Korte handleiding Unix debugging met GDB/DDD
|
|
- Wouter Claessens
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Korte handleiding Unix debugging met GDB/DDD ir drs E.J Boks Hogeschool van Arhem en Nijmegen Inhoudsopgave Inleiding...1 Beschikbaarheid...2 Begrippen...2 Debugging mogelijk maken...2 Een lokale debugging sessie...3 Inspectie van processor en variabelen...7 Datastructuren via extern grafisch programma...10 Onderbreking programmaverloop...11 Processen aanhaken...11 Threads aanhaken...13 Programmaverloop...13 Een remote debugging sessie...14 Inleiding Dit document geeft een korte introductie van het gebruik van de Gnu Debugger (GDB) in combinatie met de Data Display Debugger (DDD). Alhoewel het bij de uitleg gebruikte platform draait onder FreeBSD, is de methodiek bruikbaar op vrijwel alle Unix/Linux platforms, alsmede Mac OS X en de Cygwin omgeving onder MS-Windows. GDB is een programma voor het opsporen van fouten in programmatuur. Deze programmatuur kan geschreven zijn in een groot aantal hogere program meertalen. Daarnaast is het niet noodzakelijk dat het te testen programma op dezelfde computer draait als GDB. Ook is het niet noodzakelijk dat deze te testen computer met dezelfde processorarchitectuur is uitgerust als de computer waarop GDB draait. Met zogenaamd Remote Debugging kan een programma op een andere computer/andere architectuur worden getest alsof het programma op de eigen computer draait. GDB is een commando gestuurd programma. Alle acties binnen GDB worden met een commando begonnen. Om een gemakkelijker verloop van de debugging sessie mogelijk te maken, kan naast/om GDB een grafische schil worden gebruikt. DDD is zo een schil. Met DDD kunnen
2 complexe datastructuren uit het te testen program ma worden afgebeeld. Indien het gewenst is kan DDD/GDB op een andere computer draaien waar de gebruiker aanwezig is. Communicatie tussen de twee systemen geschiedt dan via het X Windows systeem. Beschikbaarheid DDD en GDB zijn vaak al geinstalleerd op veel Unix/Linux platforms. Als dat niet zo is, dan kan men kostenloos de broncode van GDB en DD D op internet vinden, downloaden en installeren. Meer informatie hierover op : en Begrippen De volgende begrippen worden gebruikt in de GDB/DDD context: host. Dit is de computer waarop GDB/DDD draait. target. Dit is de computer waarop de te testen software draait. Debugging mogelijk maken Om debugging met GDB/DDD mogelijk te maken, moet de broncode gecompileerd worden met debugging informatie. Deze informatie wordt in een debug formaat aan het uitvoerbare (ELF) bestand toegevoegd. Bij de GNU compiler (gcc) gebeurt dit met toevoeging van een van de volgende switches aan gcc: gcc -gstabs+... (BSD DBX formaat). of gcc -gdwarf +... (System V Release 4 formaat ) of gcc -ggdb... (GNU formaat ) Het is raadzaam maar niet verplicht om optimalisatie uit te schakelen
3 bij debugging. Een lokale debugging sessie In dit hoofdstuk voeren we een debugging sessie uit met ddd op een filterdemonstratieprogram ma. Het programma is in C+ + geschreven. Om te beginnen met een debugging sessie zorgen we ervoor dat we een vers uitvoerbaar bestand hebben. Daarna starten we de debugger met toevoeging van de naam van het uitvoerbaar bestand:
4 Figuur 1: ddd opstarten Na opstart van ddd zijn er drie enkele velden te observeren, die al dan niet aan of uitgezet kunnen worden: Het broncode veld, waarin de code van het programma te zien is. Het assembly veld, waarin de corresponderende assembly te zien is. Het commandovenster, waarin de gdb commando's staan die
5 worden uitgevoerd door ddd namens de gebruiker. Het datastructurenveld, waarin tijdens programmauitvoering data wordt afgebeeld. Daarnaast is er en los commando console venster, waarin de belangrijkste commando's staan vermeld. Persoonlijk vind ik dit een onding en heb ik via DDD voorkeuren aangegeven dat dit deel wordt vn het DDD hoofdvenster (zie figuur 1). Bij een lokaal target draait gdb/ddd onder controle van het Operating System. Programmauitvoering staat uit bij start. Om te beginnen met de uitvoering moet in de commandoconsole op 'Run' worden gedrukt, of in het commandovenster run worden ingegeven. Dit dualisme is op alle mogelijkheden in DDD van toepassing; alle GDB commando's kunenn zelf worden ingetoetst, of uitgevoerd via de DDD grafsiche schil. Als het programma wordt uitgevoerd, dan loop het alsof de debugger niet aanwezig is. Er volgt pas een onderbreking als: De gebruiker ergens in de broncode (hetzij hogere taal/ hetzij assembly) een breakpunt heeft aangebracht. Het program ma door een fout stopt of eindigt. Een breakpuntwordt wordt aangebracht door de cursor op een programmaregel te brengen en dan dmv de rechter muisknop aan te geven dat er een (tijdelijk of permanent) breakpunt moet komen. Op het moment dat de programmaexecutie bij het breakpunt aankomt, zal de uitvoering stoppen en alle controle over het programma worden overgegeven aan GDB. Hieronder is zo'n moment aangegeven:
6 dmv de pijl in het C+ + venster is te zien waar de Program Counter (PC) van de processor zich nu bevindt. Via een extra scherm (dat op te vragen is via de menuoptie 'Status/Backtrace' geeft de debugger aan via welke funktieaanroepen we zijn aangeland in de huidige funktie. Door een van de regels in het backtrace venster aan te klikken, krijgen we desgewenst ook de broncode van die plek te zien.
7 Inspectie van processor en variabele n We kunnen nu alles inspecteren wat van belang is bij programmaverloop: lokale (stack) variabelen. Funktie aanroep variabelen (via stack of registers) Globale (heap) variabelen processorregisters geheugenlokaties Unix signalen De gewenste informatie kan bij DDD op drie verschillende manieren worden gepresenteerd: via de GDB command shell via het grafische data venster via een extern grafisch programma. Als we bijvoorbeeld via de GDB command shell informatie willen printen, dan wordt het info commando gebruikt. Een uitgebreide lijst van info geeft de volgende mogelijkheden: info address -- Describe where symbol SYM is stored info all- registers -- List of all registers and their contents info args -- Argument variables of current stack frame info auxv -- Display the inferior's auxiliary vector info breakpoints -- Status of user- settable breakpoints info catch -- Exceptions that can be caught in the current stack frame info classes -- All Objective- C classes info common -- Print out the values contained in a Fortran COMMON block info copying -- Conditions for redistributing copies of GDB info dcache -- Print information on the dcache performance info display -- Expressions to display when program stops info extensions -- All filename extensions associated with a source language
8 info files -- Names of targets and files being debugged info float -- Print the status of the floating point unit info frame -- All about selected stack frame info functions -- All function names info handle -- What debugger does when program gets various signals info line -- Core addresses of the code for a source line info locals -- Local variables of current stack frame info macro -- Show the definition of MACRO info mem -- Memory region attributes info program -- Execution status of the program info registers -- List of integer registers and their contents info scope -- List the variables local to a scope info selectors -- All Objective- C selectors info set -- Show all GDB settings info sharedlibrary -- Status of loaded shared object libraries info signals -- What debugger does when program gets various signals info source -- Information about the current source file info sources -- Source files in the program info stack -- Backtrace of the stack info symbol -- Describe what symbol is at location ADDR info target -- Names of targets and files being debugged info terminal -- Print inferior's saved terminal status info threads -- IDs of currently known threads info tracepoints -- Status of tracepoints info types -- All type names info udot -- Print contents of kernel ``struct user'' for current child info variables -- All global and static variable names info vector -- Print the status of the vector unit info warranty -- Various kinds of warranty you do not have info watchpoints -- Synonym for ``info breakpoints'' info win -- List of all displayed windows
9 Om het DDD data display venster te gebruiken, klikken we op een variabelenaam in het hogere taalvenster en vervolgens op Display in de commando console. Speciale gevallen zoals alle lokale variabelen kunnen automatisch worden weergegeven via de menuoptie 'data/local variables'. In het display venster kan bij pointer variabelen ook de plaats, waarnaar de pointer wijst, worden weergegeven. De link tussen pointer en lokatie wordt ook aangegeven met een pointer (pijl). Structuren en Unions in C/C+ + worden weergegeven met alle velden. Onderstaand voorbeeld geeft een aantal mogelijkheden weer:
10 In bovenstaande afbeelding wordt de lokatie waar de arg variabele filter naar wijst apart afgebeeld (met label *filter). Daarnaast wordt ook de inhoud waar de pointer variabele filterteller naar wijst apart afgebeeld. Ook is te zien wat de waarde is van alle AMD Athlon registers op mijn computer. Dit is via de menuoptie 'status/registers/ aangezet. Datas tr uc tu r e n via exte rn grafisch progra m m a DDD kan informatie uit het programma doorgeven aan een extern grafisch programma. De meest geschikte kandidaat daarvoor is gnuplot. In menuoptie 'preferences/helpers' moet dit correct aangeven zijn. Door selectie van een variabele en vervolgens keuze van de knop 'plot' wordt de data naar gnuplot gestuurd. Een voorbeeld is het volgende, waarin het gefilterde signaal uit het filterprogram ma via gnuplot wordt gevisualiseerd. Dit is erg handig bij grote hoeveelheden meetdata, omdat dan verbanden veel sneller kunnen worden geobserveerd. Bij remote targets is het helemaal handig, omdat data op een remote target vaak lastig op te slaan is.
11 Onderbr e ki ng progra m m a v e rl oop GDB kan op een lokale target op de volgende manieren met programmauitvoering omgaan: aanhaken bij de start van een programma (zoals hiervoor in het voorbeeld). Aanhaken bij een reeds lopend programma. Binnen een programma aanhaken bij verschillende threads. Processen aanhak e n Als ons programma los draait, dan heeft het een eigen proces nummer in Unix. Hieronder is te zien hoe het filterprogram ma apart draait (is opgestart uit de shell). Kijk vooral goed naar de procesnummers die bij mijn login horen :
12 Nu geven we gdb opdracht om aan te haken bij proces Dit gaat als volgt: Eerst laden we het ELF bestand in DDD waarin de debug broncode aanwezig is (menu: File/Open Program). Vervolgens haken we aan het process aan (menu 'File/Attach' optie).
13 Daarna kunnen op precies dezelfde manier met debugging te werk gaan als hierboven al beschreven. Houd er rekening mee dat bij Unix processen die via fork() tot stand gekomen zijn vaak ook alle geheugenadressen dezelfde waarden zullen hebben. In ieder geval gebeurt dit in de Linux kernel. Denk echter niet dat dit daadwerkelijk dezelfde adressen zijn. Het getoonde adres is een virtueel adres dat bestaat binnen de geheugenruimte van het proces. Binnen de kernel van het operating system wordt dit naar een MMU gestuurd, die dit mapt naar een fysiek RAM adres. Threads aanhak e n Binnen DDD kan men een thread (een zogenaamd light weight process) selecteren via de menuoptie 'status/threads'. Breakpunten en data kunnen dan per thread worden gezet/geevalueerd. Progra m m a v e rloop Binnen een proces of thread kan men het program maverloop op de volgende manieren laten gebeuren: op volle snelheid tot een breakpunt. Dit wordt met het run of cont commando bewerkstelligd. Na stop door een breakpunt, stappend per hogere taalinstructie door de code. Eventuele subroutines onderweg worden ingegaan. Dit wordt met het step commando gerealiseerd. Na stop door een breakpunt, stappend per hogere taalinstructie door de code. Eventuele subroutines onderweg worden uitgevoerd
14 maar niet ingegaan. Dit wordt met het next commando gerealiseerd. Na stop door een breakpunt, stappend per assemblyinstructie door de code. Eventuele subroutines onderweg worden ingegaan. Dit wordt met het stepi commando gerealiseerd. Na stop door een breakpunt, stappend per assemblyinstructie door de code. Eventuele subroutines onderweg worden uitgevoerd maar niet ingegaan. Dit wordt met het nexti commando gerealiseerd. Een voorbeeld van stepi (assembly is aangezet via menuoptie view/machine code window) : met stepi verspringt de PC in het assembly venster en daarnaast onregelmatig de PC in het C+ + venster. Een remote debugging sessie Een remote debugging sessie gaat in grote lijnen op dezelfde manier als een lokale debugging sessie. We moeten echter er voor zorgen dat GDB kan communiceren met het remote target. Hiervoor is in de meeste gevallen extra hardware nodig. Voorbeelden: De Atmel AVR kan met behulp van de JTAG debugger vanaf een werkstation worden bestuurd. Een ARM processor heeft In Circuit Emulation ondersteuning (ICE) aan boord, die dmv JTAG wordt bestuurd.
15 Als voorbeeld wordt hier een Atmel AT91 SAM7S ontwikkelbord gebruikt, dat dmv een ICE debugger aan het FreeBSD werkstation hangt. De set- up is dan als volgt: FreeBSD GDB socket socket ICE jtag AT91 jtag De ICE wordt apart bestuurd, in dit geval dmv een telnet sessie. Dit wordt hier verder buiten beschouwing gelaten. Er moet worden gezorgd dat: het uitvoerbaarbestand voor de target klaar is met debugging informatie. DDD wordt opgestart met koppeling aan een remote versie van de debugger, in plaats van de debugger voor de host. In dit voorbeeld heet GDB arm- elf- gdb in plaats van gdb. arm- elf- gdb is vanaf broncode gecompileerdmet als optie dat het met arm elf instructies moet kunnen omgaan. GDB moet de internetadres aangegeven krijgen waarop het kan communiceren met de ICE. GDB kan worden geinstrueerd dmv het remote <adres > commando waar het target is. In onderstaand voorbeeld is dat op IP adres :4242.
16 er is nu een remote debugging sessie opgezet. Deze is vrijwel gelijk aan een host gebaseerde sessie. Verschillen zijn onder andere: Op een remote target loopt het programma al bij begin van de sessie. Het run commando kan daarom niet worden gebruik. Willen we vanaf een HW reset verder gaan (zoals hierboven, vanaf adres 0x ) dan volstaat het cont commando. het aantal breakpunten wordt beperkt door de hardware. In het geval van de ARM ICE worden, bij debugging van code in flash,
17 slechts twee breakpunten ondersteund. Bij debugging in sram vervalt deze beperking. De snelheid waarmee door het programma kan worden gelopen hangt in grote mate af van de verbinding tussen host en target. Een serieele verbinding, zoals tussen Atmel AVR JTAG en werkstation, is traag! Het inladen van grote structuren of data kost vele seconden. De ICE debugger van de ARM werkt met een ethernet of USB verbindinding en is veel comfortabeler. Als laatste wordt hierboven de ARM sessie afgebeeld met een
18 backtrace venster en de ARM 7TMDI registers afgebeeld. Deze verschillen natuurlijk compleet van de AMD registers zoals afgebeeld bij de lokale sessie eerder.
Handleiding software debugging met GDB/DDD
Handleiding software debugging met GDB/DDD ir drs E.J Boks en ing. H. Muileman Inhoudsopgave Inleiding...2 Beschikbaarheid... 2 Begrippen...2 Debugging mogelijk maken...3 GDB: een lokale debugging sessie...4
Nadere informatieDebugging in embedded en native systemen met GDB
Debugging in embedded en native systemen met GDB A.M. ten Doesschate July 15, 2015 Abstract Een korte beschrijving : intro gebruik met welke tools en hulpmiddelen van de GDB setup en een summier aantal
Nadere informatieES1 Project 1: Microcontrollers
ES1 Project 1: Microcontrollers Les 1: Installeren en verifiëren van de SDE Door Hugo Arends, augustus 2012 Microcontrollers Een microcontroller is een elektronische component dat gebruikt wordt om (complexe)
Nadere informatieHoofdstuk 3: Processen: Beschrijving en Besturing. Wat is een proces? Waarom processen? Wat moet het OS ervoor doen? Is het OS zelf een proces?
Hoofdstuk 3: Processen: Beschrijving en Besturing Wat is een proces? Waarom processen? Wat moet het OS ervoor doen? Is het OS zelf een proces? 1 Wat is een proces? Een proces is een programma in uitvoering
Nadere informatieINHOUD. KHLim dep IWT MeRa 1/22
INHOUD 1.Aanmaken van een nieuw S7 project... 2 1.1 Openen van een nieuw project.... 2 1.2 invoegen van een S7 station... 2 1.3 openen van de hardware... 3 1.4 Invoegen van een Rack... 3 1.5 Downloaden
Nadere informatieA Quick Start Guide: AVR programmeren
A Quick Start Guide: AVR programmeren In deze guide wordt uitgelegd hoe men kan beginnnen met het programeren van een ATMEL AVR microcontroller. Er zal een testprogramma uit de software library AVRlib
Nadere informatieICARUS Illumina E653BK on Windows 8 (upgraded) how to install USB drivers
ICARUS Illumina E653BK on Windows 8 (upgraded) how to install USB drivers English Instructions Windows 8 out-of-the-box supports the ICARUS Illumina (E653) e-reader. However, when users upgrade their Windows
Nadere informatieBerekening van de hash-code van een bestand of CD
1 Berekening van de hash-code van een bestand of CD Berekening van de hash-code van een bestand of CD Inhoudsopgave 1. Inleiding 2 2. Te gebruiken commando bij verschillende besturingsomgevingen 2 3. Download
Nadere informatieBeknopte handleiding SQ Vieuw software
Beknopte handleiding SQ Vieuw software Het startscherm met de verschillende opties: - Logger Set-up : het programmeren van de datalogger naar een gewenste configuratie - Download Data: het halen van data
Nadere informatieShipment Centre EU Quick Print Client handleiding [NL]
Shipment Centre EU Quick Print Client handleiding [NL] Please scroll down for English. Met de Quick Print Client kunt u printers in Shipment Centre EU configureren. De Quick Print Client kan alleen op
Nadere informatieProgrammeren in C ++ met wxwidgets les 5
Elektrotechniek/Embedded Systems engineering inf2d Programmeren in C ++ met wxwidgets les 5 cursus 2009-2010 ir drs E.J Boks Les 5 Grafische toolkits Basisbeginselen gebruik grafische toolkit WxWidgets
Nadere informatieLes drie. Vormen van data in AutoLISP
Les drie Vormen van data in AutoLISP Functies en variabelen door Joop F. Moelee een gelovig volger van de Sacrale Kunst van Luiheid zijn Hoge Priester LISP en Acoliet Script Copyright 2004 by Joop F. Moelee
Nadere informatieManual Debug software. VMC next
Manual Debug software VMC next Land: NL Ned Air bv maart 2012 Ver. 0.05 1 Algemeen... 3 2 Opbouw VMC next... 3 3 VMC Next Debugger... 4 4 Status... 7 5 Registers... 8 5.1 Knoppen... 9 5.1.1 Download...
Nadere informatieEen.NET-besturingssysteemtoolkit. Discovering Cosmos. Sijmen J. Mulder
Een.NET-besturingssysteemtoolkit Discovering Cosmos Sijmen J. Mulder Agenda Boek 1 Cosmos: a very short introduction Boek 2 Modern Operating Systems Pauze Boek 3 The Design and Implementation of the Cosmos
Nadere informatieAlle systemen. Voor het eerst aan het werk met Windows 7 en Office 2010. Bestemd voor: Medewerkers Versie: 0.1 Datum: 06-09-2010 Eigenaar: SSC ICT
Alle systemen Voor het eerst aan het werk met Windows en Office 2010 Bestemd voor: Medewerkers Versie: 0.1 Datum: 06-09-2010 Eigenaar: SSC ICT De eerste keer werken met Windows en Office 2010 Voordat u
Nadere informatieMulti user Setup. Firebird database op een windows (server)
Multi user Setup Firebird database op een windows (server) Inhoudsopgave osfinancials multi user setup...3 Installeeren van de firebird database...3 Testing van de connectie met FlameRobin...5 Instellen
Nadere informatieVeel gestelde vragen nieuwe webloginpagina
Veel gestelde vragen nieuwe webloginpagina Op deze pagina treft u een aantal veel gestelde vragen aan over het opstarten van de nieuwe webloginpagina http://weblogin.tudelft.nl: 1. Ik krijg de melding
Nadere informatieICT Infrastructuren: Processen en Threads. 18 november 2013 David N. Jansen
ICT Infrastructuren: Processen en Threads 18 november 2013 David N. Jansen Datum en Ajd van werkcollege na overleg met de aanwezigen: donderdag 8:45 10:30 Leerdoel voor vandaag. Stallings hoofdst 2 4 Hoofddoelen
Nadere informatiePropa e d e u s e taak 2
Propa e d e u s e taak 2 Introductie Cygwin voor studenten HTS Elektrotechniek Inhoudsopgave Installatie van Cygwin......1 Wat is Cygwin?......1 Waarom gebruiken wij Cygwin?...2 Systeemveiligheid...2 Installatie
Nadere informatieuziconnect Installatiehandleiding
uziconnect Installatiehandleiding VANAD Enovation is een handelsnaam van ENOVATION B.V. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden openbaar gemaakt of verveelvoudigd, opgeslagen in een
Nadere informatieMicrocontrollers Introductie INLMIC Jesse op den Brouw INLMIC/2014-2015
Microcontrollers Introductie INLMIC Jesse op den Brouw INLMIC/2014-2015 Microcontroller Uit Wikipedia A microcontroller (sometimes abbreviated µc or uc) is a small computer on a single integrated circuit
Nadere informatieInstallatie uitleg van de update van DK7
Installatie uitleg van de update van DK7 U kunt uw versie van DesignaKnit updaten via http://www.designaknit.nl. Figuur 1 1. Als u de muis aanwijzer boven DK7 update plaatst, kun u zien wat de laatste
Nadere informatieHet koppelen van de u-remote aan de AC500-eco via Modbus TCP. A quick start guide. Jaap Ruiten
Het koppelen van de u-remote aan de AC500-eco via Modbus TCP. A quick start guide Jaap Ruiten Het koppelen van Weidmüller u-remote aan een AC500-eco plc. Thema: u-remote Modbus TCP Bladzijde 1 Inhoudsopgave
Nadere informatieOpencockpits FMC V3 Handleiding Prosim737
Opencockpits FMC V3 Handleiding Prosim737 Stap 1. Voorbereidingen Als eerste sluit de CDU aan op de computer waar ook de ProsimCDU module is geïnstalleerd. De volgende aansluitingen dienen gemaakt te worden:
Nadere informatieStandard Parts Installatie Solid Edge ST3
Hamersveldseweg 65-1b 3833 GL LEUSDEN 033-457 33 22 033-457 33 25 info@caap.nl www.caap.nl Bank (Rabo): 10.54.52.173 KvK Utrecht: 32075127 BTW: 8081.46.543.B.01 Standard Parts Installatie Solid Edge ST3
Nadere informatieinformatica. hardware. overzicht. moederbord CPU RAM GPU architectuur (vwo)
informatica hardware overzicht moederbord CPU RAM GPU architectuur (vwo) 1 moederbord basis van de computer componenten & aansluitingen chipset Northbridge (snel) Southbridge ("traag") bussen FSB/HTB moederbord
Nadere informatieEM7680 Firmware Update by OTA
EM7680 Firmware Update by OTA 2 NEDERLANDS/ENGLISH EM7680 Firmware update by OTA Table of contents 1.0 (NL) Introductie... 3 2.0 (NL) Firmware installeren... 3 3.0 (NL) Release notes:... 3 4.0 (NL) Overige
Nadere informatieuziconnect Installatiehandleiding
uziconnect Installatiehandleiding VANAD Enovation is een handelsnaam van ENOVATION B.V. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden openbaar gemaakt of verveelvoudigd, opgeslagen in een
Nadere informatieHANDLEIDING PROGRAMMEREN IN PASCAL (LAZARUS)
HANDLEIDING PROGRAMMEREN IN PASCAL (LAZARUS) Vereiste voorkennis Voldoende kennis van het besturingssysteem (in deze handleiding wordt uitgegaan van Windows) De basisprincipes van programmeren Vereiste
Nadere informatieHandleiding aanmaak CSR
Handleiding aanmaak CSR Voordat u begint: Om een Certificate Signing Request (CSR) te maken moet het programma OpenSSL geïnstalleerd worden. Dit programma kan geheel gratis gedownload worden vanaf de OpenSSL
Nadere informatieMovicon 11. Visualisatie op VIPA Touch Screens Van de VIPA PLC: CPU315 & CPU313. F. Rubben Movicon 11 op VIPA Touch Screens 1
Movicon 11 Visualisatie op VIPA Touch Screens Van de VIPA PLC: CPU315 & CPU313 F. Rubben Movicon 11 op VIPA Touch Screens 1 F. Rubben Movicon 11 op VIPA Touch Screens 2 To Do: Installeer het programma.
Nadere informatieGETEST EN WERKEND BEVONDEN VOOR ALLE NIEUWE EURO BILJETTEN!
Wanneer een nieuw bankbiljet wordt uitgegeven, is het noodzakelijk dat u een update van de AT100 uitvoert. Gelieve de volgende instructies stap voor stap te volgen. GETEST EN WERKEND BEVONDEN VOOR ALLE
Nadere informatieHandleiding Auxil Zebra LabelWriter Koppeling App
Handleiding Auxil Zebra LabelWriter Koppeling App Versie Opmerkingen Datum 1.0 Eerste concept af van de handleiding 27-02-2017 1.1 Zebra Designer download link geupdate 03-03-2017 Handleiding Auxil ZEBRA
Nadere informatieConceptronic CFULLHDMA Hoe Samba/CIFS en NFS te gebruiken
Conceptronic CFULLHDMA Hoe Samba/CIFS en NFS te gebruiken Voor firmware versie 01.09.10.06 en hoger 1. Introductie De Conceptronic CFULLHDMA is een streaming Full HD mediaspeler, gebaseerd op de UPnP AV
Nadere informatieROBOMIND EV3 EXPORT HANDLEIDING VOOR WINDOWS COMPUTERS
ROBOMIND EV3 EXPORT HANDLEIDING VOOR WINDOWS COMPUTERS Attentie: Op dit moment werkt de EV3 export alleen met Windows Desktop computers! Om RoboMind programma s te exporteren naar de Lego EV3 robot moet
Nadere informatieBijlage 8. Testprogramma brandreactiemodulen LBK
Bijlage 8 Testprogramma brandreactiemodulen LBK INHOUDSOPGAVE 1 Algemeen... 1 1.1 Introductie... 1 2 Algemene Setup Instructies... 2 2.1 Setup instructies... 2 2.2 Programma start... 2 3 Configureren...
Nadere informatieVPN verbinding maken HCCnet (Windows XP)
VPN verbinding maken HCCnet (Windows XP) Deze beknopte handleiding geeft uitleg hoe via het Wireless Leiden netwerk een VPN (PPTP) verbinding kan worden opgezet naar het HCC internet. We gaan er voor het
Nadere informatieEM7680 Firmware Update by Micro SD card
EM7680 Firmware Update by Micro SD card 2 NEDERLANDS/ENGLISH EM7680 Firmware update by Micro SD card Table of contents 1.0 (NL) Introductie... 2 2.0 (NL) Firmware installeren... 2 3.0 (NL) Opmerking...
Nadere informatieHandleiding voor het inloggen op Terminal Server van GLT-PLUS
Handleiding voor het inloggen op Terminal Server van GLT-PLUS Voor inloggen vanuit huis, GLT en NAM Geschreven door: Business Information Datum: 4-5-2011 ENOVIA: 01335559-0001 rev D ENOVIA nummer: 01335559-0001
Nadere informatieSOFTLOK 12.5x. Update met behoudt van gegevens en het instellen van het EMS geheugen bereik
SOFTLOK 12.5x Update met behoudt van gegevens en het instellen van het EMS geheugen bereik Beste SOFTLOK gebruiker! Met SOFTLOK 12.5 Update kunt u ook de gegevens van een oudere SOFTLOK versie overnemen.
Nadere informatieIBIS-TRAD Handleiding installatie IBIS-TRAD databases (MS-SQL)
Handleiding installatie IBIS-TRAD databases (MS-SQL) Inhoudsopgave 01 INSTALLATIE IBIS-TRAD DATABASES (MS-SQL) 1 01.01 Stap 1: Installeren IBIS-TRAD databases (MS-SQL) 2 01.02 Stap 2: Rechten verlenen
Nadere informatieKwalitan op de Mac. Kwalitan op de Mac pagina 1
Kwalitan op de Mac Kwalitan is ontwikkeld als een programma dat werkt binnen een Windows omgeving. Er is geen aparte Mac-versie van Kwalitan. Toch kan Kwalitan ook gebruikt worden op een Mac, omdat er
Nadere informatieHet aansturen van de FC280 via ABB op Profibus.
Het aansturen van de FC280 via ABB op Profibus. Snelle start handleiding Solar Technical Services Inhoudsopgave: Het gebruikte test materiaal.... 2 Download en installeer de GSD file voor de FC280... 3
Nadere informatieHandleiding voor installatie en gebruik van
Handleiding voor installatie en gebruik van Opticon OPN-2001 Data Collector Inhoud pakket: - OPN-2001 - USB Communicatie kabel - Neckstrap Voordat u kunt communiceren met de OPN-2001 dient u de volgende
Nadere informatieHandleiding voor het installeren van de Portbox2
Handleiding voor het installeren van de Portbox2 Brondocument D:\WebServer\Handleiding\WTell\F1561_InstellenCNCMachines\HandleidingConfigurerenPortBo x2.odt Versiebeheer Versie Datum Uitleg 1.0v 13-05-14
Nadere informatieconsolewd op de raspberrypi installeren en gebruiken (versie 2013-09-22)
consolewd op de raspberrypi installeren en gebruiken (versie 2013-09-22) De aanlog gegevens zijn altijd standaard gebruiker: pi password: raspberry Dit systeem heeft geen toetsenbord of beeldscherm nodig.
Nadere informatieNetwerk Interfacing Data Logging.
Handleiding Netwerk Interfacing Data Logging. EduTechSoft.nl 2009-2010 H.O.Boorsma. Pagina - 2 - Netwerk Interfacing Data Logging Pagina - 3 - Inhoud Inleiding.... 4 Beschrijving van het programma....
Nadere informatieLINUX ZORIN. een alternatief voor MS Windows
LINUX ZORIN Gewoon Anders een alternatief voor MS Windows 1 Zorin OS Een ander besturingssysteem 2 Over Zorin gesproken... Zorin OS is een van de kinderen van Linux Linux is een programmeertaal voor besturingssystemen
Nadere informatieVan dvd naar webserver. Marcel Nijenhof Marceln@pion.xs4all.nl 18 Juli 2006 http://pion.xs4all.nl/lezingen/centos.pdf
Van dvd naar webserver Marcel Nijenhof Marceln@pion.xs4all.nl 18 Juli 2006 http://pion.xs4all.nl/lezingen/centos.pdf 1 Indeling Start installatie Wat is linux Wat zijn distributies Geschikte distributies
Nadere informatieCentrale begrippen hoofdstuk 3. Waarom multiprogramming? Vandaag. processen proces state: running, ready, blocked,... Vragen??
Vragen?? Vandaag Hoofdstuk 4: threads (tentamenstof : 4.1 t/m 4.2) Kleine Opgaven 4.1 (niet alleen ja of nee, ook waarom!) en 4.4 inleveren maandag Centrale begrippen hoofdstuk 3 processen proces state:
Nadere informatieStap 1: Registreer via de link op de G-schijf beschikbaar na inloggen met de teken-account, verzend via Submit. Nadien krijg je een bevestiging op
Stap 1: Registreer via de link op de G-schijf beschikbaar na inloggen met de teken-account, verzend via Submit. Nadien krijg je een bevestiging op het scherm met de melding dat de registratie compleet
Nadere informatieHANDLEIDING INFOGRAPHIC SOFTWARE Versie 2.3 / jan 2014
HANDLEIDING INFOGRAPHIC SOFTWARE Versie 2.3 / jan 2014 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Systeemvereisten... 3 3. Installeren van de software... 4 4. Programma instellingen... 5 5. Importeren van een
Nadere informatieHANDLEIDING VAN DATARECORDER SOFTWARE (FOR WS-9010)
HANDLEIDING VAN DATARECORDER SOFTWARE (FOR WS-9010) Inleiding Dit Temperatuurstation en de bijbehorende software van de datarecorder vormen een kwalitatief hoogstaand dataverwerkingsysteem. Nadat u de
Nadere informatieInstallatiehandleiding TiC Narrow Casting Manager
Installatiehandleiding TiC Narrow Casting Manager Inhoudsopgave 1. Algemeen - 3-2. Installatie PostgreSQL database server - 4-3. Installatie FTP server - 9-4. Aanmaken account in FileZilla server - 13
Nadere informatieHandleiding. vworkspace VGGM. Handleiding voor gebruikers.
Handleiding Handleiding voor gebruikers vworkspace VGGM www.vggm.nl Versienummer 1.4 Versiedatum 16 juni 2016 Versiebeheer Het beheer van dit document berust bij het team ICT Documenthistorie Versie Datum
Nadere informatieEM6250 Firmware update V030507
EM6250 Firmware update V030507 EM6250 Firmware update 2 NEDERLANDS/ENGLISH Table of contents 1.0 (NL) Introductie... 3 2.0 (NL) Firmware installeren... 3 3.0 (NL) Release notes:... 5 1.0 (UK) Introduction...
Nadere informatieNuvoPlayerVCL. Copyright 2016 by B-Logicx. All Rights Reserved.
Copyright 2016 by B-Logicx. All Rights Reserved. Inhoudstabel Introductie... 3 Starten... 4 Systeemvereisten... 4 Software Installatie... 5 Bestandslocaties... 5 Opstarten... 5 Help... 6 Updates... 6 Bedienen...
Nadere informatieSelenium IDE Webdriver. Introductie
Selenium IDE Webdriver Het Wielsem 10, 5231 BW s- Hertogenbosch, telefoon 073-6409311 e- mail info@testwork.nl internet http://www.testwork.nl 1 Inhoudsopgave 1 Inhoudsopgave... 2 2 Selenium IDE... 3 3
Nadere informatieNog even snel kleine issues oplossen
VNSG Magazine juni 2015 Tips & Tricks CRM/SRM Nog even snel kleine issues oplossen Introductie Zo voor de vakantie zouden we nog even snel kleine issues oplossen. In deze tips & tricks worden weer een
Nadere informatieSoftphone Installatie Handleiding
Softphone Installatie gids Softphone Installatie Handleiding Specifications subject to change without notice. This manual is based on Softphone version 02.041 and DaVo I en II software version 56.348 or
Nadere informatieDiGiCo SD-serie V987 UPGRADE INSTRUCTIE ALLEEN VOOR CORE2 GEBRUIKERS!
DiGiCo SD-serie V987 UPGRADE INSTRUCTIE ALLEEN VOOR CORE2 GEBRUIKERS! Beste DiGiCo gebruiker, Er is nieuwe software beschikbaar voor de DiGiCo SD-consoles. Deze upgrade bevat een aantal belangrijke bug-fixes.
Nadere informatieHandleiding installatie Quartus 13.0sp1
Handleiding installatie Quartus 13.0sp1 onder Windows Jesse op den Brouw De Haagse Hogeschool J.E.J.opdenBrouw@hhs.nl 21 april 2016 Introductie Deze handleiding beschrijft het downloaden, installeren en
Nadere informatieInstallatie handleiding
Installatie handleiding Pagina 2 van 7 1 Inleiding Vanwege de zeer uitgebreide elektronica op Porsche voertuigen is het noodzakelijk dat de diagnosesoftware enorm snel evolueert. De installatie en verdere
Nadere informatieFind Neighbor Polygons in a Layer
Find Neighbor Polygons in a Layer QGIS Tutorials and Tips Author Ujaval Gandhi http://google.com/+ujavalgandhi Translations by Dick Groskamp This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0
Nadere informatieWorkshop Harde schijf gebruiken in Eminent producten
Workshop Harde schijf gebruiken in Eminent producten 1.0 Introductie Wanneer je een product hebt aangeschaft van Eminent waarbij het vereist is een harde schijf in te bouwen, kan het vaak lastig zijn een
Nadere informatieDe Arduino-microcontroller in de motorvoertuigentechniek (6)
De Arduino-microcontroller in de motorvoertuigentechniek (6) E. Gernaat (ISBN 978-90-79302-11-6) 1 De Arduino Programmeeromgeving (IDE) 1.1 Inleiding Als we naar de Arduino site gaan kunnen we daar de
Nadere informatieInstallatiehandleiding FWG 3.0/2011-2012. Stand-alone / Netwerkversie. Nieuwe Installatie van FWG 3.0/2011-2012 met een MS Access database
Installatiehandleiding FWG 3.0/2011-2012 Stand-alone / Netwerkversie Nieuwe Installatie van FWG 3.0/2011-2012 met een MS Access database Wij willen u er op wijzen dat ons systeem FWG3.0 Cd-rom versie dit
Nadere informatie2 Installatie Windows Server 2008 R2 Standard
10 2 Installatie Windows Server 2008 R2 Standard 2.1 Mogelijke proefopstellingen 2.1.1 64-bit computer, zonder Virtualization Technology Minimaal 2GB geheugen Netwerkkaart Naar Internet, waarschijnlijk
Nadere informatieHandleiding Geluidsopname maken
Handleiding Geluidsopname maken Document: Handleiding Geluidsopname maken Datum: 6 juli 2015 Versie: 2.0 Auteur: Ingrid de Bont Inhoudsopgave 1 Introductie... 3 2 Benodigdheden... 3 3 Audacity software
Nadere informatieHet besturingssysteem of operating system, vaak afgekort tot OS is verantwoordelijk voor de communicatie van de software met de hardware.
Het besturingssysteem of operating system, vaak afgekort tot OS is verantwoordelijk voor de communicatie van de software met de hardware. Het vormt een schil tussen de applicatiesoftware en de hardware
Nadere informatieCONFIGURATIE VAN OPENOFFICE.ORG
CONFIGURATIE VAN OPENOFFICE.ORG Stapsgewijze procedure voor de configuratie van de OpenOffice.org programma's zoals in gebruik binnen de administratieve diensten van de Senaat Ing E. FLEMENT 19 november
Nadere informatieSnel aan de slag met de Mini Squirrel datalogger
Snel aan de slag met de Mini Squirrel datalogger Datalogger type: MS47 MS47 Mini Squirrel datalogger is een datalogger voor het controleren van het binnenklimaat op de volgende parameters: Relatieve vochtigheid,
Nadere informatieOpgave Tussentijdse Oefeningen Jaarproject I Reeks 4: Lcd Interface & Files
Opgave Tussentijdse Oefeningen Jaarproject I Reeks 4: Lcd Interface & Files 1 Introductie In deze oefening zal je je LCD display leren aansturen. Je controleert deze display door er instructies naar te
Nadere informatieROBOMIND ACADEMY DESKTOP LICENTIE HANDLEIDING
ROBOMIND ACADEMY DESKTOP LICENTIE HANDLEIDING Wanneer je een gratis RoboMind Academy Account aanmaakt krijg je daarbij ook een gratis 30-dagen trial licentie voor de offline RoboMind Desktop software.
Nadere informatieOnderwerp : Handleiding Genereren uniform voorblad o.b.v. Keuringsplan Steller : A.J. Fokkert Datum : 27 januari 2015 Versie : 0.2
Commando DienstenCentra Divisie Vastgoed en Beveiliging Dienst Vastgoed Defensie Kenniscentrum Keuringseisen Onderwerp : Handleiding Genereren uniform voorblad o.b.v. Keuringsplan Steller : A.J. Fokkert
Nadere informatieIntroductie testtooling Wink
Introductie testtooling Wink SYSQA B.V. Almere Datum : 10-04-2013 Status : 1.0 Opgesteld door : Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 16 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 1.1 Opbouw... 3 2 Wink... 4 2.1 Wat
Nadere informatieHandleiding Sportlink Club
Handleiding Sportlink Club Dit document is automatisch gegenereerd. We raden u aan de handleiding online te raadplegen via www.sportlinkclub.nl/support. 1. Installatiehandleiding.........................................................................................
Nadere informatieHandleiding ISaGRAF. Wil men het programma bewaren, dan is het verstandig een back-up te maken: C9 Back-up / Restore
Handleiding ISaGRAF C Handleiding ISaGRAF Deze handleiding beoogt een korte samenvatting te geven van handelingen die verricht moeten worden om met behulp van ISaGRAF een PLC-programma te schrijven en
Nadere informatieWatcheye AIS op ipad
Watcheye AIS op ipad Deel uw NMEA / AIS informatie met uw ipad met tussenkomst van uw PC/Laptop. Het is mogelijk om de Watcheye AIS applicatie op uw ipad te koppelen met uw AIS, door de NMEA data die de
Nadere informatieMC Slotervaart. Handleiding Thuiswerken
MC Slotervaart Handleiding Thuiswerken Via het internet kunt u verbinding maken met het MC Slotervaart netwerk. Afhankelijk van de aan u toegekende rechten kunt u toegang krijgen tot uw e-mail, bestanden,
Nadere informatieHandleiding aanmaak CSR
Handleiding aanmaak CSR Voordat u begint: Om een Certificate Signing Request (CSR) te maken moet het programma OpenSSL geïnstalleerd worden. Dit programma kan geheel gratis gedownload worden vanaf de OpenSSL
Nadere informatieTable of contents 2 / 15
Office+ 1 / 15 Table of contents Introductie... 3 Installatie... 4 Installatie... 4 Licentie... 7 Werken met Office+... 8 Instellingen... 8 Office+ i.c.m. module Relatiebeheer... 9 Office+ i.c.m. module
Nadere informatieDe handboek van Remote Desktop Connection. Brad Hards Urs Wolfer Vertaler/Nalezer: Freek de Kruijf
De handboek van Remote Desktop Connection Brad Hards Urs Wolfer Vertaler/Nalezer: Freek de Kruijf 2 Inhoudsopgave 1 Inleiding 5 2 Het Remote Frame Buffer-protocol 6 3 Remote Desktop Connection gebruiken
Nadere informatie1 van 8 22-2-2012 20:43
1 van 8 22-2-2012 20:43 Garmin Basecamp is een gratis software programma van Garmin. Het vergelijkbaar met mapsource, echter met de nieuwe toestellen (oregon, dakota en gpsmap 62) heeft het een aantal
Nadere informatieVoor externe toegang tot de werkplek zijn een aantal zaken vereist: 1. Open Internet Explorer en ga naar de website:
Index Externe Toegang Windows 7/8/8.1... 2 Externe Toegang Windows 10/10.1... 5 Externe Toegang MAC OS X... 8 Instructie verkrijgen van een Token code...11 Externe Toegang eerste gebruik Windows 7/8/8.1...13
Nadere informatieFirewall van de Speedtouch 789wl volledig uitschakelen?
Firewall van de Speedtouch 789wl volledig uitschakelen? De firewall van de Speedtouch 789 (wl) kan niet volledig uitgeschakeld worden via de Web interface: De firewall blijft namelijk op stateful staan
Nadere informatieSettings for the C100BRS4 MAC Address Spoofing with cable Internet.
Settings for the C100BRS4 MAC Address Spoofing with cable Internet. General: Please use the latest firmware for the router. The firmware is available on http://www.conceptronic.net! Use Firmware version
Nadere informatieDE NETWERKPRINTER INSTALLEREN
DE NETWERKPRINTER INSTALLEREN MTSO-INFO-EXTRA 4 VAKGROEP MTSO 2001 Faculteit PSW Universiteit Antwerpen Contact: prof. dr. Dimitri Mortelmans (dimitri.mortelmans@ua.ac.be) Tel : +32 (03) 820.28.53 - Fax
Nadere informatieXiris handleiding Onderhoudsmodule & database onderhoud
Xiris handleiding Onderhoudsmodule & database onderhoud Copyright 2011 FP-Ruys. FP-Ruys kan geen aansprakelijkheid aanvaarden voor schade die het gevolg is van enig fout in deze handleiding of verkeerd
Nadere informatieInleiding Practicum Operating Systems
Inleiding Practicum Operating Systems Mattias Holm & Kristian Rietveld Doel - In komende 3 practica zullen we gaan werken met een custom OS. - Kort introduceren van: - Hardware. - Kernel. - Tools. - De
Nadere informatieHandleiding NL pagina 2. Manual UK page 6. Network Settings
Handleiding NL pagina 2 Manual UK page 6 Network Settings 2 NEDERLANDS Netwerkinstellingen Inhoudsopgave Netwerkinstellingen voor Windows 98 en ME... 2 Netwerkinstellingen voor Windows 2000 en XP... 3
Nadere informatieMet deze module heeft u de mogelijkheid om gemakkelijk, snel en efficiënt uw documenten als naslag in Unit 4 Multivers te koppelen.
Handleiding Scan+ Introductie Met Scan+ gaat een lang gekoesterde wens voor vele gebruikers van Unit 4 Multivers in vervulling: eenvoudig koppelen van documenten in relatiebeheer of documentmanagement
Nadere informatieLinux Quickstart Cygwin via HTTP
Linux Quickstart Cygwin via HTTP Deze Quickstart-installatie is bedoeld voor mensen welke overnieuw moeten beginnen omdat hun laptop is gecrashed, of op een andere manier hun gegevens zijn kwijtgeraakt.
Nadere informatieIndividuele opdracht - PENCIL - Kenny Goorts 26 mei, 2012
Individuele opdracht - PENCIL - Kenny Goorts 26 mei, 2012 1 Contents 2 1 wat is het Pencil is animatie/teken software voor Mac, Windows en Linux. Je kan er de traditionele handgetekende animatie mee tekenen
Nadere informatieAccelerometer project 2010 Microcontroller printje op basis van de NXP-LPC2368
Accelerometer project 2010 Microcontroller printje op basis van de NXP-LPC2368 Handleiding bij het gebruik van een microcontroller in het Accelerometerproject (Project II) Er zijn speciaal voor het Accelerometerproject
Nadere informatieEDK Walkthrough: Hardwareontwerp met GPIO en UART Deel 1
EDK Walkthrough: Hardwareontwerp met GPIO en UART Deel 1 1. Doel Kennismaking met de EDK van Xilinx: - begrijpen van de ontwerpomgeving en design flow - aanmaken van een Xilinx Platform Studio project
Nadere informatieZonder deze toestemming krijg je meldingen zoals in de volgende plaatjes wanneer je bijvoorbeeld de tekstverwerker probeert op te starten.
Inhoud Java beveiliging... 1 Beveiligingscertificaat downloaden... 3 Java beveiliging instellen... 4 Beveiligingscertifcaat installeren... 10 Applets de eerste keer opstarten... 13 Java beveiliging Enkele
Nadere informatieES1 Project 1: Microcontrollers
ES1 Project 1: Microcontrollers Les 5: Timers/counters & Interrupts Timers/counters Hardware timers/counters worden in microcontrollers gebruikt om onafhankelijk van de CPU te tellen. Hierdoor kunnen andere
Nadere informatieCloud2 Online Backup - CrashplanPRO
Cloud2 Online Backup - CrashplanPRO Handleiding- CrashplanPRO - Online Backup Download de clients hier: Windows 32- bit: http://content.cloud2.nl/downloads/back01- cra.backupnoc.nl/crashplan_x86.exe Windows
Nadere informatieInstructieblad. 6.1 PDF-bestand downloaden
6.1 PDF-bestand downloaden PDF-bestand downloaden Als je teksten, foto s of muziek van het internet wil opslaan op je computer, noem je dat downloaden. De teksten, foto s en de muziek noemen we bestanden.
Nadere informatie