Microcontrollers Introductie INLMIC Jesse op den Brouw INLMIC/
|
|
- Quinten van den Velde
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Microcontrollers Introductie INLMIC Jesse op den Brouw INLMIC/
2 Microcontroller Uit Wikipedia A microcontroller (sometimes abbreviated µc or uc) is a small computer on a single integrated circuit containing a processor core, memory, and programmable input/output peripherals. 2
3 Relevantie De systeemingenieur is in staat systemen te bouwen met behulp van complexe componenten. Sleutelcompetenties hierbij zijn het analyseren, selecteren, configureren en programmeren van complexe componenten. Een microcontroller is een complexe digitale component die in vrijwel elk apparaat dat wij dagelijks gebruiken aanwezig is. De belangrijkste ontwerpparameters zijn snelheid, geheugenbeslag en energieconsumptie. 3
4 Relevantie In deze cursus worden de belangrijkste aspecten als interne opbouw, organisatie en programmering van een microcontroller besproken. Teneinde een goed inzicht in de interne werking van een microcontroller te verkrijgen wordt op assemblerniveau geprogrammeerd. 4
5 Onderwijs INLMIC-co1/pr1 Microcontrollers Theorie Jesse op den Brouw 7x2 uur Eén toets, beoordeeld met cijfer 1 t/m 10 Practicum Harry Broeders 7x2 uur Beoordeeld met een O/V Totaal 84 SBU (3 EC) 5
6 Waar in de opleiding? Voltijd Jaar 2, blok 1 Voorgaande vakken: INLDIG, DIGSE1, DIGSE2, GESPRG Gevolgd door: MICPRG Duaal Jaar 3, blok 1 Voorgaande vakken: INLDIG, DIGSE1, DIGSE2, GESPRG Gevolgd door: MICPRG 6
7 Leerdoelen Na deze onderwijseenheid kan de student: een eenvoudig microcontrollersysteem analyseren en configureren. uit een eenvoudige specificatie een algoritme opstellen. eenvoudige algoritmes vertalen in een assembly-programma. eenvoudige programma s verifiëren door simulatie. eenvoudige programma s verifiëren door demonstratie op een ontwikkelboard. 7
8 Keuze microcontroller Gekozen is voor de ATmega32(A) van de firma Atmel Eenvoudig om te leren en te gebruiken Wordt zeer veel in de praktijk gebruikt Veel te vinden op internet Goede en goedkope ontwikkelomgeving voor studenten Ontwikkelomgeving Goede IDE met assembler GNU C/C++ compiler Goedkope debug/tracer 8
9 Boek The AVR Microcontroller and Embedded Systems; Using Assembler and C Paperback 744 pagina's Pearson Education ISBN10: ISBN13: Let goed op: internationale editie, paperback 86,- bij bol.com Wordt ook gebruikt bij MICPRG 9
10 Alternatieve boeken Er zijn enkele alternatieven Embedded System Design With The Atmel Avr Microcontroller (Engels, C) Programming and Customizing the Avr Microcontroller (Engels, gedateerd) AVR, hardware en C-programmering in de praktijk (Nederlands, C) AVR-microcontrollers (Nederlands, gedateerd, assembler, weinig info) Mikrocomputertechnik mit Controllern der Atmel AVR-RISC-Familie (Duits, C en assembler, volledig) AVR An Introductionary Course (Engels, assembler, gedateerd, niet volledig), 10
11 Week 1 Introductie microcontroller Wat is een computersysteem? Wat is een microcontroller? Typen processoren Opbouw van een microcontroller ALU Registers Multiplexers H1S1, H1S2, H1S3 (tm p20), H1S4 11
12 Week 2 Opbouw ATmega32 controller Registers Algemeen, IR, PC, SP, flags, statusregister Verwerking instructies Ophalen instructies, decoderen, uitvoeren Typen geheugen Registers, I/O, SRAM, Flash, eeprom Geheugenmap H2S1, H2S2, H3S1, H3S2, H3S4, H3S8 12
13 Week 2 vervolg Instructies Typen instructies Operands H2S1, H2S2, H3S1, H3S2, H3S4, H3S8 13
14 Week 3 Addressing modes Voorbeelden assemblerprogramma s Port I/O Lussen, vergelijken en beslissingen H3S3, H3S5, H3S6, H3S7, H4S1, (H4S2), H4S3, H5S1, H5S2, H6S1, H6S2, H6S3, H6S4, (H4S8) 14
15 Week 4 Stack Subroutine Parameteroverdracht Wachtlussen H4S2, H4S3, sheets 15
16 Week 5 Interrupt Timer H11S1, H11S3, H11S4, H10S1 (tm p331), H10S2, H11S2 16
17 Week 6 C en assembler Simpele variabelen Pointer, array s Beslissen Lussen (while, for, do-while) Functies H8S1 (tm p260), sheets 17
18 Week 7 Uitloop Bespreking proeftoets 18
19 Practicum Docent: Harry Broeders Aanwezigheid verplicht Beoordeling voldoende/onvoldoende Practicumkaart Voor het practicum stof bestuderen/programma ontwerpen 19
20 Practicum Week 1: tutorial Week 2: fouten opsporen, werking programma uitleggen Week 3: eenvoudig programma, zoek grootste getal Week 4: eenvoudig programma met I/O Week 5: stack, subroutines Week 6: interrupts, Timer/Counter 0 Week 7: uitloop 20
21 De Haagse Hogeschool, Delft
Onderwijseenheid INLMIC Inleiding microcontrollers
Studiebelasting: 3 CP Kwartaal: EQ1.1, EQ3D.1 Verantwoordelijke docenten: J.E.J. op den Brouw, B. Kuiper Opbouw onderwijseenheid. OEdeel kwt sbu theo pract proj toetswijze bs INLMIC-co1 1 42 14 Meerkeuze
Nadere informatieInleiding microcontrollers. Week 1 Introductie microcontroller Jesse op den Brouw (met dank aan Ben Kuiper) INLMIC/
Inleiding microcontrollers Week 1 Introductie microcontroller Jesse op den Brouw (met dank aan Ben Kuiper) INLMIC/2018-2019 Microcontroller Uit Wikipedia: A microcontroller (sometimes abbreviated µc or
Nadere informatieMicrocontrollers Week 1 Introductie microcontroller Jesse op den Brouw INLMIC/2014-2015
Microcontrollers Week 1 Introductie microcontroller Jesse op den Brouw INLMIC/2014-2015 Computersysteem Een systeem dat rekenkundige operaties, data manipulaties en beslissingen kan uitvoeren, aan de hand
Nadere informatieDe Arduino-microcontroller in de motorvoertuigentechniek (4)
De Arduino-microcontroller in de motorvoertuigentechniek () E. Gernaat (ISBN 978-90-7930--6) De Atmel ATmega38/P microcontroller. Uitvoering De ATmega38 is een microprocessor van de Amerikaanse firma ATMEL
Nadere informatieMicrocontrollers Week 4 Introductie microcontroller Jesse op den Brouw (met dank aan Ben Kuiper) INLMIC/
Microcontrollers Week 4 Introductie microcontroller Jesse op den Brouw (met dank aan Ben Kuiper) INLMIC/2018-2019 Week 3 Lussen Ontdenderen Stack Parameteroverdracht 2 Wachtlussen In een programma willen
Nadere informatieStudiewijzer Inleiding Digitale Techniek, versie 1.6, , J.E.J. op den Brouw
2018/2019 Elektrotechniek Semester 1.1 Studiewijzer Inleiding Digitale Techniek (E-INLDIG-13 ) 3 studiepunten Verantwoordelijk docent: Jesse op den Brouw J.E.J.opdenBrouw@hhs.nl Overige docent(en): Ben
Nadere informatieStudiewijzer Digitale Systeemengineering 1 (E-DIGSE1-13) 3 studiepunten
2018/2019 Elektrotechniek Semester 1.2 Studiewijzer Digitale Systeemengineering 1 (E-DIGSE1-13) 3 studiepunten Verantwoordelijk docent: Jesse op den Brouw J.E.J.opdenBrouw@hhs.nl Overige docent(en): Wasif
Nadere informatieStudiewijzer Digitale Systeemengineering , versie 1.7, , J.E.J. op den Brouw
2017/2018 Elektrotechniek Semester 1.2 Studiewijzer Digitale Systeemengineering 2 (E DIGSE2 13 ) 3 studiepunten Verantwoordelijk docent: Jesse op den Brouw J.E.J.opdenBrouw@hhs.nl Overige docent(en): Wasif
Nadere informatieDe AT90CAN microprocessor van ATMEL in de motorvoertuigentechniek (4)
De AT90CAN microprocessor van ATMEL in de motorvoertuigentechniek (4) Timloto o.s. / E. Gernaat / ISBN 978-90-79302-06-2 Op dit werk is de Creative Commens Licentie van toepassing. Uitgave: september 2012
Nadere informatieInterfacetechnieken Studiehandleiding
Interfacetechnieken Groep : ES2, ES3D Peter Bijl 1 September 2014 Inhoud 1 Inleiding... 3 1.1... Voorkennis... 3 1.2... Doelstellingen... 3 2 Beschrijving en beoordeling... 4 2.1... Hoofdfase voltijd...
Nadere informatieInleiding microcontrollers. Week 2 Introductie microcontroller Jesse op den Brouw (met dank aan Ben Kuiper) INLMIC/
Inleiding microcontrollers Week 2 Introductie microcontroller Jesse op den Brouw (met dank aan Ben Kuiper) INLMIC/2018-2019 Week 2 Datapad AVR-CPU Registers ALU Programmageheugen Fetch-decode-execute Instructies
Nadere informatieWat is Arduino? Arduino = microprocessor (Atmel)
Intro tot Arduino Wat is Arduino? Volgens de website: Arduino is an open-source electronics prototyping platform based on flexible, easy-to-use hardware and software. It's intended for artists, designers,
Nadere informatieMicrocontrollers Week 2 Opbouw ATmega32 controller, instructies Jesse op den Brouw INLMIC/2014-2015
Microcontrollers Week 2 Opbouw ATmega32 controller, instructies Jesse op den Brouw INLMIC/2014-2015 Blokdiagram ATmega32 2 ATmega32 Features 131 instructies 32 KB Flash ROM programmageheugen 2 KB Intern
Nadere informatieDe Arduino-microcontroller in de motorvoertuigentechniek (2)
De Arduino-microcontroller in de motorvoertuigentechniek (2) E. Gernaat (ISBN 978-90-79302-11-6) 1 Procescomputer 1.1 Microprocessoren algemeen De informatie-verwerking zoals is behandeld, is vrijwel geheel
Nadere informatieInleiding Digitale Techniek
Inleiding Digitale Techniek Week 1 Introductie Jesse op den Brouw INLDIG/2015-2016 Even voorstellen... ing. J.E.J. (Jesse) op den Brouw Elektrotechniek Digitale Techniek Software, hardware Embedded systems
Nadere informatieEmSE presentatie. Starten met de ATtiny2313: Een RGB powerled driver Kees Moerman, 13 juli 2010
EmSE presentatie Starten met de ATtiny2313: Een RGB powerled driver Kees Moerman, 13 juli 2010 Het probleem Ik wil een LED controller maken Voor zelfgemaakte RGB power-led lampjes Om aan mijn thuisnetwerk
Nadere informatieVan Poort tot Pipeline. Ben Bruidegom & Wouter Koolen-Wijkstra AMSTEL Instituut Universiteit van Amsterdam
Van Poort tot Pipeline Ben Bruidegom & Wouter Koolen-Wijkstra AMSTEL Instituut Universiteit van Amsterdam Van Poort tot Pipeline Pipeline processor One cycle machine Calculator File of registers Assembly
Nadere informatieMicrocontrollers. Week 5 Introductie microcontroller Jesse op den Brouw (met dank aan Ben Kuiper) INLMIC/
Microcontrollers Week 5 Introductie microcontroller Jesse op den Brouw (met dank aan Ben Kuiper) INLMIC/2018-2019 Week 5 Interrupts Timers 2 Interrupts Stel dat een programma snel moet reageren op een
Nadere informatieMICPRG 15 januari 2014. Toets: Theorie:
Werkvormen MICPRG MICPRG-co1 + MICPRG-pr1 = 84SBU. 14 uurtheorie. 14 uur practicum. 14 uurtoets+ voorbereiding 42 uur zelfstudie = 6 uur/week zelfstudie! Toets: Theorie: MICPRG Les1 Schriftelijke toets
Nadere informatieProcessoren. Marc Seutter & David N. Jansen 10 November 2014
Processoren Marc Seutter & David N. Jansen 10 November 2014 Leerdoelen Inzicht krijgen in de opbouw van de hardware van een computer en de instructies van een processor. je construeert een (eenvoudige)
Nadere informatieMicrocontrollers. Bart Kardinaal E204 221490 Verslag microcontrollers 28-11-06. Rev 1.0 Status definitief.
Microcontrollers Bart Kardinaal E204 221490 Verslag microcontrollers 28-11-06 Rev 1.0 Status definitief. Voorword. Dit verslag is geschreven in het kader van de opdracht, als onderdeel van het eerste studiejaar
Nadere informatieInterfacetechnieken Practicumhandleiding
Interfacetechnieken Groep : ES2, ES3D Peter Bijl 11 April 2016 Inhoud 1 Inleiding... 3 2 Practicum EMC... 4 2.1... Opdracht1... 4 2.2... Opdracht 2... 4 3 Practicum Interfaces... 6 3.1... DMA transfer
Nadere informatieDe AT90CAN microprocessor van ATMEL in de motorvoertuigentechniek (2)
De AT90CAN microprocessor van ATMEL in de motorvoertuigentechniek (2) Timloto o.s. / E. Gernaat / ISBN 978-90-79302-06-2 Op dit werk is de Creative Commens Licentie van toepassing. Uitgave: september 2012
Nadere informatieInleiding Digitale Techniek
Studiebelasting: 3 EC Semester: EP1.1, EQ1D.1 Verantwoordelijke docenten: J.E.J. op den Brouw (Brw) Opbouw module. OEdeel kwt sbu theo pract proj toetswijze bs -th1 1 50 21 Open vragen 1..10 -pr1 1 34
Nadere informatieInhoud. 1 De Microcontroller 1. 2 De taal C Declaraties Functies In- en uitvoer Voorwaardelijke opdrachten 41
Inhoud 1 De Microcontroller 1 1.1 Embedded Systemen............................ 1 1.2 De architectuur van de microprocessor en de microcontroller. 4 1.3 Geheugens en geheugenstructuur...................
Nadere informatieToetsplan Elektrotechniek
Toetsplan Elektrotechniek 12 13 In de Onderwijs- en Examenregeling 12/13 van de bacheloropleiding Elektrotechniek (voltijd en duaal) zijn in artikel 11 lid g de tijdstippen van toetsen en herkansingen
Nadere informatiePeripheral Interface Controllers. BRAC clubavond 5-105 PE2WDO
Peripheral Interface Controllers -10 PE2WDO Programma Introductie Wat is een PIC Wat heb je nodig om te beginnen Praktijkopdrachten: Voorbeeld met uitleg Opdrachten pag. 2 Wat is een PIC Programmable Intelligent
Nadere informatieES1 Project 1: Microcontrollers
ES1 Project 1: Microcontrollers Les 5: Timers/counters & Interrupts Timers/counters Hardware timers/counters worden in microcontrollers gebruikt om onafhankelijk van de CPU te tellen. Hierdoor kunnen andere
Nadere informatieMicrocontrollers Week 5 Interrupts, Timer/Counter 0 Jesse op den Brouw INLMIC/
Microcontrollers Week 5 Interrupts, Timer/Counter 0 Jesse op den Brouw INLMIC/2014-2015 Interrupts Stel dat een programma snel moet reageren op een event (gebeurtenis) van buitenaf. Dit kan worden opgelost
Nadere informatieProgrammeren in C++ (deel 1)
FHT&L MODULE BESCHRIJVING Programmeren in C++ (deel 1) PRO4 Samenstelling: Cees van Tilborg, Thijs Dorssers Datum: september 2011 Versie: 1h Titel: Programmeren in C++ Identificatie Progresscode: PRO4
Nadere informatieKeuzedeel Programmeren van microcontrollers (K0730, 240 uur)
Keuzedeel Programmeren van microcontrollers (K0730, 240 uur) Docentendag btg ICT en Creatieve Industrie 22 maart 2017 μc of MCU 2017 FC, Jan J. Zuur MEd Formulier Keuzedeel Lesprogramma Examineren Vragen
Nadere informatieES1 Project 1: Microcontrollers
ES1 Project 1: Microcontrollers Les 2: Architectuur ATmega32 en STK500 Door Hugo Arends, september 2012 Architectuur ATmega32 Een uitgebreide en gedetailleerde beschrijving van de ATmega32 microcontroller
Nadere informatie2 Algemene opbouw van een computersysteem
Procescomputer E. Gernaat 1 Microprocessoren algemeen Informatie-verwerking zoals behandeld is momenteel vrijwel geheel overgenomen door microprocessoren. Wanneer we voortborduren op het idee van combinatorische
Nadere informatieES1 Project 1: Microcontrollers
ES1 Project 1: Microcontrollers Les 1: Installeren en verifiëren van de SDE Door Hugo Arends, augustus 2012 Microcontrollers Een microcontroller is een elektronische component dat gebruikt wordt om (complexe)
Nadere informatieHardware-software Co-design
Jan Genoe KHLim Versie: maandag 10 juli 2000 Pagina 1 Wat is HW/SW Co-design Traditioneel design: De verdeling tussen de HW en de SW gebeurt bij het begin en beiden worden onafhankelijk ontwikkeld Verweven
Nadere informatieDe computer als processor
De computer als processor DE FYSIEKE COMPUTER Componenten van de computerconfiguratie Toetsenbord Muis Scanner Microfoon (Extern geheugen) Invoerapparaten Uitvoerapparaten Monitor Printer Plotter Luidspreker
Nadere informatieHoofdstuk 7. Computerarchitectuur
Hoofdstuk 7 Computerarchitectuur 1 controlebus CPU MEMORY I/O databus adresbus Figuur 71 Schematische opbouw van een computersysteem 8 Figuur 72 Een busverbinding Buslijn Out E A In Out E B In Out E C
Nadere informatieDigitale technieken Microprocessoren
Digitale technieken Microprocessoren ir. Patrick Colleman Inhoudstafel Inhoudstafel. Afkortingen. Inleiding - voorwoord 1 Hoofdstuk 1 : Voorstelling van getallen en karakters. 2 1.1 Voorstelling van binaire
Nadere informatiePortfolio Miguel Agterberg
Portfolio Miguel Agterberg Portfolio Miguel Agterberg Student: Miguel Agterberg Studenten nummer: 12109886 Datum: 3-6-2013 Klas en practicumgroep: 2P2R.a Voorwoord In dit portfolio zal ik bijhouden wat
Nadere informatieHoofdstuk 19. Embedded systemen
Hoofdstuk 19 Embedded systemen 1 r0 r1 r2 r3 r4 r5 r6 r7 r8 r9 r10 r11 r12 r13 r14 r15(pc) NZCV CPSR Figuur 19.1: ARM-programmeermodel. Byte 0 Byte 1 Byte 2 Byte 3 Byte 3 Byte 2 Byte 1 Byte 0 Figuur 19.2:
Nadere informatie18 Embedded systemen 1
18 Embedded systemen 1 r0 r1 r2 r3 r4 r5 r6 r7 r8 r9 r10 r11 r12 r13 r14 r15(pc) NZCV CPSR Figuur 18.1 ARM-programmeermodel Byte 0 Byte 1 Byte 2 Byte 3 Byte 3 Byte 2 Byte 1 Byte 0 Figuur 18.2 Endian conversie
Nadere informatieH ANDLEIDING AVR- ASSEMBLER PROGRAMMEREN
H ANDLEIDING AVR- ASSEMBLER PROGRAMMEREN VERSIE 3.3 Harry Broeders en Jesse op den Brouw De Haagse Hogeschool Opleiding Elektrotechniek 4 september 2015 J.Z.M.Broeders@hhs.nl J.E.J.opdenBrouw@hhs.nl 1
Nadere informatieIntroductie. Met Flowcode software ontwikkelt u snel en gemakkelijk de meest complexe elektronische en elektromechanische systemen.
Introductie Met software ontwikkelt u snel en gemakkelijk de meest complexe elektronische en elektromechanische systemen. is een van 's werelds meest geavanceerde ontwikkelomgevingen voor elektronica en
Nadere informatieWat is een busverbinding?
Wat is een busverbinding? gemeenschappelijke verbinding tussen CPU, geheugen en I/O-schakelingen onderscheid tussen: databus/adresbus/controlbus intern/extern serieel/parallel unidirectioneel/bidirectioneel
Nadere informatieInhoud. 1 De Microcontroller 1. 2 De taal C C in het kort Functies 31
Inhoud 1 De Microcontroller 1 1.1 Embedded Systemen............................ 1 1.2 De architectuur van de microprocessor en de microcontroller. 4 1.3 Geheugens en geheugenstructuur...................
Nadere informatieDe Arduino-microcontroller in de motorvoertuigentechniek (8)
De Arduino-microcontroller in de motorvoertuigentechniek (8) E. Gernaat (ISBN 978-90-79302-11-6) 1 Assembly (Assembleertaal) 1.1 Inleiding De Arduino kan ook in assembleertaal (assembly) worden geprogrammeerd.
Nadere informatieArduino. HCC Vlaanderen - Mechelen 7 februari 2011. Luc De Cock
Arduino HCC Vlaanderen - Mechelen 7 februari 2011 Luc De Cock Inhoud Wat is Arduino? Wat hebben we nodig? Arduino IDE Voorbeelden Extra tools Uitbreidingen Wat is Arduino? Open source electronica platform
Nadere informatieIntroductie tot de cursus
Inhoud introductietalen en ontleders Introductie tot de cursus 1 Plaats en functie van de cursus 7 2 Inhoud van de cursus 7 2.1 Voorkennis 7 2.2 Leerdoelen 8 2.3 Opbouw van de cursus 8 3 Leermiddelen en
Nadere informatieMODULEWIJZER TIRCPS01 Computersystemen 1
HOGESCHOOL ROTTERDAM / CMI MODULEWIJZER TIRCPS01 Computersystemen 1 Aantal studiepunten: 2 Modulebeheerder: L.V. de Zeeuw Goedgekeurd door: (namens toetscommissie) Datum: 1 Modulenaam: Computer Systemen
Nadere informatieH ANDLEIDING AVR- ASSEMBLER PROGRAMMEREN
H ANDLEIDING AVR- ASSEMBLER PROGRAMMEREN VERSIE 3.0 Harry Broeders en Jesse op den Brouw De Haagse Hogeschool Opleiding Elektrotechniek 13 september 2014 J.Z.M.Broeders@hhs.nl J.E.J.opdenBrouw@hhs.nl 1
Nadere informatieinformatica. hardware. overzicht. moederbord CPU RAM GPU architectuur (vwo)
informatica hardware overzicht moederbord CPU RAM GPU architectuur (vwo) 1 moederbord basis van de computer componenten & aansluitingen chipset Northbridge (snel) Southbridge ("traag") bussen FSB/HTB moederbord
Nadere informatieDigitale en analoge technieken
Digitale en analoge technieken Peter Slaets February 14, 2006 Peter Slaets () Digitale en analoge technieken February 14, 2006 1 / 33 Computerarchitectuur 1 Processors 2 Primair geheugen 3 Secundair geheugen
Nadere informatieES1 Project 1: Microcontrollers
ES1 Project 1: Microcontrollers Les 3: Eenvoudige externe hardware & hardware programmeren in C Hardware programmeren in C Inmiddels ben je al aardig op gang gekomen met het programmeren van microcontrollers.
Nadere informatie5 Leerdoelen leereenheid Leerdoelen: 1. Aan het einde van deze VGT kan de student de belangrijkste hardware compomenten foutloos deassembleren
LEEREENHEID Hardware Dit document bestaat uit twee onderdelen - Onderdeel Leereenheid - Onderdeel Onderwijsproduct 1 Naam leereenheid In deze tabel staat de naam en het type van de leereenheid Leereenheid
Nadere informatieJava virtuele machine JVM
Implementatie Java Java virtuele machine JVM Java programma vertaald naar byte code instructies Byte code instructies uitgevoerd door JVM JVM is processor architectuur kan in principe in hardware worden
Nadere informatieOpen Universiteit Nederland Faculteit Informatica
Cursusdeel Blok 1 1 De werking van computersystemen Opbouw van een computersysteem Open Universiteit Nederland Faculteit Informatica Cursusteam dhr. ing. N.P.J.M. Baas, cursusteamleider en auteur dhr.
Nadere informatieVoorblad tentamen ENG
Voorblad tentamen ENG 015-016 Naam student: Studentnr: Klas: Cijfer: Dit voorblad en indien aangegeven overige opgavenbladen, moeten voorzien zijn van naam, studentnummer en klas. Controleer dit tentamen
Nadere informatieBeter, Sneller, Mooier. Processoren 12 januari 2015
Beter, Sneller, Mooier Processoren 12 januari 2015 Beter! Sneller! Krachtigere CPU: maak instructies die meer doen Snellere CPU: pipeline, out-of-order execution Sneller RAM: cache meer mogelijkheden...
Nadere informatieEM2 Microcontroller Project. LED cube
EM2 Microcontroller Project LED cube Door: Dennis Koster Klas: Tc202 Studentnummer: 536496 Docent: Jan Derriks & Ruud Slokker Versie 1.0 (12-1-2009) Inhoudsopgave Inleiding 3 De onderdelen 4 t/ m 6 Het
Nadere informatieTechnology, Innovation & Society Delft
Technology, Innovation & Society Delft VOORBLAD SCHRIFTELIJKE TOETSEN OPLEIDING TOETSCODE GROEP : ELEKTROTECHNIEK : MICPRG-sc1 : EQ1 TOETSDATUM : 25 JANUARI 2013 TIJD : 15.00 16.30 uur AANTAL PAGINA S
Nadere informatieProgrammering Tiny45 voor de DCC locdecoder
Programmering Tiny45 voor de DCC locdecoder Dit is een beschrijving voor het programmeren van de Tiny45 van de locdecoder. Voor de eerste programmering is een programmer voor Atmel AVR mikrocontrollers
Nadere informatieStudiewijzer BACHELOR INFORMATICA 2015-2016
Studiewijzer BACHELOR INFORMATICA 2015-2016 Opleiding Vak Studiejaar, Semester, Periode Coördinator(en) Docent Practicum docenten Assistenten Studielast (EC) Vakcode : Bachelor Informatica : Architectuur
Nadere informatieDe CPU in detail Hoe worden instruc4es uitgevoerd? Processoren 28 februari 2012
De CPU in detail Hoe worden instruc4es uitgevoerd? Processoren 28 februari 2012 Tanenbaum hoofdstuk 2 von Neumann - architectuur. Tanenbaum, Structured Computer Organiza4on, FiMh Edi4on, 2006 Pearson Educa4on,
Nadere informatieMicrocontrollers. Robert Langenhuysen, PA0RYL
Microcontrollers Robert Langenhuysen, PA0RYL 1 RF Seminar B&D 2013 Eisen Niet al te ingewikkeld Kits, geschikt voor experimenteren, rapid prototyping, etc. I/O mogelijkheden HDMI, VGA, SD, analoog, digital,
Nadere informatieProcessoren. Marc Seutter & David N. Jansen 12 November 2013
Processoren Marc Seutter & David N. Jansen 12 November 2013 Leerdoel opbouw van de hardware in een computer je construeert een (eenvoudige) processor je schrijft een (kort) assembly-programma je kunt uitleggen:
Nadere informatieHerconfigureerbare Hardware in Ieders Bereik
Herconfigureerbare Hardware in Ieders Bereik Prof. Dirk Stroobandt Universiteit Gent Vakgroep ELIS Onderzoeksgroep PARIS http://www.elis.ugent.be/~dstr/ Overzicht Nood aan digitale verwerking van gegevens
Nadere informatieModulewijzer Tirdat01
Modulewijzer Tirdat01 W. Oele 25 augustus 2008 1 Inhoudsopgave 1 Inleiding en leerdoelen 3 2 Voorkennis 3 2.1 tirprg01 en tirprg02........................ 3 2.2 tirprg03.............................. 4
Nadere informatieModulewijzer tirprog02/infprg01, programmeren in Java 2
Modulewijzer tirprog02/infprg01, programmeren in Java 2 W. Oele 17 november 2009 1 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Studiehouding 3 3 Voorkennis 4 4 Inhoud van deze module 5 5 Leermiddelen 5 6 Theorie en
Nadere informatieATtiny13. Versie 01 : augustus Many van Krieken Page 1
ATtiny13 Versie 01 : augustus 2012 Many van Krieken Page 1 Proces programmeren ATtiny13 (deel 1) In onderstaande stappen wordt de ATtiny13 geprogrammeerd in de programmeeromgeving voor gebruik in het timerrelais.
Nadere informatieDebugging in embedded en native systemen met GDB
Debugging in embedded en native systemen met GDB A.M. ten Doesschate July 15, 2015 Abstract Een korte beschrijving : intro gebruik met welke tools en hulpmiddelen van de GDB setup en een summier aantal
Nadere informatieJörg R. Hörandel Afdeling Sterrenkunde http://particle.astro.ru.nl/goto.html?prog1516
Jörg R. Hörandel Afdeling Sterrenkunde http://particle.astro.ru.nl/goto.html?prog1516 1 Jörg R. Hörandel Afdeling Sterrenkunde http://particle.astro.ru.nl/goto.html?prog1516 2 wiskunde om 8:45 in HG00.023
Nadere informatieInhoud. 1 De Microcontroller 1. 2 De taal C C in het kort Functies 31
Inhoud 1 De Microcontroller 1 1.1 Embedded Systemen............................ 1 1.2 De architectuur van de microprocessor en de microcontroller. 4 1.3 Geheugens en geheugenstructuur...................
Nadere informatieStudiemateriaal MICPRG versie 1.22
Studiemateriaal MICPRG versie 1.22 Harry Broeders en Ben Kuiper De Haagse Hogeschool Opleiding Elektrotechniek 9 december 2015 mailto:j.z.m.broeders@hhs.nl mailto:b.kuiper@hhs.nl 2 Inhoudsopgave 1 Inleiding
Nadere informatieHoe werkt een computer precies?
Hoe werkt een computer precies? Met steun van stichting Edict Ben Bruidegom & Wouter Koolen-Wijkstra AMSTEL Instituut Universiteit van Amsterdam Overview Introductie SIM-PL Simulatietool voor werking computer
Nadere informatieInhoud vandaag. Interrupts. Algemeen ARM7 AIC
Inhoud vandaag Interrupts Algemeen ARM7 AIC Interrupts Wat is een interrupt? Een interrupt is een onderbreking van de huidige bezigheden ten gevolge van een externe gebeurtenis, zodanig dat de bezigheden
Nadere informatieHet ontwerpproces verloopt meestal volgens een vastomlijnd traject: 1)opstellen van de specificaties - van de klant - normering - onze eigen spec's
Kennismaking met ADD-Controls. De firma ADD-Controls ontwerpt en fabriceert elektronica voor industriële toepassingen. Een groot deel hiervan bestaat uit machinebesturingen. Voorbeelden hiervan zijn: een
Nadere informatieMicrocontrollers Labo
Microcontrollers Labo 8051 based microcontroller ADuC832 from Analog Devices 06/2016 Roggemans M. (MGM) LES 0 Testen en verdelen van de hardware FTP site overlopen Installeren van software om thuis te
Nadere informatieDeel 1: Arduino kennismaking. Wat is een microcontroller, structuur van een programma, syntax,
Deel 1: Arduino kennismaking Wat is een microcontroller, structuur van een programma, syntax, Wat is een microcontroller Wat is een microcontroller? Microcontroller = kleine dedicated computer. - Beperkt
Nadere informatieModulewijzer InfPbs00DT
Modulewijzer InfPbs00DT W. Oele 0 juli 008 Inhoudsopgave Inleiding 3 Waarom wiskunde? 3. Efficiëntie van computerprogramma s............... 3. 3D-engines en vectoranalyse................... 3.3 Bewijsvoering
Nadere informatieHoofdstuk 18. Embedded systemen
Hoofdstuk 18 Embedded systemen 1 r0 r1 r2 r3 r4 r5 r6 r7 r8 r9 r10 r11 r12 r13 r14 r15(pc) NZCV CPSR Figuur 18.1 ARM-programmeermodel Byte 0 Byte 1 Byte 2 Byte 3 Byte 3 Byte 2 Byte 1 Byte 0 Figuur 18.2
Nadere informatiecomputerarchitectuur F. Vonk versie
2017 computerarchitectuur F. Vonk versie 1 2-8-2017 inhoudsopgave 1. inleiding... - 3-2. hardware... - 4-3. moederbord... - 5-4. CPU... - 7-5. bussen... - 12-6. bridges... - 15-7. RAM... - 16-8. hardware
Nadere informatieTentamen Computersystemen
Tentamen Computersystemen baicosy6 2e jaar bachelor AI, 2e semester 21 oktober 213, 9u-11u OMHP D.9 vraag 1 Van een Single Cycle Harvard machine hebben de componenten de volgende propagation delay time:
Nadere informatieTechnische Opleidingen
Technische Opleidingen Elauma Waagmeester Technische opleidingen Niet alleen bij nieuwbouw, maar ook bij revisies en storingen is het belangrijk om voldoende kennis van de verschillende systemen in huis
Nadere informatieMeet the Arduino FAMILY
www.arduino.cc Arduino is HARDWARE Meet the Arduino FAMILY Mega Lilypad Ethernet Mini En meer... Gemeenschappelijke kenmerken Printkaartje met een ATMEL microcontroller Digitale en analoge in- en/of uitgangen
Nadere informatieStudentnummer:... Opleiding:... a) Met welke term wordt het interface tussen software en hardware van een processor aangeduid?
Computerorganisatie (213110) Dinsdag 15 augustus 2000, 13.30 17.00 uur 7 bladzijden met 6 opgaven 3 bladzijden met documentatie Bij dit tentamen mag geen gebruik worden gemaakt van boeken, dictaten of
Nadere informatieWorkshop AVR. Een klein stapje naar 8-bits microcontrollers. Door Ad Boerma
Workshop AVR Een klein stapje naar 8-bits microcontrollers Door Ad Boerma Voor wie is dit? Doel? Voor iedereen die nieuwsgierig is naar AVR microcontrollers. Specifieker: Voor mensen die al wel een beetje
Nadere informatieA Quick Start Guide: AVR programmeren
A Quick Start Guide: AVR programmeren In deze guide wordt uitgelegd hoe men kan beginnnen met het programeren van een ATMEL AVR microcontroller. Er zal een testprogramma uit de software library AVRlib
Nadere informatieVOORBLAD SCHRIFTELIJKE TOETSEN
Technology, Innovation & Society Delft VOORBLAD SCHRIFTELIJKE TOETSEN OPLEIDING TOETSCODE GROEP : ELEKTROTECHNIEK : GESPRG-SC1 : EP11/EP12 TOETSDATUM : 23-01-2014 TIJD : 15.00 16.30 uur AANTAL PAGINA S
Nadere informatieEDK Walkthrough: Hardwareontwerp met GPIO en UART Deel 1
EDK Walkthrough: Hardwareontwerp met GPIO en UART Deel 1 1. Doel Kennismaking met de EDK van Xilinx: - begrijpen van de ontwerpomgeving en design flow - aanmaken van een Xilinx Platform Studio project
Nadere informatieInformatica 2 Studiehandleiding
Informatica 2 Studiehandleiding Embedded Systems Engineering Groep: ES1D ir drs E.J Boks 25-02-2010 Inhoud 1 Inleiding... 2 2 Doelstelling... 3 3 Beoordeling... 4 4 Eisen aan het verslag... 6 Voorbeeld
Nadere informatieDe Arduino-microcontroller in de motorvoertuigentechniek (3)
De Arduino-microcontroller in de motorvoertuigentechniek (3) E. Gernaat (ISBN 978-90-79302-11-6) 1 In- en uitgangssignalen van microprocessoren 1.1 Overzicht signalen Informatie van en naar een microprocessor
Nadere informatieRobotkamp Elektronica. 7 december 2016
Robotkamp Elektronica 7 december 2016 Lijst Controleer e-mail Graag naam school + adres (dorp/ stad is genoeg) X = naam niet doorgekregen Kennismaking Bart Huyskens - barthuyskens@telenet.be Leraar Elektronica
Nadere informatieSingle Board computers. Ruud van der Meer (voor HCC d.d. 4 dec2017 Leiderdorp)
Microcontroller projecten Single Board computers Ruud van der Meer (voor HCC d.d. 4 dec2017 Leiderdorp) Micro Controllers Wat ging er aan vooraf: De 8051 Basic controller De Basic-Stamp. De C-Control van
Nadere informatievon-neumann-architectuur Opbouw van een CPU Processoren 1 december 2014
von-neumann-architectuur Opbouw van een CPU Processoren 1 december 2014 Herhaling: Booleaanse algebra (B = {0,1},., +, ) Elke Booleaanse functie f: B n B m kan met., +, geschreven worden Met Gates (electronische
Nadere informatieDocentenhandleiding Blok I3+I4 (H5+H6) Besturen en Regelen met de PC Reinder Jongsma
Docentenhandleiding Blok I3+I4 (H5+H6) Besturen en Regelen met de PC Reinder Jongsma 1. Leerdoelen en subdoelen van het blok Leerdoelen Systematisch analyseren van een programma van eisen Doorgronden van
Nadere informatieComputerarchitectuur en netwerken. Memory management Assembler programmering
Computerarchitectuur en netwerken 2 Memory management Assembler programmering Lennart Herlaar 10 september 2018 Inhoud 1 Protectie: Hoe het O.S. programma s tegen elkaar kan beschermen modes memory management
Nadere informatieVoorwoord Inleiding tot de microcontrollertechniek Toepassingsgebieden van microcontrollers 14
Inhoud Voorwoord 11 1 Inleiding tot de microcontrollertechniek 13 1.1 Toepassingsgebieden van microcontrollers 14 1.2 Wat is een microcontroller? 16 1.2.1 Microcontroller-geheugen 18 1.2.2 De RISC-architectuur
Nadere informatieMicrocontrollers Theorie
Microcontrollers Theorie 8051 based microcontroller ADuC832 from Analog Devices 07/2016 Roggemans M. (MGM) LES 1 Doelstellingen: situering vak, afspraken labo en evaluatie toelichten concept embedded oplossing
Nadere informatieMicrocontrollers. 8051 based microcontroller ADuC832 from Analog Devices. 12/2011 Roggemans M. (MGM)
Microcontrollers 8051 based microcontroller ADuC832 from Analog Devices 12/2011 Roggemans M. (MGM) LES 1 Doelstellingen: situering vak, afspraken labo en evaluatie toelichten concept embedded oplossing
Nadere informatieArduino CURSUS. door Willy - 09-juni-2017
Arduino CURSUS door Willy - w2@skynet.be, 09-juni-2017 OVERZICHT (1) OVERZICHT (2) Historiek Microcontroller (1) Microcontroller (2) Specificaties - Arduino UNO bord Specificaties - ATmega328P chip LET
Nadere informatie