Zwembaden De Randoet en Het Puzzelbad

Transcriptie

1 Zwembaden De Randoet en Het Puzzelbad Definitief Gemeente Drimmelen Grontmij Nederland B.V. Houten, 2 november 2011

2 Verantwoording Titel : Zwembaden De Randoet en Het Puzzelbad Subtitel : Projectnummer : Referentienummer : Revisie : Datum : 2 november 2011 Auteur(s) : Robin Geritan adres : robin.geritan@grontmij.nl Gecontroleerd door : Paraaf gecontroleerd : Goedgekeurd door : Paraaf goedgekeurd : Contact : Grontmij Nederland B.V. De Molen DB Houten Postbus DC Houten T F Pagina 2 van 22

3 Inhoudsopgave Inleiding... 4 Aanleiding Opdrachtformulering... 4 Projectgroep Beschrijving van de zwembaden Eigendom, beheer en exploitatie... 5 Dienstverlening en gebruik Ligging van de zwembaden... 5 Exploitatieresultaten Gemeentelijke bijdrage Potentiële exploitatiebesparingen Inleiding Onveranderd doorexploiteren Kostenbesparende maatregelen Privatiseren van beheer/eigendom Werken met vrijwilligersmodel Terugdringen hoeveelheid aan zwemwater Eén zwembad sluiten en met één zwembad verder gaan Tot slot Basis voor marktconsultatie Inleiding Richtinggevende uitgangspunten en randvoorwaarden Vraagstelling Resultaten van de marktconsultatie Inleiding De huidige exploitant van de zwembaden Landelijk opererende exploitatiebedrijven Stichting Vrienden van Het Puzzelbad Woningcorporatie en dienstverlener zorg Bouwbedrijven Belgische ondernemersgroep Sport en leisure ondernemers Overige ondernemers en particulieren Aanbestedingsrechtelijke en staatssteunrechtelijke aspecten Inleiding Overdracht van eigendom Overdracht van exploitatie, bijdrage Ontwikkeling van commerciële functies Conclusies en ter overdenking Conclusies Ter overdenking Pagina 3 van 22

4 Inleiding 1 Inleiding 1.1 Aanleiding Als gevolg van financiële druk voert de gemeente Drimmelen momenteel een kerntaken discussie. Deze kerntaken discussie vormt de basis voor overwegingen over noodzakelijke bezuinigingen binnen de gemeentelijke begroting, in totaal minimaal 1,3 miljoen en maximaal 2,0 miljoen. Mogelijke besparingen bij de zwembaden De Randoet en Het Puzzelbad herbergen een wezenlijke stap binnen de totale noodzakelijke bezuiniging. De gemeentelijke lasten voor deze zwembaden samen zijn circa per jaar, exclusief eigenlasten. Binnen de gemeenteraad bestaat verdeeldheid of het bieden van zwemgelegenheid aan de inwoners van de gemeente Drimmelen een kerntaak is en of het hebben van twee openluchtbaden de juiste invulling geeft. In relatie hiermee en als uitwerking van de kerntaken discussie heeft de gemeenteraad op 12 mei 2011 besloten om mogelijkheden te onderzoeken om beide zwembaden open te houden, zonder dat de gemeente Drimmelen daaraan financieel bijdraagt. Voor de uitvoering van dit onderzoek is Grontmij ingeschakeld. 1.2 Opdrachtformulering De notitie Opdracht Onderzoek Privatisering Zwembaden beschrijft de opdracht van de gemeenteraad aan het college van B&W als volgt: 1. Onderzoek de mogelijkheden voor beide zwembaden om vanaf 2013 open te blijven zonder gemeentelijke bijdrage. 2. Betrek daarin de mogelijkheden van privatisering, diverse particuliere en commerciële initiatieven, exploitatie door een stichting in het algemeen (Stichting Vrienden van het Puzzelbad in Terheijden in het bijzonder) en alle overige mogelijkheden die door het college enerzijds en door betrokken partijen anderzijds worden aangedragen. 3. Rapporteer aan de gemeenteraad over wat de mogelijkheden zijn en wat hiervoor eventueel nodig is. 4. Rapporteer de gemeenteraad tussentijds over de stand van zaken. Het streven is dat de onderzoeken eind 2011 gereed zijn. Echter, indien blijkt dat er voldoende aanknopingspunten zijn tot succesvolle uitkomsten van de onderzoeken, dient het college van B&W de gemeenteraad te raadplegen over verlenging van de periode van onderzoek. Met deze opdracht is Grontmij aan het werk gegaan. Gelet op de vraagstelling is bij de uitvoering van dit onderzoek een marktconsultatie betrokken. 1.3 Projectgroep Het onderzoek is begeleid door een projectgroep. Afhankelijk van de gewenste input zijn vanuit gemeente telkens verschillende personen bij de projectgroep betrokken. De kern van de projectgroep bestaat uit de heren M. van Oosterhout (wethouder) en P. Brekelmans (senior beleidsmedewerker sport). Daarnaast is medewerking verleend door mevrouw R. Oomen (manager), mevrouw Mr. H. de Vries (Hoofd afdeling Bestuurs- en Management Ondersteuning), mevrouw C. Segeren (beleidsmedewerker en mevrouw N. Stremme-van Pelt (RO en stedenbouw). Pagina 4 van 22

5 2 Beschrijving van de zwembaden 2.1 Eigendom, beheer en exploitatie De openluchtbaden De Randoet en Het Puzzelbad zijn in eigendom bij de gemeente Drimmelen. Het beheer en de exploitatie zijn uitbesteed aan Sportfondsen-Drimmelen BV. De basis hiervoor bestaat uit overeenkomsten voor huur, beheer, exploitatie en bijdrage. De exploitatievorm is risicodragend: zowel tekorten als overschotten ten opzichte van de vaste bijdrage komen voor rekening van Sportfondsen-Drimmelen BV. De overeenkomsten expireren per 1 januari Dienstverlening en gebruik De zwembaden zijn geopend van begin mei tot begin september, buiten deze periode zijn de zwembaden gesloten. Het gebruik van deze zwembaden bestaat voor circa 85% uit recreatief zwemmen en dagrecreatie. Het overige bestaat vooral uit particuliere zweminstructie, doelgroepactiviteiten zoals aqua zumba en incidenteel een evenement zoals de kampeernacht. De Randoet heeft circa bezoekers per jaar en Het Puzzelbad circa bezoekers. Deze aantallen zijn redelijk stabiel tot licht afnemend, waar landelijk een grotere afname zichtbaar is. Gerekend naar het aantal inwoners van de gemeente Drimmelen hebben de zwembaden samen een animocijfer van afgerond 3,5. Dit is hoog vergeleken met landelijke cijfers (het animocijfer geeft aan hoe vaak per jaar inwoners van een gemeente gemiddeld naar een zwembad gaan). 2.3 Ligging van de zwembaden Zwembad De Randoet ligt aan de Stuivezandsestraat 50 in Made op een perceel van m 2. Het zwembad heeft drie zwembassins van 650 m 2, 480 m 2 en 50 m 2. Recreatieve voorzieningen zijn aanwezig, waar onder een glijbaan, een driemeter springplank en een ruime ligweide. Het zwembad heeft een overdekte horecagelegenheid. Het Puzzelbad is ligt aan de mr. Aalbersestraat 13 in Terheijden op een perceel van m². Dit zwembad heeft zwembassins van 312 m 2 en 417 m 2 met enige recreatieve voorzieningen. Een kleinschalige horeca (uitgiftepunt) zorgt voor versnaperingen. Zwembad De Randoet in Made Het Puzzelbad in Terheijden Pagina 5 van 22

6 Beschrijving van de zwembaden 2.4 Exploitatieresultaten Het gezamenlijke exploitatieresultaat van zwembad De Randoet en Het Puzzelbad is negatief. Dit is niet ongebruikelijk binnen de branche van publieke openlucht zwembaden. Het negatieve resultaat is tot dusverre gecompenseerd door een gemeentelijke bijdrage aan de exploitant Bezoekaantallen De Randoet Het Puzzelbad totaal bezoek Opbrengsten De Randoet Het Puzzelbad totaal opbrengsten Lasten personeel overige totaal lasten Resultaat voor bijdrage Bijdrage aan exploitant Resultaat na bijdrage Vanaf 2005 tot en met 2008 had Sportfondsen-Drimmelen na bijdrage aan de exploitant een gunstig resultaat. Dit gunstige resultaat kwam ten gunste van het eigen vermogen en bood mogelijkheden aan de exploitant voor kwaliteitsverbetering en bezoekversterkende vernieuwingen. In 2009 is het resultaat negatief geëindigd. 2.5 Gemeentelijke bijdrage 2011 De gemeentelijke bijdrage aan de exploitant is inmiddels toegenomen tot afgerond in Onderstaand overzicht toont specificaties van deze bijdrage. Inclusief kapitaallasten en andere eigenaarlasten komt het totaal aan gemeentelijke lasten voor de zwembaden op Zwembadlasten 2011 (De Randoet en Het Puzzelbad) Bijdrage aan exploitant exploitatiebijdrage bijdrage in groot onderhoud brand- en stormverzekering totaal bijdrage aan exploitant (afgerond) Zwembadlasten op gemeentelijke begroting kapitaallasten storting voor planmatig onderhoud belastingen, heffingen en waterschapslasten overige lasten totaal zwembadlasten op gemeentelijke begroting (afgerond) totaal gemeentelijke zwembadlasten (afgerond) De jaarlijkse kapitaallasten van lopen door tot 2016 en nemen daarna af tot in Met deze teruglopende lasten wordt in de gemeente Drimmelen al rekening gehouden en zij blijven daarom bij dit onderzoek verder buiten beschouwing. De opdracht waar de gemeente Drimmelen voor staat is om te besparen (met behoud van de openstelling van de zwembaden). Dit is de huidige gemeentelijk bedrage aan de exploitant van de zwembaden. Pagina 6 van 22

7 3 Potentiële exploitatiebesparingen 3.1 Inleiding Dit hoofdstuk gaat in op potentiële exploitatiebesparingen bij De Randoet en Het Puzzelbad, te betrekken bij de besluitvorming, voorafgaand aan meer ingrijpende maatregelen met een meer nadrukkelijke invloed van marktpartijen. Wij behandelen als volgt: Onveranderd doorexploiteren (vertrekpunt); Kostenbesparende maatregelen; Privatiseren van beheer/eigendom; Werken met een vrijwilligersmodel; Terugdringen hoeveelheid zwemwater; Eén zwembad sluiten / één open houden. Hierna gaan we op deze onderwerpen in. 3.2 Onveranderd doorexploiteren Onveranderd doorexploiteren wil zeggen dat de huidige exploitant de zwembaden ook na 1 januari 2013 blijft beheren en exploiteren. Uitgaande van de onderlinge financiële verhoudingen zal de huidige bijdrage aan de exploitant van (prijspeil 2011) dan jaarlijks toenemen met circa 2% vanwege de inflatie. Bij een exploitatiecontract met een looptijd van tien jaar komt de gemiddelde jaarlijkse bijdrage over deze tien jaar dan op per jaar. Groot onderhoud is binnen de afspraken met de exploitant meegenomen. Dit onderhoud vindt plaats op basis van een Meerjaren Onderhoud Plan (MOP). Deze MOP richt zich op instandhouding van de zwembaden. Bij het doorgaan met de zwembaden komt er een moment dat er grootschalige aanpassingen nodig zijn om tegemoet te komen aan de veranderende behoeften van bezoekers. Rekening houdend met dit laatste en kijkend naar de huidige zwembaden kunnen wij ons voorstellen dat -bij onveranderd doorexploiteren- op termijn een investering in de zwembaden nodig is van 1,0 miljoen tot 3,0 miljoen euro, afhankelijk van de aanpassingen, ingrijpend of minder ingrijpend. `De hieraan verbonden jaarlijkse lasten ramen wij indicatief op tot per jaar 1. Kortom: Bij onveranderd doorexploiteren en een investering van ten minste 1,0 miljoen in de zwembaden op termijn komen de jaarlijkse lasten voor de zwembaden op indicatief op , prijspeil 2011 ( ) en exclusief bestaande kapitaallasten en overige eigenaarlasten. 3.3 Kostenbesparende maatregelen Kostenbesparende maatregelen hebben betrekking op het verhogen van de opbrengsten en het verlagen van de lasten. Onderstaand zijn deze visueel in beeld gebracht. Algemeen en overig Exploitantkosten Onderhoud Energie Personeel opbrengsten lasten 1 Indicatief berekend op basis van een annuïteitenlening met een looptijd van 30 jaar en 5% rente. Pagina 7 van 22

8 Potentiële exploitatiebesparingen Maatregelen voor potentiële exploitatiebesparingen zijn: Opbrengsten Tariefverhoging van 20%. Omdat de tarieven bij het huidige aanbod al zijn gemaximaliseerd moet rekening worden gehouden met teruglopend bezoek (prijselasticiteit). Dit kan enigszins worden tegengegaan door een gefaseerde invoering, bijvoorbeeld over een periode van drie jaar ieder jaar 7% tariefverhogen (bovenop de inflatie). Potentiële exploitatiebesparing: circa tot per jaar. Aanvullende renderende zwemactiviteiten. Voor zover deze er zijn, heeft de exploitant deze al geprogrammeerd. Als gevolg van de risicodragende exploitatie komt dat immers direct ten goede van zijn zwembadexploitatie. Lasten Gedeeltelijk weersafhankelijke openstelling. Nader te bepalen, bijvoorbeeld alleen bij een temperatuur van 23 ºC en hoger en in combinatie met een blijvende openstelling voor vaste gebruikers (trouwe banenzwemmers). Potentiële besparing: maximaal per jaar. Verlagen van de zwemwatertemperatuur. De besparing hieruit is afhankelijk van de mate waarin de temperatuur omlaag gaat. Tegenover deze besparing staat naar verwachting sterk teruglopend bezoek en sterk teruglopende opbrengsten doordat de aantrekkingskracht van het aanbod sterk afneemt. Potentiële exploitatieverbetering: maximaal Verminderd onderhoud. Dit is in onze optiek geen potentiële exploitatiebesparing omdat naar verwachting in een later stadium meer onderhoud nodig is. Taakstellende besparing op overige exploitatielasten. Op te leggen aan de exploitant bij doorexploiteren na 1 januari Potentiële besparing: (stelpost, onderhandeling). Exploitatie op basis van open eind. In dat geval vraagt Sportfondsen Drimmelen een lagere vergoeding voor haar diensten: de nu van toepassing zijnde risicotoeslag valt weg en verdere lastenvermindering ontstaat als gevolg van fiscale implicaties. Sportfondsen-Drimmelen heeft niet aangegeven welke besparing voor de gemeente hieruit ontstaat (is onderdeel van onderhandelingen). Wij gaan indicatief uit van een potentiële besparing van Consequentie van deze maatregel is dat de gemeente Drimmelen haar grip op de jaarlijkse bijdrage volledig verliest. Zij draagt jaarlijks het steeds fluctuerende exploitatietekort. Grontmij heeft met Sportfondsen-Drimmelen gevraagd naar potentiële exploitatiebesparingen. Sportfondsen-Drimmelen heeft hierop aangegeven, dat maatregelen hiervoor ingrijpende consequenties hebben op de nu geboden dienstverlening. Indien hierop concessies worden gedaan dan is volgens Sportfondsen-Drimmelen wellicht richtinggevend een besparing haalbaar van pakweg , afhankelijk van de maatregelen. Dit moet dan nader worden onderzocht. Kortom: Richtinggevend kan rekening worden gehouden met een potentiële besparing van circa tot ten opzichte van de huidige bijdrage van , afhankelijk van de nader vast te stellen maatregelen en de onderhandelingen met de exploitant. 3.4 Privatiseren van beheer/eigendom Sportfondsen is niet de enige partij met beheren en exploiteren van zwembaden, sportaccommodaties en welzijnsvoorzieningen als core business. Een denkbaar scenario voor de gemeente Drimmelen is dat zij beheer en exploitatie van De Randoet en Het Puzzelbad per 1 januari 2013 opnieuw in de markt zet en partijen uitnodigt om een aanbieding uit te brengen. Op basis van onze ervaringen met het begeleiden van privatiseringsprocessen taxeren wij dat de maximale besparing voor de gemeente Drimmelen ruwweg 10% zal zijn ten opzichte van de huidige bijdrage: per jaar (10% van ). Dat komt doordat de toekomstige exploitant net als de huidige exploitant te maken heeft met onverminderd substantiële vaste lasten voor personeel (volgens cao en whvbz), energieverbruik en onderhoud. Exploitatieverbeteringen moeten dan worden gerealiseerd door aanvullende renderende zwemactiviteiten, tariefverhoging en besparingen bij algemeen beheer, promotie en een lagere exploitantvergoeding. Pagina 8 van 22

9 Potentiële exploitatiebesparingen Privatisering blijft niet per definitie beperkt tot beheer en exploitatie, maar kan ook worden uitgebreid met het eigendom van de zwembaden. In dat geval gaat het eigendom van de zwembaden dus over naar een marktpartij tegen een nader te bepalen bedrag. De markt is echter niet geïnteresseerd in investeringen in maatschappelijk vastgoed, haar belangstelling concentreert zich eerder op commercieel vastgoed (investeerders, beleggers) of op aanverwante gebieden: Zo richten exploitanten zich op het exploiteren en niet op het verwerven van een zwembad. Uitzonderingen bestaan er indien er aanvullende ontwikkelingen bij betrokken zijn. Hierop komen wij later in dit onderzoek terug. Kortom: Privatisering van beheer en exploitatie Het opnieuw aanbesteden van beheer en exploitatie voor de periode na 1 januari 2013, bijvoorbeeld door een periode van 5-10 jaar, levert naar verwachting maximaal een besparing op van Privatisering van beheer, exploitatie en eigendom Het (eveneens) overdragen van het eigendom van de zwembaden aan de markt zou in onze optiek alleen in beeld komen indien dat eerst perspectief biedt om ontwikkelingen die het behoud van de zwembaden zekerstellen en daarbij financieel gunstig zijn. 3.5 Werken met vrijwilligersmodel Kijkend naar de huidige exploitatie van De Randoet en Het Puzzelbad dan is het in theorie denkbaar dat vrijwilligers taken overnemen die nu door Sportfondsen-Drimmelen worden uitgevoerd. Dit is in beginsel financieel gunstig omdat op personeelslasten wordt bespaard, terwijl ook een besparing op exploitantkosten wordt gerealiseerd. Het exploiteren van zwembaden vraagt echter steeds meer specifieke expertises (onder andere vanwege steeds strengere wet- en regelgeving) en is niet zonder risico s (aansprakelijkheden). Werken met vrijwilligers vereist dan ook een gedegen organisatie die de exploitatie van de zwembaden moet kunnen dragen. Uit ervaringen is bekend dat een gemiddeld openluchtbad tenminste 200 tot 250 vrijwilligers nodig heeft (voorbeelden: zwembaden Hazerswoude en De Bercken Reuver met ieder vrijwilligers). De mogelijkheid van zwembadexploitatie door vrijwilligers heeft zich in de praktijk dus bewezen, onder voorwaarde van een stevige vrijwilligersinzet. Grontmij heeft met de stichting Vrienden van Het Puzzelbad gesproken over zwembadexploitatie door vrijwilligers. Naar voren is gekomen dat de stichting niet in staat is om een vrijwilligersorganisatie voor Het Puzzelbad op te zetten en operationeel te houden. Tijdens het onderzoek is nergens uit gebleken dat anderen hiertoe in staat en bereid zijn. Niet voor Het Puzzelbad en ook niet voor De Randoet. Kortom: Bij dit onderzoek is nergens uit gebleken dat vrijwilligers de exploitatie van Het Puzzelbad en/of De Randoet kunnen overnemen. 3.6 Terugdringen hoeveelheid aan zwemwater Het terugdringen van de hoeveelheid aan zwemwater bij Het Puzzelbad en vooral De Randoet kan de exploitatielasten van deze zwembaden fors terugdringen. Dat komt doordat dan minder toezicht nodig is (dus minder personeelslasten), minder te verwarmen water aanwezig is (dus minder water-/energielasten) en minder onderhoud wordt gedaan (minder onderhoudlasten). Het terugdringen van het aanbod aan zwemwater heeft echter een ingrijpend effect op de geboden dienstverlening aan de inwoners van Drimmelen. De consequenties van dit effect zijn op voorhand niet in te schatten. Zo zal het sluiten van het wedstrijdbad van De Randoet ongetwijfeld kosten besparen, maar ook een onevenwichtig aanbod in de hand werken, wat ongetwijfeld zijn weerslag heeft op het bezoek aan De Randoet. Gelet op de beperkte diepgang van dit onderzoek op dit aspect zijn nu geen uitspraken te doen over de mate waarin de zwembaden hun maatschappelijke functie dan (nog) vervullen en wat de financiële consequenties zijn van dergelijke maatregelen. Daarvoor zou nader onderzoek nodig zijn, waarbij in onze optiek eerder een Pagina 9 van 22

10 Potentiële exploitatiebesparingen bredere vraagstelling actueel is, in de zin van: welke recreatieve vraag en aanbod bestaan er, wat zijn wensen en mogelijkheden, en waarvoor zouden we dan kunnen kiezen? Kortom: Het terugdringen van de hoeveelheid aan zwemwater kan kostenbesparend zijn, maar resulteert in een onevenwichtig zwemaanbod, waarvan de financiële en maatschappelijke consequenties nu niet kunnen worden ingeschat. 3.7 Eén zwembad sluiten en met één zwembad verder gaan De gemeentelijke bijdrage aan de exploitant is momenteel De aangereikte exploitatiecijfers tonen geen specifieke scheiding naar zwembad De Randoet en Het Puzzelbad. Desgevraagd heeft Sportfondsen-Drimmelen aangegeven, dat grofweg 2/3-deel kan worden toegerekend naar De Randoet ( ) en 1/3-deel naar Het Puzzelbad ( ). Naar verwachting levert sluiten van zwembad De Randoet dus indicatief op en sluiting van Het Puzzelbad Ondanks de financiële insteek van dit (beperkte) onderzoek kunnen wij hier niet voorbij gaan aan de maatschappelijke consequenties van dergelijke maatregelen. Bij sluiting van De Randoet kunnen gemiddeld bezoekers niet meer bij dit zwembad terecht. Het Puzzelbad heeft een beperkte capaciteit om dit bezoek over te nemen. Bij sluiting van Het Puzzelbad kunnen gemiddeld bezoekers niet meer bij dit zwembad terecht. Daarbij bestaand uitwijkmogelijkheden naar De Randoet en Breda. Wij realiseren ons dat bij overwegingen over een eventuele zwembadsluiting zeker ook andere maatschappelijke aspecten een rol spelen. Wat vanuit financieel oogpunt aanvullend meeweegt is het volgende: op basis van de bestemmingsplannen zijn de ontwikkelingsmogelijkheden bij Het Puzzelbad groter dan bij De Randoet. Later binnen dit onderzoek komen wij daarop terug. Kortom: Sluiting van zwembad De Randoet bespaart indicatief en sluiting van Het Puzzelbad Bij dit laatste zwembad bestaan op basis van het bestemmingsplan meer ontwikkelingsmogelijkheden voor aanvullende opbrengsten. 3.8 Tot slot Andere mogelijkheden voor kostenbesparing komen voort uit aanvullende renderende functies op en (gedeeltelijke) herontwikkeling van de zwembadterreinen. Hierop gaan we in de volgende hoofdstukken in. Pagina 10 van 22

11 4 Basis voor marktconsultatie 4.1 Inleiding Dit hoofdstuk beschrijft: richtinggevende uitgangspunten en randvoorwaarden voor enerzijds toekomstig zwembadenbeheer en anderzijds voor herontwikkelingsmogelijkheden op de zwembadterreinen. Het gaat hierbij om de commerciële speelruimte, die van toepassing is voor belangstellenden bij de marktconsultatie; vragen die aan marktpartijen zijn gesteld. De resultaten van de marktconsultatie volgende in het volgende hoofdstuk. 4.2 Richtinggevende uitgangspunten en randvoorwaarden Bij de marktconsultatie is richtinggevend als volgt van toepassing: De gemeente Drimmelen staat niet onwelwillend tegenover het bieden van meer commerciële speelruimte rond de zwembaden om extra marktmogelijkheden te benutten ten gunste van belangstellenden (marktpartijen) én de gemeente Drimmelen. De commerciële speelruimte kan worden opgevat als een richtinggevend kader van voorlopige uitgangspunten en randvoorwaarden voor het toekomstige beheer en exploitatie van De Randoet en Het Puzzelbad, alsook voor eventueel aanvullende ontwikkelingen bij deze zwembaden. Beheer en exploitatie De gemeente Drimmelen hecht waarde aan het voor langere termijn behouden van (dag) recreatie op (een deel van) de zwembadterreinen, voor de gemeenschap van Drimmelen. De gemeente Drimmelen staat positief tegenover het aangaan van een meerjarige afspraak voor het beheren en exploiteren van De Randoet en Het Puzzelbad door een marktpartij gedurende een meerjarige periode per 1 januari De gemeente Drimmelen prefereert zeggenschap over de instandhouding, openstelling en tarifering van de zwembaden. Afspraken hierover zijn te zijner tijd in overleg vast te stellen en afhankelijk van de dan van toepassing zijnde onderlinge verhoudingen. Het beheren en exploiteren van de zwembaden dient te verlopen volgens de vigerende weten regelgeving. Ook bij aanvullende commerciële activiteiten. Ontwikkeling van terreinen Algemene uitgangspunten De gemeente Drimmelen staat bij beide zwembadterreinen niet onwelwillend tegenover ontwikkeling van functies op het gebied van sport, recreatie, zorg, gezondheid en ondersteunende commerciële voorzieningen. Volledige herontwikkeling van de zwembadterreinen is eventueel bespreekbaar zolang de functie van (dag)recreatie wordt zeker gesteld en op basis van nader te bepalen voorwaarden. Bij aanvullende ontwikkelingen en/of (commerciële) functies aan de zwembaden geldt: zij komen voor rekening en risico van de marktpartij; zij kunnen voor elk van de zwembadterreinen apart of gezamenlijk plaatsvinden; zij dienen planologisch primair te passen binnen de nader door de gemeente gestelde stedelijke en ruimtelijke randvoorwaarden. Het huidige bestemmingsplan vormt het vertrekpunt voor nadere oriëntaties. Pagina 11 van 22

12 Basis voor marktconsultatie Bestemmingsplan Zwembad De Randoet: zweminrichting en hierbij behorende voorzieningen (met parkeerplaats). Mogelijke bebouwing: in de lijn van de huidige bestemming. Bij de randen van het perceel geldt de bestemming groenvoorzieningen. Zwembad Het Puzzelbad: maatschappelijk doeleinden. Voorzieningen tbv openbaar bestuur, openbare dienstverlening, religie, verenigingsleven, onderwijs, opvoeding, cultuur, recreatie, sport, lichamelijke en/of geestelijke gezondheid. Bijhorende voorzieningen zijn: ondergeschikte horeca, parkeervoorzieningen, verkeersvoorzieningen, groenvoorzieningen, tuinen, erven en dergelijke. Mogelijke bebouwing: alleen ten dienste van de bestemming. Gymzaal A staat op de nominatie om te worden vervangen door een nieuwe gymzaal. De gemeente Drimmelen spreekt de voorkeur uit om deze nieuwe gymzaal mee te nemen in de planvorming rond het zwembad. A Kadastrale gegevens Zwembad De Randoet, gelegen aan de Stuivezandsestraat de 50 te Made, kadastraal bekend bij de gemeente Drimmelen, sectie S, nummer 1974, groot m 2. Zwembad Het Puzzelbad, gelegen aan de mr. Aalbersestraat 13 te Terheijden, kadastraal bekend bij gemeente Drimmelen, sectie G, nummer 4518 (ged.), groot m². Stedenbouwkundige en ruimtelijke uitgangspunten Functies op het gebied van sport, recreatie, zorg, gezondheid en ondersteunende (commerciële) voorzieningen zijn vanuit ruimtelijk oogpunt in evenwicht met het landschap en aanwezige functies in de directe omgeving. Op architectonisch en stedenbouwkundig gebied zal de gemeente Drimmelen uitgangspunten qua vormtaal en beeldkwaliteit formuleren ten behoeve van de onderlinge afstemming van bestaande en nieuwe voorzieningen. Nieuwe en aanvullende ontwikkelingen op de zwembadterreinen staan de openstelling en bedrijfsvoering van De Randoet en Het Puzzelbad bij voorkeur niet in de weg. Eigendomsverhoudingen De Randoet en Het Puzzelbad zijn eigendom van de gemeente Drimmelen. De gemeente Drimmelen staat in principe niet onwelwillend tegenover: het beschikbaar stellen van (een deel van) de grond aan een marktpartij op basis van een erfpachtovereenkomst; het verhuren van (een deel van) de zwembadterreinen en de opstallen aan een marktpartij op basis van een huurovereenkomst. De horeca zal dan vrij van pacht zijn; het verkopen van een deel van de zwembadterreinen en/of opstallen aan een marktpartij op basis van een nader te bepalen grondprijs en/of overnameprijs. Bij een huurovereenkomst of erfpachtovereenkomst wordt gedacht aan een looptijd van ten minste enkele tientallen jaren. Organisatorische uitgangspunten Nieuwe en aanvullende ontwikkelingen op de zwembadterreinen verlopen eerst in samenspraak met een gemeentelijke afvaardiging en mogelijk omwonenden, gebruikers en adviseurs. Pagina 12 van 22

13 Basis voor marktconsultatie 4.3 Vraagstelling Deze paragraaf beschrijft belangrijke vragen die bij de marktconsultatie zijn gesteld. Introductie De gemeente Drimmelen laat de toekomst van De Randoet en Het Puzzelbad mede afhangen van mogelijkheden die zich vanuit de markt aandienen. De rol van marktpartijen kan betrekking hebben op: 1. het beheren en exploiteren van deze zwembaden per 1 januari 2013, zonder (of met een fors teruggedrongen lagere) gemeentelijke bijdrage dan de huidige per jaar. De gemeenteraad heeft opgedragen deze bijdrage gelijk te stellen aan 0,--; 2. het realiseren van nieuwe ontwikkelingen en/of aanvullende voorzieningen op de zwembadterreinen; 3. een combinatie van 1 en 2. Tegen deze achtergrond, en op basis van vrijblijvendheid, zijn de marktpartijen verzocht om op onderstaande vragen te reageren. Grontmij heeft de marktpartijen daarbij kenbaar gemaakt dat zij aan het reageren op deze vragen geen rechten kunnen ontlenen. Vragen Wat is uw visie op het huidige productaanbod en de huidige dienstverlening van zwembad De Randoet en Het Puzzelbad? Welke mogelijkheden ziet u om het huidige productaanbod en de huidige dienstverlening ongewijzigd voort te zetten zonder (of met fors teruggedrongen) gemeentelijke bijdrage? Welke betrokkenheid wenst u bij het toekomstige beheren en exploiteren van De Randoet en Het Puzzelbad en/of het realiseren van ontwikkelingen op deze zwembadterreinen? Welke voorwaarden stelt u bij uw betrokkenheid bij de zwembaden De Randoet en Het Puzzelbad? Welke meerwaarde leveren uw betrokkenheid op voor de zwembadbezoekers en (de inwoners van) de gemeente Drimmelen? Hoe kan een vervolg worden gegeven aan dit traject? Pagina 13 van 22

14 5 Resultaten van de marktconsultatie 5.1 Inleiding Dit hoofdstuk toont de belangrijkste resultaten van de marktconsultatie. Voor deze marktconsultatie zijn de volgende partijen benaderd (alleen vanuit de laatste twee is geen reactie gekomen): De huidige exploitant van de zwembaden Landelijk opererende exploitatiebedrijven Stichting Vrienden van het Puzzelbad Woningcorporatie en zorginstelling Ontwikkelaars/makelaar Sport & leisure ondernemers Kleine ondernemers en particulieren Ondernemers/middenstandverenigingen Huisartsen, tandartsen en fysiotherapeuten 5.2 De huidige exploitant van de zwembaden Sportfondsen-Drimmelen is graag bereid om het beheer en de exploitatie van De Randoet en Het Puzzelbad na 1 januari 2013 te vervolgen. De exploitant is niet in staat om de zwembaden op basis van gelijkblijvende voorwaarden te exploiteren, maar dan zonder bijdrage. Sportfondsen-Drimmelen wil graag meedenken met de gemeente, maar voorafgaand hieraan wil zij eerst een volledig beeld krijgen van de wensen en voorwaarden van de gemeente. In relatie tot de gemeentelijke bezuinigingsopdracht bij de zwembaden wijst de exploitant op potentiële besparingsmogelijkheden door niet meer risicodragend te gaan exploiteren en het clusteren van beheer en exploitatie van de zwembaden met de binnensport en sociaal-culturele voorzieningen binnen de gemeente. Kortom: Sportfondsen-Drimmelen is niet in staat zijn om de openlucht zwembaden per 1 januari 2013 te exploiteren zonder gemeentelijke bijdrage. De bereidheid van de exploitant om te zijner tijd met de gemeente mee te denken levert geen bijdrage aan de actuele oriëntaties op het toekomstige gemeentelijke zwembadenbeleid. Bij een eventueel gemeentelijk besluit half december om de markt aanbiedingen te laten doen kan Sportfondsen-Drimmelen alsnog bij het toekomstige zwembadenbeleid worden betrokken. Risico: te zijner tijd kan blijken dat er nauwelijks tot geen besparing mogelijk is. 5.3 Landelijk opererende exploitatiebedrijven Andere landelijk opererende exploitatiebedrijven dan Sportfondsen geven aan dat zij niet in staat zijn om de openlucht zwembaden per 1 januari 2013 te exploiteren zonder bijdrage. In relatie tot enerzijds de gemeentelijke bezuinigingsopdracht bij de zwembaden en anderzijds het verzorgen van een zwemfunctie in de gemeente Drimmelen geeft één van deze partijen aan om -als de gemeente dat vraagt- mogelijkheden te willen onderzoeken om op het zwembadterrein van De Randoet voor eigen rekening en risico een klein overdekt instructiebad te realiseren en exploiteren. Dit zou in een hernieuwd (overdekt) zwemaanbod resulteren, waarbij geen bijdrage nodig is. De bestaande bijdrage voor De Randoet zou dan vervallen (circa ). Pagina 14 van 22

15 Resultaten van de marktconsultatie Bij een tweede beoordeling door genoemde exploitant is aangegeven, dat zij samen met een bouwbedrijf en ontwikkelaar (dus als consortium) verder naar de zwembaden in Drimmelen willen kijken. De gedachte ontwikkelingen liggen hierbij op het gebied van leisure, zorg en woningbouw, deels op het zwembadterrein De Randoet, deels op het zwembadterrein Het Puzzelbad. De oriëntaties vinden op dit moment plaats. Mogelijkheden voor een toekomstige zwemfunctie in de gemeente Drimmelen worden hierbij betrokken. Kortom: Landelijk opererende exploitatiebedrijven slagen er niet in de openlucht zwembaden open te houden zonder bijdrage. Een combinatie van een privaat overdekt instructiebad op het terrein van De Randoet met het openhouden van Het Puzzelbad resulteert in een gewijzigde dienstverlening. Dagrecreatie wordt beperkt tot Het Puzzelbad dat onvoldoende capaciteit heeft om het bezoek van De Randoet over te nemen. De jaarlijkse zwembadkosten worden beperkt tot Het Puzzelbad, circa Deze kunnen wellicht voor een beperkt aantal jaren worden gecompenseerd door grondopbrengsten bij De Randoet. Oriëntaties vanuit een consortium op leisure-, zorg- en woningbouwontwikkelingen kunnen perspectief bieden op kostenterugdringende ontwikkelingen, waarbij een zwemfunctie wordt zeker gesteld. De oriëntaties zijn nog onvoldoende uitgekristalliseerd om hieruit meer te ontlenen in relatie tot de onderzoeksopdracht. Risico s: bij de planvorming blijken ontwikkelingen geen rekening te houden met een openlucht zwembad op De Randoet (doordat dit financieel onaantrekkelijk is) of een klein overdekt instructiebad (doordat de marktruimte alsnog te beperkt blijkt te zijn). Ontwikkelingsrisico s vallen binnen de reguliere procedures. 5.4 Stichting Vrienden van Het Puzzelbad Eerder is aangegeven, dat de stichting Vrienden van Het Puzzelbad niet in staat is om een vrijwilligersorganisatie voor Het Puzzelbad op te zetten en operationeel te houden. De stichting Vrienden van Het Puzzelbad is ook niet in staat om zelf het beheer en de exploitatie van Het Puzzelbad over te nemen. Daarvoor is zij niet geëquipeerd. De stichting richt zich onverminderd op het behoud van Het Puzzelbad en zij zal zich hiervoor blijven inzetten, waar maar mogelijk. Indien onverhoopt toch een besluit wordt genomen voor het sluiten van Het Puzzelbad, dan wil de stichting graag bij eventuele herontwikkeling van het zwembadterrein worden betrokken. Haar gedachten gaan dan uit naar een alternatieve recreatieve invulling op dit zwembadterrein. Kortom: De stichting Vrienden van Het Puzzelbad kan geen rol spelen bij toekomstig beheer van Het Puzzelbad, zij kan zich alleen inzetten voor het behoud van dit zwembad. Risico s: niet van toepassing. 5.5 Woningcorporatie en dienstverlener zorg De geconsulteerde woningcorporatie en dienstverlener zorg trekken gezamenlijk op bij verschillende ontwikkelingstrajecten binnen de gemeente Drimmelen. Dat zouden zij ook doen bij eventuele ontwikkelingen bij Het Puzzelbad. Tegen deze achtergrond is dan ook met beide partijen over Het Puzzelbad gesproken. Uit de gesprekken is naar voren gekomen dat beide partijen geen belangstelling hebben voor het investeren in of het exploiteren van Het Puzzelbad. Ondersteunende effecten vanuit deze partijen zouden moeten ontstaan als gevolg van een (gedeeltelijke) herontwikkeling van Het Puzzelbad terrein voor appartementen en ondersteunende functies. De hieruit voorvloeiende revenuen (grondopbrengsten) zouden dan ten goede kunnen komen aan Het Puzzelbad. Pagina 15 van 22

16 Resultaten van de marktconsultatie Uit een nadere beoordeling kwam naar voren dat beide partijen voor zichzelf geen financiële rol en betrokkenheid bij Het Puzzelbad zien weggelegd, althans niet op dit moment. Zij richten zich vooral op hun core business sociale woningbouw en zorg en dienstverlening. Ten aanzien van dit laatste is nog aangegeven, dat een zorgbad op het zwembadterrein van Het Puzzelbad naar verwachting gebruikt gaat worden door de bewoners van het naastgelegen zorgcomplex. Tot slot: vanuit de woningcorporatie is aangereikt dat rendement uit het zwembadterrein alleen kan worden gerealiseerd indien er belangstelling voor bestaat vanuit projectontwikkelaars met bereidheid om op dit zwembadterrein stevige commerciële plannen ten uitvoer te brengen. Grontmij heeft naar aanleiding van het voorgaande met een makelaar gesproken. Daarbij is de vraag voorgelegd welke commerciële plannen met financiële potentie in beeld zouden kunnen komen. De makelaar denkt niet aan detailhandel, want deze concentreert zich vooral elders in Terheijden. Luxe appartementen voor senioren komen wellicht wel in aanmerking. Het rendement hieruit blijft echter beperkt, doordat de behoefte in Terheijden zich richt op appartementen met een tuin. Het bouwen (en verkopen) van luxe appartementen in lagen vervalt hiermee. Kortom: De geconsulteerde woningcorporatie en dienstverlener zorg zien voor zichzelf geen financiële rol en betrokkenheid bij Het Puzzelbad weggelegd, niet op dit moment. Risico s: niet van toepassing. 5.6 Bouwbedrijven Grontmij heeft enkele bouwbedrijven benaderd, waarvan een aantal actief is op het gebied van zwembaden en sportvoorzieningen. Belangstelling bij deze bouwbedrijven werd gedacht vanwege herontwikkelingsmogelijkheden op de zwembadterrein, mogelijk in combinatie met andere partijen. Meer bouwbedrijven hebben zich over de zwembaden en vraagstelling gebogen. Eén bedrijf heeft belangstelling getoond, in combinatie met een ontwikkelaar en exploitant (consortium). Deze belangstelling is al beschreven onder de paragraaf Landelijk opererende exploitatiebedrijven. Andere bouwbedrijven hebben van belangstelling in deze fase voor de zwembaden afgezien. De belangrijkste opgegeven reden hiervoor is dat eventuele betrokkenheid van bouwbedrijven bij de zwembaden pas volgt nadat eerst een andere partij mogelijkheden ziet om de zwembadspecifieke problematiek aan te pakken. Een exploitant is daartoe bijvoorbeeld eerder in staat dan een bouwbedrijf, dat zich eerder richt op realiseren van voorzieningen. Kortom: één bouwbedrijf oriënteert zich momenteel nog samen met een ontwikkelaar en exploitant (consortium) op de mogelijkheden voor besparingen en ontwikkelingen rond De Randoet en Het Puzzelbad. Zie onder landelijk opererende exploitatiebedrijven. 5.7 Belgische ondernemersgroep Vanuit België heeft zich een groep ondernemers gemeld bestaande uit een architect, een bouwer, een installateur en een exploitant. Deze groep trekt gezamenlijk op bij DBFMO-trajecten 2 op het gebied van sport- en leisure voorzieningen. De groep exploiteert vijf grootschalige zwemen leisure complexen in België. De ondernemersgroep is niet bereid om beheer en exploitatie van De Randoet en Het Puzzelbad over te nemen. De ondernemersgroep richt zich op het realiseren van exploiteren van overdekte recreatieve zwemcomplexen met aanvullend: renderende functies op het gebied van wellness, sauna, zorg en gezondheid. Belangstelling is uitgesproken voor het voor eigen rekening en risico realiseren en exploiteren van een dergelijke voorziening met zwemlesfunctie op het zwembadterrein van De Randoet. 2 Design, build, finance, maintain, operate. Bij deze trajecten worden ontwikkelingen vanaf het ontwerp tot en met de exploitatie van een complex door een consortium geregeld. Pagina 16 van 22

17 Resultaten van de marktconsultatie Openlucht zwemwater wordt alleen bij de planvorming meegenomen, indien de gemeente hiervan de realisatie- en exploitatielasten draagt. Dit houdt verband met de overtuiging van de ondernemersgroep, dat openlucht zwemwater niet rendeert in tegenstelling tot overdekt recreatief zwemwater. De ondernemersgroep stelt als voorwaarde dat de grond waarop het complex wordt gebouwd in eigendom overgaat (koop of erfpacht). De ondernemersgroep stelt dat complex en grond naar hem moeten toevallen indien de exploitatie BV het niet redt. Kortom: een overdekt recreatief zwembad met aanvullende functies biedt heel wat anders dan een openlucht zwembad. Toch zou een dergelijk aanbod positief kunnen gewaardeerd, omdat dit aanbod maatschappelijk aantrekkelijk is. Zeker indien daarbij ook openlucht zwemwater wordt betrokken en Het Puzzelbad open kan blijven. Risico s: het exploiteren van een publiek recreatief zwembad is in de regel onrendabel, in Nederland. Binnen toeristisch-recreatieve concepten kunnen recreatieve zwembaden soms echter financieel gunstige resultaten halen (zoals bij Tikibad Duinrell). De Belgische ondernemersgroep geeft aan dat het voorgestelde concept zich in België heeft bewezen (vijf zwembaden). Dit zou verband houden met het grootschalige recreatieve aanbod (bezoekvermeerderend), dat evenwichtig wordt gecombineerd met sterk renderende aanvullende functies. Of het voorgestelde overdekte recreatieve zwembad wel of niet levensvatbaar is in Made, lijkt de gemeente Drimmelen niet direct te raken. Financiële risico s lijken immers volledig voor rekening van de ondernemersgroep te komen. Zekerheden voor een ook in Nederland renderend zwembadconcept zijn er niet. De door de ondernemer gestelde voorwaarde moet dan ook nader worden beoordeeld: de ondernemer handelt vanuit commerciële belangen en eigent zich bij zijn onvoldoende behaalde resultaten definitief maatschappelijk eigendom toe (bij een erfpachtconstructie zou het bloot eigendom bij de gemeente dan ook vervallen). Of de exploitatieresultaten onvoldoende zullen zijn, wordt daarbij bepaald door de markt ốf door de ondernemersgroep zelf. Op grond hiervan beoordelen wij de gestelde voorwaarde voor de gemeente Drimmelen als onaanvaardbaar. Bij oriëntaties zoals bij deze marktconsultatie worden soortgelijke voorwaarden vaker genoemd. Het is ook begrijpelijk dat een ondernemer vanuit zijn winstoogmerk probeert om voordelen binnen te halen. Gelet op de (substantiële) maatschappelijke functie van het voorgestelde zwemconcept kunnen wij ons voorstellen, dat dit zwemconcept op basis van het voorgaande niet direct terzijde wordt gelegd. Tegenover een zwemconcept met een (substantieel) maatschappelijke functie voor de inwoners van de gemeente Drimmelen zijn ook andere tegenprestaties denkbaar. De komende periode biedt voldoende gelegenheid om deze op een rij te zetten. Cruciaal is vooral of het voorgestelde zwemconcept voldoende marktpotentie heeft om in Made renderend te kunnen zijn. In relatie hiermee heeft de ondernemersgroep zich bereid getoond om dit voor eigen rekening eerst te onderzoeken, waarbij ook mogelijkheden en onmogelijkheden voor samenwerking met de gemeente worden afgetast. Dit neemt bovengenoemde risico s niet weg, maar resulteert wel in een helderder beeld welk concept voor de ondernemer commercieel interessant kan zijn en wat hierbij de consequenties zijn voor (de inwoners van) de gemeente Drimmelen. Dat is zonder risico s (zolang de gemeente de vrijblijvendheid van dit onderzoek benadrukt). 5.8 Sport en leisure ondernemers De belangstelling van enkele sport en leisure ondernemers voor De Randoet en/of Het Puzzelbad is in deze paragraaf beschreven. Pagina 17 van 22

18 Resultaten van de marktconsultatie Een eigenaar van een keten van fitnesscentra spreekt zich positief uit tegenover een nieuw fitnesscentrum met aanvullend een fysiotherapeutenpraktijk op het zwembadterrein van De Randoet. Een zwemfunctie wordt betrokken, maar nog niet bedacht is of dit het huidige openlucht zwembad is of dat het om vervanging hiervan gaat door een klein overdekt instructiebad. Dergelijke kleine zwembaden maken deel uit van enkele van zijn fitnesscentra. De mogelijkheden bij De Randoet worden momenteel nader beoordeeld. Een eigenaar van een overdekte speeltuin denkt aan het overnemen van zwembad De Randoet. Op het terrein van dit zwembad is een aanvullende openlucht speeltuin gedacht, bij gunstige financiële resultaten komt hier een overdekte speeltuin bij. De exploitant wil daarnaast diverse bezoek- en opbrengstenverhogende acties en evenementen organiseren. Het is de bedoeling dat het openlucht zwembad onveranderd wordt doorgeëxploiteerd. De ondernemer heeft geen ervaring met zwembadexploitaties, maar gaat er vanuit dat er ten opzichte van de huidige zwembadexploitatie forse besparingen mogelijk zijn, vooral op personeelsinzet. Een eigenaar van een sportmarketing bureau heeft belangstelling voor het betaald in opdracht van de gemeente Drimmelen ontwikkelen van een nieuw concept voor zwembad De Randoet. Dit zwembad zou kunnen uitgroeien tot een sociale accommodatie binnen een groen en nieuw welzijnsgebied waar multifunctionele sportevenementen worden georganiseerd en waar nieuwe doelgroepen op af komen. Ook voor kinderen wordt de aantrekkingskracht van De Randoet vergroot: zij vinden hier een veilige plaats met een aanbod van trainingen en verschillende sport- en recreatiegerelateerde activiteiten. Het zwembad De Randoet zou onderdeel van dit concept uitmaken. Aanwijzingen over de exploitatie van zwembad De Randoet zijn niet afgegeven. Kortom: Uit de belangstelling bij een fitness-ondernemer voor een fitnesscentrum met fysiotherapeutenpraktijk en een zwemfunctie op zwembadterrein De Randoet zijn nog geen richtinggevende conclusies te verbinden. Zijn oriëntaties zijn op dit moment nog gaande en lijken interessant genoeg voor nadere beoordeling. Uit de belangstelling bij de ondernemer voor een openlucht speeltuin bij zwembad De Randoet komt niet direct perspectief naar voren dat het zwembad financieel fors gunstiger zal worden geëxploiteerd. Dit houdt vooral verband met het ongewijzigd doorexploiteren van de zwembaden. Hieraan blijven substantiële kosten voor personeelsinzet, energieverbruik en onderhoud verbonden, die met de aanvullende speeltuin en bezoek- en opbrengstenverhogende activiteiten niet zijn te compenseren. De eigenaar van het sportmarketing bureau geeft geen antwoord op de gestelde vraag, of en hoe De Randoet en Het Puzzelbad kunnen worden doorgeëxploiteerd zonder bijdrage. Zijn aanbod om betaald een eigentijds concept voor De Randoet te ontwikkelen is legitiem: het openlucht zwembad is rond 40 jaar oud, de samenleving en de hedendaagse vrijetijdsbesteding zijn in 40 jaar flink veranderd. 5.9 Overige ondernemers en particulieren Een beschrijving van de belangstelling van overige ondernemers en of particulieren voor De Randoet en/of Het Puzzelbad volgt hierna. Een duo, momenteel werkzaam in een andere bedrijfstak, wil de exploitatie van zwembad De Randoet per 1 januari 2013 overnemen en aanvullen met enkele commerciële functies en publieksactiviteiten. Hierbij wordt het de accommodatie door hen omgebouwd tot een voorziening met een jaarronde exploitatie, waarbij de zwembassins onveranderd circa 6 maanden beschikbaar zullen zijn (twee maanden langer dan nu) en waarbij de overige circa zes maanden andere publieksactiviteiten worden geboden. Uitbreidingen worden gedaan in de vorm van onder andere een sauna, gamehal, schaatsbaan en speelbos. Het duo heeft nog geen ervaring met het exploiteren van een zwembad, maar verwacht desondanks de huidige bijdrage aan De Randoet binnen drie jaar terug te dringen tot nihil. Pagina 18 van 22

19 Resultaten van de marktconsultatie Een particulier wil zwembad De Randoet gebruiken voor evenementen, duiken, een klimbos en whipe out. Ter informatie: bij een klimbos leggen deelnemers een parcours af boven de grond van boom naar boom (of paal naar paal), bij whipe out leggen deelnemers een parcours af via obstakels op het land of boven (zwembad)water. Deze particulier is niet in staat om het zwembad te exploiteren maar wil graag met andere partijen optrekken om de dienstverlening van het zwembad te moderniseren en de exploitatie te verbeteren. Een particulier wil op zijn vroegst over enkele jaren na 1 januari 2013 een sportschool realiseren op het zwembadterrein van Het Puzzelbad. Ontwikkeling hierbij zou moeten plaatsvinden in combinatie met de te vervangen gymzaal en in samenwerking met de gemeente Drimmelen. Deze gymzaal zou dan doordeweeks overdag worden gebruikt voor bewegingsonderwijs (wettelijke taak) en doordeweeks s avond en tijdens weekeinden door de sportschool. Het complex van sportschool en gymzaal wordt gecomplementeerd door een horeca die ook Het Puzzelbad bedient. De particulier heeft geen ambities om de exploitatie van Het Puzzelbad over te nemen. Kortom: Uit de belangstelling bij het duo, momenteel werkzaam in een andere bedrijfstak, komt niet direct perspectief naar voren dat het zwembad financieel fors gunstiger zal worden geëxploiteerd. Dit houdt vooral verband met het ongewijzigd doorexploiteren van de zwembaden, waarbij de openstelling ook nog eens met twee maanden wordt verlengd. Dit is juist sterk kostenverhogend. Het duo heeft ons evenmin overtuigd dat de aanvullende activiteiten zo winstgevend zijn, dat hiermee het exploitatietekort binnen drie jaar kan worden teruggebracht tot nihil. Daar staat tegenover dat het duo, net als andere partijen, over nog onvoldoende informatie beschikte om definitieve uitspraken te kunnen doen over de toekomstige exploitatie. Hun enthousiasme is daarbij aanstekelijk. De particulier met ideeën over evenementen, duiken, een klimbos en whipe out kan geen rol spelen bij de exploitatie van De Randoet, wellicht wel ondersteunend aan andere partijen. De particulier met het idee van een sportschool op het zwembadterrein van Het Puzzelbad speelt een rol in relatie tot de voorliggende vraagstelling. Pagina 19 van 22

20 6 Aanbestedingsrechtelijke en staatssteunrechtelijke aspecten 6.1 Inleiding Bij het overdragen aan een marktpartij van de eigendom en/of de exploitatie van een zwembad kunnen enkele aanbestedingsrechterlijke en staatssteunrechterlijke aspecten een rol spelen. Aandachtspunten hierbij komen in dit hoofdstuk aan de orde. 6.2 Overdracht van eigendom Tijdens de marktconsultatie is aan geconsulteerde partijen gevraagd naar de verwachte financiele effecten bij betrokkenheid van deze partij bij de zwembaden. Daarop is verschillende keren geantwoord dat dit (mede) afhankelijk is van de prijs die de gemeente vraagt voor de over te dragen grond. Een aantal keren is gesteld dat marktpartijen financieel meer voor de gemeente kunnen betekenen, indien zij de grond tegen gunstige voorwaarden kunnen verkrijgen (bijvoorbeeld voor een symbolische prijs van 1,--). Dit zou voor de marktpartij en ook de gemeente gunstig zijn doordat zij beiden profijt genieten: de marktpartij verwerft grond in eigendom, tegen een aantrekkelijke prijs; de gemeente stelt zwemactiviteiten zeker, voor een volledig of fors verminderde bijdrage. Een dergelijke constructie is echter niet zonder meer mogelijk. - Aanbestedingsrecht - Eigendomsoverdracht van zwembad en -terrein van de gemeente aan de ondernemer valt niet onder de reikwijdte van het aanbestedingsrecht. Het aanbestedingsrecht speelt hierbij geen rol. - Staatsteun - Indien de overdracht van het zwembad en -terrein aan de ondernemer op niet marktconforme wijze plaatsvindt, dan kan dit worden aangemerkt als staatssteun die bij de Europese Commissie moet worden gemeld. Indien de ondernemer een marktconforme prijs betaalt voor het zwembad en -terrein, dan is geen sprake van staatssteun. Deze marktconforme prijs kan tot stand komen op basis van een taxatie van de grond en de opstallen door een beëdigd taxateur of door de overdracht te betrekken bij een aanbestedingsprocedure met biedingen op het zwembad en -terrein door belangstellende partijen. Van invloed op de getaxeerde waarde is de bestemming van het terrein. Ook bij een erfpachtconstructie, in plaats van grondverkoop, wordt verwacht dat de hoogte van een hieraan verbonden canon marktconform tot stand is gekomen. 6.3 Overdracht van exploitatie, bijdrage Op basis van gesprekken met de gemeente Drimmelen is naar voren gekomen dat de zwembaden niet zomaar aan een marktpartij worden overgedaan. Bij een eventuele overdracht is het de bedoeling dat de zwembaden worden geëxploiteerd door een marktpartij en zo behouden blijven voor de inwoners van de gemeente Drimmelen. Het bovenstaande kan door de wetgever worden opgevat als het stellen van exploitatievoorwaarden van de gemeente aan een marktpartij, wat zou duiden op een overheidsopdracht. Dit beeld wordt versterkt als sprake is van een gemeentelijke bijdrage. Hoewel de gemeente deze bijdrage volledig wil laten vervallen, kunnen wij ons voorstellen dat een fors teruggedrongen bijdrage voor de gemeente aanvaardbaar kan zijn, bij het behoud van de dienstverlening van de zwembaden. Pagina 20 van 22