Plan van aanpak klimaatbeleid Gemeente Haarlemmerliede-Spaarnwoude
|
|
- Lander de Boer
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Plan van aanpak klimaatbeleid Gemeente Haarlemmerliede-Spaarnwoude
2 1. Inleiding Samenvatting Vanwege de zorg voor deze aarde trekt ook de gemeente Haarlemmerliede-Spaarnwoude het zich voor haar deel aan dat het nodig is om energie te besparen, daar waar mogelijk. In dit actieplan klimaatbeleid worden voor de komende vier jaren de projecten op een rij gezet en uitgewerkt. Aanleiding Het verminderen van de uitstoot van CO2 (verminderen broeikaseffect) en het terugdringen van het gebruik van fossiele brandstoffen (olie, gas, steenkool) is een van de uitdagingen van deze tijd. Door het toenemende energiegebruik en de daarmee gepaard gaande uitstoot van CO2 wordt mede de opwarming van de aarde veroorzaakt en daarmee verandering van het wereldklimaat. Meer rslag en stijging van de zeespiegel kunnen voor een deltagebied als Nederland grote gevolgen hebben. Alle overheden samen hebben daarom een maatschappelijke verantwoordelijkheid voor het verminderen van het energiegebruik en de CO2-emissie. Omdat het in gaat tegen een tendens van steeds meer energiegebruik moeten alle zeilen worden bijgezet. Door toenemende decentralisatie wordt van de gemeente een actieve invulling van het klimaatbeleid verwacht. Het rijk heeft een aantal stimuleringsmaatregelen genomen om de gemeente de ondersteunen met de realisatie van het klimaatbeleid. Dit is vastgelegd in het BANSklimaatconvenant tussen het Rijk, de IPO en de VNG. In dat kader is aangegeven bij welke thema's van de provincie en de gemeente in de komende vier jaren een actieve invulling wordt verwacht en welke ondersteuning er wordt geboden. Deze thema s staan genoemd op de Prestatiekaart van het Klimaatbeleid. Bij elk thema zijn taakstellingen geformuleerd op drie niveaus (actief, voorlopend en innovatief niveau). Dit plan van aanpak is gebaseerd op de thema s en taakstellingen zoals geformuleerd op de Prestatiekaart. Voor de uitvoering van de acties uit dit plan van aanpak stelt het Rijk subsidies ter beschikking ter financiering van de uren die de gemeente maakt. Dit kunnen zowel interne uren zijn als etern ingehuurde capaciteit. Een gemeente kan deze subsidie aanvragen als zij een plan van aanpak klimaatbeleid heeft ingediend, dat het College van Burgemeester en Wethouder heeft goedgekeurd. Naast het Rijk stimuleert ook de provincie Noord-Holland gemeenten om een klimaatbeleid te voeren. Daartoe stelt zij subsidies beschikbaar voor duurzame energietechnieken (denk aan zonneboilers, PVpanelen); deze subsidies staan vermeld op de Duurzame Energielijst. Een gemeente kan aanspraak maken op deze subsidie als zij een klimaatafspraak met de provincie heeft getekend op basis van plan van aanpak, goedgekeurd door het College van Burgemeester en Wethouders. Doel van het plan van aanpak Klimaatbeleid Met dit plan van aanpak Klimaatbeleid maakt de gemeente haar ambitie duidelijk om het energiegebruik en de CO 2 -uitstoot te verminderen. Daarvoor worden de mogelijkheden voor energiebesparing en duurzame energie aangegeven. De thema s worden in bijbehorende projecten uitgewerkt naar haalbare, concrete en meetbare activiteiten die in de komende vier jaren worden gerealiseerd. 2
3 Werkwijze en opzet Eerst wordt in hoofdstuk 2 kort aangegeven wat de stand van zaken van het Klimaatbeleid is. Zie hiervoor ook bijlage 1. In hoofdstuk 3 is aangegeven in welke mate de organisatie tot dusverre tijd en middelen beschikbaar had voor de uitvoering van klimaatbeleid (dit heet de nulmeting van de organisatie). In hoofdstuk 4 zijn de ambities aangegeven, die vervolgens in hoofdstuk 5 worden uitgewerkt in projecten. In hoofdstuk 6 wordt naar aanleiding van de projecten aangegeven wat de begroting is en welke subsidies verkregen kunnen worden. 3
4 2. Stand van zaken Klimaatbeleid 2.1 Stand van zaken per thema Voorafgaand aan het opstellen van dit Klimaatbeleid is op basis van de Prestatiekaart van het Klimaatbeleid (opgesteld door VROM) eerst nagegaan hoever de gemeente is met de uitvoering van Klimaatbeleid. Deze nulmeting is op 1 november 2002 uitgevoerd. In onderstaande tabel en figuur wordt de stand van zaken per thema van de Prestatiekaart toegelicht. Een gedetailleerde weergave (per taakstelling) van de nulmeting staat in bijlage 1. Als een taakstelling voor 100% scoort hoeft daarop geen actie meer te worden ondernomen. Dit zal alleen het geval zijn als de gemeente op die taakstelling het beleid heeft vastgesteld, en de uitvoering structureel is (kruisje in de meest rechtse kolom). Tabel 1: nulmeting uitgesplitst naar thema. Thema Gemeentelijke gebouwen en voorzieningen niveau nulmeting actief voorlopend innovatief 40% 0% 15% Woningbouw 0% 0% 0% Bedrijven 13% 0% 0% Agrarische sector 0% 0% 0% Verkeer en vervoer 0% 0% 0% Duurzame Energie 8% 0% 0% 4
5 Figuur 1: Nulmeting uitgesplitst naar thema op basis van de prestatiekaart Gemeentelijke gebouwen en voorzieningen 0% 20% 40% 60% 80% 100% Woningbouw Bedrijven Agrarische sector Verkeer en vervoer Duurzame Energie actief voorlopend innovatief 5
6 3. Nulmeting organisatie Hieronder staat de nulmeting van de organisatie. Tabel 2: Nulmeting ten aanzien van de organisatie van de uitvoering van klimaatbeleid Afdeling Tijd Middelen Kennisniveau Overleg Voortgang Afdeling Ruimte - 0 energiebeleid 0 Voldoende GIM-overleg Geen monitoring Milieu was onderdeel reguliere tijdsbesteding. Afdeling 0 0 Voldoende Gim-overleg Idem Ruimte - RO Afdeling 0 0 Voldoende Gim-overleg Idem Ruimte Bouwtoezicht Afdeling 0 0 Voldoende Gim-overleg Idem Middelen Openbare werken 0 0 Voldoende Gim-overleg idem 6
7 4. Ambities De gemeente Haarlemmerliede-Spaarnwoude kiest voor het basispakket, zoals omschreven in de BANS-subsidieregeling (nieuwe stijl). Dat betekent dat alle taakstellingen van de prestatiekaart op actief niveau uit de thema s Woningbouw en Duurzame energie moeten worden bereikt. Daarnaast dienen er 4 taakstellingen uit de overige thema s te worden gekozen. Verplichte taakstellingen die niet van toepassing zijn in de gemeente moeten gecompenseerd worden. Dat is het geval met de volgende taakstellingen: Thema: Woningbouw, bestaande bouw Taakstelling: Een EPL voor renovatie en herstructureringsprojecten van meer dan 250 woningen Thema: Duurzame energie Taakstelling: In bestemmingsplannen worden (indien relevant) locaties voor windenergie bestemd die voortvloeien uit het provinciaal beleid dan wel het BLOW. Dit betekent dat de gemeente Haarlemmerliede-Spaarnwoude in totaal 6 taakstellingen moet kiezen. In dit plan van aanpak is dit nader uitgewerkt. In tabel 3 staat eact aangegeven welke taakstellingen de gemeente kiest. Daarbij wordt ook verwezen naar de projectnummers. Deze staan in hoofdstuk 5 uitgewerkt. 7
8 Tabel 3: Nieuwe en additionele activiteiten per taakstelling Gemeentelijke gebouwen en voorzieningen Nieuwbouw Infrastructurele voorzieningen en installaties Actief niveau Toepassen van een met 4-8% verscherpte Energie Prestatiecoëfficiënt (EPC). Bestaande bouw Bij renovaties uitvoering van alle vaste en kostenneutrale maatregelen van het nationaal pakket duurzame utiliteitsbouw Energiebeheer (met uitvoering zorgplicht) is ingevoerd voor alle gemeentelijke gebouwen. Een actief inkoopbeleid inzake energie (w.o. aandacht voor de herkomst) Bij renovaties uitvoering van alle energiemaatregelen met een terugverdientijd van < 5 jaar Lopende activiteiten Ja//nvt ja ja ja Nieuwe en additionele activiteiten Ja//nvt Nummer project in hoofdstuk. 5 ja 1 ja 2 ja 2 ja 3 Gemeentelijke gebouwen en voorzieningen Voorlopend niveau Nieuwbouw Toepassen van een met 8-12% verscherpte EPC. ja Woningbouw Actief niveau Lopende Nieuwe en activiteiten additionele Ja//nvt activiteiten Ja//nvt Nieuwbouw Toepassen van een EPL van minimaal 6,5 in woningbouwprojecten met meer dan 250 woningen. ja 1 Nummer project in hoofdstuk 5 4 De inspanningsverplichting om bij nieuwbouw een verscherping van de EPC met 5-10% te bereiken. Bestaande bouw Toepassen van een EPL van minimaal 6,0 bij renovatieen herstructureringsprojecten met meer dan 250 woningen. Plan van Aanpak opgesteld voor uitvoering van EPA voor particuliere en huur-woningen. Minimaal 30% van de bestaande woningen is voorzien van een EPA Realisering van minimaal 2 randvoorwaarden voor verbeteren toepassing duurzame energiebronnen nvt ja 5 nvt nvt ja 6 ja 6 ja 7 8
9 Woningbouw Voorlopend niveau Bestaande bouw Toepassen van een EPL van minimaal 6,5 bij renovatie- en herstructureringsprojecten met meer dan 250 woningen. nvt nvt nvt Minimaal 40% van de bestaande woningen is voorzien van een EPA en 50% daarvan heeft subsidie aangevraagd voor maatregelen Realisering van minimaal 1 etra randvoorwaarde voor verbeteren toepassing duurzame energiebronnen ja 7 Bedrijven Actief niveau Lopende Nieuwe en activiteiten additionele Ja//nvt activiteiten Ja//nvt Nummer project hoofdstuk 5 Bestaand instrumentarium gemeente getoetst op mogelijkheden voor stimulering van duurzame bedrijventerreinen (met energievoorziening als belangrijk item) en plan van aanpak in uitvoering genomen. ja 8 Duurzame energie Actief niveau Lopende activiteiten Ja//nvt Nieuwe en additionele activiteiten Ja//nvt Nummer project hoofdstuk 5 DE-scan is uitgevoerd Bij uitbreidingsplannen is sprake van minimaal 70% zongerichte verkaveling. In bestemmingsplannen worden (indien relevant) locaties voor windenergie bestemd die voortvloeien uit het provinciaal beleid dan wel het BLOW. ja nvt ja 9 ja 10 nvt nvt De gemeente voert actief beleid voor inzameling en ter beschikking stellen van biomassa-reststromen voor energieopwek-king. ja 9 9
10 5. Projectbeschrijvingen Project 1 Thema: Gemeentelijke gebouwen en voorzieningen - voorlopend niveau Subthema: Nieuwbouw Taakstelling: Toepassen van een met 8%-12% verscherpte energieprestatiecoefficient (EPC). Globale werkzaamheden: De gemeente heeft in de komende jaren de volgende nieuwbouwplannen: gymlokaal (hoek Oranje Nassaustraat./N200), de Margrietschool (gedeeltelijk), Adalbertusschool (geheel) en Josefschool (uitbreiding). Gekozen wordt voor een EPC op voorlopend niveau voor deze en eventuele andere nieuwbouw. Hiertoe worden de volgende activiteiten ontplooid: 1. De financiële consequenties worden elke keer in kaart gebracht. 2. Informatiemateriaal voor ontwerpers/architecten/bouwers verzamelen, dan wel vervaardigen/distribueren. Daarbij kan ook een informatiebijeenkomst worden georganiseerd waarbij betrokken partijen worden uitgenodigd. 3. De betrokken ambtenaren delen bij opdrachtverlening voor ontwerp direct de verlaagde EPC mee. 4. Toetsing berekening door ontwerper en gemeente. 5. Medewerkers volgen een cursus EPC-berekenen. 6. Waar mogelijk wordt gezocht naar de plaatsing van zonnepanelen/zonneboilers om de EPC te verscherpen (zie ook subsidie DE-lijst van de Provincie Noord-Holland). Startdatum en doorlooptijd: Kosten: Ad 5: 1400,- Uren ambtelijke capaciteit: Ad 1: 20 uur Ad 2: 20 uur Ad 3: 10 uur Ad 4: 10 uur Ad 5: 16 uur Ad 6: 20 uur Uitvoerende afdeling(en): Trekker: Afdeling Ruimte (Peter Mendrik) Afdeling Ruimte: vakdisciplines Bouwtoezicht (BWT) en Ruimtelijke ordening (RO). Projectpartners: Milieudienst, andere gemeenten in Zuid-Kennemerland, Thunissen en andere bouwpartners, schoolbesturen Overige informatie: Informatiemateriaal over de EPC zal samen met de andere gemeenten worden verzorgd. Dit kan van Novem/VROM betrokken worden of zelf worden samengesteld. Ook de bijeenkomst kan eventueel samen worden uitgevoerd. 10
11 Project 2 Thema: Gemeentelijke gebouwen en voorzieningen Subthema: Bestaande gebouwen Taakstelling: Energiebeheer (met uitvoering zorgplicht) is ingevoerd voor alle gemeentelijke gebouwen Taakstelling: Een actief inkoopbeleid inzake energie (waaronder aandacht voor de herkomst) Globale werkzaamheden: 1. Het GIM-plan wordt herzien; daarin wordt aandacht gegeven aan energiebeheer in de gemeentelijke gebouwen inclusief scholen, sporthallen. Ook wordt aandacht besteed aan de energieaspecten van het wagenpark (zie ook thema verkeer en vervoer). Het GIM-plan wordt voorzien van een actieplan voor het uitvoeren van maatregelen. Daarbij wordt het gemeentelijke fonds voor meerkosten energiezuinige apparaten ingezet. 2. De gemeente koopt groene energie voor alle gemeentelijke gebouwen en installaties met ingang van 1 februari In 2005 zullen nieuwe contracten moeten worden voorbereid. Daarbij wordt gezocht naar mogelijkheden om dit gezamenlijk (met andere gemeenten) in te kopen. (Jos Kuit/Fred van Elst contact met gemeente Bloemendaal). Startdatum en doorlooptijd: Ad 1: Ad 2: 2005 Kosten: Het gemeentefonds voor meerkosten van energiezuinige apparaten bedraagt 7650,- Uren ambtelijke capaciteit: Ad 1. Bijstellen en uitvoeren Gimplan: 20 uur. Uitvoering 30 uur per jaar: totaal 120 uur. Ad uur Uitvoerende afdeling(en): Trekker: Afdeling Ruimte (Peter Mendrik). Afdeling Ruimte: Mendrik, Kuit, Bruin Afdeling Middelen: van Elst. Projectpartners: Andere gemeenten 11
12 Project 3 Thema: Gemeentelijke gebouwen en voorzieningen Subthema: Infrastructurele voorzieningen en installaties Taakstelling: Bij renovaties uitvoeren van alle energiemaatregelen met een terugverdientijd van < 5 jaar Globale werkzaamheden: De gemeente maakt een overzicht van alle locaties waar de komende jaren renovaties/vervangingen plaatsvinden en een plan van aanpak voor de te nemen energiezuinige maatregelen met een terugverdientijd van minder dan 5 jaar. Dit plan van aanpak wordt vervolgens uitgevoerd Startdatum en doorlooptijd: Kosten: - Uren ambtelijke capaciteit: 30 uur Uitvoerende afdeling(en): Trekker: Mendrik (Afdeling Ruimte) Afdeling Ruimte: Kuit (Pompen) Mendrik (eventueel actualiseren energiescan mei 2003) Projectpartners: Overige informatie: 12
13 Project 4: Thema: Woningbouw Subthema: Nieuwbouw Taakstelling: Toepassen van een EPL van minimaal 6.5 in woningbouwprojecten met meer dan 250 woningen. Globale werkzaamheden: Er zijn plannen om het Volker-Stevin-terrein in te richten als woningbouwterrein. Hierover vindt in 2004/2005 besluitvorming plaats. Indien het terrein als woninglocatie wordt aangewezen zal de gemeente inzetten op een EPL van 6,5. Daarbij wordt zongerichte verkaveling ingebracht. (zie project 10). 1. Kennis vergaren over mogelijkheden om een EPL te bereiken. 2. Inbrengen van EPL in projectgroep: Draagvlak creëren; EPL-ambitie bepalen; Aanvullende energie-ambities, bijvoorbeeld op het gebied van EPC, primair energiegebruik, CO2- emissie of % inzet duurzame energie; Nagaan wat de mogelijkheden zijn binnen de huidige planontwikkeling en de randvoorwaarden aan de locatie; Nagaan of er in de nabije omgeving mogelijkheden zijn voor infrastructurele koppeling en/of restwarmtebenutting. Alle afspraken vastleggen. 3. EPL en de daarbij behorende kosten en varianten laten berekenen met behulp van het OEIrekenmodel door een etern adviseur 4. Gezamenlijke afspraken maken en vastleggen voor de te kiezen energie-infrastructuur en gebouwgebonden maatregelen; 5. Ruimtelijke consequenties van de energievisie vastleggen in het bestemmingsplan. 6. Alle bouwvergunningen toetsen aan de vastgestelde energievisie, zowel op het gebied van de energie-infrastructuur als op gebouwniveau. 7. Behaalde EPL na realisatie presenteren aan het bestuur. Startdatum en doorlooptijd: Kosten: Ad 3: ,- (uitvoeren energievisie/berekenen EPL) Uren ambtelijke capaciteit: Totaal: 50 uur Uitvoerende afdeling(en): Trekker: Afdeling Ruimte: Peereboom (implementatie en intentieverklaring), Kuit en Mendrik Projectpartners: Volker Stevin Overige informatie: 13
14 Project 5: Thema: Woningbouw Subthema: Nieuwbouw Taakstelling: De inspanningsverplichting om bij nieuwbouw een verscherping van de EPC met 5-10% te bereiken Globale werkzaamheden: 1. Voorlichtingsbijeenkomst aan bouwpartijen, over verlaging EPC-eis. Deze wordt in regionaal verband opgezet met andere gemeenten uit Zuid-Kennemerland. Ook wordt voorlichtingsmateriaal gezocht/vervaardigd. 2. Het DUBO-convenant uit 1998 zal opnieuw worden bekeken in overleg met andere gemeenten en partijen uit Zuid-Kennemerland. Een plan van aanpak voor de uitvoering en monitoring van het convenant maakt hier onderdeel uit. Afspraken over verscherping van de EPC worden in het convenant meegenomen worden. 3. De betrokken medewerkers zullen een cursus EPC gaan volgen. 4. Een monitoringsysteem wordt opgezet om de voortgang van toepassing van de verscherpte EPC te volgen. Startdatum en doorlooptijd: Kosten: - Uren ambtelijke capaciteit: Ad 1: 30 uur. Ad 2: 50 uur (eerste jaar): 10 uur in de komende jaren, totaal 80 uur. Ad 3: 16 uur. Ad 4: 16 uur. Uitvoerende afdeling(en): Afdeling Ruimte: Mirjam/Piet Projectpartners: Milieudienst, andere gemeenten in Zuid-Kennemerland, andere partijen die bij het convenant betrokken worden. Overige informatie: 14
15 Project 6 Thema: Woningbouw Subthema: Bestaande bouw Taakstelling: Plan van aanpak opgesteld voor uitvoering EPA voor particuliere en huurwoningen Taakstelling: Minimaal 30% van de bestaande woningen is voorzien van een EPA Globale werkzaamheden: 1. In regionaal verband zal een plan van aanpak worden opgesteld met daarin: Doelgroep (makelaars, woningbouwverenigingen, vereniging van eigenaren) Momenten (natuurlijke momenten zoals verhuizingen, bij geven van bouwvergunningen), Media/methoden (bijvoorbeeld overleg met woningbouwvereniging). Mogelijkheid: Koppeling maken met actie Zonneboiler/Zonnepal. In overleg met woningbouwcorporaties In Haarlemmerliede/Spaarnwoude is er overleg met de woningcorporaties; het uitvoeren van EPA s wordt in dit overleg aangekaard. 2. Uitvoeren van Plan van aanpak waaronder hoort: Monitoren van het aantal uitgevoerde EPA s. Startdatum en doorlooptijd: Kosten: Uren ambtelijke capaciteit: 20 uur (opstellen plan van aanpak) en 80 uur (uitvoeren): totaal 100 uur. Uitvoerende afdeling(en): Afdeling Ruimte Bouwtoezicht Projectpartners: In samenwerking met de andere gemeenten: uitvoering Milieudienst Ijmond. Woonmaatschappij, nutsbedrijven en partners. Overige informatie: Voor de uitvoering van duurzame energiemaatregelen bij woningbouw wordt gebruik gemaakt van de subsidies van de Duurzame-Energielijst van de provincie Noord-Holland. 15
16 Project 7 Thema: Woningbouw actief en voorlopend niveau Subthema: Bestaande Bouw Taakstelling: Realisering van minimaal randvoorwaarden voor verbeteren toepassing duurzame energiebronnen Globale werkzaamheden: 1).Voorlichting wordt ingezet om doelgroepen te informeren over duurzame energie, specifiek zonnepanelen. Bijvoorbeeld een actie zonneboiler/zonnepal. 2). Een fonds wordt ingericht voor de subsidie van zonnepanelen/boilers. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de subsidies op de DE-lijst van de provincie Noord-Holland. Een maimum aan het aantal inschrijvingen wordt vastgesteld. 3). Een PV-priveproject voor medewerkers van de gemeente wordt opgezet met subsidie van de provincie Noord-Holland; hierbij geldt dat de medewerker in de gemeente Haarlemmerliede Spaarnwoude woonachtig moet zijn. Startdatum en doorlooptijd: Kosten: Uren ambtelijke capaciteit: 80 uur Uitvoerende afdeling(en): Afdeling Ruimte, vakdiscipline bouwtoezicht Projectpartners: Milieudienst, Gemeenten Zuid-Kennemerland. Overige informatie: Contact met NUON inzake prive-project (inwonende ambtenaren Haarlemmerliede) zonnecollectoren. 16
17 Project 8 Thema: Bedrijven Subthema: - Taakstelling: Bestaand instrumentarium gemeente getoetst op mogelijkheden voor stimulering van duurzame bedrijventerreinen (met energievoorziening als belangrijk item) en plan van aanpak in uitvoering genomen. Globale werkzaamheden: 1. Kennisvergaren rond duurzame bedrijventerreinen (o.a. voorbeeldprojecten zoeken/bezoeken) 2. Een plan van aanpak wordt opgesteld voor de inrichting van duurzaam bedrijventerrein Afvalzorg en/of CSM. Daarin worden de volgende onderwerpen uitgewerkt: - Afbakening begrip duurzame bedrijventerreinen - Analyse van reeds gehanteerde en mogelijke instrumenten inclusief voor- en nadelen. - Inzicht in inspanning/resultaat - Beknopte notitie met overzicht instrumenten - Lijst met activiteiten om duurzame bedrijventerreinen te stimuleren - Eventueel energievisie opstellen. 3. Uitvoeren plan van aanpak Startdatum en doorlooptijd: Kosten: - Uren ambtelijke capaciteit: 50 Uitvoerende afdeling(en): Afdeling Ruimte Projectpartners: Overige informatie: Zie ook waar meer ideeën en andere mogelijkheden voor subsidies staan. Informatie betrekken via Novem, provincie en ruimtelijke ordening 17
18 Project 9 Thema: Duurzame energie Subthema: - Taakstelling: Duurzame energie-scan is uitgevoerd Taakstelling: De gemeente voert actief beleid voor inzameling en ter beschikking stellen van biomassa-reststromen voor energie-opwekking. Globale werkzaamheden: 1. Uitvoeren DE-Scan (door eterne partij), mogelijk in regionaal verband. Daarbij worden ook de mogelijkheden van biomassa onderzocht. 2. Op basis van de resultaten van de DE-scan wordt besloten op welke wijze de gemeente een beleid voor biomassa uitvoert, waar mogelijk wordt er aangesloten bij initiatieven in regionaal verband. Startdatum en doorlooptijd: 2004, 6 maanden. Kosten: 7000,- Uren ambtelijke capaciteit: 30 Uitvoerende afdeling(en): Afdeling Ruimte Projectpartners: andere gemeenten in de regio Zuid-Kennemerland. Overige informatie: 18
19 Project 10 Thema: Duurzame energie Subthema: - Taakstelling: Bij uitbreidingsplannen is sprake van minimaal 70% zongerichte verkaveling Globale werkzaamheden: Kennistraject passieve zonne-energie voor ambtenaren RO, stedenbouwkundigen, architecten en projectontwikkelaars. Zongerichte verkaveling zal worden ingebracht in de projectgroep van het KWS-terrein (woningbouw); project 4 (over realisatie EPL). Startdatum en doorlooptijd: doorlopend Kosten: - Uren ambtelijke capaciteit: Ad 1: 30 uur Uitvoerende afdeling(en): Projectpartners: Andere gemeenten in de regio Zuid-Kennemerland. Overige informatie: 19
20 Project 11 Organisatieversterkende activiteiten Subthema: - Doelstelling: De voortgang en de verankering van het klimaatbeleid wordt gewaarborgd. Globale werkzaamheden: Tijdens het reguliere overleg overleggen de betrokken afdelingen over de voortgang van het klimaatbeleid. Knelpunten en successen worden besproken. Eventueel wordt tijd ingeruimd voor een thematische bespreking. De voorzitter van dit overleg is de te benoemen projectleider Klimaatbeleid. Jaarlijks wordt een voortgangsrapportage opgesteld ten behoeve van VROM (afleggen verantwoording). Startdatum en doorlooptijd: Uren ambtelijke capaciteit: 50 uur Uitvoerende afdeling(en): alle betrokken afdelingen 20
21 6. Begroting en subsidies 6.1 Toelichting bij begroting In tabel 4 staat de totale begroting voor het uitvoeren van dit plan van aanpak Klimaatbeleid. Tabel 4: Begroting per thema. Gemeentelijke gebouwen en voorzieningen 1. Loonkosten van direct betrokken persol 2. Opslag voor algemene kosten (40% loonkosten) 3. Overige arbeidskosten 4. Eterne kosten Subtotaal Woningbouw 1. Loonkosten van direct betrokken persol 2. Opslag voor algemene kosten (40% loonkosten) 3. Overige arbeidskosten 4. Eterne kosten Subtotaal Bedrijven 1. Loonkosten van direct betrokken persol 2. Opslag voor algemene kosten (40% loonkosten) 3. Overige arbeidskosten 4. Eterne kosten Subtotaal Agrarische sector 1. Loonkosten van direct betrokken persol 2. Opslag voor algemene kosten (40% loonkosten) 3. Overige arbeidskosten 4. Eterne kosten Subtotaal Verkeer en vervoer 1. Loonkosten van direct betrokken persol 2. Opslag voor algemene kosten (40% loonkosten) 3. Overige arbeidskosten 4. Eterne kosten Subtotaal Duurzame Energie 1. Loonkosten van direct betrokken persol 2. Opslag voor algemene kosten (40% loonkosten) 3. Overige arbeidskosten 4. Eterne kosten Subtotaal Organisatieversterkende activiteiten 1. Loonkosten van direct betrokken persol 2. Opslag voor algemene kosten (40% loonkosten) 3. Overige arbeidskosten 4. Eterne kosten Subtotaal TOTAAL UITVOERINGSKOSTEN Tijd (Uren) Tarief ( /uur) Kosten ( )
22 6.3 Subsidies ten behoeve van uitvoering klimaatbeleid Bans-subsidie Voor de uitvoering van de activiteiten kan de gemeente aanspraak maken op subsidie voor de in te zetten mensuren (zowel intern als etern). Voor een basispakket bedraagt de subsidie ,-. Duurzame energietechnieken Als het College van Burgemeester en Wethouders het Klimaatbeleidsplan heeft goedgekeurd, kan zij een Klimaatafspraak (=convenant) tekenen met de provincie Noord-Holland. Daarna kan zij tot een bedrag van ,- gebruik maken van de subsidies op de Duurzame Energielijst (DE-lijst). Deze subsidies zijn bestemd voor duurzame energietechnieken: de hoogte is afhankelijk van het aantal af te nemen en te installeren duurzame energietechnieken. Zo is er voor een CO2-arm gemeentegebouw een bedrag van ,- beschikbaar voor de meerkosten van duurzame energietechnieken. 22
23 Bijlage 1 Nulsituatie per afzonderlijke taakstelling 23
24 Klimaatscan gemeente Haarlemmerliede-Spaarnwoude Gemeentelijke gebouwen en voorzieningen Nieuwbouw Actief niveau Toepassen van een met 4-8% verscherpte Energie Prestatiecoëfficiënt (EPC). NVT geen beleid geen beleid, wel acties beleid in ontwikkeling beleid vastgesteld, uitvoering incidenteel beleid vastgesteld, uitvoering structureel Bestaande bouw Bij renovaties uitvoering van alle vaste en kostenneutrale maatregelen van het nationaal pakket duurzame utiliteitsbouw Energiebeheer (met uitvoering zorgplicht) is ingevoerd voor alle gemeentelijke gebouwen. Een actief inkoopbeleid inzake energie (w.o. aandacht voor de herkomst) Infrastructurele voorzieningen en installaties Gemeentelijke gebouwen en voorzieningen Bij renovaties uitvoering van alle energiemaatregelen met een terugverdientijd van < 5 jaar Voorlopend niveau Nieuwbouw Toepassen van een met 8-12% verscherpte EPC. Bestaande bouw Bij renovaties uitvoeren van 30% van de variabele (niet-kostenneutrale) energiemaatregelen uit het nationale pakket duurzame utiliteitsbouw. Minimaal 15% van het eigen gemeentelijk elektriciteitsverbruik is afkomstig van duurzame energiebronnen. Infrastructurele voorzieningen en installaties Gemeentelijke gebouwen en voorzieningen Bij renovaties uitvoeren van alle energiemaatregelen met een terugverdientijd van < 10 jaar. Minimaal 15% van het elektriciteitsgebruik is afkomstig van duurzame energiebronnen Innovatief niveau Nieuwbouw Toepassen van een met >12% verscherpte EPC. Bestaande bouw Openbare installaties en voorzieningen Realiseren van tenminste 1 innovatief voorbeeldproject. Minimaal 40% van het eigen gemeentelijk elektriciteitsverbruik is afkomstig van duurzame energiebronnen. Een jaarlijkse efficiencyverbetering van 4% op het totale energiegebruik van alle voorzieningen en installaties. Minimaal 40% van het elektriciteitsgebruik is afkomstig van duurzame energiebronnen 24
25 Woningbouw Actief niveau NVT geen beleid geen beleid, wel acties beleid in ontwikkeling beleid vastgesteld, uitvoering incidenteel beleid vastgesteld, uitvoering structureel Nieuwbouw Bestaande bouw Toepassen van een EPL van minimaal 6,5 in woningbouwprojecten met meer dan 250 woningen. De inspanningsverplichting om bij nieuwbouw een verscherping van de EPC met 5-10% te bereiken. Toepassen van een EPL van minimaal 6,0 bij renovatie- en herstructureringsprojecten met meer dan 250 woningen. X X X Plan van Aanpak opgesteld voor uitvoering van EPA voor particuliere en huurwoningen. X Woningbouw Nieuwbouw Bestaande bouw Minimaal 30% van de bestaande woningen is voorzien van een EPA Realisering van minimaal 2 randvoorwaarden voor verbeteren toepassing duurzame energiebronnen Voorlopend niveau Toepassen van een EPL van minimaal 7 in woningbouwprojecten met meer dan 250 woningen. De inspanningsverplichting om bij nieuw-bouw een verscherping van de EPC met 10-15% te bereiken. De inspanningsverplichting dat alle nieuwe woningen worden uitgerust met een lage temperatuur verwarmingssysteem. Toepassen van een EPL van minimaal 6,5 bij renovatie- en herstructureringsprojecten met meer dan 250 woningen. Minimaal 40% van de bestaande woningen is voorzien van een EPA en 50% daarvan heeft subsidie aangevraagd voor maatregelen Realisering van minimaal 1 etra randvoorwaarde voor verbeteren toepassing duurzame energiebronnen X Woningbouw Nieuwbouw Bestaande bouw Innovatief niveau Toepassen van een EPL van minimaal 8 in woningbouwprojecten met meer dan 250 woningen. De inspanningsverplichting om bij nieuwbouw een verscherping van de EPC met 15-20% te bereiken. Realiseren van tenminste 1 innovatief voorbeeld-project Toepassen van een EPL van minimaal 7,0 bij renovatie- en herstructureringsprojecten met meer dan 250 woningen. Minimaal 50% van de bestaande woningen is voorzien van een epa en 50% daarvan heeft subsidie aangevraagd voor maatregelen 25
26 Bedrijven Actief niveau NVT geen beleid geen beleid, wel acties beleid in ontwikkeling beleid vastgesteld, uitvoering incidenteel beleid vastgesteld, uitvoering structureel Bestaand instrumentarium gemeente getoetst op mogelijkheden voor stimulering van duurzame bedrijventerreinen (met energievoorziening als belangrijk item) en plan van aanpak in uitvoering genomen. Actief overleg- en informatie-uitwisseling met lokaal bedrijfsleven over energiebesparing en duurzame energie. Voorlichtingstraject voor EE- en DE-scan uitgevoerd Bedrijven Actieve rol bij uitvoering MJA-2 Voorlopend niveau Minimaal 10% van de bedrijven heeft een EE- en DE-scan uitgevoerd en 50% daarvan heeft maatregelen getroffen. Ruimte gereserveerd voor energiebesparing en DE bij planontwikkeling bedrijven-terreinen op basis van een Energievisie De gemeente legt als doel vast en bevordert dat het energiegebruik van bedrijven op nieuw te realiseren of te revitaliseren bedrijventerreinen voor minimaal 5% is gebaseerd op duurzame energiebronnen Bedrijven Innovatief niveau De gemeente legt als doel vast en bevordert dat het energiegebruik van bedrijven op nieuw te realiseren of te revitaliseren bedrijventerreinen voor minimaal 10% is gebaseerd op duurzame energiebronnen Agrarische sector Tenminste 1 innovatief project is uitgevoerd Actief niveau NVT geen beleid geen beleid, wel acties beleid in ontwikkeling beleid vastgesteld, uitvoering incidenteel beleid vastgesteld, uitvoering structureel Actief overleg met standsorganisaties en uitvoering voorlichtingstraject over mogelijkheden energiebesparing en duurzame energie (EE- en DE-scan). X Actieve rol bij uitvoering van het Glami-convenant (glastuinbouw en milieu) Agrarische sector Voorlopend niveau Minimaal 10% van de bedrijven heeft een EE- en DE-scan uitgevoerd en 50% daarvan heeft maatregelen getroffen. Uitvoeren van een plan van aanpak met als doe l dat 5% van het agrarische energiegebruik is gebaseerd op duurzame energiebronnen Agrarische sector Innovatief niveau Uitvoeren van een plan van aanpak met als doel dat van het agrarische energiegebruik 10% is gebaseerd op duurzame energiebronnen Tenminste 1 innovatief project uitgevoerd. In bestemmingsplannen is (waar relevant) ruimte gereserveerd voor bosaanplant 26
27 Verkeer en Vervoer Actief niveau NVT geen beleid geen beleid, wel acties beleid in ontwikkeling beleid vastgesteld, uitvoering incidenteel beleid vastgesteld, uitvoering structureel Vervoer eigen organisatie Opstellen vervoersplan(nen) Automobiliteit, Langzaam verkeer (LV), collectief vervoer (CV) en openbaar vervoer (OV) Ruimtelijke Ordening Energiebesparing is een criterium bij toetsen varianten voor vervanging eigen wagenpark. Aanschaffen nieuwe personenauto s uitsluitend uit de klassen A en B van de Energie-etikettering Energiegebruik is aandachtspunt bij aanbesteding CV/OV Vergroten inzicht in LV, CV (o.a. gedeeld autogebruik) en OV mogelijkheden In beeld brengen automobiliteit en samenhangende milieuknelpunten Uitvoeren VPL-studie bij (her)inrichting woonwijk of woningbouwprojecten met meer dan 500 woningen. Toepassing van minimaal 1 verkeer- en vervoermaatregel uit het nationaal pakket duurzame stedenbouw Verkeer en Vervoer Voorlopend niveau Vervoer eigen organisatie Uitvoeren vervoersplan(nen) gericht op 25-50% verschuiving potentiële modal shift en/of verlaging potentiële autoratio. X X X X Automobiliteit, Langzaam verkeer (LV), collectief vervoer (CV) en openbaar vervoer (OV) Op basis van een milieu-efficiency-scan (MES) van het eigen wagenpark wordt een actieplan opgesteld voor energiebesparing Inzet van Instrument Milieu-eisen bij Openbaar Vervoer (IMOVA) en vertaling daarvan in concrete milieu-eisen in de concessieverlening Vastleggen van prestatieafspraken ter verbetering van voorzieningen LV/OV/CV Ruimtelijke Ordening Gezamenlijk vervoersmanagement voor bedrijventerreinen ingevoerd. Implementatie van de energiezuinige variant uit de VPL-studie Uitvoeren haalbaarheidsonderzoek naar gecombirde toepassing van duurzame energie bij infrastructuur (bijv. zon-pv op geluidschermen). Verkeer en Vervoer Innovatief niveau Vervoer eigen organisatie Uitvoeren vervoersplan(en) gericht op % verschuiving potentiële modal shift en/of verlaging potentiële autoratio. Automobiliteit, Langzaam verkeer (LV), collectief vervoer (CV) en openbaar vervoer (OV) Het actieplan gebaseerd op een milieu-efficiency scan (MES) van het eigen wagenpark, wordt uitgevoerd De CO2-uitstoot van dienstreizen wordt gecompenseerd door binnenlandse bosaanplant Project ketenmobiliteit uitgevoerd Bijdragen aan ontwikkeling en/of toepassing innovatieve vervoerssystemen. Ruimtelijke Ordening Implementatie meest energiezuinige variant uit de VPL-studie. 27
28 Duurzame energie Actief niveau NVT geen beleid geen beleid, wel acties beleid in ontwikkeling beleid vastgesteld, beleid vastgesteld, uitvoering uitvoering incidenteel structureel DE-scan is uitgevoerd Bij uitbreidingsplannen is sprake van minimaal 70% zongerichte verkaveling. In bestemmingsplannen worden (indien relevant) locaties voor windenergie bestemd die voortvloeien uit het provinciaal beleid dan wel het BLOW. X De gemeente voert actief beleid voor inzameling en ter beschikking stellen van biomassa-reststromen voor energieopwek-king. X Duurzame energie Voorlopend niveau Plan van aanpak wordt uitgevoerd met als doel dat van het totale energiegebruik in de gemeente 5% is gebaseerd op duurzame energiebronnen Duurzame energie Innovatief niveau Plan van aanpak wordt uitgevoerd met als doel dat van het totale energiegebruik in de gemeente 10% is gebaseerd op duurzame energiebronnen 28
Plan van aanpak klimaatbeleid 2004-2008
Plan van aanpak klimaatbeleid 2004-2008 Houten december 2004 Plan van aanpak klimaatbeleid 2004-2008 Raadsbesluit 2004-244 14 december 2004 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Inleiding... 5 1.1 Inleiding... 5
Nadere informatieOPZET KLIMAATPLAN 11-2-04
OPZET KLIMAATPLAN 11-2-04 Samenvatting Deze notitie voorziet in de opzet van het klimaatplan voor Nijmegen. Dit is de voortzetting het Nijmeegse energiebeleid. Actualisering was sowieso nodig omdat oude
Nadere informatieOverzicht nulmeting provincie Groningen
Overzicht nulmeting provincie Groningen ACTIEF NIVEAU beleid Hoofdlijnen in omgevingsbeleid (bijvoorbeeld energieparagraaf in omgevingsplan, milieubeleidsplan en/of streekplan). Actuele energiebeleidsnota
Nadere informatieTER KENNISNAME. Onderwerp : Klimaatbeleid (energiebeleid) de commissie grondgebiedzaken
CIE GZ 6 01-2007 TER KENNISNAME AAN Onderwerp : Klimaatbeleid (energiebeleid) de commissie grondgebiedzaken 1 Inleiding In 1997 zijn in Kyoto internationale afspraken gemaakt om tot een reductie van uitstoot
Nadere informatieUitvoeringsplan klimaatbeleid provincie Groningen
Uitvoeringsplan klimaatbeleid provincie Groningen Stap 1: in het kader van de BANS subsidieaanvraag 12 Mei 2004 KNN Milieu BV Werfstraat 5 9712 VN Groningen Inhoudsopgave 1 INLEIDING...3 2 KADERS VAN HET
Nadere informatieBijlage 5: Provinciale menukaart
Bijlage 5: menukaart PROVINCIALE MENUKAART DUURZAME ENERGIE EN ENERGIEBESPARING Aandachtsveld Doelgroep Ambitieniveau Indicator Energie in beleid Hoofdlijnen in omgevingsbeleid (bijvoorbeeld energieparagraaf
Nadere informatieKLIMAATBELEID in de gemeente BLADEL
KLIMAATBELEID in de gemeente BLADEL Gemeentelijk Klimaatbeleid 2004-2008 In een B&W besluit d.d. 18-2-2002 sprak het college de intentie uit voor de ontwikkeling van gemeentelijk klimaatbeleid. Dit naar
Nadere informatieRapportage Klimaatscan. Provincie Groningen. Novem adviseur: drs. E.A. Baris Datum: januari 2004
Rapportage Klimaatscan Provincie Groningen Novem adviseur: drs. E.A. Baris Datum: januari 2004 Novem Kompas energiebewust wonen en werken Postbus 8242 3503 RE Utrecht Telefoon: 030 23 93 532 Telefax :
Nadere informatieDeelname van gemeente Heusden aan landelijke Stimuleringsregeling voor lokale Klimaatinitiatieven (SloK)
Samenvatting: Inleiding: In de voorbereiding van de Duurzaamheidsagenda heeft uw college ingestemd met de indiening van een gemeentelijke aanvraag ter verkrijging van een uitkering uit het Gemeentefonds
Nadere informatieJaarrapportage 2005; Uitvoeringsprogramma BANS. Provincie Groningen, februari/maart 2006
Jaarrapportage 2005; Uitvoeringsprogramma BANS Provincie Groningen, februari/maart 2006 Op 9-11-2004 is de aanvraag tot subsidieverlening op grond van de Subsidieregeling BANS-klimaatconvenant door de
Nadere informatieUitvoeringsprogramma Klimaatbeleid Vaals 2012-2015
Uitvoeringsprogramma Klimaatbeleid Vaals 2012-2015 Projectcode GEMEENTE 1 Energiebesparing gemeentelijke gebouwen Doelstelling Het verbeteren van de energieprestatie van gemeentelijke gebouwen door 3%
Nadere informatieUitvoeringsplan klimaatbeleid provincie Groningen
Uitvoeringsplan klimaatbeleid provincie Groningen Stap 1: in het kader van de BANS subsidieaanvraag BIJLAGE: Projectenoverzicht 26 Mei 2004 KNN Milieu BV Werfstraat 5 9712 VN Groningen Inhoudsopgave 1
Nadere informatieINTEGRAAL KLIMAATPROGRAMMA ZAANSTAD 2010-2020
INTEGRAAL KLIMAATPROGRAMMA ZAANSTAD 2010-2020 INHOUD DEEL 1: HET SUBSIDIEPROGRAMMA KLIMAATBELEID 2008-2012...3 1.1 Aanvraag subsidie lokaal klimaatbeleid...3 1.2 Aanpak Subsidieprogramma Klimaatbeleid
Nadere informatiePartij voor de Dieren Gouda Tav Corina Kerkmans
Partij voor de Dieren Gouda Tav Corina Kerkmans directie/afdeling RO/afdeling RBA contactpersoon E. ten Cate telefoon 0182-588976 uw kenmerk onderwerp reactie op uw vragen over klimaatdoelstellingen Gouda
Nadere informatieAan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg 1 8331 XE Steenwijk Steenwijk, 5-3-2013 Nummer voorstel: 2013/18
1 Voorstel aan de raad Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg 1 8331 XE Steenwijk Steenwijk, 5-3-2013 Nummer voorstel: 2013/18 Voor raadsvergadering d.d.: 19-03-2013 Agendapunt: 06 Onderwerp:
Nadere informatieSubsidieregeling Energiebesparing in de Sociale Huursector, nr. 2006wem004996i.
Subsidieregeling Energiebesparing in de Sociale Huursector, nr. 2006wem004996i. Toelichting Inleiding Provinciale staten van Utrecht hebben besloten om 750.000,- in te zetten voor de reductie van CO 2
Nadere informatieAan de raad AGENDAPUNT 3. Doetinchem, 15 april 2009 ALDUS BESLOTEN 23 APRIL Klimaatplan Doetinchem
Aan de raad AGENDAPUNT 3 Doetinchem, 15 april 2009 ALDUS BESLOTEN 23 APRIL 2009 Klimaatplan Doetinchem 2009-2012 Voorstel: 1. het beleidskader klimaat vaststellen, wat inhoudt dat de gemeente inzet op
Nadere informatieTussenevaluatie Zutphen energieneutraal anno 2012 Forum 23 april 2012
Tussenevaluatie Zutphen energieneutraal anno 2012 Forum 23 april 2012 Sabine van Galen-Avegaart Agenda 1. De opgave Zutphen energieneutraal 2. Resultaat van ons beleid in cijfers 3. Wat hebben we in 2010-2011
Nadere informatieNotitie energiebesparing en duurzame energie
Notitie energiebesparing en duurzame energie Zaltbommel, 5 juni 2012 Gemeente Zaltbommel Notitie energiebesparing en duurzame energie 1 1. Inleiding Gelet op de ambities in het milieuprogramma 2012-2015
Nadere informatieUitvoeringsprogramma. Behorende bij het milieubeleidsplan 2008-2011
Uitvoeringsprogramma Behorende bij het milieubeleidsplan 2008-2011 Inleiding Dit document omvat het uitvoeringsprogramma dat bij het milieubeleidsplan 2008 2011 van de gemeente Tynaarlo behoort. De in
Nadere informatieSamenvatting bevindingen Energiescan
techniplan adviseurs bv R A A D G E V E N D I N G E N I E U R S B U R E A U SIH-103X1-E-MV002A blad 1 van 6 Status: CONCEPT Project : Hogeschool Windesheim Zwolle Onderwerp : Samenvatting bevindingen Energiescan
Nadere informatieKlimaat- en energiebeleid Gemeente Nijmegen
Klimaat- en energiebeleid Gemeente Nijmegen Fons Claessen sr.adviseur klimaat, energie & duurzaamheid Gemeente Nijmegen Waarom moeten we iets doen?? 1: Klimaatverandering 2: Energie en grondstoffen 3.
Nadere informatieVoorstel ontwikkeling duurzaamheidsparagraaf Zoetermeer. 1. Inleiding
Voorstel ontwikkeling duurzaamheidsparagraaf Zoetermeer 1. Inleiding Zoetermeer wil zich de komende jaren ontwikkelen tot een top tien gemeente qua duurzaam leefmilieu. In het programma duurzaam Zoetermeer
Nadere informatieKorte evaluatie Plan van aanpak duurzaam bouwen (1999)
Nr. : 04.0046. Dnst. : BOWO Regionaal Duurzaam Bouwen plus Pakket. Leiden, 9 maart 2004. 2004. Op 30 maart 1999 hebben Burgemeester en Wethouders van de gemeente Leiden het Plan van aanpak duurzaam bouwen
Nadere informatieCommunicatieplan Certificering op CO2-prestatieladder
Bijlage Communicatieplan Certificering op CO2-prestatieladder CO 2 -prestatieladder Firma W. Zwaan en Zonen Niveau 3 Auteur(s): De heer G. Zwaan De heer M. de Lange Datum: 16 januari 2014 Communicatieplan
Nadere informatieRaadsvoorstel 2 april 2009 AB09.00204 RV2009-118
Raadsvergadering d.d. Casenummer R.V. Nummer Raadsvoorstel 2 april 2009 AB09.00204 RV2009-118 Gemeente Bussum Vaststellen Subsidieverordening duurzame energie maatregelen aan bestaande woningen in particulier
Nadere informatieEnergie management Actieplan
Energie management Actieplan Conform niveau 3 op de CO 2 -prestatieladder 2.2 Auteur: Mariëlle de Gans - Hekman Datum: 30 september 2015 Versie: 1.0 Status: Concept Inhoudsopgave 1 Inleiding... 2 2 Doelstellingen...
Nadere informatieV O O R S T E L A A N D E R A A D
V O O R S T E L A A N D E R A A D afdeling Ruimte en Groen in behandeling bij P. Bakker / P. de Bakker doorkiesnummer 078 633 45 43 agendapunt nummer portefeuillehouder E.C. Lafeber datum voorstel 19-4-2011
Nadere informatiePresentatie de Zonnewoning. Kennismaken met een duurzaam, comfortabel en energiezuinig woonconcept
Presentatie de Zonnewoning Kennismaken met een duurzaam, comfortabel en energiezuinig woonconcept 2006 Waarom een Zonnewoning? Aansluiten bij (Klimaat-) beleid: Met het concept de Zonnewoning kunnen wij
Nadere informatieKenniscentrum InfoMil Energie
Rijkswaterstaat Ministerie van Infrastructuur en Milieu Kenniscentrum InfoMil Energie 25 januari 2017 Inhoudsopgave Energie 3 Beleid, wet- en regelgeving 3 Maatregelen 5 Bestemmingsplan 7 Verwijzingen
Nadere informatieEnergievisie Borne 22 september 2011. Michel Leermakers Linda Rutgers Twence. Co Kuip HVC. www.twence.nl
Energievisie Borne 22 september 2011 Michel Leermakers Linda Rutgers Twence Co Kuip HVC Inhoud van vanochtend Gemeente Borne Visie Twence Werkwijze Energievisie Resultaten Huidige energieconsumptie Bronpotentieel
Nadere informatieGEMEENTELIJKE SAMENWERKING KLIMAATBELEID ZEELAND
Ecofys bv P.O. Box 8408 NL-3503 RK Utrecht Kanaalweg 16-G NL-3526 KL Utrecht The Netherlands www.ecofys.nl tel +31 (0)30 280 83 00 fax +31 (0)30 280 83 01 e-mail info@ecofys.nl GEMEENTELIJKE SAMENWERKING
Nadere informatieAan de Gemeenteraad. 17 december 2009. Raad. : Beleidsvisie Duurzaamheid Achtkarspelen. Opiniërend. Status. Punt no.
Aan de Gemeenteraad Raad Status 17 december 2009 Opiniërend Onderwerp Beleidsvisie Duurzaamheid Achtkarspelen Punt no. 22 Korte toelichting In deze beleidsvisie willen wij u een beeld schetsen van de mogelijkheden
Nadere informatieOverijssel maakt werk van nieuwe energie!
Overijssel maakt werk van nieuwe energie! U wilt met uw onderneming of woningcorporatie werk maken van nieuwe energie of energiebesparing. Maar u krijgt de financiering niet (volledig) rond via een bancaire
Nadere informatieInformatie over bouwplannen die afwijken van een bestemmingsplan. Voor particuliere grondeigenaren, projectontwikkelaars en woningcorporaties
Informatie over bouwplannen die afwijken van een bestemmingsplan Voor particuliere grondeigenaren, projectontwikkelaars en woningcorporaties Informatie over bouwplannen die afwijken van een bestemmingsplan
Nadere informatieCONCEPT FACTSHEETS KLIMAATCONTRACT PROVINCIE DRENTHE GEMEENTE HOOGEVEEN Datum: Blad 1 van 5
Blad 1 van 5 Hoogeveen deelprogramma Diep Onder Drenthe 1. WKO installatie BVG/CH/Raadhuis 2. WKO installatie 1. Een WKO installatie in het BVG/CH/Raadhuis. 2. Duidelijkheid over de haalbaarheid van een
Nadere informatieRiedsútstel. Underwerp Duurzaamheidsbeleid 2014-2018
Riedsútstel Ried : 22 januari 2015 Status : Opiniërend/Besluitvormend Eardere behandeling : Informerend d.d. 6 november 2014 Agindapunt : 10 Portefúljehâlder : M. van der Veen Amtner : mw. R.M.A. van Sonsbeek
Nadere informatieEnergieverspilling is zinloos
Aan de slag in de Bestaande Bouw Energieverspilling is zinloos in het verleden en daarna samengesteld door: Martin Liebregts Haico van Nunen Donderdag 13 september 2007 Milieu - Aandacht in de tijd 2/31
Nadere informatieCO 2 -reductiedoelstelling 2011-2013
CO 2 -reductiedoelstelling 2011-2013 Cauberg-Huygen Raadgevende Ingenieurs BV juni 2011 2010.0001-07 Inleiding Cauberg-Huygen is sinds 1975 koploper in oplossingen voor de bouw- en infrasector, industrie
Nadere informatieEnergiemanagementplan Certificering op CO 2 -prestatieladder
Pagina: 1/9 Energiemanagementplan Certificering op CO 2 -prestatieladder CO 2 -prestatieladder Niek Konijn Holding B.V. Niveau 3 Auteur(s): Johan Bruinsma, Niek Konijn Holding B.V. Marcel de Lange, extern
Nadere informatieBedrijfs Interne Milieuzorg
Bedrijfs Interne Milieuzorg 2005-2008 Plan van aanpak BIM- Programma Borsele 1 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Bladzijde. - Inleiding 3 - Milieubeleidsplan 3 - BANS-regeling 4 - Capaciteit 4 - Evaluatie 4 Hoofdstuk
Nadere informatieAan de raad van de gemeente Olst-Wijhe. Raadsvergadering d.d. Agendapunt Opiniërend besproken d.d. Portefeuillehouder
Aan de raad van de gemeente Olst-Wijhe. Raadsvergadering d.d. Agendapunt Opiniërend besproken d.d. Portefeuillehouder 10 juli 2017 9 n.v.t. wethouder M. Blind Kenmerk 17.003559 *17.003559* Datum B&W-besluit
Nadere informatieSTRATEGIE DUURZAME ENERGIETRANSITIE GEMEENTE BREDA
STRATEGIE DUURZAME ENERGIETRANSITIE GEMEENTE BREDA UPDATE 2016 SAMENVATTING STRATEGIE DUURZAME ENERGIETRANSITIE GEMEENTE BREDA Opdrachtgever Gemeente Breda Afdeling Mobiliteit en Milieu Opdrachtnemer Evert
Nadere informatieHelmonds Energieconvenant
Helmonds Energieconvenant Helmondse bedrijven slaan de handen ineen voor een duurzame en betrouwbare energievoorziening. Waarom een energieconvenant? Energie is de drijvende kracht Energie is de drijvende
Nadere informatieCluster Bedrijfsvoering rve ICT
Cluster Bedrijfsvoering rve ICT ACTIEPLAN 2017-2020 Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI) 30 juni 2017 Pagina 1 van 10 Inhoud 1 INLEIDING... 3 2 AMBITIE RVE ICT MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD INKOPEN...
Nadere informatieParkstad Limburg EnergieTransitie (PALET)
Parkstad Limburg EnergieTransitie (PALET) Startbijeenkomst Energiestrategie Midden-Holland Woensdag 22 juni 2016 Workshopronde I sessie C Parkstad Limburg EnergieTransitie (PALET) GR: samenwerking van
Nadere informatieCO 2 -reductiedoelstelling 2011-2013
CO 2 -reductiedoelstelling 2011-2013 Cauberg-Huygen Raadgevende Ingenieurs BV december 2011 2010.0001-15 Inleiding Cauberg-Huygen is sinds 1975 koploper in oplossingen voor de bouw- en infrasector, industrie
Nadere informatiePROJECTPLAN METERS MAKEN IN DE ESHOF
PROJECTPLAN METERS MAKEN IN DE ESHOF De Eshof op weg naar energie neutraal! = woningen Eshof naar nul op de meter = Inhoud 1. Ambitie: naar meest duurzame wijk van Elst? 2. Meten is weten: per wijk per
Nadere informatieDuurzame Energie. Verkeer en vervoer. Gebouwde omgeving (Consumenten + HDO) Bedrijvigheid. Land en tuinbouw
Bijlage 4: Mogelijke maatregelen THEMA Duurzame Energie Verkeer en vervoer Gebouwde omgeving (Consumenten + HDO) Bedrijvigheid Land en tuinbouw Maatregelen uit belangrijkste doelgroepen/thema s 1. Inzet
Nadere informatieNOTITIE. 1 Scenario s voor CO 2 -reductie Inleiding. Nulsituatie, klimaatwinkelen en klimaatbeleidsplan gemeente Schiedam
NOTITIE Project Nulsituatie, klimaatwinkelen en klimaatbeleidsplan gemeente Schiedam Datum 10 november 2015 Onderwerp Scenario s voor CO 2 -reductie Status Definitief Auteur drs. ir. G.C.M. Uitbeijerse
Nadere informatieSamen energie besparen! Convenant Energiebesparing 2009-2011 - Gemeente Kerkrade
Samen energie besparen! Convenant Energiebesparing 2009-2011 - Gemeente Kerkrade 2 Voorwoord Beste mensen, voor u ligt de folder over het convenant energiebesparing 2009 2011. Dit is een samenwerkingsovereenkomst
Nadere informatieBetere energieprestaties met Nuon Stadswarmte. Kansen voor woningcorporaties, vastgoedeigenaren en projectontwikkelaars
Betere energieprestaties met Nuon Stadswarmte Kansen voor woningcorporaties, vastgoedeigenaren en projectontwikkelaars Betere energieprestaties met stadswarmte Bestaande woningen, nieuwbouwwoningen en
Nadere informatieEnergie Management ACTIE Plan
1. Inleiding Het Energie Management ACTIE Plan (EMAP) geeft weer hoe binnen Schulte en Lestraden B.V. de zogenaamde stuurcyclus (Plan-Do-Check-Act) wordt ingevuld om de prestaties en doelstellingen van
Nadere informatieCommunicatieplan WTH Vloerverwarming in het kader van de CO2-Prestatieladder
Communicatieplan WTH Vloerverwarming in het kader van de CO2-Prestatieladder Communicatieplan, 22 Augustus 2014 1 Voorwoord Duurzaamheid is geen trend, het is de toekomst. Het is niet meer weg te denken
Nadere informatieEnergiebesparing in de bouw
Energiebesparing in de bouw - Overheidsbeleid - Wettelijke kaders - Praktische omzetting Bijdragen van: ing. W.Baartman ir. J.Ouwehand Wetgeving en overheidsbeleid Transitie naar een duurzame energiehuishouding
Nadere informatieTopprestaties in energiezuinige bouw
Topprestaties in energiezuinige bouw Henk Zwartbol Zwartbol Planontwikkeling & Advies Projectmanager herstructurering Stekkenberg West in Groesbeek Het project Sloop/nieuwbouw van 240 sociale huurwoningen
Nadere informatieDuurzaamheid: ervaringen uit Woerden. Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden
Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden - Woerden: duurzaamheid tot in de haarvaten van de samenleving - Het klimaatakkoord
Nadere informatieEnergieverspilling is zinloos
Aan de slag in de Bestaande Bouw Energieverspilling is zinloos in het verleden en daarna samengesteld door: Martin Liebregts Haico van Nunen Donderdag 13 september 2007 2/25 3/25 1. Praktijk van het verleden
Nadere informatieMilieucriteria voor het maatschappelijk verantwoord inkopen van. Gas. Versie 8 april 2015
Milieucriteria voor het maatschappelijk verantwoord inkopen van Gas 1. Scope/afbakening De productgroep Gas omvat alle gas die van het openbare gasnet en via transport over de weg betrokken wordt door
Nadere informatieAmbitieniveaus Actief Voorlopend Innovatief Energiebesparing
PRESTATIEKAART LOKAAL KLIMAATBELEID (SLoK 2008-2012) versie juli 2008 Programmaprestaties Ambitieniveaus Actief Voorlopend Innovatief Energiebesparing Verduurzaming Reductie overige broeikasgassen Prestaties
Nadere informatieStartnotitie Visie winkelcentra Heemstede (eerste fase)
Startnotitie Visie winkelcentra Heemstede (eerste fase) 1. Inleiding In het collegeakkoord voor de periode 2014-2018 is als één van de doelstellingen geformuleerd: Het college zet zich in voor een florerende
Nadere informatieVNG Raadsledencampagne
Duurzaam Drimmelen VNG Raadsledencampagne Klimaat niet zonder de Raad Invloed raadsleden Borging beleid Collegiaal bestuur Collegeakkoord 2010-2014 Duurzame ontwikkeling: Een ontwikkeling die kan voorzien
Nadere informatieRegionaal Energie Convenant 2014-2016
Regionaal Energie Convenant 2014-2016 Mede mogelijk gemaakt met steun van: Regio Rivierenland Provincie Gelderland RCT-Rivierenland Pagina 1 Ondertekenaars, hier tezamen genoemd: partijen 1. Hebben het
Nadere informatieNota Veegplannen 2014 gemeente Valkenswaard
Nota Veegplannen 2014 gemeente Valkenswaard gemeente Valkenswaard Team Ruimtelijke ontwikkeling en economie 25-09-2013 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding 3 2. Definitie 3 3. Vergelijking veegplannen en postzegelbestemmingsplannen
Nadere informatieFactsheet Energie en Klimaat
Factsheet Energie en Klimaat 1. Inleiding Deze factsheet heeft betrekking op het klimaatbeleid (de reductie van CO 2 )en het energiebeleid (inzetten op zeven speerpunten) van Den Haag. Voor deze factsheet
Nadere informatieBestuurlijk Ervarium: donderdag 17 april
Nummer 17 Uitgave week 8 Nog maar ruim een maand op weg in het nieuwe jaar en wij als hebben de indruk dat 2008 een trendzettend jaar gaat worden. Vele initiatieven staan op stapel in Noord-Holland om
Nadere informatieCommunicatieplan. CO 2 -prestatieladder Het Veldwerkbureau B.V. Niveau 3. Auteur(s): De heer G.R. Hartkamp De heer J.A. Möller
Communicatieplan CO 2 -prestatieladder Het Veldwerkbureau B.V. Niveau 3 Auteur(s): De heer G.R. Hartkamp De heer J.A. Möller Versie 2.0 12 december 2013 Definitief rapport 1. Introductie Voor u ligt het
Nadere informatieCO 2 -scan Koggenland
CO 2 -scan Koggenland Verkenning van de nulsituatie en mogelijkheden voor CO 2 -reductie Datum: 13 maart 2009 Projectnummer: 9944 Status: Definitief Opdrachtgever: Uitgevoerd door: Provincie Noord Holland
Nadere informatieEnergiemanagement actieplan. 24 september 2015
Energiemanagement actieplan 24 september 2015 Energie Management Actieplan 2014 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Reductiedoelstellingen 4 2.1 Bedrijfsdoelstelling 4 2.2 Scope 1 4 2.3 Scope 2 4 2.4 Scope
Nadere informatieVan : L. de Ridder DMS nr: 11.04347 Aan : Gemeenteraad Datum : 19 mei 2011 Onderwerp : Start duurzaamheidsbeleid c.c. :
INTERN MEMO Van : L. de Ridder DMS nr: 11.04347 Aan : Gemeenteraad Datum : 19 mei 2011 Onderwerp : Start duurzaamheidsbeleid c.c. : Aanleiding Duurzaamheid is een speerpunt in het coalitieakkoord en het
Nadere informatieRobèrt Smits Fractievoorzitter GroenLinks Bodegraven-Reeuwijk Februari 2013
I VOORWOORD Velen hebben het over duurzaamheid, maar vaak blijft het bij woorden. Zo horen en lezen we dagelijks over nieuwe initiatieven op het gebied van duurzaamheid in Nederland, maar er wordt tegelijkertijd
Nadere informatieCO2-Servicepunt/deelverordening duurzaam energiepakket EXINH-project: DE-02
Provinciale Staten van Noord-Holland Voordracht 88 Haarlem, 15 november 2005 Onderwerp: Bijlage: CO2-Servicepunt/deelverordening duurzaam energiepakket EXINH-project: DE-02 Ontwerpbesluit Inleiding Het
Nadere informatieBij het opstellen van een Plan van Aanpak (PvA) is het van belang te onderkennen dat:
Plan van Aanpak A. Inleiding Bij het opstellen van een Plan van Aanpak (PvA) is het van belang te onderkennen dat: ieder project uniek van karakter is en daarmee ook het op te stellen PvA; het PvA behoort
Nadere informatieRegionale Energie Strategie
Regionale Energie Strategie Regionaal samenwerken voor realisatie van de Klimaatopgave Een historische opgave Om de opwarming van de aarde te beteugelen, zijn drastische maatregelen nodig. Dit jaar wordt
Nadere informatieInformatiebijeenkomst Glastuinbouw Hoeksche Waard
Informatiebijeenkomst Glastuinbouw Hoeksche Waard Deel 1 1. Introductie 2. Achtergrond regelingen: Glas voor Glas Rood voor Rood 3. Regelingen in de praktijk 4. Toelichting wijziging provinciale verordening
Nadere informatieVoorgestelde beslissing :
Voorstel aan : Gemeenteraad van 19 december 2011 Door tussenkomst van : Raadscommissie van 6 december 2011 Nummer : Onderwerp : Duurzame scholen, een goede prestatie Bijlage(n) : 1. Notitie 'Duurzame scholen,
Nadere informatiegelet op de titels 4.1 en 4.2 van de Algemene wet bestuursrecht en artikel 149 van de Gemeentewet; b e s l u i t:
Gemeente Bloemendaal 2008023905 De raad van de gemeente Bloemendaal; overwegende dat: - de gemeente in mei 2004 een uitvoeringsprogramma klimaatbeleid heeft vastgesteld; - daarin de wens is uitgesproken
Nadere informatieUitvoeringsregel. Lezen U wilt graag voor subsidie in aanmerking komen. Leest u daarom eerst op de website www.noord-holland.nl:
Aanvraagformulier Uitvoeringsregel itvoeringsregeling ing Externe Veiligheid 2013 nr.12.0012711 Toelichting Lezen U wilt graag voor subsidie in aanmerking komen. Leest u daarom eerst op de website www.noord-holland.nl:
Nadere informatieGroen? Het is te doen! Audit.Tax.Consulting.Financial Advisory.
Groen? Het is te doen! Audit.Tax.Consulting.Financial Advisory. Een uitdagend klimaat 20 20 2020 In 2020 moet de uitstoot van CO 2 in de EU met 20% zijn teruggebracht ten opzichte van het 1990 niveau.
Nadere informatieB(laricum), E(emnes) en L(aren)
Uitvoeringsprogramma klimaatbeleid B(laricum), E(emnes) en L(aren) Gemeenschappelijke regeling Blaricum, Eemnes en Laren Postbus 71 3755 ZH Eemnes Bezoekadres Zuidersingel 5 3755 AZ Eemnes Telefoon 035
Nadere informatieGroen gas. Duurzame energieopwekking. Totaalgebruik 2010: 245 Petajoule (PJ) Welke keuzes en wat levert het op?
Totaalgebruik 2010: 245 Petajoule (PJ) Groen gas Welke keuzes en wat levert het op? Huidig beleid 100 miljoen m 3 groen gas. Opbrengst: 3 PJ. Extra inspanning 200 miljoen m 3 groen gas. Opbrengst: 6 PJ.
Nadere informatieVoorstel raad en raadsbesluit
Voorstel raad en raadsbesluit Gemeente Landgraaf Documentnummer: B.16.1279 B.16.1279 Landgraaf, 5 juli 2016 ONDERWERP: Verbeteren energielabel particuliere woningvoorraad Raadsvoorstelnummer: 47 Verantwoordelijke
Nadere informatieCommunicatieplan. Prop Beplantingswerken v.o.f.
Communicatieplan Prop Beplantingswerken v.o.f. Autorisatie Nummer/ versie Datum Opsteller Goedgekeurd directie 02 22 januari 2016 Naam: A. Prop, F. van Doorn Naam: A. Prop Datum: 22 januari 2016 Datum:
Nadere informatieUitvoeringsmaatregelen Hier zijn als beeldvorming de richtingen aangegeven waar het college verder inhoud aan te geven.
1 Inhoud Inleiding... 3 A. Gemeentelijke gebouwen en maatschappelijk vastgoed... 3 B. Woningen... 4 C. Commerciële dienstverlening (MKB)... 4 D. Industrie en bedrijven... 5 E. Verkeer en Vervoer... 5 F.
Nadere informatieHet kan minder! ing. P. Hameetman
Het kan minder! ing. P. Hameetman manager innovatie BAM Vastgoed bv Inleiding Afbakening: Presentatie is toegespitst op woningbouw Verdieping van technische mogelijkheden 2 Klimaatakkoord Gemeenten en
Nadere informatieEnergiemanagement actieplan 2017
Energiemanagement actieplan 2017 Energie Management Actieplan 2017 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Reductiedoelstellingen 4 2.1 Bedrijfsdoelstelling 4 2.2 Scope 1 4 2.3 Scope 2 4 3. Plan van Aanpak 5 3.1
Nadere informatieVolledige uitleg oproep Tools voor EnergielinQ
Volledige uitleg oproep Tools voor EnergielinQ Inleiding Energiesprong is een programma dat de Stichting Experimenten Volkshuisvesting (SEV) uitvoert in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken
Nadere informatiePlan van aanpak Klimaat- en Duurzaam bouwen beleid Gemeente Montferland
Plan van aanpak Klimaat- en Duurzaam bouwen beleid Gemeente Montferland juni 2004 0: Inrichten projectorganisatie klimaat & dubo-beleid Menukaartonderde Organisatie versterkende activiteiten Verplicht
Nadere informatieDuurzame ontwikkeling:
Duurzaam Tynaarlo Duurzame ontwikkeling: Een ontwikkeling die kan voorzien in de behoeften van de huidige generaties zonder die van de toekomstige generaties in gevaar te brengen. (Our common future 1987)
Nadere informatieRaadsnotitie. Bijlagen
Raadsnotitie GEMEENTEBESTUUR onderwerp Energiestrategie Venlo Beesel Venray team ROSEB Rn nummer 2013 1 collegevergadering d.d. raadsvergadering 11 december 2012 d.d. 23 januari 2013 programma Veelzijdige
Nadere informatieBeeldvormende Bijeenkomst
Beeldvormende Bijeenkomst Verduurzamen gemeentelijke vastgoedvoorraad (op basis EPA-U maatwerkadviezen) 22 maart 2016 Inleiding / doel van deze presentatie Uw raad te informeren en meenemen in de systematiek
Nadere informatieUitvoeringsprogramma 2017 en Op weg naar een klimaatneutraal Gemeente Renkum
Uitvoeringsprogramma 2017 en 2018 Op weg naar een klimaatneutraal 2040 Gemeente Renkum 1 Inleiding Onderhavig uitvoeringsprogramma geeft een overzicht van projecten en activiteiten die worden gecontinueerd
Nadere informatieVoortgangsrapportage Gemeenteraad Beekstraatkwartier Bestemd Gemeenteraad Periode April/mei 2013. Status Openbaar Datum 13 mei 2013
Voortgangsrapportage Gemeenteraad Beekstraatkwartier Bestemd Gemeenteraad Periode April/mei 2013 voor Status Openbaar Datum 13 mei 2013 1. Organisatie Gemeente Weert a) bestuurlijk College van B&W, H.
Nadere informatieBijlage 1 Concept intentieverklaring WOC Campus Nieuwleusen
Bijlage 1 Concept intentieverklaring WOC Campus Nieuwleusen Intentieverklaring project WOC Campus Nieuwleusen De Partijen: In het project WOC Campus Nieuwleusen participeren de volgende partijen: Landstede
Nadere informatieRaadsvoorstel. Voorloper. Startnotitie Duurzaam Druten. Datum collegebesluit 9 januari 2018 Datum presidium 8 januari 2018
Voorloper Onderwerp Startnotitie Duurzaam Druten Datum collegebesluit 9 januari 2018 Datum presidium 8 januari 2018 Portefeuillehouder A. Springveld Behandelend team Team strategie en beleid Behandelend
Nadere informatieDuurzaamheidsfonds Amstelveen. Carina Dijkhuis Aanjager Duurzaamheidsfonds
Duurzaamheidsfonds Amstelveen Carina Dijkhuis Aanjager Duurzaamheidsfonds Hoera, 1 jaar! De oogst van het eerste jaar: 9 goedgekeurde aanvragen voor subsidies voor haalbaarheidsonderzoeken, ter waarde
Nadere informatieSubsidieverordening duurzaam bouwen nieu w bouwwoningen Oostindie 2007
CVDR Officiële uitgave van Leek. Nr. CVDR58477_1 1 juni 2016 Subsidieverordening duurzaam bouwen nieu w bouwwoningen Oostindie 2007 De raad van de gemeente Leek; gelezen het voorstel van burgemeester en
Nadere informatieInitiatief Duurzaam GWW
Status Definitief Versie/revisie 1.0 Datum Opdrachtnemer Opgesteld door Gecontroleerd door Jeroen Winkelmolen John Liebrecht Inhoudsopgave 1 Inleiding... 2 1.1 Visie op samenwerken aan Duurzaamheid met
Nadere informatieRaadsbijlage Voorstel tot het vaststellen van het Werkprogramma Duurzaam Bouwen z998 en de stand van zaken per z997
gemeente Eindhoven Milieudienst Regio Eindhoven Raadsbijlage nummer ao8 Inboeixnummer ggxoo x x gg Beslisdatum Bsxw ag september xggg Dossiernummer 84o. 8 x x Raadsbijlage Voorstel tot het vaststellen
Nadere informatieEnergiemanagementsysteem
Energiemanagementsysteem BVR Groep B.V. Roosendaal, 20-06-2014. Auteur(s): H. Schrauwen, Energie & Technisch adviseur. Geaccordeerd door: M. Soenessardien,Manager KAM, Personeel & Organisatie Pagina 1
Nadere informatie