Jaarsymposium mei 2016 in De Reehorst in Ede. Thema: Maatschappij in beweging, heel de wereld in je werk

Transcriptie

1 Jaarsymposium mei 2016 in De Reehorst in Ede Thema: Maatschappij in beweging, heel de wereld in je werk Aanmelden:

2 Symposium Voor de jeugdverpleegkundigen Hoe sluit het thema van het jaarcongres aan bij jeugdverpleegkundigen? Marja van Kuppenvelt, voorzitter vakgroep Jeugd: Jeugdverpleegkundigen staan en werken volop in een maatschappij in beweging. Naast hun reguliere contacten met ouders, jongeren en scholen zijn ze ook volop bezig binnen de wijkteams. De vluchtelingenstroom vraagt zowel binnen de AZC s als in de wijken een andere, veelal creatieve aanpak. Bovendien heeft de JGZ te maken met digitalisering en een andere visie op gezondheid, waarbij zelfmanagement en zelfregie een grotere rol spelen. Er komt veel op de jeugdverpleegkundigen af. Maar ze zijn veerkrachtig en kunnen die nieuwe beweging wel aan. Naar welke workshops moeten mensen uit jouw vakgroep echt naar toe? Mijn advies is vooral kiezen wat je uitdaagt: zoals bijvoorbeeld de workshop Gevluchte kinderen van Marjolein Keij en Ingrid Brokx, vanwege de actualiteit. De aandacht voor het onderwerp Nudging in de workshop van Jan Willem Roseboom en de rol van de verpleegkundigen binnen een nieuwe visie op gezondheid van Huub Sibbing. Pieterbas Lalleman, verpleegkundige en organisatiesocioloog: De vraag is wat je zichtbaar maakt aan de buitenwereld Verpleegkundigen willen zorgen voor de ander. En dat houdt vaak ook in dat we tegemoet willen komen aan de eisen van de buitenwereld. Het gaat dan bijvoorbeeld om richtlijnen, protocollen en standaarden waaraan we moeten voldoen. Maar ook aan de druk die op ons gelegd wordt om zorg te bieden aan een groeiende stroom vluchtelingen. Daarnaast wordt ons gevraagd transparant te zijn, te werken met kwaliteitsindicatoren. Verpleegkundigen willen echter in het hier en nu iets oplossen. Dat is een heel mooie eigenschap. Maar in een dynamische wereld als deze, waarin zo ontzettend veel gebeurt, draai je jezelf misschien wel in de soep als je dit gedragspatroon aanhoudt. Maar hoe ga je in de dagelijkse praktijk om met die eisen van een veranderende buitenwereld. Hoe zorg je dat je naast reageren vanuit een gevoel, ook meer onderzoekend en beschouwend reageert? Verpleegkundig werk is vaak onzichtbaar werk. De vraag is wat je zichtbaar maakt aan die buitenwereld, via lijstjes, rapporten. Hoeveel energie stop je daarin? Om deze vragen te kunnen beantwoorden is het van belang dat je weet hoe je als verpleegkundige in elkaar steekt. En dat je kritische vragen durft stellen; helpt het wat ik doe doen? En waarom doe ik wat ik doe? Daarover gaat mijn lezing uur 9.30 uur 9.45 uur uur Registratie & Ontvangst met koffie & thee Opening door de dagvoorzitter Gia Wallinga Gezag in je dagelijks werk: over zorg en vragen stellen Pieterbas Lalleman Koffiepauze 18 Tijdschrift M&G jaargang 16 nummer 1

3 Aanmelden: Carlo Leget, hoogleraar Zorgethiek, Zorgethiek helpt bij het ontdekken van verschillende culturele waarden Heel de wereld in je werk, dat betekent dat je tegen cultuurverschillen aanloopt. Sommige van deze verschillen zijn met communicatie te overbruggen. Maar andere verschillen liggen dieper. Zo vinden sommige culturen het belangrijk om eerlijk tegen patiënten te zijn als ze ongeneeslijk ziek zijn. Valse hoop wekken wordt gezien als een vorm van liegen. Maar andere culturen vinden juist dat je een patiënt nooit hoop mag ontnemen, zelfs als die heel klein is. Iemand hoop ontnemen is wreed. Het gaat dus om een verschil in waarden die vaak verborgen liggen onder omgangsvormen en gebruiken. Bij het ontdekken van deze waarden kan zorgethiek helpen. Een zorgethiek is een heel praktische ethiek die begint in het hier en nu. Het doel van zorgethiek is meewerken aan het scheppen van een wereld waarin we als mensen samen kunnen leven, en kwetsbare mensen niet in de verdrukking komen. Juist in een veranderende samenleving als de onze dreigen veel mensen tussen wal en schip te raken. Ik wil in mijn lezing concrete handvatten geven om te laten zien hoe je in dit soort situaties een positieve bijdrage kunt leveren uur uur Workshops en subplenaire sessie op voorinschrijving Lunchpauze en Subplenaire sessie: informatiemarkt A1: Zorgethiek in deze veranderende samenleving - Hoogleraar Zorgethiek Carlo Leget Workshops A2 Goed aansluiten bij je cliënt begint met een hoe neem-ik-waar-selfie - Anja Hacquebord A3 Aanpak antibioticaresistentie is een verantwoordelijkheid van ons allemaal - Anja Schreijer A4 Kleine positieve duwtjes in de richting van een gezonde leefstijl - Jan Willem Roseboom A5 Gevluchte kinderen: grote trauma s? Of grote kansen: normaliserende en signalerende rol van jeugdverpleegkundigen - Marjolein Keij en Ingrid Brokx A6 Uitsluiting van kinderen op school A7 Opvoeddebatten met (migranten)vaders en samenwerking met Jeugdverpleegkundigen - Abdellah Mehraz A8 Dementie bij migranteouderen moeilijk? - Jennifer van den Broeke en Nienke van Wezel A9 Voorbij de Wijkscan - Henk Rosendal A10 Resultaat van verpleegkundig handelen: waarom doen we wat we doen? - José van Dorst A11 Met een mantelzorger aan het werk? - Cora Postema en Marjo Brouns A12 Netwerken, hoe doe je dat? - Germaine van der Horst A13 Projectmatig werken - Anita Olsthoorn en Michiel de Boer A14 Hoe maak je seksualiteit bespreekbaar in de dagelijkse praktijk? - Hilda Miedema en Riet Mertens A15 Is regurgitatie en reflux bij zuigelingen een probleem wat erbij hoort? - spreker via Nutricia Tijdschrift M&G maart

4 Symposium Kaveh Bouteh, trainer en adviseur bij Pharos: Het zijn mensen die elkaar ontmoeten niet culturen In mijn lezing wil ik het publiek in de zaal tools en de do s and dont s aanreiken om het vermogen om op de juiste manier te communiceren met diverse cliënten te versterken. Onze samenleving wordt immers diverser en kleurrijker. De zorg moet daarop inspelen. Het gaat daarbij vooral om communicatie. De effectiviteit en kwaliteit van een interventie valt of staat immers met de interactie tussen professional en cliënt. In praktijk bekijken zorgprofessionals diversiteit helaas wat eenzijdig. Ze willen informatie over de culturele achtergrond van hun cliënten om een brug te kunnen slaan. Maar slaan dan soms de plank mis. Ik geef altijd het voorbeeld van Ruud Lubbers toen die nog hoofd van de UNHCR was. Hij had een afspraak met zijn Chinese ambtsgenoot en liet zich informeren over diens cultuur. Een cadeau geven, dat is goed. Maar niet openmaken waar de ander bijstaat. De Chinese hoorde juist van zijn adviseurs dat Nederlanders wel willen dat je hun cadeau openmaakt. Stonden ze daar tijdens het gesprek. Ofwel: je hebt aan culturele kennis niet genoeg. Het gaat om veel meer factoren: je eigen vaardigheden, je beeld over anderen, het opleidings- en taalniveau van de cliënt en de context waarin gecommuniceerd wordt. Diversiteit is bovenal maatwerk. Elke cliënt is uniek. Binnen de Nederlandse cultuur op macroniveau hebben we 17 miljoen culturen. Het zijn mensen die elkaar ontmoeten, niet culturen uur Workshops en subplenaire sessie op voorinschrijving Subplenaire sessie: B1: Diversiteit in je werk; communiceren is mensenwerk - Kaveh Bouteh Workshops B2 Goed aansluiten bij je cliënt begint met een hoe neem-ik-waar-selfie - Anja Hacquebord B3 Deze workshop gaat over jou: ervaar de kracht van een positieve focus - Anita Jansen en Arjan van Vembde B4 Omslag van focus op zorg en ziekte naar gedrag en gezondheid naar mens en maatschappij. Hoe doe je dat? - Huub Sibbing B5 Gevluchte kinderen: grote trauma s? Of grote kansen: normaliserende en signalerende rol van jeugdverpleegkundigen - Marjolein Keij en Ingrid Brokx B6 Vechtscheiding: hoor en zie mij - Desiree de Jongh en jongeren B7 Uitsluiting van kinderen op school B8 De rol van de casemanagers dementie in de toekomst - Francis Bolle en Gerben Jansen B9 Met een mantelzorger aan het werk? - Cora Postema en Marjo Brouns B10 De wijkverpleegkundige als pro-actieve gezondheidszorgbevorderaar in het sociale domein - Yolanda van den Brink, Joke Schoehuizen en Fenny van Wijngaarden B11 Netwerken, hoe doe je dat? - Germaine van der Horst B12 Werken in het buitenland: reisadvies en de vrijwilligersindustrie - Winston Willekes Macdonald B13 Hoe maak je seksualiteit bespreekbaar in de dagelijkse praktijk? - Hilda Miedema en Riet Mertens B14 De vlucht van e-health binnen de seksuele gezondheid - Fokke Postma en Ralph Spijker 20 Tijdschrift M&G jaargang 16 nummer 1

5 Aanmelden: Voor de sociaal verpleegkundigen Hoe sluit het thema van het jaarcongres aan bij sociaal verpleegkundigen? Pascale Lavooij, vakgroepvoorzitter Infectieziekten: Binnen de infectieziektebestrijding heb je te maken met cliënten met diverse culturele achtergronden, infectieziekten die zich over de wereld verspreiden en de beweging die dat veroorzaakt. Denk aan de Ebola-uitbraak in West- Afrika. Er was toen ook veel onrust in ons eigen land. Protocollen werden uit de kast getrokken, ziekenhuizen, ambulancediensten, GGD en stonden paraat om een eventuele Ebolapatiënt op te vangen en verdere verspreiding te voorkomen. Het huidige Zikavirus in Zuid-Amerika treft vooral de lokale bevolking daar, maar het heeft ook consequenties voor de rest van de wereld. Welke maatregelen kun je treffen als je op vakantie gaat naar bijvoorbeeld Brazilië. Kortom, de wereld en onze maatschappij is continu in beweging en ons werk draait daar om. Naar welke workshop moeten mensen uit jouw vakgroep echt gaan? De workshop Aanpak antibioticaresistentie is een verantwoordelijkheid van ons allemaal van Anja Schreijer springt eruit, vind ik. Ik hoop dat daar ook veel wijkverpleegkundigen naartoe gaan. Het lijkt me superinteressant om met hen hierover te sparren. Maar eigenlijk moet je vooral een workshop kiezen die wat verder van je eigen expertise ligt. Je weet nooit wat dat brengt. Voor de casemanagers dementie Hoe sluit het thema van het jaarcongres aan bij casemanagers dementie? Paul-Jeroen Verkade, vakgroepvoorzitter Casemanagers dementie: Ook casemanagers dementie hebben in toenemende mate te maken met cliënten van allochtone afkomst. Mantelzorg is vaak vanzelfsprekender bij deze groep. Neem de eerste generatie gastarbeiders uit Marokko en Turkije. Daar komt dementie ook steeds vaker voor. Diagnostiek kan echter door de taal een probleem zijn. Bovendien denkt deze groep duidelijk anders over ouder worden en dementie: als het even kan lossen families de (zorg) problemen zelf op. Cliënten die wel aangemeld worden hebben daarom vaak een complexe zorgvraag. Soms hebben casemanagers te maken met cliënten die als vluchteling naar Nederland zijn gekomen. In het proces van dementie worden oude trauma s soms weer actueel. In combinatie met het achter uitgaan van de taal en begrip kan dit resulteren in complexe zorgsituaties. Al met al is het dus belangrijk dat casemanagers dementie kennis hebben van transculturele zorg. Naar welke workshop moeten mensen uit uw vakgroep echt toe? De workshop Dementie bij migrantenouderen moeilijk? van Jennifer van den Broeke en Nienke van Wezel sluit helemaal op dit thema aan. Verplichte kost dus! Tijdschrift M&G maart

6 Symposium Voor de wijkverpleegkundigen Hoe sluit het thema van het jaarcongres aan bij wijkverpleegkundigen? Marja de Leeuwerk, vakgroepvoorzitter Wijkverpleegkundigen: Wijkverpleegkundigen dienen bij uitstek in staat te zijn zich in de wereld van de cliënt te verplaatsen. Mensen maken keuzes die van doen hebben met hun culturele achtergrond. Een voorbeeld: volgens de Islam moet je altijd gaan voor het leven. Laatst was ik bij een Marokkaanse mevrouw die een vorm van kanker had waarbij ze geen eten binnenhield. Zodra het beter met haar ging, begon ze toch te eten. Doodgaan was gewoon geen optie. Dat zorgde voor veel complicaties. Als wijkverpleegkundige moet je laveren tussen die twee werelden. Jouw eigen normen en waarden en die van de cliënt, zonder dat je iemand respect-loos behandelt. Dat kan best lastig zijn. Naar welke workshop moeten mensen uit jouw vakgroep echt toe? Naar de lezing van Carlo Leget, over ethische dilemma s in de zorg. Een belangrijk onderwerp. Want soms kan zelfs financiering ethische dilemma s creëren. Begeleiding bij de maaltijdvoorziening bijvoorbeeld wordt betaald vanuit de WMO. Maar de gemeente zal om verschillende redenen niet meteen die ondersteuning geven. De wijkverpleegkundige moet dan kiezen: zelf een boterham smeren, terwijl ze daar eigenlijk niet voor is. Of de cliënt honger laten lijden? uur Theepauze 22 Tijdschrift M&G jaargang 16 nummer 1

7 Aanmelden: Psychiater en bijzonder hoogleraar Niels Mulder: Bij psychiatrische cliënten moet je alle leefgebieden aanpakken Er zijn circa mensen in Nederland met ernstige psychiatrische aandoeningen of combinaties van verschillende aandoeningen. Die doelgroep kenmerkt zich niet alleen door de psychiatrische problematiek, maar door problemen op allerlei leefgebieden: wonen, werken, sociale contacten, financiën. Mijn boodschap is dat als je iets aan de psychiatrische problematiek wilt doen je die leefgebieden ook aan moet pakken. En andersom. Een integrale benadering. Die is natuurlijk verre van onbekend. In mijn lezing bespreek ik hoe we deze samenwerking vorm kunnen geven, bijvoorbeeld door een nieuwe aanpak, de resource groepen. Een methode die in Zweden al wordt gebruikt en waarbij de cliënt meer de leiding over zijn eigen behandeling heeft en zelf mensen in zijn steungroep zoekt. We willen die methode in Nederland uitrollen. Wijkteams, verpleegkundigen: ze hebben veel te maken met gemarginaliseerden in de samenleving, waaronder dakloze mensen, mensen met een illegale verblijfstatus en vluchtelingen. Doordat deze mensen soms niet voldoen aan de eisen die gesteld worden om zorg te mogen leveren (verzekerd, geldig ID bewijs), lopen zij extra risico. Maar je bent als verpleegkundige wel verplicht ze de zorg te geven die noodzakelijk is. Dat is lastig uur Workshops en subplenaire sessie op voorinschrijving Subplenaire sessie: C 1 Sociaal kwetsbare mensen in de marge van de samenleving - Niels Mulder Workshops C2 Deze workshop gaat over jou: ervaar de kracht van een positieve focus - Anita Jansen en Arjan van Vembde C3 Aanpak antibioticaresistentie is een verantwoordelijkheid van ons allemaal - Anja Schreijer C4 Omslag van focus op zorg en ziekte naar gedrag en gezondheid naar mens en maatschappij. Hoe doe je dat? - Huub Sibbing C5 Kleine positieve duwtjes in de richting van een gezonde leefstijl - Jan Willem Roseboom C6 Vechtscheiding: hoor en zie mij - Desiree de Jongh en jongeren C7 Opvoeddebatten met (migranten)vaders en samenwerking met Jeugdverpleegkundigen - Abdellah Mehraz C8 levenstestament essentieel bij dementie - Erwin Kienhuis C9 Resultaat van verpleegkundig handelen: waarom doen we wat we doen? - José van Dorst C10 De wijkverpleegkundige als pro-actieve gezondheidszorgbevorderaar in het sociale domein - Yolanda van den Brink, Joke Schoehuizen en Fenny van Wijngaarden C11 Voorbij de Wijkscan - Henk Rosendal C12 Werken in het buitenland: reisadvies en de vrijwilligersindustrie - Winston Willekes Macdonald C13 Projectmatig werken - Anita Olsthoorn en Michiel de Boer C14 De vlucht van e-health binnen de seksuele gezondheid - Fokke Postma en Ralph Spijker Tijdschrift M&G maart

8 Symposium Marcellino Bogers, ex-verpleegkundige en cabaretier: Een lach verkleint de afstand tussen mensen Humor is een krachtig instrument. Voor heel veel dingen. Het is een manier om je werk te relativeren, een remedie tegen burn outs en in een team versterkt het de saamhorigheid. Een lach verkleint bovendien de afstand tussen de verpleegkundige en de cliënt. Dat wil ik de congresgangers meegeven. De Cliniclowns hebben de glimlach het ziekenhuis binnen gebracht, prachtig. Als verpleegkundige hoef je echt geen rode neus op, maar ook voor deze groep is het een fantastisch instrument. Ooit moest ik een oudere dame injecteren. Die zag daar erg tegenop. Ik zei: Je kunt kiezen: Of die spuit, of ik ga je zoenen. Humor is internationaal. Een lach doet goed, zelfs als je elkaar niet verstaat. Ik weet nog dat ik in Turkije de weg kwijt was. Ik was zo blij dat ik iemand tegenkwam die tegen me glimlachte. Vluchtelingen, ze hebben zoveel meegemaakt, hebben trauma s. Dat wordt niet beter als je geholpen wordt door een verpleegkundige met een gezicht als een oorwurm. Toen mijn boek Humor als verpleegkundige interventie net uit was, wilden hbo-v studenten er een scriptie over schrijven. Dat mocht niet. Gelukkig is dat nu veranderd, anno 2016 is men er in de zorg van doordrongen dat humor goud is in handen van hulpverleners. Voor wie: uur uur Wijkverpleegkundigen, jeugdverpleegkundigen, tbc-verpleegkundigen, infectieziektenverpleegkundigen, reizigersverpleegkundigen, verpleegkundigen seksuele gezondheid en casemanagers dementie. En iedereen die ook geïnteresseerd is! Humor als verpleegkundige interventie Marcellino Bogers Beetje napraten en langzaam weer naar huis Waar: De Reehorst in Ede Kosten: Lid V&VN Maatschappij & Gezondheid 130,- Basislid V&VN 170,-, geen lid van V&VN 220,- Tekst: Hellen Kooijman 24 Tijdschrift M&G jaargang 16 nummer 1