Provincie Zeeland. w. Kant. Directie Economie en Mobiliteit. Aan de voorzitter van Provinciale Staten. Verkeer en Vervoer

Transcriptie

1 Directie Economie en Mobiliteit Provincie Zeeland bericht op brief van: Aan de voorzitter van Provinciale Staten uw kenmerk: ons kenmerk: afdeling: Verkeer en Vervoer bijlag@n): 1 behandeld door: w. Kant doorkiesnummer: (01 18) onderwerp: actieprogramma Binnenvaart Zeeland verzonden: 3 1 JAN, 2033 Middelburg, 15 januari 2008 Geachte voorzitter, Op 15 januari jl. is het Actieprogramma Binnenvaart Zeeland door ons college vastgesteld. Het programma voor de binnenvaart dient gezien te worden als een nadere verbijzondering of invulling van het actieprogramma goederenvervoer. Wij bieden u het Actieprogramma Binnenvaart Zeeland ter kennisname aan en geven u in overweging dit te agenderen in de commissie Economie en Mobiliteit. directeur directte kconomie en Mobiliteit. ij

2 Actieprogramma Binnenvaart Zeeland Verslag en uitwerking binnenvaartbijeenkomst Zeeland op 4 oktober 2007 Opdrachtgever: Provincie Zeeland ECORYS Nederland BV Arwen Korteweg Rotterdam, november 2007

3 Actieprogramma Binnenvaart 1 Inleiding 1.l Aanleiding binnenvaartbij eenkomst Op uitnodiging van Karla Peijs, commissaris van de Koningin in Zeeland, hebben op donderdag 4 oktober 2007 ruim vijftig genodigden gediscussieerd over het stimuleren en faciliteren van de binnenvaart in Zeeland. De samenstelling van de aanwezigen met onder andere de wethouders van gemeenten, naast overheden, bedrijfsleven, belangenorganisaties en binnenvaartsector bood de unieke gelegenheid om de discussie over de binnenvaart te verbreden in samenhang met binnenhavens (goederenvervoer), economie, ruimte en milieu. De provincie Zeeland vindt dat de binnenvaart een nog belangrijker rol kan spelen in het realiseren van een duurzaam vervoersnetwerk in Zeeland. Met de binnenvaartbijeenkomst heeft de provincie Zeeland betrokken partijen de gelegenheid gegeven om te zeggen wat men wel en niet vindt van de binnenvaart en de kansen voor Zeeland. De provincie heeft aangegeven de ontwikkelingen te faciliteren en stimuleren die als prioritair worden gezien voor Zeeland. De resultaten van de binnenvaartbijeenkomst zijn samengevat in een actieprogramma binnenvaart in aanvulling op het Actieprogramma Goederenvervoer waarin partijen in Zeeland samenwerken aan de uitvoering van de speerpunten. De werkgroep Goederenvervoer Zeeland gaat met dit actieprogramma binnenvaart aan de slag. 1.2 Programma binnenvaartbijeenkomst De binnenvaartbijeenkomst heeft vanuit verschillende invalshoeken een beeld gegeven van de ontwikkelingen in de binnenvaart. De drie presentaties vanuit het ministerie van V&W, Zeeland Seaports en Koninklijke Schuttevaer hebben aangegeven wat de kansen en knelpunten zijn in de binnenvaart en hoe Zeeland daarop kan inspelen. Waarom wil Zeeland nu meer doen met de binnenvaart? Het Kabinet komt half november met de beleidsvisie binnenvaart. Voor Zeeland biedt dit kansen om op te pakken en aan te sluiten bij landelijke ontwikkelingen zoals de rol van binnenhavens in de bereikbaarheid van de regio's. Tevens zijn toekomstige ontwikkelingen in de Schelde Rijn Corridor van invloed op Zeeland. Hans Kraaij van het Ministerie van V&W heeft inzicht gegeven in de visie van het Rijk op de binnenvaart en de kansen voor Zeeland. Zeeland staat voor grootschalige container- ontwikkelingen met wel of geen Westerschelde Container Terminal (WCT) of andere terminal initiatieven. Ladingstromen nemen toe en de

4 aanpak van achterlandverbindingen zoals de Seine Schelde Verbinding biedt kansen om aan te sluiten. Wat doen we om te voorkomen dat de ladingstromen aan Zeeland voorbij gaan? Hans van der Hart van Zeeland Seaports heeft zijn visie gegeven op het belang van de binnenvaart voor de Zeeuwse havens. De binnenvaartsector biedt kansen voor de toekomst. Hoe ziet het speelveld voor Zeeland eruit en welke rol kan Zeeland spelen in het internationale, nationale en regionale netwerk van havens en binnenvaart. Wat kan de binnenvaartsector voor Zeeland betekenen? Kees de Vries van Koninklijke Schuttevaer en Bureau Voorlichting Binnenvaart is uitgebreid in gegaan op de algemene ontwikkelingen in de binnenvaart en specifiek op de kansen en knelpunten die Zeeland kan aanpakken om meer te vervoeren over water per binnenvaart. Onder leiding van Luit Ezinga van de Kamer van Koophandel Zeeland is tussen de betrokken partijen gediscussieerd over actuele thema's als de rol van de kleine binnenhavens in de gemeenten in Zeeland, de infrastructurele knelpunten in de binnenvaart, de kansen van de Seine-Schelde verbinding, het belang van de binnenvaart voor de Zeeuwse havens en de kansen voor de binnenvaartsector zelf. Iedereen vindt dat de binnenvaart belangrijk is en geeft het belang aan van meer vervoer over water voor een bereikbare en leefbare regio. Ook in Den Haag en Brussel is meer aandacht voor de binnenvaart maar het 'sense of urgency' gevoel kan nog verder worden versterkt, ook in Zeeland. In de praktijk is vaak nog onvoldoende aandacht bij beleidsmakers en bedrijfsleven voor het stimuleren en faciliteren van meer vervoer over water per binnenvaart. Daarom is het tijd voor een actieprogramma gericht op de binnenvaart, dat breed gedragen en getrokken wordt door de partijen in Zeeland onder regie van de provincie Zeeland. Ontwikkelingen binnenvaart 2.1 Inleiding Op basis van de inleidingen van de sprekers en de discussie met de betrokken partijen over de kansen en knelpunten in de binnenvaart in het algemeen en voor Zeeland in het bijzonder kunnen de volgende ontwikkelingen op hoofdlijnen worden geschetst die relevant zijn voor Zeeland. 1. Marktpotentieel binnenvaart Bulktransport: Binnenvaart is dominant voor vervoer van bulkgoederen (go%), dit aandeel zal niet gemakkelijk groeien, eerder kan dit afkalven door het (sluimerend) sluiten van kleinere havens en loskades. Marktaandeel bulktransport behouden door onderhoud van de vaarwegen en binnenhavens. Stukgoed: Marktaandeel is ongeveer 4% voor de binnenvaart; er worden initiatieven genomen om dit aandeel (m.n. palletvervoer) te vergroten, maar dit is niet gemakkelijk; wegvervoer is zeer competitief. Wel wordt steeds meer stukgoed in containers vervoerd. Alleen via innovatie in niches is het marktaandeel van stukgoed mogelijk te vergroten

5 ECORYS A kseardi and Consukinq '2 Containers: Aandeel van binnenvaart in containervervoer is al behoorlijk groot (33%, leegvervoer meerekenend zelfs 40%) en groeit zowel qua volume als qua aandeel. Marktaandeel vergroten door autonome groei en verbeteren situatie zeehavens. Dit geeft aan dat de groei van dikke stromen vooral het containervervoer betreft, en dat het omvangrijke bulkvervoer door verdwijnen kleinere losfaciliteiten onder druk kan komen. Zeeland moet inzetten op behoud van binnenhavens met faciliteiten voor bedrijven met bulktransport en op groeimogelijkheden containeroverslagfaciliteiten per binnenvaart. 2. Grootschalige terminalfaciliteiten De Zeeuwse havens zijn belangrijk voor de ontwikkeling van de binnenvaart. De overslag van de zeevaart is even groot als de overslag van de binnenvaart in de Zeeuwse havens. Zonder de deepsea faciliteiten zou de ontwikkeling van de binnenvaart niet mogelijk zijn geweest. Om te kunnen blijven groeien zet Zeeland Seaports in op de ontwikkeling van containeroverslag met deepsea faciliteiten. Van deze terminalontwikkeling in Zeeland zal de binnenvaart zeker profiteren net zoals de containerbinnenvaart is gegroeid van en naar de havens van Rotterdam en Antwerpen. Ook biedt de Schelde Seine verbinding in de toekomst mogelijk kansen voor de binnenvaart en Zeeuwse havens. Voor Zeeland betekent dit inzetten op vooral uitstekende achterlandverbindingen via het water, naast goede verbindingen via de weg en het spoor om te concurreren met de andere zeehavens Tevens dienen containerdiensten ontwikkeld te worden voor een frequente verbinding per binnenvaart naar bestemmingen in Nederland, België en Duitsland. Ook dienen de overslagfaciliteiten in de haven voor de binnenvaart uitstekend te zijn (waardoor geen wachttijden ontstaan). 3. Kleinschalige binnenhavens Een aantal binnenhavens in Zeeland dreigt te verdwijnen doordat gemeenten besluiten woningen enlof een recreatieve ontwikkeling te realiseren aan het water en bedrijven dan maar te verplaatsen. Vaak is voor deze bedrijven geen alternatief aanwezig voor een andere locatie terwijl een locatie aan het water voor deze bedrijven belangrijk is voor het productie- en distributieproces. Het belang van vervoer over water wordt op lokaal en soms ook op regionaal niveau niet altijd(h)erkend en de binnenvaart is voor gemeenten minder van belang dan woningbouw, recreatie en milieu. De nadelen (exploitatiekosten) van de binnenvaart zijn volgens de gemeenten groter dan de voordelen waardoor onvoldoende rekening wordt gehouden met de bedrijven aan het water en de binnenvaart. De Provincie Zeeland moet de regie nemen in een visie op het binnenhavennetwerk waarbij rekening wordt gehouden met de wensen van gebruikers1 bedrijven, behoud van overslagfaciliteiten voor de binnenvaart en ondersteunen van kansrijke initiatieven voor de binnenvaart. Koester de kleine binnenhavens en geef aan welke locaties worden behouden en verbeterd. In de visie op het vaarwegen- en binnenhavennetwerk spelen naast transport en logistiek ook ruimtelijke ordening en milieu een belangrijke rol in de afweging voor de visieontwikkeling. 4. Ontbreken van 'Sense of urgency' Bij de beleidsmakers en het bedrijfsleven is onvoldoende 'sense of urgency' aanwezig om meer vervoer over water te stimuleren. Zeeland wil een duurzaam vervoersnetwerk ontwikkelen waarin de binnenvaart een nog grotere rol kan gaan spelen om de verwachte groei in het goederenvervoer en verkeer op te kunnen vangen. De ontwikkelingen in Zeeland en de omgeving vragen om een aanpak

6 gericht op het benutten en faciliteren van kansen voor de binnenvaart. De grensoverschrijdende ontwikkelingen in de logistiek vergen een visie van Zeeland op de zeehavens en binnenhavens en de achterlandverbindingen en de rol van de binnenvaart daarin. De provincie Zeeland dient het initiatief te nemen in het formuleren van de gewenste ontwikkeling van Zeeland en welke keuzes op regionaal en lokaal niveau dit vraagt van beleidsmakers en bedrijven. Nee en ja kunnen zeggen voor ontwikkelingen voordat keuzes al door gemeenten zijn gemaakt en niet meer kunnen worden teruggedraaid. 5. Ontwikkeling binnenvaartsector De binnenvaartsector zelf is gebaat bij een goed netwerk van zeehavens en binnenhavens. Een netwerk van (kleine) binnenhavens en laad-loskades in gemeenten tezamen met de goede vaarweginfrastructuur en verbindingen naar de zeehavens is de succesfactor voor de binnenvaart. De binnenvaart groeit, de schepen worden groter en moderner en de binnenvaart efficiënter. Wel dient de binnenvaart zich nadrukkelijker te profileren als schakel in de logistieke keten en verladers logistieke oplossingen te bieden van deur tot deur (dus multimodale oplossingen inclusief wegtransport). Tevens dienen innovatieve concepten zoals palletvervoer en nieuwe kleine schepen haalbaar te zijn voor toepassing in nieuwe marktsegmenten met steun van de sector zelf (vermijden van onderlinge concurrentie). Tenslotte zal ook de binnenvaart zich moeten blijven inspannen om nog milieuvriendelijker goederen te vervoeren en daarmee een bijdrage leveren aan een duurzaam vervoersysteem. 6. Seine-Schelde corridor Met de aanleg van het Seine Nord canal wordt een grootschaliger verbinding per binnenvaart tussen Rotterdad Zeeland en Parijs mogelijk. Dit kan voor Zeeland kansen betekenen zowel in de ontwikkeling van het transport als in bedrijventerreinen aan het water. Terneuzen kan mogelijk uitgroeien als binnenvaartcentrum. Zeeland dient de kansen en knelpunten te inventariseren en de mogelijke positieve gevolgen van de realisatie van de Seine Schelde Corridor voor Zeeland te onderzoeken. Alle betrokken partijen hebben belang bij het benutten van de (binnenvaart)potenties van deze corridor voor Zeeland. Dit betekent dat ook de overheden en bedrijven langs de Kanaalzone kansen zien en dus grensoverschrijdende samenwerking nodig is om samen kansen te benutten en de positie van de Zeeuwse havens (met name Terneuzen) en de haven van Gent te versterken. Bij de samenstelling van het Actieprogramma Binnenvaart Zeeland wordt rekening gehouden met bovenstaande ontwikkelingen in de binnenvaart, die relevant zijn voor Zeeland.

7 ECORYS A Research and Consultimg.f Uitwerking acties 3.1 Inleiding De prioritaire acties voor de binnenvaart zullen in eerste instantie aansluiten bij bestaande acties in het actieprogramma Goederenvervoer in Zeeland, aangevuld met bij sturing in de planning en uitvoering en aandachtsgebieden. Daarnaast worden nieuwe actiepunten voor de binnenvaart toegevoegd die door de betrokken partijen als belangrijk aandachtspunt voor Zeeland zijn genoemd. Tenslotte wordt naast de actiepunten een overzicht gegeven van praktische wensen en knelpunten van overheden, bedrijven en de binnenvaartsector. De Werkgroep Goederenvervoer Zeeland zal in eerste instantie de projecten uit het actieprogramma selecteren en met alle betrokken partijen en projecttrekkers afstemmen hoe de projecten met prioriteit uit te voeren. Tevens dient de provincie Zeeland aan te geven op welke wijze de acties uit het programma kunnen worden uitgevoerd. De sturende rol van de provincie Zeeland is noodzakelijk om de ambities van Zeeland in het faciliteren en stimuleren van de binnenvaart in Zeeland waar te maken. Voor de coördinatie, voortgang en uitvoering van het Actieprogramma Binnenvaart is draagvlak en bereidheid van alle partijen nodig in de uitvoering. De provincie Zeeland zal moeten aangeven of het Actieprogramma Binnenvaart vanuit de werkgroep Goederenvervoer kan worden uitgevoerd of dat voor dit Binnenvaartprogramma specifiek een stuurgroep wordt samengesteld met naast de partijen uit de werkgroep daarin ook KSV, gemeenten en bedrijven (verladers). Belangrijk is dat in 2008 wordt gestart met de uitvoering van het Actieprogramma en dat overheden en bedrijven samen werken om de binnenvaartambities van Zeeland te realiseren. 3.2 Prioritaire acties binnenvaart vanuit Goederenvervoerplan l. Beleidsvkie binnenhavens Zeeland (zie 2.6 Goederenvewoerplan) Vanuit het Rijk wordt het belang van een regionale visie op de binnenhavens onderschreven. Het Kabinet heeft budget gereserveerd voor een rijksbijdrage aan regionale knelpunten (quick wins) op het gebied van de bereikbaarheid van de binnenhavens. Het Rijk vraagt aan regio's en de provincie om een binnenhavenvisie te maken. Daarnaast speelt in Zeeland momenteel de discussie over het verdwijnen van binnenhavens en laad-loskades in gemeenten voor het realiseren van woningen en jachthavenfaciliteiten. Hierdoor worden watergebonden bedrijven met een onontkoombaar probleem opgezadeld waarvoor oplossingen in de regio (nieuwe plek aan het water) nauwelijks voor handen zijn. Tevens geven Koninklijke Schuttevaer en CZAV de urgentie aan van het behouden van de laadloskades in de gemeenten in Zeeland; als de haven, laad-losplaatsen en ligplaatsen weg zijn komen deze nooit meer terug. Met een binnenhavenvisie Zeeland kunnen de belangrijkste binnenhavens voor Zeeland worden benoemd, knelpunten worden aangepakt en kan voordat beslissingen genomen worden over de ruimtelijke ordening (bouwen van woningen) de belangen van de Zeeuwse binnenhavens worden meegenomen vanuit een regionaal in plaats van lokaal perspectief. Koester ook de kleine havens. Vooruitlopend op het formuleren van de binnenhavenvisie is, gelet op de noodzaak snel oplossingen te vinden, reeds gestart met het zoeken naar een alternatieve locatie voor bedrijven die de binnenvaart 6

8 ECORYS A m a d Conwìting F nodig hebben. Eén van de mogelijke locaties voor een nieuwe binnenhaven of nat bedrijventerrein is een terrein gelegen ten zuiden van de Vlaketunnel. Het gehouden onderzoek naar de ruimtelijke inpassingsmogelijkheden oordeelt positief op verschillende aspecten zoals inpassing in de omgeving, ontsluitingsmogelijkheden en multimodale potentie. Naast de binnenhavenvisie heeft Rijkswaterstaat Zeeland aangegeven een visie te willen formuleren voor het vaarwegennetwerk in Zeeland. Deze visie dient inzicht te geven in de kansen en knelpunten van het vaarwegennetwerk voor de binnenvaart. De uitwerking van de binnenhavenvisie en vaanvegenvisie kan worden gecombineerd in het opstellen van een netwerkanalyse voor binnenhavens en vaarwegen in Zeeland (punt 5). Actiepunten: Opstellen van een binnenhavenvisie (Provincie Zeeland). Formuleren van een visie op het vaarwegennetwerk voor de binnenvaart (RWS Zeeland). Instellen van jaarlijks havenoverleg tussen gemeenten en verladers binnenvaart in Zeeland. 2. Infrastructurele knelpunten binnenvaart (zie 3.3. Goederenvewoerplan) Zeeland heeft met de Volkeraksluizen één van de drukste doorvoerpunten voor de binnenvaart in de wereld. De Volkeraksluizen liggen weliswaar net buiten de provinciegrens, maar zijn met de sluis bij Terneuzen wel de belangrijkste toegangspoort voor de binnenvaart van en naar de Zeeuwse Havens. In 2006 wordt in de Zeeuwse havens evenveel ton via de binnenvaart als via de zeevaart overgeslagen. Bovendien wordt het Seine Nord kanaal aangelegd en biedt dit kansen voor Zeeland in de Seine Schelde corridor (verbinding tussen Rotterdam en Parijs). Vlaanderen en Nederland studeren samen op de maritieme toegankelijkheid van de Kanaalzone Gent-Terneuzen.

9 ECORYS A Research snd Canuritirq w '4r Aangezien de aanpak van infrastructurele knelpunten veel tijd en afstemming vergt is het belangrijk dat Zeeland de mogelijke kansen en knelpunten voor de binnenvaart op de agenda zet en houdt. Knelpunten die volgens Schuttevaer aandacht verdienen zijn: Kreekraksluizen (3e kolk); alternatief is sluis van Bath in spuikanaal Sluizen Terneuzen (in studie KGT) Volkeraksluizen (op lange termijn gezien ontwikkelingen in Seine Schelde corridor een knelpunt) Krammersluizen (wat minder prioritair) Veiligheid kleine vaartuigen op de Westerschelde (in studie; veiligheidsplan 2008) Trekker RWS Zeeland is al volop bezig met onderzoek en studie naar bovenstaande knelpunten. Belangrijk aandachtspunt is de afstemming met de Vlamingen over gezamenlijk onderzoek en bijdragen aan de infrastructuur. Belangrijk is om aan te geven wat de kansen zijn voor Nederland en Zeeland bij de aanpak van de knelpunten. Vlamingen overtuigen van de knelpunten (capaciteitsstudie). Relatie aanpak knelpunten met andere projecten: Nederland en Vlaanderen gaan samen vervoerprognoses maken voor binnenvaart, omgeving Schelde-estuarium, waaronder verbinding tussen Schelde - Rijn. Relatie met mogelijk toekomstige knelpunten Kreekrak en Volkeraksluizen. Voorstel van Schuttevaer aan staatsecretaris V&W om een bijdrage vanuit Nederland te leveren aan Seine Nord kanaal (ook belang voor Rotterdam en Zeeland in verbinding met Parijs). Terneuzen (KGT) kan als binnenvaartcentrum de toegang worden tot Parijs. Europese commissie zet ijzersterk in op de binnenvaart; in november worden in Brussel de gelden verdeeld voor onder ander bijdrage aan binnenvaartinfrastructuur. Gemiste kans voor Zeeland om projecten aan te dragen; kans voor de nabije toekomst. Actiepunt: RWS Zeeland wil netwerkvisie binnenvaart ontwikkelen over kansen en knelpunten vaarwegennetwerk Zeeland; mogelijk in combinatie met het opstellen van de binnenhavenvisie. RWS zal partijen in Zeeland op de hoogte houden van stand van zaken en voortgang projecten. Rol Provincie Zeeland: Lobbysfeer landelijk MIRT en Europees TEN project. 3. Voorbereidingen Seine Nord (zie 2.2 Goedervervoerplan) Voorsorteren op mogelijke positieve gevolgen van de realisatie van de Seine Schelde Corridor is in het belang van alle partijen in Zeeland. Initiatieven vanuit bedrijven en overheden, onderzoek, promotie, ontwikkelingen en relevante informatie over deze corridor moeten worden verzameld en worden gebundeld (bij een partij) in Zeeland. Alle betrokken partijen hebben belang bij het benutten van de (binnenvaart)potenties van deze corridor voor Zeeland. In aansluiting op het actieprogramma kunnen de volgende initiatieven worden genomen door verschillende partijen: Vervolgacties in het kader van het rapport economische verkenning Seine-Schelde. Wie: Kvk Zeeland en Zeeland Seaports. Aansluiten bij Ontwikkelingsvisie Zeeuwse Passage. Kansen voor binnenvaart grensoverschrijdend aanpakken in KGT zone. Wie: Projectbureau OZP, Provincie Zeeland samen met Oost-Vlaanderen. Monitoring voortgang uitvoering TEN project. Wie: Provincie Zeeland. Aanpak knelpunten infrastructuur Zeeland in Seine-Schelde corridor. Wie: RWS Zeeland.

10 Terneuzen als binnenvaartcentrum Seine-Schelde corridor. Wie: Zeeland Seaports + gemeente Terneuzen. Businesspotenties Seine-Schelde voor bedrijven zeeland. Wie: bedrijven Zeeland + ZPPC + Commissie transport en Infrastructuur KvK. Arbeidsverhoudingen en havengelden NLDI BEL verschilled drempels voor samenwerking. Wie: grensoverschrijdende samenwerking KGT I havens Zeeland Seaports en Gent. Zeeland als Seine-Schelde kenniscentrum logistiek1 binnenvaart. Wie: Hogeschool Zeeland + Maritiem Instituut De Ruyter + ROC Zeeland + ROC Westerschelde. 3.3 Aanvullende prioriteiten binnenvaart 4. Promotie binnenvaart Zeeland Zeeland afficheert zich onvoldoende als regio met uitstekende binnenvaartvoorzieningen en infrastructuur. In binnenvaartkringen wordt de haven van Vlissingen nog altijd als slecht bereikbare haven voor de binnenvaart bestempeld terwijl dit niet zo is. Schuttevear (KSV) geeft aan dat het % downtime, gezien de bereikbaarheid van de Westerschelde, groter is als in ander havens maar dat, door schaalvergroting en modernisering van de vloot, de haven tegenwoordig uitstekend kan worden bediend. Gezamenlijke promotie van het belang van de binnenvaart voor de havens van Vlissingen en Terneuzen kan Zeeland als binnenvaartregio duidelijker op de kaart zetten. Zeeland en met name Vlissingen als uitstekend bereikbare haven voor de 1. Promotie uitstekende voorzieningen (lig- + wachtplaatsen) + 5. Netwerk- en capaciteitsanalyse voor het binnenhaven- en vaarwegenitetwerk In een binnenkort te starten netwerk- en capaciteitsanalyse voor het binnenhaven- en vaanvegennetwerk, die door de provincie, RWS en Zeeland Seaports gezamenlijk wordt gestart, zullen regionale ontwikkelingen, zoals de aanleg van een WCT edof VCT, samen met autonome ontwikkelingen in kaart worden gebracht. Ook zal een regionale visie worden ontwikkeld op de vraag welke natte bedrijventerreinen gehandhaafd danwel ontwikkeld zullen worden. Speciale aandacht is 9

11 nodig voor kruisingen van vaarwegen met andere modaliteiten. Eventuele knelpunten uit deze analyse kunnen aanleiding zijn om deze voor het volgende MIRT-overleg te agenderen. Trekker: RWS Zeeland samen met de provincie en Zeeland Seaports Samenhang met beleidsvisie binnenhavens Zeeland (punt 1). 6. E-learning Seine-Schelde corridor Momenteel loopt er een Europees project op het gebied van E-Learning voor de binnenvaart: ewit Dit project ontwikkelt een webbased intermodal inland waterway transport training for Europe. In eerste instantie is het project gericht op de Donau corridor. Mogelijkheden voor aansluiting bij ewit worden onderzocht vanuit Nederland en België voor de Rijn-Schelde Corridor. Een volgende stap kan zijn dat de module wordt uitgebreid met informatie over de Seine-Schelde corridor en dat Zeeland samen met België en Frankrijk daar het initiatief voor neemt. Doel: informatie + training + Europees concept elearning binnenvaart Europees Project: Common Learning Action van Marco Polo Programma Trekker binnen Zeeland: Opleidingsinstituten Zeeland Betrokken partijen Europees: partners België Nlaanderen, Via Donau, OCB, BVB, PBV 3.4 Overige aandachtspunten Naast bovenstaande actiepunten wordt een kort overzicht gegeven van praktische wensen en knelpunten van overheden, bedrijven en de binnenvaartsector. Het betreffen: a. de belangrijkste wensen en knelpunten van de binnenvaartsector. b. de belangrijkste wensen en knelpunten van het verladend bedrijfsleven. c. de belangen en doelstellingen van de verschillende overheden. Ad a: wensen en knelpunten binnenvaartsector Loswal Zijpe mag niet maximaal worden gebruikt vanwege overlast Actie: bilateraal overleg KSV + Schouwen-Duiveland. Ligplaatsen in Vlissingen verdwenen omdat kade nu in beheer van gemeente is in plaats van ZSP Actie: Overleg Wethouder Vlissingen en KSV. Ligplaatsen en wachtplaatsen binnenvaart Actie: bilateraal overleg KSV met ZSP. Terminalinitiatieven pro-actief stimuleren; goed voor de binnenvaart Actie: Overheid (ministerie en provincie) dient kansen voor de binnenvaart in Zeeland te stimuleren en faciliteren; Zeeland Seaports dient rekening te houden met de binnenvaart bij de ontwikkeling van grootschalige overslagfaciliteiten en provincie Zeeland dient samen met gemeenten het netwerk van kleinschalige overslagfaciliteiten voor de binnenvaart te waarborgen. Ad b: wensen en knelpunten verladend bedrijfsleven

12 Verdwijnen van laad-loskades in Kortgene, St Annaland; toekomstige problemen in Goes, Zierikzee, Breskens en Kamperland; waar moet CZAV met agrobulk heen en waar moeten zand en grind bedrijven met hun goederen heen? Actie: bilateraal overleg CZAV met gemeenten en Zeeland Seaports. Meer gebruik maken van de binnenvaart voor containervervoer maar door beperkingen in Rotterdam en Antwerpen door wachttijden binnenvaartschepen (onzekerheid planning) wordt via de weg vervoerd in plaats van via de binnenvaart. Actie: Zeeland Seaports onderzoekt de kansen en knelpunten voor Zeeuwse bedrijven die hierdoor niet via de binnenvaart maar via de weg containers van en naar Zeeland vervoeren. Ontwikkelingen WCT en terminalinitiatieven zijn belangrijk voor Zeeuwse bedrijven Zonder deepsea / zeevaart zal de binnenvaart niet verder ontwikkelen; verdere containerisatie van goederen betekent meer behoefte aan terminalfaciliteiten en binnenvaart; voor (Zeeuwse) bedrijven is het belangrijk dichtbij de ladingstromen te vestigen / of activiteiten te verplaatsen; Actie: De werkgroep goederenvervoer zal de planvorming t.a.v. grootschalige containeroverslag in de haven van Vlissingen nauwgezet volgen en desgevraagd een adviserende rol vervullen. Zonodig zal de werkgroep de acties aan de ontwikkelingen aanpassen. Zeeland Seaports zal de werkgroep informeren over ontwikkelingen in de Zeeuwse havens, relevant voor de binnenvaart. Harmonisering Europese wet- en regelgeving Yara Sluiskil geeft aan in de toekomst per binnenvaart lading te vervoeren via de Seine-Schelde verbinding maar door verschil in NL, BE en FR wetgeving over vervoer gevaarlijke stoffen per binnenvaart is toekomstig vervoer van deze stoffen tussen Zeeland en Frankrijk nog niet mogelijk. Actie: Bedrijven dienen voorbeelden te geven over verschil in wet- en regelgeving tussen landen waardoor goederen niet per binnenvaart kunnen worden vervoerd. De provincie zal het Ministerie van V&W hiervan op de hoogte stellen en vragen dit aan te kaarten in EU. Ad c: belangen en doelstellingen overheden Onvoldoende 'sense of urgency'bij de beleidsmakers zowel op lokaal niveau als op regionaal niveau om een nadrukkelijker rol te spelen in meer vervoer over water. Actie: Provincie met Actieprograrnma Binnenvaart en samen met gemeenten binnenhavenvisie Samenwerking is nodig om de zwakste schakels in de logistieke keten te versterken. Beleid V&W reactief en niet proactief volgens de sector; Formuleer doelstellingen als: - 20% over water van stukgoed; wat hebben we dan nodig aan infi-astructuur? - 50% aandeel van binnenvaart in containervervoer tussen zeehavens en achterland Actie: ZSP heeft in contract met stuwadoor % binnenvaart afgesproken. Provincie Zeeland en gemeenten kunnen ambitie meetbaar formuleren in binnenhavenvisie. Gemeenten kijken naar lokaal belang (wonen) en het is aan provincie en Rijksoverheid hetregionaal en nationaal belang in het oog te houden; Actie: Provincie heeft naast coördinerende taak ook rol in streekplan / ruimtelijke ordening waardoor de afweging van belangen in regionaal perspectief plaatsvinden en niet lokaal. Binnenhavenvisie dient de voorwaarden aan te geven voor ruimtelijke ontwikkelingen (zoals waar wel en waar geen binnenhavens) in Zeeland. Rijksoverheid stimuleert via o.m. een subsidieregeling voor Quick Wins. Gemeenten geven aan dat het niet altijd rendabel is om te investeren in voorzieningen voor de binnenvaart; haven- en kadegelden zijn niet voldoende dekkend; bedrijfseconomisch niet rendabel

13 ECORYS A Research and Consuitii w '21 Actie: Provincie en gemeenten maken een overzicht van de beschikbare laad-loslocaties en het gebruik en maken de opbrengsten en kosten voor de gemeente van een kade inzichtelijk. Doelstellingen voor milieu leiden tot het scheiden van wonen en werken en dus ook verplaatsen van binnenvaartvoorzieningen dicht bij de stad. Actie: Provincie heeft de regie in het verplaatsen van voorzieningen voor de binnenvaart en gemeente stemt af met provincie over alternatieven. Zuinig omgaan met ruimte betekent goede afweging van alternatieven en benutten van beschikbare ruimte voor overslag in de haven, bedrijven aan het water en achterlandverbindingen. Actie: Provincie dient pro-actiever een rol te spelen in de ruimtelijke ordening voor het inpassen van nieuwe plannen voor haven- en bedrijventerreinen. Een gezamenlijke visie op het netwerk van havens en af te stemmen van plannen tussen provincie, gemeenten en Zeeland Seaports draagt bij aan een duurzaam ruimtegebruik en juiste afwegingen in het belang van Zeeland.