Economische uitvoeringsagenda Regio Alkmaar

Transcriptie

1 Economische uitvoeringsagenda Regio Bergen Langedijk Heiloo Schermer Castricum Heerhugowaard Graftde Rijp

2 2

3 Economische uitvoeringsagenda Regio PORA Economische Zaken, Toerisme & Recreatie december 2011 De foto van de markt in Heiloo op pagina 20 is gemaakt door Ricardo Marcker 3

4 Inhoudsopgave Hoofdstuk/paragraaf Bladzijde 1. Aanleiding Achtergrond Economische uitvoeringsagenda Economische Zaken, Toerisme & Recreatie 8 2. Economische doelstellingen Regio Doelstellingen 9 3. Trends Economische klimaat Demografie Werkgelegenheid Toerisme Samenwerkingsverbanden Innovatie Duurzaamheid Arbeidsmarkt Dienstverlening Welke acties zijn nodig en wie doet wat? Economische basis Prettige woon- en leefomgeving Goede bereikbaarheid Moderne vestigingslocaties met aantrekkelijke voorzieningen 13 a. herstructurering van bestaande bedrijventerreinen 14 b. ontwikkeling van nieuwe- en uitgifte van bestaande vestigingslocaties 14 c. voorzieningen vestigingenlocaties Beschikbare en gekwalificeerde arbeidskrachten met een goede arbeidsmentaliteit 16 a. Regio inclusief 16 b. werkgeversdienstverlening arbeidsmarkt 17 c. aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt, met name techniek 17 d. competentie ontwikkelingsprogramma economische- en sociaal domein Zakenpartners en soortgelijke bedrijven in de omgeving Dienstverlening aan ondernemers Toerisme & recreatie Toeristisch aanbod 21 a. huidig toeristisch aanbod optimaliseren 22 b. nieuw toeristisch aanbod toevoegen 22 c. verblijfsaccommodatie verbeteren en uitbreiden 22 d. verbindende arrangementen aanbieden Toeristische regio vermarkten 23 a. grotere profilering Regio 23 b. onderlinge samenwerking en afstemming verbeteren Kennisregio Positie Regio in kenniseconomie versterken 25 a. ontwikkelen medisch cluster 25 b. inzet (top)sport bij onderwijs, onderzoek en maatschappelijke opgaven 25 c. versterking energiecluster in Noord-Holland Noord 26 d. creatieve industrie inzetten als basis voor innovatieve economie 26 e. cross-overs tussen groeiclusters 26 4

5 Hoofdstuk/paragraaf Bladzijde 4.4 Maritiem Ondersteuning van en samenwerking in maritieme projecten ter versterking van de regio 28 a.koppeling maritieme en energiecluster Agri Ondersteuning van en samenwerking in agri-projecten ter versterking van de regio Overzicht acties enoverzicht: bestaande plannen die bijdragen aan de doelen van de economische uitvoeringsagenda 32 5

6

7 1. Aanleiding De Regio bestaat uit de gemeenten, Bergen, Castricum, Graft-de Rijp, Heerhugowaard, Heiloo, Langedijk en Schermer. De 8 gemeenten van de Regio zijn eind 2008 met elkaar een intentieovereenkomst aangegaan om de samenwerking te versterken. Doel van deze intensivering is om gezamenlijk de Regio sterker te profileren. De Regio heeft daarbij in samenwerking met de regio West-Friesland en Kop Noord-Holland invulling gegeven aan de profilering van de gehele regio Noord-Holland Noord. Bestuurlijk zijn de Gebiedsagenda s fase 1 en 2 opgesteld voor Noord-Holland Noord. Deze gebiedsagenda s verwoorden de ontwikkelingsopgaven waar Noord-Holland Noord zich de komende jaren voor gesteld ziet. De gebiedsagenda s vormen de basis voor het overleg van de regio, provincie en rijk voor de gebiedsagenda MIRT. Het is aan de Regio om deze agenda s voor de eigen regio nadere invulling te geven en een keuze in profilering te maken. In 2010 is de position paper Toekomst voor de Regio opgesteld. Binnen dit paper maakt de Regio nadere keuzes voor de ontwikkelingsopgave om als regio zich sterker nationaal onderscheidend te profileren. Het position paper was een eerste aanzet en is door de regiegroep Regio in 2011 verder geconcretiseerd tot de Strategische Werkagenda Verzoek van de Regiegroep aan de verschillende PORA s is om te komen tot invulling van de uitvoeringsagenda behorende bij de Strategische werkagenda. 1.1 Achtergrond Noord-Holland Noord De gebiedsagenda s voor Noord-Holland Noord onderscheidt de volgende integrale ontwikkelingsopgaven: Energieneutrale regio Versterken Economie Investeren in Agribusiness Herstructureren in samenhang met energiezuinig renoveren Toerisme van Kust tot Kust Naar een vitaal platteland Voor geheel Noord-Holland Noord zijn diverse projecten gewaardeerd op hun bijdrage aan deze ontwikkelingsopgaven en vanuit die waardering ingebracht in het MIRT-overleg. Belangrijke voorwaarden bij het realiseren van de ontwikkelingsopgaven is het realiseren en verbeteren van bereikbaarheid van de regio. Infrastructuur is een harde randvoorwaarde. Dit is een taak van PORA Verkeer&Vervoer en Algemeen. Afstemming tussen de PORA s is daarom essentieel. Inmiddels is op de schaal van Noord-Holland noord gekozen om de economische inspanningen te focussen op 5 clusters: Agri Maritiem Toerisme & recreatie Duurzame energie Medisch Er worden stichtingen en boards per cluster opgericht om deze clusters te ontwikkelen. 7

8 Regio Het belang van een gezamenlijke aanpak wordt door de Regio onderschreven. Voor het bepalen van de focus binnen de strategische agenda is de algehele missie van de gebiedsagenda nader aangescherpt. Daarbij is gekozen voor de volgende focuspunten: Kennisregio Toerisme Duurzame regio Rijksoverheid In het najaar 2010 is het nieuwe kabinet aangetreden. De drie hoofdlijnen van de agenda van het kabinet zijn: Scherpe focus op economische groei door versterking van onze mainports, brainports, greenports en topsectoren Decentralisatie en actualisatie van beleid; toedeling van heldere verantwoordelijkheden en meer ruimte voor initiatieven van decentrale overheden, ondernemers en burgers, inclusief realistische randvoorwaarden voor een duurzame en klimaatbestendige toekomst Krachtige uitvoering: vereenvoudigen van regelgeving en procedures en sturen op voortgang van projecten. Daarbij heeft het kabinet het voornemen om deze punten uit te werken door middel van: Herijking van Gebiedsagenda MIRT, met name door het aanwijzen van een aantal prioritaire projecten van nationaal belang Opstellen Rijksstructuurvisie Infrastructuur & Milieu / actualisatie Nota Ruimte en Nota Mobiliteit (I&M) Instellen en uitwerken van Topsectorenbeleid 1.2 Economische uitvoeringsagenda Economische Zaken, Toerisme & Recreatie Om vanuit het PORA EZ, Toerisme & Recreatie invulling te geven aan de uitvoeringsagenda zijn binnen de Regio de in de gebiedsagenda opgenomen projecten herijkt op basis van de in de position paper gekozen aanscherping. Deze herwaardering is daarnaast tegen de verschillende landelijke kaders gewogen. Naast invulling van de uitvoeringsagenda zal bij het opstellen nadrukkelijk focus liggen op het versterken van het onderscheidend karakter van de regio en het nationaal belang van de gekozen focuspunten. Het PORA is geen uitvoeringsorgaan, maar stuurt aan en bewaakt de hoofdlijnen. De uitvoering van projecten wordt in de individuele gemeenten gedaan. Het Ontwikkelingsbedrijf wordt als uitvoeringsorganisatie ingezet en in sommige gevallen brengen ambtenaren uit de betrokken gemeenten gezamenlijk een project ten uitvoer. Het doel van deze uitvoeringsagenda is het in beeld brengen van: 1. economische doelstellingen 2. de trends voor komende jaren 3. welke acties nodig zijn en wie deze uitvoert 4. bestaande projecten die al bijdragen aan de doelstelling. 8

9 2. Economische doelstellingen Regio Economische groei en welvaart wordt grotendeels door de markt bewerkstelligd. Gemeenten kunnen hierin faciliteren door doelstellingen, projecten en acties. De projecten en acties worden in de volgende hoofdstukken beschreven. In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de economische doelstellingen en clusters voor de Regio. Vanuit de regio wordt invulling gegeven aan het nieuwe bestuursakkoord en het collegeprogramma van Gedeputeerde Staten. Vanuit de strategische agenda wordt aansluiting gezocht op de kansrijke clusterbenadering (zie tekening) en het top-sectoren beleid van het Rijk voor Noord-Holland Noord. Tekening. De kansrijke clusterbenadering en top-sectoren voor Noord-Holland Noord 2.1 Doelstellingen De belangrijkste economische doelstelling voor de Regio is werken aan een evenwichtiger woon-werkbalans door toename van het aantal banen in de regio. Om ervoor te zorgen dat er banen bijkomen, zal de regio moeten beschikken over een aantrekkelijk ondernemersklimaat zodat ondernemers willen blijven en er zich van buiten de regio willen vestigen. Moderne bedrijven- en kantorenterreinen met goede faciliteiten zoals breedband, een minimale regeldruk bij gemeentelijke procedures, een goed opleidingsaanbod, beschikbare en gekwalificeerde werknemers en de aanwezigheid van een grote diversiteit aan bedrijven dragen hieraan bij. Meer werk voor mensen in de eigen regio betekent dat mensen ook meer geld in de eigen regio zullen besteden. De toename van de bestedingen is de tweede economische doelstelling. Voor een groot deel zal inkomen aan dagelijkse boodschappen en andere consumptiegoederen in de regio worden besteed. Dat wil de regio stimuleren door te zorgen voor goede detailhandelsvoorzieningen. Om ook mensen van buiten de regio aan te trekken, wordt gewerkt aan meer en nog aantrekkelijker recreatieve en toeristische mogelijkheden. 9

10 3. Trends Om te bepalen welke koers gevaren moet worden in Regio, is het aan te bevelen om de trends en ontwikkelingen op economisch gebied te beschouwen. Hieronder staat een aantal trends genoemd. 3.1 Economisch klimaat Flexibilisering is een trend: flexibel werken: privé en werken gaan door elkaar heenlopen. Zowel voor mensen die zelfstandig werken, ZZP ers en eenmanszaken, als mensen in dienstverband. Het aantal ZZP ers en eenmanszaken neemt toe. Vaak hebben zij hun huis als bedrijfshuisvesting. Dat betekent dat meer gewerkt gaat worden in de wijk. Echter, de behoefte aan contact tussen ZZP ers en eenmanszaken bestaat ook. Zij zoeken elkaar op op locaties zoals Seat2Meet en andere ontmoetings- en broedplaatsen. Flexwerken leidt ertoe dat ook mensen in dienstverband meer thuis gaan werken. Productieprocessen worden of verplaatst naar lageloonlanden en/of worden steeds meer geautomatiseerd waardoor werk schoner en sneller gedaan kan worden. Het werk wordt kennisintensiever. De behoefte aan bedrijfsen kantoorruimte zal in de toekomst afnemen. Ook is de verwachting dat zowel landelijk als regionaal, leegstand blijft toenemen. Dat vraagt om flexibilisering van bestemmingen in bestemmingsplannen. Oude panden voldoen niet aan de eisen van de moderne bedrijfsvoering. Doordat productieprocessen schoner worden (uitzonderingen daargelaten) is een strikte scheiding van bedrijven- en kantoorterreinen minder noodzakelijk. 3.2 Demografie Groei/krimp In het noorden van Noord-Holland wordt nog tot 2030 bevolkingsgroei verwacht, maar zal de groei verminderen. Vanaf 2030 zal de bevolking in grote delen gaan dalen. In de Kop van Noord-Holland zal de daling iets eerder inzetten en ook wat sterker zijn dan in West-Friesland en Noord-Kennemerland. De ontwikkeling van de beroepsbevolking vertoont grote analogie met de bevolkingsontwikkeling. Een groot verschil is echter dat in een aantal regio s de beroepsbevolking al binnen afzienbare tijd kan gaan krimpen. Voor regio geldt dat de beroepsbevolking tot 2015 stijgt en tussen 2015 en 2020 begint te dalen. Bron: CBS, augustus 2011; prognoses 2015 en 2020 door SEO Economisch Onderzoek februari 2011 Vergrijzing In de afgelopen 5 jaar is er een aanzienlijke verschuiving in de leeftijdsamenstelling van de bevolking te zien. De bevolking tussen 25 en 45 jaar is sterk afgenomen, met als gevolg daarvan ook een afname van het aantal jonge kinderen dat geboren wordt. De bevolking tussen 60 en 70 jaar is sterk toegenomen. Deze verschuiving is een gevolg van de geboortegolf in de naoorlogse jaren en van een structurele daling van het geboortencijfer in de jaren 70 en 80. Demografische ontwikkeling is een langzaam proces dat gevolgen heeft over een termijn van tientallen jaren. Het noorden van de provincie vergrijst relatief sterker o.a. door het vertrek van jongeren naar de stedelijke gebieden in het zuiden. In Noord-Holland Zuid blijft de bevolking relatief jong door een voortdurende toestroom van jonge migranten zowel uit het binnenland als uit het buitenland. Daarmee blijft ook het aantal geboorten hoog. 1 1 Bron: Bijlagenrapport bij de Provinciale Woonvisie (Provincie Noord-Holland: Haarlem 2010): Werkgelegenheid De volgende tabel toont het aantal banen naar regio voor Noord-Holland en Nederland over Opvallend is dat ondanks de recessie het aantal banen provinciebreed toch is blijven groeien, en voor 2010 zelfs veel harder dan voor Nederland. 10

11 Aantal banen per regio x Kop van Noord-Holland West-Friesland en omgeving Bron: LISA, Toerisme De komende jaren veranderen de behoeften en wensen van consumenten aangaande hun vakanties. Zo zal mede door de vergrijzing de behoefte aan comfort, gemak en veiligheid toenemen. Enerzijds wordt verwacht dat meer mensen tijd zullen hebben om te recreëren. Anderzijds biedt de vergrijzende populatie mogelijkheden voor de ontwikkeling van zorgtoerisme. De gemiddelde toerist is de laatste decennia ook aanzienlijk kritischer en veeleisender geworden en het vakantiegedrag is meer divers geworden. Consumenten kiezen steeds vaker voor verrijkende belevenissen: activiteiten die inspelen op het fysieke welzijn of de persoonlijke ontwikkeling. Ook gaat men vaker korter op vakantie en er is een trend tot meer recreëren in groepsverband. Bij de consument is ook sprake van een grotere bewustwording ten aanzien van milieuaspect. Voor de sector zal het daarom steeds belangrijker worden duurzaam te ondernemen, voor zowel de onderneming als de omliggende omgeving. Naast duurzaamheid speelt ook digitalisering een steeds grotere rol binnen de sector; zowel bij de oriëntatie fase voor een vakantiebestemming als ook bij het boeken, bij het verkrijgen van informatie tijdens de vakantie en om na afloop van de vakantie ervaringen met elkaar te delen en een beoordeling te geven over de bezochte bestemmingen. 3.5 Samenwerkingsverbanden Samenwerken is hèt adagium voor de toekomst. Steden en gebieden worden steeds meer samengevoegd tot grotere gemeenten en regio s. Daar waar dat niet op grote schaal gebeurt, zal de samenwerking zelf gezocht moeten worden. Schaalvergroting is nodig om op de economische kaart te blijven staan. Clustervorming en samenwerking daarin is essentieel. Kennis moet gebundeld worden om zo onderscheidend te zijn en concurrentiekracht te behouden. 3.6 Innovatie Nieuwe afzetmarkten ontstaan, bedrijven doen zaken met steeds meer landen en (delen van) het productieproces worden elders in de wereld geplaatst. Gezien het belastingklimaat en de relatief hoge lonen in Nederland zal de verdiencapaciteit niet meer alleen afhankelijk zijn van hard werken maar zal met name gefocust moeten worden op kennisontwikkeling en innovatie. De concurrent is niet meer de buurman, maar zit over de hele wereld. 3.7 Duurzaamheid Grondstoffen wordt schaarser, concurrentie neemt toe, consumenten worden kritischer: duurzame oplossingen zijn noodzakelijk en maatschappelijk gewenst. Bedrijven zullen dat in hun innovatie mee moeten nemen. 3.8 Arbeidsmarkt De arbeidsmarkt is nauwelijks getroffen door de economische crisis van Het lijkt het toonbeeld van stabiliteit en er is nauwelijks sprake van stijging van de werkloosheid. Vanaf 2015 zal de arbeidsmarkt in NHN 2015 krimpen, het eerste in de Kop, daarna West-Friesland en vervolgens de regio. Hierdoor zal ook een noord- en oostwaartse pendel kunnen ontstaan. Het opleidingsniveau ligt onder het landelijk gemiddelde en vraagt om een scholingsoffensief. Vakmanschap komt onder druk te staan, met name in de techniek. De Rijksoverheid ontwikkelt hiervoor een programma. 3.9 Dienstverlening De ondernemer is centraal komen te staan in het rijksbeleid. Er wordt ingezet op efficiëntere dienstverlening door het instellen van ondernemerspleinen: een samenwerkingsverband tussen de huidige Kamers van Koophandel, Syntens en Agentschap.nl met aansluiting van diensten van de Belastingdienst en eventueel gemeenten. 11

12

13 4. Welke acties zijn nodig en wie doet wat? 4.1. Economische basis Om banen te behouden en er meer te krijgen in de Regio, is het van belang te weten wat bedrijven in deze regio houdt/doet komen. Gebleken is dat belangrijke vestigingsfactoren onder andere de volgende zijn (in willekeurige volgorde): 1. een prettige woon- en leefomgeving 2. goede bereikbaarheid 3. moderne vestigingslocaties met aantrekkelijke voorzieningen 4. beschikbare en gekwalificeerde arbeidskrachten met een goede arbeidsmentaliteit 5. zakenpartners en soortgelijke bedrijven in de omgeving 6. dienstverlening aan ondernemers Hieronder wordt ingegaan op deze factoren. Sommige factoren worden alleen genoemd, aangezien PORA Economische Zaken, Toerisme & Recreatie daar geen acties op zal ondernemen omdat ze voldoende ontwikkeld zijn. Andere factoren zal dit PORA zijdelings in de gaten houden en zal daar waar nodig afstemming zoeken met bijvoorbeeld andere PORA s Prettige woon- en leefomgeving Regio ligt aan de rand van de randstad èn heeft eigen aantrekkelijke verblijfsmogelijkheden. Deze combinatie zorgt onder andere voor: een goede prijs/kwaliteitverhouding in woningen. In Regio gelden niet de huizenprijzen van de randstad maar is het betaalbaar en aantrekkelijk wonen; er is een ruime variëteit aan recreatiemogelijkheden: van zee, strand, duinen, bos, polder tot stedelijke voorzieningen zoals cultuurhistorie, musea, sportcomplexen, theaters, toeristische voorzieningen. een gevarieerd winkelaanbod dat onderling is afgestemd en is vastgelegd in een regionale detailhandelsvisie. Deze is door alle gemeenteraden vastgesteld. De detailhandelsvisie draagt bij aan een voldoende en economisch levensvatbaar aanbod van winkels en perifere detailhandel in de regio. hoog zorgniveau door onder andere het Medisch Centrum en aanverwante zorgbedrijven. Het zorgaanbod wordt nog uitgebreid door focus op het medische cluster. Zie verderop in dit document Goede bereikbaarheid Goede bereikbaarheid van onder andere de Randstad en Schiphol is gegarandeerd door de A9 die de Regio ontsluit. De ringwegen rondom zijn onlangs in capaciteit uitgebreid waardoor ook gemeenten als Heerhugowaard en Langedijk beter ontsloten zijn. Er wordt bovendien gewerkt aan een hoog frequent spoor. Naar verwachting wordt in de actualisatie van de regionale bereikbaarheidsvisie ingezet op meer capaciteit op de Westelijke randweg N9, de spoorse doorsnijdingen, de Westfrisiaweg en de ontwikkeling van diverse stationsgebieden. De zorg voor een goede bereikbaarheid valt onder verantwoordelijkheid van PORA Verkeer & Vervoer. Het is een randvoorwaarde voor kunnen realiseren van economische doelstellingen binnen Regio Moderne vestigingslocaties met aantrekkelijke voorzieningen Elke gemeente heeft bedrijven/kantorenterreinen. Er is een aantal nieuwe terreinen gepland en er ligt een aantal nog uit te geven terreinen. Daarnaast is een deel van de bestaande bedrijventerreinen verouderd. In het Regionale programma herstructurering bedrijventerreinen Regio worden deze beschreven en daarin is een herstructureringsopgave voor de komende jaren opgenomen. Individuele gemeenten zorgen voor het moderniseren van de vestigingslocaties in de regio. 13

14 a. Herstructurering van bestaande bedrijventerreinen. Om de ruimte in Nederland zo optimaal mogelijk te gebruiken wordt door overheden waaronder gemeenten onder andere ingezet op herstructurering van bestaande bedrijventerrein. Het toestaan van nieuwe bedrijventerreinen is afhankelijk van een vraag- en aanbod analyse en de te herstructureren bedrijventerreinen. In Regio is ong. 242 ha bedrijventerrein verouderd: 161 ha is aan een facelift toe en 81 ha aan revitalisering/herprofilering/transformatie. In de komende jaren wordt in 7 van de 8 gemeenten in de Regio aan herstructurering van bestaande bedrijventerreinen gewerkt om het vestigingsklimaat zo optimaal mogelijk te houden. PORA: Regionaal programma herstructurering bedrijventerreinen voor Regio elk jaar actualiseren. Partners: Regio : ambtelijke werkgroep olv regiocoördinator Aanpak: elk jaar checkt elke gemeente, op initiatief van de regiocoördinator, of de gegevens in het plan nog kloppen. Wijzigingen worden doorgegeven aan de provincie. Budget: nvt Planning: Elk jaar in oktober Opmerkingen: Hierin ook vraag en aanbod bedrijventerreinen checken en resultaten door te geven aan provincie zodat provincie de herijking op kan nemen in het provinciaal beleid herstructurering bedrijventerreinen. b. Ontwikkeling van nieuwe- en uitgifte van bestaande vestigingslocaties. Het aantal nieuwe en nog uit te geven bedrijven en kantorenterreinen in Regio bestaat de komende jaren uit: Bedrijventerreinen: Boekelermeer zuid 2, De Vaandel, Heerhugowaard Nieuwe Laan Oost, Castricum Bedrijven/kantorenterreinen: Broekhorn, Heerhugowaard Breekland, Langedijk MAG Egmond aan den Hoef, Bergen Boekelermeer, Heiloo Kantorenterreinen: Stationslocatie CS, NUON locatie Helderseweg, Ontwikkeling Stationslocaties Castricum Heerhugowaard Ontwikkeling woon-werklocatie Oosterzij, Heiloo Deze bedrijventerreinen worden in de bestemmingsplannen zo flexibel mogelijk ingericht om aan de vraag van deze tijd te voldoen. De vraag naar bedrijfsgrond is door ontwikkelingen zoals automatisering, outsourcing, toename ZZP ers veranderd. Er is meer vraag naar huisvesting voor meer kantoorachtige activiteiten. Volgens het rapport dat Ecorys in 2009 heeft gemaakt, is de vraag en aanbod in Regio voor de komende jaren redelijk op elkaar afgestemd als het gefaseerd op de markt brengen, zoals destijds is aangegeven, in praktijk wordt gebracht. Die fasering is nog steeds van kracht. 14

15 De provincie houdt toezicht op de voorraad bedrijventerreinen en wil dat gemeenten nauw samenwerken om overaanbod te voorkomen. De provincie wil dat de regio s afspraken maken over intensievere regionale samenwerking op dit terrein. Deze vraag ligt reeds bij de Regio en dient beantwoord te worden. Zie onderstaande actie. PORA: Plan bedrijven/kantorenterreinen maken (in opdracht van de provincie). Partners: Regio : ambtelijke werkgroep olv regiocoördinator Aanpak: voorbeelden andere regio s bekijken, bekijken wat realistisch is voor Regio, eigen creativiteit erop loslaten, voorstel in ambtelijke werkgroep maken, vaststelling in PORA Budget : nader te bepalen aan de hand van een projectvoorstel Planning: eerste kwartaal 2012 Opmerkingen: Het gaat hier om bestuurlijke afspraken te maken over regionale samenwerking c.q. gezamenlijk beleid bedrijventerreinen op het gebied van: segmentering in aansluiting op een samenhangende planning of programmering, gemeenschappelijk grondbeleid, duurzaam beheer (economisch, ruimtelijk en toekomstbestendig) en het betrekken van maatschappelijke organisaties. Dit is een aanvulling op het Regionaal herstructureringsprogramma. Het is een verzoek van de provincie. c. Voorzieningen vestigingslocaties Om de bedrijven- en kantorenterreinen aantrekkelijk te houden, is het belangrijk dat ze worden uitgerust met moderne voorzieningen. Daar wordt onder andere door gemeenten in voorzien. Breedband: Er wordt momenteel in regioverband gewerkt om op alle vestigingslocaties glasvezel aan te leggen zodat bedrijven in een open netwerk alle mogelijke activiteiten via de digitale snelweg kunnen ontplooien. De capaciteit van de huidige voorzieningen is te klein en uitbreiding voor een enkel bedrijf is vaak te duur in verband met de aanleg van kabels. Daarom doen de meeste gemeenten mee in het project breednet dat is geïnitieerd door de provincie Noord-Holland. Gemeenten die niet meedoen, regelen zelf uitbreiding van het net met providers in hun gebied. Om concurrentiekracht te houden, te innoveren en kennis te kunnen laten ontwikkelen is het noodzakelijk dat deze voorzieningen in Regio aanwezig zijn. Parkmanagement: Om bedrijventerreinen vitaal te houden en het bedrijfsleven daar ook verantwoordelijk voor te laten zijn, is op veel bedrijventerreinen parkmanagement ingevoerd. De trend is dat (delen van) parkmanagement in steeds groter verband, over gemeentegrenzen heen, wordt georganiseerd om schaalvoordelen te behalen. Duurzaamheid: Dit kan niet meer weggedacht worden uit moderne bedrijfsvoering. Fossiele brandstoffen raken op, luchtverontreiniging is een verstoring van een aantrekkelijk vestigingsklimaat, economische en maatschappelijke ontwikkelingen noodzaken tot meer verantwoord omgaan met de grondstoffen en innovatie van productieprocessen en producten. De gemeenten in Regio faciliteren dit door bijv. oplaadpunten voor elektrisch rijden beschikbaar te stellen, mee te werken aan stadsverwarming door warmte van de Huisvuilcentrale in plaats van gas als energiebron aan te bieden op bedrijventerreinen, windmolens worden op bedrijventerreinen geplaatst en er worden partijen bij elkaar gebracht die duurzame innovaties kunnen realiseren en/of uitdragen. PORA: Ontwikkelen Duurzame Energie Maatschappij Regio (DEMRA). Partners: Regio gemeenten, HVC : PORA Duurzaamheid Aanpak: PORA EZT&R blijft op de hoogte en is betrokken. Budget: ,- voor procesbegeleiding 1e fase: eerste verkenning haalbaarheid Bij oprichting zal er 1,5 miljoen nodig zijn is nu de inschatting. Planning: 1.Verkennen + haalbaarheid + 1 e juridische toets (maart 2012) 2.Besluitvorming binnen gemeenten + ondertekenen intentieverklaring 3.Uitwerking tot definitief, volledig werkplan / statuten 4.Besluit oprichting DEMRA 5.Oprichting en start 15

16 Opmerkingen: DEMRA is de moederorganisatie met stakeholders. Het is een platte organisatie waar projecten onderhangen. In de projecten BV s kunnen partners participeren. Voor de individuele projecten worden sluitende businesscases opgesteld en vanuit deze BV s wordt een afdracht gedaan aan DEMRA zodat er een revolving fund ontstaat Beschikbare en gekwalificeerde arbeidskrachten met een goede arbeidsmentaliteit We streven naar een arbeidsmarkt waaraan mensen zoveel mogelijk en duurzaam meedoen, ook al is er sprake van beperkingen. Waar mensen gekwalificeerd zijn en blijven. Wij noemen dit Inclusieve Arbeidsmarkt, een arbeidsmarkt die geen mensen uitsluit, maar mensen insluit en waarin het vanzelfsprekend is dat ook mensen met een arbeidsbeperking je collega zijn en niet buiten de reguliere arbeidsmarkt worden gehouden. Een arbeidsmarkt die erkent wat mensen kunnen en niet bevestigd wat mensen niet kunnen. De arbeidsmarkt in de regio NHN heeft bijzondere kenmerken: hoog aantal WAO s (vergelijkbaar met Zuid-Limburg en Twente), hoog aantal Wajongers en een relatief laag opgeleide beroepsbevolking. Alle reden dus om te kiezen voor een Inclusieve Arbeidsmarktbenadering. Dat legt de basis voor een sterke en bloeiende regionale economie. Deze paradigmawijziging vraagt een andere de betrokkenheid en inzet van (toekomstige) werknemers en werkgevers, zij zullen meer eigen verantwoordelijkheid moeten nemen en van de lokale overheid meer ruimte moeten krijgen. Er moet echter meer gebeuren om het tekort aan arbeidskrachten voor de komende jaren op te lossen. Het is zaak om voldoende arbeidskrachten hier te hebben, maar ook hier te houden. Daarnaast vraagt innoveren nog een extra inspanning van bedrijven en werknemers. Men moet mee in de kennisontwikkeling die innovaties vragen. Onderwijs en opleiding is een cruciale factor hierin. Het bedrijfsleven zal moeten aangeven wat het nodig heeft en dat zal moeten worden vertaald in opleidingen. De overheid kan hierin faciliteren door regie te voeren en werknemers en onderwijsinstellingen samenbrengen. Samenwerking tussen de drie O s, onderwijs, ondernemers en overheid, is cruciaal voor een duurzame arbeidsmarkt. is door het ministerie van SZW aangewezen als trekker voor het regionale arbeidsmarktbeleid in de regio Noord-Holland Noord. Het RPA-NHN fungeert hierin als een spin in het web en legt verbindingen tussen de arbeidsmarktpartners (werkgevers- en werknemersorganisaties, onderwijs, gemeenten en UWV). levert de voorzitter in persoon van Victor Kloos, wethouder economische zaken en arbeidsmarkt. Het RPA-NHN bouwt permanent aan het regionale netwerk, anticipeert op actuele ontwikkelingen, zorgt voor kennisdeling en zet innovaties in gang. Dit alles ten behoeve van de economische ontwikkeling van de regio Noord-Holland Noord. a. Regio Inclusief Inclusieve Arbeidsmarkt is gebaseerd op het Maaslanddenken ontwikkeld door CNV Vakmensen. Het model tracht een maatschappelijk alternatief te ontwikkelen voor het bestaande beleid in de sociale zekerheid en bevordert arbeidsparticipatie. Het gaat uit van het recht op arbeidsmarktparticipatie in plaats van het recht op sociale zekerheid. Het model legt een groot deel van de verantwoordelijkheid bij de werkelijke partijen op de arbeidsmarkt, werkgevers en (toekomstige) werknemers. De overheid trekt zich terug uit haar rol van tussenschakel/intermediair en geeft hen ruimte om zelf oplossingen te bedenken en die uit te voeren. Het is een andere benadering die past bij de nieuwe kaders (WWNV) en biedt daarom mogelijk kansen voor de regio. Om te erkennen of en in welke mate dat kan werken voeren we een experiment uit. De gemeente heeft hiertoe als het initiatief genomen onder de noemer Inclusief, waarbij natuurlijk ook andere gemeenten kunnen aanhaken. PORA: (Regio) Inclusief Partners: Werkgevers, gemeenten, UWV, Poortwachtercentrum, Wsw-bedrijven, Talent voor Techniek, Uitzendbranche. : Annelies Spork Aanpak: experiment voor regio Budget: Vanuit middelen Actieplan Jeugdwerkgelegenheid worden hier voor de regio NHN middelen vrijgemaakt. Planning: Start experiment 1 juli 2012 voor periode van 1 jaar. Opmerkingen: 16

17 b. werkgeversdienstverlening Arbeidsmarkt De dienstverlening aan werkgevers is sterk versnipperd en wordt op zeer uiteenlopende wijze ingevuld in de regio. Werkgevers hebben hier in toenemende mate moeite mee en ook de bureaucratische rompslomp schrikt werkgever af om mensen in dienst te nemen. De werkgeversdienstverlening Arbeidsmarkt in de regio NHN zal moeten worden gestroomlijnd. Wat dit precies betekent, wie daarin participeren, wat ieders bijdragen is en hoe we dat organiseren zullen we in de regio nader moeten bepalen, vervolgens implementeren en uitvoeren. Belangrijk is dat die uitvoering staat op 1 januari 2013 en dat die uitvoering dan in ieder geval voldoet aan de eisen gesteld door het Rijk conform wetgeving Werken naar Vermogen. PORA: Werkgeversdienstverlening Arbeidsmarkt stroomlijnen Partners: UWV Werkbedrijf, gemeenten NHN, COLO, Wsw-bedrijven, VNO/NCW, MKB, werkgeversorganisaties : Annelies Spork Aanpak: Instellen kwartiermaker voor de regio NHN Budget: Vanuit middelen Actieplan Jeugdwerkgelegenheid worden hier voor de regio NHN middelen vrijgemaakt. Planning: start kwartiermaken februari 2012; realisatie uitvoering januari 2013 Opmerkingen: Is onderdeel van project NHN Inclusieve Arbeidmarkt (opvolger AJW). Is voor de gehele regio NHN c. aansluiting onderwijs arbeidsmarkt, met name techniek In Nederland is 34% van de beroepsbevolking hoog opgeleid en 23% laag opgeleid. In Noord Holland Noord is dit respectievelijk 29% en 24%. Alle reden voor een inhaalslag. Nagedacht wordt over hoe meer HBO-ers aan de regio te binden. Hier is nog geen concreet plan voor. Dit is in het onderdeel Kennisregio een actiepunt. Aan de andere kant is het technisch vakmanschap en de hands-on mentaliteit een reden waarom ondernemers zich in onze regio vestigen. De structuur van onze arbeidsmarkt, met een gemengde bedrijvigheid met goede kansen voor de techniek en een ligging in de nabijheid van de Randstad, heeft toekomstperspectief. De vergrijzing, met verlies van met name technisch vakmanschap, vormt echter een risico. Een offensief, waarmee meer mensen opleiden voor de techniek en meer jongeren verleiden om te kiezen voor de techniek is nodig om dit onderdeel van de maakindustrie voor de toekomst sterk te houden. Dat betekent dat we jonge mensen opleiden voor deze vraag van de arbeidsmarkt en dat opleidingsinstituten die opleidingen aanbieden die deze jongeren klaarstomen. In onze regio hebben we een unieke opleidingsinfrastructuur van bedrijfsscholen die hieraan een bijdrage kunnen leveren. Een verbinding met Kennisregio (met name Energy-valley) ligt voor de hand. PORA: Aansluiting onderwijs arbeidsmarkt, met name techniek, verbeteren Partners: Werkgevers, Onderwijsinstellingen, Talent voor Techniek (samenwerkingsverband bedrijfsscholen), KvK : Annelies Spork Aanpak: Opstarten project, waarbij Talent voor Techniek de trekkerrol op zich neemt Budget: nog niet bekend Planning: voorjaar 2012 Opmerkingen: De ministeries ELI, SZW en OCW zijn momenteel bezig met de ontwikkeling van een programma om op alle niveaus meer mensen naar de techniek toe te leiden. d. competentie ontwikkelingsprogramma economische en sociale domein De wereld verandert en stelt nieuwe eisen aan onze organisaties en hoe wij ons verhouden tot onze partners. Belangrijk is dat wij de wereld goed kennen en dat we onszelf verbeteren en aanpassen op die veranderingen. Van hoog tot laag in gemeentelijke organisaties speelt dit een grote rol. Zeker nu er een fors aantal taken worden gedecentraliseerd. Op tal van plekken in de regio wordt geïnnoveerd en ontwikkeld. Hoe kunnen we maximaal gebruik maken van elkaars kracht en zorgen voor een sterke en dynamische economie met een vitale arbeidsmarkt. Vanuit de regio willen we hieraan een bijdrage door ontwikkeling van een Competentie Ontwikkelingsprogramma dat het economische en het sociale domein verbindt. De inhoud van het programma zal worden toegesneden op de ontwikkelingsbehoefte 17

18 van bestuurders, managers, beleidsmakers en uitvoerders in het sociale en economische domein van de gemeenten. Het programma bevordert een efficiënte inzet van de beperkte middelen, biedt een stevige basis voor coördinatie en deling van de kennis en inzet op dit gebied en bevordert de versterking op het brede arbeidsmarktdomein van de gemeenten in de regio. PORA: Competentie ontwikkelingsprogramma economische en sociale domein maken Partners: Alle partijen betrokken bij RPA NHN : RPA NHN, Annelies Spork Aanpak: Ontwikkeling programma Budget: Vanuit middelen Actieplan Jeugdwerkgelegenheid worden hier voor de regio NHN middelen vrijgemaakt. Planning: Start uitvoering april 2012 Opmerkingen: Onderdeel van programma Inclusieve Arbeidsmarkt NHN Zakenpartners en soortgelijke bedrijven in de omgeving Bedrijven willen graag bij branchegenoten in de buurt zitten. Dit is aantrekkelijk voor uitwisseling van kennis, samenwerkingsverbanden en geeft minimale vervoersbewegingen en is aantrekkelijk voor afnemers. De clusters die in Regio zijn benoemd, vormen hiervoor een focus. Acquisitie zal daarom gericht zijn op de clusters vanuit de strategische agenda: gezondheid (zorgmedisch), duurzaamheid/energie, sport en toerisme èn op de branches die op de bedrijven- en kantorenterreinen in de regio passen. Promotie en acquisitie van werklocaties in de Regio is gericht op het behouden en uitbreiden van de werkgelegenheid en het aantrekken van bedrijven van buiten de regio. Dit is ondergebracht bij het Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord. Bekeken zal moeten worden hoe acquisitie in de komende jaren meer vruchten af kan werpen. De doelstelling is het verminderen van de scheve woon-werkbalans door behoud en toename van het aantal arbeidsplaatsen met 330 arbeidsplaatsen per jaar in regio. Dit getal is afgeleid van de doelstelling in de gebiedsdocumenten voor Noord-Holland Noord waarin arbeidsplaatsen in 10 jaar moeten worden geworven. Gedeeld over 3 regio s geeft een doelstelling van 330 arbeidsplaatsen per jaar. PORA: Acquisitieplan maken en rolbepaling Ontwikkelingsbedrijf hierin Partners: Regio : ambtelijke werkgroep olv regiocoördinator Aanpak: bestaande acquisitieplannen bij diverse gemeenten + kennisregio verzamelen en in elkaar schuiven. Laten toetsen door externe specialist. Budget: nader te bepalen aan de hand van een projectvoorstel Planning: bezien nadat toekomst ONHN duidelijk is. Opmerkingen: Bij evaluatie toetsen of doelstelling realistisch is Dienstverlening aan ondernemers Om gemeentelijke procedures te versnellen en (administratieve) regeldruk voor ondernemers te verminderen, wordt landelijk onderzocht hoe de dienstverlening aan ondernemers kan worden verbeterd en vergemakkelijkt. Het kabinet denkt aan het bijeenbrengen van overheidsdiensten op een plein, een ondernemersplein per regio. Bedrijven kunnen straks bij de ondernemerspleinen terecht voor al hun overheidszaken, zoals advies en subsidies. Dit idee is geopperd in de Brief over het bedrijfslevenbeleid van de minister van Economische Zaken en het wordt momenteel uitgewerkt. In Regio is de Kamer van Koophandel hiermee bezig. 18

19 PORA: Onderzoek naar ondernemersplein volgen Partners: KvK : regiocoördinator Aanpak: vooralsnog bestaat dit project uit de vorderingen in de gaten houden en rapporteren in PORA. Budget: geen Planning: vanaf 2012 Opmerkingen: - 19

20