ES1 Project 1: Microcontrollers

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "ES1 Project 1: Microcontrollers"

Transcriptie

1 ES1 Project 1: Microcontrollers Les 1: Installeren en verifiëren van de SDE Door Hugo Arends, augustus 2012 Microcontrollers Een microcontroller is een elektronische component dat gebruikt wordt om (complexe) besturingen te realiseren. Elektrische signalen van sensoren die binnen komen worden door de microcontroller bewerkt en omgezet naar elektrische stuursignalen. De bewerking van de data in een microcontroller wordt geschreven door programmeurs. Zij programmeren de microcontroller middels een Software Development Environment (SDE). De microcontroller waarvan gebruik gemaakt wordt tijdens project 1 is de ATmega32A van de firma Atmel. Dit wordt een 8-bit microcontroller genoemd, omdat er met 8-bits parallel gewerkt wordt. Het programmeren van deze microcontroller gebeurd met een SDE die ook afkomstig is van Atmel: AVR Studio. Meer informatie over deze microcontroller vind je in de datasheet: AVR Studio In deze eerste les starten we met het downloaden en installeren we AVR Studio. Download de laatste versie van de installer van AVR Studio 6 van de website van Atmel. Installeer AVR Studio 6. Dit kan even duren, want de installatie van de huidige versie AVR Studio 6 kent erg veel files. De mogelijkheden van een SDE leren kennen doe je het beste door deze veel te gebruiken. Dat is exact wat we tijdens de komende lessen en in project 1 gaan doen. Start AVR Studio. Het volgende scherm verschijnt: Toolbars Inhoud van files Files binnen een project Messages 1

2 Hello World! Bij het programmeren is het gebruikelijk een zgn. Hello World! programma te schrijven op het moment dat je met een nieuw project begint. Op die manier verifieer je snel of de setup van je SDE en/of hardware correct is. In een microcontroller project betekent dat vaak dat er wordt geprobeerd een LED te laten knipperen. Bij deze eerste les gaan we dat simuleren. De volgende les gebruiken we de hardware. Start een nieuw project door op de Start Page op New Project te klikken. Selecteer C/C++ en vervolgens GCC C Executable Project. Geef het project de Name: HelloWorld (De Solution name veranderd automatisch mee) Druk op OK. 2

3 Er verschijnt een window met de vraag voor welke microcontroller we software willen ontwikkelen. Selecteer ATmega32. Druk op OK. In de Solution Explorer is het project HelloWorld te zien. Daaronder staan twee mappen en één file: Dependencies: In deze map komen de files te staan waarvan het project afhankelijke is. Denk bijv. aan header files. Dit gebeurd zodra een project gecompileerd is. Output Files: In deze map komen de output files van het project. Denk bijv. aan de file die geprogrammeerd kan worden in de target hardware. Ook dit gebeurd pas zodra het project succesvol gecompileerd is. HelloWorld.c: Een source file welke automatisch toegevoegd is aan het project. Tevens is de file HelloWorld.c geopend in de editor. Er is zelfs al een begin gemaakt met de code. Verander de inhoud van de file HelloWorld.c zoals hiernaast staat aangegeven. Save de file. 3

4 Open de Properties van het project (ALT+F7). Klik op de tab Toolchain en vervolgens het kopje Symbols. Voeg het volgende symbol toe: F_CPU= Hiermee is binnen het hele project de define F_CPU bekent, waarmee de klokfrequentie van het systeem wordt geduid. Pas ook nog het optimalisatie level aan. Klik op de tab Optimization en vervolgens het kopje Optimization Level. Selecteer het level None (-O0). Hiermee wordt de code niet geoptimaliseerd, wat in dit geval niet wenselijk is, aangezien het om een erg eenvoudig project gaat. Save de instellingen (CTRL+S) en sluit het venster. Om van de C code een executable file te creëren, moet de solution gebuild worden. Build de solution (F7). Bekijk na het builden de inhoud van de Solution Explorer nogmaals. In de mappen Dependencies en Output Files zijn nu de files zichtbaar. Gefeliciteerd! Dit is je eerste project in AVR Studio!! Simulator Maar wat doet dit project nu eigenlijk? Laten we dat eens gaan bekijken met de simulator. Een simulator is een krachtig middel om je code te debuggen. Het simuleert namelijk de hardware waardoor je de code kunt testen zonder dat je daadwerkelijk hoeft te beschikken over de hardware. Eerst laten we AVR Studio weten welke debugger we willen gebruiken. Selecteer in de toolbar de optie No tool selected. 4

5 De properties van het project HelloWorld wordt geopend met het tabblad Tool geselecteerd. Selecteer bij het selectievak Selected debugger/programmer de AVR Simulator. Save de file en sluit af. Merk op dat de eerder optie No Debugger in de toolbar veranderd is naar AVR Simulator. Voordat we de debugger starten moeten we aangeven waar we willen dat de debugger stopt. Dit wordt een Breakpunt genoemd. Plaats een breakpunt in de file HelloWorld.c. Selecteer de regel zoals hiernaast aangegeven en druk op F9. Er verschijnt een rode bal in de kantlijn en de regel wordt rood gemarkeerd ter indicatie dat de debugger hier zal stoppen. Start de debugger (ALT+F5). De file HelloWorld.c komt naar de voorgrond en we zien een gele pijl in de kantlijn verschijnen. De debugger is nu gestopt met het uitvoeren van code. We kunnen nu stap-voor-stap door de code gaan en bekijken wat het effect is. 5

6 Eerst openen we de I/O View. Hiermee kunnen we o.a. het effect van de instructies bekijken op de poorten. Druk op in de toolbar. Het venster van hiernaast verschijnt. Selecteer PORTB. Run de code met F5. De debugger stopt bij het breakpunt. Ga vervolgens stap-voor-stap door de code met de optie Step Over (F10). Bestudeer het effect van de instructies op de I/O View. Samenvatting Aan het einde van deze eerste les heb je AVR Studio geïnstalleerd en heb je een eerste project gemaakt en gedebugged. Experimenteer met de SDE door verschillende opties uit te proberen en nieuwe projecten aan te maken. Kijk ook nog eens op de site van Atmel, daar staan aardige video tutorials. Ben je tijdens de les nog niet zover gekomen dat je alles af hebt gekregen, voer de opdrachten dan voor de volgende les thuis uit. Tijd over Als je nog wat meer wilt oefenen, probeer dan het volgende. Looplicht Maak een nieuw project met de naam Looplicht en zorg ervoor dat er op PORTB een looplicht te zien is. Follow me Maak een nieuw project met de naam FollowMe en zorg ervoor dat: PB0 aan gaat zodra PA0 aan gaat PB0 uit gaat zodra PA0 uit gaat. TIP1: Lezen van poort A kan met de define PINA. TIP2: Tijdens het debugger kun je PINA0 een andere waarde geven door er in de I/O View op te klikken. In deze onderwijspublicatie is géén auteursrechtelijk beschermd werk opgenomen. 6

ES1 Project 1: Microcontrollers

ES1 Project 1: Microcontrollers ES1 Project 1: Microcontrollers Les 2: Architectuur ATmega32 en STK500 Door Hugo Arends, september 2012 Architectuur ATmega32 Een uitgebreide en gedetailleerde beschrijving van de ATmega32 microcontroller

Nadere informatie

ES1 Project 1: Microcontrollers

ES1 Project 1: Microcontrollers ES1 Project 1: Microcontrollers Les 3: Eenvoudige externe hardware & hardware programmeren in C Hardware programmeren in C Inmiddels ben je al aardig op gang gekomen met het programmeren van microcontrollers.

Nadere informatie

ES1 Project 1: Microcontrollers

ES1 Project 1: Microcontrollers ES1 Project 1: Microcontrollers Les 5: Timers/counters & Interrupts Timers/counters Hardware timers/counters worden in microcontrollers gebruikt om onafhankelijk van de CPU te tellen. Hierdoor kunnen andere

Nadere informatie

A Quick Start Guide: AVR programmeren

A Quick Start Guide: AVR programmeren A Quick Start Guide: AVR programmeren In deze guide wordt uitgelegd hoe men kan beginnnen met het programeren van een ATMEL AVR microcontroller. Er zal een testprogramma uit de software library AVRlib

Nadere informatie

Installatie SQL: Server 2008R2

Installatie SQL: Server 2008R2 Installatie SQL: Server 2008R2 Download de SQL Server 2008.exe van onze site: www.2work.nl Ga naar het tabblad: Downloads en meld aan met: klant2work en als wachtwoord: xs4customer Let op! Indien u een

Nadere informatie

Installatiehandleiding. ixperion Word Import. voor Windows 2008 R2 64bit. Smartsite ixperion WordImport Implementatie. Copyright 2010-2011

Installatiehandleiding. ixperion Word Import. voor Windows 2008 R2 64bit. Smartsite ixperion WordImport Implementatie. Copyright 2010-2011 Installatiehandleiding ixperion Word Import voor Windows 2008 R2 64bit Copyright 2010-2011 Versie 1.0.0 Seneca 2011 1 Auteur: ing. Silvio Bosch Versiebeheer: Versie Status Datum Omschrijving en wijzigingen

Nadere informatie

Installatie SQL Server 2008R2

Installatie SQL Server 2008R2 Installatie SQL Server 2008R2 Download de SQL Server 2008.exe van onze site: www.2work.nl Ga naar tabblad: Downloads en meld aan met: klant2work en wachtwoord: xs4customer Let op! Indien u een Windows

Nadere informatie

Programmeren: Visual Basic

Programmeren: Visual Basic PETERSTUYVESANT COLLEGE INFORMATICA 2009-2010 Programmeren: Visual Basic Algemene Kennis: 01. Programmeren Programmeren is het schrijven van een computerprogramma, een concrete verzameling instructies

Nadere informatie

Accelerometer project 2010 Microcontroller printje op basis van de NXP-LPC2368

Accelerometer project 2010 Microcontroller printje op basis van de NXP-LPC2368 Accelerometer project 2010 Microcontroller printje op basis van de NXP-LPC2368 Handleiding bij het gebruik van een microcontroller in het Accelerometerproject (Project II) Er zijn speciaal voor het Accelerometerproject

Nadere informatie

Installatie van sqlserver

Installatie van sqlserver Installatie van sqlserver Download SQLserver 2005 Express basis van de website van 2work: www.2work.nl, tabblad downloads; beveiligde zone. De inlog gegevens kunnen via de helpdesk aangevraagd worden.

Nadere informatie

Installeren Adobe Flash Player

Installeren Adobe Flash Player Om uw afzetkeuze en celindeling online in te vullen, moet het programma Flash geïnstalleerd zijn op uw computer. Mocht dit nog niet op uw computer staan, dan krijgt u automatisch een foutmelding zodra

Nadere informatie

Installatie SQL Server 2014

Installatie SQL Server 2014 Installatie SQL Server 2014 Download de SQL Server Express net advanced Services van de website: https://www.microsoft.com/en-us/download/details.aspx?id=42299 klik op Download. Als u een 64 bit variant

Nadere informatie

ARDUINO COMPILATIE ALLE ARTIKELEN UIT ELEKTOR 216 PAGINA S

ARDUINO COMPILATIE ALLE ARTIKELEN UIT ELEKTOR 216 PAGINA S BEST-OF SERIE ARDUINO COMPILATIE ALLE ARTIKELEN UIT ELEKTOR 216 PAGINA S SELECT LEARN DESIGN SHARE Inhoud Pagina Titel Editie Pagina's Arduino met Atmel Studio 12-201 7 10 C-modules 11-201 8 18 Extreem

Nadere informatie

2. Wanneer moet ik een afbeelding verkleinen?

2. Wanneer moet ik een afbeelding verkleinen? Appendix B. Beeldmateriaal en Blackboard 1. Inleiding...1 2. Wanneer moet ik een afbeelding verkleinen?...1 3. Het formaat van een afbeelding wijzigen...2 4. Een afbeelding comprimeren...4 5. Een uitsnede

Nadere informatie

Installatie SQL Server 2012

Installatie SQL Server 2012 Installatie SQL Server 2012 Download de SQL Server express net Advanced Services van de website: https://www.microsoft.com/en-us/download/details.aspx?id=29062 klik op Download. Als u een 64 bit variant

Nadere informatie

INSTALLATIE HANDLEIDING

INSTALLATIE HANDLEIDING INSTALLATIE HANDLEIDING SKELLET Kompellaan 11, 3600 Genk, België Inhoudsopgave 1 Software downloaden... 2 2 Software installeren... 3 3 SketchUp instellen voor Skellet... 5 3.1 Template instellen... 5

Nadere informatie

Introductie testtooling Wink

Introductie testtooling Wink Introductie testtooling Wink SYSQA B.V. Almere Datum : 10-04-2013 Status : 1.0 Opgesteld door : Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 16 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 1.1 Opbouw... 3 2 Wink... 4 2.1 Wat

Nadere informatie

Aanvullend bestand Meer doen met uw Samsung Galaxy Tab

Aanvullend bestand Meer doen met uw Samsung Galaxy Tab 1 Aanvullend bestand Meer doen met uw Samsung Galaxy Tab In dit aanvullende PDF-bestand staat een overzicht van wijzigingen van het boek in combinatie met een Samsung Galaxy tablet met Android 5 1 Foto

Nadere informatie

Selenium IDE Webdriver. Introductie

Selenium IDE Webdriver. Introductie Selenium IDE Webdriver Het Wielsem 10, 5231 BW s- Hertogenbosch, telefoon 073-6409311 e- mail info@testwork.nl internet http://www.testwork.nl 1 Inhoudsopgave 1 Inhoudsopgave... 2 2 Selenium IDE... 3 3

Nadere informatie

1. Hardware Installatie...3 2. Installatie van Quasyscan...6 A. Hoe controleren of je een actieve internetverbinding hebt?...6 B.

1. Hardware Installatie...3 2. Installatie van Quasyscan...6 A. Hoe controleren of je een actieve internetverbinding hebt?...6 B. Quasyscan 1. Hardware Installatie...3 2. Installatie van Quasyscan...6 A. Hoe controleren of je een actieve internetverbinding hebt?...6 B. Zodra er een internetverbinding tot stand is gebracht...7 C.

Nadere informatie

NetBeans tutorial, Rik Eshuis, Kees Huizing versie 2.2 Augustus 2009

NetBeans tutorial, Rik Eshuis, Kees Huizing versie 2.2 Augustus 2009 NetBeans tutorial, Rik Eshuis, Kees Huizing versie 2.2 Augustus 2009 NetBeans is een IDE voor (o.a.) Java, een programma waarmee je Javaprogramma's kunt schrijven en uitvoeren. Deze tutorial bevat informatie

Nadere informatie

Kwalitan op de Mac. Kwalitan op de Mac pagina 1

Kwalitan op de Mac. Kwalitan op de Mac pagina 1 Kwalitan op de Mac Kwalitan is ontwikkeld als een programma dat werkt binnen een Windows omgeving. Er is geen aparte Mac-versie van Kwalitan. Toch kan Kwalitan ook gebruikt worden op een Mac, omdat er

Nadere informatie

Installatie handleiding Basware Virtual Printer

Installatie handleiding Basware Virtual Printer P a g i n a 1 Installatie handleiding Basware Virtual Printer P a g i n a 2 Welkom bij Basware Virtual Printer Basware Virtual Printer is een dienst voor het versturen van elektronische facturen aan uw

Nadere informatie

Installeren van de Arduino programmeer omgeving

Installeren van de Arduino programmeer omgeving Installeren van de Arduino programmeer omgeving Voor het programmeren van de Arduino maakt het niet uit welk besturingssysteem je gebruikt. Je kunt het downloaden voor Windows, OS X en Linux. Op deze link

Nadere informatie

Voeler ingang van de ilog recorder. Stop de temperatuurvoeler

Voeler ingang van de ilog recorder. Stop de temperatuurvoeler 1) Standaard interface (EA-INT) Oud model. 2) Universele interface (EA-INT-U) Nieuw model. Beide interfaces hebben een DB9 (9 pins) connector en uw PC heeft een RS232 seriële poort nodig. Escort ilog Dataloggers

Nadere informatie

Werkomgeving. Android Studio. Android - werkomgeving 1/6

Werkomgeving. Android Studio. Android - werkomgeving 1/6 Android - werkomgeving 1/6 Werkomgeving Android Studio Installatie Ga naar de volgende URL: http://developer.android.com/sdk/index.html Klik op de knop "Download Android Studio for Windows" om het programma

Nadere informatie

Handleiding software USB PIC DEV. BOARD

Handleiding software USB PIC DEV. BOARD Handleiding software USB PIC DEV. BOARD V2.0 M.F. van Lieshout & J.G.W. Carpaij 21-03-2006 Handleiding software USB PIC DEV. BOARD Algemene informatie Hier volgt eerst wat algemene informatie over het

Nadere informatie

Eenvoudig overstappen naar Windows 7 (ik heb Windows XP)

Eenvoudig overstappen naar Windows 7 (ik heb Windows XP) Eenvoudig overstappen naar Windows 7 (ik heb Windows XP) Werk je met Windows XP? Hoewel Windows 7 dan geen upgrade-installatie ondersteunt, kun je toch eenvoudig van Windows XP naar Windows 7 overstappen

Nadere informatie

CONFIGURATIEHANDLEIDING. File Exchange

CONFIGURATIEHANDLEIDING. File Exchange CONFIGURATIEHANDLEIDING File Exchange Contents Contents... 2 1. Benodigde software... 3 1.1. Geostar 200/250... 3 1.1.1. Sync Software... 3 1.1.2. Sync Account... 3 1.1.3. Perceel Manager... 3 1.2. Viper4...

Nadere informatie

Een website maken met Joomla!

Een website maken met Joomla! Een website maken met Joomla! In deze workshop gaan we laten zien hoe werken met Joomla! Maar eerst, wat is Joomla!? Joomla is een Content Management Systeem (CMS). Het is een software die je op een webserver

Nadere informatie

Configuration software van de Agility installeren op een Windows 64 bits

Configuration software van de Agility installeren op een Windows 64 bits Configuration software van de Agility installeren op een Windows 64 bits SEPTEMBRE 2010 Deze handleiding geeft stapsgewijs aan hoe de Configuration Software onder een Windows 64 bits geïnstalleerd wordt,

Nadere informatie

Installatie en gebruik muziekprogramma NoteWorthy Composer

Installatie en gebruik muziekprogramma NoteWorthy Composer Installatie en gebruik muziekprogramma NoteWorthy Composer Installatie Onder de link NWC downloaden staat een programma nwcsetup.exe. Dit programma moet geinstalleerd worden op de eigen computer. Ga hiervoor

Nadere informatie

HANDLEIDING INFOGRAPHIC SOFTWARE Versie 2.3 / jan 2014

HANDLEIDING INFOGRAPHIC SOFTWARE Versie 2.3 / jan 2014 HANDLEIDING INFOGRAPHIC SOFTWARE Versie 2.3 / jan 2014 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Systeemvereisten... 3 3. Installeren van de software... 4 4. Programma instellingen... 5 5. Importeren van een

Nadere informatie

Handleiding. Thuisgebruik. N@Tschool! elo.nordwincollege.nl

Handleiding. Thuisgebruik. N@Tschool! elo.nordwincollege.nl Handleiding N@Tschool! Thuisgebruik elo.nordwincollege.nl Inhoudsopgave 1.0 Inleiding... 3 2.0 Hoe kan ik thuis inloggen op N@Tschool!... 4 3.0 Stel je browser in voor het gebruik van N@Tschool!... 5 3.1

Nadere informatie

Voeler ingang van de ilog recorder. Stop de temperatuurvoeler

Voeler ingang van de ilog recorder. Stop de temperatuurvoeler 1) Standaard interface (EA-INT) Oud model. 2) Universele interface (EA-INT-U) Nieuw model. Beide interfaces hebben een DB9 (9 pins) connector en uw PC heeft een RS232 seriële poort nodig. Escort ilog Dataloggers

Nadere informatie

Handleiding Geluidsopname maken

Handleiding Geluidsopname maken Handleiding Geluidsopname maken Document: Handleiding Geluidsopname maken Datum: 6 juli 2015 Versie: 2.0 Auteur: Ingrid de Bont Inhoudsopgave 1 Introductie... 3 2 Benodigdheden... 3 3 Audacity software

Nadere informatie

Shakespeak. Een praktische handleiding voor docenten

Shakespeak. Een praktische handleiding voor docenten Shakespeak Een praktische handleiding voor docenten 1 Inhoudsopgave I. Wat is Shakespeak?... 3 II. Shakespeak gebruiksklaar maken... 4 III. Vragen toevoegen... 5 IV. Instellingen en lay out aanpassen...

Nadere informatie

HANDLEIDING CAMERASYSTEEM. Open eerst een webbrowser naar keuze: bij voorkeur

HANDLEIDING CAMERASYSTEEM. Open eerst een webbrowser naar keuze: bij voorkeur HANDLEIDING CAMERASYSTEEM Korte inhoud: 1. Java Installeren 2. Software Installeren. 3. Software gebruik 1. Java Installeren: Open eerst een webbrowser naar keuze: bij voorkeur firefox of internet explorer

Nadere informatie

Installatiehandleiding Standard Parts Solid Edge 2019

Installatiehandleiding Standard Parts Solid Edge 2019 Solid Edge 2019 Deze handleiding kan ook gebruikt worden voor het installeren van de van eerdere Solid Edge versies. Gebruik dit document alleen voor de eerste schone installatie van de. Zijn de al een

Nadere informatie

ershandleiding user guide

ershandleiding user guide Moditech Rescue Solutions B.V. Koningspade 16-B 1718 MN Hoogwoud tel.: +31 (0)226 412 900 fax: +31 (0)226 412 909 url: www.moditech.com e-mail: info@moditech.com Copyright: Moditech Rescue Solutions B.V.

Nadere informatie

EmbroideryDesign Store

EmbroideryDesign Store EmbroideryDesign Store Wat kan ik met Buzztools? 1 Bekijken en afdrukken van je borduurpatronen (van vele merkenborduurbestanden) vanaf harde schijf of cd rom. Ook alle ingezipte patronen kunnen bekeken

Nadere informatie

ATtiny13. Versie 01 : augustus Many van Krieken Page 1

ATtiny13. Versie 01 : augustus Many van Krieken Page 1 ATtiny13 Versie 01 : augustus 2012 Many van Krieken Page 1 Proces programmeren ATtiny13 (deel 1) In onderstaande stappen wordt de ATtiny13 geprogrammeerd in de programmeeromgeving voor gebruik in het timerrelais.

Nadere informatie

Handleiding: CitrixReceiver installeren voor thuisgebruik.

Handleiding: CitrixReceiver installeren voor thuisgebruik. Handleiding: CitrixReceiver installeren voor thuisgebruik. Deze handleiding is gemaakt om een privé pc geschikt te maken om op het netwerk van MEE te kunnen werken. Zodra het met de onderstaande stappen

Nadere informatie

INSTALLATIE VAN DE BelD KAARTLEZER

INSTALLATIE VAN DE BelD KAARTLEZER INSTALLATIE VAN DE BelD KAARTLEZER 1. Inleiding Om toegang te krijgen tot het systeem van de Orde van Architecten Vlaamse Raad waarmee u uw digitaal visum kan verkrijgen, dient u te beschikken over een

Nadere informatie

Instellen back up Microsoft SQL database Bronboek Professional

Instellen back up Microsoft SQL database Bronboek Professional Instellen back up Microsoft SQL database Bronboek Professional In deze handleiding word een drietal punten besproken. Deze punten zijn allen noodzakelijk voor het inrichten van een goede back up voor de

Nadere informatie

AAN DE SLAG VERSIE 3.3.0.8

AAN DE SLAG VERSIE 3.3.0.8 AAN DE SLAG VERSIE 3.3.0.8 First Keys 3 maakt gebruik van Clevy Dyscover, klanken software en toetsenbord layout. www.clevy.nl AAN DE SLAG First Keys software is een introductie voor het werken met het

Nadere informatie

Instructie Instellen Citrix (thuis)werkplek Detron-Online

Instructie Instellen Citrix (thuis)werkplek Detron-Online Instructie Instellen Citrix (thuis)werkplek Detron-Online Pagina: 1/ 26 Inhoudsopgave Algemeen...3 Microsoft Windows...4 Instellen Internet Explorer...4 Certificaten installeren:...4 Weergave aanpassen:...6

Nadere informatie

Handleiding ISaGRAF. Wil men het programma bewaren, dan is het verstandig een back-up te maken: C9 Back-up / Restore

Handleiding ISaGRAF. Wil men het programma bewaren, dan is het verstandig een back-up te maken: C9 Back-up / Restore Handleiding ISaGRAF C Handleiding ISaGRAF Deze handleiding beoogt een korte samenvatting te geven van handelingen die verricht moeten worden om met behulp van ISaGRAF een PLC-programma te schrijven en

Nadere informatie

Handleiding voor installatie en gebruik van

Handleiding voor installatie en gebruik van Handleiding voor installatie en gebruik van Opticon OPN-2001 Data Collector Inhoud pakket: - OPN-2001 - USB Communicatie kabel - Neckstrap Voordat u kunt communiceren met de OPN-2001 dient u de volgende

Nadere informatie

Installatie Online Backup

Installatie Online Backup Installatie Handleiding Online Backup Handleiding Versie 1.1 Installatie Online Backup Lucrasoft B.V. Noordeinde 88 3341 LW Hendrik Ido Ambacht t +31 (0)78 68 11 500 f +31 (0)78 620 94 04 w www.lucrasoft.nl

Nadere informatie

Handleiding Sportlink Club

Handleiding Sportlink Club Handleiding Sportlink Club Dit document is automatisch gegenereerd. We raden u aan de handleiding online te raadplegen via www.sportlinkclub.nl/support. 1. Installatiehandleiding.........................................................................................

Nadere informatie

Installatie Steam. 2 Open Internet Explorer. 3 Typ de volgende link in de navigatiebar : https://naamvancallcenter.steam.eu.com/tmsteam.

Installatie Steam. 2 Open Internet Explorer. 3 Typ de volgende link in de navigatiebar : https://naamvancallcenter.steam.eu.com/tmsteam. Installatie Steam. 1 Sluit uw headset aan op de computer. Deze headset mag van elke kwaliteit zijn; vanzelfsprekend zal het geluid beter zijn naarmate de headset beter is. De enige vereiste is dat de aansluiting

Nadere informatie

Aanvullend bestand Meer doen met uw Samsung Galaxy Tab

Aanvullend bestand Meer doen met uw Samsung Galaxy Tab 1 Aanvullend bestand Meer doen met uw Samsung Galaxy Tab In dit aanvullende PDF-bestand staat een overzicht van wijzigingen van het boek in combinatie met een Samsung Galaxy tablet met Android 5 en Android

Nadere informatie

Starten met Kodu Gamelab

Starten met Kodu Gamelab Starten met Kodu Gamelab Kodu Curriculum: Starten met toetsenbord en muis PC Requirements Kodu heeft een windows system nodig DirectX9 graphics Shader Model 2.0 of hoger Hoe je directx versie te checken

Nadere informatie

Installatie Epson TM-T88III/TM-T88IV t.b.v. OnlineKassa.nl

Installatie Epson TM-T88III/TM-T88IV t.b.v. OnlineKassa.nl Installatie Epson TM-T88III/TM-T88IV t.b.v. OnlineKassa.nl Voor Windows XP 1 Voordat u begint met de installatie: 1 Controleer eerst welk type bonprinter u heeft. Het type bonprinter vindt u achter op

Nadere informatie

SI-Profinet. Unidrive M200-M400 en Siemens S PLC (TIA portal)

SI-Profinet. Unidrive M200-M400 en Siemens S PLC (TIA portal) Omschrijving: In dit document wordt stap voor stap uitgelegd hoe met TIA portal de communicatie opgezet kan worden tussen een Siemens S7-500 PLC en een Unidrive M400 met V2 module. Dit document behandelt

Nadere informatie

Versturen van email vanuit een Delphi VCL toepassing

Versturen van email vanuit een Delphi VCL toepassing Versturen van email vanuit een Delphi VCL toepassing Voor Delphi bestaan uiteraard verschillende libraries om emails te versturen, maar in dit voorbeeld wordt een C# Dotnet library gebruikt en aangesproken

Nadere informatie

Handleiding Shakespeak

Handleiding Shakespeak Handleiding Shakespeak 1. Inhoudsopgave 2. Shakespeak bij Hogeschool VHL... 2 3. Shakespeak gebruiksklaar maken... 3 a. Uw account... 3 b. De plugin... 3 4. Vragen toevoegen... 4 5. Instellingen en lay-out

Nadere informatie

LOG4OM Amateur Radio Software

LOG4OM Amateur Radio Software LOG4OM Amateur Radio Software Door Daniele Pistollato IW3HMH SnelStart Gids Door Terry Genes G4POP vertaling: Eline Kleibrink Log4OM Snelstart Eerste set-up van Log4OM: Installatie Zorg ervoor dat Log4om

Nadere informatie

Repaircenter Leidsekade 23 2266 BH Leidschendam Tel: 06-54760475 Fax: 070-3275561 info@atis-benzing.nl www.atis-benzing.nl

Repaircenter Leidsekade 23 2266 BH Leidschendam Tel: 06-54760475 Fax: 070-3275561 info@atis-benzing.nl www.atis-benzing.nl Repaircenter Leidsekade 23 2266 BH Leidschendam Tel: 06-54760475 Fax: 070-3275561 info@atis-benzing.nl www.atis-benzing.nl Handleiding USB Drivers Club Systeem Win 98, Win Me Win 2000, WinXP, Win2003 Hoofdstuk

Nadere informatie

Installeren software FSM2000 FSM2000. Anna van Schuurmanstraat 412 5344 TW OSS. www.hr-electronics.nl

Installeren software FSM2000 FSM2000. Anna van Schuurmanstraat 412 5344 TW OSS. www.hr-electronics.nl FSM2000 Anna van Schuurmanstraat 412 5344 TW OSS www.hr-electronics.nl Installeren FSM2000 Versie 1.05 Pagina 1 van 5 Document versie: 1.00 Met het programma FSM2000 versie 1.05 is het mogelijk om zelf

Nadere informatie

Installatie-instructies

Installatie-instructies Installatie-instructies Inhoud Software installeren 2 Hoe installeer ik Coach Junior voor het VMBO? Software instellen 4 Wat moet ik instellen zodat de software goed werkt? Hardware aansluiten 6 Mogelijke

Nadere informatie

13 tips tegen een trage PC. Een trage PC, wat zijn de mogelijkheden om dit te voorkomen of te verhelpen: 1.Taakbeheer.

13 tips tegen een trage PC. Een trage PC, wat zijn de mogelijkheden om dit te voorkomen of te verhelpen: 1.Taakbeheer. 13 tips tegen een trage PC. Een trage PC, wat zijn de mogelijkheden om dit te voorkomen of te verhelpen: 1.Taakbeheer. Houd de Ctrl-toets en de Shift-toets beide ingedrukt en tik met je vinger op de Esc-toets.

Nadere informatie

RTC Opleidingen Beckhoff TwinCAT. Voorbereiding

RTC Opleidingen Beckhoff TwinCAT. Voorbereiding Voorbereiding Beckhoff Automation bvba Belgium Rudi Grouset v3.3-10/11/2014 Voorbereiding voor het volgen van de Beckhoff training Om de opleidingsdagen bij Beckhoff succesvol te laten doorgaan vragen

Nadere informatie

Inhoud Inhoud. Over dit boek 7. 1 Eclipse IDE (Integrated Development Environment) 9. 2 Functionele specificatie 13

Inhoud Inhoud. Over dit boek 7. 1 Eclipse IDE (Integrated Development Environment) 9. 2 Functionele specificatie 13 5 Inhoud Inhoud Over dit boek 7 1 Eclipse IDE (Integrated Development Environment) 9 2 Functionele specificatie 13 3 Implementatie grafische gebruikersinterface 31 4 De klassen en methoden 57 5 Technische

Nadere informatie

Installeren van het programma Shop Pro versie 6

Installeren van het programma Shop Pro versie 6 Installeren van het programma Shop Pro versie 6 HET PROGRAMMA WERKT ZOWEL ONDER WINDOWS XP, WINDOWS VISTA ALS WINDOWS 7. 1 Inhoud van de cd Op de cd staan 4 mappen Drivers Dit zijn bijkomende drivers voor

Nadere informatie

MEEST GESTELDE VRAGEN

MEEST GESTELDE VRAGEN MEEST GESTELDE VRAGEN MC Start software Versie 13.0 Juni 2019 Kantoor MOUS Software B.V. Postbus 42 7040 AA s-heerenberg Tel: 0314 665385 www.moussoftware.com Meest Gestelde Vragen 2 Inhoudsopgave Meest

Nadere informatie

De Arduino-microcontroller in de motorvoertuigentechniek (8)

De Arduino-microcontroller in de motorvoertuigentechniek (8) De Arduino-microcontroller in de motorvoertuigentechniek (8) E. Gernaat (ISBN 978-90-79302-11-6) 1 Assembly (Assembleertaal) 1.1 Inleiding De Arduino kan ook in assembleertaal (assembly) worden geprogrammeerd.

Nadere informatie

Een eerste applicatie

Een eerste applicatie Een eerste applicatie 2.1 Inleiding Programmeren in Visual Basic.NET doe je niet alleen door regels met code te schrijven. Je begint met het ontwerpen van een venster in de design mode met allerlei controls,

Nadere informatie

Rabo CORPORATE CONNECT. Certificaatvernieuwing

Rabo CORPORATE CONNECT. Certificaatvernieuwing Rabo CORPORATE CONNECT Certificaatvernieuwing Inhoud 1 INLEIDING... 3 2 SYSTEEMVEREISTEN... 4 3 CERTIFICAAT VERNIEUWEN... 6 4 TROUBLESHOOTING... 8 5 ONDERSTEUNING EN SERVICE... 9 BIJLAGE 1 INSTALLATIE

Nadere informatie

Aanvullende informatie voor Windows 8.1

Aanvullende informatie voor Windows 8.1 1 Aanvullende informatie voor Windows 8.1 Oktober 2013 is een update van het besturingssysteem Windows 8 verschenen: Windows 8.1. Deze update bevat enkele kleine wijzigingen die het gebruik van Windows

Nadere informatie

MA!N Rapportages en Analyses

MA!N Rapportages en Analyses MA!N Rapportages en Analyses Auteur Versie CE-iT 1.2 Inhoud 1 Inleiding... 3 2 Microsoft Excel Pivot analyses... 4 2.1 Verbinding met database... 4 2.2 Data analyseren... 5 2.3 Analyses verversen... 6

Nadere informatie

Video s van een camcorder overzetten met FireWire

Video s van een camcorder overzetten met FireWire Quick Help Video s van een camcorder overzetten met FireWire Inhoudsopgave BENODIGDHEDEN:... 3 CAMCORDER MET FIREWIRE POORT... 3 FIREWIRE KABEL (IEEE)... 3 INTERNETVERBINDING... 3 PC/LAPTOP MET MINIMAAL

Nadere informatie

ershandleiding user guide

ershandleiding user guide Moditech Rescue Solutions B.V. Koningspade 16-B 1718 MN Hoogwoud tel.: +31 (0)226 412 900 fax: +31 (0)226 412 909 url: www.moditech.com e-mail: info@moditech.com Copyright: Moditech Rescue Solutions B.V.

Nadere informatie

Document. Name: Systemhound 2007 Getting started guide. Created: Roel van Baaren Raxco Software 7 April Revisions:

Document. Name: Systemhound 2007 Getting started guide. Created: Roel van Baaren Raxco Software 7 April Revisions: Document Name: Systemhound 2007 Getting started guide Created: Author Date Roel van Baaren Raxco Software 7 April 2008 Revisions: Author Date 1 Index Index... 2 Installatie van Systemhound 2007 server...

Nadere informatie

Installatie Epson TM-T88III/TM-T88IV t.b.v. OnlineKassa.nl

Installatie Epson TM-T88III/TM-T88IV t.b.v. OnlineKassa.nl Installatie Epson TM-T88III/TM-T88IV t.b.v. OnlineKassa.nl Voor Windows Vista 1 Voordat u begint met de installatie: 1 Controleer eerst welk type bonprinter u heeft. Het type bonprinter vindt u achter

Nadere informatie

Midi PDF Bladmuziek lezer

Midi PDF Bladmuziek lezer Inleiding. Ruim 20 ordners aan bladmuziek, meeste daarvan uitgeprint van een PDF. Even snel een nummer opzoeken wil dan ook niet, terwijl ik alles wel op alfabetische volgorde heb. Dat was het niet helemaal

Nadere informatie

Ipad gebruiken als extra scherm of buitenscherm met Yachtcontrol navigatie.

Ipad gebruiken als extra scherm of buitenscherm met Yachtcontrol navigatie. Ipad gebruiken als extra scherm of buitenscherm met Yachtcontrol navigatie. Inleiding Met behulp van het programma idisplay van ShapeServices. is het mogelijk om de ipad als extra scherm te gebruiken.

Nadere informatie

ITware maakt een directe verbinding met de database van uw webwinkel. Hiervoor Is een MySQL ODBC connector nodig, specifiek versie 5.1.11 32 bit.

ITware maakt een directe verbinding met de database van uw webwinkel. Hiervoor Is een MySQL ODBC connector nodig, specifiek versie 5.1.11 32 bit. Handleiding: Installeren ITware en ODBC driver ITware wordt ondersteund op de volgende besturingssystemen: - Windows Vista - Windows 7 (32 en 64 bit) - Windows 8 (32 en 64 bit) - Windows server 2003 -

Nadere informatie

Handleiding. Opslag Online voor Windows Phone 8. Versie augustus 2014

Handleiding. Opslag Online voor Windows Phone 8. Versie augustus 2014 Handleiding Opslag Online voor Windows Phone 8 Versie augustus 2014 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1. Inleiding 3 Hoofdstuk 2. Installatie 4 2.1 Downloaden van KPN Opslag Online QR Code 4 2.2 Downloaden van KPN

Nadere informatie

Client configuratie voor Synapse voor huisartsen

Client configuratie voor Synapse voor huisartsen Client configuratie voor Synapse voor huisartsen Inleiding: AZ Klina biedt als service aan zijn verwijzende artsen de mogelijkheid om de beelden van Medische Beeldvorming on-line te bekijken. Hiervoor

Nadere informatie

Onderstaande procedure voert u uit op de computer waarop u met de King Outlook-koppeling wilt gaan werken.

Onderstaande procedure voert u uit op de computer waarop u met de King Outlook-koppeling wilt gaan werken. INSTALLATIE VAN KING 5.47 OUTLOOK-KOPPELING Dit document beschrijft de installatie van de King Outlook-koppeling. De Outlook-koppeling moet geïnstalleerd worden op elke computer waarop u deze koppeling

Nadere informatie

Bestanden bewaren met SkyDrive

Bestanden bewaren met SkyDrive Bestanden bewaren met SkyDrive Wat is SkyDrive? Met SkyDrive (www.skydrive.live.com) kun je bestanden opslaan op een beveiligde, gratis website. De bestanden kun je overal ter wereld weer downloaden. De

Nadere informatie

SNEL HANDLEIDING KIT-2BNVR2W

SNEL HANDLEIDING KIT-2BNVR2W KIT-2BNVR2W Opstarten van het camera bewakingssysteem. 1. Sluit een monitor aan op de NVR (monitor niet inbegrepen in de KIT). 2. Sluit de NVR aan op het netwerk. 3. Sluit de NVR aan op het lichtnet met

Nadere informatie

Introductie. Driver Installatie

Introductie. Driver Installatie Product Beschrijving : ATS1235 en TX-9001-03-1 : Diagnose en programmering van de draadloze ontvanger en repeater Introductie Met de 868Gen2 Diagnostics Tool is het mogelijk een diagnose te maken van de

Nadere informatie

Installeren en configureren Océ printers in AutoCAD 2000

Installeren en configureren Océ printers in AutoCAD 2000 Installeren en configureren Océ printers in AutoCAD 2000 Met de komst van AutoCAD 2000 is het installeren en configureren van een Océ printer binnen AutoCAD drastisch veranderd. Om de driver juist te installeren

Nadere informatie

Hylafax client voor windows 7: wphfxwin7

Hylafax client voor windows 7: wphfxwin7 Hylafax client voor windows 7: wphfxwin7 Download Downloaden via deze link: https://sourceforge.net/projects/wphfforwin7/files/latest/download De download zal automatisch starten, Is dat niet het geval

Nadere informatie

Priva Blue ID Network scanner / Syslog Tool

Priva Blue ID Network scanner / Syslog Tool Priva Blue ID Network scanner / Syslog Tool Versie 1.3.15.0 Bladzijde 1 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Introductie:... 3 Systeemeisen:... 4 Installeren op een SX100:... 5 De Werking:... 6 Scannen van

Nadere informatie

INSTALLATIE IN PRINT INSTALLEREN. Aan de slag met Communicate In Print

INSTALLATIE IN PRINT INSTALLEREN. Aan de slag met Communicate In Print AAN DE SLAG INSTALLATIE In deze handleiding worden de stappen besproken die doorlopen worden bij het installeren van de volledige versie Communicate In Print LET OP! WANNEER U EERDER EEN VERSIE VAN IN

Nadere informatie

Beveiliging en controle van PaPyRuSdocumenten

Beveiliging en controle van PaPyRuSdocumenten Beveiliging en controle van PaPyRuSdocumenten De pdf-documenten die via BelfiusWeb PaPyRuS ter beschikking worden gesteld en die aangemaakt zijn vanaf 10 juni 2013, zullen op elektronische wijze gecertifieerd

Nadere informatie

Handleiding installatie Rental Dynamics

Handleiding installatie Rental Dynamics Handleiding installatie Rental Dynamics Versie: 1.1 Datum: 9 januari 2015 1. Inleiding Deze handleiding beschrijft de procedure voor de installatie van Rental Dynamics en de benodigde software. In hoofdstuk

Nadere informatie

Shakespeak. Een praktische handleiding voor docenten. Copyright UMC St Radboud, IWOO afdeling EKO

Shakespeak. Een praktische handleiding voor docenten. Copyright UMC St Radboud, IWOO afdeling EKO Shakespeak Een praktische handleiding voor docenten Copyright UMC St Radboud, IWOO afdeling EKO Inhoudsopgave I. Shakespeak binnen het UMC St Radboud 3 II. Shakespeak gebruiksklaar maken: 4 a. uw account

Nadere informatie

Fiery Driver Configurator

Fiery Driver Configurator 2015 Electronics For Imaging, Inc. De informatie in deze publicatie wordt beschermd volgens de Kennisgevingen voor dit product. 16 november 2015 Inhoud 3 Inhoud Fiery Driver Configurator...5 Systeemvereisten...5

Nadere informatie

Handleiding Artsenviewer Radiologie

Handleiding Artsenviewer Radiologie Handleiding Artsenviewer Radiologie Het Heilig Hart Ziekebhuis Leuven biedt u de mogelijkheid om via een webbased applicatie onderzoeken, uitgevoerd op de afdeling Radiologie, te raadplegen. Wij hopen

Nadere informatie

Handleiding FileSecure

Handleiding FileSecure Handleiding FileSecure FileSecure is een programma wat wordt gebruikt om documenten te beveiligen. En om beveiligde documenten te kunnen lezen/bewerken. FileSecure kent drie varianten: 1. Web versie, waarmee

Nadere informatie

Computer instellen voor de e-services

Computer instellen voor de e-services Computer instellen voor de e-services Inhoud 1. eid software installeren... 2 2. Java installeren... 4 3. Toelichting Internet Explorer / Mozilla Firefox... 5 4. Internet Explorer instellen... 6 a. Vertrouwde

Nadere informatie

U krijgt de melding dat uw browser geen cookies aanvaardt? Volg dan onderstaande weg om ze wel te accepteren.

U krijgt de melding dat uw browser geen cookies aanvaardt? Volg dan onderstaande weg om ze wel te accepteren. HELP BIJ HET RAADPLEGEN VAN HET PORTAAL HDP Hoe internet-cookies aanvaarden? U krijgt de melding dat uw browser geen cookies aanvaardt? Volg dan onderstaande weg om ze wel te accepteren. Internet Explorer

Nadere informatie