Informatienota voor de raad

Transcriptie

1 Informatienota voor de raad Onderwerp Stand van zaken transitie jeugdzorg maart 2012 Datum collegebesluit dinsdag 3 april 2012 Verzenddatum donderdag 5 april 2012 Portefeuillehouder Nummer postregistratie Naam programma Inlichtingen bij Tel.nr. Wethouder Van Balken Johan Rijcken Kennis nemen van Stand van zaken transitie jeugdzorg maart jamwrijcken@zaltbommel.nl Inleiding In het Regeerakkoord 2010 is een ingrijpende wijziging van het jeugdzorgstelsel afgesproken. In november 2011 bent u geïnformeerd over de stand van zaken transitie jeugdzorg. In het memo staat dat u, op gezette tijden en indien daar aanleiding toe is, opnieuw wordt geïnformeerd. D.d is er een ledenbrief vanuit de VNG verschenen over de voortgang van de decentralisatie van de jeugdzorg. In deze brief wordt ingegaan op het wetgevingstraject, het moment van overdracht van taken en bevoegdheden, de invoeringskosten, de bovenlokale uitvoering en de samenhang met Passend Onderwijs. In de bijlage kunt u zien wat er lokaal en regionaal op dit moment aan acties zijn uitgezet. Kernboodschap Nieuwe wetgeving In het Regeerakkoord 2010 staat dat uiterlijk 2016 alle vormen van jeugdzorg onder verantwoordelijkheid van gemeenten worden belegd. De planning is dat in december 2012 het wetsvoorstel wordt ingediend bij de Tweede Kamer. Geen individuele wettelijke aanspraak op zorg Eén van de essentiële veranderingen in het nieuwe stelsel is dat het individuele recht op zorg komt te vervallen. In de huidige wetgeving is voor de geïndiceerde jeugdzorg, de jeugd-ggz en de jeugd-lvb (licht verstandelijk beperkten) een recht op zorg opgenomen. De VNG pleit er met het Rijk voor dat er in de nieuwe wetgeving geen individuele wettelijke aanspraak op zorg wordt opgenomen. Hier wordt aangesloten bij de filosofie van de Wmo ouders en jeugdigen kunnen eerder betrokken worden bij de vormgeving van hun ondersteuning. Hierbij staat niet het probleem centraal, maar de gezamenlijk te vinden oplossing. Er zijn aanknopingspunten bij het compensatiebeginsel zoals dat in de Wmo wordt gehanteerd opvoeders en/of kinderen kunnen rekenen op compensatie indien zich problemen voordoen bij de opvoeding en/of het opgroeien. Omdat de transitie jeugdzorg gepaard gaat met een bezuiniging van 10% ( 300 mln vanaf 2017) zullen gemeenten voor minder geld zorg moeten leveren. Bovendien vereist een wettelijke aanspraak op zorg een open eind financiering en hiervan kan geen sprake zijn.

2 Overdracht van taken en bevoegdheden Aanvankelijk was sprake van een gefaseerde overheveling van de jeugdzorg in de periode De VNG heeft samen met het IPO geadviseerd te kiezen voor overdracht op één moment (omdat er anders tijdelijk twee financieringsstromen naast elkaar bestaan). Bovenlokale uitvoering van taken Er komen landelijk dekkende afspraken tussen gemeenten over de uitvoering op bovenlokaal niveau van de taken jeugdbescherming en jeugdreclassering. Voor de residentiële zorg en het aanbod van zeer specialistische zorg voor LVB-jongeren en voor jongeren met psychiatrische problematiek (GGZ) en voor taken van het huidige Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) wordt geadviseerd deze op bovenlokaal niveau te organiseren. Over de vormgeving van de bovenlokale taken volgt begin 2012 een VNG-ledenbrief. Inzicht in aard en omvang van toekomstige taken heeft prioriteit Het is van belang dat gemeenten snel inzicht krijgen in de aard en omvang van de toekomstige taken, de huidige zorgvraag en de cliëntenstromen. De VNG pleit voor het zo snel mogelijk laten uitvoeren van een nulmeting waarmee inzicht kan worden verkregen in de aard en omvang van de (residentiële) jeugdzorg, opvoedzorg, jeugd-ggz, jeugd-lvb, jeugdreclassering en jeugdbescherming. N.B. De tien gemeenten in de regio Rivierenland hebben Spectrum de opdracht gegeven om deze gegevens op gemeenteniveau (postcodeniveau) te genereren. Deze dataverzameling is gereed in maart U krijgt hier t.z.t. nadere informatie over. Passend Onderwijs in relatie tot rol gemeenten Het wetsvoorstel Passend Onderwijs is in december 2011 ingediend bij de Tweede Kamer. Samenwerkingsverbanden van scholen in het primair en voortgezet onderwijs krijgen de opdracht zorg te dragen voor een passend onderwijsaanbod in de samenwerkingsregio s. Per 1 mei 2013 moeten de ondersteuningsplannen van de samenwerkingsverbanden naar de Inspectie van het onderwijs gestuurd worden. Deze plannen moeten in overeenstemming met gemeenten tot stand zijn gekomen. Invoeringskosten 2012 De decembercirculaire geeft duidelijkheid over de invoeringskosten van de transitie jeugdzorg. Onder gemeenten wordt 10,5 miljoen verdeeld, provincies krijgen 1,6 miljoen, de transitiecommissie 0,5 miljoen en voor onderzoek, congressen en andere ondersteunende activiteiten is 3,4 miljoen gereserveerd. N.B. Zaltbommel krijgt in invoeringskosten voor de decentralisatie jeugdzorg. Consequenties Wat betekent de decentralisatie van de jeugdzorg nu voor gemeenten Het is belangrijk om te blijven investeren in de opbouw van stevige Centra voor Jeugd en Gezin, omdat de CJG s in het nieuwe stelsel voor jeugdzorg een centrale rol krijgen (de toegang). De VNG adviseert gemeenten om zich te oriënteren op de bovenlokale uitvoering van sommige taken en om daarover in regioverband in gesprek te gaan. Tevens wordt het advies gegeven om te investeren in (nieuwe) relaties met toekomstige partners zoals jeugdzorgaanbieders, aanbieders in de jeugd-ggz, zorgverzekeraars, cliëntenorganisaties en beroepsgroepen. In verband met de stelselwijziging Passend Onderwijs is het van belang op korte termijn in gesprek te gaan met de samenwerkingsverbanden in oprichting. 2

3 Communicatie Opnieuw informeren zo gauw er nieuwe ontwikkelingen zijn c.q. wanneer er verdere stappen worden gezet in dit transitieproces. Bijlagen In de bijlage vindt u achtergrondinformatie, Hoe zat het ook alweer?, onder meer De financiering van het huidige jeugdzorgstelsel; Missie en doelstellingen van het kabinet m.b.t. de decentralisatie jeugdzorg; Hoe transitie kan leiden tot transformatie; Wat zijn we aan het doen. Status en procedure informatienota Het college en de burgemeester kunnen u op uniforme en bondige wijze informeren via een informatienota. Dat kunnen zij op eigen initiatief doen of om dat u er om heeft gevraagd. U hoeft over de informatienota geen besluiten te nemen; het gaat om de uitoefening van bevoegdheden van het college c.q. de burgemeester. BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN ZALTBOMMEL de secretaris, de burgemeester, drs. L.H. Derksen A. van den Bosch 3

4 Bijlage N.v.t. (De achtergrondinformatie is opgenomen in de informatienota. Zie onderstaand.) Hoe zat het ook alweer? 1. Financiering huidige jeugdzorgstelsel De gemeenten krijgen budget via een uitkering in het Gemeentefonds voor de taken die gebundeld zijn onder de noemer Centra voor Jeugd en Gezin (Jeugdgezondheidszorg, opvoed- en opgroeiondersteuning). De provincies krijgen budget via een provinciale doeluitkering voor de taken van de Bureaus Jeugdzorg en het zorgaanbod, de jeugdbescherming en jeugdreclassering. Het Rijk financiert de gesloten jeugdzorg (ook wel JeugdzorgPlus genoemd). De zorgverzekeraar financiert de jeugd-ggz. Onder AWBZ-gefinancierde zorg valt de jeugd-lvb en de persoonsgebonden budgetten voor jeugd- GGZ en jeugd-lvb. 2. Missie en doelstellingen van het kabinet Het kabinet voert met de decentralisatie van de jeugdzorg een financiële en bestuurlijke structuurwijziging door (transitie) om ruimte te kunnen maken voor een zorginhoudelijke vernieuwing van de jeugdzorg (transformatie). 3. Transitie of transformatie? Structuurwijziging (transitie) Overhevelen van de verantwoordelijkheden en bevoegdheden van Rijk, provincies en zorgverzekeraars naar gemeenten (financiering en sturing jeugdzorgsector); Opnieuw inrichten bestuurlijke verantwoordelijkheden en bevoegdheden van gemeenten; Vormgeven van samenwerking tussen gemeenten en andere relevante partijen in de jeugdzorgsector om uitvoering te kunnen geven aan bepaalde bovenlokale taken. Zorginhoudelijke vernieuwing (transformatie) Zorg aansluiten op eigen kracht meer preventie, vroeghulp, normalisering opvoedvragen, geen etiketten meer, zorg in de eigen sociale context; Meer ruimte voor professionals minder regels, minder bureaucratie; Van probleemgericht naar oplossingsgericht, van aanbodgericht naar vraaggericht. 4. Wat zijn we aan het doen? Oriëntatie Kennismaking Entréa; Informatiebijeenkomst kinder- en jeugdpsychiatrie Karakter op ; Stage in het kader van de week van de jeugdzorg ( ); Training regievoering door Sandra Korthuis d.d , training voor beleidsmedewerkers en managers; Snuffelstage bij nieuwe partners zoals Entréa, Karakter, MEE, Iriszorg en Pro Persona op door bestuurders en beleidsmedewerkers (10 gemeenten + regio); "Ken elkaars kwaliteiten", bijeenkomst over competenties 10 gemeenten + regio op ; Bijeenkomst intern sociaal domein, de 3 decentralisaties, de kanteling, passend onderwijs op Hier komt vast een vervolgtraject op; (Op eigen initiatief) op gesprek bij aanbieders bijvoorbeeld bij de jeugd-ggz Overlegvormen Regionaal -> projectgroep transitie jeugdzorg, bestaande uit 3 gemeenten + de regio; Regionaal -> inhoudelijk overleg 10 gemeenten + regio (frequentie circa 1 x per 2 mnd); 4

5 Provinciaal -> overleg, georganiseerd (en agendastelling) door de Provincie Gelderland, vertegenwoordiging vanuit de regio; Bijeenkomsten 1 e conferentie jeugdzorg (regionaal) met Tom van Yperen op ; 2 e conferentie jeugdzorg (brainstorm) op ; CJG scholingsdagen (een in dec 2011 en een in febr 2012); Spreken op het landelijk congres Jeugdbeleid, Zaltbommel als voorbeeld van creatieve aanpak Jeugdbeleid op 8 februari 2012; 19 april 2012 De ST-artconferentie overleg ST-ructuur. De overlegstructuur in Rivierenland in het domein opvoeden en opgroeien is onvoldoende ingericht voor alle veranderingen en de komst van de Jeugdzorg. Samen met de betrokkenen wordt de nieuwe overlegstructuur in de steigers zet. Stukken Informatienota Stand van zaken transitie Jeugdzorg aan college en raad; Projectplan in concept m.b.t. aanpak transitie; Wekelijkse nieuwsbrieven van VNG, NJI, etc. met bijbehorende stukken; De drie basisdocumenten -> Opvoeden Versterken, Tussen institutioneel aanbod en organische vraag, Werk in uitvoering (opvoeden versterken in de praktijk); Regionaal visiedocument Positief opvoeden versterken; Pilot Gebiedsgerichte teams die 80% van de vragen over opvoeden en opgroeien in de wijk zelf aanpakken Cijfers Dataverzameling door Spectrum, cijfers jeugdzorg op postcodeniveau (april 2012 af) 5