Analyse van de Futaba S3003 dc motor
|
|
- Lotte Hermans
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Analyse van de Futaba S3003 dc motor Door Ali Kaichouhi In dit artikel wordt de RF-020-TH dc motor wat nader ondergezocht. Het eerste deel bevat informatie over de constructie en de werking van deze motor. Het tweede deel wordt iets gezegd over de prestaties van de motor middels de snelheid-koppel karakteristiek en de verliezen die in de motor kunnen optreden als gevolg van niet ideaal zijn. In het derde deel wordt een dc circuit model opgesteld. Dit geeft meer inzicht in de relatie motorkoppel en snelheid. In het laatste deel wordt een manier beschreven voor het bepalen van de snelheid van de robot en een aantal tips om de snelheid van de motor te verhogen. De werking van de motor De Futaba S3003 heeft een motor in zich van het type Mabuchi RF-020TH. Het is een drie polig Ferriet type motor. De stator is een permanente magneet in een vorm van een ring. Het anker is een drie polig type. Zie figuur 1. T.g.v. de permanente magneet, zullen er magnetische veldlijnen lopen van de Noordpool naar de Zuidpool. Zie figuur 2. 1
2 Het anker bevat een spoel die om iedere pool gewikkeld is. Door een stroom te sturen door deze spoel zullen er magnetische veldlijnen ontstaan. Zie figuur 3 en 4. De richting van de veldlijnen in een spoel kan men bepalen door de rechterhand regel. Zie figuur 5. De stroom die de geleider ingaat wordt met een kruis aangegeven en de stroom die de geleider uitgaat wordt met een punt aangegeven. Het punt waar de veldlijnen het anker ingaan vormt de zuidpool. Het punt waar de veldlijnen het anker uitgaan vormt de noordpool. Zie figuur 6. 2
3 Het anker gaat draaien t.g.v. de krachten die ontstaan waarbij de noordpool en de zuidpool elkaar aantrekken en gelijke polen elkaar afstoten. Om de rotor echter te laten blijven draaien moet de stroom van richting verandert worden zodat de noordpool altijd in de bovenhelft van de rotor blijft en de zuidpool in de onderhelft van de rotor. Zie figuur 7. De stroom kan van richting verandert worden door de spoel te verbinden met de commutator en op deze commutator een spanning op te zetten met behulp van metalen borstels. Een commutator bestaat uit drie metalen strips die in een vorm van een cilinder gevormd zijn. De commutator is bevestigt aan de rotor en draait dus langs deze metalen borstels. Zie figuur 8. Door nu de polariteit van de spanning op de metalen borstels om te draaien kan de draairichting van de motor verandert worden. 3
4 De prestaties van de motor Een elektromotor is een energie omzetter. Het zet elektrische energie om in bewegingsenergie. Ideaal gezien zou het rendement 100% moeten zijn, dus geen verliezen. Echter er zijn een aantal energieverliezen waarmee rekening moet worden gehouden. Deze kunnen onderverdeelt worden in: elektrische verliezen( ), materiaal verliezen en mechanische verliezen. Onder elektrische verliezen valt de elektrische gelijkstroomweerstand van de spoel. Hierin wordt als gevolg van de stroom vermogen gedissipeerd. En ook elektrische verliezen als gevolg van weerstand van het sleep contact van de metalen borstels met de commutator. Onder mechanische verliezen valt o.a. wrijving van de glijlagers, tegenwind als gevolg van de snelheid van de rotor, de belasting van de tandwiel overbrenging van de servomotor. Onder materiaal verliezen vallen wervelstroom verliezen. Als gevolg van de flux veranderingen in het magnetisch materiaal zullen er spanningen geïnduceerd worden. Aangezien het magnetisch materiaal een bepaalde weerstand bezit zullen er wervelstormen lopen en de energie wordt dan gedissipeerd in de vorm van warmte. De prestaties van een motor worden doormiddel van een snelheid versus motorkoppel karakteristiek gegeven. Zie figuur 9. Figuur 9 Snelheid versus motorkoppel karakteristiek 4
5 Deze grafiek is een grafische weergave van de verandering van het geleverde koppel door de motor als functie van de snelheid. Je zou het kunnen vergelijken met de V=f(I) karakteristiek van een elektrische spanningsbron. Een ideale spanningsbron geeft een constante spanning af ongeacht de belasting. Dus dit zou een horizontale lijn zijn door de V=f(I) karakteristiek. Voor een ideale motor zou dit ook een horizontale lijn zijn in de grafiek van figuur 9. De snelheid zou constant zijn ongeacht het koppel dat de motor zou moeten leveren. Net zoals de belasting in de vorm van een weerstand stroom trekt van de spanningsbron. Maar zoals je ziet in figuur 9 loopt de karakteristiek niet horizontaal. In figuur 9 is naast de snelheid(n in omw/min) ook het rendement ( ) en de verbruikte stroom I uitgezet. Efficiency(rendement) is een getal tussen 0-1 en geeft aan hoeveel procent van de toegevoerde energie aan een motor aan zijn uitgang verkregen kan worden. Zoals je uit de grafiek van figuur 9 kunt opmaken is de efficiency heel laag bij maximale snelheid en en bij maximale motorkoppel. Echter de efficiency en de daarbij behorende motorkoppel van een motor wordt bepaalt door de tegenkoppeling van een mechanische belasting. De motor zal zich stabiliseren bij een snelheid waarbij het motorkoppel gelijk is aan de tegenkoppeling van de mechanische belasting. In figuur 10 is het motorkoppel versus snelheid uitgezet en een hypothetische koppel-snelheids curve van een mechanische belasting. Figuur 10 Werkpunt van een belaste motor. De snelheid van de motor zal zich stabiliseren in het werkpunt waarbij het motorkoppel gelijk is aan de tegenkoppeling van de mechanische belasting. Zoals je uit figuur 10 kunt opmaken geeft een snelheidmotorkoppel karakteristiek inzicht in de operationele toestand van de motor. Voor een bepaalde applicatie waarbij de prestaties van de motor het beste moet passen voor een bepaalde taak is een snelheid-motorkoppel karakteristiek van grote waarde. De RF-020TH dc motor heeft een maximum efficiency bij een snelheid van 9590 omw/min en een koppel van 0.38mN.m(3.9g.m) dit bij een nominale spanning van 4.5V en een stroom van 0.18A. Het uitgangsvermogen bedraagt 0.39W. Het rendement is dus oftewel 48%. Voor verdere specificaties van de RF-020TH dc motor zie 5
6 Circuit model van de permanente magneet dc motor Deze motoren verschillen in wezen van de conventionele dc motoren in het feit dat de stator een permanente magneet is i.p.v. een gewikkelde spoel om een kern. Maar de werking is in principe hetzelfde alleen nu hoeft geen stroom door een stator spoel gestuurd te worden om een magnetisch veld te creëren. De permanente magneet heeft hiervoor al gezorgd. De PM dc motor is qua constructie wat simpeler dan de normale motor met gewikkelde statorspoel. Hieronder volgt een beschrijving van een circuit model van de permanente magneet dc motor. Een aantal vergelijkingen die de werking beschrijven volgen hierna. Het koppel is gerelateerd aan de stroom van de gewikkelde spoel via een constante, deze constante wordt door de constructie van de motor bepaald. Dus: als de dc weerstand van de gewikkelde spoel bekend is dan volgt uit de relatie: Figuur 11 en 12 toont het dc circuit model respectievelijk koppel-snelheidskarakteristiek van de PM dc motor. Net zoals in de conventionele dc motor wordt door het draaien van de motor een tegen spanning geïnduceerd. Deze is lineair gerelateerd aan de hoeksnelheid, dus: kan bepaalt worden uit de relatie:. 6
7 is de hoeksnelheid bij nullast, deze kan m.b.v. rotatiesnelheid uit de datasheet gelezen bepaald worden. De relatie tussen de rotatiesnelheid en hoeksnelheid is: Met behulp van het circuit van figuur 11 kunnen we een relatie opstellen tussen koppel en hoeksnelheid dat de karakteristiek van figuur 12 weergeeft. Aangenomen geldt dat de snelheid constant is en dus ook de stroom. De spoel kunnen we dan als een kortsluiting beschouwen. We kunnen dan de volgende vergelijking opstellen: dus dan volgt de relatie tussen hoeksnelheid en koppel: en 7
8 Het berekenen van de snelheid van de robot Als de rotatiesnelheid van de dc motor bekend is en het aantal tanden van iedere tandwiel in de servomotor dan kunnen we de snelheid uitrekenen waarmee de robot zich voortplant. Op de middelbare school weten nog van het vak natuurkunde dat de afgelegde weg gelijk is aan: De snelheid is gedefinieerd als de afgelegde afstand per tijdseenheid. Dus: waarbij dus voor de snelheid geldt: is de radius van de desbetreffende wiel van de robot. Figuur 13 toont de tandwieloverbrenging van de Futaba S3003 servomotor. Figuur 13 Tandwieloverbrenging Futaba S3003 servo 8
9 Tabel 3 toont een lijst van het aantal tanden van de tandwielen. Tandwiel nummer Aantal tanden Tabel 3 Laten we aannemen dat de motor een maximum efficiency (rendement) heeft. Volgens de datasheet heeft de RF-020-TH dc motor een rotatiesnelheid van 9590omw/min bij deze maximum efficiency. Via een tandwieloverbrenging plant deze rotatiesnelheid zich voort naar de wiel van de robot. Doordat we nu het aantal tanden weten van iedere tandwiel in de overbrenging is het makkelijk om de rotatiesnelheid van de wiel te bepalen. Er volgt: dus: uit de rotatiesnelheid van het wiel volgt de hoeksnelheid volgens: voor de snelheid volgt dan: 9
10 Er zijn een aantal methoden om de snelheid van de servomotor te verhogen. Een van de manieren is om een grotere wiel te nemen. Aangezien de snelheid van de robot rechtevenredig is met de radius van het wiel. Een andere manier is om de tandwieloverbrenging in de Futaba S3003 servomotor te verwijderen en dan het wiel via een bepaalde constructie direct aan de motor te koppelen. In geval van een ideale motor zou de robot een snelheid hebben van: Echter de motor is niet ideaal. Vanwege de zeer hoge snelheid is het koppel van de motor zeer laag. Zie figuur 10. Als de tegenkoppeling van de mechanische belasting groter is dan dit koppel dan zal de robot niet in beweging komen. Maar door toch een redelijke overbrengingsverhouding te creëren met een andere tandwieloverbrenging is het mogelijk een hoge snelheid te bereiken met een redelijke motorkoppel. Een andere mogelijkheid is het verhogen van de toegevoerde spanning aan de motor. Zie figuur 12. Echter door het verhogen van de spanning daalt de efficiency van de motor. Dit betekent dat we meer vermogen instoppen maar uiteindelijk minder vermogen uit de motor krijgen. Dus er gaat veel energie verloren. Ook doordat de motor op een veel te hoge snelheid draait is de levensduur korter. De mechanische onderdelen wordt dan teveel belast. Een veel hogere snelheid verlaagt het koppel van de motor waardoor hier ook weer bij een te hoge tegenkoppeling de robot nauwelijks in beweging komt. Conclusie van deze uitkomst is dat de operationele toestand van de motor afhankelijk is van de applicatie(toepassing), de mechanische belasting. Een toepassing waarin hoge snelheid vereist is of een hoge koppel zal uiteindelijk de motor zeer inefficiënt maken. Echter voor het doel van de PLAB oefeningen zijn geen hoge snelheden vereist of een hoog motorkoppel. Hoewel in wedstrijd sfeer waarin tijdmetingen gedaan worden is misschien een optie om de snelheid van de robot te verhogen. Maar misschien is het een voordeel om de motor zo efficiënt mogelijk te laten werken. 10
11
warmte en licht energie omzetting elektriciteit In een lamp wordt energie omgezet
Energieomzetting We maken veel gebruik van elektrische energie. Aan elektrische energie hebben we niet zoveel. Elektrische energie is maar een tussenvorm van energie. Bij een elektrische verwarming, willen
Nadere informatieNewton - HAVO. Elektromagnetisme. Samenvatting
Newton - HAVO Elektromagnetisme Samenvatting Het magnetisch veld Een permanente magneet is een magneet waarvan de magnetische werking niet verandert Een draaibare kompasnaald draait met zijn noordpool
Nadere informatieSYNCHRONE MOTOREN I. Claesen / R. Slechten
ELEKTRICITEIT THEORIE SYNCHRONE MOTOREN I. Claesen / R. Slechten versie:30/05/2005 1 SYNCHRONE MOTOREN...2 1.1 Bepaling...2 1.2 Samenstelling...2 1.3 Werkingsprincipe...2 1.4 Werkingsprincipe synchrone
Nadere informatieElektro-magnetisme Q B Q A
Elektro-magnetisme 1. Een lading QA =4Q bevindt zich in de buurt van een tweede lading QB = Q. In welk punt zal de resulterende kracht op een kleine positieve lading QC gelijk zijn aan nul? X O P Y
Nadere informatieRepetitie magnetisme voor 3HAVO (opgavenblad met waar/niet waar vragen)
Repetitie magnetisme voor 3HAVO (opgavenblad met waar/niet waar vragen) Ga na of de onderstaande beweringen waar of niet waar zijn (invullen op antwoordblad). 1) De krachtwerking van een magneet is bij
Nadere informatieInhoudsopgave. www.freewebs.com/nick_electronics - 2 -
Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Inleiding... 3 Generatoren... 3 Project:... 4 Werking...4 Berekeningen...4...4...4 Schema... 4 Tip... 4 Componentenlijst... 5...5...5 Datasheets...5...5...5 Afbeeldingen...
Nadere informatieVermogen Elektronica : Stappenmotor
Naam : Sven Martens / Rob Nijs Nr : 07 /09 Datum : 8/12/04 Vermogen Elektronica : Stappenmotor 1 1 De stappenmotor De stator bevat een aantal spoelen en om de rotor te laten draaien moeten deze spoelen
Nadere informatieWe willen dat de magnetische inductie in het punt K gelijk aan rul zou worden. Daartoe moet men door de draad AB een stroom sturen die gelijk is aan
jaar: 1995 nummer: 28 Twee zeer lange draden zijn evenwijdig opgesteld. De stroom door de linkse draad ( zie figuur) is in grootte gelijk aan 30 A en de zin ervan wordt aangegeven door de pijl. We willen
Nadere informatieOpgave 5 Een verwarmingselement heeft een weerstand van 14,0 Ω en is opgenomen in de schakeling van figuur 3.
Opgave 5 Een verwarmingselement heeft een weerstand van 14,0 Ω en is opgenomen in de schakeling van figuur 3. figuur 3 De schuifweerstand is zo ingesteld dat de stroomsterkte 0,50 A is. a) Bereken het
Nadere informatieOpgave 3 Staafmagneten, hoefijzermagneten, naaldmagneten en schijfmagneten.
Uitwerkingen 1 Opgave 1 IJzer, nikkel en kobalt. Opgave 2 ermanente magneten zijn blijvend magnetisch. Opgave 3 Staafmagneten, hoefijzermagneten, naaldmagneten en schijfmagneten. Opgave 4 Weekijzer is
Nadere informatieOpgave 3 Staafmagneten, hoefijzermagneten, naaldmagneten en schijfmagneten.
Uitwerkingen 1 Opgave 1 IJzer, nikkel en kobalt. Opgave 2 ermanente magneten zijn blijvend magnetisch. Opgave 3 Staafmagneten, hoefijzermagneten, naaldmagneten en schijfmagneten. Opgave 4 Weekijzer is
Nadere informatieBeschrijving 2. Plaatsing componenten. 2-polige stelmotor. A = Luchtstroom. 1. Aansluitingen 2. Huis 3. Permanente magneet 4. Anker 5.
Beschrijving 3 4 5 Plaatsing componenten. ansluitingen. Huis 3. Permanente magneet 4. nker 5. Klep = Luchtstroom -polige stelmotor Universele informatie Sensoren en stelelementen 6 V 8 4 8 6 4 = Uit; =
Nadere informatieDe Permanent Magneet Motor: Thierry Dejaegere. Thinnov Lomolenstraat 2 9880 Aalter Lotenhulle België www.thinnov.be
De Permanent Magneet Motor: door: Thierry Dejaegere Thinnov Lomolenstraat 2 9880 Aalter Lotenhulle België www.thinnov.be I. Voorwoord De zoektocht naar alternatieve energiebronnen is reeds lange tijd aan
Nadere informatieHoofdstuk 29 Electromagnetische Inductie en de wet van Faraday. Copyright 2009 Pearson Education, Inc.
Hoofdstuk 29 Electromagnetische Inductie en de wet van Faraday Onderwerpen van H 29 Geinduceerde EMF Faraday s Inductie wet; de wet van Lenz EMF Geinduceerd in een Bewegende Geleider Electrische Generatoren
Nadere informatieOpgaven elektrische machines ACE 2013
Opgaven elektrische machines ACE 2013 1a. Geef de relatie tussen koppel en stroom bij een gelijkstroommachine 1b. Geef de relatie tussen hoeksnelheid en geïnduceerde spanning van een gelijkstroommachine
Nadere informatieVrij Technisch Instituut Grote Hulststraat Tielt tel fax
De elektrische installatie in een woning heeft heel wat elektrische circuits. Een elektrisch circuit of een elektrische stroomkring is opgebouwd uit een stroombron, een verbruiker, een schakelaar en geleiders.
Nadere informatieUitwerkingen opgaven hoofdstuk Het magnetisch veld
Uitwerkingen opgaven hoofdstuk 4 4.1 Het magnetisch veld Opgave 1 a Het koperen staafje is het staafje dat geen van de andere staafjes aantrekt en niet door de andere staafjes wordt aangetrokken. Het is
Nadere informatieMagnetische toepassingen in de motorvoertuigentechniek (2)
Magnetische toepassingen in de motorvoertuigentechniek () E. Gernaat, ISBN 97-9-97-3- 1 Inductiespanning 1.1 Introductie Eén van de belangrijkste ontdekkingen op het gebied van de elektriciteit was het
Nadere informatieMkv Magnetisme. Vraag 1 Twee lange, rechte stroomvoerende geleiders zijn opgehangen in hetzelfde verticale vlak, op een afstand d van elkaar.
Mkv Magnetisme Vraag 1 Twee lange, rechte stroomvoerende geleiders zijn opgehangen in hetzelfde verticale vlak, op een afstand d van elkaar. In een punt P op een afstand d/2 van de rechtse geleider is
Nadere informatieServo motoren Futaba S3003
Servo motoren Futaba S3003 Door: Ali Kaichouhi Servo motoren zijn motoren die met behulp van een besturingssignaal tot een bepaalde positie gedraaid kunnen worden. Meestal is de draaihoek van 0-180. De
Nadere informatieMagnetische toepassingen in de motorvoertuigentechniek (1)
Magnetische toepassingen in de motorvoertuigentechniek (1) E. Gernaat, ISBN 978-90-808907-3-2 1 Magnetisme 1.1 Het magnetische veld Voor de beschrijving van een magnetisch veld gaan we uit van een staafvormige
Nadere informatieDe dynamo. Student booklet
De dynamo Student booklet De dynamo - INDEX - 2006-04-10-14:10 De dynamo In deze module wordt de dynamo behandeld. We beginnen met enkele vereenvoudigde afbeeldingen, om de stof gemakkelijker te begrijpen.
Nadere informatieMeting zonnepaneel. Voorbeeld berekening diodefactor: ( ) Als voorbeeld wordt deze formule uitgewerkt bij een spanning van 7 V en 0,76 A:
Meting zonnepaneel Om de beste overbrengingsverhouding te berekenen, moet de diodefactor van het zonnepaneel gekend zijn. Deze wordt bepaald door het zonnepaneel te schakelen aan een weerstand. Een multimeter
Nadere informatieDe startmotor. Student booklet
De startmotor Student booklet De startmotor - INDEX - 2006-04-10-14:04 De startmotor De startmotor is een elektrische motor, en bij een elektrische motor draait het allemaal om magneten en magnetisme:
Nadere informatieELEKTRICITEIT GELIJKSTROOMMOTOREN - LABO
ELEKTRICITEIT GELIJKSTROOMMOTOREN - LABO Technisch Instituut Sint-Jozef Wijerstraat 28, B -3740 Bilzen Cursus: I. Claesen/R.Slechten Versie:18/11/2004 1 PROEVEN OP GELIJKSTROOMMOTOREN...2 1.1 Inleiding...2
Nadere informatieEindexamen natuurkunde 1-2 vwo 2004-II
Opgave 2 Fietskar Lees het artikel. artikel Fietskar duwt fiets Het is de omgekeerde wereld: normaal trekt een fietser zijn bagagekarretje voort, maar de fietskar die hiernaast te zien is, duwt de fiets.
Nadere informatieSchade door lagerstromen.zx ronde 12 maart 2017
Schade door lagerstromen.zx ronde 12 maart 2017 Dit verhaaltje gaat over lagerschade van elektromotoren als gevolg van ontladingen die plaats vinden tussen de as van en het statorhuis van een asynchrone
Nadere informatieThema 4 Techniek om je heen
Naut samenvatting groep 7 Mijn Malmberg Thema 4 Techniek om je heen Samenvatting Achtbanen Een achtbaan is een constructie: een bouwwerk waarbij de verschillende onderdelen een geheel vormen. Ook de manier
Nadere informatieTentamen Octrooigemachtigden
Tentamen Octrooigemachtigden Tentamen Verdedigen van een octrooiaanvrage (deel B) elektrotechniek/werktuigkunde 6 oktober 14 13.4 17.4 uur 1 TENTAMENOPGAVE VERDEDIGEN VAN EEN OCTROOIAANVRAGE (B) E/W 14
Nadere informatieDe keuze voor de juiste elektromotor
De keuze voor de juiste elektromotor Door Edward Hage edward@confirmat.nl 1 feb 2011 FMTC 2009 Inhoud presentatie Wie ben ik Wat doet Confirmat Wat is specamotor Keuze motor aan de hand van voorbeeld Motorkarakteristiek
Nadere informatieSchriftelijk examen: theorie en oefeningen Fysica: elektromagnetisme
Schriftelijk eamen: theorie en oefeningen 2010-2011 Naam en studierichting: Aantal afgegeven bladen, deze opgavebladen niet meegerekend: Gebruik voor elke nieuwe vraag een nieuw blad. Zet op elk blad de
Nadere informatie7 Elektriciteit en magnetisme.
7 Elektriciteit en magnetisme. itwerkingen Opgae 7. aantal 6, 0 9,60 0 8 elektronen Opgae 7. aantal,0 0,0 0 A,60 0 s 9,5 0 6 elektronen/s Opgae 7. O-atoom : +8-8 0 O-ion : +8-0 - Lading O-ion - x,6 0-9
Nadere informatieInleiding Elektromagnetisme en het gebruik
Inleiding Inleiding...2 Magnetisme (kort)...3 Het Elektromagnetisch Veld...3 Wet van Faraday...3 Wet van Lenz...3 Wet van Coulomb...4 Wet van Ampère...4 De alternator (wisselstroomgenerator)...4 De dynamo
Nadere informatieKatholieke Hogeschool Kempen Campus HIKempen Geel Departement Industrieel Ingenieur en Biotechniek 4 EM ET. Labo Elektrotechniek
Katholieke Hogeschool Kempen Campus HIKempen Geel Departement Industrieel Ingenieur en Biotechniek 4 EM ET Marijn Roels 3 November 2005 Labo Elektrotechniek Driefasige ASM C A M P U S Geel Docent: Segers
Nadere informatie1. Langere vraag over de theorie
. Langere vraag over de theorie. Bereken het magneetveld dat veroorzaakt wordt door een lange, cilindervormige stroomvoerende geleider met straal R en stroom (uniforme stroomdichtheid) en dit zowel binnen
Nadere informatieTWEEDE RONDE NATUURKUNDE OLYMPIADE 2014 TOETS 1. 23 APRIL 2014 10.30 12.30 uur
TWEEDE RONDE NATUURKUNDE OLYMPIADE 2014 TOETS 1 23 APRIL 2014 10.30 12.30 uur 1 RONDDRAAIENDE MASSA 5pt Een massa zit aan een uiteinde van een touw. De massa ligt op een wrijvingloos oppervlak waar het
Nadere informatieTheorie Stroomtransformatoren. Tjepco Vrieswijk Hamermolen Ugchelen, 22 november 2011
Theorie Stroomtransformatoren Tjepco Vrieswijk Hamermolen Ugchelen, 22 november 2011 Theorie Stroomtransformatoren 22 november 2011 Onderwerpen: - Theorie stroomtransformatoren - Vervangingsschema CT -
Nadere informatieArbeid, vermogen en rendement
Arbeid, vermogen en rendement Formules Arbeid Arbeid is een maat van het werk dat geleverd wordt door een krachtbron om een voorwerp te verplaatsen. Als een kracht een verplaatsing tot gevolg heeft dan
Nadere informatieAlternator 1. De functie van de wisselstroomgenerator of de alternator 2. De werking/ basisprincipe van de wisselstroomgenerator
Alternator In dit hoofdstuk zal ik het vooral hebben over de functie is van de alternator in de wagen. En hoe het basisprincipe is van deze generator. 1. De functie van de wisselstroomgenerator of de alternator
Nadere informatieELEKTRICITEIT-Stappenmotoren
ELEKTRICITEIT-Stappenmotoren 1 Stappenmotoren...1 1.1 Inleiding....1 1.2 Wat is nu juist een stappenmotor?... 2 1.3 Waar vinden we stappenmotoren?... 3 1.4 Soorten stappenmotoren?... 3 1.5 Permanente magneet
Nadere informatie1.3 Transformator Werking van een dynamo
zekering. b. Je gaat twee weken met vakantie en laat al die lampen aanstaan. Hoeveel gaat die stommiteit je kosten? 1 kwh kost 0,12. 1.3 Transformator Magnetische flux (f) is een maat voor het aantal magnetische
Nadere informatieElektronische Schakelingen, Oefening 2 ET1508-D2, De Futaba S3003 servomotor
Elektronische Schakelingen, Oefening 2 ET1508-D2, 2008-2009 De Futaba S3003 servomotor Door: Ali Kaichouhi Doel: Het leren begrijpen van de servo werking van de Futaba S3003 servomotor. Introductie Servomotoren
Nadere informatieFundamentele elektriciteit
KONNKLJKE MLTARE CHOOL Leerstoel Elektriciteit 1 oktober 2002 11 TAW Fundamentele elektriciteit Praktisch werk 6 Oplossingen 1. Twee identieke permanente magneten hebben elk een magnetisch veld van 2 T
Nadere informatieExtra College; Technieken, Instrumenten en Concepten
Extra College; Technieken, Instrumenten en Concepten Lorentzkracht: Massa spectrometer Inductie en Generatoren Transformatoren Massa Spectrometer (Bainbridge-type) Eerste zone: snelheidsselectie Tweede
Nadere informatie3.1 Magneten en elektromagneten
3.1 Magneten en elektromagneten 1 a De punt van de magneet die naar het geografische noorden wijst, heet de magnetische noordpool van de magneet. Dat is afspraak. Hij wordt aangetrokken door een ongelijke
Nadere informatieTENTAMEN ELEKTROMAGNETISME
TENTMEN ELEKTROMGNETISME 23 juni 2003, 14.00 17.00 uur Dit tentamen bestaat uit 4 opgaven. OPGVE 1 Gegeven is een zeer dunne draad B waarop zch een elektrische lading Q bevindt die homogeen over de lengte
Nadere informatieTENTAMEN ELEKTROMAGNETISME (8N010)
TENTAMEN ELEKTROMAGNETISME (8N010) 25 april, 2008, 14.00-17.00 uur Opmerkingen: 1. Dit tentamen bestaat uit 4 vragen met in totaal 18 deelvragen. 2. Het is toegestaan gebruik te maken van bijgeleverd formuleblad
Nadere informatieAC-inductiemotoren en BLDC-motoren lijken erg op elkaar. Het grootste verschil ligt in de constructie van de rotor.
Pneumatische pompen vormen al vele jaren de steunpilaar van de verfcirculatiewereld en daar zijn goede redenen voor. Ze zijn eenvoudig, betrouwbaar en dankzij de langzame heenen-weer gaande beweging beschadigen
Nadere informatieNATUURKUNDE KLAS 5. PROEFWERK H8 JUNI 2010 Gebruik eigen rekenmachine en BINAS toegestaan. Totaal 29 p
NATUURKUNDE KLAS 5 PROEFWERK H8 JUNI 2010 Gebruik eigen rekenmachine en BINAS toegestaan. Totaal 29 p Opgave 1: alles heeft een richting (8p) Bepaal de richting van de gevraagde grootheden. Licht steeds
Nadere informatieStevin havo deel 2 Uitwerkingen hoofdstuk 6 Inductie ( ) Pagina 1 van 10
Stevin havo deel 2 Uitwerkingen hoofdstuk 6 ndutie (21-03-2010) Pagina 1 van 10 Opgaven 6.1 ndutiespanning 1 a De spanning wordt 2 zo hoog. Ook nu is de spanning 2 zo hoog en de pieken volgen elkaar 2
Nadere informatieELEKTRICITEIT THEORIE versie:9/05/2004 EENFAZE MOTOREN I. Claesen / R. Slechten
ELEKTRICITEIT THEORIE versie:9/05/2004 EENFAZE MOTOREN I. Claesen / R. Slechten 1 Eenfaze motoren... 2 1.1 Bepaling... 2 1.2 Eenfaze inductiemotoren... 2 1.2.1 Eenfaze statorwikkeling... 2 1.3 De spleetpoolmotor...
Nadere informatieDeze toets bestaat uit 3 opgaven (34 punten). Gebruik eigen grafische rekenmachine en BINAS toegestaan. Veel succes!
NATUURKUNDE KLAS 5 PROEFWERK HOOFDSTUK OOFDSTUK 8 03/05/2010 Deze toets bestaat uit 3 opgaven (34 punten). Gebruik eigen grafische rekenmachine en BINAS toegestaan. Veel succes! Opgave 1: Eerste elektromotor
Nadere informatieHistorische autotechniek (4)
Historische autotechniek (4) E. Gernaat (ISBN in overweging) 1 Dynamo en regelaar 1.1 Gelijkstroomdynamo De klassieke, historische dynamo (generator) staat bekent onder gelijkstroomdynamo. Moderne dynamo
Nadere informatieOpgave 1. Voor de grootte van de magnetische veldsterkte in de spoel geldt: = l
Opgave 1 Een kompasnaald staat horizontaal opgesteld en geeft de richting aan van de horizontale r component Bh van de magnetische veldsterkte van het aardmagnetische veld. Een spoel wordt r evenwijdig
Nadere informatieNATUURKUNDE 8 29/04/2011 KLAS 5 INHAALPROEFWERK HOOFDSTUK
NATUURKUNDE KLAS 5 INHAALPROEFWERK HOOFDSTUK 8 29/04/2011 Deze toets bestaat uit 3 opgaven (32 punten). Gebruik eigen grafische rekenmachine en BINAS toegestaan. Veel succes! Opgave 1: Afbuigen van geladen
Nadere informatieEnergiemanagement Windturbines
Energiemanagement Windturbines Treinen op windenergie https://www.youtube.com/watch?v=sl3xgrl7kzu Windturbines: onderdelen / kosten Modern vasten is een week zonder computer, internet en telefoon - Annet
Nadere informatieTentamen Octrooigemachtigden
Tentamen Octrooigemachtigden Tentamen Opstellen van een octrooiaanvrage (deel A) elektrotechniek/werktuigkunde 6 oktober 2014 09.00 13.00 uur 1 TENTAMENOPGAVE OPSTELLEN VAN EEN OCTROOIAANVRAGE (A) E/W
Nadere informatieDe stappenmotor 1 Inleiding
De stappenmotor 1 Inleiding Stappenmotoren zijn in het bijzonder geschikt om door een digitale besturing aangestuurd te worden, dat wil zeggen aansturing door middel van digitale signalen, bijvoorbeeld
Nadere informatieBesparing elektrische energie door ketenoptimalisatie. 26-4-2012 Kennisdag voor technici.
Besparing elektrische energie door ketenoptimalisatie. 26-4-2012 Kennisdag voor technici. Besparing elektrische energie door ketenoptimalisatie. Agenda: 1) Lezing door Jo Huppertz ca. 45 minuten 2) Vragen
Nadere informatieSimulink. Deel1. Figuur 1 Model van het zonnepaneel in Simulink.
Simulink Deel1 In dit deel van het ontwerp simuleren we het gedrag van onze zonnepanneel bij weerstanden tussen 10 Ohm en 100 Ohm. Een beeld van hoe het model in Simulink is opgesteld is in figuur 1 opgenomen.
Nadere informatieOm een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de vragen onderverdeeld in 4 categorieën.
Beste leerling, Dit document bevat het examenverslag voor leerlingen van het vak natuurkunde vwo, tweede tijdvak (2018). In dit examenverslag proberen we een zo goed mogelijk antwoord te geven op de volgende
Nadere informatieOOFDSTUK 8 9/1/2009. Deze toets bestaat uit 3 opgaven (31 punten). Gebruik eigen grafische rekenmachine en BINAS toegestaan. Veel succes!
NATUURKUNDE KLAS 5 INHAALPROEFWERK HOOFDSTUK OOFDSTUK 8 9/1/2009 Deze toets bestaat uit 3 opgaven (31 punten). Gebruik eigen grafische rekenmachine en BINAS toegestaan. Veel succes! Opgave 1: Afbuiging
Nadere informatieTheory DutchBE (Belgium) Niet-lineaire dynamica in elektrische schakelingen (10 punten)
Q2-1 Niet-lineaire dynamica in elektrische schakelingen (10 punten) Neem voor het begin van deze opgave de algemene instructies uit de aparte enveloppe door! Inleiding Bistabiele niet-lineaire halfgeleider
Nadere informatieExamen HAVO. natuurkunde 1,2 Compex. Vragen 1 tot en met 13. In dit deel van het examen staan vragen waarbij de computer niet wordt gebruikt.
Examen HVO 2008 tijdvak 1 vrijdag 23 mei totale examentijd 3 uur natuurkunde 1,2 Compex Vragen 1 tot en met 13 In dit deel van het examen staan vragen waarbij de computer niet wordt gebruikt. ij dit examen
Nadere informatieDeze Informatie is gratis en mag op geen enkele wijze tegen betaling aangeboden worden. Vraag 1
Vraag 1 Twee stenen van op dezelfde hoogte horizontaal weggeworpen in het punt A: steen 1 met een snelheid v 1 en steen 2 met snelheid v 2 Steen 1 komt neer op een afstand x 1 van het punt O en steen 2
Nadere informatieWINDENERGIE : GENERATOREN
INHOUD: Inleiding Overzicht types generatoren Turbine met asynchrone generator Turbine met asynchrone generator met grote slip Turbine met dubbel gevoede inductiemachine Turbine met synchrone generator
Nadere informatieUitwerking examen e tijdvak
Uitwerking examen 2016 2 e tijdvak Let op: het is noodzakelijk om de formule op te schrijven en duidelijk aan te geven welke grootheid er wordt uitgerekend!! Vraag 1. lager, kleiner 1 Het scorepunt alleen
Nadere informatieELEKTROMAGNETISCHE STRALING
ELEKTRODYNAMICA 1. INLEIDING... 3 2. SPANNING... 5 3. DE STROOMSTERKTE... 6 4. DE WEERSTAND... 7 5. STROOMSCHEMA'S... 8 6. WEERSTANDEN SCHAKELEN...11 7. ENERGIE EN VERMOGEN... 13 7.1. ENERGIE EN JOULE-EFFECT...13
Nadere informatieVoor de gewenste gegevens raadplege men het tabellenboekje. Gebruik van tabel I de kolom 'afgeronde waarde'.
VWO 1973 Voor de gewenste gegevens raadplege men het tabellenboekje. Gebruik van tabel de kolom 'afgeronde waarde'.. Een spoel, bestaande uit 100 koperdraadwindingen van 30 bij 6 cm, heeft een massa van
Nadere informatiePresentatie Twan van der Linden
Presentatie Twan van der Linden Vraag: Iemand vergeet de autolichten s avonds uit te zetten en hierdoor blijven 2 koplampen van 20W en 2 achterlichten van 10W branden. (je hebt ruzie met de buren, dus
Nadere informatieEen radiotoestel met bakelieten behuizing (zie figuur 11). Bakeliet kent talloze toepassingen, zoals:
Toepassingen Fig 11 Radiotoestel Fig 12 Lampen Een radiotoestel met bakelieten behuizing (zie figuur 11) Bakeliet kent talloze toepassingen zoals: A Tussenlaag in geleiders als elektrische isolatie bijvoorbeeld
Nadere informatieNAAM: DATUM: KLASNUMMER:
NAAM: DATUM: KLASNUMMER: TANDWIELEN Om een voorwerp te laten bewegen hebben we een energiebron nodig. Deze bron levert dus energie waardoor er een beweging ontstaat. De energiebron kan vanalles zijn zoals
Nadere informatieVerslag: Case 1 Team: Hyperion
Verslag: Case 1 Team: Hyperion Glenn Sommerfeld Jeroen Vandebroeck Ilias viaene Christophe Vandenhoeck Jelle Smets Tom Wellens Jan Willems Gaetan Rans 1. Zonnepaneel 1.1 Meetwaarden Om de eigenschappen
Nadere informatieNASK1 SAMENVATTING ELEKTRICITEIT. Wanneer loopt er stroom? Schakelingen
NASK1 SAMENVATTING ELEKTRICITEIT Wanneer loopt er stroom? Elektrische apparaten werken alleen als er een stroom door loopt. Om de stroom te laten lopen is er altijd een spanningsbron nodig. Dat kan een
Nadere informatieVWO Module EM. Elektromagnetisme
VWO Module EM1 Elektromagnetisme Bouw een eigen luidspreker of elektromotor. Naam: VWO Module EM P a g i n a 1 30 Titel: Auteur: Eigenfrequentie, VWO module EM1: Elektromagnetisme Simon de Groot Datum:
Nadere informatieTENTAMEN NATUURKUNDE
CENTRALE COMMISSIE VOORTENTAMEN NATUURKUNDE TENTAMEN NATUURKUNDE tweede voorbeeldtentamen CCVN tijd : 3 uur aantal opgaven : 5 aantal antwoordbladen : 1 (bij opgave 2) Iedere opgave dient op een afzonderlijk
Nadere informatieCase Simulink. Team PM 12: Joris Brankaer Arne Vanderlinden Jens Noë Carl Uydens Tom Vranckx Ben Eisenberg. 2e bac groep 11
Case Simulink Team PM 12: Joris Brankaer Arne Vanderlinden Jens Noë Carl Uydens Tom Vranckx Ben Eisenberg 2e bac groep 11 22 maart 2013 Inleiding In deze Simulink case wordt het gedrag van onze SSV gesimuleerd
Nadere informatieTesten en metingen op windenergie.
Testen en metingen op windenergie. Inleiding Als we rond groene energie begonnen te denken, dan kwam windenergie als een van de meest vanzelfsprekende vormen van groene energie naar boven. De wind heeft
Nadere informatieTWEEDE RONDE NATUURKUNDE OLYMPIADE 2018 TOETS 1
TWEEDE RONDE NATUURKUNDE OLYMPIADE 2018 TOETS 1 18 APRIL 2018 Enige constanten en dergelijke 1 Bollen en katrol (5 pt) Twee bollen met massa s m en M zitten aan elkaar vast met een massaloos koord dat
Nadere informatieCase 1 en Simulink. 1. Diodefactor bepalen. I = I sc - I s (e!
Case 1 en Simulink 1. Diodefactor bepalen Om de diodefactor te berekenen werden eerst een aantal metingen gedaan met het zonnepaneel en de DC- motor. Er werd een kring gemaakt met het zonnepaneel en een
Nadere informatieVermogen. Student booklet
Vermogen Student booklet Vermogen - INDEX - 2006-04-06-16:56 Vermogen Elektrisch vermogen is enigszins vergelijkbaar met de lucht die u inademt: u denkt er niet echt over na, totdat er geen lucht meer
Nadere informatieTENTAMEN ELEKTROMAGNETISME (8N010)
TENTAMEN ELEKTROMAGNETISME (8N010) Opmerkingen: 1. Dit tentamen bestaat uit 4 vragen met in totaal 19 deelvragen. Elke deelvraag levert 3 punten op.. Het is toegestaan gebruik te maken van bijgeleverd
Nadere informatieWerkend model: elektromotor. Multiplex 1 8x80x80 bodemplaat 1 Magneet 1 Ø15x6 mm 2 Platte strook met 7
is uniek 107.399 Werkend model: elektromotor Stuklijst Aantal Afmetingen (mm) Beschrijving Nummer Multiplex 1 8x80x80 bodemplaat 1 Magneet 1 Ø1x6 mm 2 Platte strook met 7 2 10x70 lagerblok 3 gaten Schroef
Nadere informatie=0.327W Dit verlies komt overeen met een verlies van ongeveer 6.8%. =0.688W Dit verlies komt overeen met een verlies van ongeveer 14.33%.
Sankey-diagram Er wordt vertrokken van een beginsituatie waarbij er zonne-energie invalt op het. Het vermogen dat hierbij verkregen wordt kan aan de hand van het piekvermogen van het zonnepaneel (1000W/m²)
Nadere informatieDeeltoets II E&M & juni 2016 Velden en elektromagnetisme
E&M Boller, Offerhaus, Dhallé Deeltoets II E&M 201300164 & 201300183 13 juni 2016 Velden en elektromagnetisme Aanwijzingen Voor de toets zijn 2 uren beschikbaar. Vul op alle ingeleverde vellen uw naam
Nadere informatieVerschillende normen voor de bepaling van het rendement van een inductiemachine
Verschillende normen voor de bepaling van het rendement van een inductiemachine Focus Voor elke motor die op de markt gebracht wordt, dienen enkele kengetallen te worden gegeven als maat voor de performantie
Nadere informatiejaar: 1989 nummer: 10
jaar: 1989 nummer: 10 Gegeven een cylindervomtige geleider van 1 m lengte met een diameter van 5 mm. De weerstand van de geleider is R. De draad wordt uitgerekt tot een lengte van 1,2 m terwijl het volume
Nadere informatie****** Deel theorie. Opgave 1
HIR - Theor **** IN DRUKLETTERS: NAAM.... VOORNAAM... Opleidingsfase en OPLEIDING... ****** EXAMEN CONCEPTUELE NATUURKUNDE MET TECHNISCHE TOEPASSINGEN Deel theorie Algemene instructies: Naam vooraf rechtsbovenaan
Nadere informatieX C D X C D. voertuigentechniek CSPE KB 2009. minitoets bij opdracht 8
voertuigentechniek CSPE KB 2009 minitoets bij opdracht 8 variant d Naam kandidaat Kandidaatnummer Meerkeuzevragen Omcirkel het goede antwoord (voorbeeld 1). Geef verbeteringen aan volgens voorbeeld 2 of
Nadere informatieMagnetisme. Hoofdstuk 4. 4.1 Inleiding. Doelstellingen
Hoofdstuk 4 Magnetisme Doelstellingen 1. Weten welke magnetische grootheden bestaan en de verbanden ertussen kennen 2. Weten dat er verschillende soorten magnetisme bestaan 3. Weten wat inductie is 4.
Nadere informatieTentamen ELEKTRISCHE OMZETTINGEN (et2 040)
1 Tentamen ELEKTRISCHE OMZETTINGEN (et2 040) gehouden op vrijdag, 24 augustus 2001 van 14.00 tot 17.00 uur Dit tentamen bestaat uit 6 bladzijden met 6 opgaven. Het aantal punten dat u maximaal per opgave
Nadere informatiespanning. * Deel het verschil daarvan en deel dat getal door de gewenste stroom om de weerstandswaarde te krijgen.
Weerstand stroombeperking voor LED s Om de stroom door een LED te beperken wordt een weerstand toegepast. Maar hoe hoog moet de waarde van zo n weerstand eigenlijk zijn? In de dagelijkse praktijk wordt
Nadere informatieSamenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 4
Samenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 4 Samenvatting door Roy 1370 woorden 5 maart 2017 6,8 14 keer beoordeeld Vak Methode Natuurkunde Nova Samenvatting h4 NaSk1 4.1 Elke keer dat je een apparaat aanzet,
Nadere informatieTWEEDE RONDE NATUURKUNDE OLYMPIADE 2013 TOETS APRIL :00 12:45 uur
TWEEDE RONDE NATUURKUNDE OLYMPIADE 2013 TOETS 1 24 APRIL 2013 11:00 12:45 uur MECHANICA 1 Blok en veer. (5 punten) Een blok van 3,0 kg glijdt over een wrijvingsloos tafelblad met een snelheid van 8,0 m/s
Nadere informatieBijlage frequentieregeling Frequentieregeling
Bijlage frequentieregeling Frequentieregeling Opbouw van een frequentieregelaar Alle typen frequentieregelaars werken volgens hetzelfde hoofdprincipe, zie fig. 1. Hierbij wordt de driefasenspanning van
Nadere informatieVak: Elektromagnetisme ELK Docent: ir. P.den Ouden nov 2005
Onderstaande opgaven lijken op de de verwachten tentamenvragen. Getallen bij beweringen kunnen zijn afgerond, om te voldoen aan de juiste significantie. BEGIN TOETS 1 Een magnetisch veld kan worden voorgesteld
Nadere informatieDE TRANSPORTBAND GIP SVEN VOSSEN 6EM
DE TRANSPORTBAND GIP SVEN VOSSEN 6EM video 1. INLEIDING 2. DE AANSTURING 3. DE OVERBRENGING 4. HET PROCES ZELF 5. BEVEILIGINGEN 6. BEREKENINGEN INHOUDSOPGAVE INLEIDING De transportband is een geautomatiseerde
Nadere informatieDe condensator en energie
De condensator en energie Belangrijkste onderdelen in de proeven De LEGO-condensator De condensator heeft een capaciteit van 1 Farad en is beschermd tegen een overbelasting tot 18 Volt. Wanneer de condensator
Nadere informatie