Quickscan ICT 2012 samenvatting

Transcriptie

1 Quickscan ICT 2012 samenvatting Vraag & aanbod personeel in de ICT sector KBB Curaçao, november 2013 Kenniscentrum Beroepsonderwijs Bedrijfsleven Curaçao kenniscentrum beroepsonderwijs bedrijfsleven curaçao tel website

2 Inleiding In het kader van haar werkgelegenheidsbeleid heeft het Ministerie van Economische Ontwikkeling (MEO) behoefte aan inzicht in de vraag in hoeverre Curacao in de nabije toekomst over voldoende, gekwalificeerde mensen zal beschikken om te voldoen aan de vraag van de sector Retail. Het Kenniscentrum Beroepsonderwijs Bedrijfsleven Curaçao (KBB) heeft, ondersteund door het ervaren onderzoeksteam van IndigoBlue Consult de quickscan uitgevoerd. Door indicaties uit verschillende richtingen blijkt dat met name deze sector een enorme groei zal gaan doormaken in de nabije toekomst. De impact van de verwachte ontwikkelingen in de ICT sector zijn groot voor de Curaçaose economie in zijn geheel, en de werkgelegenheid op het eiland in het bijzonder. Vele andere sectoren maken eveneens gebruik van ICT bij de beroepsuitoefening. In de meeste beroepen is ICT een onderdeel van het dagelijkse werk, en daarom is het meer dan logisch dat grote organisaties expertise in huis halen door professionals aan te trekken of outsourcing toe te passen, waarbij hele afdelingen op maat worden ontwikkeld en beheerd. Dit geeft aan dat veel mensen zich beroepsmatig met ICT bezig houden, maar dat de organisatie waarvoor zij werkzaam zijn onder een geheel andere noemer staat geregistreerd. Deze "onzichtbare" groep maakt dat deze bedrijfstak eigenlijk nog veel groter is dan vaak in eerste instantie wordt aangenomen. In ons dagelijks leven is ICT een niet meer weg te denken factor, en voor kinderen is het in deze tijd vanzelfsprekend om al op jonge leeftijd kennis te maken met ICT op school en thuis. ICT is een sector die vaak voorloopt op de actualiteit waar voldoende goed opgeleide ICT professionals essentieel zijn voor de kenniseconomie waarvan Curaçao aangeeft te willen bijdragen. Promotie van beroepen in de ICT-sector of aan ICT-gelinkte functies verdient een prominente plek op de sociaal- economische agenda. Tegelijkertijd is het wenselijk om meer aandacht te genereren voor het bieden van passende beroepsopleidingen voor de toekomstige ICT-specialisten, maar ook als bekwaamheidseis binnen andere beroepsopleidingen om een (start)kwalificatie te kunnen bemachtigen. Met deze Quickscan is een eerste aanzet gedaan om inzicht te verkrijgen in zowel de vraag naar vakmensen enerzijds, en het aanbod van lokaal opgeleide vakmensen anderzijds. KBB november 2013 Page 1 of 7

3 De uitdaging is om in de toekomst met het aanbod van afgestudeerde vakmensen zowel kwantitatief als kwalitatief in te spelen op de vraag vanuit de arbeidsmarkt. KBB november 2013 Page 2 of 7

4 Samenvatting Gelet op de ambities van Curaçao om de ICT- sector naar een internationaal niveau te tillen, voorziet de ICT-sector een groeiend te kort aan goed opgeleid personeel. Volgens de branchevereniging CICA is het onderwijsstelsel onvoldoende geëquipeerd om op korte termijn in te kunnen inspelen op de mondiale ontwikkelingen binnen de ICT- sector. Er is binnen de sector behoefte aan hoog opgeleide ICT- professionals. De Quickscan ICT , uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van Economische Ontwikkeling (MEO) in het kader van haar arbeidsmarktbeleid geeft inzage in zowel de vraag van de ICT sector naar vakmensen als het onderwijsaanbod dat hierop al dan niet aansluit. Tijdens het onderzoek lag de nadruk op het verzamelen van feiten en cijfers, aangevuld met persoonlijke interviews die ook een beeld geven over de ervaren kwaliteit binnen de ICT-sector. In overleg met vertegenwoordigers van brancheverengingen heeft KBB in het kader van dit onderzoek een op de lokale situatie aangepaste onderverdeling van subsectoren vastgesteld. In overleg met CICA en Stimul-IT zijn voor deze quickscan de volgende zeven subsectoren gedefinieerd: 1. Internetaanbieders 2. Computernetwerken 3. Computerservice & reparaties 4. Computerdesign, webdesign & -hosting 5. Datadiensten/systeembeheer 6. Softwareverkoop & dienstverlening 7. Anders De bedrijven binnen de ICT- sector leveren in de praktijk veelal gesegmenteerde ICT-gerelateerde werkzaamheden en diensten aan. Behalve onderscheid te maken in subsectoren is ook de bedrijfsgrootte meegenomen. Het merendeel van de respondenten (66.7%) valt onder de bedrijfsgrootte micro (1 tot 5 medewerkers). KBB november 2013 Page 3 of 7

5 In totaal hebben 44 bedrijven een bruikbare vragenlijst ingevuld, een responspercentage van 48.4%. Een dergelijke hoge respons betekent dat de kans groot is dat de situatie binnen de totale populatie vergelijkbaar is met de uitkomsten van het onderzoek. Uit de ingevulde vragenlijsten van de respondenten (44) komt naar voren dat binnen deze organisaties in het jaar medewerkers werkzaam waren. Hiervan zijn 568 functies op opleidingsniveau en functies gespecificeerd. In het jaar 2012 waren er 52 vacatures binnen de ICT-sector, relatief gezien een hoog aantal. Van de 52 vacatures in 2012 blijken er 18 niet te zijn ingevuld. Dat betekent dat voor 34.6% van de totale vacatures niet de juiste mensen zijn gevonden. Meer dan de helft (53.0%) van de medewerkers werkzaam in de ICT- sector heeft een HBO- opleiding genoten. HBO- ers worden nagenoeg binnen alle functiegroepen binnen de ICT-sector ingezet en gesteld kan worden dat er vooral behoefte is aan hoog opgeleid personeel. Werkgevers zijn zeer tevreden over hun personeel. Vragen over competenties, kennis en vaardigheden, motivatie en beroepshouding scoren gemiddeld een 8. Maar er is wel degelijk zorg bij bedrijven om goed gekwalificeerd personeel voor de toekomst te werven. Marktverschuivingen en/of technologische ontwikkelingen leiden ertoe dat beroepen verdwijnen of inhoudelijk veranderen. Dit is zeker ook in de ICT sector een issue en het is van groot belang de ontwikkelingen op de voet te blijven volgen en hierop in te spelen, of nog liever; als land zelf te investeren in ontwikkeling, vernieuwing en professionalisering. Een voorwaarde om invulling te geven aan de ambitie van Curaçao om wat betreft informatie en communicatietechnologie een leidende rol in de Caribbean te vervullen. De onderwijsgegevens zijn verkregen middels directe aanvragen bij scholen. Voor vooraf geselecteerde, relevante opleidingen werden aantallen studenten opgevraagd. Het jaar 2012 kende een uitstroom van totaal 193 studenten met een ICT- opleiding. Op HBO niveau hebben 13 studenten een ICT- opleiding in het jaar 2012 afgerond. Op SBO niveau hebben 148 studenten met een ICT opleiding afgerond en nog eens 32 leerlingen met een VSBO opleiding. VSBO-ers stromen over het algemeen door naar een SBO opleiding en SBO-ers gaan de arbeidsmarkt op of studeren verder. KBB november 2013 Page 4 of 7

6 Het aantal niet ingevuld vacatures (18 van de 52) tegenover het aantal afgestudeerden met een HBO opleiding ICT bevestigt de gegevens van de werkgevers. Het oordeel dat ICT bedrijven over de studenten heeft naar aanleiding van de stage is over het algemeen positief. De kennis past bij het niveau vindt men en over inzet zijn er weinig klachten. Indien een groot aantal van hen de kans en mogelijkheden heeft om door te stromen naar hogere opleidingen zou dit betekenen dat zij straks tegemoet kunnen komen aan de behoefte. Over het onderwijs in het algemeen is de sector van mening dat er meer en beter ingespeeld moet worden op de mondiale ontwikkelingen en er intensiever met de sector afgestemd zou moeten worden. Ook zou het onderwijs meer en efficiënter in moeten spelen op innovaties binnen de ICT-sector en op creativiteit met betrekking tot ICT. Aanbevelingen Aan de hand van de quickscan, eerdere onderzoek en de ervaring van KBB zijn de volgende aanbevelingen geformuleerd om follow-up te geven op het onderzoek. - Uniformiteit : komen tot uniforme, liefst internationale, benamingen voor functienamen, taken en bijbehorend competentieniveau waardoor mismatch door verkeerde verwachtingen wordt voorkomen. - Standaarden : Afstemming van de vastgestelde terminologie met het ministerie van SOAW, werkgevers en andere gerelateerde organisaties. - Vacaturebank : Het stimuleren van het melden van vacatures bij de vacaturebank van SOAW (in oprichting). - Onderzoek : Het continu inventariseren van lokale ontwikkelingen en behoeften bij organisaties zoals Stimul-IT en CICA. - Onderwijs : het is absoluut noodzakelijk om op het juiste niveau onderwijsinstellingen te faciliteren in de vorm van middelen en duidelijke informatie omtrent de behoeften om zowel kwalitatief als kwantitatief te voldoen aan de vraag naar de juiste ICT-professionals. Met name het hoger opleidingsniveau vraagt om meer aandacht. KBB november 2013 Page 5 of 7

7 - Werkgevers : het stimuleren van werkgevers om te investeren in de professionele ontwikkeling van medewerkers en deelname aan onderzoek en activiteiten ter verbetering van het kwaliteitsniveau. - Voorlichting : Blijvend stimuleren van (internationale) evenementen en voorlichting voor zowel jongeren als de beroepsbevolking m.b.t. vernieuwingen en mogelijkheden voor ontwikkeling. - Innovatie : Stimuleren en faciliteren van onderzoek en ontwikkeling. - Internationalisering : Een scan maken van de status van Curaçao t.o.v. de regio om inzicht te verkrijgen in de concurrentiepositie en beleid te ontwikkelen. - Vraaggestuurd onderwijs : het onderwijs zal een buiging moeten maken van aanbodgericht naar vraaggestuurd onderwijs. Zowel de arbeidsmarkt als de student moeten meer als klant gezien gaan worden. Dit betekent aandacht voor nieuwe vakgebieden en intensieve samenwerking. Een kritische evaluatie van de inhoud van het huidige onderwijsprogramma en professionele verwerking van de wensen van de ICT-sector in de curricula van het beroepsonderwijs zullen bijdragen aan de kwaliteit. - HBO-onderwijsaanbod : uitbreiding van het onderwijs-aanbod, afgestemd op de behoefte van de arbeidsmarkt (uitstroom) en de aansluiting van het SBOaanbod (instroom). - Doorstroom : Jongeren moeten beter geïnformeerd worden wat de mogelijkheden en kansen zijn als ICT-professional. Voorlichting op SBOscholen en aandacht voor de aansluiting op vervolgopleidingen. - Profileren sector : De sector zelf kan bijdragen door jongeren beter te informeren over de mogelijkheden en zich te profileren als aantrekkelijke werkgever voor ICT professionals. - Onderwijsinnovatie : ICT als toepassing meenemen in het gehele onderwijssysteem zodat binnen alle opleidingen iedereen leert omgaan met nieuwe toepassingen. - Docenten : elke verbeteringsslag kan alleen het gewenste resultaat opleveren als de docenten in het gehele onderwijs over de noodzakelijke middelen beschikken, de mogelijkheid hebben zich actuele ontwikkelingen eigen te KBB november 2013 Page 6 of 7

8 maken en gemotiveerd zijn deze te implementeren. De sector zou door het beschikbaar stellen van materiaal en kennis (coaching) hier een bijdrage aan kunnen leveren. KBB november 2013 Page 7 of 7