3. In de kustzone een bos aanleggen en inrichten als (duin-) struweel, geschikt voor intensief recreatief medegebruik.

Transcriptie

1 BIJLAGE 1 doel is gerealiseerd doel ligt op schema (realisatie uiterlijk 2018) doel ligt achter (niet gereed in 2018) of er is een bedreiging zoals omschreven in het gebiedsplan Wat is er tot nog toe aan gebeurd Kwantificering zoals omschreven in het gebiedsplan Landschap en cultuurhistorie 1. Identificatie en inventarisatie van beschermingswaardige, kwetsbare, cultuurhistorisch waardevolle gebieden, structuren, patronen en projecten. Daartoe een cultuurhistorische waardenkaart maken en deze periodiek actualiseren. Op 11 oktober 2006 is de Cultuurhistorische Hoofdstructuur van heel Zeeland door de provincie gepubliceerd. Deze kaart wordt continu geactualiseerd. - 1 cultuurhistorische waardenkaart - 5 actualiseringen 2. Gebruik maken van en rekening houden met cultuurhistorie in de ruimtelijke plannen van dit gebiedsplan; plannen voor functiewijziging afstemmen op cultuurhistorie. Aandacht voor o.a.: a. valorisering van de Staats-Spaanse linies b. herstel van de wallen van Aardenburg c. het beleefbaar maken van de Romeinse geschiedenis in Aardenburg d. completeren van cultuurhistorische elementen a) In eerste instantie is er een planstudie geweest naar de Staats-Spaanse linies. Dit heeft in september 2003 geresuiteerd in de planstudie "Staats-Spaanse linies: Valorisering van frontierland Zeeuwsch-Vlaanderen". Momenteel wordt in samenwerking met Vlaanderen en gemeenten in Vlaanderen vorm gegeven aan de Staats-Spaanse linies. Tot nu toe zijn de Olieschans, de Hans Vriezenschans, Marolleput, Fort Berchum, het Vrije van Middelburg/Constantinopel, Nijevelt/Spek & Brood, Slikpoort en de linie in IJzendijke gerealiseerd. De gemeente Sluis heeft een beheer en inrichtingsplan opgesteld voor de Elderschans. Daarnaast is de Stichting het Zeeuwse Landschap bezig met het maken van een beheer- en inrichtingsplan voor de delen die zij in haar bezit heeft. b) zie a c) zie a d) Dit wordt als onderdeel meegenomen bij deelprojecten, zoals het wandelnetwerk en de vermarkting van de SSL. - 1 plan van aanpak a. ontsluiten en zichtbaar maken van 36 forten en schansen b. herstel circa 4km aan wallen c. 1 plan van aanpak d. 15 stuks op 30 ha 3. In de kustzone een bos aanleggen en inrichten als (duin-) struweel, geschikt voor intensief recreatief medegebruik.

2 38,5 ha recreatienatuur vanuit de 1 e uitvoeringsmodule 77 ha recreatienatuur vanuit de 2 e uitvoeringsmodule 50 ha recreatienatuur vanuit de 3 e uitvoeringsmodule contracten: 1.4 ha Paarlhof, ha Groede, 11.6 ha Molinshoeve, 33ha Baanstpolder, 2.1ha De Wachtsluis, 80ha Molecaten Bij Groede Podium is 9ha recreatienatuur gerealiseerd Inmiddels is de 1 e fase recreatienatuur 's Gravenpolder nagenoeg afgerond. Hier wordt 38.5ha recreatienatuur gerealiseerd.. Ook is er 100 ha voorzien in het project Waterdunen. Dat betekent dat er nog ca 152,5 hectare (ruimtelijk) bestemd en ingericht zou moeten worden. Door de bezuinigingen op ILG is erechter geen geld meer voor de basisinrichting en de aankoop van gronden. De gebiedscommissie heeft daarom aangegeven waaraan dit geld dan besteed zou moeten worden. 300 ha duinstruweel / recreatienatuur 4. Herstellen contrasten: a. accentueren geulengebied b. herstellen en accentueren van de openheid Het accentueren van het geulengebied en het herstellen en accentueren van de openheid maakt deel uit van het Uitvoeringsprogramma Nationaal Landschap. Ook natuurprojecten dragen hier aan bij. Door de bezuinigingen op het ILG valt de financieringsbron weg. a. circa 110 km b. instellen toetsingskader landschap; minimaal 18 toetsingen per jaar 5. Zichtbaar maken van dragers en structuur van het landschap en bijdrage aan natte en droge ecologische verbindingen (zie natuur nr. 3, 5 en 8) a. de aanleg van groene (landschapsstructuren, dijken en wegen) en blauwe (watergangen) lijnelementen landschap en een groen ontmoetingspunt; b. agrarisch natuur- en landschapsbeheer (zie Natuur, nr. 2) a. In augustus 2006 is het groen ontmoetingspunt gerealiseerd. De aanleg van landschapselementen wordt opgepakt bij het realiseren van het wandelnetwerk. Het is ook al gebeurd bij het aanleggen van het Kustfietspad der Lage Landen, dat in juni 2007 officieel geopend wordt. Een van de grotere problemen bij deze landschapselementen zijn de kosten van het beheer en onderhoud. In de budgetten is hiervoor zelden ruimte. b. Zie Natuur - beplanten 110 km dijk - beplanten 30 km weg km landschapsstructuren - 14 km blauwe lijnelementen - 10 ha groen/blauw terrein ha agrarisch natuur- en landschapsbeheer 6. Herstel van beeldbepalende elementen a. afgegraven dijken b. kleine landschapselementen

3 a. Hiervoor is een plan opgesteld dat is opgenomen in de 3 e uitvoeringsmodule waardoor het benodigde budget beschikbaar is. In de vergadering van april 2009 is de commissie akkoord gegaan met plan van DLG. Er is nu 4km dijk hersteld. Het Waterschap heeft op deze manier de Liniedijk Waterlandkerkje-Turkye over een deel van 250m hersteld. De 2 e fase dijkherstel zou worden gedaan in combinatie met de aanleg van EHS. Vanwege de bezuinigingen op de ILG, dreigt de financiering weg te vallen. b. Dit wordt meegenomen bij het wandelnetwerk. a. 5 van de in totaal 13 km (4 ha) b. 80 eenheden (15 ha) 7. Herstel van de kreken in grensoverschrijdend verband Over een lengte van 500m is de Meulekreek gerealiseerd. Het ging hierbij ook om sanering, de aanleg van 2 visplekken, het realiseren van een uitkijkpunt, de aanleg van een knuppelpad en het herstel van een deel van de Staats-Spaanse Linies. Ook is over een lengte van 1,5km Blokkreek gerealiseerd. 22 km kreek 8. Verbeteren van de landschappelijke inpassing van bebouwing in het buitengebied; a. van recreatiebedrijven b. boerderijen c. bedrijventerreinen a. Dit wordt meegenomen bij de kwaliteitsverbetering van recreatiebedrijven. b. Ongeveer 64 boerderijen hebben hun inpassing in het landschap verbeterd. Dit via verschillende regelingen/manieren. NB Er zijn geen 350 boerderijen meer in Sluis. c. Zie "Overige bedrijvigheid" 20 recreatiebedrijven (30 ha) 350 boerderijen 4 bedrijventerreinen 9. Herstel van de oorspronkelijke afwatering door de aanleg van bredere (natuurvriendelijke) oevers en herstel van het oorspronkelijke punt van afwatering In 2009 heeft de gebiedscommissie besloten dit operationele doel te laten vervallen. Voor natuurvriendelijke oevers zie Water nr. 2-3 tracés, 20 km oevers - verplaatsing gemaal van Cadzand naar het Zwin - 1 spuisluis / gemaal bij Verdronken Zwarte Polder (zie ook water nr. 5) 10. Vergroten van de toegankelijkheid, de recreatieve beleving en gebruik van het buitengebied, in het landbouwgebied (zie Landbouw nr. 7) en langs en op het water: wandel-, fiets- en ruiterpaden, kanoroute en visstekken.

4 Het fietsknooppunten systeem is gerealiseerd in de hele provincie. Het kustfietspad der lage landen is in 2007 geopend. Hierbij horen ook een achttal fietsontmoetingspunten. Op 6 oktober 2009 heeft de Stuurgroep Interreg IV A Vlaanderen-Nederland het grensoverschrijdend REECZ project gehonoreerd. Dit project richt zich op de grensoverschrijdende beleving van de natuur, het erfgoed en het landschap in de Zwinstreek. Door middel van natuureducatie, infopunten en routestructuren wordt de Zwinregio opengelegd voor de toerist/recreant. De elementen in het project zijn: aanbrengen van punten in het landschap en/of versterken van natuurrecreatieve mogelijkheden door middel van uitkijkpunten of bezoekersinfopunten ontwikkelen informatiepunt over natuurontwikkeling Zwin informatie en communicatie over natuur en landschap in de zwinstreek dmv informatieborden, ondersteuning streekervaringsdeskundigen Opheffen missinglinks in het grensoverschrijdend padennetwerk; het opzetten van een grensoverschrijdend wandelnetwerk in de grensstreek Vorming en educatie tbv landschapsbeleving en natuurrecreatie door ontwikkelen materiaal behoorend bij vernieuwde recreatieve aanpak, opleiding gidsen Tot slot heeft het Waterschap een fietspad aangelegd over de regionale waterkering bij de Zwartegatsche Kreek. Het wandelnetwerk in het Zwin is geopend, met een grensoverschrijdende verbinding km wandelpaden e.d km kanoroute - 40 visstekken Water 1. Aanleg EHS en natuurvriendelijke oevers (zie Natuur 3, 5 en 6). Er is tot nog toe 465ha EHS aangelegd en 21km natuurvriendelijke oever probleemvrij maken 400 ha probleemgebied 2. Herstel natte ecologische verbindingszones Momenteel is er 10,5km verbindingszone aangelegd en 21km natuurvriendelijke oever aangelegd. Het kabinet heeft besloten de natte as niet meer aan te leggen. 90 km verbindingszones (45 ha), natuurvriendelijke oevers in combinatie met kwaliteitsbaggeren 3. Bestrijding van de verdroging in de aangewezen natuurgebieden Dit wordt tegenwoordig door de provincie op Zeeuws niveau bekeken en op die manier worden ook de prioriteiten gesteld. In 2004 ging het nog om alle EHS gebieden, nu wordt gefocust op de "topgebieden". In West Zeeuws-Vlaanderen zijn al gerealiseerd: de Zwartegatse Kreek, de Verdronken Zwarte Polder en de Oranjepolder. In de toekomst ( ) zal het gaan om: de Strijdersgatpolder, het Groote Gat, Linie West, Passageule, de Sophiapolder en de Aardenburgsehavenpolder. Bij deze laatste 3 worden nu deelprojecten uitgevoerd. De andere 3 wachten op het peilbesluit Nieuwe Stijl van het Waterschap. Dit wordt in 2012/2013 verwacht. 8 natuurgebieden (in totaal 185 ha) 4. Aanpak waterbeheer in relatie tot de landbouw en natuur door: a. peilverfijning door aanleg van stuwen b. vervanging van delen van gerioleerde waterlopen door open waterloop dan wel (om reden van bodemstructuur) grotere buizen c. het oplossen van lokale knelpunten in de water aan- en afvoer en het peilbeheer; waar mogelijk koppeling aan werken in de kavelruilgebieden. En passant sanering van toegangsdammen.

5 a.hier zal door het Waterschap naar gekeken worden in het kader van onderzoek naar het gewenste grond- en oppervlaktewaterregime (GGOR). De hieruit volgende herziening van het Peilbesluit wordt in 2012/2013 verwacht. b.dit speelt bij de 1 e en 2 e fase van de Passageule. Het gaat dan om 0,8km natuurvriendelijke oever, het verruimen van de waterloop over 2,5km, waterberging op 0,4ha en een rietoever van 0,4km. c. Dit is continu beleid vanuit het Waterschap. Men probeert werk met werk te maken. Het is ook aan de orde bij de uitvoering van het peilbesluit West Zeeuws-Vlaanderen in 2012/2013. Ook bij kavelaanvaardingswerken wordt er aan gewerkt bij de regelingen. Verwacht wordt dat e.e.a. gereed zal zijn in stuwen en/of pompen - 15 km open waterloop - 5 km grotere rioolbuizen - 50 knelpunten oplossen 1 saneringsplan dammen per kavelruilgebied 5. Herstel van de oorspronkelijke afwatering door de aanleg van bredere (natuurvriendelijke) oevers en herstel van het oorspronkelijke punt van afwatering. Zie Landschap en cultuurhistorie nr. 9 zie landschap en cultuurhistorie nr. 9 Kustverdediging 1. Versterking kustverdediging door a. aanleg van binnendijkse duinen b. aanleg van groene dijken De versterking van het traject Nieuwvliet-Nieuwesluis en die bij de Herdijkte Zwartepolder is afgerond. Uitgezonderd Waterdunen, waar men gaat voor 100 jaar veiligheid met behulp van binnendijkse duinen, zal het aantal binnendijkse duinen vrijwel nihil zijn. Er zal sprake zijn van een consoliderende variant ha duinen - 10,3 km (60 ha) dijken - 1 toetsingskader robuuste kust 2. Binnendijk over 10 km vrijwaren van in het licht van de kustverdediging onomkeerbare ontwikkelingen Dit is al gehaald, omdat het hier gaat om de handhavings-/vergunningstaak van het Waterschap op grond van de Keur Waterkering Waterschap Zeeuws-Vlaanderen. Dit is dus regulier beleid. 1 toetsingskader robuuste kust 3. Aanpassingswerken (infrastructuur) in de kernen in relatie tot versterking kustverdediging a. te Cadzand-Bad b. te Breskens Het Waterschap is momenteel bezig met het maken van de inrichtingsplannen voor de kustverdediging. Hieruit zal blijken welke aanpassingswerken gedaan moeten worden. De kustversterking in Breskens wordt momenteel uitgevoerd, die in Cadzand wordt volgens de planning aangepakt in a m boulevard b. 1 ha balkon, 800 m promenade, 300 m havendamwanden

6 Recreatie en Toerisme 1. Kwaliteitsverbetering campings en recreatieverblijven, gekoppeld aan enige uitbreiding; inclusief omzetting van stacaravans in recreatiewoningen Concreet zijn er tot nog toe 5 contracten getekend in dit verband. Het gaat daarbij om: toename met 460 eenheden toename met 32ha omzetting van 95 stacaravans in 51 recreatiewoningen De verwachting was dat de kwaliteitsslag plus nieuwvestiging van verblijfsrecreatie 165 ha nieuwe rode functies zou vragen in de periode tot Dit was gebaseerd op verwachte initiatieven van ondernemers en kengetallen van dichtheden en aantallen eenheden. De praktijk laat zien dat de marktvraag voor kwaliteit inmiddels andere kengetallen heeft. Hierdoor zou er meer ruimte nodig zijn. Als we de veronderstellingen en kengetallen (uit 2003) die leiden tot de raming van 165 ha uitbreiding tot 2018 confronteren met de nieuwe kengetallen (uit 2009) dan zou de 165 ha tot 300 ha in 2018 kunnen oplopen. We zien echter ook andere ontwikkelingen. Er is maar een beperkt aantal campings die een kwaliteitsslag realiseren. De verwachting is dan ook dat in 2015 ongeveer 135 ha uitbreiding ten behoeve van een kwaliteitsslag/nieuwvestiging gerealiseerd kan zijn. Voor de periode is waarschijnlijk de resterende 30 ha voldoende. De periode tot 2015 is ruim voldoende om te anticiperen op signalen dat extra ruimte nodig zou kunnen zijn. De waaiergesprekken recreatie die zijn gevoerd hebben gezorgd voor een beter inzicht in de gedachten die er zijn bij de ondernemers. - kwaliteitsverbetering bedrijven met omzetting 1800 stacaravans in 2000 recreatiewoningen ha uitbreiding op 30 bedrijven 2. Uitbreiden verblijfsrecreatie door a. nieuwvestiging vernieuwende vormen van verblijfsrecreatie bij Nieuwvliet b. vernieuwende vormen van verblijfsrecreatie elders c. landschapscampings d. uitbreiding en nieuwvestiging hotelaccommodatie in het buitengebied a. Momenteel is er 1 contract getekend voor 16,5ha nieuwvestiging. b. Nog niet gerealiseerd. c. Er zijn momenteel 2 landschapscampings met in totaal 120 eenheden gerealiseerd. In dit kader is er dus ook 10ha natuur aangelegd. d.nog niet gerealiseerd a. 10 ha b. 10 ha c. 5 campings, 300 eenheden (35 ha) d. 180 eenheden 3. Verwerving en verplaatsing van enkele recreatiebedrijven, gekoppeld aan enig extra ruimtebeslag Op dit moment zijn er nog geen recreatiebedrijven verplaatst. Wel is camping de Sandtplaet aangekocht. Het is onduidelijk hoe en waar de voormalige eigenaar nieuwvestiging wil. 20 ha extra ruimtebeslag 4. Groen (recreatienatuur) aansluitend aan bedrijven, publiek toegankelijk Hier wordt aan gewerkt bij de recreatienatuur in de 's Gravenpolder e.o. Het gaat dan om 38,5ha ha Cavelot - 25 ha elders 5. Realisering van dagrecreatieve voorzieningen (bij agrarische bedrijven)

7 Van het totaal van 34 NED's gaat het bij 8 om dagrecreatieve voorzieningen. Van die 8 zijn er 3 op agrarische bedrijven en 5 op voormalige agrarische bedrijven. 10 voorzieningen 6. Toename van de bewegwijzerde en met voldoende voorzieningen opgetuigde wandel-, fiets-, skeeler-, ATB- en ruiterroutes Onder andere de recreatieve fietsroute Breskens Adinkerke (Nederlandse deel) Het fietsknooppunten systeem is gerealiseerd in de hele provincie. Het kustfietspad der Lage Landen (23 km in de gemeente Sluis) is in juni 2007 geopend. Hierbij horen ook een achttal fietsontmoetingspunten. Op 6 oktober j.l. heeft de Stuurgroep Interreg IV A Vlaanderen-Nederland het grensoverschrijdend REECZ project gehonoreerd. Dit project richt zich op de grensoverschrijdende beleving van de natuur, het erfgoed en het landschap in de Zwinstreek. Door middel van o.a. routestructuren wordt de Zwinregio opengelegd voor de toerist/recreant. Elementen in het project zijn o.a.: Onthaalpunten langsheen bestaande wandel- en fietsroutes Plaatsen van een eenvormige bewegwijzering in éénzelfde huisstijl langs de bestaande routes in de Zwinstreek Informatieborden over het landschap, de historiek en het natuurbeheer Ontwikkelen digitale en klassieke wandel- en fietsroutes, thematische wandelingen Optimaliseren van de wandel- en fietspaden in de Zwinstreek Grensoverschrijdend wandelnetwerk Zwinstreek 120 km route met routevoorzieningen 7. Sluis aan Zee De gebiedscommissie heeft in 2009 besloten Sluis aan Zee als operationeel doel te laten vervallen. 8. Initiatieven uit de streek (agrarische en niet- agrarische plattelandsontwikkeling) SKI-aanvragen: precisie landbouw (30 deelnemers voor 'trekkers' en 17 voor 'werktuigen') waterconservering loopbaanplanning Naast de SKI-aanvragen bestaan er ook mogelijkheden voor initiatieven via bijvoorbeeld de POPregeling. 50 initiatieven 9. Woningen voor permanente bewoning ofwel recreatief gebruik Cavelot (zie ook Wonen, nr. 1d) In het aangepast plan voor Cavelot zitten 450 eenheden op circa 48ha. 250 eenheden op circa 15 ha

8 Bijzonder Wonen 1. Voldoen aan de vraag naar bijzonder wonen binnen de planologische ruimte: a. bouwen van landgoederen nieuwe stijl b. landbouwbedrijfsgebouwen; permanente wooneenheden in historische bedrijven c. woningen voor permanente bewoning ofwel recreatief gebruik Sluis aan Zee d. woningen voor permanente bewoning ofwel recreatief gebruik Cavelot a. Er is 1 landgoed nieuwe stijl en er is 1 initiatiefnemer bezig met het ontwikkelen van een plan. Het aantal hangt af van het aantal geïnteresseerde particulieren. Om de ontwikkeling van landgoederen te bevorderen is sinds 2010 de (soepelere) regeling voor landgoederen uit het Omgevingsplan ook voor West Zeeuws-Vlaanderen van toepassing.. b.in 6 gevallen zijn historische boerderijen gebruikt voor het creëren van permanente wooneenheden. Ook dit aantal hangt af van het aantal geïnteresseerde particulieren. c. zie recreatie nr. 7c d. zie recreatie nr landgoederen nieuwe stijl: 30 ha + 90 ha publieke recreatienatuur - 25 woningen - zie recreatie nr. 7c - zie recreatie nr. 9 Landbouw 1. Herinrichten landbouwgebied, aanpassing landbouwkundige structuur door: a. kavelruil over ha van het gebied en daarin kavelruil uitvoeren over ha, erin resulterend dat hoofdberoepsbedrijven maximaal 4 kavels hebben b. bedrijfsvergroting via de ruilgrondbank c. verplaatsen van bedrijven d. aansluitend op de nieuwe verkaveling de ontsluiting verbeteren a. Kavelruilen gerealiseerd in: 2004: 294 ha 2005: 411ha 2006: 441ha 2007: 393 ha 2008: 412 ha 2009: 218ha 2010: 262ha 2011: 68 ha Totaal: 2499 ha Door de bezuinigingen, die uitgaan van het reduceren van het grondbezit van de overheid, zal het moeilijk zijn het huidige tempo vol te houden. b. Tot nog toe is bij 64 bedrijven in totaal 105,5 ha vergroting gerealiseerd c. wegens de bezuinigingen zal er geen specifieke regeling voor bedrijfsverplaatsingen komen. Bedrijfsverplaatsingen moeten worden gefinancierd binnen het betreffende project. d. onderdeel kavelaanvaardingswerken ha ruilingen - 30 bedrijven ca 300 ha - 7 bedrijven verplaatsen - 5 km verdichtingswegen

9 2. Betere beschikbaarheid van zoetwater door: a. voor 200 ha door de aanleg van waterbassins b. profiteren van de algemene maatregelen tegen verdroging c. de bedrijfswaterwijzer voor slim watergebruik, inclusief hergebruik van verzameld water a. De ZLTO heeft in 2005 het initiatief genomen om hiervoor een project te starten. Dit is uiteindelijk niet door gegaan wegens onvoldoende interesse vanuit de sector. b. Hier zal naar worden gekeken door het Waterschap in het kader van hun onderzoek naar het gewenste grond- en oppervlaktewaterregime (GGOR). c. Is nog niet uitgevoerd - 15 bassins ha verdrogings-bestrijding, zie Water nr bedrijven bedrijfswaterwijzer - uitvoeringsmaatregelen op 50 bedrijven 3. Ondersteuning van de diversificatie van de productie, het behalen van meer toegevoegde waarde o.a. door vermarkting van producten: marktonderzoek en concrete projectvoorstellen Een onderzoek over de mogelijkheid van zilte teelten in West Zeeuws-Vlaanderen werd door de ZLTO niet als nuttig gezien. Dit onderzoek is voor Waterdunen wel uitgevoerd. De verwachting is dat er meer onderzoeken zullen komen in de toekomst, bijvoorbeeld naar alternatieve energiebronnen en nieuwe teelten. 2 marktverkenningen 3. Toename biologische landbouw tot 10 % van het landbouwareaal Dit moet op grotere schaal worden bekeken dan alleen West Zeeuws-Vlaanderen. Dat is een te klein gebied om valide uitspraken over te kunnen doen over toename van de biologische landbouw. Aangezien momenteel de consumptie van biologische landbouwproducten toeneemt, mag wel verwacht worden dat ook de productie toe zal nemen. Echter is het biologische areaal in Zeeland het laagste van dat van Nederland met 1,1%. Het areaal is in de periode toegenomen met 5,9% per jaar ha biologische landbouw 4. Ondersteuning van verbrede landbouw door: a. op agrotoerisme gerichte cursussen b. meer agrarisch natuur- en landschapsbeheer door maatwerk in de regelingen (zie ook Landschap en cultuurhistorie nr. 12) en door cursussen c. op 50 agrarische bedrijven wordt gebruikgemaakt van de NED-regeling voor de vestiging van een neventak d. duurzame energie: mestvergistingsinstallaties en zonnecollectoren e. innovatieve combinaties akkerranden en (wandel)paden

10 In algemene zin kan voor de verbrede landbouw worden gewezen op het project "kansen voor ondernemers" dat momenteel loopt, onder trekkerschap van de Kamer van Koophandel. a. In 2009 heeft de gebiedscommissie besloten dit als operationeel doel te laten vervallen. b. Landschapsbeheer door boeren komt sterk in opmars en wordt opgepakt door de locale agrarische natuurvereniging. Door bundeling van ondernemers kan het provinciaal natuurbeheerplan een handreiking zijn voor professionele inzet voor initiatieven. c. Er zijn momenteel 16 agrarische bedrijven met een NED (van de in totaal 34 NED's). d. Momenteel is dit nog niet aan de orde, maar voor 2018 zeker wel. Er is veel vooruitgang in de techniek, waardoor installaties goedkoper en/of efficiënter worden. In 2009 is een project kleine bedrijfswindmolens gestart, o.a. voor het grondgebied van de gemeente Sluis. Voor zonnecollectoren bestaat in Nederland geen betrouwbare centrale database, waardoor het niet te achterhalen is hoeveel zonnecollectoren er zijn. Daarnaast zegt het oppervlak niets over de opgewekte energie. e. Deze innovatieve combinaties zijn er tot nu toe niet. Er zijn wel "losse" akkerranden gerealiseerd. Ook hierbij leveren de waaiergesprekken wellicht een opening op. Algemene opmerking: Er is een landelijke task-force multifunctionele landbouw, die zich in algemene zin met verbreding van de landbouw bezig houdt. - 2 cursusclusters - 50 mandagen inzet expertise - 2 cursusclusters - 50 nevenbedrijven - 2 installaties m 2 zonnecollectoren - 25 km agrarisch randenbeheer 5. Bevorderen dat ondernemers periodiek een bedrijfsontwikkelingsvisie opstellen In dit verband kan worden gewezen op de waaiergesprekken die zijn gevoerd. Hieruit zal de ontwikkelingsvisie van verschillende gebruikers naar voren komen. De uitgevoerde waaier gesprekken zijn positief verlopen. Meerdere initiatieven zijn daar uit door de agrarische sector opgepakt. - 1 plan van aanpak voor 500 ondernemersplannen 6. Toename areaal toegankelijkheid van 3000 ha landbouwgebied Dit wordt meegenomen bij het ontwikkelen van routes, maar overeenstemming bereiken met individuele agrariërs is een struikelblok. - ca. 100 km paden ruimtebeslag (circa 30 ha) 7. Initiatieven uit de streek (agrarische en niet- agrarische plattelandsontwikkeling) Er zal continu een behoefte blijven bestaan aan kavelruilen. Wat een steeds grotere vlucht zal nemen is "precisie" landbouw. Denk daarbij aan machines die gebruik maken van GPS en dergelijke. Ook meer landschapsonderhoud is een kans voor de landbouwsector. En tenslotte is er een kans in de verbreding, door aan te sluiten bij het ontwikkelen van routes. zie recreatie nr. 8 Overige bedrijvigheid 1. Uitbreiding van bedrijventerreinen met ca. 50 ha netto uitgeefbaar terrein

11 Tot nog toe zijn de bedrijventerreinen uitgebreid met: Stampershoek Zuid 5,2ha bruto 3,8ha netto Deltahoek 12ha bruto, 8,2ha netto Technopark 3,5ha bruto 2,4ha netto Vlasschaard 5ha bruto 3,8ha netto Totaal 25,7ha bruto en 18,2ha netto Vanwege de crisis is er geen vraag naar zoveel bedrijventerrein. 83 ha uitbreiding (waarvan 25 ha landschappelijke inpassing, 8 ha infrastructuur) 2. Verbeteren bestaande bedrijventerreinen: a. revitalisering door toepassing van parkmanagement b. specialisatie/labelling c. glasvezelkabel op terreinen te Breskens (Deltahoek), Oostburg (Stampershoek) en op de Vlasschaard d. landschappelijke inpassing bestaande terreinen a. Het parkmanagement is op de Vlasschaard ingevoerd. b. Bij het Technopark is specialisatie van begin af aan de opzet geweest. De Vlasschaard wordt in de markt gezet als terrein voor distributie en transport. Ook in de praktijk lukt het om de bedrijven in de bedoelde sectoren naar de terreinen te trekken. c. De glasvezelkabels zijn aangelegd en niet alleen in Deltahoek, Srampershoek en de Vlasschaard, maar ook op het Technopark. d. Het beter inpassen van bestaande terreinen is in het geval van Deltahoek, de Vlasschaard en het Technopark meegenomen in de uitbreiding van de terreinen. - 1 terrein (Vlasschaard in Eede) - 2 terreinen (Technopark Schoondijke en de Vlasschaard) - 3 terreinen (Deltahoek in Breskens, Stampershoek in Oostburg en de Vlasschaard in Eede) - zie landschap en cultuurhistorie nr Verbeteren bereikbaarheid en ontsluiting van de Vlasschaard De ontsluiting is afgerond en heeft een aanzienlijke verbetering opgeleverd. betere ontsluiting 1 terrein 4. Vestiging van 40 Nieuwe Economische Dragers in voormalige agrarische bedrijfsgebouwen in de regio Er zijn momenteel 15 gerealiseerd in voormalige agrarische bedrijfsgebouwen (van de in totaal 34 NED's). Dit heeft ook een bijdrage geleverd aan de ruimtelijke kwaliteit. Wel zijn er signalen dat het realisatie-tempo afneemt. 40 NED s 5. Opzetten windmolenpark Volgens het huidige provinciale beleid, zoals dat is neergelegd in het Omgevingsplan, zijn dergelijke grote windmolens alleen toegestaan op daarvoor aangewezen locaties. Geen van deze locaties ligt in West Zeeuws-Vlaanderen, daarom is in 2007 door de Commissie besloten dit doel te laten vervallen 5 molens van minstens 2 MW Infrastructuur 1. Aanpassing van de kustweg met als doel het ontlasten van doorgaand verkeer De kustweg is aangepast in het kader van Duurzaam Veilig. 10 aanpassingen 2. Parkeren (auto) verbeteren met onthaalparkings De onthaalparking in Nieuwvliet is in 2007 geopend. In het plan Waterdunen zitten 2 onthaalparkings. parkings op 6 plekken

12 3. Bevorderen mobiliteit anders dan met de auto: a. aanleggen strandslagen voorzien van fietspaden b. voorzieningen op onthaalparkings op het gebied van mobiliteit, fietsenstalling, fietsverhuur, douches etc c. Kusttram: haalbaarheidsonderzoek en zo mogelijk verbinding realiseren a. In het kader van Duurzaam Veilig zijn slagen aangelegd met fietspaden. b.er is momenteel 1 onthaalparking voltooid met daarop een aantal voorzieningen. Zie ook nr 2. c. De mogelijkheid (fysiek) vrijhouden om een kusttram aan te kunnen leggen is door de Raad vastgesteld. Het college van GS heeft de aanleg van de kusttram in haar collegeprogramma opgenomen, - 15 km nieuwe weg - 17,8 km fietspaden - 20 stuks - 1 onderzoek - 25 km tramweg etc. Natuur 1. Verwezenlijken nieuwe natuur: verwerving, inpassing en inrichting van nieuwe natuur binnen de EHS en het door NCW gefinancierde terrein Er was op 1 januari ha EHS gerealiseerd, waarvan tenminste 160ha (deels) is gefinancierd vanuit NCW Door de bezuinigingen op ILG is er minder budget ha nieuwe natuur EHS ha door NCW gefinancierd terrein 2. Beheersgebied over circa 580 ha aan te vragen door de grondgebruiker, veelal agrariërs Er is momenteel 389ha beheersgebied begrensd in de gemeente Sluis. Door de bezuinigingen op ILG is er minder budget. 580 ha beheersgebied 3. Natte ecologische verbindingszones, natuurvriendelijke oevers: a. bredere watergangen: langs de Killa R (6 km) het verbrede krekenstelsel (8 km, op het Oudtland van Groede) gem. 30 m breed b. 90 km (45 ha) natuurvriendelijke oevers a. Bij de Zwartegatsche Kreek is het Waterschap hier mee bezig. b. Er is 21 km natuurvriendelijke oevers gerealiseerd a. 14 km b. 90 km (45ha) 4. Robuuste verbinding (o.a. Passageule) begrenzen en de aanleg van de natuur realiseren Het Natuurgebiedsplan wordt elk jaar door de provincie geactualiseerd. - aanpassen Natuurgebiedsplan Zeeland ha natuur aanleggen 5. Opwaarderen kwaliteit van de als droge ecologische verbindingen fungerende binnendijken en (ecologisch beheerde), wegbermen en overhoeken De provincie beheert de wegbermen langs haar 99,5km wegen ecologisch, het waterschap doet dat voor 25km van haar wegbermen. Het waterschap is bezig met een inventarisatie van flora en fauna langs haar wegen, wat kan leiden tot meer ecologisch beheerde wegbermen Het Zeeuwse Landschap beheert de binnendijken die zij in eigendom heeft op een ecologische wijze Via de subsidieregeling Agrarisch Natuurbeheer is met sommige agrariers een beheersovereenkomst gesloten om binnendijken op ecologische wijze te beheren De Stichting Landschapsbeheer Zeeland werkt, met subsidie van de provincie, samen met agrariers op het terrein van beheer. Hierin worden ook overhoeken meegenomen, maar deze zijn te klein om te begrenzen. Te beplanten dijken en wegen, zie landschap en cultuurhistorie nr. 5

13 6. Afname verdroging van de bestaande natuur (de nieuwe natuur voldoet per definitie aan de eisen van het voor het betreffende gebied geldende natuurdoeltype) Zie water nr 3. Over 200 ha natuurgebied (naast de 185 ha genoemd onder water nr. 3) 7. Vermesting en verontreiniging terugdringen tot een verwaarloosbaar niveau Hiervoor bestaan momenteel ( ) geen concrete plannen. Dit komt door de "toplijst" die de provincie tegenwoordig hanteert (zie ook Water nr 3) en daarop staan voor West Zeeuws- Vlaanderen alleen maar gebieden die te kampen hebben met verdroging en geen gebieden die te kampen hebben met vermesting en verontreiniging. In de vergadering van 20 december 2007 is besloten De verdroging en de vermesting nu op te pakken en de verontreiniging na 2014 op te pakken. Naast water nr. 4, maatregelen over 100 ha natuurgebied (isolering met name) 8. Aanvullende maatregelen treffen in het kader van de soortenbeschermingsplannen voor boomkikker en kamsalamander In 2005 zijn er 2 basisbiotopen ingericht van elk 1ha. Daarna is een aantal kleinere projecten uitgevoerd. De kamsalamander is overigens een soort die voornamelijk in Oost Zeeuws-Vlaanderen voorkomt. 10 ha