Tussentijdse rapportage: 30 september 2013

Transcriptie

1 Tussentijdse rapportage: 30 september 2013 Wijkschakelteam Overvecht Indiener: W.H.G. Looymans, directeur en bestuurlijk eindverantwoordelijke Penvoerder: W.H.G. Looymans Machteld IJff Adres: Zamenhofdreef 5, 3562 JT, Utrecht Contactpersoon: W.H.G. Looymans Telefoon: Tussentijdse rapportage Wijkschakelteam Utrecht, september 2013

2 Inhoud: 1. Inleiding 2. Doelstellingen 3. Doelgroepen 4. Bereik 5. Werkwijze Zorgwacht 5.1 Aanpak Wijkschakelteam 5.2 Samenwerking in de wijk 5.3 Organisatorische aspecten 6. Resultaten 6.1 Chronisch zieken 6.2 Kwetsbare ouderen 7. Cliënttevredenheid 8. Sociaal netwerk Tussentijdse rapportage Wijkschakelteam 2013 Pagina 2

3 1. Inleiding Het Wijkschakelteam bestaat uit professionele generalisten, zij zijn zichtbaar en laagdrempelig voor de cliënt. Vanuit deze rol zorgen ze voor een betere verbinding tussen (hulp) vraag en aanbod en tussen preventie, zorg, welzijn en wonen. Zo ontstaat samenhangende zorg en hulp die beter past bij de behoeften van (in het bijzonder kwetsbare) wijkbewoners. Het voorkomt dat mensen onnodig een beroep doen op de zorg. Door gezondheidsproblemen vroeg te signaleren, kan het team voorkomen dat het zwaardere zorgvragen worden. Het uitgangspunt daarbij is: dichtbij en onder eigen regie waar mogelijk, doorverwijzen waar dat moet. Dit komt tegemoet aan het idee van zelfredzaamheid. Daarnaast zorgt het Wijkschakelteam dat de juiste vraag bij de juiste instantie terecht komt. Zij gaan op huisbezoek met het gevalideerde meetinstrument Easycare. In overleg met de cliënt en andere betrokkenen organiseren zij vervolgens passende ondersteuning. Daarbij gaan ze allereerst uit van de eigen mogelijkheden en het netwerk van de cliënt. De focus ligt op het betrekken van informele netwerken en vrijwillige inzet bij de oplossing. Tussentijdse rapportage Wijkschakelteam 2013 Pagina 3

4 2. Doelstellingen Specifieke doelen van het project Wijkschakelteam in de wijk Overvecht zijn: Gezondheid- en welzijnsproblemen bij kwetsbare ouderen proactief signaleren Vroegtijdig passende en samenhangende hulp bieden aan kwetsbare ouderen en chronisch zieken Chronisch zieken ondersteunen goed om te gaan met hun chronisch ziekte(n) en de gevolgen daarvan (zelfmanagementondersteuning) Einddoelen: Verbeteren dan wel behouden van de kwaliteit van leven van kwetsbare wijkbewoners, voornamelijk kwetsbare ouderen en chronisch zieken Verbeteren dan wel behouden van de zelfredzaamheid en zelfregie van kwetsbare wijkbewoners, voornamelijk kwetsbare ouderen en chronisch zieken (ook als ze daarbij zorg of ondersteuning nodig hebben) Dat kwetsbare ouderen langer in de vertrouwde thuissituatie kunnen blijven. Tussentijdse rapportage Wijkschakelteam 2013 Pagina 4

5 3. Doelgroepen Doelgroepen van het project Wijkschakelteam zijn: Kwetsbare ouderen van 75 jaar en ouder Chronisch zieken van jaar Deze doelgroepen worden in het project actief benaderd, (zie hoofdstuk 4: bereik). Het Wijkschakelteam in Overvecht is er echter voor alle (kwetsbare) wijkbewoners! Tussentijdse rapportage Wijkschakelteam 2013 Pagina 5

6 4. Bereik (Kwetsbare) wijkbewoners, en in het bijzonder kwetsbare ouderen en chronisch zieken worden op diverse manieren bereikt: Proactieve benadering kwetsbare ouderen en chronisch zieken door het wijkschakelteam Het Wijkschakelteam nodigt cliënten van Careyn en Aveant Thuishulp die in Overvecht wonen en huishoudelijke hulp krijgen van deze organisaties, uit voor een huisbezoek. Dit is een bewezen effectieve benaderingswijze met een zeer hoge respons(> 90%). Ook voor het bereiken van de doelgroep chronisch zieken is deze benaderingswijze effectief gebleken. Proactieve benadering kwetsbare ouderen door de huisartspraktijk in samenwerking met het Wijkschakelteam Tegen die achtergrond heeft Zorgwacht in april 2013 opnieuw contact gezocht met die huisartsenpraktijk die eerder had aangegeven positief te staan ten opzichte van samenwerking met Zorgwacht. Deze huisartsen praktijk gaf aan de module Kwetsbare Ouderen 75+ te willen gaan afsluiten met Achmea. Zorgwacht heeft aangeboden om de huisbezoeken (deskundigheid medewerkers en uit oogpunt van efficiency) voor deze doelgroep te verzorgen. De huisartsenpraktijk in kwestie heeft aangegeven geen gebruik te willen maken van dit aanbod, de eventuele huisbezoeken in het kader van de module Kwetsbare Ouderen 75+ worden belegd bij de praktijkassistente van deze huisartsenpraktijk. Bereik kwetsbare wijkbewoners via verwijzers en burgers zelf Het Wijkschakelteam bezoekt kwetsbare wijkbewoners ook thuis op initiatief van andere professionals en verwijzende instanties/organisaties (welzijnsorganisaties, ouderenadviseurs, woningcorporaties e.d.) of op verzoek van de cliënt zelf. De verhuizing van Zorgwacht op 1 juni 2013 naar een locatie naast het wijkbureau Overvecht heeft in positieve zin bijgedragen aan de zichtbaarheid en bereikbaarheid van het Wijkschakelteam. Vanwege de centrale ligging heeft Zorgwacht besloten om een inloopfunctie te creëren voor de wijkbewoners van Overvecht. Wijkbewoners kunnen kosteloos en laagdrempelig informatie en advies inwinnen op de terreinen wonen, welzijn en zorg. Daarnaast is Zorgwacht in samenwerking met Thuiszorg Good4life een inloopspreekuur gestart vanaf september 2013 voor Marokkaanse en Turkse wijkbewoners vanaf 50 jaar. De markt op donderdag blijkt een belangrijk middel om direct in contact te kunnen komen met de Turkse en Marokkaanse wijkbewoners. Tussentijdse rapportage Wijkschakelteam 2013 Pagina 6

7 5. Werkwijze Zorgwacht Het Wijkschakelteam (2fte) heeft, vanaf 1 januari tot en met 15 september 2013, 142 kwetsbare ouderen en 30 chronisch zieken in de thuissituatie bezocht (zie hoofdstuk 6, resultaten). 5.1 Uitgangspunten aanpak Zorgwacht Uitgangspunten bij de aanpak van het Wijkschakelteam zijn: De (hulp) vraag van de cliënt staat centraal; Het Wijkschakelteam stimuleert en faciliteert kwetsbare burgers om zoveel als mogelijk zelf keuzes te maken en verantwoordelijkheid te nemen en te houden; Het Wijkschakelteam zoekt samen met de cliënt een passende oplossing op de hulpvraag. Hierbij wordt eerst gekeken naar wat de cliënt zelf (nog) kan met ondersteuning van het eigen netwerk (o.a. mantelzorgers) en vrijwillige hulp, en daarna pas naar formele ondersteuning; Het Wijkschakelteam verbindt professionele en vrijwillige inzet met elkaar. Deze inzet sluit aan bij de visie van Vernieuwend Welzijn (gemeente Utrecht, 2010) Kenmerkend aanpak Wijkschakelteam Kenmerkend voor het Wijkschakelteam is hun proactieve en preventieve aanpak. Dit doen ze deels door gezondheid- en welzijnsproblemen in een zo vroeg mogelijk stadium te signaleren en op passende wijze aan te pakken zodat verergering van problemen en professionele zorg (deels) wordt voorkomen. De preventieve aanpak ligt echter deels ook in het bekend maken van kwetsbare burgers met het Wijkschakelteam en wat zij voor hen kan betekenen. Dit zorgt ervoor dat zelfredzame wijkbewoners die (nog) geen actuele hulpvraag hebben, het Wijkschakelteam gemakkelijk weten te vinden op het moment dat ze wèl een hulpvraag hebben. Het Wijkschakelteam is laagdrempelig (gratis, gemakkelijk aanspreekbaar, bereikbaar) en zichtbaar (herkenbare wit/roze fietsen) in de wijk aanwezig. Kwetsbare ouderen Tijdens het huisbezoek brengt het Wijkschakelteam de leefsituatie en (verborgen) hulpvragen van kwetsbare ouderen in kaart door het afnemen van een gevalideerde vragenlijst, het Easycare meetinstrument (zie kader). Ook zijn ze alert op het vroegtijdig signaleren van overbelasting bij betrokken mantelzorgers. Indien nodig en gewenst zetten ze activiteiten in als screenen, informeren, praktische hulp bieden, doorverwijzen, bemiddelen van mantelzorgers en leveren van nazorg. Tussentijdse rapportage Wijkschakelteam 2013 Pagina 7

8 Na ongeveer een jaar volgt een follow up contact met de bezochte ouderen, in eerste instantie telefonisch, en indien de situatie kwetsbaar is, en op verzoek van de cliënt, volgt weer een huisbezoek. Het Easycare meetinstrument Easycare is een gevalideerd meetinstrument waarmee zorgverleners de gezondheidssituatie en hulpbehoefte van kwetsbare ouderen op een gestandaardiseerde wijze snel in kaart kunnen brengen. De vragen van het instrument dienen als basis voor het gesprek. Het Wijkschakelteam vraagt door en brengt samenhang in de antwoorden van de cliënt. Zo worden het functioneren en de wensen van de oudere op een betrouwbare wijze in kaart gebracht. Deze bevindingen dienen als basis voor het opstellen van een individueel zorgplan, indien nodig in overleg met de huisarts of andere disciplines. Kenmerkend van Easycare is dat het aspecten inventariseert op het gebied van gezondheid, wonen, en welzijn en uit onderdelen bestaat die relevant zijn voor zowel ziekte-als zorgdiagnostiek.( Chronisch zieken Het Wijkschakelteam heeft vanaf januari tot en met 15 september 2013 dertig huisbezoeken gebracht aan chronisch zieken. Tijdens het huisbezoek gebruiken ze de gecombineerde INTERMED/ welbevindenvragenlijst om op gestructureerde wijze beter inzicht te krijgen op de actuele situatie van de cliënt. Indien nodig en gewenst zullen ze vervolgens zelfmanagementondersteuning bieden en vroegtijdig (multidisciplinaire) hulp initiëren via doorverwijzing naar de juiste formele en informele hulpverleners. Bij zelfmanagement ondersteuning ligt de nadruk op preventieve activiteiten, zoals informeren over gezonde leefstijl en coachen bij het verbeteren of stabiliseren van de ziekte door leefstijlaanpassing (met behulp van motiverende gespreksvoering). Tussentijdse rapportage Wijkschakelteam 2013 Pagina 8

9 5.2 Samenwerking in de wijk Het Wijkschakelteam werkt met vele partijen in de wijk samen. Het team is voor formele en informele hulpverleners gemakkelijk bereikbaar. Ze weten waarvoor ze bij het team terecht kunnen; omgekeerd weet het Wijkschakelteam, op basis van een uitgebreide sociale kaart, waarvoor ze bij andere hulpverleners terecht kan. Het Wijkschakelteam heeft te maken met het hele cliëntsysteem; de cliënt zelf en alle formele en informele (mantelzorgers, familie, buren, vrijwilligers) hulpverleners daar omheen. Dit vraagt om samenwerking in de vorm van afstemming en inschatting van de mogelijkheden van een ieder. Als verbindende schakel tussen hulpverleners die vanuit verschillende disciplines bij het zorgproces betrokken zijn, is het Wijkschakelteam van groot belang voor goede en doelmatige zorg voor kwetsbare burgers en chronisch zieken. Aansluiting zoeken bij Gezonde wijk Overvecht Vanuit Zorgwacht (lees het Wijkschakelteam) zijn meerdere pogingen ondernomen om op projectniveau tot een vorm van samenwerking te komen (module kwetsbare ouderen 75+, wijkverpleegkundige koppelen aan een huisartsenpraktijk en daarmee aanhaken bij het team van wijkverpleegkundigen die actief zijn in het kader van het ZS project van Stichting Gezond Overvecht en Buurtzorg). Op basis van onverenigbare visieverschillen (inzet wijkverpleegkundige) bleek samenwerking op projectniveau niet mogelijk. De huidige samenwerking richt zich op het zoeken van verbinding op cliënt niveau. Zorgwacht, c.q. het Wijkschakelteam verzorgt standaard met uitdrukkelijke instemming (op schrift) van de cliënt een schriftelijke rapportage richting de verantwoordelijke huisarts over de bevindingen. Hierbij wordt gebruik gemaakt, aangesloten bij de methodiek van het Om-U project. Samenwerking huisarts Het Wijkschakelteam heeft een bijzondere samenwerkingsrelatie met de huisarts. Zij werken beiden als generalist in de eerstelijnszorg en zijn complementair aan elkaar. Zorgwacht wil de samenwerking met de huisarts concreet vormgeven. Om de huisarts meer inzicht te geven in de bevindingen en ingezette interventies bij een cliënt die bezocht is door het Wijkschakelteam, stuurt ze een verslag met de bevindingen en ingezette interventies naar de huisarts, weliswaar met toestemming van de cliënt. Door deze proactieve werkwijze beoogt het Wijkschakelteam een laagdrempelige en zichtbare samenwerking met de huisartsen in de wijk Overvecht. De reacties van de huisartsen zijn overwegend positief en ze zijn verrast over de uitgebreide manier van verslagging volgens de IPC code. Daarnaast heeft het Wijkschakelteam regelmatig telefonisch overleg met de huisarts of praktijkverpleegkundige over de bezochte cliënten en is er al een multidisciplinair overleg geweest waarbij het Wijkschakelteam het initiatief heeft genomen. Tussentijdse rapportage Wijkschakelteam 2013 Pagina 9

10 Samenwerking buurtteam Krachtig Overvecht Zuid De projectleider van het Wijkschakelteam heeft recent telefonisch contact gehad met de teamleider van het Sociaal Buurtteam Overvecht Zuid. Er is een afspraak ingepland woensdag 2 oktober 2013 om nader met elkaar kennis te maken, de werkzaamheden met elkaar af te stemmen en concrete samenwerkingsafspraken te maken. Al eerder heeft een contactmoment plaatsgevonden, in april De uitwisseling bestreek toen de kernactiviteiten/- werkzaamheden van respectievelijk het Sociaal Buurtteam en het Wijkschakelteam. Het buurtteam wordt vooral ingezet op sociale basiszorg voor huishoudens met vragen en problemen op verschillende levensterreinen. De aanleiding hiervoor is de decentralisatie naar de gemeenten van de hele jeugdzorg en een groot deel van de AWBZ taken in De medewerkers van de buurtteams zijn afkomstig van verschillende instellingen op het gebied van welzijn, zorg, werk, maatschappelijke opvang, verslavingsproblematiek en financiën. Opvallend is dat er geen lid van het Wijkschakelteam betrokken is in het team. Samenwerking Welzijn De gemeente heeft ervoor gekozen om in de wijk Overvecht het sociaal makelaarschap uit te laten voeren door Wijk & Co. Wijk & Co is een consortium van Careyn, Al Amal en Zandbergen. Wijk & Co richt zich op het aanjagen, ondersteunen en faciliteren van bewoners die initiatieven (willen) nemen om de civil society te versterken. Er heeft inmiddels een oriënterend gesprek plaatsgevonden met de vrijwilligersorganisatie Al Amal waarbij vooral is ingezet op de samenwerking en elkaar versterken in de wijk Overvecht. Wijkleerbedrijf Zorg en Zo; Het Wijkschakelteam werkt nauw samen met stagiaires van het Overvechtse wijkleerbedrijf Zorg en Zo. Het wijkleerbedrijf voorziet in alternatieve stage mogelijkheden voor de BOL studenten Helpende Zorg en Welzijn, mbo niveau 2 en combineert dit met de groeiende behoefte van wijkbewoners aan ondersteuning bij alledaagse dingen waar geen thuiszorg voor geïndiceerd is. Het biedt daarmee een oplossing voor het leveren van eenvoudige zorg die niet meer gefinancierd wordt zoals het helpen bij boodschappen doen, maaltijdbereiding, of samen met iemand een wandeling maken. Daarnaast is de directeur van Zorgwacht lid van de regiegroep van het wijkleerbedrijf Zorg en Zo. Vrijwilligersorganisaties Het Wijkschakelteam verwijst regelmatig cliënten door naar vrijwilligersorganisaties, waaronder Stichting Stade (U-Centraal) en de Vrijwilligerscentrale Utrecht. Netwerk 55+ Het Wijkschakelteam is vertegenwoordigd in het netwerk 55+. Tussentijdse rapportage Wijkschakelteam 2013 Pagina 10

11 Wijkraad Overvecht Mw. Looymans is lid van de wijkraad en tevens lid van de werkgroep Zorg en Welzijn. De wijkraad is een onafhankelijk en zelfstandig adviesorgaan dat het college van Burgemeester en Wethouders adviseert over zaken die spelen in de wijk Overvecht. De leden van de wijkraad zijn bewoners, ondernemers en/of vertegenwoordigers van organisaties die zich willen inzetten voor de wijk. Samenwerking thuiszorgorganisatie Met thuiszorgorganisatie Careyn en Aveant Thuishulp wordt al vijf jaar nauw samengewerkt bij de inzet van Zorgwacht leerlingen (BBL opleiding) voor zorg en welzijnsstages bij diverse locaties van Careyn en bij cliënten van Aveant Thuishulp. Op initiatief van Zorgwacht is er 6 juni 2013 een workshop Motivational Interviewing georganiseerd voor de wijkverpleegkundigen van Careyn, Buurtzorg en Zorgwacht. MI is een gidsende, doelgerichte stijl van communiceren waarbij de gesprekspartner centraal staat. Vanuit de samenwerking versterkt de gesprekspartner de intrinsieke motivatie tot verandering bij de ander. MI activeert de motivatie en verhoogt de behandeltrouw. Eind van het jaar vindt een vervolg plaats. Het Wijkschakelteam heeft drie juli 2013 de scholing Happinez gevolgd bij Daphne Wiersma van Ariadne Coaching. Happinez is een intervisiemethode gezondheidsregie die wordt toegepast door de huisartsen in de wijk Overvecht. In het multidisciplinair overleg wordt deze intervisie ingezet om een nieuwe vorm van samenwerking te creëren tussen verschillende disciplines die werken met dezelfde doelgroep. Samenwerking paramedici De projectleider van het Wijkschakelteam gaat samen met eerstelijns ergotherapeut Bastiënne de Regt (Mens in bedrijf) onderzoeken of het model van multidisciplinaire samenwerking (betreft een bestaand model dat onder leiding van Raedelijn met diverse eerstelijns professionals is ontworpen) voor de eerste lijn van toegevoegde waarde is voor de bestaande samenwerking tussen de beide organisaties (voordeel cliënt moet voor op staan). 5.3 Organisatorische aspecten Het Wijkschakelteam werkt onafhankelijk, (waardoor belangenbehartiging cliënt mogelijk is) en zelfstandig in de wijk Overvecht. Het Wijkschakelteam heeft ook een inloopfunctie, een fysieke plek waar mensen terecht kunnen met allerlei vragen. Iedereen kan er binnenlopen, zonder verwijzing of afspraak. Het centrum is altijd bemand door een professional die de bezoeker te woord kan staat. Ze geeft advies op het gebied van wonen, zorg en welzijn en informeert over diensten en instellingen in Overvecht. Tussentijdse rapportage Wijkschakelteam 2013 Pagina 11

12 6. Resultaten 6.1 Chronisch zieken In de periode van 1 januari t/m 15 september 2013 hebben heeft het Wijkschakelteam in totaal 30 chronisch zieken bereikt. Dat is 75% van het nagestreefde aantal per jaar maar de periode van registratie in 2013 beslaat pas driekwart jaar. Het aantal bereikte cliënten ligt dus goed op schema. Het grootste deel van de chronisch zieke cliënten is vrouw (87%), ouder dan 50 jaar (86%), autochtoon (73%), en alleenstaand (67%), of alleenstaande ouder (20%). De gemiddelde leeftijd is 59 jaar. Bij de bereikte chronisch zieken zit één kind van 13 jaar oud. Sociaaldemografische gegevens Tabel 1. Achtergrondkenmerken (n en %) Kenmerk Aantal (N=30) Percentage Geslacht: Man 4 13 Vrouw Leeftijd: Gemiddeld: 59 jaar < t/m t/m t/m t/m t/m t/m Etniciteit: Nederlands Anders (4x Sur.; 1x Marokko; 3x Anders) 8 27 Woonsituatie: Alleenstaand Bij ouders 1 3 Met partner, zonder kinderen 2 7 Met partner en kinderen 1 3 Alleenstaande ouder 6 20 Anders 0 0 Tussentijdse rapportage Wijkschakelteam 2013 Pagina 12

13 Cliëntcontacten: initiatiefnemer en reden initiatief Tabel 2. Cliëntcontacten: initiatiefnemer en reden initiatief (n en %) Cliëntcontacten: Aantal Percentage Initiatiefnemer cliëntcontact 1 : Medewerker van het Wijkschakelteam Cliënt 5 17 Familie/mantelzorg 2 7 Overig Reden initiatief 1 : Actieve benadering door Wijkschakelteam Cliënt heeft zorg-/hulpvraag Niet-pluis gevoel verwijzer 2 7 Niet-pluis gevoel mantelzorger / 1 3 buurtbewoner Anders Per cliënt kan er sprake zijn van meer dan 1 initiatiefnemer en meer dan 1 reden tot initiatief voor het contact. 2 1x via ZS Amsterdam aangemeld door advocaat van cliënt; 1x nav eerder contact via brief. 3 Preventie/anticiperen op chronische ziekte(1x); 'verwijzer' heeft concrete zorgen over cliënt (1x); Wijkschakelteam (1x); inventarisatie hulpvraag (1x); wijziging in situatie en gezondheid cliënt (1x); niet gespecificeerd (1x). Meestal is lid van het Wijkschakelteam de initiatiefnemer voor het contact In 80% van de gevallen is een lid van het Wijkschakelteam de initiatiefnemer voor het contact (tabel 2). In 17% van de gevallen is de cliënt de initiatiefnemer. Bij twee cliënten staat echter dat zowel het Wijkschakelteam als de cliënt initiatiefnemer is geweest. Hiermee rekening houdend is feitelijk bij 10% van de cliënten het initiatief tot contact helemaal van henzelf uitgegaan. Het Wijkschakelteam geeft aan dat het bij het noemen van twee initiatiefnemers gaat om cliënten die na de uitnodigingsbrief van het Wijkschakelteam zelf contact opnemen. De overige worden door het Wijkschakelteam nagebeld. Reden meestal actieve benadering Wijkschakelteam en/of zorgvraag cliënt De reden voor het initiatief is meestal een actieve benadering door het Wijkschakelteam (80%) en/of een zorgvraag van de cliënt (87%). Bij 70% van de cliënten is zijn/haar zorgvraag de enige reden en bij 7% is een actieve benadering door het Wijkschakelteam de enige reden. Tussentijdse rapportage Wijkschakelteam 2013 Pagina 13

14 Cliëntcontacten hulpvragen Tabel 3. Cliëntcontacten: hulpvragen (n en %) Aantal Percentage Aantal hulpvragen na eerste cliëntencontact: Gemiddeld Totaal aantal hulpvragen 59 Type hulpvraag na eerste cliëntencontact 1 (N=30): Zelfredzaamheid (o.a. bij activiteiten als wassen, aankleden, koken, boodschappen) / participatie Gezondheid en Ziekte Welbevinden Leefstijl 4 13 Materiële zaken 4 13 Woon- en leefomgeving 8 27 Werk/onderwijs/dagbesteding 1 3 Anders 2 7 Cliënt heeft niet-medische hulpvragen 1, Alleen niet-medische hulpvragen 1, Ook niet-medische hulpvragen 1, Een cliënt kan meerdere hulpvragen hebben. 2 Niet-medische hulpvragen zijn hier gedefinieerd als hulpvragen die niet gescoord zijn onder gezondheid en ziekte en niet onder welbevinden. 3 Uitgedrukt als percentage van het aantal cliënten dat één of meerdere hulpvragen heeft (N=30). Meer dan de helft van de cliënten heeft 1 hulpvraag Ruim de helft van de cliënten heeft slechts één hulpvraag (53%) en bij 33% zijn dat er drie of vier (tabel 3). Het gemiddelde aantal hulpvragen per cliënt is 2. Gezondheid / ziekte belangrijkste hulpvraag Bij de chronisch zieken is gezondheid en ziekte de belangrijkste hulpvraag (60%; tabel 3). Dit ligt wellicht enigszins voor de hand, aangezien deze cliënten per definitie een aandoening hebben. Ook zelfredzaamheid/participatie en welbevinden komen veel voor als hulpvraag (elk bij 40% van de cliënten). Woon- en leefomgeving is bij 27% van de bereikte chronisch zieken een belangrijk item. Tussentijdse rapportage Wijkschakelteam 2013 Pagina 14

15 Ruim de helft van de cliënten heeft niet-medische hulpvragen Van de cliënten die één of meer hulpvragen hebben (100%/n=30), heeft 60% (ook) hulpvragen die niet direct medisch van aard zijn (tabel 3). De cliënt heeft in dat geval voornamelijk (ook) hulpvragen rond zelfredzaamheid en participatie (61%). Daarnaast heeft een klein aantal cliënten vragen rond, woon- en leefomgeving (13%), materiële zaken(6%), werk/onderwijs/dagbesteding (1%), en wordt 9 keer de opmerking geplaatst dat er geen concrete hulpvraag is (6%). Van de benaderde groep heeft 17% uitsluitend niet-medische hulpvragen. Casus: Het betreft een alleenstaande moeder met twee in huis wonende dochters van 12 en 13 jaar. Mevrouw is gescheiden van haar Turkse bipolaire man. Mevrouw zelf is van autochtone afkomst. De culturele verschillen en psychiatrische aandoening van haar ex-echtgenoot, hebben in het verleden tot veel problemen binnen het gezin gezorgd. Hierdoor is de SWBU betrokken in het gezin, ook na vertrek van de ex-partner. Tijdens de anamnese blijkt dat mevrouw 9 jaar geleden een herseninfarct heeft doorgemaakt. Hierdoor heeft mevrouw niet aangeboren hersenletsel (NAH) opgelopen. Mevrouw ervaart daar dagelijks beperkingen van: moeizaam lopen, snel moe, woorden vindingsproblemen en ze is erg vergeetachtig. Om tot een zinvolle dagbesteding te komen heeft de SWBU mevrouw geadviseerd om een buurthuis te bezoeken. Mevrouw heeft hier echter moeite mee door haar beperkingen. Ook vertelt mevrouw vaak geen aansluiting te vinden bij de andere bezoekers omdat zij niet volledig kan meekomen door haar NAH (woorden vindingsproblemen). Naast haar eigen problematiek, maakt mevrouw zich ook zorgen over haar kinderen. Zij zou graag willen dat zij begeleiding krijgen om alles wat er in het verleden gebeurd is, te verwerken. Nadat mevrouw toestemming heeft gegeven om de uitkomsten van de anamnese te delen met andere hulpverleners, neemt het lid van het Wijkschakelteam contact op met de SWBU. De Wijkschakelteam medewerker legt de hulpverlener van mevrouw aldaar uit wat NAH is en dat voor patiënten met NAH een aangepaste dagbestedingvorm nodig is zodat er rekening gehouden wordt met de beperkingen van mevrouw en men actief opzoek gaat naar de mogelijkheden om te komen tot maatschappelijke participatie. Ook wijst het lid van het Wijkschakelteam de hulpverlener op speciale begeleiding voor de kinderen bij Indigo. Nadat de medewerker van het Wijkschakelteam heeft afgestemd met de hulpverlening is de formele zorg beter georganiseerd en sluit zij het contact met mevrouw af. Tussentijdse rapportage Wijkschakelteam 2013 Pagina 15

16 Netwerk rond de cliënt: het gebruik van formele en informele zorg of ondersteuning Tabel 4: Gebruik van formele en/of informele zorg en ondersteuning 1 Kenmerk Aantal Percentage (N=30) Cliënt krijgt zorg / ondersteuning: Cliënt krijgt formele zorg / ondersteuning: Huishoudelijke zorg Thuiszorg 3 10 Welzijnsorganisaties 3 10 GGZ / Verslavingszorg 6 20 Huisarts / POH Ziekenhuis / specialist Algemeen Maatschappelijk Werk 1 3 Fysio / ergo / manueel 2 7 Gespecialiseerd verpleegkundige 0 0 Anders Uitsluitend formele zorg Cliënt krijgt informele zorg / mantelzorg 2 : Van gezinslid/familielid/mantelzorger Van buurtbewoner 4 13 Uitsluitend informele zorg 0 0 Aantal betrokken hulpverleners/instanties Gemiddeld Cliënten kunnen zowel formele als informele zorg ontvangen. 2 Cliënten ontvangen zowel mantelzorg als zorg van buurtbewoners. Tussentijdse rapportage Wijkschakelteam 2013 Pagina 16

17 Vormen van zorg en ondersteuning Alle bereikte chronisch zieken krijgen een vorm van zorg of ondersteuning (100%). Van deze groep cliënten krijgen er 23 huishoudelijke hulp (77%) (tabel 4). Dit kan mede verklaard worden door het feit dat het Wijkschakelteam actief cliënten benadert die huishoudelijke zorg en/of thuiszorg hebben van Careyn of Aveant Thuishulp. Er zijn 3 cliënten die thuiszorg ontvangen (10%), maar deze hebben óók huishoudelijke zorg. Verder heeft 97% contact met de huisarts en/of POH en maakt 57% gebruik van zorg door ziekenhuis/specialisten. Dit laatste zou een gevolg kunnen zijn van de ziekte die ze hebben. Van een ander soort zorg wordt door 18% van de chronisch zieken gebruik gemaakt. Hierbij gaat het in vier gevallen om de SWBU (1x niet gespecificeerd,1x woonbegeleiding en 2x een bewindvoerder). Ook wordt 2 maal zorg verleend door een alternatief genezer (orthomoleculair arts en complementair/alternatief therapeut). Daarnaast worden een oedeemtherapeut en een advocaat en bewindsvoerder genoemd en heeft de POH GGZ contact gezocht (allen 1 maal). Van de groep chronisch zieken krijgt 47% informele zorg (van gezin/familie/mantelzorg of van buurtbewoners). Er zijn geen cliënten die uitsluitend informele zorg krijgen. Aantal betrokken hulpverleners en instanties Gemiddeld krijgt de groep chronisch zieken hulp van 4 instanties. Bij 83% van de cliënten zijn meer dan 2 instanties betrokken en bijna een kwart (23%) krijgt hulp of ondersteuning van 5 of meer hulpverleners/instanties (tabel 4). Tussentijdse rapportage Wijkschakelteam 2013 Pagina 17

18 Casus: De medewerker van het Wijkschakelteam gaat op huisbezoek bij een Egyptische vrouw, alleenstaande moeder van drie kinderen van basisschoolleeftijd. Mevrouw is bekend met fybromyalgie en aanverwante klachten als vermoeidheid en pijn. Ondanks dat mevrouw een goede moeder wil zijn beïnvloeden haar klachten het gezin regelmatig; haar kinderen zitten op verschillende scholen en op slechte dagen kan zij hen niet allemaal naar school brengen en ze meldt haar oudste dochter dan maar ziek. Ze heeft sinds een jaar de Nederlandse nationaliteit, maar ze heeft nog veel moeite om zich aan te passen; ze begrijpt veel regels niet en heeft moeite met de taal. In het verleden verliep de communicatie met de welzijnsorganisaties van wie ze steun ontving vaak stroef en de een na de andere zorgverlener trok zich terug uit de situatie. Momenteel is er alleen nog een ambulant begeleider betrokken en heeft mevrouw elke 14 dagen een gesprek met een psycholoog. Het gesprek met een medewerker van het Wijkschakelteam is op verzoek van mevrouw. Zij wil een aantal zaken bespreken, met name rondom haar huishoudelijke ondersteuning. Tijdens het gesprek met de medewerker van het Wijkschakelteam legt mevrouw een breed scala aan vragen op tafel en uit zich daarnaast ontevreden over haar huidige zorgaanbod. De medewerker van het Wijkschakelteam zoekt contact met de betrokken zorgverleners om mevrouw haar verhaal te toetsen en er ontstaat een beeld dat mevrouw mogelijk diverse zorgverleners tegen elkaar uitspeelt. Op initiatief van de verpleegkundige wordt er een MDO gepland met de huisarts en thuisbegeleiding om afstemming te zoeken en beleid te maken. Belangrijk aspect in dit beleid is de zorg voor de kinderen. Nadat mevrouw niet op tijd is teruggekeerd van een vakantie in Egypte zoekt de medewerker van het Wijkschakelteam medewerker ook contact met de scholen van de kinderen. Zij spreken hun zorg uit, maar er is nooit iets concreets ondernomen. Alle signalen worden uiteindelijk meegenomen in het overleg en er wordt een concreet plan opgezet om meer zorg in het gezin te krijgen. Het uitgangspunt is dat er nu interventies moeten komen om toekomstige schade aan de kinderen te voorkomen. Er worden heldere afspraken tussen alle zorgverleners en de scholen gemaakt, waarbij de Wijkschakelteam medewerker de regie voert, totdat de zorgverlening er ook daadwerkelijk staat. Tussentijdse rapportage Wijkschakelteam 2013 Pagina 18

19 Ingezette activiteiten naar omvang en aard Tabel 5. Ingezette activiteiten door Wijkschakelteam naar omvang en aard (n en %) Aantal Percentage Aard ingezette activiteiten (na probleeminventarisatie) Voorlichting en advies Screening op gezondheidsproblemen 7 23 Praktische ondersteuning bieden/regelen Betrekken van andere personen / instanties Afstemming hulpverlening instanties 6 20 Naar juiste hulp en instanties leiden Regie van zorgprocessen naar zorg / 1 3 instanties Bemiddelen/betrekken familie en 1 3 informele zorg Anders Aantal ingezette activiteiten per cliënt Activiteit anders: 1x incontinentiemateriaal, 1x inzet ergotherapeut op termijn. Aantal ingezette activiteiten Bij het merendeel van de chronisch zieke cliënten zijn 2 of meer activiteiten ingezet (91%). En bij 53% zijn dat er zelfs meer dan 3. Bij bijna alle chronisch zieke cliënten is een inventarisatie van de problematiek en/of zorgvraag gedaan (93%). Dit is gebruikelijk tijdens het eerste contact. Bij bijna de helft van de cliënten is voorlichting en advies gegeven (47%) en regelmatig is praktische ondersteuning geboden of geregeld (37%). Er is minder vaak gescreend op gezondheidsproblemen (23%). Betrekken van andere personen / instanties Voor 11 chronisch zieke cliënten heeft de medewerker van het Wijkschakelteam andere hulpverleners of instanties betrokken om de cliënt te ondersteunen (37%). In 33% van de gevallen is de cliënt toe geleid naar de juiste hulp/instanties en voor 20% is de hulpverlening van de diverse betrokken instanties afgestemd. Het betrekken van familie en het nemen van de regie over het zorgproces zijn elk bij 1 cliënt gedaan. Tussentijdse rapportage Wijkschakelteam 2013 Pagina 19

20 Resultaat bij afronding van het contact Tabel 6. Resultaat bij afronding van het contact 1 Aantal weken verstreken tussen 1 e cliëntcontact en afronding contact 1 : Aantal Gemiddeld 3,8 Percentage of meer 5 25 Aantal face-to-face contacten 1 : Gemiddeld: 1, Resultaat bij afsluiting van het contact: Cliënt heeft meer regie Cliënt doorgeleid naar: andere zorg / hulp 5 24 sociale of gezondheidsbevorderende 5 24 activiteiten Informele zorg ondersteund / meer betrokken: Mantelzorg heeft ondersteuning gekregen 1 5 Informele zorg is (meer) betrokken 0 0 Formele zorg (beter) georganiseerd) 3 14 Formele zorg (deels) afgebouwd 0 0 Cliënt is beter geïnformeerd (zie Activiteiten, voorlichting en advies) Anders 5 24 **LET OP: bij cliënten van wie contact nog niet is afgerond zijn er 4 die WEL voorlichting en advies hebben gehad. 1 Percentages zijn berekend over groep cliënten bij wie het cliëntcontact reeds is afgerond (n = 21) Tussentijdse rapportage Wijkschakelteam 2013 Pagina 20

21 Duur cliëntcontacten en aantal face-to-face contacten De duur van de cliëntcontacten is in 67% van de gevallen 1 of 2 weken en 25% van de cliëntcontacten duurt langer dan 4 weken. Bij één cliënt heeft het contact 20 weken geduurd. Het totale aantal face-to-face contacten bedraagt 23, wat neerkomt op een gemiddelde van 1,1. Het merendeel van de cliënten heeft slechts 1 face-to-face contact gehad (81%). Bij afsluiting van het contact geeft 48% van de chronisch zieke cliënten meer regie te hebben over zijn/haar leven. Bijna een kwart van de cliënten (24%) is doorgeleid naar sociale of gezondheidsbevorderende activiteiten. Het zelfde geldt voor het doorleiden naar andere zorg of hulp. Tweederde geeft aan beter geïnformeerd te zijn (67%). Dit hangt vermoedelijk samen met de voorlichting en advisering die gegeven wordt. Tussentijdse rapportage Wijkschakelteam 2013 Pagina 21

22 6.2 Kwetsbare Ouderen In de periode van 1 januari t/m 15 september 2013 zijn in de Utrechtse wijk Overvecht in totaal 142 kwetsbare ouderen (71% van nagestreefde aantal) en 30 chronisch zieken (75%) door het Wijkschakelteam bereikt (tabel 1). Tabel 1. Aantal bereikte cliënten in Overvecht, periode 1 januari t/m 15 september ZS project n % 1 Overvecht Overvecht, ouderen Overvecht, chronisch zieken TOTAAL Doelstelling is 200 kwetsbare ouderen en 40 chronisch zieken te bereiken. Op het moment van deze tussentijdse rapportage is nog net geen driekwart jaar verstreken. Het aantal bereikte cliënten ligt dus goed op schema. Tussentijdse rapportage Wijkschakelteam 2013 Pagina 22

23 Sociaaldemografische gegevens kwetsbare ouderen Tabel 2. Sociaaldemografische gegevens kwetsbare ouderen (n en %) Aantal Percentage Geslacht: Man Vrouw Opleiding: Laag1 (geen, basisonderwijs) Laag2 (lbo, vmbo, mavo) Midden (mbo, havo, vwo) Hoog (hbo, wo) 3 2 Onbekend 5 4 Leeftijd: Gemiddeld: 83, > Etniciteit: Nederlands Anders Woonsituatie: Alleenstaand Met partner, zonder kinderen Alleenstaande ouder 1 1 Anders Maatschappelijke positie: Gepensioneerd Huisvrouw/huisman 1 1 Onbekend 1 1 Voornaamste inkomensbron huishouden: Inkomen uit werk 1 1 AOW/pensioen Anders Onbekend x Suriname; 2x Marokko; 4x Indonesie; 3x Anders) 2 Gescheiden; met inwonende zoon; tijdelijk inwonende zoon 3 AOW/pensioen en erfenis Tussentijdse rapportage Wijkschakelteam 2013 Pagina 23

24 Meeste cliënten zijn 75+, vrouw, alleenstaand, laag opgeleid en autochtoon Ruim drie kwart van de bereikte cliënten in Overvecht is vrouw, 75% is alleenstaand, 99% is gepensioneerd en de voornaamste inkomensbron (98%) is dan ook AOW en/of pensioen (tabel 2). De gemiddelde leeftijd is 83 jaar en 97% van de cliënten is 75 jaar of ouder. De meeste cliënten zijn laag opgeleid (84%) en autochtoon (92%). Het contact met het Wijkschakelteam Aanleiding tot het contact Tabel 3. Cliëntcontacten: initiatiefnemer en reden initiatief (n en %) Kenmerk Aantal Percentage Initiatiefnemer cliëntcontact 1 Wijkschakelteam Cliënt zelf Mantelzorg 4 3 Buurtbewoner(s) 1 1 Thuiszorg 1 1 Huisarts 1 1 Overig Reden initiatief 1 Actieve benadering door Wijkschakelteam (wijkbewoner krijgt al zorg van Careyn of Aveant) Cliënt heeft zorg-/hulpvraag Niet pluis gevoel verwijzer 1 1 Niet pluis gevoel mantelzorger/buurtbewoner 4 3 Anders per cliënt kan er sprake zijn van meer dan 1 initiatiefnemer en meer dan 1 reden tot initiatief van het contact. 2 doorverwijzing Noagg, interculturele psychiatrie (1x); niet gespecificeerd (1x) 3 voor de toelichting op het antwoord anders zie tabel 3A Tussentijdse rapportage Wijkschakelteam 2013 Pagina 24

25 Meestal is een lid van het Wijkschakelteam de initiatiefnemer van het contact Ruim 90% van de cliënten is op initiatief van een medewerker van het Wijkschakelteam bereikt. Dit is inherent aan de werkwijze van het Wijkschakelteam: deze nodigt wijkbewoners die huishoudelijke hulp krijgen van Careyn 1 of Aveant Thuishulp, èn tot de doelgroep behoren, zelf uit voor een huisbezoek (tabel 3.). In 12% van de gevallen is de cliënt de initiatiefnemer. Bij 7 cliënten staat echter dat zowel het Wijkschakelteam als de cliënt initiatiefnemer is geweest. Hiermee rekening houdend is feitelijk bij 3,5% van de cliënten het initiatief tot contact helemaal van henzelf uitgegaan. Het Wijkschakelteam geeft aan dat het bij het noemen van twee initiatiefnemers gaat om cliënten die na de uitnodigingsbrief van het Wijkschakelteam zelf contact opnemen. De overige worden door het Wijkschakelteam nagebeld. Tussentijdse rapportage Wijkschakelteam 2013 Pagina 25

26 Een casus: Betreft een 80 jarige mevrouw, met een inwonende zoon (jongste). Zoon heeft t.g.v. gezondheidsklachten beperkte mogelijkheden. Het eerste contact (telefonisch) vindt plaats met de oudste zoon. Gaandeweg het gesprek werd duidelijk dat mevrouw dagelijks ondersteuning krijgt bij het douchen en het aantrekken van de steunkousen van een thuiszorgorganisatie. Na dit gemeld te hebben was de vraag van de Wijkschakelteam medewerker of een huisbezoek door het Wijkschakelteam wel zinvol zou zijn dan wel een toegevoegde waarde zou kunnen hebben in deze specifieke cliëntsituatie. De zoon gaf aan dat er een aantal onderwerpen waren/zijn die hij graag met een medewerker van het Wijkschakelteam zou willen bespreken. In afwijking van de gemaakte afspraken en op uitdrukkelijk verzoek van de zoon is een afspraak gemaakt voor een huisbezoek. Tijdens het huisbezoek bleek dat de oudste zoon van maandag tot en met vrijdag na zijn werk een bezoek brengt aan zijn moeder en jongste broer om de nodige hand en spandiensten te verrichten in de huishouding (waaronder koken). De medewerker van het Wijkschakelteam heeft aangegeven dat hier in haar optiek sprake is van een kwetsbare situatie! Wat nou als de oudste zoon gedurende een periode uitvalt, dan wel overbelast raakt. Rond de jaarwisseling had mevrouw enkele weken huishoudelijke ondersteuning gekregen van een professionele organisatie, maar had dit in overleg met haar kinderen stop gezet. De oudste zoon zou binnenkort twee weken op vakantie gaan en mevrouw maakte zich daar zichtbaar zorgen om. Wat als haar jongste zoon plotseling een koortsaanval zou krijgen en om die reden uit zou vallen? Dan stond mevrouw er alleen voor. Ter plekke is met mevrouw besproken welke rampscenario s zich zouden kunnen voordoen als de jongste zoon door omstandigheden zou uitvallen. Het koken zou mevrouw kunnen vervangen door een magnetronmaaltijd. En voor wat betreft het draaiende houden van de huishouding (waaronder het doen van de boodschappen) is afgesproken dat mevrouw contact zou opnemen met Zorgwacht met de toezegging dat het Wijkschakelteam mevrouw praktisch zou ondersteunen in het bedenken van een passende oplossing. Ter geruststelling is tot slot afgesproken om mevrouw aan het einde van de eerste week vakantie van haar oudste zoon te bellen om te informeren hoe het gaat. Zo gezegd zo gedaan. Na een week is telefonisch contact opgenomen met mevrouw. Mevrouw vertelde de medewerker van het Wijkschakelteam dat afgelopen nacht haar zoon een koortsaanval had gehad en op bed lag. Gevraagd aan mevrouw of zij iets nodig had of dat er zaken geregeld moesten worden. Mevrouw gaf aan het wel te redden. De dagen daarna intensief contact met mevrouw gehouden. De koortsaanval van de jongste zoon was gelukkig snel onder controle. De oudste zoon is inmiddels weer terug van vakantie. Het Wijkschakelteam doet nu een stap terug. Als de situatie daar om vraagt weet mevrouw, maar ook haar kinderen het Wijkschakelteam te vinden. De regie lag in deze steeds bij mevrouw. Het was aan mevrouw om aan te geven of zij eventueel (tijdelijk) extra ondersteuning wilde hebben. Voor mevrouw was het een geruststellende gedachte dat als de nood aan de man was het Wijkschakelteam mevrouw daadwerkelijk zou komen ondersteunen. Van dit aanbod ging een preventieve werking uit. Het ligt in de lijn om mevrouw over een jaar opnieuw in haar thuissituatie te bezoeken, dit mede ter ondersteuning van de mantelzorgers. Het Wijkschakelteam houdt (mede) vinger aan de pols in relatie tot de belasting van de mantelzorgers. Tussentijdse rapportage Wijkschakelteam 2013 Pagina 26

27 Reden initiatief tot contact Een actieve benadering door het Wijkschakelteam wordt het vaakst genoemd als reden voor het initiatief tot contact (92%). Dit is ook inherent aan de eerder genoemde werkwijze van het Wijkschakelteam. Als het initiatief geheel van de cliënt komt, ontstaat het contact meestal doordat de cliënt zelf een hulpvraag heeft of door een niet pluis gevoel van een mantelzorger (tabel 3.). Een groter deel neemt zelf het initiatief om het Wijkschakelteam te bellen nadat ze een uitnodigingsbrief hebben ontvangen (8,4% van de totale groep). Tussentijdse rapportage Wijkschakelteam 2013 Pagina 27

28 Hulpvragen cliënt Tabel 4. Cliëntcontacten: hulpvragen (n en %) Kenmerk Aantal Percentage Aantal hulpvragen na 1 e cliëntcontact Gemiddel d: 1, Type hulpvraag na 1 e cliëntcontact 1 : Zelfredzaamheid (o.a. bij activiteiten als wassen, aankleden, koken, boodschappen) / participatie Gezondheid en ziekte (o.a. medicatie) Welbevinden (o.a. stress, eenzaamheid, geheugen) Leefstijl (gewicht, bewegen, roken, alcohol) Materiële zaken (o.a. administratie, financiën, huisvesting, hulpmiddelen) 9 6 Woon- en leefomgeving (o.a. onveilig gevoel) Anders 3 2 Cliënt heeft niet-medische hulpvragen 2, alleen niet-medische hulpvragen 2, ook niet-medische hulpvragen 2, per cliënt kunnen er meerdere hulpvragen centraal staan. 2 niet-medische hulpvragen zijn hier gedefinieerd als hulpvragen die niet gescoord zijn onder gezondheid en ziekte en niet onder welbevinden (o.a stress, eenzaamheid, geheugen). 3 Uitgedrukt als percentage van het aantal cliënten dat één of meerdere hulpvragen heeft (n=142). Tussentijdse rapportage Wijkschakelteam 2013 Pagina 28

29 Alle cliënten hebben één of meer hulpvragen Na het eerste cliëntcontact hebben alle cliënten één of meer hulpvragen (tabel 4.). Twee of meer hulpvragen komt voor bij 79% van de cliënten. 64% heeft drie of meer hulpvragen en vier of meer hulpvragen komt toch ook nog bij 32% van de cliënten voor. Het gemiddeld aantal hulpvragen na het eerste cliëntcontact is 1,6. Meeste hulpvragen over gezondheid, zelfredzaamheid/participatie en welbevinden Hulpvragen op het gebied van gezondheid en ziekte (o.a. medicatie) (79%), zelfredzaamheid en participatie (61,3%) en welbevinden (o.a. stress, eenzaamheid, geheugen) (59%) staan het vaakst centraal tijdens het eerste contact met het Wijkschakelteam (tabel 4). Ook leefstijl staat is vrij vaak een belangrijk item (45%). Hulpvragen rond en woon- en leefomgeving (b.v. veiligheid of woningaanpassing i.v.m. fysieke beperking) komen minder frequent voor (13%). Materiële zaken (bv. administratie, huisvesting, aanvraag hulpmiddelen) (6%) en werk/onderwijs/dagbesteding (2%) komen nog minder vaak aan bod als hulpvraag. Vijf-en-zeventig-plussers hebben veel vaker hulpvragen over zelfredzaamheid en participatie (59%) dan cliënten tot 75 jaar (2%). Door 13% wordt (ook) een ander type hulpvraag genoemd en 6% van de cliënten geeft (ook) aan dat er geen concrete of acute hulpvraag is (dit is door de medewerker van het Wijkschakelteam aangegeven bij hulpvraag anders ). Een klein aantal cliënten (10) heeft alléén een ander type hulpvraag (7%); 6 van deze cliënten (60%) geeft daarbij aan dat er geen acute of concrete zorgvraag is (4% van de totale groep). Negen van de tien hulpvragers heeft (ook) niet-medische hulpvragen Van de cliënten die één of meer hulpvragen hebben (100%/n=142), heeft 89% (ook) hulpvragen die niet direct medisch van aard zijn (tabel 4). De cliënt heeft in dat geval voornamelijk (ook) hulpvragen rond zelfredzaamheid en participatie (61%). Daarnaast heeft een klein aantal cliënten vragen rond, woon- en leefomgeving (13%), materiële zaken(6%), werk/onderwijs/dagbesteding (1%), en wordt 9 keer de opmerking geplaatst dat er geen concrete hulpvraag is (6%). Van de benaderde groep heeft 14% uitsluitend niet-medische hulpvragen. Tussentijdse rapportage Wijkschakelteam 2013 Pagina 29

30 Netwerk rond de cliënt Tabel 5. Gebruik van formele en informele zorg en ondersteuning (n en %) Kenmerk Aantal Percentage Cliënt krijgt zorg/ondersteuning 1, Cliënt krijgt formele zorg / ondersteuning 2 : Huishoudelijke hulp Thuiszorg Welzijnsorganisatie (Cumulus) 0 0 GGZ/verslavingszorg 4 3 Huisarts en/of POH Ziekenhuis/specialist Algemeen maatschappelijk werk 0 0 Fysio-, ergo-, manueel therapeut 8 6 Gespecialiseerd verpleegkundige 0 0 Anders (o.a. diëtist, pedicure) 12 9 Cliënt krijgt informele zorg en/of mantelzorg: Van gezinslid/familielid/mantelzorger Van buurtbewoner Cliënt krijgt uitsluitend mantelzorg 3 2 Aantal betrokken hulpverleners/instanties 1 Gemiddeld: 3, of meer het betreft hier formele of informele zorg of ondersteuning van andere hulpverleners/instanties die de cliënt tijdens het eerste contact met het Wijkschakelteam reeds ontvangt. 2 het hoge % cliënten dat tijdens het eerste contact met het Wijkschakelteam al zorg of ondersteuning van andere hulpverleners/instanties ontvangt is inherent aan de gekozen benaderingswijze. Alle cliënten die tot de doelgroep behoren en huishoudelijke hulp ontvangen van Careyn of Aveant Thuishulp zijn actief benaderd voor een huisbezoek door het Wijkschakelteam. In totaal is bij 91,5% van de cliënten het contact op deze wijze tot stand gekomen (zie ook tabel 3; cliëntcontacten). Tussentijdse rapportage Wijkschakelteam 2013 Pagina 30

31 Meeste cliënten hebben al hulp tijdens het 1 e contact met het Wijkschakelteam In Utrecht Overvecht krijgen bijna alle cliënten al één of meer vormen van formele of informele zorg of hulp van andere personen of instanties tijdens het eerste contact met de medewerker van het Wijkschakelteam (tabel 5). De meeste cliënten krijgen dan al huishoudelijke zorg (89%). Dit is inherent aan de gekozen benaderingswijze: wijkbewoners die al huishoudelijke hulp krijgen van Careyn of Aveant Thuishulp zijn uitgenodigd voor een huisbezoek door het Wijkschakelteam. Het aandeel van de huishoudelijke zorg in de hulp die wordt ontvangen is beduidend groter dan dat van de thuiszorg (19%). Van de 126 cliënten die huishoudelijke hulp ontvangen, ontvangen er 24 ook thuiszorg. Verder blijkt een aanzienlijk deel van de cliënten al contact te hebben met de huisarts en/of POH (73%). Gemiddeld krijgen cliënten al hulp meer dan drie andere personen of instanties Tijdens het eerste contact met het Wijkschakelteam bieden gemiddeld al meer dan 3 andere hulpverleners/instanties ondersteuning aan de cliënt (3,6; tabel 5). Bijna de helft van de cliënten (44%) krijgt van minstens vijf andere hulpverleners/instanties ondersteuning. Laag opgeleiden en 75-plussers krijgen meer hulp Bij laag opgeleiden zijn gemiddeld meer hulpverleners betrokken (4,5) dan bij hoger opgeleiden (3,6). Slechts weinig autochtone oudere cliënten doen een beroep op de geestelijke gezondheidszorg of verslavingszorg (3%). De allochtone cliënten doen echter in het geheel geen beroep op deze organisaties (0%). Informele zorg / ondersteuning Een groot deel van de ouderen ontvangt ondersteuning of zorg van een gezinslid, familielid of mantelzorger (80%). Daarnaast krijgt 18% van deze doelgroep ondersteuning of hulp van een buurtbewoner. In totaal komt het erop neer dat 82% van de ouderen informele zorg of ondersteuning krijgt. Bij 22 cliënten is er sprake van zorg door zowel een gezinslid, familielid of mantelzorger als een buurtbewoner. Tussentijdse rapportage Wijkschakelteam 2013 Pagina 31

32 Omvang, aard en resultaat van de ingezette activiteiten Tabel 6. Ingezette activiteiten door het Wijkschakelteam naar omvang en aard (n en %) Kenmerk Aantal Percentage Aantal ingezette activiteiten (na probleeminventarisatie) 1 Gemiddeld 2, en Totaal aantal activiteiten bij 142 cliënten 396 Aard ingezette activiteiten Voorlichting en advies Screening op gezondheidsproblemen Praktische ondersteuning bieden/regelen Betrekken van andere personen/instanties: 11 8 Afstemming hulpverlening/instanties 7 5 Toeleiding naar juiste hulp en instanties 8 6 Regie van zorgproces naar zorg/instanties 2 1 Bemiddelen/betrekken familie en informele 3 2 zorg Anders Inventarisatie van de problematiek/zorgvragen wordt standaard uitgevoerd door het Wijkschakelteam in Overvecht. 2 Toelichting van de categorie Anders : 1) extra uren hv; 2) in Juni wordt er telefonisch contact opgenomen; 3) monitoring / vinger aan de pols contact; 4) baxter regelen, vergoeding pedicure/manicure Tussentijdse rapportage Wijkschakelteam 2013 Pagina 32

33 Bij alle cliënten heeft het Wijkschakelteam activiteiten ingezet Bij alle cliënten heeft het Wijkschakelteam, na probleeminventarisatie, één of meerdere activiteiten ingezet om de cliënt te helpen (gemiddeld aantal ingezette activiteiten: 1,5) (tabel 6). Bij 85% heeft het twee of meer activiteiten ingezet en bij 65% zijn dat er 3 of meer. Bij 22% gaat het zelfs om meer dan 3 activiteiten. Voorlichten en screenen het vaakst ingezet De activiteiten die het Wijkschakelteam het vaakst inzet zijn voorlichting en advies (69%) en screening op gezondheidsproblemen (67%; tabel 6). Daarnaast wordt ook met enige regelmaat praktische ondersteuning geboden en/of geregeld (30%). Bij 55% van de cliënten volstaat de medewerker van het Wijkschakelteam met het in kaart brengen van de huidige situatie, het informeren van de cliënt en/of het screenen op gezondheidsproblemen. Bij 8% van de cliënten heeft het Wijkschakelteam andere hulp betrokken Bij bijna een tiende van de cliënten heeft de medewerker van het Wijkschakelteam andere personen of instanties betrokken om de cliënt te helpen (tabel 6). Deze betrokkenheid bestond uit het afstemmen van hulp (5%), het toe leiden naar de juiste instanties (6%), het betrekken van mantelzorg (1%) of het nemen van de regie over het zorgproces (2%). Tussentijdse rapportage Wijkschakelteam 2013 Pagina 33