gemeente. SLoK project 1
|
|
- Veerle van der Heijden
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 gemeente. SLoK project 1 Thema Subthema(s) F: Grootschalige duurzame energieopties Grootschalige en/of collectieve DE opties Ambitie Actief Voorlopend Innovatief Taakstelling 3 % Van de energie die binnen de gemeentegrenzen wordt gebruikt wordt duurzaam opgewekt en geleverd via grootschalige en/of collectieve opties: Wind Biomassa Waterkracht Warmte/Koude-opslag 5 % Van de energie die binnen de gemeente-grenzen wordt gebruikt wordt duurzaam opgewekt en geleverd via grootschalige en/of collectieve opties: Wind Biomassa Waterkracht Warmte/Koude-opslag 10 % Van de energie die binnen de gemeente-grenzen wordt gebruikt wordt duurzaam opgewekt en geleverd via grootschalige en/of collectieve opties: Wind Biomassa Waterkracht Warmte/Koude-opslag Projecttitel: Regionaal duurzame energieplan Trekker MARB; bm.van.den.heuvel@breda.nl; Afdeling Milieu / Economische zaken / Ruimtelijke Ordening Contactpersoon In te vullen door de individuele gemeenten Telefoonnummer Doelstelling Het uitvoering geven aan de verklaring van Dussen, waarin ten aanzien van duurzame energie wordt uitgegaan van de rijksdoelstelling voor 2020 waarin aandeel duurzame energie minimaal 20% bedraagt. Resultaat Doelgroep(en) Project-aanpak Projectorganisatie Communicatie Planning In 2012 is er sprake van lopende (sub)regionale duurzame energieprojecten (ten minste gestart) en is een aandeel van 5% duurzame energie gerealiseerd. Gemeenten in MARB-verband Gemeenten in de regio West Brabant Inventarisatie lopende trajecten (klimaatlandschap; windplan; DEscans; bio-energie e.d.) Opstellen (regionale) visie a.d.h.v. de Verklaring van Dussen Opstellen en begeleiden (regionaal) uitvoeringsplan Instellen uitvoeringsgerichte themawerkgroep(en) ten behoeve van lokale ondersteuning voor het uitvoeringsplan Projectcoördinatie: MARB Kennis en kunde worden regionaal gebundeld en ingezet. Er worden 3 themawerkgroepen opgericht, namelijk voor wind, bio-energie en gebouwgebonden opties. Bij het uitvoeringsplan zullen externe partijen zoals ZLTO, Waterschappen, woningcorporaties e.d. Voor gebouwgebonden opties wordt samenwerking gezocht met het Regiobureau. De gemeente draagt bij in financiele zin en geeft mede uitvoering aan het uitvoeringsplan. De werkgroepen bepalen welke communicatie-uitingen en middelen in de projecten zullen worden toegepast.. In projectbegroting is hiervoor een stelpost aangegeven. doorlooptijd project: 4 jaar, start: z.s.m. na toekenning subsidie eind: 2012
2 Inspanning over 4 jaar Projectkosten over 4 jaar Financiering Effectmeting Gerelateerd beleid, mogelijke bijkomstige effecten Mogelijke valkuilen Achtergrondinformatie Projectcoördinatie MARB: 800 uur Gemeenten leveren 3 werkgroepen, totaal 3600 uur. Van het totaal aan loonkosten hiervoor neemt de gemeente [zie excel-bestand] voor haar rekening. Bijdrage aan uitvoeringsplan: pm Inschakelen extern bureau voor ondersteuning, onderzoek en communicatie: [bedrag overnemen uit excel-bestand verdeeld per gemeente] Subsidies anders dan SloK 08-12: n.n.b. Introductie van nieuwe subsidieregelingen zal worden gevolgd. De wijze van monitoren zoals nu jaarlijks plaatsvindt, uitgedrukt in een percentage duurzame energie, zal worden voortgezet. RO (bestemmingsplan), Provinciaal Streekplan, Wet milieubeheer (Te lang) vasthouden aan minder kansrijke projecten. Projectaanpak moet zich (zeker in aanvang) beperken tot de meest kansrijke projecten die daadwerkelijk tot realisatie kunnen komen. Onduidelijkheid over provinciale invulling landelijke windenergiedoelstelling
3 gemeente SLoK project 2 Thema Subthema(s) Woningen Nieuwbouw Ambitie Actief Voorlopend Innovatief Taakstelling Realiseren van woningen met een 10% verscherpte EPC Realiseren van een EPL van 7,0 tot 8,0 bij woningbouwprojecten met meer dan 200 woningen Realiseren van woningen met een 25% verscherpte EPC Realiseren van een EPL van 8,0 tot 9,0 bij woningbouwprojecten met meer dan 200 woningen Realiseren van woningen met 75% verscherpte EPC of: Realiseren van energieneutrale woningen Realiseren van een EPL van 9,0 tot 10,0 bij woningbouwprojecten met meer dan 200 woningen Projecttitel: Regionale aanpak nieuwbouw woningen Trekker MARB: bm.van.den.heuvel@breda.nl, Afdeling Volkshuisvesting Contactpersoon Telefoonnummer Doelstelling Realiseren van woningen met een 10% verscherpte EPC Realiseren van een EPL van 7,0 tot 8,0 bij woningbouwprojecten met meer dan 200 woningen. Resultaat Een geimplementeerde regionale standaardaanpak waarmee de gemeente op efficiente wijze invulling geeft aan de hiervoor genoemde doelstelling. Hierbij worden regionaal uitgewerkte standaardconcepten, checklisten en een daarbij behorend draaiboek ingezet. Doelgroep(en) Gemeenten in de Marb-regio Regiobureau Projectontwikkelaars/aannemers Woningcorporaties Project-aanpak Kennis en kunde worden regionaal gebundeld en ingezet. Er wordt een regionale werkgroep woningbouw ingesteld, met de volgende taken: Inventarisatie van mogelijkheden (innovatief/experimenteel bouwen, eenduidige regionale aanpak/instrumentarium) Uitwerken standaardconcepten, checklisten en draaiboek. De standaardconcepten hebben een oplopende ambitie zodat ook kan worden geschakeld naar een hoger ambitieniveau. Ondersteuning/vraagbaak bij implementatie bij gemeenten Bij de nieuwbouw van woningen maakt de gemeente gebruik van de regionale standaardaanpak. Projectorganisatie Communicatie Planning Inspanning over 4 jaar Projectcoordinatie: MARB Werkgroep: MARB en gemeenten (waarbij verschillende gemeentelijke disciplines vertegenwoordigd zijn). Voor proces, inhoud en communicatie wordt gebruik gemaakt van externe ondersteuning Welke communicatie-uitingen en middelen zullen worden gebruikt, zal worden bepaald door de werkgroep. Deze is in elk geval gericht op de relevante, uitvoerende afdeling van de gemeente. Doorlooptijd: 2 jaar Start: oktober 2009 Eind: oktober 2010 (producten) en 2012 uitvoering (structureel) MARB: projectcoordinatie: 300 uur Gemeenten leveren werkgroep voor vakinhoudelijk inbreng: 1200 uur en communicatie: 120 uur. Voor het totaal aan loonkosten hiervoor neemt de
4 Projectkosten raming Financiering Effectmeting Gerelateerd beleid, mogelijke bijkomstige effecten Mogelijke valkuilen Achtergrondinformatie gemeente [zie excel-bestand] voor haar rekening. De gemeente benut genoemde producten: pm Inschakelen extern bureau voor onderzoek haalbaarheid, uitwerking concepten, communicatie en procesondersteuning. [Bedrag uit excelbestand overnemen] Subsidies anders dan SloK 08-12: n.n.b. Om te meten welk effect de ontwikkelde documenten hebben zal per gemeente worden bijgehouden hoeveel woningen op welk ambitieniveau (epc) zijn gerealiseerd. RO, stedebouwkundig, volkshuisvesting, vergunning & handhaving Regionale aanpak Duurzaam bouwen Streef naar een regionaal eenduidige aanpak en (minimum) ambitieniveau, maar beperk de koplopers niet om met een hogere ambitie aan de slag te gaan.
5 Lokaal klimaatbeleid gemeente X projectnummer 03 Thema Subthema(s) Woningen Bestaand Ambitie Actief Voorlopend Innovatief Taakstelling Verbeteren van de energetische kwaliteit van de woningvoorraad, uitgedrukt in het Energielabel, met gemiddeld 1 % per jaar Verbeteren van de energetische kwaliteit van de woningvoorraad, uitgedrukt in het Energielabel, met gemiddeld 2 % per jaar Verbeteren van de energetische kwaliteit van de woningvoorraad, uitgedrukt in het Energielabel, met gemiddeld 4 % per jaar of: Realiseren van energieneutrale woningen (binnen voorbeeldprojecten) Projecttitel: Regionale aanpak bestaande huurwoningen Trekker MARB bm.van.den.heuvel@breda.nl; Afdeling Milieu, Volkshuisvesting Contactpersoon In te vullen door de individuele gemeenten Telefoonnummer Doelstelling Het verbeteren van de energetische kwaliteit van de woningvoorraad, uitgedrukt in het Energielabel, met gemiddeld 1 % per jaar Resultaat In de MARB regio hebben woningcorporaties prestatieafspraken gemaakt met de gemeenten en voeren dit uit. In de prestatieafspraken is onder andere bovenstaande doelstelling geïntegreerd. Doelgroep(en) Woningcorporaties en gemeenten Project-aanpak Projectorganisatie Communicatie Planning Inspanning over 4 jaar Kennis en kunde worden regionaal gebundeld en ingezet. Instellen voorbereidingsgroep voor de taken: Inventarisatie lopende afspraken Ambitiebepaling en draagvlakvergroting adhv een regionale workshop Formuleren regionale afspraken. Begeleiden en ondersteunen van lokale uitvoering. Instellen gemeentelijke werkgroep voor de lokale uitvoering. Projectcoördinatie MARB. Voorbereidingsgroep bestaande uit: verschillende gemeentelijke disciplines vertegenwoordigers van woningcorporaties Uitvoeringsgerichte gemeentelijke werkgroep, bestaande uit: verschillende gemeentelijke disciplines lokale woningcorporatie(s) Voor wat betreft communicatie wordt aangesloten bij bestaande structuren en kanalen bij wonincorporaties en gemeenten. Zowel bij de voorbereidingsgroep als bij de werkgroepen zijn communicatiemedewerkers aanwezig. Binnen de werk- en voorbereidingsgroep wordt bepaald waar de communincatie zich op dient te richten. Doorlooptijd 4 jaar Regionale voorbereidingsgroep: (eerste) 2 jaar Gemeentelijke werkgroep: gehele periode van 4 jaar MARB coördinatie: 300 uur Gemeenten leveren een voorbereidingsgroep: 1200 uur Van het totaal aan loonkosten hiervoor neemt de gemeente [zie excelbestand] voor haar rekening. Gemeentelijke werkgroep: 216 uur
6 Lokale in/uitvoering: pm Projectkosten Financiering Effectmeting Gerelateerd beleid, mogelijke bijkomstige effecten Mogelijke valkuilen Achtergrondinformatie Bijdrage aan een regionale workshop en kosten voor communicatie [zie excel-bestand] Mogelijk kansen voor Meer met Minder Het aantal verbeterde woningen en de verbetering in termen van energielabel wordt per gemeente (en per woningcorporatie) bijgehouden. Volkshuisvesting, EPBD, woonlastenbeleid Breng energie niet als een afzonderlijk onderwerp, maar integreer het met strategisch voorraadbeheer.
7 gemeente SLoK project 4 Thema Subthema(s) Woningen Bestaand Ambitie Actief Voorlopend Innovatief Taakstelling Verbeteren van de energetische kwaliteit van de woningvoorraad, uitgedrukt in het Energielabel, met gemiddeld 1 % per jaar Verbeteren van de energetische kwaliteit van de woningvoorraad, uitgedrukt in het Energielabel, met gemiddeld 2 % per jaar Verbeteren van de energetische kwaliteit van de woningvoorraad, uitgedrukt in het Energielabel, met gemiddeld 4 % per jaar of: Realiseren van energieneutrale woningen (binnen voorbeeldprojecten) Projecttitel: Regionale aanpak bestaande particuliere woningen Trekker MARB: bm.van.den.heuvel@breda.nl; Afdeling Volkshuisvesting Contactpersoon In te vullen door de individuele gemeenten Telefoonnummer Doelstelling Het verbeteren van de energetische kwaliteit van de woningvoorraad, uitgedrukt in het Energielabel, met gemiddeld 1% per jaar Resultaat Een regionale aanbiederspool (epa-adviseur, installateur, aannemer e.d.) waarmee de gemeente haar eigenaar-bewoners kan stimuleren tot energiebesparing. In optimale vorm ziet het maatregelenpakket er als volgt uit: Energielabel Epa: voorstel voor maatregelen Uitvoering van maatregelen Financiering van maatregelen Besparingsgaranties De aanbiederspool houdt zichzelf wegens succes in stand. Doelgroep(en) Gemeenten in Marb-verband Eventueel gemeenten in de regio West Brabant Project-aanpak Instellen regionale werkgroep bestaande particuliere woningen Voorbereiden instelling regionale aanbiederspool, waarbij natuurlijke momenten (o.a. het energielabel) worden aangegrepen, in combinatie met aantrekkelijke kortingen voor maatregelen, om energiebesparing bij de particuliere woningeigenaren te bevorderen. De individuele gemeenten houden zich voornamelijk bezig met de communicatie van dit deze projectaanpak. Projectorganisatie Regionale werkgroep woningbouw, bestaande uit: Projectcoördinatie MARB. verschillende gemeentelijke disciplines (o.a. volkshuisvesting, milieu, communicatie, buurtbeheer) Regiobureau (wordt op relevante momenten betrokken). Communicatie Een goede communicatie vergroot de bekendheid met de aanbiederspool en dus het succes van dit project. Welke communicatie-uitingen en middelen zullen worden gebruikt, zal worden bepaald door de werkgroep. Planning Doorlooptijd, voorbereiding 1 (eerste) jaar; uitvoering 3-4 jaar Inspanning over 4 jaar MARB: projectcoördinatie 300 uur Gemeenten leveren werkgroep woningbouw: 1 e jaar : 800 uur Daarna: 960 uur Van het totaal aan loonkosten hiervoor neemt de gemeente [zie excelbestand] voor haar rekening. Gemeente verricht mede de communincatie: pm
8 Projectkosten Externe procesondersteuning en communicatie [zie excel-bestand] Financiering Effectmeting Gerelateerd beleid, mogelijke bijkomstige effecten Mogelijke valkuilen Achtergrondinformatie Mogelijk gemeentelijke bijdrage voor maatregelen beschikbaar Mogelijk kansen voor Meer met Minder Het aantal verbeterde woningen waarbij van de aanbiederspool gebruik is gemaakt en het bereikte resultaat in termen van energielabel worden per gemeente bijgehouden. Volkshuisvesting, buurtbeheer (voor eventuele wijkgerichte aanpak) Het door makelaars en notarissen ontlopen van de verplichting om een energielabel te overleggen bij verkoop van de woning.
9 gemeente SLoK project 5 Thema Subthema(s) Woningen Bewonersgedrag Ambitie Actief Voorlopend Innovatief Taakstelling 5 % Van de huishoudens vertoont energiezuinig gedrag: Toepassen nietwoninggebonden energiebesparende maatregelen Aanschaf energiezuinige apparatuur (A-label) Inkoop 100 % duurzame electriciteit 10 % Van de huishoudens vertoont energie-zuinig gedrag: Toepassen niet-woninggebonden energiebesparende maatregelen Aanschaf energiezuinige apparatuur (A-label) Inkoop 100 % duurzame electriciteit Projecttitel: Regionale bewonerscampagne 20 % Van de huishoudens vertoont energie-zuinig gedrag: Toepassen niet-woninggebonden energiebesparende maatregelen Aanschaf energiezuinige apparatuur (A-label) Inkoop 100 % duurzame electriciteit Trekker MARB, bm.van.den.heuvel@breda.nl ; Afdeling Milieu / Communicatie Contactpersoon In te vullen door de individuele gemeenten Telefoonnummer Doelstelling 5 % Van de huishoudens vertoont energie-zuinig gedrag: Toepassen niet-woninggebonden energiebesparende maatregelen Aanschaf energiezuinige apparatuur (A-label) Inkoop 100 % duurzame electriciteit Resultaat Bewoners weten wat de mogelijkheden zijn voor energiebesparing en 5 % handelt er naar. Doelgroep(en) Bewoners in de Marb-gemeenten Project-aanpak Projectorganisatie Communicatie Planning Inspanning Projectkosten Financiering Effectmeting Gerelateerd beleid, mogelijke bijkomstige effecten In vervolg op de succesvol verlopen campagne in wordt een vervolgcampagne georganiseerd. De resultaten van de evaluatie van de campagne 2007/2008 worden betrokken bij de projectopzet om een slag verder te komen gericht op het treffen en uitvoeren van maatregelen. MARB coördineert en organiseert in samenwerking een extern bureau een vervolgcampagne op. Een extern bureau voert de campagne uit. Communicatiemogelijkheden worden afgestemd met de individuele gemeenten 2009/2010, doorlooptijd: 4 maanden Coördinatie MARB: 100 uur Gemeente: 30 uur Van het totaal aan loonkosten hiervoor neemt de gemeente [zie excelbestand] voor haar rekening. Kosten voor uitvoeren van regionaal opgezette, gemeentelijke communicatiecampagne,door extern bureau: ,- Daarvan neemt de gemeente [zie excel-bestand] voor haar rekening. Subsidiemogelikheden anders dan SLoK zullen worden nagegaan Bij wijze van steekproef zal het proces en tevredenheid bij bewoners worden geevalueerd. Daarnaast zal worden getracht resultaten op brancheniveau (verkoop van A-label apparatuur, afname duurzame energie) na te gaan...
10 Mogelijke valkuilen Achtergrondinformatie De campagne niet uitvoeren in de zomervakantie
11 gemeente SLoK project 6 Thema Subthema(s) Woningen Handhaving EPC Ambitie Actief Voorlopend Innovatief Taakstelling Projecttitel: Handhaving EPC woningen Trekker MARB; bm.van.den.heuvel@breda.nl; Afdeling Vergunning en handhaving/ Bouw- en woningtoezicht Contactpersoon Telefoonnummer Doelstelling Toetsing van EPC-berekeningen en toezicht op de EPN op de bouwplaats bij (kies 40,70,90) % van de bouwvergunningen Resultaat Doelgroep(en) Project-aanpak Woningen worden wat betreft energieaspecten gerealiseerd overeenkomstig de uitgangspunten in de bouwvergunning (o.a. EPCberekening). MARB-gemeenten Indirect: architecten en bouwkundige adviesbureaus Instellen projectteam uit gemeentelijkek bouw- en woningtoezichten Uitwerken plan van aanpak. Inventariseren huidige situatie (o.a. aantal aanvragen, toetsniveau en tijdbesteding). Opzetten regionaal standaard handhavingsprotocol. (Her)instellen regionaal overleg bouw-en woningtoezicht (met EPC als terugkerend agendapunt). Mogelijkheden bezien voor een regionaal toets- en handhavingsteam. MARB coördineert de organisatie. De gemeentelijke bouw- en woningtoezichten pakken dit project op. Projectorganisatie Toetsing van EPCberekeningen en toezicht op de EPN op de bouwplaats bij 40 % van de bouwvergunningen Toetsing van EPCberekeningen en toezicht op de EPN op de bouwplaats bij 70 % van de bouwvergunningen Toetsing van EPCberekeningen en toezicht op de EPN op de bouwplaats bij 90 % van de bouwvergunningen Communicatie Planning Inspanning over 4 jaar Projectkosten Financiering Effectmeting Bij dit project speelt overwegend interne communicatie binnen de gemeenten. Is het project opgezet en zijn de protocollen klaar, dan kunnen externe partijen hierover worden geïnformeerd. Betere controle stimuleert nauwkeurig ontwerpen en rekenen. Start 2009 doorlooptijd: structureel MARB, coördinatie: 80 uur Opzetten: regionaal toetsteam: 100u Van het totaal aan loonkosten hiervoor neemt de gemeente [zie excelbestand] voor haar rekening. In- en uitvoering toetsprotocol en eventueel inschakelen op te zetten regionaal team: pm kosten voor externe begeleiding en inhoudelijke ondersteuning: [zie excel-bestand] Maandelijks wordt het aantal bouwvergunningen bijgehouden dat met het ontwikkelde protocol is getoetst.
12 Gerelateerd beleid, mogelijke bijkomstige effecten Mogelijke valkuilen Achtergrondinformatie Aandacht voor gezondheid. Positieve invloed van Inspectie VROM bij controle op naleving. Dit project krijg eventueel een doorvertaling naar de uitwerking van de Strategische Agenda van de West Brabantse Vergadering, waarbij onder andere op het vlak van inzet van specialsisten in regionaal verband samenwerking gezocht wordt. Prioritering toetsaspecten. Veiligheidsaspecten vaak hoogste prioriteit. Daardoor weinig ruimte voor energieaspecten.
13 gemeente SLoK project 7 Thema Subthema(s) Bedrijven Vergunningverlening en handhaving Ambitie Actief Voorlopend Innovatief Taakstelling Alle relevante inrichtingen waarvan de gemeente bevoegd gezag is op basis van de Wet Milieubeheer hebben een actuele vergunning (BBT) op het gebied van energie Handhaving van vergunningen en Activiteitenbesluit, gericht op energieaspecten heeft prioriteit, is gepland en vindt plaats Handhaving van afspraken MJA-bedrijfstakken waarvan gemeente bevoegd gezag is, heeft prioriteit, is gepland en vindt plaats Extra energieefficiencyverbetering en/of verduurzaming van gemiddeld 2 % per jaar bij de bedrijven waarvan de gemeente bevoegd gezag is op grond van de Wet Milieubeheer Extra energieefficiencyverbetering en/of verduurzaming van gemiddeld 4 % per jaar bij de bedrijven waarvan de gemeente bevoegd gezag is op grond van de Wet Milieubeheer Projecttitel: Energie in vergunningverlening en handhaving bedrijven Trekker MARB; bm.van.den.heuvel@breda.nl Afdeling Milieu / Vergunning en handhaving Contactpersoon Telefoonnummer Doelstelling Alle relevante inrichtingen waarvan de gemeente bevoegd gezag is op basis van de Wet Milieubeheer hebben een actuele vergunning (BBT) op het gebied van energie. Handhaving van vergunningen en Activiteitenbesluit, gericht op energie-aspecten heeft prioriteit, is gepland en vindt plaats. Handhaving van afspraken MJA-bedrijfs-takken waarvan gemeente bevoegd gezag is, heeft prioriteit, is gepland en vindt plaats. Resultaat Doelstelling is tevens het gewenste resultaat Doelgroep(en) Gemeenten in de Marb-regio Bedrijven in MARB gebied Project-aanpak De in de regio aanwezige kennis en kunde wordt gebundeld en ingezet door het instellen van een regionaal projectteam: Uitwerken toetsprotocol Inventarisatie huidige situatie bij gemeenten. Opzetten en uitwerken verbeteringsplan, met uitgangspunt: maatregelem met een terugverdientijd van 5 jaar verplicht maatregelen met een terugverdientijd van meer dan 5 jaar worden gestimuleerd Instellen regionaal energieteam vergunningen & handhaving ter ondersteuning van gemeenten Projectorganisatie Instellen regionaal projectteam bestaande uit gemeenten. Lokale vertegenwoordigers van bedrijven kunnen worden betrokken bij de te kiezen aanpak. Idem voor een partij als Energiecentrum MKB. Opzetten regionaal energieteam V&H is een optie waarvoor de mogelijkheden nader zullen worden bezien.
14 Communicatie Planning Inspanning Projectkosten Financiering Effectmeting Gerelateerd beleid, mogelijke bijkomstige effecten Mogelijke valkuilen Achtergrondinformatie Communicatieactiviteiten worden uitgewerkt in het verbeteringsplan. Start 2010 doorlooptijd: structureel MARB, projectcoördinatie: 120u Gemeenten 200 uur Opzetten energieteam V&H: 200u Van het totaal aan loonkosten hiervoor neemt de gemeente [zie excelbestand] voor haar rekening. In- en uitvoeren toetsprotocol: pm Externe ondersteuning bij: uitwerken protcol, opnemen bestaande situatie bij gemeenten, opstellen verbeteringsplan, communicatie en organiseren regionaal energieteam : [zie excel-bestand] Gemeenten (SLoK) uren en bijdrage/inwoner aan MARB. Jaarlijks vindt een verslag plaats over de verleende vergunningen, gecontroleerde activiteiten (Activiteitenbesluit) en MJA-bedrijven waarvan gemeente bevoegd gezag is, waarbij invulling is gegeven aan het toetsprotocol.
15 gemeente SLoK project 8 Thema Subthema(s) Eigen gebouwen, voorzieningen, wagenpark, dienstreizen, woon-werkverkeer en inkoop Nieuwbouw gemeentelijke gebouwen Ambitie Actief Voorlopend Innovatief Taakstelling Realiseren met een met Nieuwbouw 50 % verscherpte EPC Projecttitel: gemeente geeft goede voorbeeld: nieuwbouw Trekker MARB; bm.van.den.heuvel@breda.nl; Afdeling Milieu / Facilitaire dienst / Bouwkunde Contactpersoon Telefoonnummer Doelstelling De gemeente geeft zelf het goede voorbeeld bij de uitvoering van de verklaring van Dussen, waarin wordt uitgegaan van de rijksdoelstelling voor 2020 (2% energiebesparing perj aar, 20% duurzame energie in 2020). Resultaat Nieuwe gebouwen met een epc 20% onder het wettelijk niveau Doelgroep(en) Project-aanpak Projectorganisatie Communicatie Realiseren met een met 20 % verscherpte EPC Gemeenten in de Marb-regio Minimaliseren energievraag en duurzaam opwekken en/of inkopen resterende energievraag (energieneutraal) Instellen regionale werkgroep nieuwbouw gemeentelijke gebouwen, met taken: Inventarisatie van mogelijkheden (innovatief/experimenteel bouwen, eenduidige regionale aanpak) Uitwerken standaardconcepten, checklisten en draaiboek. De standaardconcepten dienen een oplopende ambitie te hebben zodat zowel koplopers als beginners er direct mee aan de slag kunnen. Ondersteuning/vraagbaak bij implementatie bij gemeenten De uit de bovenstaande aanpak voorvoeiende producten worden in de gemeente toegepast. MARB coördineert Verder zijn betrokken: Interne partijen: Afdeling Facilitaire Zaken/gebouwbeheer; Afdeling Milieu; Afdeling Financiën. Externe partijen: Energieleverancier; Gebruikers gemeentelijke gebouwen, zoals onderwijs, sportverenigingen/zwembaden en andere huurders. Communicatieactiviteiten zijn voornamelijk intern gericht en worden meegenomen in de op te zetten aanpak. Planning start: 2010 doorlooptijd project: structureel Inspanning MARB, coördinatie:100 uur Gemeenten leveren werkgroep: 200 u Van het totaal aan loonkosten hiervoor neemt de gemeente [zie excelbestand] voor haar rekening. het toepassen van de hiervoor genoemde producten: pm Projectkosten Kosten onderzoek naar mogelijkheden energiebesparingsopties/concepten voor (relevante) gebouwen: [zie excel-bestand]
16 Financiering Effectmeting Gerelateerd beleid, mogelijke bijkomstige effecten Mogelijke valkuilen Achtergrondinformatie Inzet MARB-uren, Investeringsbudgetten gemeenten Nieuwbouw: monitoren epc-resultaten; link met project utiliteitsgebouwen handhaving EPC Link met inkoopbeleid energie en eventueel energiecontracten. Geintegreerd ontwerpen Uitvoeren van energiebesparende maatregelen vraagt investeringen, die in de exploitatiefase worden terugverdiend. Rekenen met kengetallen voor het bepalen van investeringsbudgetten werkt belemmerend omdat deze bijna altijd zijn gebaseerd op traditionele gebouwen/installaties. Installaties zijn vaak een sluitpost op de begroting Verstoring van continuïteit door personele wisselingen, verandering in prioriteiten, gebrek aan personele capaciteit;
17 Lokaal klimaatbeleid gemeente X project 9 Thema Subthema(s) Eigen gebouwen, voorzieningen, wagenpark, dienstreizen, woon-werkverkeer en inkoop Bestaande gebouwen Ambitie Actief Voorlopend Innovatief Taakstelling Bestaande gebouwen Projecttitel: gemeente geeft goede voorbeeld: bestaande gebouwen Trekker MARB bm.van.den.heuvel@breda.nl; Afdeling Milieu / Facilitaire dienst / Bouwkunde Contactpersoon Telefoonnummer Doelstelling De gemeente geeft zelf het goede voorbeeld bij de uitvoering van de verklaring van Dussen, waarin ten aanzien van duurzame energie wordt uitgegaan van de rijksdoelstelling voor 2020 (2% jaarlijkse energiebesparing en 20% duurzame energie in 2020). Resultaat Bestaande gebouwen hebben jaarlijks 2% minder energieverbruik 40% van de (ingekochte) energie is duurzaam opgewekt Doelgroep(en) Gemeenten in de Marb-regio Project-aanpak Projectorganisatie Communicatie Energiebesparing 2 % per jaar 40 % opwekking en/of inkoop duurzame energie Energiebesparing 3 % per jaar 70 % opwekking en/of inkoop duurzame energie Energiebesparing 4 % per jaar 100 % opwekking en/of inkoop duurzame energie (energieneutraal) (Her)instellen regionaal overleg energiecoördinatoren Vaststellen gezamenlijke uitgangspunten, aanpak en ambitie. Koppeling met gebouwbeheer. Voorbeeldaanpak op te zetten door een werkgroep: 1. invoeren regionaal gecoördineert energiemanagement 2. opnemen van energieprestaties in de onderhoudsplanning, nieuwbouw en renovaties 3. vaststellen budgettaire randvoorwaarden voor energieinvesteringen 4. Optie: collectieve inkoop software voor gebouw/energiebeheer 5. Optie: colectieve inkoop energiespiegels MARB coördineert Verder zijn betrokken: Interne partijen: Afdeling Facilitaire Zaken/gebouwbeheer; Afdeling Milieu; Afdeling Financiën. Externe partijen: Energieleverancier; Gebruikers gemeentelijke gebouwen, zoals onderwijs, sportverenigingen/zwembaden en andere huurders. Communicatieactiviteiten zijn voornamelijk intern gericht en worden meegenomen in de op te zetten aanpak. Planning start: 2010 doorlooptijd project: structureel Inspanning Regionaal MARB: 100 u Projectorganisatie door werkgroep: 200 u Gemeente: 100 Van het totaal aan loonkosten hiervoor neemt de gemeente [zie excelbestand] voor haar rekening. Gemeente neemt deel aan de overleggen en maakt bij het gebouwonderhoud gebruik van de verkregen producten: pm
18 Projectkosten Financiering Effectmeting Gerelateerd beleid, mogelijke bijkomstige effecten Mogelijke valkuilen Achtergrondinformatie Kosten voor uitvoering van energiebesparingsonderzoek bij enkele representatieve gebouwen: [zie excel-bestand] Investeringsbudgetten gemeenten met behulp van metingen (slimme meters) worden maandrapportages gemaakt waaruit het energieverbruik blijkt en kan worden gemeten of de voorgenomen besparing wordt gerealiseerd. Link met inkoopbeleid energie en energiecontracten. Resultaten en successen zichtbaar maken; Uitvoeren van energiebesparende maatregelen vraagt investering, zeker als er sprake is van achterstand in onderhoud en beheer; Installaties zijn vaak een sluitpost op de begroting Verstoring van continuïteit door personele wisselingen, verandering in prioriteiten, gebrek aan personele capaciteit;
Ambitieniveaus Actief Voorlopend Innovatief Energiebesparing
PRESTATIEKAART LOKAAL KLIMAATBELEID (SLoK 2008-2012) versie juli 2008 Programmaprestaties Ambitieniveaus Actief Voorlopend Innovatief Energiebesparing Verduurzaming Reductie overige broeikasgassen Prestaties
Nadere informatieINTEGRAAL KLIMAATPROGRAMMA ZAANSTAD 2010-2020
INTEGRAAL KLIMAATPROGRAMMA ZAANSTAD 2010-2020 INHOUD DEEL 1: HET SUBSIDIEPROGRAMMA KLIMAATBELEID 2008-2012...3 1.1 Aanvraag subsidie lokaal klimaatbeleid...3 1.2 Aanpak Subsidieprogramma Klimaatbeleid
Nadere informatieDeelname van gemeente Heusden aan landelijke Stimuleringsregeling voor lokale Klimaatinitiatieven (SloK)
Samenvatting: Inleiding: In de voorbereiding van de Duurzaamheidsagenda heeft uw college ingestemd met de indiening van een gemeentelijke aanvraag ter verkrijging van een uitkering uit het Gemeentefonds
Nadere informatieUitvoeringsplan Duurzame woon en leefomgeving
Uitvoeringsplan Duurzame woon en leefomgeving Actualisatie 2009 Versie 7 september 2009 kenmerk BR09. 0042/MB 1 2 1. INLEIDING... 4 1.1 Een overzicht van de belangrijkste wijzigingen... 4 2. STIMULERING
Nadere informatieKlimaatprogramma 2009-2012. Gemeente Oost Gelre
Klimaatprogramma 2009-2012 Gemeente Oost Gelre September 2008 Inhoud Inhoud...2 Voorwoord...3 2. Thema Eigen gebouwen, voorzieningen, wagenpark, dienstreizen, woon-werkverkeer en inkoop...4 2.1 Bestaande
Nadere informatieGroen? Het is te doen! Audit.Tax.Consulting.Financial Advisory.
Groen? Het is te doen! Audit.Tax.Consulting.Financial Advisory. Een uitdagend klimaat 20 20 2020 In 2020 moet de uitstoot van CO 2 in de EU met 20% zijn teruggebracht ten opzichte van het 1990 niveau.
Nadere informatieUitvoeringsprogramma Klimaatbeleid Vaals 2012-2015
Uitvoeringsprogramma Klimaatbeleid Vaals 2012-2015 Projectcode GEMEENTE 1 Energiebesparing gemeentelijke gebouwen Doelstelling Het verbeteren van de energieprestatie van gemeentelijke gebouwen door 3%
Nadere informatieNieuwe energie voor een beter klimaat!
Nieuwe energie voor een beter klimaat! Berekende klimaatverandering (alleen temperatuur) over 50 jaar weergegeven in Google Earth op basis van gegevens van Met Office Hadley Centre Klimaatactieplan 2009
Nadere informatieStartnotitie klimaatbeleid gemeente Midden Delfland. Eerste Regionale Energie Agentschap 28 augustus 2008
Eerste Regionale Energie Agentschap 8 augustus 008 Inhoudsopgave 1. Inleiding...3 1.1. Klimaat...3 1.. Klimaatbeleid in Midden-Delfland...3 1.3. Kansen...4. Uitgangssituatie...6.1. Huidig beleid...6.1.1.
Nadere informatiePROJECTPLAN METERS MAKEN IN DE ESHOF
PROJECTPLAN METERS MAKEN IN DE ESHOF De Eshof op weg naar energie neutraal! = woningen Eshof naar nul op de meter = Inhoud 1. Ambitie: naar meest duurzame wijk van Elst? 2. Meten is weten: per wijk per
Nadere informatiePagina 2 van 5. Financiële toelichting Lasten / baten Dekking in. Plan van aanpak Groene Energie in de Schappen
Adviescommissie 4 april 2011 Dagelijks bestuur 13 april 2011 Algemeen bestuur 14 december 2011 Aantal bijlagen: 1 Agendapunt: 22 Onderwerp: Groene Energie in Spaarnwoude Het algemeen bestuur besluit: 1.
Nadere informatieBijlage 2: Projectbeschrijvingen lokaal klimaatbeleid gemeente Vlaardingen
Gemeente Vlaardingen Aanvraag doeluitkering Stimulering Lokale Klimaatinitiatieven Bijlage 2: Projectbeschrijvingen lokaal klimaatbeleid gemeente Vlaardingen Project 1: Nieuw stadskantoor Project 2: Duurzame
Nadere informatieMilieudienst West-Holland. Klimaatprogramma Holland Rijnland en Rijnstreek 2008-2012. Gerrit Jan Schraa Programmaleider
Klimaatprogramma Holland Rijnland en Rijnstreek 2008-2012 Gerrit Jan Schraa Programmaleider Klimaatprogramma Vervolg op Klimaatbeleid 2003-2007 Waarom een Klimaatprogramma? Wat houdt het programma in?
Nadere informatieKlimaatplan Doetinchem, CONCEPT, versie maart 2009. Klimaatplan Doetinchem 2009-2012 CONCEPT. Gemeente Doetinchem Afdeling Bestuur en Strategie
Klimaatplan Doetinchem 2009-2012 CONCEPT Gemeente Doetinchem Afdeling Bestuur en Strategie 1 2 Voorwoord De gemeente Doetinchem voert sinds 2004 klimaatbeleid uit op basis van haar klimaatplan 2004-2008.
Nadere informatieGemeente Langedijk. Voorstel aan de raad
Gemeente Langedijk Raadsvergadering : 22 januari 2013 Agendanummer : 15 Portefeuillehouder Afdeling Opsteller : H.J.M. Schrijver : Beleid en Projecten : Schutten Voorstel aan de raad Onderwerp : Nota Langedijk
Nadere informatieUit ervaring blijkt ook dat met energieverbeterende maatregelen gemiddeld 30% energiebesparing gerealiseerd
RAADSVOORSTEL Onderwerp : Pilot energieaanpak woningen Raadsvergadering : 2 december 2009 Politieke markt d.d.: - Agendapunt : 6 Portef.houder : wethouder Berkelder Voorstelnummer : 236649 BenW-besluit
Nadere informatieBetere energieprestaties met Nuon Stadswarmte. Kansen voor woningcorporaties, vastgoedeigenaren en projectontwikkelaars
Betere energieprestaties met Nuon Stadswarmte Kansen voor woningcorporaties, vastgoedeigenaren en projectontwikkelaars Betere energieprestaties met stadswarmte Bestaande woningen, nieuwbouwwoningen en
Nadere informatieKlimaatplan Doetinchem, april 2009. Klimaatplan Doetinchem 2009-2012
Klimaatplan Doetinchem 2009-2012 Gemeente Doetinchem april 2009 1 2 Klimaatplan Doetinchem, april 2009 Voorwoord De gemeente Doetinchem voert sinds 2004 klimaatbeleid uit op basis van haar klimaatplan
Nadere informatieROUTEKAART DUURZAAM OSS
ROUTEKAART DUURZAAM OSS 2025-2030 Duurzaam Oss Alle gemeentelijke gebouwen energieneutraal of energieleverend in 2025 Bestaande woningen en gebouwen energiezuiniger maken Verduurzamen verkeer en vervoer
Nadere informatieUitvoeringsprogramma Duurzaamheid 2017
Uitvoeringsprogramma Duurzaamheid 2017 Inleiding In dit Uitvoeringsprogramma Duurzaamheid staan de belangrijkste projecten en activiteiten op het gebied van Duurzaamheid opgenoemd die voor 2017 op de planning
Nadere informatieProvinciale Staten van Overijssel
www.prv-overijssel.nl Provinciale Staten van Overijssel Postadres Provincie Overijssel Postbus 10078 8000 GB Zwolle Telefoon 038 425 25 25 Telefax 038 425 75 02 Uw kenmerk Uw brief Ons kenmerk Datum EMT/2005/1830
Nadere informatieRAADSVOORSTEL. TITEL Aanvulling revolverend fonds Duurzaamheidslening
Gemeente Amersfoort RAADSVOORSTEL Van : Burgemeester en Wethouders Reg.nr. : 4311288 Aan : Gemeenteraad Datum : 7 februari 2013 Portefeuillehouder : Wethouder P. van den Berg Agendapunt : B&W-vergadering
Nadere informatieNotitie energiebesparing en duurzame energie
Notitie energiebesparing en duurzame energie Zaltbommel, 5 juni 2012 Gemeente Zaltbommel Notitie energiebesparing en duurzame energie 1 1. Inleiding Gelet op de ambities in het milieuprogramma 2012-2015
Nadere informatieKlimaatplan Berkelland
Klimaatplan Berkelland 2009-2012 Inhoudsopgave Samenvatting...3 1 Inleiding...5 2 Ambities en uitwerking...6 2.1 Ambities...6 2.2 Uitwerking: thema s en projecten...7 2.3 Proces...8 3 Thema: Eigen gebouwen,
Nadere informatieVoorstel ontwikkeling duurzaamheidsparagraaf Zoetermeer. 1. Inleiding
Voorstel ontwikkeling duurzaamheidsparagraaf Zoetermeer 1. Inleiding Zoetermeer wil zich de komende jaren ontwikkelen tot een top tien gemeente qua duurzaam leefmilieu. In het programma duurzaam Zoetermeer
Nadere informatieEnergieconvenant bedrijfsleven Veenendaal en gemeente Veenendaal
Energieconvenant bedrijfsleven Veenendaal en gemeente Veenendaal 1 Intentie Bedrijvenkring Veenendaal, de coöperatieve verenigingen van Ondernemend Veenendaal, de deelnemende bedrijven en de gemeente Veenendaal
Nadere informatieBijlage nota gs: 502478/502484 Uitvoeringsregeling subsidie duurzaam renoveren Noord- Holland 2015
Bijlage nota gs: 502478/502484 Uitvoeringsregeling subsidie duurzaam renoveren Noord- Holland 2015 Besluit van gedeputeerde staten van Noord-Holland van, nr., tot vaststelling van de Uitvoeringsregeling
Nadere informatieOFFERTEVOORSTEL. Energieadviezen woningen particuliere verhuurders
OFFERTEVOORSTEL Energieadviezen woningen particuliere verhuurders OFFERTEVOORSTEL VOOR ENERGIEADVIEZEN WONINGEN PARTICULIERE VERHUURDERS T.a.v. Leden van Vastgoed Belang de Jonge Milieu Advies, 27 oktober
Nadere informatieINHOUDSOPGAVE BIJLAGENBOEK:
Duurzame Ontwikkeling Bijlagenboek, behorend bij het Klimaatprogramma 2009-2013 Raadsnummer Datum 5 juni 2009 Auteur Geurt Schepers Versie definitief INHOUDSOPGAVE BIJLAGENBOEK: Bijlage I : Samenvatting
Nadere informatieAan de raad AGENDAPUNT 3. Doetinchem, 15 april 2009 ALDUS BESLOTEN 23 APRIL Klimaatplan Doetinchem
Aan de raad AGENDAPUNT 3 Doetinchem, 15 april 2009 ALDUS BESLOTEN 23 APRIL 2009 Klimaatplan Doetinchem 2009-2012 Voorstel: 1. het beleidskader klimaat vaststellen, wat inhoudt dat de gemeente inzet op
Nadere informatiePosition paper regietafel energietransitie utrecht
Position paper regietafel energietransitie utrecht februari 2017 position paper regietafel energietransitie utrecht 2/6 Regietafel Energietransitie Utrecht Dit document beschrijft de opzet van de Regietafel
Nadere informatiePlan van aanpak klimaatbeleid 2004 2007. Gemeente Haarlemmerliede-Spaarnwoude
Plan van aanpak klimaatbeleid 2004 2007 Gemeente Haarlemmerliede-Spaarnwoude 1. Inleiding Samenvatting Vanwege de zorg voor deze aarde trekt ook de gemeente Haarlemmerliede-Spaarnwoude het zich voor haar
Nadere informatieUitvoeringsprogramma 2017 en Op weg naar een klimaatneutraal Gemeente Renkum
Uitvoeringsprogramma 2017 en 2018 Op weg naar een klimaatneutraal 2040 Gemeente Renkum 1 Inleiding Onderhavig uitvoeringsprogramma geeft een overzicht van projecten en activiteiten die worden gecontinueerd
Nadere informatieSamen energie besparen! Convenant Energiebesparing 2009-2011 - Gemeente Kerkrade
Samen energie besparen! Convenant Energiebesparing 2009-2011 - Gemeente Kerkrade 2 Voorwoord Beste mensen, voor u ligt de folder over het convenant energiebesparing 2009 2011. Dit is een samenwerkingsovereenkomst
Nadere informatieKlimaatbeleidsplan Gemeente Bergen 2009-2012
Klimaatbeleidsplan Gemeente Bergen 2009-2012 Maart, 2009 Samenvatting Dit klimaatbeleidsplan beschrijft het beleid van gemeente Bergen om de uitstoot van kooldioxide (CO 2 ) fors terug te dringen. Het
Nadere informatieHelmonds Energieconvenant
Helmonds Energieconvenant Helmondse bedrijven slaan de handen ineen voor een duurzame en betrouwbare energievoorziening. Waarom een energieconvenant? Energie is de drijvende kracht Energie is de drijvende
Nadere informatieOnderverdeeld naar sector bedraagt het energieverbruik procentueel: 32% 18%
Aan: gemeenteraad Van: B&W Datum: 9 november 2009 Betreft: Motie 134 "Meetbare stappen Duurzame Energie" In de raadsvergadering van 22 april 2009 is naar aanleiding van het onderwerp Duurzaamheidsplan
Nadere informatieDE OPGEWEKTE WONING CLUB Samen aan de slag, voor jouw duurzame huis!
DE OPGEWEKTE WONING CLUB Samen aan de slag, voor jouw duurzame huis! Wat is de Opgewekte Woning Club? De Opgewekte Woning Club is een slimme aanpak welke energiezuinig wonen en verbouwen bij woningeigenaren
Nadere informatieEnergiezorgplan Van Dorp installaties bv 2011 2015. Versie 3.0 (Summary)
Energiezorgplan Van Dorp installaties bv 2011 2015 Versie 3.0 (Summary) Auteurs: Van Dorp Dienstencentrum Datum: Update: Augustus 2013 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 2 2. Energiebeleid... 3 2.1 Continue
Nadere informatieAan de raad van de gemeente Olst-Wijhe. Raadsvergadering d.d. Agendapunt Opiniërend besproken d.d. Portefeuillehouder
Aan de raad van de gemeente Olst-Wijhe. Raadsvergadering d.d. Agendapunt Opiniërend besproken d.d. Portefeuillehouder 10 juli 2017 9 n.v.t. wethouder M. Blind Kenmerk 17.003559 *17.003559* Datum B&W-besluit
Nadere informatieKlimaatbeleid Capelle aan den IJssel 2009-2012 Deel 4 Projectenboek. Colofon
Klimaatbeleid 2009-2012 Projectenboek (deel 4) Klimaatbeleid Capelle aan den IJssel 2009-2012 Deel 4 Projectenboek Colofon Uitgave Gemeente Capelle aan den IJssel Afdeling Stedelijke Ontwikkeling versie
Nadere informatieWelkom! Gemeente. Provincie
Welkom! De Meer met Minder aanpak richt zich op het verduurzamen van de gebouwde omgeving door een structurele energiebesparing in bestaande gebouwen te bewerkstelligen. Met behulp van dit draaiboek wordt
Nadere informatieEnergiezorgplan Van Dorp Installaties bv 2011 2015. Versie 2.0 (summary)
Energiezorgplan Van Dorp Installaties bv 2011 2015 Versie 2.0 (summary) Auteurs: Van Dorp Dienstencentrum Datum: Februari 2012 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 2 2. Energiebeleid... 3 2.1 Continue verbetering...
Nadere informatiePosition paper Regietafel Energietransitie Utrecht
Position paper Regietafel Energietransitie Utrecht februari 2017 position paper regietafel energietransitie utrecht 2/6 Regietafel Energietransitie Utrecht Hieronder treft u informatie over de Regietafel
Nadere informatieRWS Jaarplan
RWS Jaarplan 2012-2013 Het jaarplan 2012-2013 vloeit voort uit het Ondernemingsplan 2012-2016. Het is een concrete uitwerking van wat we in 2013 doen om de lange termijn doelen van het ondernemingsplan
Nadere informatieSamenvatting: Uitvoeringsprogramma duurzaamheid
Raad Onderwerp: V200901144 Uitvoeringsprogramma duurzaamheid Samenvatting: Inleiding: Het uitvoeringsprogramma duurzaamheid is gebaseerd op de duurzaamheidsagenda die op 18 december 2008 is vastgesteld
Nadere informatieDeel 3: voorbeeldaanpak bedrijven en maatschappelijk vastgoed
Deel 3: voorbeeldaanpak bedrijven en maatschappelijk vastgoed Inhoud 1. Maak van uw gemeente een Energieke Regio... 2 2. De start... 3 3. Het vervolg... 4 4. Aanbod... 5 1 1. Maak van uw gemeente een Energieke
Nadere informatie1.óC\J-,b6bL : Voortzetting klimaatbeleid in de periode 2008-2012
Voorstel ~atwijk Aan Status : Burgemeester en Wethouders : Openbaar ZQQknummer Datum :U>oCJ- 16662 : 9 juli 2008 Afdeling : Veiligheid Raad: ~~~ Medewerk(st)er : Rijn, J.M. van OR: : Nee Te.lefoonnumme.r
Nadere informatieConcept Raadsvoorstel
Concept Raadsvoorstel Aan de raad van de gemeente Sliedrecht Agendapunt: Sliedrecht, 15 december 2009 Onderwerp: Milieubeleidsplan en -uitvoeringsprogramma 2010-2011 Voorgesteld besluit: Wij stellen u
Nadere informatieOpinievergaring jongeren Gebouwde Omgeving
Opinievergaring jongeren Gebouwde Omgeving THEMABIJEENKOMST G.O. 27 maart 2013 SER DIALOOGSESSIE 27 februari 2013 40 Young Professionals 50 Young Professionals ONDERWERPEN TER DISCUSSIE: 1. Energiebesparing
Nadere informatieRaymond Roeffel Directeur Trineco. Regelgeving, Organisatie en beheermodellen rondom Zonne
Raymond Roeffel Directeur Trineco Regelgeving, Organisatie en beheermodellen rondom Zonne Agenda Waarom zonnestroom? Wet en regelgeving rondom zonnesystemen Salderingstarieven De meest voorkomende situaties
Nadere informatieNieuwe energieprestatienorm
Nieuwe energieprestatienorm >> Als het gaat om energie en klimaat De tools Uw weg vinden in de nieuwe energieprestatienorm, wie helpt u daarbij? Heeft u hem al in huis, de nieuwe energieprestatienorm NEN
Nadere informatieTOELICHTING SUBSIDIEREGELING CONSORTIA VOOR VERDUURZAMEN BESTAANDE WONINGVOORRAAD GRONINGEN, FRIESLAND EN DRENTHE
TOELICHTING SUBSIDIEREGELING CONSORTIA VOOR VERDUURZAMEN BESTAANDE WONINGVOORRAAD GRONINGEN, FRIESLAND EN DRENTHE Datum: 24 mei 2011 1. Waarom subsidie voor consortia? De 3 noordelijke provincies willen
Nadere informatie2-7-2014. Energieakkoord voor duurzame groei. Juli 2014 WERK IN UITVOERING. Ed Nijpels. Wie zaten aan tafel tijdens de onderhandelingen?
Energieakkoord voor duurzame groei Juli 2014 WERK IN UITVOERING Ed Nijpels Wie zaten aan tafel tijdens de onderhandelingen? 1 Waarom een Energieakkoord? Perspectief Consistentie Ambitie Realiteit Groei
Nadere informatieSamen werken aan een klimaatbestendige en energieneutrale gemeente
Samen werken aan een klimaatbestendige en energieneutrale gemeente 3 Doel 1: Een klimaatbestendig en energieneutraal Sliedrecht 4 Mileubeleidsplan en uitvoeringsprogramma 2010-2011 De gemeente vindt duurzaamheid
Nadere informatieSamenwerkingsafspraken Enschede 2014-2015 Vanuit een gedeelde visie, onderling vertrouwen en gelijkwaardigheid
Samenwerkingsafspraken Enschede 2014-2015 Vanuit een gedeelde visie, onderling vertrouwen en gelijkwaardigheid Vastgesteld en ondertekend in het bestuurlijk overleg d.d. 26 november 2014 1 Jaarlijks terugkerend
Nadere informatiehelpende hand Groningse gemeenten :SLIM Ondersteuningsprogramma gemeenten
helpende hand Groningse gemeenten :SLIM Ondersteuningsprogramma gemeenten 2011-2013 Energiebesparing Betaalbaarheid van wonen Gezondheid van binnenmilieu en comfort Kansen voor de lokale economie Redenen
Nadere informatieDecentralisatie Jeugdzorg FoodValley: Elke jeugdige telt en doet mee. Afsprakenset Versie 23 januari 2013
Decentralisatie Jeugdzorg FoodValley: Elke jeugdige telt en doet mee. Afsprakenset 2013-2015 Versie 23 januari 2013 Doel: Vanaf 1 januari 2015 zijn de gemeenten in de FoodValley in staat om de zorg voor
Nadere informatieNEDERLAND, GRONINGEN, APPINGEDAM, OPWIERDE-ZUID: AARDGASVRIJ! in samenwerking met:
NEDERLAND, GRONINGEN, APPINGEDAM, OPWIERDE-ZUID: AARDGASVRIJ! in samenwerking met: Vooraf Voor de gemeente Appingedam is Opwierde-Zuid met circa 500 woningen een wijk van formaat te noemen. Een wijk die
Nadere informatieEnergie neutraal Veenendaal De aanpak en de inhoud
Energie neutraal Veenendaal 2035 De aanpak en de inhoud Inhoud Waarom energieneutraal en wanneer? 1 e opzet programmaplan Resultaten interne consultatie Resultaten externe consultatie Enkele voorbeelden
Nadere informatieHoe zuinig is uw nieuwe woning?
Hoe zuinig is uw nieuwe woning? verhuisplannen? een initiatief van: Warm welkom in Rivierenland Verhuist u binnenkort naar een koopwoning in Rivierenland? Tijd misschien voor een nieuwe keuken of badkamer?
Nadere informatie: Communicatie Subsidieverordening Maatregelenplan Duurzaamheid
Memo Aan : Van : Rienk Sijbrandij Bureau : Ruimtelijke Ordening, Wonen en Milieu Datum : 29 november 2011 Onderwerp : Communicatie Subsidieverordening Maatregelenplan Duurzaamheid De gemeenteraad van Strijen
Nadere informatieHoe gaan zorginstellingen om met het energievraagstuk?
Hoe gaan zorginstellingen om met het energievraagstuk? Conclusies nav onderzoek in Opdracht van agentschap NL Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Dit rapport is bestemd voor de organisatie
Nadere informatieProjectplan Het Nieuwe Wonen
Projectplan Het Nieuwe Wonen 1 1. Inleiding Duurzaamheidsambitie Giessenlanden heeft de ambitie om in 2030 energieneutraal te zijn. In het duurzaamheidsplan Giessenlanden zijn diverse beleidsvoornemens
Nadere informatieGebouwde Omgeving. Joop oude Lohuis, Leonie Jansen, Annemie Loozen
Gebouwde Omgeving Joop oude Lohuis, Leonie Jansen, Annemie Loozen Citaten Regeerakkoord Vertrouwen in de toekomst Nationaal klimaat- en energieakkoord met doelstellingen voor lange termijn (2030) Per regio
Nadere informatieVerduurzaming gemeentelijk vastgoed
Verduurzaming gemeentelijk vastgoed Toelichting op de aanpak van de gemeente Breda Marcel van Embden (projectleider afdeling Vastgoedbeheer) Inhoud Klimaatnota gemeente Breda Wat is de insteek bij het
Nadere informatieENERGIEAKKOORD. Gevolgen, verplichtingen en kansen THOMAS KOKSHOORN
ENERGIEAKKOORD Gevolgen, verplichtingen en kansen THOMAS KOKSHOORN 2 - Wie zijn wij? - Visie Ekwadraat - Beleid - Doelstellingen - Middelen - Financiering Inhoud - Conclusies en aanbevelingen 3 INLEIDING
Nadere informatieGO 12. Bewonerscampagne vervolg Steek energie in je huis
GO 12 Bewonerscampagne vervolg Steek energie in je huis Achtergrond Het doel van de campagne is om het voor bewoners - eigenaar/bewoners in dit geval, aantrekkelijk te maken om daadwerkelijk te investeren
Nadere informatie*Z075167D42B* Gemeenteraad van Goeree-Overflakkee Postbus AA MIDDELHARNIS. Geachte raad,
Gemeenteraad van Goeree-Overflakkee Postbus 1 3240 AA MIDDELHARNIS *Z075167D42B* Geachte raad, Registratienummer : Z -16-69161 / 8211 Agendanummer : 11 Portefeuillehouder : Wethouder Van der Vlugt Raadsvergadering
Nadere informatieKlimaatbeleid gemeente Midden-Delfland
CVDR Officiële uitgave van Midden-Delfland. Nr. CVDR0547_ 6 maart 08 Klimaatbeleid gemeente Midden-Delfland 009-0 De raad van de gemeente Midden-Delfland; Gelezen het voorstel van de burgemeester en wethouders
Nadere informatieDoelstelling en doelgroep
klimaat op maat Klimaat op maat Het klimaat verandert en de olievoorraden raken langzaamaan op. Dat laatste betekent concreet dat de energieprijzen naar verwachting flink stijgen in de komende decennia.
Nadere informatieBijlage 5: Provinciale menukaart
Bijlage 5: menukaart PROVINCIALE MENUKAART DUURZAME ENERGIE EN ENERGIEBESPARING Aandachtsveld Doelgroep Ambitieniveau Indicator Energie in beleid Hoofdlijnen in omgevingsbeleid (bijvoorbeeld energieparagraaf
Nadere informatieLIFE+: Verhalen uit de praktijk. Erik Jan Langkamp
LIFE+: Verhalen uit de praktijk Erik Jan Langkamp Evers + Manders subsidieadviseurs 19 adviseurs (Academisch+) Sectorspecialisatie, waaronder: o Water o Duurzame leefomgeving o Energie o Life Sciences
Nadere informatiena de investering rendabel wordt en geld oplevert voor de clubkas. Dit resulteert na de terugverdientijd in structureel lagere energiekosten.
Datum vergadering gemeenteraad Voorstelnummer Agendapunt 7 juli 2015 RV/15/00547 6 Voorstel ingebracht door Portefeuillehouder Begrotingsprogramma Beheerproduct Onderwerp W. Kuster S. van Alfen Milieu
Nadere informatieDatum: Informerend. Datum: Adviserend. 24 april mei 2014
In Holland Rijnland werken samen: Alphen aan den Rijn, Hillegom, Kaag en Braassem, Katwijk, Leiden, Leiderdorp, Lisse, Nieuwkoop, Noordwijk, Noordwijkerhout, Oegstgeest, Teylingen, Voorschoten en Zoeterwoude
Nadere informatieCONCEPT FACTSHEETS KLIMAATCONTRACT PROVINCIE DRENTHE GEMEENTE HOOGEVEEN Datum: Blad 1 van 5
Blad 1 van 5 Hoogeveen deelprogramma Diep Onder Drenthe 1. WKO installatie BVG/CH/Raadhuis 2. WKO installatie 1. Een WKO installatie in het BVG/CH/Raadhuis. 2. Duidelijkheid over de haalbaarheid van een
Nadere informatieUITVOERINGSPROGRAMMA 2015-2020
UITVOERINGSPROGRAMMA Het Uitvoeringsprogramma van het Milieubeleidsplan omvat negentien projecten waarin de verschillende milieurelevante thema s en de vier benoemde doelgroepen (inwoners, bedrijven, samenkomen.
Nadere informatieKoppelkansen versterken - verduurzamen. Presentatie projectresultaten Kantens, Loppersum en Appingedam 10 juli 2018
Koppelkansen versterken - verduurzamen Presentatie projectresultaten Kantens, Loppersum en Appingedam 10 juli 2018 Project koppelkansen Uitgangspunten Een onderzoek naar de actiebereidheid van bewoners
Nadere informatieEPA maatwerkadvies en energielabelling bestaande vrije sector woningen.
15-1 Collegevoorstel Afdeling: Ruimtelijke Ontwikkeling Onderwerp EPA maatwerkadvies en energielabelling bestaande vrije sector woningen. Samenvatting Eén van de actiepunten uit BEN 2040 is het is ondersteuning
Nadere informatieAanvraagformulier voor subsidie Proeftuin energieneutraal renoveren particuliere woningen Overijssel.
Aanvraagformulier voor subsidie Proeftuin energieneutraal renoveren particuliere woningen Overijssel. Dit is het aanvraagformulier voor de subsidieregeling Proeftuin energieneutraal renoveren particuliere
Nadere informatieOPZET KLIMAATPLAN 11-2-04
OPZET KLIMAATPLAN 11-2-04 Samenvatting Deze notitie voorziet in de opzet van het klimaatplan voor Nijmegen. Dit is de voortzetting het Nijmeegse energiebeleid. Actualisering was sowieso nodig omdat oude
Nadere informatieCollegebesluit Collegevergadering: 11 december 2018
ONDERWERP Prestatieafspraken 2019 SAMENVATTING Gemeente, de Heemsteedse woningcorporaties Elan Wonen en Pre Wonen en hun huurdersorganisaties Bewonersraad Elan Wonen en Bewonerskern Pre streven een gemeenschappelijk
Nadere informatieMarkt functioneert nu mondjesmaat, er is meer potentieel dan nu wordt gerealiseerd, want:
Marktanalyse Markt functioneert nu mondjesmaat, er is meer potentieel dan nu wordt gerealiseerd, want: Onbekendheid gebouweigenaren & gebruikers met de mogelijkheden en winst die te behalen valt Ondoorzichtige
Nadere informatieOvereenkomst uitvoering energiebesparende maatregelen
Overeenkomst uitvoering energiebesparende maatregelen Stichting Woningbouw Slochteren, Stichting Bewonersraad Slochteren 1. Doelstelling, aanpak en reikwijdte 1.1 De overeenkomst richt zich op het bereiken
Nadere informatieGEZAMENLIJKE PRESTATIEAFSPRAKEN WONEN KRIMPENERWAARD
GEZAMENLIJKE PRESTATIEAFSPRAKEN WONEN KRIMPENERWAARD 2022 In dit document zijn de gezamenlijke prestatieafspraken vastgelegd die de Huurdersorganisaties, de gemeente en de Federatie van woningcorporaties
Nadere informatieKennismaking organisatie Borsele Programma
Kennismaking organisatie Borsele Programma Organisatie structuur Jack Jansen Afd. Ruimtelijke Ontwikkeling Jack Jansen Afd. Grond & Economie Bas v.dendries Afd. Samenleving Yvonne Otte Afd. Woonomgeving
Nadere informatiePartij voor de Dieren Gouda Tav Corina Kerkmans
Partij voor de Dieren Gouda Tav Corina Kerkmans directie/afdeling RO/afdeling RBA contactpersoon E. ten Cate telefoon 0182-588976 uw kenmerk onderwerp reactie op uw vragen over klimaatdoelstellingen Gouda
Nadere informatieBeeldvormende Bijeenkomst
Beeldvormende Bijeenkomst Verduurzamen gemeentelijke vastgoedvoorraad (op basis EPA-U maatwerkadviezen) 22 maart 2016 Inleiding / doel van deze presentatie Uw raad te informeren en meenemen in de systematiek
Nadere informatieRaadsinformatiebrief. 18 augustus Onderwerp: Energie-uitvoeringsprogramma: Resultaten en vervolg. Informatie voor de raad
Raadsinformatiebrief 18 augustus 2015 Onderwerp: Energie-uitvoeringsprogramma: Resultaten en vervolg. Informatie voor de raad Geachte leden van de gemeenteraad Bergen, Op 18 februari 2014 heeft u het Uitvoeringsprogramma
Nadere informatieProgrammabegroting
Programmabegroting 215-218 3.5 Ruimtelijke ontwikkeling Gouda heeft bijna 71. inwoners en is een stad waar het prettig is om te wonen. Een stad met een mooie historische binnenstad en waar inwoners betrokken
Nadere informatieUpdate Nieuw stelsel energieprestaties 2020
Update Nieuw stelsel energieprestaties 2020 Ons kenmerk 18112(HM)notitie update Op 1 januari 2020 gaat een nieuw stelsel in rondom de energieprestatie van gebouwen. Deze notitie beschrijft: 1 1 Waarom
Nadere informatieRaadsvoorstel. Uitvoeringsprogramma duurzaamheid
Raad Onderwerp: V200901144 Uitvoeringsprogramma duurzaamheid Raadsvoorstel Inleiding: Op 18 december 2008 heeft de gemeenteraad de duurzaamheidsagenda vastgesteld. De gemeente heeft daarmee de kaders voor
Nadere informatieEnergielabels en gemeenten. Pieter Biemans Programmamanager energie & klimaat Gemeente Tilburg
Energielabels en gemeenten Pieter Biemans Programmamanager energie & klimaat Gemeente Tilburg Inhoud Energie- en klimaatbeleid in Tilburg Rol gemeente m.b.t. EPBD/energielabel Eigen organisatie Particulieren
Nadere informatiePrestatieafspraken Gemeente Wormerland, WormerWonen, Huurders voor Huurders
Prestatieafspraken -2020 Gemeente Wormerland, WormerWonen, Huurders voor Huurders Inleiding Per 1 juli 2015 is de nieuwe Woningwet van kracht geworden. Hoeksteen van deze hervorming is de lokale verankering
Nadere informatieKLIMAATBELEID in de gemeente BLADEL
KLIMAATBELEID in de gemeente BLADEL Gemeentelijk Klimaatbeleid 2004-2008 In een B&W besluit d.d. 18-2-2002 sprak het college de intentie uit voor de ontwikkeling van gemeentelijk klimaatbeleid. Dit naar
Nadere informatieAchtergrondinformatie Woonsymposium WONEN IN STAD.NL SESSIE DUURZAAMHEID
Achtergrondinformatie Woonsymposium WONEN IN STAD.NL SESSIE DUURZAAMHEID donderdag 19 maart 2015 Duurzaamheid Duiding en context Groningen heeft de ambitie om in 2035 een energieneutrale stad te zijn.
Nadere informatieDuurzaamheid, Energie en Milieu
Duurzaamheid, Energie en Milieu In de uitvoeringsagenda duurzaamheid van de gemeente staat: Duurzame ontwikkeling is een ontwikkeling die voorziet in de behoeften van huidige generaties zonder de mogelijkheden
Nadere informatieA L G E M E E N B E S T U U R
A L G E M E E N B E S T U U R Vergadering d.d.: 29 mei 2019 Agendapunt: 7 Betreft: Besluitvormend Programma: 3. Gezuiverd water Portefeuillehouder: Beerda Route: DB-AB Onderwerp Zonnepanelen op zuiveringsterreinen
Nadere informatieProjectplan Zonnepanelen op gemeentelijke gebouwen in de Drechtsteden
Projectplan Zonnepanelen op gemeentelijke gebouwen in de Drechtsteden Auteur J.P. Groffen-Hopmans Intern Bedrijf Gemeente Papendrecht Onderwerp Zonnepanelen op gemeentelijke gebouwen in de Drechtsteden
Nadere informatieVerenigingen van eigenaren
Verduurzaming van complexen combineren met onderhoud Verenigingen van eigenaren Isabelle Sternheim www.vveduurzaamheidsloket.nl www.duurzaamenergieloket.nl 2013 en 2014 Eerste aanzet om VvE s in Haarlem
Nadere informatie