus Dames en heren, Het thema van onze bijeenkomst is 'Spanning tussen Kerk en Vakbeweging'. Blijkbaar gaan de organisatoren van ons samenzijn

Nadere informatie

3. Tussen idee en praktijk Nationalisme en Liberalisme p

3. Tussen idee en praktijk Nationalisme en Liberalisme p 3. Tussen idee en praktijk 3.1. Nationalisme en Liberalisme p. 50-53 Instap Torre Bela kijkfragment De Anjerrevolutie in Portugal (1974) en de nieuwe samenleving op het landgoed Torre Bela Welke idealen

Nadere informatie

Archivalia A.L.M. Arnolds

Archivalia A.L.M. Arnolds Plaatsingslijst Archiefnummer: 520 Archiefnaam: ARNO Sector: Stands- en vakorganisaties Soort archief: Archivalia van persoon Datering: 1938-1978 Katholiek Documentatie Centrum 2011 1 Scriptie in het kader

Nadere informatie

Samenvatting Levensbeschouwing Hoofdstuk 1 en 2

Samenvatting Levensbeschouwing Hoofdstuk 1 en 2 Samenvatting Levensbeschouwing Hoofdstuk 1 en 2 Samenvatting door A. 1081 woorden 7 februari 2017 0 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Levensbeschouwing Hst. 1 paragraaf 7 Vier factoren bij de mens

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 8: Tijd van burgers en stoommachines

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 8: Tijd van burgers en stoommachines Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 8: Tijd van burgers en stoommachines Samenvatting door Larissa 665 woorden 18 januari 2016 5,4 5 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Hoofdstuk 8: Tijd van

Nadere informatie

Vakbeweging en neoliberalisme. Saskia Boumans NVA /

Vakbeweging en neoliberalisme. Saskia Boumans NVA / Vakbeweging en neoliberalisme Saskia Boumans NVA / 18-04-18 neoliberalisme Jaren 40 >> Mont Pèlerin Society, de club van oa Friedrich Hayek, Milton Friedman, Karl Popper vrije markt is ordenende principe

Nadere informatie

Tijd van burgers en stoommachines De sociale kwestie.

Tijd van burgers en stoommachines De sociale kwestie. Onderzoeksvraag: Waardoor ontstonden het liberalisme en het socialisme, en hoe dachten liberalen en socialisten over de sociale kwestie? Kenmerkende aspect: De opkomst van de politiek maatschappelijke

Nadere informatie

Werk elke lichamelijke of geestelijke inspanning die wordt verricht met de bedoeling iets tot stand te brengen.

Werk elke lichamelijke of geestelijke inspanning die wordt verricht met de bedoeling iets tot stand te brengen. Samenvatting door een scholier 1600 woorden 26 september 2001 7,4 152 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Hoofdstuk 1 De betekenis van arbeid voor mens en samenleving 1.1 Wat is werk? Werk elke lichamelijke

Nadere informatie

COMPENDIUM VAN DE SOCIALE LEER VAN DE KERK

COMPENDIUM VAN DE SOCIALE LEER VAN DE KERK COMPENDIUM VAN DE SOCIALE LEER VAN DE KERK INHOUDSTAFEL INLEIDING Een integraal en solidair humanisme a) Bij het aanbreken van het derde millennium 1 b) De betekenis van dit document 3 c) Ten dienste van

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Mens en werk

Samenvatting Maatschappijleer Mens en werk Samenvatting Maatschappijleer Mens en werk Samenvatting door een scholier 2850 woorden 29 augustus 2006 2,4 5 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Arbeid is de bezigheden die economisch nut opleveren voor

Nadere informatie

De eerste cao voor postverspreiders. Informatie over de overeenkomst van opdracht en de arbeidsovereenkomst

De eerste cao voor postverspreiders. Informatie over de overeenkomst van opdracht en de arbeidsovereenkomst De eerste cao voor postverspreiders Informatie over de overeenkomst van opdracht en de arbeidsovereenkomst Liberalisering en cao Op 1 april 2009 is de postmarkt geliberaliseerd. Een van de voorwaarden

Nadere informatie

Samenvatting Economie H 6

Samenvatting Economie H 6 Samenvatting Economie H 6 Samenvatting door een scholier 977 woorden 10 mei 2002 5,8 40 keer beoordeeld Vak Economie Hfst. 6 6.1 - Ideaaltypische omschrijving: omschrijving van het volmaakte model * Vrije

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Mens en werk hoofdstuk 3, 4, 5 en 9

Samenvatting Maatschappijleer Mens en werk hoofdstuk 3, 4, 5 en 9 Samenvatting Maatschappijleer Mens en werk hoofdstuk 3, 4, 5 en 9 Samenvatting door een scholier 1287 woorden 11 juli 2001 6 24 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Mens en werk hst 3, 4, 5 en 9 Hoofdstuk

Nadere informatie

4 keer beoordeeld 25 juni 2016

4 keer beoordeeld 25 juni 2016 5,5 Samenvatting door Sienna 2085 woorden 4 keer beoordeeld 25 juni 2016 Vak Maatschappijleer Methode Thema's maatschappijleer Maatschappijleer Verzorgingsstaat Wat is een verzorgingsstaat? Een verzorgingsstaat

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis H3

Samenvatting Geschiedenis H3 Samenvatting Geschiedenis H3 Samenvatting door een scholier 2621 woorden 10 mei 2017 1 1 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden 1. Industrialisatie. -Uitvindingen sinds het einde van

Nadere informatie

Samenvatting door een scholier 1961 woorden 12 juni keer beoordeeld. Maatschappijleer

Samenvatting door een scholier 1961 woorden 12 juni keer beoordeeld. Maatschappijleer Samenvatting door een scholier 1961 woorden 12 juni 2008 7 9 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Maatschappij samenvatting, VERZORGINGSSTAAT! Essener Uitgeverij hoofdstuk 1, Waarom werken we? 90 procent

Nadere informatie

5,6. Hoofdvraag: Profielwerkstuk door een scholier 3387 woorden 2 maart keer beoordeeld. Inleiding:

5,6. Hoofdvraag: Profielwerkstuk door een scholier 3387 woorden 2 maart keer beoordeeld. Inleiding: Profielwerkstuk door een scholier 3387 woorden 2 maart 2004 5,6 210 keer beoordeeld Vak Economie Inleiding: Ik heb zelf niet voor dit onderwerp gekozen, maar het werd me als ware opgelegd. Dit komt doordat

Nadere informatie

4. De politieke en sociale ontvoogding. marxisme, socialisme, arbeidersbeweging en christendemocratie Pionier 5 p p.111

4. De politieke en sociale ontvoogding. marxisme, socialisme, arbeidersbeweging en christendemocratie Pionier 5 p p.111 4. De politieke en sociale ontvoogding marxisme, socialisme, arbeidersbeweging en christendemocratie Pionier 5 p. 98-107 + p.111 Instap kijkfragment: De Anjerrevolutie in Portugal in 1974 en een nieuwe

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 1 t/m 9

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 1 t/m 9 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 1 t/m 9 Samenvatting door een scholier 3000 woorden 6 oktober 2009 6 2 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 1. Voor industrie was nodig: energiebronnen. grondstoffen.

Nadere informatie

1. Werkgevers en vakbonden willen jou meer betrekken bij het cao-overleg. Dat vind ik..

1. Werkgevers en vakbonden willen jou meer betrekken bij het cao-overleg. Dat vind ik.. CNV Unie ledenenquête kunststof- en rubberindustrie oktober 2015 1. Werkgevers en vakbonden willen jou meer betrekken bij het cao-overleg. Dat vind ik.. Onzin, daar hebben we vakbonden voor Ben benieuwd

Nadere informatie

Samenvatting door Sietske 1388 woorden 17 september keer beoordeeld. Maatschappijleer. Paragraaf 1

Samenvatting door Sietske 1388 woorden 17 september keer beoordeeld. Maatschappijleer. Paragraaf 1 Samenvatting door Sietske 1388 woorden 17 september 2013 6 2 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Paragraaf 1 Werk of arbeid: iedere menselijke bezigheid die verricht wordt: 5. Met een bepaalde inspanning

Nadere informatie

Samenvatting door M woorden 19 oktober keer beoordeeld. Maatschappijleer Thema's maatschappijleer. 5.1 Waarom werken we?

Samenvatting door M woorden 19 oktober keer beoordeeld. Maatschappijleer Thema's maatschappijleer. 5.1 Waarom werken we? Samenvatting door M. 1838 woorden 19 oktober 2013 0 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer 5.1 Waarom werken we? 16 miljoen mensen, 16 stoelen Wat is werk of arbeid? Iedere

Nadere informatie

Beginselen van de politieke partijen die in 2006 in de Tweede Kamer vertegenwoordigd waren

Beginselen van de politieke partijen die in 2006 in de Tweede Kamer vertegenwoordigd waren Beginselen van de politieke partijen die in 2006 in de Tweede Kamer vertegenwoordigd waren Partij van de Arbeid (PvdA) Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD) Christen-democratisch Appèl (CDA) Democraten

Nadere informatie

CHRISTENEN IN DE SAMENLEVING

CHRISTENEN IN DE SAMENLEVING Domènec Melé CHRISTENEN IN DE SAMENLEVING Inleiding op de sociale leer van de Kerk 2018 INHOUDSOPGAVE LIJST VAN AFKORTINGEN... 9 INLEIDING... 13 Hoofdstuk I DE SOCIALE LEER VAN DE KERK... 17 De maatschappelijke

Nadere informatie

Over het EenVandaag Opiniepanel. Over het onderzoek

Over het EenVandaag Opiniepanel. Over het onderzoek 26 februari 2015 1 Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit 50.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek. De uitslag van de peilingen onder

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Module 5

Samenvatting Geschiedenis Module 5 Samenvatting Geschiedenis Module 5 Samenvatting door een scholier 1332 woorden 26 maart 2006 10 1 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Geschiedenis module 5 Hoofdstuk 1 1918, Troelstra wilde een revolutie

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Mens en werk

Samenvatting Maatschappijleer Mens en werk Samenvatting Maatschappijleer Mens en werk Samenvatting door een scholier 1034 woorden 5 mei 2005 8 7 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Hoofdstuk 1 Wat is werk: elke lichamelijke of geestelijke inspanning

Nadere informatie

4.1 De collectieve arbeidsovereenkomst

4.1 De collectieve arbeidsovereenkomst 4.1 De collectieve arbeidsovereenkomst De arbeidsvoorwaarden van veel werknemers zijn vastgelegd in een collectieve arbeidsovereenkomst. Dit is een overeenkomst die per bedrijf of bedrijfstak wordt afgesloten

Nadere informatie

6,4. Praktische-opdracht door een scholier 2064 woorden 24 juni keer beoordeeld. Maatschappijleer

6,4. Praktische-opdracht door een scholier 2064 woorden 24 juni keer beoordeeld. Maatschappijleer Praktische-opdracht door een scholier 2064 woorden 24 juni 2004 6,4 68 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Inleiding Om het vak maatschappijleer af te sluiten, moest ik nog een PO maken. Deze moest gaan

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5, par. 2 t/m 9

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5, par. 2 t/m 9 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5, par. 2 t/m 9 Samenvatting door een scholier 2091 woorden 24 april 2006 6,9 3 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden 2. Kenmerken van de industriële

Nadere informatie

Arbeidsethos betekent: de betekenis die mensen aan arbeid toekennen. Hoe mensen tegen het werk aan kijken dus.

Arbeidsethos betekent: de betekenis die mensen aan arbeid toekennen. Hoe mensen tegen het werk aan kijken dus. Samenvatting door een scholier 2102 woorden 3 april 2005 5,8 18 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Maatschappijleer 1. de betekenis van werk 1.1 Wanneer is er arbeid:

Nadere informatie

Hoger Onderwijs: van elitair naar massa-onderwijs Jef C. Verhoeven Centrum voor Onderwijssociologie KU Leuven

Hoger Onderwijs: van elitair naar massa-onderwijs Jef C. Verhoeven Centrum voor Onderwijssociologie KU Leuven Hoger Onderwijs: van elitair naar massa-onderwijs Jef C. Verhoeven Centrum voor Onderwijssociologie KU Leuven Lezing aan de Arteveldehogeschool 16 mei 2002 9 mei 2002 Hoger Onderwijs 1 - Beschrijving geven

Nadere informatie

Waardevolle arbeid. De sociale leer van de Kerk

Waardevolle arbeid. De sociale leer van de Kerk Waardevolle arbeid De sociale leer van de Kerk De sociale leer van de Kerk Over arbeid Het evangelie roept ons op om ons in te zetten voor onze naasten. Maar hoe weet je nu wat er gedaan moet worden, zeker

Nadere informatie

Emancipatie EMANCIPATIE

Emancipatie EMANCIPATIE WAT GA JE DOEN? Binnenkort geef je samen met een klasgenoot een presentatie in het. bhet onderwerp van je presentatie is: ONDERWERP: Emancipatie Diamantslijptafel Vervaardiger: Metaalbewerkingsbedrijf

Nadere informatie

Burgers en Stoommachines. Tot 1:20

Burgers en Stoommachines. Tot 1:20 Burgers en Stoommachines Tot 1:20 Wat gaan we leren? 1. Welke gevolgen de technische uitvindingen hadden. 2. Wat er in de grondwet van 1848 stond. 3. Welke groepen minder rechten hadden dan andere groepen.

Nadere informatie

4,7. Samenvatting door een scholier 1766 woorden 29 juni keer beoordeeld. Maatschappijleer Thema's maatschappijleer

4,7. Samenvatting door een scholier 1766 woorden 29 juni keer beoordeeld. Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Samenvatting door een scholier 1766 woorden 29 juni 2016 4,7 3 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Verzorgingsstaat 1. Wat is een verzorgingsstaat? Wat is een verzorgingsstaat

Nadere informatie

SO 2 Tijdvak I AVONDMAVO 2012-2013. Staat en Natie. Dit SO bestaat uit 37 vragen. 29 openvragen en 8 meerkeuze vragen.

SO 2 Tijdvak I AVONDMAVO 2012-2013. Staat en Natie. Dit SO bestaat uit 37 vragen. 29 openvragen en 8 meerkeuze vragen. SO 2 Tijdvak I AVONDMAVO 2012-2013 Staat en Natie Dit SO bestaat uit 37 vragen. 29 openvragen en 8 meerkeuze vragen. In de 17 e en de 18 e eeuw ontstond er in Europa een politieke en filosofische stroming,

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 3, Werk

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 3, Werk Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 3, Werk Samenvatting door een scholier 1383 woorden 1 maart 2005 7,7 36 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Maatschappijleer 1.

Nadere informatie

Ideeën om met elkaar in gesprek te gaan over Rerum Novarum 2016

Ideeën om met elkaar in gesprek te gaan over Rerum Novarum 2016 Ideeën om met elkaar in gesprek te gaan over Rerum Novarum 2016 Inleiding We bieden 3 mogelijkheden aan: 1) In de eucharistieviering De wereld is van iedereen vind je heel wat teksten onder de eerste lezing

Nadere informatie

Jaarverslagen van verschillende werkgeversen werknemers organisaties

Jaarverslagen van verschillende werkgeversen werknemers organisaties Jaarverslagen van verschillende werkgeversen werknemers organisaties (1909-1998) 911 Samengesteld door dr. R.E. van der Woude Historisch Documentatiecentrum voor het Nederlands Protestantisme (1800-heden)

Nadere informatie

maatschappijwetenschappen pilot havo 2015-I

maatschappijwetenschappen pilot havo 2015-I Opgave 2 De positie van huishoudelijk werkers 8 maximumscore 2 gebruik van kenmerk van politiek probleem 1 gebruik van voorbeeld uit tekst 1 om kenmerk te illustreren 1 Er is sprake van een politiek probleem

Nadere informatie

Algemene Ledenvergadering stuurgroep OOP CNV Onderwijs. 19 november 2013 EDE

Algemene Ledenvergadering stuurgroep OOP CNV Onderwijs. 19 november 2013 EDE Algemene Ledenvergadering stuurgroep OOP CNV Onderwijs 19 november 2013 EDE Bestuursleden stuurgroep John van den Groenendal, voorzitter Sijbout Jaasma, secretaris Tineke van Manen, penningmeester Marlinde

Nadere informatie

Kijk en vergelijk de cao-voorstellen Metaal en Techniek

Kijk en vergelijk de cao-voorstellen Metaal en Techniek Kijk en vergelijk de cao-voorstellen Metaal en Techniek Federatie Werkgevers Techniek Looptijd: die past bij de bedrijfstak en moet leiden tot één cao voor de Metalektro en Metaal en Techniek. Participatie

Nadere informatie

A. De achtergronden van de christelijk sociale beweging (waarom vakbonden zijn opgericht)

A. De achtergronden van de christelijk sociale beweging (waarom vakbonden zijn opgericht) Auteur: Joop Vogel Inleiding Slechts heel in het kort wordt ingegaan op de geschiedenis van de (christelijke) vakbeweging, de politiebonden en de visie van de Politievakorganisatie ACP. Ik pretendeer niet

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis 51 een nieuw koninkrijk - 52 liberale revolutie gelijkheid voor iedereen

Samenvatting Geschiedenis 51 een nieuw koninkrijk - 52 liberale revolutie gelijkheid voor iedereen Samenvatting Geschiedenis 51 een nieuw koninkrijk - 52 liberale revolutie 1848-53 gelijkheid voor iedereen Samenvatting door een scholier 2412 woorden 8 mei 2010 6,4 20 keer beoordeeld Vak Geschiedenis

Nadere informatie

-5 $ -5 $ +5 $ -5 $ Loonsverhoging: De werknemers in jouw fabriek zijn blij omdat ze loonsverhoging krijgen.

-5 $ -5 $ +5 $ -5 $ Loonsverhoging: De werknemers in jouw fabriek zijn blij omdat ze loonsverhoging krijgen. Kinderwet van Van Houten: Alle werkgevers maken winst omdat ze geen kinderen meer in dienst kunnen nemen Socialisme Ouderdomswet: Alle werkgevers moeten bijdragen aan pensioen. Socialisme Loonsverhoging:

Nadere informatie

Q2 1. Bent u een man of vrouw?

Q2 1. Bent u een man of vrouw? Q2 1. Bent u een man of vrouw? man vrouw man vrouw 69,71% 267 30,29% 116 Q3 2. Wat is uw leeftijd? 15-24 25-34 35-45 45-54 55-65 ouder dan 65 15-24 25-34 35-45 45-54 55-65 ouder dan 65 1,31% 5 11,49% 44

Nadere informatie

1 De economische ontwikkeling van Nederland in de 19-de eeuw

1 De economische ontwikkeling van Nederland in de 19-de eeuw De Economische ontwikkeling van Nederland in de 19-de eeuw Antwoordkernen zijn vrijwel nooit volledige zinnen. Antwoordkernen geven alleen aan, wat er beslist in het antwoord moet staan. De bedoeling is,

Nadere informatie

1. WAT VOORAFGING...1 2. HET CONGRES VAN WENEN...2 2.1. BESLISSINGEN...3 2.2. GEVOLGEN...6 2.3. BELANG VAN HET CONGRES VAN WENEN...

1. WAT VOORAFGING...1 2. HET CONGRES VAN WENEN...2 2.1. BESLISSINGEN...3 2.2. GEVOLGEN...6 2.3. BELANG VAN HET CONGRES VAN WENEN... HET CONGRES VAN WENEN 1. WAT VOORAFGING...1 2. HET CONGRES VAN WENEN...2 2.1. BESLISSINGEN...3 2.2. GEVOLGEN...6 2.3. BELANG VAN HET CONGRES VAN WENEN...7 3.1. Het Congres van Wenen en de restauratie Het

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Politieke besluitvorming H9 en H10

Samenvatting Maatschappijleer Politieke besluitvorming H9 en H10 Samenvatting Maatschappijleer Politieke besluitvorming H9 en H10 Samenvatting door een scholier 1077 woorden 21 mei 2003 7,4 25 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Hoofdstuk 9 Knelpunten in het besluitvormingsproces

Nadere informatie

ons sociaal liberalisme ACLVB Congres 15 februari 2008

ons sociaal liberalisme ACLVB Congres 15 februari 2008 ons sociaal liberalisme ACLVB Congres RESOLUTIES ons sociaal liberalisme ACLVB Congres RESOLUTIES v.u.: Jan Vercamst, Koning Albertlaan 95-9000 Gent 2 resoluties I ONZE WAARDEN: VRIJHEID, SOLIDARITEIT,

Nadere informatie

Algemene Ledenvergadering Stuurgroep OOP CNV Onderwijs. 17 november 2015 EDE

Algemene Ledenvergadering Stuurgroep OOP CNV Onderwijs. 17 november 2015 EDE Algemene Ledenvergadering Stuurgroep OOP CNV Onderwijs 17 november 2015 EDE Bestuursleden stuurgroep John van den Groenendal, voorzitter Sijbout Jaasma, secretaris Tineke van Manen, penningmeester Marlinde

Nadere informatie

3.1 Omcirkel het juiste antwoord.

3.1 Omcirkel het juiste antwoord. 3.1 Vraag 1 Lees de uitspraken I en II en bedenk welke juist is/zijn. I Economie gaat over behoeften II Economie gaat over middelen A. I en II zijn beiden juist B. I is juist, II is onjuist C. II is juist,

Nadere informatie

7,3. De functies van werk: Maatschappelijke positie: de betekenis van werk: Samenvatting door een scholier 1283 woorden 8 juni 2008

7,3. De functies van werk: Maatschappelijke positie: de betekenis van werk: Samenvatting door een scholier 1283 woorden 8 juni 2008 Samenvatting door een scholier 1283 woorden 8 juni 2008 7,3 297 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer 1. Werken in een verzorgingsstaat: Werk of arbeid is: Inspanning Capaciteiten

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6 Samenvatting door M. 804 woorden 17 juni 2013 5,5 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Bronnen Samenvatting geschiedenis Hoofdstuk 6 Burgers en stoommachines,

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 De Industri?le Revolutie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 De Industri?le Revolutie Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 De Industri?le Revolutie Samenvatting door Sander 1530 woorden 18 april 2013 7,1 458 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Hoofdstuk 3: De Industriële Revolutie

Nadere informatie

7,7. Samenvatting door een scholier 2103 woorden 20 december keer beoordeeld. Maatschappijleer Thema's maatschappijleer

7,7. Samenvatting door een scholier 2103 woorden 20 december keer beoordeeld. Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Samenvatting door een scholier 2103 woorden 20 december 2011 7,7 19 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer 1 Waarom werken we? Werken in een verzorgingssstaat We definiëren

Nadere informatie

Nautilus International is de vakbond voor werknemers in de maritieme sector en is actief in het Verenigd Koninkrijk, Nederland en Zwitserland.

Nautilus International is de vakbond voor werknemers in de maritieme sector en is actief in het Verenigd Koninkrijk, Nederland en Zwitserland. Voor zoet en zout FNV Waterbouw is dé Nederlandse vakbond voor werknemers in de waterbouw. Deze bond is ontstaan uit de samenwerking tussen de bonden FNV Bouw (werknemers in de baggersector) en Nautilus

Nadere informatie

Liefde. De sociale leer van de Kerk

Liefde. De sociale leer van de Kerk Liefde De sociale leer van de Kerk De sociale leer van de Kerk Over de liefde Het evangelie roept ons op om ons in te zetten voor onze naasten. Maar hoe weet je nu wat er gedaan moet worden, zeker in een

Nadere informatie

5,8. Paragraaf 1.1 Economische ontwikkelingen in Nederland. Paragraaf 1.2 Arm en Rijk. Paragraaf 1.3 Reacties op industrialisatie en Schaalvergroting

5,8. Paragraaf 1.1 Economische ontwikkelingen in Nederland. Paragraaf 1.2 Arm en Rijk. Paragraaf 1.3 Reacties op industrialisatie en Schaalvergroting Samenvatting door een scholier 957 woorden 9 december 2004 5,8 23 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Geschiedenis Samenvatting Module 3 H1: de opkomst van de industriële samenleving Paragraaf

Nadere informatie

Het Maatschappelijk Belang van Cao s. Leren van Zweden, Duitsland en Australië? dr. Judith Raven Erasmus Universiteit Rotterdam

Het Maatschappelijk Belang van Cao s. Leren van Zweden, Duitsland en Australië? dr. Judith Raven Erasmus Universiteit Rotterdam Het Maatschappelijk Belang van Cao s. Leren van Zweden, Duitsland en Australië? dr. Judith Raven Erasmus Universiteit Rotterdam Onderzoek in opdracht van Instituut Gak In samenwerking met University of

Nadere informatie

Besturing van de vakbeweging

Besturing van de vakbeweging Bondsbestuur Algemene Nederlandse Metaalbewerkersbond, anno 1927 foto van Bernard Jacobs Besturing van de vakbeweging De vakbeweging in Nederland bestaat anno 2016 uit drie vakcentrales, waarbij de verschillen

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Morgen gezond weer op? (Hoofdstuk 4)

Samenvatting Geschiedenis Morgen gezond weer op? (Hoofdstuk 4) Samenvatting Geschiedenis Morgen gezond weer op? (Hoofdstuk 4) Samenvatting door een scholier 2055 woorden 5 november 2001 8,3 67 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdstuk 4: Morgen gezond weer op? 1:

Nadere informatie

Pauselijke encycliek schudt k

Pauselijke encycliek schudt k 44 Zeggenschap 2-2016 Rerum Novarum 125 jaar Pauselijke encycliek schudt k Rerum Novarum verscheen 125 jaar geleden. Die heeft onmiskenbaar invloed gehad op de ontwikkeling van de katholieke arbeidersbeweging

Nadere informatie

Christelijk Sociaal Denken

Christelijk Sociaal Denken Christelijk Sociaal Denken Traditie - Actualiteit - Kritiek Onder redactie van CvE Boekenreeks 17 CvE Becker, christelijk sociaal denken 14-01.indd 3 19-01-2009 09:23:19 Inhoud Voorwoord 7 Maat houden:

Nadere informatie

Hoofdstuk 5: Koude Oorlog en Dekolonisatie

Hoofdstuk 5: Koude Oorlog en Dekolonisatie Hoofdstuk 5: Koude Oorlog en Dekolonisatie Geschiedenis VWO 2011/2012 www.lyceo.nl Nieuwe ontwikkelingen na de Tweede Wereldoorlog Nieuwe machtsverhoudingen: Verenigde Staten en de Sovjet-Unie nieuwe supermachten

Nadere informatie

Sociale kwestie v456. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/100735

Sociale kwestie v456. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/100735 Auteur VO-content Laatst gewijzigd 31 mei 2017 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres https://maken.wikiwijs.nl/100735 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet.

Nadere informatie

Sociale Zekerheid. De geschiedenis in een notendop Algemene kenmerken De financiering

Sociale Zekerheid. De geschiedenis in een notendop Algemene kenmerken De financiering Sociale Zekerheid De geschiedenis in een notendop Algemene kenmerken De financiering 1 SZ: Geschiedenis in een notendop Sociale zekerheid voor kapitalisme Familie en dorpsgemeenschap Private en publieke

Nadere informatie

Arbeidsmarkt Vraag naar arbeid Werkgelegenheid Aanbod van arbeid: b Marktmechanisme Loonkosten per product

Arbeidsmarkt Vraag naar arbeid Werkgelegenheid Aanbod van arbeid: b Marktmechanisme Loonkosten per product Arbeidsmarkt Vraag naar arbeid = mensen Door werkgevers: bedrijven en overheid Werkgelegenheid Hoe lager het loon, hoe groter de vraag naar arbeid Aanbod van arbeid: beroepsbevolking (iedereen tussen de

Nadere informatie

7,8. Samenvatting door K woorden 29 oktober keer beoordeeld. Maatschappijleer Thema's maatschappijleer.

7,8. Samenvatting door K woorden 29 oktober keer beoordeeld. Maatschappijleer Thema's maatschappijleer. Samenvatting door K11 1270 woorden 29 oktober 2016 7,8 8 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Verzorgingsstaat PARAGRAAF 1 Verzorgingsstaat: de overheid bemoeit zich actief

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 1 de industri?le samenleving

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 1 de industri?le samenleving Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 1 de industri?le samenleving Samenvatting door Amy 673 woorden 19 maart 2017 6,6 8 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Hoofdstuk 1 de industriële samenleving

Nadere informatie

CAO HOVENIERS: TOCH NOG ONDERHANDELINGSRESULTAAT

CAO HOVENIERS: TOCH NOG ONDERHANDELINGSRESULTAAT CAO HOVENIERS: TOCH NOG ONDERHANDELINGSRESULTAAT Kenmerk: John Koudys 11-536/JK/mp op 29-04-2011 13:26 De vijfde onderhandelingsronde op 28 april bracht toch nog een resultaat! Over de belangrijkste geschilpunten,

Nadere informatie

Beroepsbevolking: het aantal mensen tussen de 15 en 65 jaar, dat meer dan 12 uur per week wil en kan werken.

Beroepsbevolking: het aantal mensen tussen de 15 en 65 jaar, dat meer dan 12 uur per week wil en kan werken. Samenvatting door een scholier 1221 woorden 5 januari 2004 5,8 48 keer beoordeeld Vak Methode Economie In balans Hoofdstuk 4: werk, werk, werk 4.1 Het aanbod van arbeid Beroepsbevolking: het aantal mensen

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Werk

Samenvatting Maatschappijleer Werk Samenvatting Maatschappijleer Werk Samenvatting door een scholier 1226 woorden 20 juni 2007 6,7 15 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer WERK Arbeid = activiteiten die nut opleveren voor diegene die haar

Nadere informatie

Archief Algemene Vakcentrale (Den Haag)

Archief Algemene Vakcentrale (Den Haag) Archief Algemene Vakcentrale (Den Haag) 1987-1997 Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis Cruquiusweg 31 1019 AT Amsterdam Nederland hdl:10622/arch02219 IISG Amsterdam 2015 Inhoudsopgave Archief

Nadere informatie

- enkel het gesproken woord geldt - TOESPRAAK VAN HILDE CREVITS VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS

- enkel het gesproken woord geldt - TOESPRAAK VAN HILDE CREVITS VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS - enkel het gesproken woord geldt - TOESPRAAK VAN HILDE CREVITS VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS Woensdag 4 mei 2016 TOESPRAAK OP DE NACHT VAN DE SOLIDAIRTEIT

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 7: verzorgingsstaat

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 7: verzorgingsstaat Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 7: ve Samenvatting door A. 1837 woorden 7 februari 2017 6,8 2 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Hfst. 7 ve 1: Waarom werken we? Arbeid: Iedere menselijke bezigheid

Nadere informatie

Samenvatting Economie Hoofdstuk 2, Werken

Samenvatting Economie Hoofdstuk 2, Werken Samenvatting Economie Hoofdstuk 2, Werken Samenvatting door een scholier 1198 woorden 9 juni 2007 6,4 30 keer beoordeeld Vak Methode Economie Pincode Economie Hst 2 Werken Paragraaf 2.1 taakverlening Elk

Nadere informatie

keer beoordeeld 12 februari 2015

keer beoordeeld 12 februari 2015 0 Samenvatting door C. 919 woorden keer beoordeeld 12 februari 2015 Vak Economie Methode Economie in context Hoofdstuk 15 Markt en Welvaart Paragraaf 1 Arbeidsmarkt bestaat uit de totale vraag naar en

Nadere informatie

Examenopgaven VMBO-KB 2003

Examenopgaven VMBO-KB 2003 Examenopgaven VMBO-KB 2003 tijdvak 1 woensdag 21 mei 09.00-11.00 uur GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE KB GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING VBO-MAVO-C Gebruik het bronnenboekje. Dit examen bestaat uit

Nadere informatie

7,9. Samenvatting door een scholier 1248 woorden 29 september keer beoordeeld. Economie Samenvatting; de arbeidsmarkt

7,9. Samenvatting door een scholier 1248 woorden 29 september keer beoordeeld. Economie Samenvatting; de arbeidsmarkt Samenvatting door een scholier 1248 woorden 29 september 2004 7,9 28 keer beoordeeld Vak Economie Economie Samenvatting; de arbeidsmarkt Hoofdstuk 1. De arbeidsmarkt op. Een concrete arbeidsmarkt, is een

Nadere informatie

HET HISTORISCH REFERENTIEKADER

HET HISTORISCH REFERENTIEKADER HET HISTORISCH REFERENTIEKADER 1. DE TIJD... 3 1.1. PERIODISERING...3 1.2. DE PERIODISERING VAN DE WESTERSE GESCHIEDENIS...4 1.3. GEBEURTENISSEN SITUEREN IN DE TIJD...5 1.4. DE HISTORISCHE PERIODES IN

Nadere informatie

Religie, christendom en politiek vanuit filosofisch perspectief

Religie, christendom en politiek vanuit filosofisch perspectief Religie, christendom en politiek vanuit filosofisch perspectief - Het christelijke belemmert de politiek niet, maar maakt haar juist mogelijk en waardevol - Pieter Jan Dijkman Vereniging voor Wijsbegeerte

Nadere informatie

Bepaal inzet nieuwe CAO Defensie

Bepaal inzet nieuwe CAO Defensie DATUM: KENMERK: VOLGNUMMER: 14 oktober 2009 Aan de leden N68 Bepaal inzet nieuwe CAO Defensie In overleg met het Landelijk Groepsbestuur Burgerpersoneel Defensie is CNV Publieke Zaak gestart met de voorbereiding

Nadere informatie

Toetsvragen geschiedenis toelating Pabo. Tijdvak 8 Toetsvragen

Toetsvragen geschiedenis toelating Pabo. Tijdvak 8 Toetsvragen Tijdvak 8 Toetsvragen 1 In Nederland was de eerste belangrijke politieke stroming het liberalisme. Welke politieke doelen wilden liberalen bereiken? A Zij wilden een eenheidsstaat met een grondwet en vrijheid

Nadere informatie

Over de regeling. Nu deelnemen of later? salaris en 100% van uw pensioenopbouw

Over de regeling. Nu deelnemen of later? salaris en 100% van uw pensioenopbouw Over de regeling Wat houdt de regeling precies in? Waarom zou ik deelnemen? Wie betaalt mijn extra salaris en pensioenopbouw? Ik houd minder vrije dagen over, hoe zit dat? Nu deelnemen of later? Mag ik

Nadere informatie

Naar de kern. Thema 1: De kern van het ondernemen ...

Naar de kern. Thema 1: De kern van het ondernemen ... Thema 1: De kern van het ondernemen overheid klanten leveranciers leefomgeving onderneming werknemers... mede-eigenaars drukkingsgroepen en actiecomités U Ondernemen doet iemand in de eerste plaats uit

Nadere informatie

Politieke stromingen hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/61325

Politieke stromingen hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/61325 Auteur VO-content Laatst gewijzigd 19 oktober 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres https://maken.wikiwijs.nl/61325 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken

Nadere informatie

maatschappijwetenschappen pilot havo 2015-I

maatschappijwetenschappen pilot havo 2015-I Opgave 2 De positie van huishoudelijk werkers Bij deze opgave horen de teksten 1 en 2 en tabel 2. Inleiding In deze opgave staat de maatschappelijke positie van huishoudelijk werkers en de omgang met hun

Nadere informatie

GESCHIEDENIS LES 2 STAP VOOR STAP VOORUIT

GESCHIEDENIS LES 2 STAP VOOR STAP VOORUIT GESCHIEDENIS LES 2 STAP VOOR STAP VOORUIT Wie zei: Het is mijn taak om dit land goed te besturen. Maar al die ministers moeten zich er niet mee bemoeien. 1. koning Willem I 2. koning Willem II 3. koning

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4, Zorg, sociale zekerheid en overheid in Nederland vanaf 1850

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4, Zorg, sociale zekerheid en overheid in Nederland vanaf 1850 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4, Zorg, sociale zekerheid en overheid in Nederland vanaf 1850 Samenvatting door een scholier 1658 woorden 29 oktober 2003 5,8 123 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis

Nadere informatie