Psychologie van de duurzaamheid

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Psychologie van de duurzaamheid"

Transcriptie

1 Date Psychologie van de duurzaamheid Leonie Venhoeven Promovendus Rijksuniversiteit Groningen

2 Date Hoe duurzaam zijn jullie?

3 Date

4 Date Waarom duurzaamheid?

5 Date Waarom duurzaamheid?

6 Date Waarom duurzaamheid?

7 Date Waarom duurzaamheid?

8 Date Waarom niet?

9 Date Omgevingspsychologie

10 Date Waar moet je aan denken? Om antwoord te kunnen geven op de waarom vraag moet je duidelijk hebben wat je precies wil weten wat mogelijke verklaringen voor dit fenomeen/gedrag zijn

11 Date Wat wil je precies weten?

12 Date Mogelijke verklaringen voor (niet-)duurzaam gedrag

13 Mogelijke verklaringen voor (niet-)duurzaam gedrag Date Problem awareness Mensen weten/geloven niet dat er een probleem is Mensen weten niet hoe hun gedrag bijdraagt aan het probleem Mensen weten niet hoe ze het gewenste gedrag moeten uitvoeren

14 Date MAAR

15 Mogelijke verklaringen voor (niet-)duurzaam gedrag Date Attitude: overall evaluatie Voordelen van gewenst en ongewenst gedrag Nadelen van gewenst en ongewenst gedrag + Gewicht van deze voor- en nadelen

16 Date VS

17 Date Voordeel toevoegen: geld Effect op gedrag zelf

18 Date Voordeel toevoegen: geld Effect op gedrag zelf

19 Date Voordeel toevoegen: geld Effect op gedrag zelf - Geld niet altijd zo motiverend als gedacht Effect op spill-over

20 Date Voordeel toevoegen: geld Effect op spill-over

21 Date Voordeel toevoegen: geld Effect op gedrag zelf - Geld niet altijd zo motiverend als gedacht Effect op spill-over - Als geld de reden wordt voor gedrag, is spill-over naar ander milieuvriendelijk gedrag niet waarschijnlijk

22 Date Voor- en nadelen puur egoïstisch? Ook de overweging dat iets het juiste is kan groot voordeel zijn Onder wat voor omstandigheden en hoe kun je dit gevoel versterken?

23 Date Duurzaam geluk Hedonic vs Eudaimonic well-being

24 Date Duurzaam geluk

25 Mogelijke verklaringen voor (niet-)duurzaam gedrag Date Sociale normen Descriptieve normen - Perceptie van in hoeverre anderen gedrag doen Injunctieve normen - Perceptie van in hoeverre anderen gedrag goedkeuren

26 Date Sociale norm Geen graffiti of zwerfafval 13% Graffiti 27% Zwerfafval 25%

27 Date Sociale norm Schone omgeving 40% Oprapen blikje 64% Vegen 82%

28 Date Geen sociale norm

29 Date Andere verklaringen om ook rekening mee te houden Gewoonten Omstandigheden

30 Date Gewoonten Automatisch, onbewust gedrag Zijn niet per definitie slecht Worden vaak zelfs gevormd omdat gedrag als positief gezien werd/positief gevoel opriep

31 Date Gewoonten Hoe kan je gewoonten veranderen? Breek de keten waarvan automatisch gedrag vaak onderdeel is Herinner mensen (bewust) aan het gewenste gedrag op het moment dat ze het ongewenste gedrag vertonen

32 Date Omstandigheden Fysieke omstandigheden Aantal prullenbakken, bereikbaarheid van openbaar vervoer Economische omstandigheden Inkomen

33 Date Maar bedenk ook Verklaringen spelen niet in elke situatie en voor iedereen een rol

34 Date Maar bedenk ook Verklaringen staan niet (altijd) op zichzelf

35 Date Conclusie Verschillende (gedrags)factoren Kennis Attituden Sociale normen Gewoonten Omstandigheden Welke precies hangt af van vraag, context en individu

Acceptatie nieuwe energiebronnen

Acceptatie nieuwe energiebronnen Date 18-12-2013 1 Acceptatie nieuwe energiebronnen Linda Steg Rijksuniversiteit Groningen, Vakgroep Psychologie Date 18-12-2013 2 Date 18-12-2013 3 Steg & De Groot (2012); Steg, Perlaviciute, Van der Werff

Nadere informatie

CASI > Werkblad 1 > Vertalen beleidsdoel naar gedragsdoel

CASI > Werkblad 1 > Vertalen beleidsdoel naar gedragsdoel CASI > Werkblad 1 > Vertalen beleidsdoel naar gedragsdoel Beleidsdoel: 1a Keuze doelgroep 1b Huidig gedrag Wie is de doelgroep? Wat weten we over huidig gedrag? (feiten en cijfers) Is deze groep onder

Nadere informatie

De psychologie achter duurzaam gedrag

De psychologie achter duurzaam gedrag 1 De psychologie achter duurzaam gedrag Ellen van der Werff 2 Omgevingspsychologie 3 4 Waarden BIOSPHERIC EGOISTIC ALTRUISTIC HEDONIC Steg & De Groot (2012); Steg, Perlaviciute, Van der Werff & Lurvink

Nadere informatie

CASI MODEL (Pag 122) Stappen. Antwoorden

CASI MODEL (Pag 122) Stappen. Antwoorden CASI MODEL (Pag 122) HOE KANSRIJK IS UW CAMPAGNE? Het Campagne Strategie Instrument (CASI) is een hulpmiddel om tot onderbouwde keuzes te komen voor het opzetten van een campagne. Het gaat hierbij om campagnes

Nadere informatie

CASI > Werkblad 1 > Van beleidsdoel naar gedragsdoel

CASI > Werkblad 1 > Van beleidsdoel naar gedragsdoel CASI > Werkblad 1 > Van beleidsdoel naar gedragsdoel Beleidsdoel voor communicatie: 1a Keuze doelgroep 1b Huidig gedrag Wie is de groep die gedrag moet veranderen? Wat weten we over huidig gedrag? (feiten

Nadere informatie

Maatschappelijk acceptatie van schaliegas

Maatschappelijk acceptatie van schaliegas Datum 12-06-2013 1 Maatschappelijk acceptatie van schaliegas Linda Steg Rijksuniversiteit Groningen, Vakgroep Psychologie Datum 12-06-2013 2 Datum 12-06-2013 3 Doelframing theorie Doelen bepalen hoe we

Nadere informatie

Meer grondstoffen scheiden in binnensteden

Meer grondstoffen scheiden in binnensteden Meer grondstoffen scheiden in binnensteden door beïnvloeding via automatisch gedrag Henk Klein Teeselink HKT projecten 06-53936085 Kijk ook eens: www.kenniswijzerzwerafval.nl Zwerfafval gedrag : >90% heeft

Nadere informatie

Kennisoverdracht. Werkingsmechanisme: Communiceer de functionele en affectieve voordelen van het gewenste gedrag. Kennis Houding Kunnen

Kennisoverdracht. Werkingsmechanisme: Communiceer de functionele en affectieve voordelen van het gewenste gedrag. Kennis Houding Kunnen Kennisoverdracht Kennis Houding Kunnen Werkingsmechanisme: Kennisoverdracht Communiceer de functionele en affectieve voordelen van het gewenste gedrag. Bijvoorbeeld: NL-Alert - Informatievoorziening over

Nadere informatie

Handhygiëne in Nederlandse ziekenhuizen

Handhygiëne in Nederlandse ziekenhuizen Handhygiëne in Nederlandse ziekenhuizen Elise van Beeck Maatschappelijke Gezondheidszorg & Medische Microbiologie en Infectieziekten Erasmus MC Rotterdam Overzicht presentatie Introductie: waar is het

Nadere informatie

Afstemmen van verwachtingen over campagne. Mogelijke indicatie extra onderzoek feiten huidige gedrag. Stap 1: Analyseren

Afstemmen van verwachtingen over campagne. Mogelijke indicatie extra onderzoek feiten huidige gedrag. Stap 1: Analyseren CASI versie Campagne Strategie Instrument 2.0 toelichting Kernboodschap Campagne Strategie Instrument Met campagnes kun je het gedrag van mensen beïnvloeden. Om dit effectief te doen, zijn heldere strategische

Nadere informatie

Theorie. Theorie. Experimenten. Experimenten. Interventies. Interventies. Opdracht. Opdracht

Theorie. Theorie. Experimenten. Experimenten. Interventies. Interventies. Opdracht. Opdracht mm-dd-yy 1 mm-dd-yy 2 Presentatie: Presentatie: Theorie Theorie Experimenten Experimenten Interventies Interventies Opdracht Opdracht mm-dd-yy 3 Broken Windows theory (Kelling & Wilson, 1982) New York,

Nadere informatie

Als alles goed georganiseerd is en het soms toch niet lukt: De invloed van de menselijke factor. Michel Lambers

Als alles goed georganiseerd is en het soms toch niet lukt: De invloed van de menselijke factor. Michel Lambers Als alles goed georganiseerd is en het soms toch niet lukt: De invloed van de menselijke factor Michel Lambers Erasmus Health Care Logistics, Congres 30 september 2010 Stelling: De reden dat er iets niet

Nadere informatie

Uitwisseling tussen teamleden in sociale teams cruciaal voor prestatie

Uitwisseling tussen teamleden in sociale teams cruciaal voor prestatie Uitwisseling tussen teamleden in sociale teams cruciaal voor prestatie Voorlopige resultaten van het onderzoek naar de perceptie van medewerkers in sociale (wijk)teams bij gemeenten - Yvonne Zuidgeest

Nadere informatie

Het NLP communicatie model

Het NLP communicatie model Het NLP communicatie model Ontdek jouw communicatie waarnemingsfilters Leef je natuurlijk leiderschap 1 Inleiding Op het moment dat veranderingen in een organisatie plaatsvinden is communicatie één van

Nadere informatie

Dia 1 Introductie max. 2 minuten!

Dia 1 Introductie max. 2 minuten! 1 Dia 1 Introductie max. 2 minuten! Vertel: Deze les gaat vooral over het gebruik van sociale media. Maar: wat weten jullie eigenlijk zelf al over sociale media? Laat de leerlingen in maximaal een minuut

Nadere informatie

Evidence-Based Gedragsverandering

Evidence-Based Gedragsverandering Doorstroming en Rijgedrag Evidence-Based Gedragsverandering Gerjo Kok Universiteit Maastricht 18-11-2014, ANWB, Den Haag 1 Planning Gedragsverandering Doel Gedragsverandering Programma De moeilijkste veranderingen

Nadere informatie

Attitudevorming & verandering. dinsdag 6 maart 2012

Attitudevorming & verandering. dinsdag 6 maart 2012 Attitudevorming & verandering H9 Wat vertellen attitudes over consumenten? Wat vertellen attitudes over consumenten? Mensen die van sushi houden zullen het waarschijnlijk eten Wat vertellen attitudes over

Nadere informatie

4. In welke twee werelddelen denk je dat de mensen het meest gelukkig zullen zijn?

4. In welke twee werelddelen denk je dat de mensen het meest gelukkig zullen zijn? Op zoek naar geluk.. 1. Ben je zelf gelukkig?. Welk cijfer zou je geven? 2. Waarom zou iemand gelukkig kunnen zijn? Of worden? 3. Wanneer zou iemand juist ongelukkig kunnen zijn? Geluk in de wereld Beantwoord

Nadere informatie

Gezondheid en werk Rondetafellezing Langer leven, langer werken 13 mei 2014

Gezondheid en werk Rondetafellezing Langer leven, langer werken 13 mei 2014 Gezondheid en werk Rondetafellezing Langer leven, langer werken 13 mei 2014 Jac van der Klink Gezondheid en werk Duurzame inzetbaarheid Rondetafellezing Langer leven, langer werken 13 mei 2014 Jac van

Nadere informatie

Opdrachten Schoon Belonen

Opdrachten Schoon Belonen Opdrachten Schoon Belonen De lokale sportclubs Bij lokale sportclubs in jouw gemeente worden grote aantal plastic flesjes verkocht. Sporters die van het sportveld vertrekken, drinken hun flesje op het

Nadere informatie

Wat beïnvloedt de keuze van vervoer?

Wat beïnvloedt de keuze van vervoer? faculteit gedrags- en maatschappijwetenschappen omgevingspsychologie 1 14-03-2018 1 Wat beïnvloedt de keuze van vervoer? Nadja Zeiske Ellen van der Werff Linda Steg 2 3 Wat beïnvloedt de keuze van vervoer?

Nadere informatie

18.00 Veroniqué Swinkels (BBK/DVS) en Natascha Kooiman (Smaackmakers) Aftrap. 18.05 Helene van Zutphen (Nederland Schoon) Samen voor een schone buurt

18.00 Veroniqué Swinkels (BBK/DVS) en Natascha Kooiman (Smaackmakers) Aftrap. 18.05 Helene van Zutphen (Nederland Schoon) Samen voor een schone buurt 18.00 Veroniqué Swinkels (BBK/DVS) en Natascha Kooiman (Smaackmakers) Aftrap 18.05 Helene van Zutphen (Nederland Schoon) Samen voor een schone buurt 18.30 Albert Gast (Think + DO) Design als tool om duurzaam

Nadere informatie

WIKI-Games. Wiki-based games in higher education. Wim Westera Peter van Rosmalen

WIKI-Games. Wiki-based games in higher education. Wim Westera Peter van Rosmalen WIKI-Games Wiki-based games in higher education Wim Westera Peter van Rosmalen SURF Academy: Seminar innovatie en inspiratie, Utrecht, 17 februari 2011 Overzicht Project inbedding Learning Media Progamma

Nadere informatie

Kees Keizer

Kees Keizer Kees Keizer Mail@keeskeizer.com Zwerfafval en beleving Achtergrond Beleving burger als maat bij evaluatie taken in publieke ruimte: Reiniging Zwerfafval dissatisfier Interesse verschillende gemeentes Zwerfafval

Nadere informatie

Welkom aan Eddo onze therapie/sociale hond. Eén hond, aandachtspunten voor iedereen

Welkom aan Eddo onze therapie/sociale hond. Eén hond, aandachtspunten voor iedereen Welkom aan Eddo onze therapie/sociale hond. Eén hond, aandachtspunten voor iedereen Esther, Rosette, Christine en Veerle volgden een bijscholing, die gegeven werd door Dyadis. Zij kregen uitleg over: Lichaamstaal

Nadere informatie

Basissjabloon presentatie CASI

Basissjabloon presentatie CASI A d v i e s Basissjabloon presentatie CASI datum Parkeervak (Noteer hier alle ideeën en inzichten die gedurende het traject uit de groep komen zodat ze niet vergeten worden) 2 Doel van CASI (Omschrijf

Nadere informatie

Wat is gedragsbeïnvloeding?

Wat is gedragsbeïnvloeding? Wat is gedragsbeïnvloeding? Congres Met open vizier!' 19 januari 2016 Kaj Bots & Theodora Boschma, UWV Directie Handhaving Wat is gedragsbeïnvloeding? Wat is gedragsbeïnvloeding? Nudging Burgers een duwtje

Nadere informatie

Exposé naar Balancering van Menselijke Waarden

Exposé naar Balancering van Menselijke Waarden Exposé naar Balancering van Menselijke Waarden Léon Evers Ideeënmakelaar Chantal van Esch Social controller Daelzicht Mannelijke en vrouwelijke waarden moeten beter in balans komen. Zowel in de meeste

Nadere informatie

Bevlogenheid: Bevlogenheid geeft je vleugels! Arboplaats BV 1

Bevlogenheid: Bevlogenheid geeft je vleugels! Arboplaats BV 1 Bevlogenheid: Bevlogenheid geeft je vleugels! Welkom allemaal Arboplaats BV 1 Wie ben ik? Mizzi Middelweerd: Sociaal- en Gezondheidspsycholoog Wild van positieve psychologie Magisch jaartal: 1997 Richt

Nadere informatie

1. Vraag aan 3 aanwezigen: wat is een beoordelingsmethode en. 2. Workshop. Doel: aanwezigen (beter) beeld geven bij het

1. Vraag aan 3 aanwezigen: wat is een beoordelingsmethode en. 2. Workshop. Doel: aanwezigen (beter) beeld geven bij het Workshop beoordelingsmethodieken Workshop 11 12 februari 2015 Freek Gielen 1 Opzet workshop 1. Vraag aan 3 aanwezigen: wat is een beoordelingsmethode en welke beoordelingsmethode gebruik je nu? 2. Workshop.

Nadere informatie

Klas 4 mavo. Werkstuk ontwikkelingsland hoofdstuk 7 Pagina 1

Klas 4 mavo. Werkstuk ontwikkelingsland hoofdstuk 7 Pagina 1 Klas 4 mavo Werkstuk ontwikkelingsland hoofdstuk 7 Pagina 1 Praktische opdracht economie klas 4 Ontwikkelingslanden Dit PO is een vervolg op hoofdstuk 7. We hebben het in hoofdstuk 7 gehad over het geld

Nadere informatie

Het karakter van de Savannah

Het karakter van de Savannah Het karakter van de Savannah Hier is zichtbaar dat de grootte van de kat vergelijkbaar is met een huiskat. Een Savannah kat is meestal niet groter, alleen de eerste generaties zijn groter. Je kunt je afvragen

Nadere informatie

Transirede. Mens Mobiliteit Milieu. Zo werkt dat bij mensen. Janet Veldstra Afdeling Psychologie Rijksuniversiteit Groningen

Transirede. Mens Mobiliteit Milieu. Zo werkt dat bij mensen. Janet Veldstra Afdeling Psychologie Rijksuniversiteit Groningen Transirede Zo werkt dat bij mensen Mens Mobiliteit Milieu Janet Veldstra Afdeling Psychologie Rijksuniversiteit Groningen 1 Mens Mobiliteit Milieu Transport van goederen en auto gebruik: Draagt bij aan

Nadere informatie

Geef. nooit op! Gods beloften voor jou MIRANDA TOLLENAAR

Geef. nooit op! Gods beloften voor jou MIRANDA TOLLENAAR Geef Gods beloften voor jou nooit op! MIRANDA TOLLENAAR Geef nooit op! Tollenaar, Miranda ISBN 978-90-6353-630-5 NUR 713 Boekverzorging: Studio Vrolijk, Margreet Kattouw De bijbelteksten in deze uitgave

Nadere informatie

Marktonderzoek GDI maart 2016

Marktonderzoek GDI maart 2016 Uitgevoerd 8 t/m 31 maart 2016, onder ruim 2200 bij ons bekende adressen. Marktonderzoek GDI maart 2016 Respons: 18%, volgens deskundigen een prima respons voor dit onderzoek. 1 De resultaten samengevat:

Nadere informatie

Mix & match: gezamelijke visie

Mix & match: gezamelijke visie Mix & match: gezamelijke visie Weten jullie waar jullie als groep voor staan, maar willen jullie graag nog een stap verder gaan? Werk dan een visie uit op alcohol- en druggebruik in de jeugdbeweging. Hierbij

Nadere informatie

TWEE DERDE KANDIDATEN HEEFT ERVARING MET WERKEN OP FLEXIBELE BASIS

TWEE DERDE KANDIDATEN HEEFT ERVARING MET WERKEN OP FLEXIBELE BASIS #.3 Flexibel werken TWEE DERDE KANDIDATEN HEEFT ERVARING MET WERKEN OP FLEXIBELE BASIS + Gemiddeld heeft twee derde ervaring met werken op flexibele basis en voor een derde is dit nog steeds van toepassing.

Nadere informatie

Peter Konings (Belastingdienst), Rutger Heerdink (UWV), Rene Backer (SVB), Sjoerd Weiland (RDW)

Peter Konings (Belastingdienst), Rutger Heerdink (UWV), Rene Backer (SVB), Sjoerd Weiland (RDW) Werkgroep Borging: Peter Konings (Belastingdienst), Rutger Heerdink (UWV), Rene Backer (SVB), Sjoerd Weiland (RDW) November 2013 Deze sheets bevatten achtergrondinformatie bij het plan Borging awareness

Nadere informatie

Studiedag Beleef het in beweging! 6 november 2013

Studiedag Beleef het in beweging! 6 november 2013 Studiedag Beleef het in beweging! 6 november 2013 Een voorstelronde: Vertel wie je bent & Geef aan wat je verwacht van deze workshop Programma Jullie meenemen in ons proces en zoektocht naar een hanteerbaar

Nadere informatie

Huid en hersenen de actieve rol van de verpleegkundige

Huid en hersenen de actieve rol van de verpleegkundige Huid en hersenen de actieve rol van de verpleegkundige L I L I A N F I G E E S E N I O R V E R P L E E G K U N D I G E P O L I D E R M A T O L O G I E U M C / W K Z U T R E C H T Kwaliteit van leven Definitie

Nadere informatie

Evaluatie groepsinteracties door ervaringsdeskundigen stichting Waarheid bij JCC den Haag De kracht zit in de mensen én de methode!

Evaluatie groepsinteracties door ervaringsdeskundigen stichting Waarheid bij JCC den Haag De kracht zit in de mensen én de methode! Evaluatie groepsinteracties door ervaringsdeskundigen stichting Waarheid bij JCC den Haag De kracht zit in de mensen én de methode! 2.01.097.11.05/05 Henry van der Dussen Hallemavanloon Evaluatie Inleiding

Nadere informatie

Je motivatie vormt de basis om dingen te veranderen.

Je motivatie vormt de basis om dingen te veranderen. Je motivatie vormt de basis om dingen te veranderen. Om iets te bereiken moet je actie ondernemen. Je moet vanuit jezelf iets doen. Om iets te doen moet je gemotiveerd zijn. Je zou dus kunnen stellen dat

Nadere informatie

Format inhoudelijk en financieel jaarverslag voor budgetsubsidies vanaf 50.000,--

Format inhoudelijk en financieel jaarverslag voor budgetsubsidies vanaf 50.000,-- Format inhoudelijk en financieel jaarverslag voor budgetsubsidies vanaf 50.000,-- Algemeen Op basis van de Algemene Subsidieverordening Maatschappelijke Ondersteuning 2011 is iedere subsidieontvanger verplicht

Nadere informatie

De motivatiethermometer opbrengsten verhogen door motivatie. Onderwijs Innovatie Groep Datum Kim Schut

De motivatiethermometer opbrengsten verhogen door motivatie. Onderwijs Innovatie Groep Datum Kim Schut De motivatiethermometer opbrengsten verhogen door motivatie Onderwijs Innovatie Groep Datum Kim Schut Goed nieuws! 2 Toch zit u hier. Voor een interactief hoorcollege met de volgende inhoud De onderzoeksresultaten

Nadere informatie

tijdens de laatste maanden van tewerkstelling via artikel 60 7 OCMW-wet

tijdens de laatste maanden van tewerkstelling via artikel 60 7 OCMW-wet ZORG VOOR WERK EEN In POP het kader VOOR van project Kortdurende IEDEREEN stages in privéondernemingen! tijdens de laatste maanden van tewerkstelling via artikel 60 7 OCMW-wet In samenwerking met Gemeente

Nadere informatie

SPIRITUELE INTELLIGENTIE: Welke betekenis wil je hebben als leider?

SPIRITUELE INTELLIGENTIE: Welke betekenis wil je hebben als leider? SPIRITUELE INTELLIGENTIE: Welke betekenis wil je hebben als leider? LEVENDAAL 11, 6715 KJ EDE - TELEFOON 06 21 24 22 55 leidjew@xs4all.nl - www.leidjewitte.nl SPIRITUALITEIT De aangeboren menselijke behoefte

Nadere informatie

30 De Pensioenwereld in 2015

30 De Pensioenwereld in 2015 03 30 De Pensioenwereld in 2015 Uitbesteding & assurance 31 Evaluatie uitbesteding vermogensbeheer: de reikwijdte is een bewuste keuze Auteurs: Tim Barlage en Jeroen Ruepert Pensioenfondsen die het model

Nadere informatie

10% Socratisch Motiveren. van de hulpverleners lijdt aan burn-out >> 10% heeft depressieve klachten. bij gedoe over verandering

10% Socratisch Motiveren. van de hulpverleners lijdt aan burn-out >> 10% heeft depressieve klachten. bij gedoe over verandering Socratisch Motiveren bij gedoe over verandering Martin Appelo 10% van de hulpverleners lijdt aan burn-out >> 10% heeft depressieve klachten Test: lijdt u aan burnout? RUG Twee dolfijnen: hoe meer verschillen

Nadere informatie

Social Media Marketing strategie

Social Media Marketing strategie Social Media Marketing strategie --= werkboek =-- 1. Bepaal je doelstelling Vaak zal SMM een onderdeel zijn van bestaande marketingcommunicatieplannen. Een extra kanaal om je doelgroep te bereiken. Soms

Nadere informatie

Informatie over de deelnemers

Informatie over de deelnemers Tot eind mei 2015 hebben in totaal 45558 mensen deelgenomen aan de twee Impliciete Associatie Testen (IATs) op Onderhuids.nl. Een enorm aantal dat nog steeds groeit. Ook via deze weg willen we jullie nogmaals

Nadere informatie

Hoe gelukkig ben je? Opdracht 1

Hoe gelukkig ben je? Opdracht 1 Hoe gelukkig ben je? Geluk is een veranderlijk iets. Het ene moment kun je jezelf diep gelukkig voelen, maar het andere moment lijkt het leven soms maar een zware last. Toch is voor geluk ook een soort

Nadere informatie

Consument centraal bij innovaties in korte keten

Consument centraal bij innovaties in korte keten Consument centraal bij innovaties in korte keten Introductie op DONE framework - begrijpen van consument 20 november 2018, Siet Sijtsema Hungry planet - Menzel siet.sijtsema@wur.nl Onderwerpen Done framwork

Nadere informatie

Handhygiene en gedrag: wat werkt wel en wat werkt niet? Ed van Beeck Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC

Handhygiene en gedrag: wat werkt wel en wat werkt niet? Ed van Beeck Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC Handhygiene en gedrag: wat werkt wel en wat werkt niet? Ed van Beeck Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC De handen: bron en verspreider van microorganismen Met indicatie voor isolatie

Nadere informatie

Intelligente coaching van mensen via smartphones

Intelligente coaching van mensen via smartphones Intelligente coaching van mensen via smartphones Vrije Universiteit Amsterdam Afdeling Informatica / Kunstmatige Intelligentie Michel Klein Body@Work symposium 23 mei 2012 Overzicht Wie zijn wij? Voorbeeld

Nadere informatie

REGELS ZIJN REGELS. Jeroen Minkema. 19 januari 2017

REGELS ZIJN REGELS. Jeroen Minkema. 19 januari 2017 REGELS ZIJN REGELS Jeroen Minkema 19 januari 2017 2 INTRODUCTIE Jeroen Minkema Veiligheidskundige en stralingsdeskundige Vanaf 1993 werkzaam bij de Nuclear Research and Consultancy Group (NRG) Interesses

Nadere informatie

A.P.A. Martens 2011513 Waalwijk 2011

A.P.A. Martens 2011513 Waalwijk 2011 [AFSTUDEREN BIJ BEDRIJF] Afstudeerrapportage Avans Communicatie Multimedia Design A.P.A. Martens Waalwijk 2011 Inhoudsopgave Voorwoord 3 Inleiding 4 Beschrijving organisatie Gevolgde werkwijze Samenvatting

Nadere informatie

Bepalende factoren voor Constructieve veiligheid

Bepalende factoren voor Constructieve veiligheid Bepalende factoren voor Constructieve veiligheid Projectvoorstel Projectleider: ir. K.C. Terwel Delft, 19 december 2012 Aan: Bouwend Nederland VNConstructeurs NLingenieurs Samenvatting Constructieve veiligheid

Nadere informatie

2. Inkomen uit arbeid

2. Inkomen uit arbeid Jijzelf en/of het gezin waarvan je deel uitmaakt, kunnen dus op verschillende manieren aan een inkomen geraken. Er zijn drie grote categorieën. inkomen uit arbeid inkomen uit sociale vergoedingen en toevallige

Nadere informatie

AAN LEERLINGEN e-pathways CPD Handboek

AAN LEERLINGEN e-pathways CPD Handboek FEEDBACK GEVEN AAN LEERLINGEN e-pathways CPD Handboek www.epathways.eu Handboek nr. 6 in serie Wat is feedback? Feedback van hun leraren is de belangrijkste manier waarop leerlingen informatie krijgen

Nadere informatie

Checklist trainingen het gesprek in de Wmo en het gehele sociale domein VOOR GEMEENTEN DIE TRAININGSBUREAUS SELECTEREN

Checklist trainingen het gesprek in de Wmo en het gehele sociale domein VOOR GEMEENTEN DIE TRAININGSBUREAUS SELECTEREN Checklist trainingen het gesprek in de Wmo en het gehele sociale domein VOOR GEMEENTEN DIE TRAININGSBUREAUS SELECTEREN Checklist trainingen het gesprek in de Wmo en het gehele sociale domein Voor gemeenten

Nadere informatie

Welkom bij het 30 dagen programma afvallen zonder dieet.

Welkom bij het 30 dagen programma afvallen zonder dieet. Welkom bij het 30 dagen programma afvallen zonder dieet. Je ontvangt de komende 30 dagen mails met tips, opdrachten en inspiratie. Dit gaat je naast het basisprogramma extra ondersteunen bij het realiseren

Nadere informatie

handleiding 1. Inleiding 2. Achtergrondinformatie

handleiding 1. Inleiding 2. Achtergrondinformatie handleiding 1. Inleiding www.twentezonderafval.nl is een website voor groep 1 tot en met 8 over het gescheiden inzamelen van afval in Twente. Op deze website ontdekken de leerlingen hoe ze hun afval zoveel

Nadere informatie

Tweemaal Zes mei 2012. Campagne Draag jij als eendje je steentje bij?

Tweemaal Zes mei 2012. Campagne Draag jij als eendje je steentje bij? TweemaalZes mei2012 CampagneDraagjijalseendjejesteentjebij? Onzeverenigingbestaatdoorenvanvrijwilligers.DaarzijnwijonsbijTZzeerzeker vanbewust.hetisbewonderenswaardigdatzoveelleden,naasthetsporten,éénof

Nadere informatie

Naar een duurzaam Hyperion. Bouwen als een. Wortels halen water uit de grond om dit te transporteren door de aderen van de boom

Naar een duurzaam Hyperion. Bouwen als een. Wortels halen water uit de grond om dit te transporteren door de aderen van de boom Bouwen als een boom Materialen en Energie Stadskantoor in Venlo gebouwd volgens Cradle to Cradle principes Wortels zijn de fundering Wortels halen water uit de grond om dit te transporteren door de aderen

Nadere informatie

Spinoza s Visie. Dag 2. Over God en de Natuur

Spinoza s Visie. Dag 2. Over God en de Natuur Spinoza s Visie Dag 2 Over God en de Natuur Opzet cursus Dag 1 Dag 2 Dag 3 Dag 4 Over God Over de mens Over het geluk Inleiding Hoe zit de wereld in elkaar? Hoe verhoudt de mens zich tot de wereld? Waarin

Nadere informatie

Het Nieuwe Werken betekent creatief reizen (Case UWV)

Het Nieuwe Werken betekent creatief reizen (Case UWV) WORKSHOP Het Nieuwe Werken betekent creatief reizen (Case UWV) Peter Meijers Programmamanager HNW bij UWV Agenda Beelden bij UWV Onze reis: Waar zijn we bij UWV aangekomen en hoe zijn we daar gekomen?

Nadere informatie

lesprogramma Duurzaamheid les 1: maken Cradle to Cradle uitgelegd voor kinderen

lesprogramma Duurzaamheid les 1: maken Cradle to Cradle uitgelegd voor kinderen lesprogramma les 1: maken lesprogramma 4 lessen over duurzaamheid: Les 1: Maken Les 2: Gebruiken Les 3: Hergebruiken Les 4: Eindopdracht lesprogramma lesprogramma Les 1: Maken Hoe word ik een flesje water?

Nadere informatie

Hoe past ú de PDCA-cirkel toe op uw auditsysteem?

Hoe past ú de PDCA-cirkel toe op uw auditsysteem? Hoe past ú de PDCA-cirkel toe op uw auditsysteem? LOKmml-bijeenkomst Alice Mulder 19 januari 2012 Programma Resultaatverbetering realiseren door Resultaatgericht Auditen Theorie van de verspillingen Het

Nadere informatie

Wie ben ik? Onderzoek ouderen. Vandaag: De ouder wordende cliënt met autisme. Aantal publicaties

Wie ben ik? Onderzoek ouderen. Vandaag: De ouder wordende cliënt met autisme. Aantal publicaties Wie ben ik? De ouder wordende cliënt met autisme Barbara van Heijst, 24 september 16 b.vanheijst@leokannerhuis.nl 2 3 4 Vandaag: onderzoek d Arc & anderen Belang voor workhome bewoners: resultaat niet

Nadere informatie

Inleiding. 2014!Hypnose!Instituut!Nederland!http://www.hypnoseinstituutnederland.nl/!

Inleiding. 2014!Hypnose!Instituut!Nederland!http://www.hypnoseinstituutnederland.nl/! HYPNOSE 2.0 Inleiding Ditrapportzouweleensjouwideeoverhypnosecompleetkunnenveranderen. Hypnoseisnamelijknietwatjijdenktdathetis.Hetisnamelijkaltijdbestudeerd vanafdebuitenkantendanziethetertochwelheelapartuit.mensenzijn

Nadere informatie

Perceptie. dinsdag 6 maart 2012

Perceptie. dinsdag 6 maart 2012 Perceptie H7 Gestuurde perceptie... Perceptie betekent observatie, hoe je iets waarneemt, je blik zoals in is een glas half vol of half leeg?. Je perceptie wordt beïnvloed door je ervaringen en je basishouding

Nadere informatie

De kunst van het veranderen Gedrag van doelgroepen Agentschap NL 2010

De kunst van het veranderen Gedrag van doelgroepen Agentschap NL 2010 De kunst van het veranderen Gedrag van doelgroepen Agentschap NL 2010 De kunst van het veranderen, gedrag van doelgroepen 1 Colofon Dit is een uitgave van Agentschap NL in het kader van het moderatorenteam

Nadere informatie

Financiële prikkels en innovatie in de COPD zorg

Financiële prikkels en innovatie in de COPD zorg 11/7/2016 1 Financiële prikkels en innovatie in de COPD zorg Een longitudinale case study Bart Noort (promovendus) Prof dr Kees Ahaus, Dr Taco van der Vaart Maatschap Friese Longartsen De Friesland Zorgverzekeraar

Nadere informatie

Mensen Motiveren. door Stephan Vanhaverbeke Certified NLP Trainer. @CoachSteff

Mensen Motiveren. door Stephan Vanhaverbeke Certified NLP Trainer. @CoachSteff Mensen Motiveren door Stephan Vanhaverbeke Certified NLP Trainer @CoachSteff Hoe je mensen in beweging kan zetten Kennismaking Wat wil je graag meenemen? Inhoud De context De perceptie De dip De voorkeuren

Nadere informatie

Heeft positieve affectregulatie invloed op emotionele problemen na ingrijpende gebeurtenissen?

Heeft positieve affectregulatie invloed op emotionele problemen na ingrijpende gebeurtenissen? Heeft positieve affectregulatie invloed op emotionele problemen na ingrijpende gebeurtenissen? Lonneke I.M. Lenferink Rijksuniversiteit Groningen, Universiteit Utrecht Paul A. Boelen Universiteit Utrecht,

Nadere informatie

Ken jezelf, dan leer je de ander beter kennen!

Ken jezelf, dan leer je de ander beter kennen! Ken jezelf, dan leer je de ander beter kennen! Workshop NEVI Inkoopdag, 25 juni 2015 Joost van Eijk Remco Kramers Agenda Even voorstellen Wat is Het NIC? Wat zijn jullie verwachtingen? Jouw grondhouding

Nadere informatie

Afval Anne en de Sorteerbrigade

Afval Anne en de Sorteerbrigade Afval Anne en de Sorteerbrigade Verhaal ontwikkeld voor educatieproject Afval groep 3 School en Cultuur Veenendaal 2014 Geschreven door: Sanne Heymann Tekeningen door: Sjoerd Kreijns Dit is Afval Anne.

Nadere informatie

Privacy. Bedreigingen en kansen voor bedrijven en consumenten. F.T. Beke M.Sc. Prof. dr. P.C. Verhoef. Rapport RUGCIC-2015-01 ISBN 978-90-367-7638-7

Privacy. Bedreigingen en kansen voor bedrijven en consumenten. F.T. Beke M.Sc. Prof. dr. P.C. Verhoef. Rapport RUGCIC-2015-01 ISBN 978-90-367-7638-7 Privacy Bedreigingen en kansen voor bedrijven en consumenten F.T. Beke M.Sc. Prof. dr. P.C. Verhoef Rapport RUGCIC-2015-01 ISBN 978-90-367-7638-7 CIC 2 Inhoudsopgave Samenvatting pag. 3 Wat is privacy?

Nadere informatie

Twaalfde college complexiteit. 11 mei 2012. Overzicht, MST

Twaalfde college complexiteit. 11 mei 2012. Overzicht, MST College 12 Twaalfde college complexiteit 11 mei 2012 Overzicht, MST 1 Agenda voor vandaag Minimum Opspannende Boom (minimum spanning tree) als voorbeeld van greedy algoritmen Overzicht: wat voor technieken

Nadere informatie

Benodigdheden: Thuiswerkblad, voor kind en ouder(s) (afhankelijk van niveau meer of minder hulp van ouders hierbij) Kringopstelling

Benodigdheden: Thuiswerkblad, voor kind en ouder(s) (afhankelijk van niveau meer of minder hulp van ouders hierbij) Kringopstelling Titel van deze les: De piekerparkeerplaats Uitdaging: Overtuigingen (attributiestijlen) Denkwolk onderwerp: Piekeren (blz. 21) Vakgebied(en): Psycho-educatie, sociaal emotionele ontwikkeling Doelgroep

Nadere informatie

Geluksgevoel hangt meer af van je mentale vermogen dan van wat je overkomt

Geluksgevoel hangt meer af van je mentale vermogen dan van wat je overkomt "Geluk is vooral een kwestie van de juiste levenshouding" Geluksgevoel hangt meer af van je mentale vermogen dan van wat je overkomt Ons geluk wordt voor een groot stuk, maar zeker niet alleen, bepaald

Nadere informatie

TRAINING WERKBEGELEIDING

TRAINING WERKBEGELEIDING TRAINING WERKBEGELEIDING Door Martje Kuijlenburg Student no: 500618854 Jaar 3 Hogere Beroepsopleiding Verpleegkunde In opdracht van: de Hogeschool van Amsterdam Docent: Yvonne van Marle INHOUDSOPGAVE Inleiding...

Nadere informatie

Doel van Bijbelstudie

Doel van Bijbelstudie Bijbelstudie Hebreeën 4:12 Want het woord Gods is levend en krachtig en scherper dan enig tweesnijdend zwaard en het dringt door, zó diep, dat het vaneen scheidt ziel en geest, gewrichten en merg, en het

Nadere informatie

De kunst van het veranderen Gedrag van doelgroepen Agentschap NL 2010

De kunst van het veranderen Gedrag van doelgroepen Agentschap NL 2010 De kunst van het veranderen Gedrag van doelgroepen Agentschap NL 2010 De kunst van het veranderen, gedrag van doelgroepen 1 Colofon Dit is een uitgave van Agentschap NL in het kader van het moderatoren

Nadere informatie

studiekiezers Cilia Witteman Behavioural Science Institute Radboud Universiteit Nijmegen

studiekiezers Cilia Witteman Behavioural Science Institute Radboud Universiteit Nijmegen studiekiezers Cilia Witteman Behavioural Science Institute Radboud Universiteit Nijmegen Een studie (of iets anders) kiezen: Hoe doen mensen dat - snel, op gevoel of na goed nadenken? Wat is beter? Hoe

Nadere informatie

Waarom welzijn? Over de ethiek van diergebruik en de waarde van welzijn

Waarom welzijn? Over de ethiek van diergebruik en de waarde van welzijn Waarom welzijn? Over de ethiek van diergebruik en de waarde van welzijn Dr. Franck L.B. Meijboom Ethiek Instituut & Faculteit Diergeneeskunde Universiteit Utrecht Welzijn We zijn niet de eerste! Welzijn

Nadere informatie

Percepties en attitudes van autobezitters t.a.v. innovatieve auto s

Percepties en attitudes van autobezitters t.a.v. innovatieve auto s Percepties en attitudes van autobezitters t.a.v. innovatieve auto s Mariëtte Pol, Suzanne Brunsting I&M, 31 januari 2012 www.ecn.nl Presentatie Achtergrond en doel van het onderzoek Enquête onderzoek -

Nadere informatie

De leraar als puzzelstuk? Over het belang van (passen in) het schoolteam

De leraar als puzzelstuk? Over het belang van (passen in) het schoolteam De leraar als puzzelstuk? Over het belang van (passen in) het schoolteam www.steunpuntssl.be Chloé Meredith 2 Onderzoeksinteresse In het kader van het Steunpunt SSL onderzoek naar lerarenloopbanen met

Nadere informatie

Terug naar de oorsprong

Terug naar de oorsprong Terug naar de oorsprong Zoals jullie ongetwijfeld weten bestaat ons fysieke lichaam binnen een groter geheel, een menselijk energieveld ofwel de AURA. De AURA bestaat uit een 7-tal lichamen die voor een

Nadere informatie

Social Marketing. in relatie tot de transitie. Astrid Madsen. Gemeente Rotterdam. Contact:

Social Marketing. in relatie tot de transitie. Astrid Madsen. Gemeente Rotterdam. Contact: Social Marketing in relatie tot de transitie Astrid Madsen Gemeente Rotterdam Contact: aj.madsen@rotterdam.nl Inzicht in leven NA transitie Communicatie behoefte Overkoepelende communicatie Landelijk /

Nadere informatie

RONDGANGEN VERBETEREN

RONDGANGEN VERBETEREN RONDGANGEN VERBETEREN februari, 2018 NAVORMING PVI 2018; Marc Hoppenbrouwers ENKELE AFSPRAKEN ZET JE GSM OP TRILFUNCTIE OF UIT BIJ NOOD: Ramen en deuren sluiten Begeef u rustig naar de verzamelplaats en

Nadere informatie

De Arbocatalogus op de werkvloer

De Arbocatalogus op de werkvloer De Arbocatalogus op de werkvloer Van weten wat er anders kan Naar daadwerkelijk anders doen Workshop arbo-congres 24 oktober 2011 Aukje van den Bent Programma Inspiratie voor implementatie Je eigen plan

Nadere informatie

Draaiboek voor het uitwerken van activiteiten 1

Draaiboek voor het uitwerken van activiteiten 1 Draaiboek voor het uitwerken van activiteiten 1 Je hebt als groep ouders een idee van wat je rond cultuur, ouderbetrokkenheid en taalstimulering zou willen doen op de school van je kind(eren)? Dit doe

Nadere informatie

Cover Page. Author: Beuzekom, Martie van Title: Latent risk factors in operating theatres and intensive care units Issue Date:

Cover Page. Author: Beuzekom, Martie van Title: Latent risk factors in operating theatres and intensive care units Issue Date: Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/19916 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Beuzekom, Martie van Title: Latent risk factors in operating theatres and intensive

Nadere informatie

Dit wordt jouw jaar!

Dit wordt jouw jaar! WERKBOEK Dit wordt jouw jaar! 12 krachtige lessen in persoonlijke groei dr. Ben Tiggelaar DIT WORDT JOUW JAAR! WERKBOEK BEN TIGGELAAR 1 OVER GELUK EN SUCCES HOOFDSTUK 1-2 "Geluk is niet het doel, maar

Nadere informatie

LIVING LAB GRONINGEN AIRPORT EELDE. Philip Broeksma, kwartiermaker

LIVING LAB GRONINGEN AIRPORT EELDE. Philip Broeksma, kwartiermaker LIVING LAB GRONINGEN AIRPORT EELDE Philip Broeksma, kwartiermaker Living Lab Groningen Airport Eelde Onderwijs Overheid Onderzoek Ondernemers Omgeving Gezamenlijk, gelijkwaardig Innovaties, experimenten,

Nadere informatie

29-11-2011. Techniek, ICT en domotica Toepassing binnen de zorg voor mensen met dementie. Mevrouw Jansen: LEERBAARHEID

29-11-2011. Techniek, ICT en domotica Toepassing binnen de zorg voor mensen met dementie. Mevrouw Jansen: LEERBAARHEID Techniek, ICT en domotica Toepassing binnen de zorg voor mensen met dementie prof. dr. Roy Kessels klinisch neuropsycholoog Afdeling Medische Psychologie & AlzheimerCentrum Nijmegen, UMC St Radboud Neuro-

Nadere informatie

Voorwoord. 15 miljoen mensen Op dat hele kleine stukje aarde Die moeten niet t keurslijf in Die laat je in hun waarde

Voorwoord. 15 miljoen mensen Op dat hele kleine stukje aarde Die moeten niet t keurslijf in Die laat je in hun waarde Voorwoord 15 miljoen mensen Op dat hele kleine stukje aarde Die moeten niet t keurslijf in Die laat je in hun waarde Fluitsma & Van Tijn, 2007 Het zijn er inmiddels 16 miljoen en het zullen er ook nog

Nadere informatie