A L G E M E E N B E S T U U R

Transcriptie

1 A L G E M E E N B E S T U U R Vergadering d.d.: 29 mei 2019 Agendapunt: 7 Betreft: Besluitvormend Programma: 3. Gezuiverd water Portefeuillehouder: Beerda Route: DB-AB Onderwerp Zonnepanelen op zuiveringsterreinen HET ALGEMEEN BESTUUR BESLUIT: 1. Een uitvoeringskrediet van (inclusief interne kosten) ter beschikking te stellen voor de plaatsing van zonnepanelen op de terreinen van acht RWZI locaties. Inleiding In het Klimaatakkoord hebben Unie, Rijk en waterschappen afgesproken om 40% duurzame energieopwekking in 2020 te realiseren. Daarnaast is in de investeringsagenda Naar een duurzaam Nederland (maart 2017) door de koepels van gemeenten, provincies en waterschappen aan het nieuwe kabinet o.a. het aanbod gedaan om in 2025 energieneutraal te zijn. Energieneutraliteit: de Unie stelt voor de sector waterschappen de volgende definitie van energieneutraliteit voor: 100% energieneutraliteit in 2025 door energiebesparing en vooral opwek van duurzame energie. Daarbij worden zowel eigen investeringen als investeringen van derden op waterschapsterreinen meegeteld. Naar verwachting is deze verhouding gemiddeld in 2025 Het waterschap NZV zet zich in om in 2025 Energieneutraal te zijn (Bestuursakkoord ). In het info AB van 10 april 2019 is besproken dat waterschap NZV er naar streeft om zoveel mogelijk van de energieneutraliteitsopgave in te vullen met energiebesparing en opwek van duurzame energie dicht bij de eigen verbruikslokaties. De route naar een energieneutraal NZV in 2025 wordt verder uitgewerkt in een programmaplan Noorderzijlvest energieneutraal Later dit jaar brengen we dit naar het bestuur ter bespreking en ter besluitvorming. Hierin stellen we maatregelen en projecten voor die met een meer programmatische aanpak leiden tot een energie- en klimaatneutraal waterschap. De teller eigen duurzame opwek staat nu op 39% voor van het totale energieverbruik van het waterschap (2018). Het plaatsen van zonnepanelen op terreinen van RWZI s ten behoeve van het eigen energieverbruik is een stap in de richting van een energieneutraal waterschap in In het jaarplan 2019 is hiervoor rekening gehouden met een investeringsbedrag van 1,8 mln voor de plaatsing van zonnepanelen op de zuiveringsterreinen. Dat investeringsbedrag is gebaseerd op een Quickscan, een indicatieve studie uitgevoerd door Greenspread in In 2019 heeft Greenspread in opdracht van het Waterschap een volledig overzicht gemaakt van het potentieel op alle RWZI-terreinen. Hierin is ook de toekomstige nieuwbouw situatie Gaarkeuken meegenomen, dit verklaart met name het verschil van 0,9 mln Euro op het totale investeringsbedrag. Beoogd effect De investering in zonnepanelen op terreinen van acht RWZI locaties levert op korte termijn een bijdrage van 12% aan de energieneutraliteitsdoelen van het waterschap. Na realisatie en

2 ingebruikname van de zonnepanelen op deze terreinen staat de teller op 51% van het totale energieverbruik. Argumenten 1.1 Zonnepanelen leveren bijdrage aan klimaat- en energiedoelen. Het Waterschap Noorderzijlvest heeft zich ten doel gesteld om in % van het eigen energieverbruik duurzaam op te wekken en in % energieneutraal te zijn. Het doel voor 2020 wordt nagenoeg gehaald (39%) met de WKK/biogas centrale en een aantal zonnepanelen op de grote daken van NZV. Het is een uitdaging om in vijf jaar de sprong naar 100 % energieneutraal te maken. Met de realisatie van zonnepanelen op de terreinen van de RWZI s kan op korte termijn een sprong van 12% worden gemaakt. Bovendien wordt een substantieel deel van het energieverbruik van de RWZI s ter plaatse verduurzaamd. Op drie locaties (Winsum, Feerwerd en Gaarkeuken) kan er zelfs net zoveel duurzame energie worden geproduceerd als het totale jaarverbruik. De RWZI s Winsum, Feerwerd, en Gaarkeuken kunnen hiermee energieneutraal worden. In het een programmaplan Noorderzijlvest energieneutraal wordt uitgewerkt hoe de resterende opgave van energieneutraliteit kan worden gehaald. Hiervoor zijn meerdere opties, of een combinatie daarvan, denkbaar. Te denken valt aan energiebesparende maatregelen, alternatieven in mobiliteit, terreinen die vrij komen na sloop benutten voor zonnepanelen, afname van een deel van de energieproductie Zonnepark Fledderbosch, herplaatsen van windturbines op terreinen waar deze zijn verwijderd, afname van een deel van de stroom van de windturbines op de Oostpolderdijk en thermische energie uit oppervlakte- en afvalwater. 1.2 Investeren in zonnepanelen op zuiveringsterreinen rendeert. De zonnepaneel installaties op de terreinen van de RWZI locaties en de slooplocaties, kennen allemaal een positieve business case. De investeringen in zonnepanelen op de RWZI terreinen verdienen zichzelf terug én leveren daarnaast op lange termijn een zekere inkomstenbron op voor het waterschap. Dit is verder uitgewerkt in de paragraaf Financiën. 1.3 Zonnepanelen op eigen terrein zijn snel te realiseren. De zonnepaneel installaties kunnen relatief snel worden gerealiseerd omdat er naar verwachting geen vergunning- of aansluitproblemen op deze locaties zijn. De zonnepanelen worden geplaatst op de terreinen binnen de grenzen van de RWZI inrichtingen. Dit heeft als voordeel dat er naar verwachting relatief makkelijk een vergunning kan worden verkregen, en er weinig tot geen impact is op de omgeving. Bovendien kunnen de zonnepanelen relatief makkelijk worden aangesloten. Bij het bepalen van het aantal panelen dat op het terrein past, is rekening gehouden met de huidige capaciteit van de elektriciteitsaansluiting ter plekke. Verzwaring, uitbreiding van de aansluiting of aanleg van een nieuwe aansluiting is naar verwachting niet nodig. 1.4 Ervaring als basis voor besluitvorming over andere kansen. In de nabije toekomst ligt er een kans om terreinen die vrijkomen na sloop van de RWZI s te Zuidhorn, Marum en Hoogkerk te benutten voor zonnepanelen. De duurzame energie die op deze terreinen wordt opgewekt, kan niet direct worden benut voor gebruik op de locatie zelf omdat daar dan geen RWZI, gebouw of andere installatie meer staat. Wél kan deze duurzaam geproduceerde stroom mogelijk worden toegerekend aan het energieverbruik van objecten waar geen of onvoldoende ruimte is om duurzame energie op te wekken (RWZI Uithuizermeeden en Ulrum), en aan het resterende energieverbruik van de processen van het waterschap.

3 Hiermee zou de teller nog eens met 15 % omhoog gaan en 66 % van het totale energieverbruik duurzaam opgewekt worden. De kennis en ervaring die wordt opgedaan met de zonnepanelen op de zuiveringsterreinen is een belangrijke basis voor besluitvorming over het al dan niet benutten van de kansen op overige terreinen. Besluitvorming daarover moet worden bezien in samenhang met het nog te ontwikkelen grondbeleid, het programma Noorderzijlvest energieneutraal van het waterschap en de bestuurlijke prioriteiten die daarbinnen worden gesteld. Dit moet een kader bieden voor het maken van keuzes in wat we willen met gronden die vrijkomen na het beëindigen van waterschap activiteiten. Risico s & Kanttekeningen 1.1 Vergunning wordt niet verleend Er moet een individuele Wabo-omgevingsvergunning aangevraagd worden voor de veldopstelling voor elk van de acht locaties. Dit traject moet worden opgestart, er bestaat een kans dat een of meerdere gemeente de vergunning niet verlenen. De zonnepanelen worden geplaatst op de terreinen binnen een al vergunde RWZI-inrichting. Hoewel de kans bestaat, achten wij het risico klein dat gemeenten een vergunning niet zullen verlenen. Direct bij het opstarten van de vergunningprocedures informeren we de omwonenden uit de directe omgeving van de RWZI-locaties over de plannen. 1.2 SDE subsidie wordt niet verleend Een Wabo-omgevingsvergunning moet zijn verkregen voor het indienen van een SDE+ aanvraag. Er zijn twee SDE+ rondes per jaar. De hoogte en grondslag van het SDE bedrag is iedere ronde anders. Naar verwachting verandert de SDE grondslag in De inzet is om in het najaar van 2019 SDE aan te vragen. De investering wordt niet gedaan indien er geen SDE subsidie wordt verleend. 1.3 Planning fusie RWZI s Winsum, Feerwerd en Onderdendam. Er zijn plannen om in de toekomst de RWZI installaties Winsum, Feerwerd en Onderdendam samen te voegen. De gemiddelde terugverdientijd van de zonnepaneel installaties op deze terreinen is 10 jaar. Indien in verband met de samenvoeging van deze drie RWZI s de zonnepaneel installaties binnen 10 jaar worden gesloopt, wordt de terugverdientijd niet gehaald. In dat geval kunnen we de panelen op andere locaties gebruiken. Financiën In dit voorstel wordt verzocht om een krediet van Kosten derden Te activeren uren 0 Te activeren rente Totaal krediet De zonnepaneel installaties op de RWZI locaties kennen allemaal een positieve business case. De investeringen in zonnepanelen op de RWZI terreinen verdienen zichzelf terug én leveren daarnaast na de terugverdientijd meerjarige zekere inkomstenbron op voor het Waterschap.

4 1. Looptijd van de investering Deze investering bestrijkt een tijdspanne van 25 jaar ( ). De gemiddelde terugverdientijd van de zonnepanelen installaties op deze terreinen is 10 jaar. De SDE subsidie wordt voor 16 jaar verleend. Na afloop van de SDE produceren de zonnepanelen installaties nog zeker 9 jaar stroom voor het waterschap voordat ze aan vervanging toe zijn. Tabel 1 Overzicht bestedingsritme (Gaarkeuken) Dekking In het jaarplan 2019 is rekening gehouden met een investeringsbedrag van 1,8 mln. Dat investeringsbedrag is gebaseerd op een Quicksan uitgevoerd door Greenspread in In deze Quickscan is onder meer de nieuwbouwsituatie in Gaarkeuken niet meegenomen. In 2019 heeft Greenspread in opdracht van het waterschap een volledig overzicht gemaakt waarin ook de nieuwbouwsituatie in Gaarkeuken zijn meegenomen en de getallen zijn geactualiseerd. Dit betekent dat het totale investeringsbedrag met 0,9 mln hoger uitvalt. Voor de investering in Gaarkeuken wordt aangesloten bij de planning van de nieuwbouw (2021). 3. Onderbouwing van de raming op hoofdlijnen. Tabel 2: Kostenraming op hoofdlijnen Soort kosten Euro Voorbereidingskosten Vergunningen aanvragen SDE subsidie voorbereiden Aanbesteding voorbereiden Uitvoeringskosten Bouw en aansluiting Euro Kapitaallasten Uitgaande van een krediet van zullen de hieruit voortvloeiende kapitaallasten voor dit krediet circa bedragen in het eerste jaar na realisatie. Daarbij wordt rekening gehouden met een rekenrente van 2% en een afschrijvingstermijn van 15 jaar. Terugverdientijd en opbrengsten In tabel 2 is een overzicht opgenomen waarin per RWZI locatie is aangegeven wat het huidige energieverbruik is, hoeveel panelen op het terrein geplaatst kunnen worden om in - een deel vanhet huidige energieverbruik te kunnen voorzien. Binnen 10 jaar is de totale investering van 2,3 mln terugverdiend. Daarna zijn er zeker nog 15 jaar opbrengsten, in totaal 2,5 mln. Hierbij is nog geen rekening gehouden met de kosten van financiering en afdracht van belasting.

5 Tabel 3: Overzicht RWZI-locaties; realisatie zon op terreinen nabij eigen energieverbruik (bron: Greenspread) Locatie Jaarverbruik # panelen Opbrengst Doel (nu 39%*) Investering*** Winst (na 25 j)**** Winsum kwh kwh + 1,6 % Feerwerd kwh kwh + 0,4% Onderdendam kwh kwh + 1,0 % Leek kwh kwh + 0,3% Eelde kwh kwh + 3,5% Delfzijl kwh kwh + 1,6% Wehe-DHoorn kwh kwh + 0,6 % Gaarkeuken** kwh kwh +3,3% Totaal kwh kwh (+ 12,3%) 51% * basis is totaal elektriciteitsverbruik NZV van 21 miljoen kwh per jaar. **Realisatie afhankelijk van planning nieuwbouw RWZI Gaarkeuken/Westerkwartier. Jaarverbruik = schatting nieuwe situatie. ***o.b.v. pro-rato BTW, exclusief 20% onvoorzien. ****Winstberekening is vóór belasting, afschrijving en financiering. Communicatie Intern In juni 2019 gaan we in gesprek met beheerders en technische medewerkers van de RWZI's over de ruimtelijke inpassing op het terrein, de technische aansluiting op de RWZI en het beheer en onderhoud van de zonnepanelen installaties. In de tweede helft dit jaar informeren we het AB over de voortgang van de vergunning- en SDE aanvragen, begin volgend jaar zullen we besluitvorming over de aanbesteding vragen. Extern Het vergunning traject wordt opgestart voor de acht locaties met de desbetreffende gemeenten. De directe omgeving van de RWZI wordt geinformeren over de plannen. Na vergunningverlening kunnen we het SDE subsidie traject opstarten met RVO. Met Enexis starten we het overleg op over levering achter de meter en terug levering aan het net. Na een positieve SDE beschikking kunnen we het aanbestedingstraject opstarten, en daarvoor eventueel een marktconsulatie organiseren met partijen die systemen kunnen leveren, bouwen, exploiteren en onderhouden.

6 Uitvoering Na een positief AB besluit bereiden we in juni en juli de vergunningaanvragen voor. In oktober dienen we de aanvraag in voor SDE. Een SDE beschikking verwachten we begin Na een positieve SDE beschikking kunnen we de aanbesteding voorbereiden en naar verwachting medio 2020 starten met de uitvoering.

7 Bijlage: Uitwerking zon op terrein RWZI Eelde. Bron: Greenspread, Technische en financiële analyse zon-pv RWZI s Waterschap Noorderzijlvest, 5 april 2019.

8

9

10