Naast de leerkrachten van groep 5/6, was ook de groepsleerkracht van groep 7/8 erg enthousiast over het ontwikkelde materiaal. De groepsleerkracht

Transcriptie

1 Interviews. Zoals vermeld bij de onderzoeksvorm zijn er diverse interviews afgenomen voor dit onderzoek. Al deze interviews zijn voorbereid op een voorbereidingsformulier voor een interview. Hieronder wordt behandeld wat er in de interviews naar voren is gekomen en welke aanpassingen of aanvullingen er zijn bij het remediërende programma voor Engels. Tijdens de literatuurstudie is er onderzoek gedaan naar de beginsituatie van de stageschool op het gebied van Engels en naar de visie van de school in bredere zin. Om meer te weten te komen over deze onderwerpen, zijn er interviews afgenomen met de intern begeleider, tevens ook groepsleerkracht, en met de opleider in school. De opleider is school is daarnaast een groepsleerkracht en heeft destijds mee besloten welke methode voor Engels aangeschaft moest worden. Beide personen zijn van belang bij dit onderzoek, omdat de beginsituatie van Engels zo beter ingeschat kan worden. Door een interview af te nemen bij de intern begeleider, is er wat meer duidelijkheid gekomen over de leeszwakke leerlingen en de categorisering daarvan. De opleider in school heeft meer duidelijkheid gegeven over de keuze van deze methode voor Engels. In het theoretisch kader is meer informatie te vinden over deze interviews. Ze zijn verweven in het theoretisch kader, daarom zijn deze eerste interviews niet helemaal uitgelegd hieronder. Onder enkele kopjes zoals beginsituatie op de basisschool van het vak Engels en categorisering leeszwakke leerlingen is de informatie te vinden. Vervolgens is er na de literatuurstudie het programma gemaakt dat daarna is uitgeprobeerd. Het uitproberen heeft één unit lang geduurd. Na die unit zijn de interviews afgenomen. Wel zijn de leerkrachten door gegaan met de volgende unit en hetzelfde remediërende programma. Tijdens dat hoofdstuk kunnen er veranderingen plaatsvinden met betrekking tot het programma, zodat de leerkrachten daarna over het definitieve programma beschikken en toe kunnen passen. In die periode zijn de interviews met de leerkrachten van de groepen 5/6 en 7/8 afgenomen. Daarnaast zijn de interviews ook met de leeszwakke leerlingen afgenomen. Tijdens het interview met de leerkrachten van groep 5/6, meneer Oosterlaken en meneer Rack, zijn er positieve verhalen naar voren gekomen over het remediërende programma voor Engels. In het voorbereidingsformulier is weergegeven dat de groepsleerkrachten eerst hun eerste indruk geven over het remediërende programma. Rack gaf aan dat de grote kaarten een groot succes waren. De leeszwakke leerlingen vinden de opdrachten erg leuk om te doen. Het enige nadeel vindt Rack is dat de leeszwakke leerlingen bij andere vakken ook al vaak extra oefeningen moeten maken. Het programma van Engels komt er dan ook nog bij. Hij heeft gebruik gemaakt van de grote kaarten en de kleine kaartjes en is niet toegekomen aan de computeropdrachten. Voor hem is dit een te grote ballast voor de kinderen. Hij ziet verder geen aanpassingen in het programma. Alleen zou hij niet alle ontwikkelde materialen gebruiken. Simpelweg omdat daar geen tijd voor is. Oosterlaken zit op eenzelfde lijn als Rack als het gaat om het remediërende programma. Ook hij vindt het een nadeel dat de leeszwakke leerlingen nog extra dingen moeten doen, omdat zij bij andere vakken ook al meer moeten doen. Als aanvulling op Rack geeft Oosterlaken aan dat de leerkracht gebonden tijd erg groot is. De leeszwakke leerlingen kunnen bijna niet aan de slag als de leerkracht nog niet is geweest. Daarom heeft Oosterlaken de uitvoering van het remediërende programma iets aangepast. Zo laat hij de leeszwakke leerlingen met de grote kaarten eerst zelf aan het werk. De leerlingen kijken naar de plaatjes, lezen de woorden en zoeken het juiste plaatje bij het woord. Vervolgens, als zij klaar zijn met alle woorden, laten ze het controleren door de leerkracht. De leerkracht corrigeert eventueel en laat dan de leerlingen alle woorden nog een keer uitspreken. De leerkracht hoeft op deze manier niet de hele tijd bij de kinderen te zijn en bovendien is deze manier efficiënt voor het zelfstandig en samenwerken tussen de leeszwakke leerlingen. De uitvoering van Rack is net iets anders. Daarbij is de leerkracht de hele tijd aanwezig. Eerst krijgen de leerlingen de plaatjes te zien en vertelt de leerkracht het Nederlandse woord daarbij. Vervolgens leggen de kinderen de woorden bij de juiste plaatjes. Als dit gedaan is, wordt er als laatst een schud-en-pak-spel gespeeld. De leerlingen vertellen in het Engels was zij zien en pakken daarbij het juiste woord. Dit woord wordt in het Engels gelezen.

2 Naast de leerkrachten van groep 5/6, was ook de groepsleerkracht van groep 7/8 erg enthousiast over het ontwikkelde materiaal. De groepsleerkracht van groep 7/8 is mevrouw Teelen. Teelen gaf aan dat de grote bordkaarten erg mooi waren gelukt en erg goed functioneren. Wel heeft Teelen niet erg veel ervaring gehad met het remediërende programma, omdat zij niet altijd aanwezig was tijdens de Engelse les. Net als Rack en Oosterlaken geeft Teelen aan dat het nadeel is dat de leeszwakke leerlingen als vaak extra opdrachten krijgen bij de andere vakken. Zo wordt het werk voor de leeszwakke leerlingen alleen maar meer. De computerspelletjes vergen erg veel tijd gaf Teelen daarnaast ook aan. Het opstarten moet altijd door de groepsleerkracht gedaan worden, terwijl de groepsleerkracht daar niet altijd de tijd voor heeft. Bij het interview is ook naar voren gekomen wat de leerkrachten over de handleiding vinden. Alle drie de groepsleerkrachten vinden de handleiding erg duidelijk en overzichtelijk. De handleiding hoeft volgens de groepsleerkrachten niet aangepast te worden, maar kan verder ontwikkeld worden. Als laatste is er bij de interviews ter sprake gekomen wat de bevindingen van de leerlingen zijn volgens de leerkracht. De signalen die de leerkrachten binnen krijgen van de kinderen zijn erg positief. De kinderen van groep 5/6 en groep 7/8 vinden het erg leuk om bezig te gaan met het remediërende materiaal bij het vak Engels. Het enige waar de groepsleerkracht van groep 7/8 nog niet aan toe is gekomen, is het invoeren van het remediërende programma op de weektaak van de kinderen. De kinderen weten niet op welk tijdstip en welke handeling zij moeten verrichten. Dit wordt wel gedaan. Naast alle groepsleerkrachten, zijn er ook interviews met de kinderen afgenomen. De leerlingen die met het programma hebben gewerkt geven over het algemeen aan de spelletjes leuk te vinden. Ook al vinden ze het soms nog wel moeilijk, dan vooral de werkvorm galgje. En de spelletjes op de pc nemen teveel tijd in beslag. Kinderen uit groep 5 en 6 hebben de werkvorm galgje ook, maar geven aan dit niet lastig te vinden. De spelletjes op de computer zijn één keer gespeeld en vaker ook niet. Kinderen vinden het leuk om de spelletjes te doen, omdat ze dan meer woorden weten en onthouden. Zo gaf een leerling aan dat zijn moeder erg trots op hem was en het knap vond dat hij al zoveel Engelse woorden wist. De leerling geeft zelf aan dat hij het ook wel stoer vindt. De kinderen kunnen dan met iemand anders praten die Engels spreekt. Op de vraag of de leerlingen het gevoel hebben de leerstof beter te begrijpen geven zij aan dat de vragen in de klassikale les wat makkelijker zijn en dat zij eerder de woorden herkennen omdat zij deze immers al hebben gezien bij het spelletje en de kaarten op het bord. Vooral de visuele ondersteuning van de plaatjes vinden de leerlingen erg fijn. Kinderen geven aan dat zij, voordat het programma was ingevoerd, de Engelse les vaak niet snapten en niet goed kunnen weten wat er in de les wordt verteld. Nu er met het programma gewerkt wordt, geven zij aan dat zij veel meer woorden nu weten en het ook meer snappen. Bij de vraag of de leerlingen zich zekerder voelen in de klassikale les geven de leerlingen te kennen dat zij zich niet zo zeer veiliger voelen in de klas maar dat zij meer van de klassikale les kunnen volgen. Ook durven de leerlingen eerder hun vinger op te steken. Dit is toch een teken dat zij zich zekerder voelen. Kinderen uit groep 5 en 6 voelen geven daarentegen wel aan dat zij zich zekerder voelen in een Engelse les. Ze geven aan dat zij nu meer woorden weten en ook een antwoord durven te geven, omdat zij het zeker weten. Het is zelfs al gebeurd dat de leeszwakke leerling een andere leerling moest helpen bij de vertaling van een woord. De leeszwakke leerling wist hierbij wel het antwoord. Dit geeft aan dat de leeszwakke leerlingen ineens een grotere rol krijgen tijdens de Engelse les en echt groeien in hun zelfverzekerdheid. Leerlingen geven aan dat er geen veranderingen hoeven plaats te vinden. De leeszwakke leerlingen vinden het leuk om de opdrachten te maken, snappen meer woorden en voelen zich zekerder tijdens de Engelse les. Twee aanvullingen waren er wel. De eerste aanvulling is dat de leeszwakke leerlingen door de school op zoek gaan naar een voorwerp dat overeenkomt met het woord op het kaartje. Dit zorgt ervoor dat de leerlingen het woordje in hun leefomgeving kunnen plaatsen. De tweede aanvulling is een klassikale oefening. De ene leerling die een bal vast heeft, zegt een Nederlands woord. Dan gooit hij de bal naar de volgende en die moet het Engelse woord daarbij geven. Zo wordt dit de hele tijd gerouleerd.

3 Kortom, erg enthousiaste leerkrachten en leerlingen over het remediërende programma die aangeven dat de rest van de hoofdstukken ook zo ontwikkeld kunnen worden. Op de volgende pagina s zijn de voorbereidingsformulieren van de interviews terug te vinden. Eerst volgen de interviews die bij de literatuurstudie horen en vervolgen zijn de andere voorbereidingsformulieren van de interviews te vinden. Aan de algemene gegevens bovenaan is terug te vinden met wie en wanneer het interview is afgenomen.

4 Interview 1. Voorbereidingsforumulier voor het interview. Naam van de geïnterviewde Lenneke Teelen. Naam van de interviewer Dennis Wesselink en Dianne te Walvaart. Datum, tijdstip en locatie 10 oktober tot In de klas van Lenneke op basisschool De Vordering. 1. Formulier het doel van het interview. Lenneke Teelen is een teamlid van het team De Vordering te Vorden. Zij is groepsleerkracht van groep 7/8 en heeft de taak als Intern Begeleider op deze school. Zij staat drie en één halve dag voor de klas en heeft een halve dag voor haar IB functie. Op woensdag is zij niet aanwezig op de basisschool. Aan het einde van dit interview willen wij weten hoe de categorisering voor een leeszwakke leerling is. Zij vertelt wanneer zij op school een leerling als leeszwak beschouwen. Dit vertelt ze ons, zodat wij ons kunnen focussen op de beginsituatie voor ons onderzoek. Ook willen wij dan weten welke consequenties er aan vast zitten als zij een leerling als leeszwak zien. Daarnaast willen wij weten hoeveel kinderen er op dit moment in de groepen 5 tot en met 8 als leeszwak worden beschouwd en wat ze nu aan begeleiding geven. Door dit interview willen wij ook te weten komen welke methode Engels zij de vorige jaren hebben gebruikt en of zij bij die methode ook al onderscheid maakten tussen de leeszwakke leerlingen. De vorige methode was vooral gericht op de spreekvaardigheid. Is dit bij deze methode weer aan de orde? 2. Maak een lijst met onderwerpen die zeker aan bod moeten komen. Categorisering leeszwakke leerlingen. Vorige methode Engels. Aansluiting van de methode. Verwachtingen van het team. 3. Verzamel informatie over het onderwerp. Informatie naar aanleiding van literatuuronderzoek. Categorisering leeszwakke leerlingen. Met de toets technisch lezen kan gekeken worden naar het leesniveau van de leerlingen. De toets afname voor technisch lezen wordt maar twee keer per jaar gedaan. Er zijn vanuit het Cito ook geen meerdere toets momenten. Per toets afname staan er bepaalde doelen die de kinderen moeten behalen. Er bestaan geen tussendoelen. Hierdoor kunnen er niet vaker toets momenten ingezet worden (Cito, 2011). Vorige methode Engels. In de oude schoolgids staat vermeld dat er vorig jaar de methode Hello World is gebruikt. Daarbij stond de spreekvaardigheid centraal. Het accent lag hierop. Het vak Engels werd gegeven in de groepen 7 en 8. Aansluiting van de methode. De nieuwe methode die wordt gebruikt is Take it easy. Naar aanleiding van het interview willen wij erachter komen of de

5 oude methode zich aansluit op de nieuwe methode. Wat wij wel weten is dat er nu vanaf groep 5 Engels wordt gegeven. Dit betekent dat de leerlingen in groep 7 en 8 een achterstand oplopen, omdat de nieuwe methode er vanuit gaat dat de leerlingen in groep 5 en 6 ook al Engels hebben gehad. In de methode komen de thema s van groep 5 terug in groep 7 en de thema s van groep 6 terug in groep 8. Verwachtingen van het team. Hier is verder geen literatuuronderzoek aan de orde gekomen. Wij willen graag weten wat de verwachtingen van het team zijn, zodat wij ons onderzoek daarop kunnen aansluiten. 4. Formuleer bij ieder onderwerp een startvraag en een aantal doorvraag -vragen. Startvraag en doorvraag -vragen. Categorisering leeszwakke leerlingen. Hoe onderzoeken jullie of een leerling leeszwak is? - Hoe lang gebruiken jullie deze onderzoeksmethode al? - Wat zijn de stappen als een leerling als leeszwak wordt beschouwd? - Wanneer wordt deze leerling opnieuw getoetst? Vorige methode Engels. Welke methode hebben jullie de voorgaande jaren gebruikt voor het vak Engels? - Waarom hebben jullie toen voor die methode gekozen? - Wat was het kernpunt van die methode? - Waarom hebben jullie nu voor de methode Take it Easy gekozen? - Komen de kernpunten overeen van de verschillende methodes? - Zo niet, hoe wordt er met dit verschil omgegaan? - Wat bood de vorige methode voor hulp aan de leeszwakke leerlingen? - Hebben jullie daar toen gebruik van gemaakt? Aansluiting met de oude methode. Sluiten de methodes goed op elkaar aan?

6 - Zo nee, wat wordt er dan gedaan om dit te compenseren? - Zo ja, waren hier extra stappen voor nodig? - Hoe gaan jullie om met de leerlingen die nu in groep 7/8 zitten, die vorig jaar nog geen Take it Easy hebben gehad omdat zij in groep 5 en 6 niet de desbetreffende thema s hebben doorlopen? Verwachtingen van het team. Welke verwachtingen hebben jullie als team van dit project? - Wat willen jullie graag volgend jaar ontwikkeld zien bij de methode? 5. Houd een aantal proefinterviews en stel het interview eventueel bij. 6. Zet de onderwerpen in een logische volgorde. De onderwerpen zijn hierboven al in logische volgorde vermeld. 7. Formuleer een aantal beginzinnen (de inleiding) Als eerste willen wij jou alvast bedanken dat we een interview mogen afnemen met jou. Zoals je weet zijn wij bezig met het schoolontwikkelthema. Wij gaan een programma ontwikkelen voor leeszwakke leerlingen zodat zij de kerndoelen behalen van het vak Engels. Dit kan door bijvoorbeeld extra stof of vervangende stof. Toch zijn er een aantal vragen die we moeten stellen aan jou als intern begeleider van de school. Voor ons onderzoek moeten wij weten welke kinderen als leeszwak worden beschouwen. Om dit duidelijk te weten, zouden wij graag willen weten wanneer een leerling bij jullie als leeszwak wordt beschouwd en dus deel kan nemen aan het Engelse programma. Wij volgen een aantal onderwerpen met daarbij vragen die wij graag beantwoord willen hebben. Dan kunnen we daarna verder met het schoolontwikkelthema. Alvast bedankt. 8. Formuleer in ieder geval een goede startvraag, ga na of dit het geval is. 9. Stem je interview af op de proefpersonen.

7 Interview 2. Voorbereidingsforumulier voor het interview. Naam van de geïnterviewde Gerard Oosterlaken. Naam van de interviewer Dennis Wesselink en Dianne te Walvaart. Datum, tijdstip en locatie 12 oktober tot In de kamer van de Intern Begeleider op de basisschool De Vordering. 1. Formulier het doel van het interview. Gerard Oosterlaken is een teamlid van het team De Vordering te Vorden. Hij is groepsleerkracht van groep 5/6 en heeft van groep 6 de eindverantwoordelijkheid. Daarnaast is hij de Opleider in School (OIDS). Hij is de begeleider van het schoolontwikkelthema en heeft helpen mee beslissen welke nieuwe methode van Engels gekozen werd. Aan het einde van dit interview willen wij graag weten welke methode er voorgaande jaren is gebruikt en wat daar het kernpunt van is. Dan willen wij weten of er een aansluiting is met de nieuwe methode en of die aansluiting goed of niet goed is volgens hem. We willen graag weten of er bij de oude methode al hulp is geboden aan leeszwakke leerlingen. Als laatste willen wij graag nog een keer concreet hebben wat zijn verwachtingen zijn ten opzichte van het schoolontwikkelthema. 2. Maak een lijst met onderwerpen die zeker aan bod moeten komen. Vorige methode Engels. Aansluiting van de methode. Verwachtingen van het team. 3. Verzamel informatie over het onderwerp. Informatie naar aanleiding van literatuuronderzoek. Vorige methode Engels. In de oude schoolgids staat vermeld dat er vorig jaar de methode Hello World is gebruikt. Daarbij stond de spreekvaardigheid centraal. Het accent lag hierop. Het vak Engels werd gegeven in de groepen 7 en 8. Aansluiting van de methode. De nieuwe methode die wordt gebruikt is Take it easy. Naar aanleiding van het interview willen wij erachter komen of de oude methode zich aansluit op de nieuwe methode. Wat wij wel weten is dat er nu vanaf groep 5 Engels wordt gegeven. Dit betekent dat de leerlingen in groep 7 en 8 een achterstand oplopen, omdat de nieuwe methode er vanuit gaat dat de leerlingen in groep 5 en 6 ook al Engels hebben gehad. In de methode komen de thema s van groep 5 terug in groep 7 en de thema s van groep 6 terug in groep 8. Verwachtingen van het team. Hier is geen literatuuronderzoek aan de orde gekomen. Wij willen graag weten wat de verwachtingen van het team zijn, zodat wij ons onderzoek daarop kunnen aansluiten.

8 4. Formuleer bij ieder onderwerp een startvraag en een aantal doorvraag -vragen. Startvraag en doorvraag -vragen. Vorige methode Engels. Welke methode hebben jullie de voorgaande jaren gebruikt voor het vak Engels? - Waarom hebben jullie toen voor die methode gekozen? - Wat was het kernpunt van die methode? - Waarom hebben jullie nu voor de methode Take it Easy gekozen? - Komen de kernpunten overeen van de verschillende methodes? - Zo niet, hoe wordt er met dit verschil omgegaan? - Wat bood de vorige methode voor hulp aan de leeszwakke leerlingen? - Hebben jullie daar toen gebruik van gemaakt? Aansluiting met de oude methode. Sluiten de methodes goed op elkaar aan? - Zo nee, wat wordt er aan gedaan om dit te compenseren? - Zo ja, waren hier extra stappen voor nodig? - Hoe gaan jullie om met de leerlingen die nu in groep 7/8 zitten, die vorig jaar nog geen Take it Easy hebben gehad omdat zij in groep 5 en 6 niet de desbetreffende thema s hebben doorlopen? Verwachtingen van het team. Welke verwachtingen hebben jullie als team van dit project? - Wat willen jullie graag volgend jaar ontwikkeld zien bij de methode? 5. Houd een aantal proefinterviews en stel het interview eventueel bij. 6. Zet de onderwerpen in een logische volgorde. De onderwerpen zijn hierboven al in logische volgorde vermeld. 7. Formuleer een aantal beginzinnen (de inleiding)

9 Als eerste willen wij jou alvast bedanken dat we een interview mogen afnemen met jou. Zoals je weet zijn wij bezig met het schoolontwikkelthema. Wij gaan een programma ontwikkelen voor leeszwakke leerlingen zodat zij de kerndoelen behalen van het vak Engels. Dit kan door bijvoorbeeld extra stof of vervangende stof. Toch zijn er een aantal vragen die we moeten stellen aan jou als begeleider van het schoolontwikkelthema en als leerkracht die een aandeel heeft gehad in het beslissen van de nieuwe methode van Engels. We hebben verschillende onderwerpen waarover we vragen willen stellen. Die onderwerpen zijn: de vorige methode Engels, de aansluiting van de nieuwe bij de oude methode en de verwachtingen van het team. Wij hopen dat we na het interview voldoende te weten komen, zodat wij verder aan de slag kunnen gaan. 8. Formuleer in ieder geval een goede startvraag, ga na of dit het geval is. 9. Stem je interview af op de proefpersonen.

10 Interview 3. Voorbereidingsforumulier voor het interview. Naam van de geïnterviewde Gerard Rack/Gerard Oosterlaken. Naam van de interviewer Dennis Wesselink en Dianne te Walvaart. Datum, tijdstip en locatie 15 februari tot In de klas van groep 5 op de basisschool De Vordering. 1. Formulier het doel van het interview. Gerard Rack en Gerard Oosterlaken zijn de groepsleerkrachten van groep 5/6. Op de maandag wordt er altijd Engels gegeven. De ene week is Gerard Rack er op maandag en de andere week is Gerard Oosterlaken er op maandag. Beide leerkrachten hebben ervaring opgedaan bij het vak Engels. Aan het einde van dit interview willen wij weten of er nog aanpassingen zijn naar aanleiding van het programma. Het programma voor de leeszwakke leerlingen is gemaakt en wordt bij één unit uitgeprobeerd. De leerkrachten hebben hier dus ervaring mee op gedaan. Eventuele aanpassingen komen in dit interview naar boven, zodat er verbeteringen plaats kunnen vinden. 2. Maak een lijst met onderwerpen die zeker aan bod moeten komen. Ervaring met het programma. Te veel of te weinig werk voor de leeszwakke leerling. Is het voor de leerkracht overzichtelijk genoeg. 3. Verzamel informatie over het onderwerp. Informatie naar aanleiding van literatuuronderzoek. Ervaring met het programma. Een aanpassing van het programma kost wel wat tijd om je daarin te verdiepen. Wat er allemaal komt in de klas: - Een plek waar de woorden van die unit opgehangen kunnen worden. - Bij de weektaak van de leeszwakke leerlingen komen extra oefeningen (spelletjes en oefeningen op de computer) die zij moeten maken. - De leerkracht begeleidt na de toets van het hoofdstuk de woorden van het volgende hoofdstuk. De leeszwakke kinderen zoeken het juiste woord bij het juiste plaatje. Alle leeszwakke kinderen doen dit samen. - Alle leeszwakke leerlingen krijgen een mapje op tafel waar telkens de woorden van de unit staan beschreven. Deze kunnen zij op tafel houden en moeten dit regelmatig doorlezen, bijvoorbeeld tijdens het zelfstandig werken. De leerlingen schrijven één keer in de week de woorden van de les over. Dit zijn dus tien woorden. Zij schrijven daarbij het Engelse woord op en de Nederlandse vertaling daarachter. Dit komt in de weektaak en leveren ze in als dat gedaan is. Te veel of te weinig werk voor de leeszwakke leerling. Hierboven staan al enkele dingen die er gaan veranderen. Hieronder nog enkele dingen die daarbij komen. De leeszwakke leerling krijgt een aantal oefeningen die hij/zij moet maken buiten de Engelse les. Dit zijn:

11 - 1 spelletje per week achter de computer maken. Dit moet een spelletje zijn van de volgende les. Al die drie spelletjes maken zij (ong. 10 minuten). - Na de introductie van het nieuwe thema zoeken de kinderen de woorden die bij de unit horen. De leerkracht geeft hierbij ondersteuning (pre-teaching). De eerste 10 woorden die bij één les horen worden voor op het bord gehangen. De andere woorden die de kinderen bij elkaar hebben gezocht worden achterin de klas gehangen. Na de volgende les worden de woorden van die week daarna al voor op het bord gehangen. De leeszwakke leerlingen bekijken eerst zelf alle woorden nog een keer en worden dan voorin de klas opgehangen. De combinaties zijn al wel gemaakt, maar hierbij gaat het om het nog een keer lezen van de woorden. Ze moeten dus telkens na elke Engelse les, de dag erna, de volgende woorden op het bord hangen, nadat ze de woorden hebben bekeken. De andere woorden komen achterin de klas te hangen. - Per week maken de kinderen een spelletje dat samen gemaakt moet worden. Per les, maken ze één spelletje. Dit wordt ook in de weektaak opgenomen. Is het voor de leerkracht overzichtelijk genoeg. Hierbij hoort geen theoretische achtergrond. De vraag hierbij is of de leerkracht de papieren handleiding duidelijk genoeg vindt en er meteen mee aan de slag kan gaan. 4. Formuleer bij ieder onderwerp een startvraag en een aantal doorvraag -vragen. Startvraag en doorvraag -vragen. Ervaring met het programma. Wat zijn jouw bevindingen van het aangepaste programma? - Kun je een korte beschrijving geven hoe het is ervaren in de klas? Te veel of te weinig werk voor de leeszwakke leerling. Wat vind je van de hoeveelheid werk die de leeszwakke kinderen krijgen? - Vind je dat er te weinig werk is voor de leeszwakke kinderen en wat zou je daarbij nog meer willen zien? - Vind je dat er te veel werk is voor de leeszwakke kinderen en wat zou je daarbij weglaten? - Wat signalen vang je op hoe kinderen het ervaren? Is het voor de leerkracht overzichtelijk genoeg. Is de handleiding en het werk te overzien?

12 - Zijn er eventuele aanpassingen in de handleiding voor de leerkracht? Zo ja, welke dan? - Is de hoeveelheid werk voldoende? Krijgt de leerkracht niet teveel op zijn bordje geschoven? 5. Houd een aantal proefinterviews en stel het interview eventueel bij. 6. Zet de onderwerpen in een logische volgorde. De onderwerpen zijn hierboven al in logische volgorde vermeld. 7. Formuleer een aantal beginzinnen (de inleiding) Als eerste willen wij jou alvast bedanken dat we een interview mogen afnemen met jou. Zoals je weet zijn wij bezig met het schoolontwikkelthema. Het programma is voor één unit gemaakt en dit heb je in de groep toegepast. Nu zijn wij uiteraard benieuwd naar de ervaringen en eventueel verbeterpunten. Als eerst mag je kort je ervaringen aan ons kwijt. Vervolgens stellen wij vragen aan je, zodat we ook gericht kunnen kijken naar één onderdeel. 8. Formuleer in ieder geval een goede startvraag, ga na of dit het geval is. 9. Stem je interview af op de proefpersonen.

13 Interview 4. Voorbereidingsforumulier voor het interview. Naam van de geïnterviewde Lenneke Teelen. Naam van de interviewer Dennis Wesselink en Dianne te Walvaart. Datum, tijdstip en locatie 15 februari In de klas van groep 7/8 op de basisschool De Vordering. 1. Formulier het doel van het interview. Lenneke Teelen is een teamlid van het team De Vordering te Vorden. Zij is groepsleerkracht van groep 7/8 en heeft de taak als Intern Begeleider op deze school. Zij staat drie en één halve dag voor de klas en heeft een halve dag voor haar IB functie. Op woensdag is zij niet aanwezig op de basisschool. Aan het einde van dit interview willen wij weten of er nog aanpassingen zijn naar aanleiding van het programma. Het programma voor de leeszwakke leerlingen is gemaakt en wordt bij één unit uitgeprobeerd. De leerkrachten hebben hier dus ervaring mee op gedaan. Eventuele aanpassingen komen in dit interview naar boven, zodat er verbeteringen plaats kunnen vinden. 2. Maak een lijst met onderwerpen die zeker aan bod moeten komen. Ervaring met het programma. Te veel of te weinig werk voor de leeszwakke leerling. Is het voor de leerkracht overzichtelijk genoeg. 3. Verzamel informatie over het onderwerp. Informatie naar aanleiding van literatuuronderzoek. Ervaring met het programma. Een aanpassing van het programma kost wel wat tijd om je daarin te verdiepen. Wat er allemaal komt in de klas: - Een plek waar de woorden van die unit opgehangen kunnen worden. - Bij de weektaak van de leeszwakke leerlingen komen extra oefeningen (spelletjes en oefeningen op de computer) die zij moeten maken. - De leerkracht begeleidt na de toets van het hoofdstuk de woorden van het volgende hoofdstuk. De leeszwakke kinderen zoeken het juiste woord bij het juiste plaatje. Alle leeszwakke kinderen doen dit samen. - Alle leeszwakke leerlingen krijgen een mapje op tafel waar telkens de woorden van de unit staan beschreven. Deze kunnen zij op tafel houden en moeten dit regelmatig doorlezen, bijvoorbeeld tijdens het zelfstandig werken. De leerlingen schrijven één keer in de week de woorden van de les over. Dit zijn dus tien woorden. Zij schrijven daarbij het Engelse woord op en de Nederlandse vertaling daarachter. Dit komt in de weektaak en leveren ze in als dat gedaan is. Te veel of te weinig werk voor de leeszwakke leerling. Hierboven staan al enkele dingen die er gaan veranderen. Hieronder nog enkele dingen die daarbij komen. De leeszwakke leerling krijgt een aantal oefeningen die hij/zij moet maken buiten de Engelse les. Dit zijn:

14 - 1 spelletje per week achter de computer maken. Dit moet een spelletje zijn van de volgende les. Al die drie spelletjes maken zij (ong. 10 minuten). - Na de introductie van het nieuwe thema zoeken de kinderen de woorden die bij de unit horen. De leerkracht geeft hierbij ondersteuning (pre-teaching). De eerste 10 woorden die bij één les horen worden voor op het bord gehangen. De andere woorden die de kinderen bij elkaar hebben gezocht worden achterin de klas gehangen. Na de volgende les worden de woorden van die week daarna al voor op het bord gehangen. De leeszwakke leerlingen bekijken eerst zelf alle woorden nog een keer en worden dan voorin de klas opgehangen. De combinaties zijn al wel gemaakt, maar hierbij gaat het om het nog een keer lezen van de woorden. Ze moeten dus telkens na elke Engelse les, de dag erna, de volgende woorden op het bord hangen, nadat ze de woorden hebben bekeken. De andere woorden komen achterin de klas te hangen. - Per week maken de kinderen een spelletje dat samen gemaakt moet worden. Per les, maken ze één spelletje. Dit wordt ook in de weektaak opgenomen. De spelletjes gaan over de taalregel die bij de gegeven unit hoort. Is het voor de leerkracht overzichtelijk genoeg. Hierbij hoort geen theoretische achtergrond. De vraag hierbij is of de leerkracht de papieren handleiding duidelijk genoeg vindt en er meteen mee aan de slag kan gaan. 4. Formuleer bij ieder onderwerp een startvraag en een aantal doorvraag -vragen. Startvraag en doorvraag -vragen. Ervaring met het programma. Wat zijn jouw bevindingen van het aangepaste programma? - Kun je een korte beschrijving geven hoe het is ervaren in de klas? Te veel of te weinig werk voor de leeszwakke leerling. Wat vind je van de hoeveelheid werk die de leeszwakke kinderen krijgen? - Vind je dat er te weinig werk is voor de leeszwakke kinderen en wat zou je daarbij nog meer willen zien? - Vind je dat er te veel werk is voor de leeszwakke kinderen en wat zou je daarbij weglaten? - Wat signalen vang je op hoe kinderen het ervaren? Is het voor de leerkracht overzichtelijk

15 genoeg. Is de handleiding en het werk te overzien? - Zijn er eventuele aanpassingen in de handleiding voor de leerkracht? Zo ja, welke dan? - Is de hoeveelheid werk voldoende? Krijgt de leerkracht niet teveel op zijn bordje geschoven? 5. Houd een aantal proefinterviews en stel het interview eventueel bij. 6. Zet de onderwerpen in een logische volgorde. De onderwerpen zijn hierboven al in logische volgorde vermeld. 7. Formuleer een aantal beginzinnen (de inleiding) Als eerste willen wij jou alvast bedanken dat we een interview mogen afnemen met jou. Zoals je weet zijn wij bezig met het schoolontwikkelthema. Het programma is voor één unit gemaakt en dit heb je in de groep toegepast. Nu zijn wij uiteraard benieuwd naar de ervaringen en eventueel verbeterpunten. Als eerst mag je kort je ervaringen aan ons kwijt. Vervolgens stellen wij vragen aan je, zodat we ook gericht kunnen kijken naar één onderdeel. 8. Formuleer in ieder geval een goede startvraag, ga na of dit het geval is. 9. Stem je interview af op de proefpersonen.

16 Interview 5. Voorbereidingsforumulier voor het interview. Naam van de geïnterviewde Naam van de interviewer Datum, tijdstip en locatie Het groepje leeszwakke leerlingen uit groep 5/6 en het groepje leeszwakke leerlingen uit groep 7/8. Dennis Wesselink en Dianne te Walvaart. 13 en 14 maart In de kamer van de Intern Begeleider op de basisschool De Vordering. 1. Formulier het doel van het interview. Het groepje leeszwakke leerlingen heeft gewerkt met het programma. Zelf hebben de leerlingen hiermee ervaring opgedaan. Uit groep 5/6 waren dit vier leerlingen en in groep 7/8 ook. De kinderen uit groep 5/6 en 7/8 hebben een D of E score bij het LVS gescoord. Aan het einde van dit interview willen wij weten of er nog aanpassingen zijn naar aanleiding van het programma. Het programma voor de leeszwakke leerlingen is gemaakt en wordt bij één unit uitgeprobeerd. De leeszwakke leerlingen hebben een aantal weken met het programma gewerkt. Eventuele aanpassingen komen in dit interview naar boven, zodat er verbeteringen plaats kunnen vinden. Vooral de ervaringen van de leeszwakke leerlingen staan centraal. Daarbij komt ook naar voren of de leeszwakke leerlingen zich meer zekerder voelen als zij met Engels bezig gaan. Er wordt duidelijk of de leerlingen verschil merken in hun vaardigheid en/of zelfvertrouwen. Dennis interviewt de kinderen uit groep 7/8 en Dianne de kinderen uit groep 5/6. Dit omdat de kinderen het anders misschien bedreigend voelen dat er twee leerkrachten tegenover hen zitten. 2. Maak een lijst met onderwerpen die zeker aan bod moeten komen. Ervaring met het programma. Effect van het programma op de leerprestaties. Zelfvertrouwen. 3. Verzamel informatie over het onderwerp. Informatie naar aanleiding van literatuuronderzoek. Ervaring met het programma. De leerlingen hebben op het moment dat dit interview wordt afgenomen met tenminste één hoofdstuk van het programma gewerkt. In dit stuk wordt duidelijk hoe de leerlingen het vinden om met het programma te werken. Ook wordt de leerlingen gevraagd naar wat zij liever anders zouden willen zien of juist hetzelfde willen houden. Effect van het programma op de leerprestaties. De leerlingen die met het programma werken krijgen de klassikale stof op verschillende manieren extra aangeboden. Het programma werkt met de principes pre-teaching en herhaling. Deze twee concepten zouden ervoor kunnen zorgen dat de leerstof beter bij de leerlingen beklijft. Bij dit onderwerp wordt duidelijk of de leerlingen dit ook zo hebben ervaren. Zelfvertrouwen. Engels leren als nieuwe taal is voor veel leerlingen iets wat

17 onzekerheid oproept. Bij leeszwakke leerlingen is het risico hierop zeker aanwezig. Door gebruik te maken van preteaching krijgen de leerlingen de leerstof al aangeboden voor de klassikale les. In theorie zouden de leerlingen zich hier zekerder door kunnen gaan voelen. Bij dit onderwerp wordt duidelijk of de leerlingen zich zekerder voelen bij het vak Engels door de hulp die het programma biedt. 4. Formuleer bij ieder onderwerp een startvraag en een aantal doorvraag -vragen. Startvraag en doorvraag -vragen. Ervaring met het programma. Wat zijn jullie ervaringen met het programma, de kaarten en de spelletjes, bij de Engelse lessen? - Waarom denken jullie er zo over? - Wat zouden we kunnen veranderen om het programma beter te maken? - Vinden jullie dat er te weinig werk is voor jullie en wat zouden jullie daarbij nog meer willen zien? - Vinden jullie dat er te veel werk is voor jullie en wat zouden jullie daarbij weglaten? - Wat willen jullie absoluut in het programma houden? Effect van het programma op de leerprestaties. Hebben jullie het gevoel dat jullie de leerstof beter begrijpen? - Zo ja, wat zorgt ervoor dat jullie de leerstof beter begrijpen? - Zo nee, wat zou jullie helpen om de leerstof beter te begrijpen? - Van welke werkvorm leren jullie het meest? - Waarom hebben jullie het gevoel dat jullie daar het meest van leren? - Van welke werkvorm leren jullie het minst? - Waarom hebben jullie het gevoel dat jullie daar het minst van leren? Zelfvertrouwen. Hoe voel jij je als je nu een Engelse les hebt en de woorden dus al een keer hebt gehoord? - Voel jij je prettiger dan voordat het

18 programma was gemaakt? - Wat maakt het verschil voor jou dat je de woorden al een keer hebt gehoord? - Heb je het idee dat je nu alles beter onthoudt en het idee hebt dat je nu Engels beter snapt? En waarom komt dat? - Voelen jullie je zekerder tijdens de Engelse les nu jullie met het programma werken? - Zo ja, wat doet het programma waardoor jullie je zekerder voelen tijdens de Engelse les? - Zo nee, hoe kunnen we het programma aanpassen zodat het programma ervoor zorgt dat jullie je zekerder voelen tijdens de Engelse les? Voor groep 7/8: - Heb je het idee dat je alles beter kent voordat je de toets gaat maken? En waarom komt dat? 5. Houd een aantal proefinterviews en stel het interview eventueel bij. 6. Zet de onderwerpen in een logische volgorde. De onderwerpen zijn hierboven al in logische volgorde vermeld. 7. Formuleer een aantal beginzinnen (de inleiding) Als eerste willen wij jullie alvast bedanken dat we een interview mogen afnemen met jullie. Jullie hebben nu één hoofdstuk gewerkt met wat verschillende werkvormen voor Engels. Met dit gesprek gaan we proberen er achter te komen hoe jullie dit hebben ervaren. We gaan het even hebben over het programma in het algemeen, of jullie er iets van geleerd hebben en of jullie je nu zekerder voelen nu jullie hulp hebben van het programma. 8. Formuleer in ieder geval een goede startvraag, ga na of dit het geval is. 9. Stem je interview af op de proefpersonen.