Dit lesmateriaal werd mogelijk gemaakt door het Erasmus Festival 2008 in samenwerking met Togetthere en Fontys Lerarenopleiding Tilburg.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Dit lesmateriaal werd mogelijk gemaakt door het Erasmus Festival 2008 in samenwerking met Togetthere en Fontys Lerarenopleiding Tilburg."

Transcriptie

1 Werkbarometer Een groot deel van ons leven werken we. Om geld te verdienen. Maar is dit het enige? Veel mensen zouden zeggen dat ze ook werken om zichzelf te ontplooien. De vraag is dan, wat we zouden willen ontwikkelen en wat we belangrijk vinden. Door middel van de volgende opdracht onderzoek je,of er verschillende opvattingen in Nederland, Kirgizië en India zijn over werk en zo ja, of je deze verschillen kunt benoemen. 1. Geef op een schaal van 1 (niet belangrijk) tot 10 (zeer belangrijk) aan, hoe belangrijk jij de volgende dingen in een baan vindt: 1 Een interessante functie. 2 Een functie waar je dat, wat je weet en beheerst kunt benutten. 3 Waardering. 4 De mogelijkheid om initiatief te tonen. 5 Een werkkring, waar je merkt, dat je iets kunt bereiken. 6 Een verantwoordelijke functie. 7 Een goede vakantieregeling. 8 Goede werktijden. 9 Niet te veel spanning. 10 De zekerheid niet ontslagen te worden. 11 Een goed salaris. 2. Vul je resultaten uit tabel 1 in het diagram hieronder in. Verbind de punten tot een lijn: jouw persoonlijke werkbarometer Wat valt je op: Is er een opstijgende of dalende lijn, zijn er bepaalde pieken of dalen? En kun je die verklaren?

2 4. Bekijk de werkbarometers van Nederland, Kirgizië en India. Nederland a) Wat valt je op als jij je eigen figuur 10 met die van Nederland vergelijkt? b) Wat zijn verschillen en overeenkomsten tussen de Kirgizië werkbarometers van Nederland, Kirgizië en India India c) Heb je een verklaring voor de verschillen? Bekijk de films over werk op de website Erasmus Festival werk stap 2. Welke onderwerpen uit de tabel van opdracht 1 komen in de films terug? Probeer met behulp van de barometers van India en Kirgizië te verklaren waarom de mensen in de films deze onderwerpen noemen. 6. Wie van de mensen in de films sprak je het meest aan en waarom? 7. Denk je, dat het goed zou zijn als meer mensen in Nederland zo tegen werk zouden aankijken als de mensen in Kirgizië of India? Licht je antwoord toe.

3 Docenteninformatie Werkbarometer De opdracht Deze opdracht werd in het kader van het Erasmus Festival 2008 ontwikkeld. Hij heeft als doel om aan de hand van de films, die studenten in Kirgizië en India hebben gemaakt, en kaarten uit de European/World Values Study de leerlingen kennis te laten maken met enkele aspecten van de Kirgizische en Indiase cultuur en deze te vergelijken met hun eigen opvattingen en hoe men in Nederland over deze vraagstukken denkt. Door middel van een werkbarometer wordt voor de leerlingen inzichtelijk gemaakt, dat er verschillende werkkwaliteiten zijn. Individuele verschillen nagelaten is er een duidelijk onderscheid te zien in zogenaamde intrinsieke (of expressieve) en extrinsieke (of instrumentele) werkkwaliteiten. De eerste zes behoren tot de eerste groep. Hier wordt zichtbaar dat met name aspecten die te maken hebben met zelfontplooiing in Nederland belangrijk zijn. Dat intrinsieke factoren een grotere rol spelen zou te maken hebben met de ontwikkeling naar een postmaterialistische samenleving. 1 Inglehart gaat uit van de behoeftenhiërarchie van Maslow 2 waarin onderscheid wordt gemaakt tussen lagere en hogere menselijke behoeften. Die hiërarchie gaat van behoefte aan voedsel en beschutting, via veiligheid, affectie en waardering naar behoefte aan zelfontplooiing. Inglehart veronderstelt verder dat de sterke economische groei ervoor heeft gezorgd dat mensen de vervulling van de lagere behoeften als vanzelfsprekend ervaren, en daarom gaan uitzien naar hogere behoeften. Zodra aan de materialistische behoeften is voldaan, krijgen mensen post-materialistische behoeften, is zijn stelling. Salaris wordt dan relatief minder belangrijk gevonden dan in materialistische samenlevingen. Dit beeld wordt ook duidelijk in de grafieken van (vooral) India en Kirgizië. De mensen in de films noemen vooral materiële aspecten, wat te maken heeft met de relatief ongunstige situatie in deze landen. Plaats in het examenprogramma/de les De opdracht sluit aan bij kerndoel 43 van de onderbouw: Cultuurverschillen in Nederland; ML1/K/4 Cultuur en socialisatie van maatschappijleer 1 vmbo; ML2/K/6 De multiculturele samenleving en ML2/K/5 Mens en werk van maatschappijleer 2 vmbo; domein E Pluriforme samenleving van maatschappijleer havo en vwo; domein E Mens en werk bij maatschappijwetenschappen havo/vwo; module waardeoriëntatie bij levensbeschouwing. Tevens is de opdracht geschikt voor mentorlessen. In de aanhang vindt u de relevante kaarten ter nabespreking in de klas. In de nabespreking is het belangrijk om bij de tabellen en kaarten ook in te gaan op de overeenkomsten en niet alleen te focussen op de verschillen. Let bij de bespreking van de kaarten ook op de legenda. De kaarten zijn vervaardigd via het principe gelijke klassenbreedte om verschillen duidelijk te maken. De marges kunnen dus heel verschillend zijn; men moet men altijd naar de getallen zelf kijken. 1 L. Halman, R. Luijkx en M. van Zundert: Atlas of European Values. p. 48 en 49 2 Maslow, H.H. (1954). Motivation and personality. New York: Harper and Row.

4 Werkbarometer

5

6

7

8

9

Dit lesmateriaal werd mogelijk gemaakt door het Erasmus Festival 2008 in samenwerking met Togetthere en Fontys Lerarenopleiding Tilburg.

Dit lesmateriaal werd mogelijk gemaakt door het Erasmus Festival 2008 in samenwerking met Togetthere en Fontys Lerarenopleiding Tilburg. Werkbarometer Een groot deel van ons leven werken we. Om geld te verdienen. Maar is dit het enige? Veel mensen zouden zeggen dat ze werken om zichzelf te ontplooien. De vraag is dan, wat we zouden willen

Nadere informatie

Dit lesmateriaal werd mogelijk gemaakt door het Erasmus Festival 2008 in samenwerking met Togetthere en Fontys Lerarenopleiding Tilburg.

Dit lesmateriaal werd mogelijk gemaakt door het Erasmus Festival 2008 in samenwerking met Togetthere en Fontys Lerarenopleiding Tilburg. Opvoedstaven In een gezin met ouders en kinderen staat vaak de opvoeding van de kinderen centraal. Opvoeding verschilt echter ook in Nederland van gezin tot gezin. Dat heb je misschien al gemerkt bij een

Nadere informatie

together forever is het motto van het Europees Jaar van de Interculturele Dialoog 2008 in Nederland Vakantieliefde

together forever is het motto van het Europees Jaar van de Interculturele Dialoog 2008 in Nederland Vakantieliefde Vakantieliefde 1. Wat komt in je op, als je aan vakantieliefde denkt. Schrijf je gedachten op. 2. Bespreek je gedachten (in de klas of met je buurman/-vrouw). Vul jouw gedachten aan. 3. Ga ook in op de

Nadere informatie

Dit lesmateriaal werd mogelijk gemaakt door het Erasmus Festival 2008 in samenwerking met Togetthere en Fontys Lerarenopleiding Tilburg

Dit lesmateriaal werd mogelijk gemaakt door het Erasmus Festival 2008 in samenwerking met Togetthere en Fontys Lerarenopleiding Tilburg Helft van de hemel Volgens de Chinese leider Mao hielden de vrouwen de helft van de hemel open. Dit was een beeld voor het feit, dat hij erin geloofde, dat vrouwen en mannen dezelfde rechten hebben. Dit

Nadere informatie

together forever is het motto van het Europees Jaar van de Interculturele Dialoog 2008 in Nederland Parents` Love

together forever is het motto van het Europees Jaar van de Interculturele Dialoog 2008 in Nederland Parents` Love Parents` Love Ook ouders houden van hun kinderen: ouderliefde. Naast zorgzaamheid en genegenheid uit zich deze liefde vooral in: opvoeding. 1. Ga naar de site van Sesamstraat: Bekijk en beluister de volgende

Nadere informatie

together forever is het motto van het Europees Jaar van de Interculturele Dialoog 2008 in Nederland Rose of Love

together forever is het motto van het Europees Jaar van de Interculturele Dialoog 2008 in Nederland Rose of Love Rose of Love Liefde is universeel maar denken we ook allemaal hetzelfde over liefde? Met behulp van de volgende vragen kom je erachter hoe jij over wezenlijke aspecten van liefde denkt. En, of dat bij

Nadere informatie

Dit lesmateriaal werd mogelijk gemaakt door het Erasmus Festival 2008 in samenwerking met Togetthere en Fontys Lerarenopleiding Tilburg.

Dit lesmateriaal werd mogelijk gemaakt door het Erasmus Festival 2008 in samenwerking met Togetthere en Fontys Lerarenopleiding Tilburg. Geloven Geloof speelt in veel delen van de wereld een grote rol. Veel meer dan in de meeste delen van Nederland. Maar betekent dat ook dat Nederlanders niet gelovig zijn? Hoe zit dat met het geloof? Door

Nadere informatie

together forever is het motto van het Europees Jaar van de Interculturele Dialoog 2008 in Nederland MOMENT OF TRUTH

together forever is het motto van het Europees Jaar van de Interculturele Dialoog 2008 in Nederland MOMENT OF TRUTH MOMENT OF TRUTH 1. Misschien ken je de serie Moment van de waarheid van de televisie. De bedoeling is, dat je de lijst hieronder naar waarheid invult. Dit is echter TOP SECRET!!! Je mag het aan niemand

Nadere informatie

Dit lesmateriaal werd mogelijk gemaakt door het Erasmus Festival 2008 in samenwerking met Togetthere en Fontys Lerarenopleiding Tilburg.

Dit lesmateriaal werd mogelijk gemaakt door het Erasmus Festival 2008 in samenwerking met Togetthere en Fontys Lerarenopleiding Tilburg. Geloven Geloof speelt in veel delen van de wereld een grote rol. Veel meer, dan in de meeste delen van Nederland. Maar betekent dat ook, dat Nederlanders niet gelovig zijn? Hoe zit dat met het geloof?

Nadere informatie

together forever is het motto van het Europees Jaar van de Interculturele Dialoog 2008 in Nederland THE GODFATHER

together forever is het motto van het Europees Jaar van de Interculturele Dialoog 2008 in Nederland THE GODFATHER THE GODFATHER 1. Bekijk het fragment Last scène from Godfather 2. Hierin zie je een boevenfamilie (Italiaanse maffia) gezellig feest vieren met elkaar. De mannen bespreken daarna zaken. In de beroemde

Nadere informatie

Opdracht behorende bij de Atlas of European Values

Opdracht behorende bij de Atlas of European Values Solo of Samen? 1. Beantwoord de volgende vragen. - Maak je deel uit van een grote, hechte vriendengroep en/of grote, hechte familie of ben je meer op jezelf gericht en heb je enkele goede vrienden en/of

Nadere informatie

Opdracht behorende bij de Atlas of European Values

Opdracht behorende bij de Atlas of European Values Vrijwilligerswerk 1. Beantwoord de volgende vragen voor jezelf: - Doe jij vrijwilligerswerk? Zo ja, wat doe je en waarom? Zo niet, waarom doe je het niet en wat zou je eventueel wel willen doen? - Ken

Nadere informatie

Opdracht behorende bij de Atlas of European Values

Opdracht behorende bij de Atlas of European Values Leertekst: materialisme en postmaterialisme, modernisme en postmodernisme Geert Hofstede laat zien hoe culturen dus op die 5 dimensies van elkaar verschillen en/of overeenkomen. Er zijn natuurlijk ook

Nadere informatie

Waarom hebben rijkere mensen minder kinderen?

Waarom hebben rijkere mensen minder kinderen? Waarom hebben rijkere mensen minder kinderen? Voordat je aan de opdrachten begint is het de bedoeling dat je eerst het filmpje bekijkt over Acatsya uit Kirgizië (bron 1). Kirgizië is een land in Centraal-Azië.

Nadere informatie

Opdracht behorende bij de Atlas of European Values

Opdracht behorende bij de Atlas of European Values Changing identity Stap 1: Voor de volgende les zal je in de rol van een andere leerling kruipen. Je bent dan niet meer Jeroen uit Barendrecht maar bijv. Björn uit Zweden. Van je leraar krijg je een badge

Nadere informatie

Ontwikkelingsprofiel

Ontwikkelingsprofiel Ontwikkelingsprofiel De titel van dit project is Meeting Development. Meeting komt naar voren in alle films, waarin je mensen uit Ghana, Kirgizië en Nederland ontmoet en hun opvattingen over tal van onderwerpen

Nadere informatie

Een goede politicus.

Een goede politicus. Een goede politicus. Tijdens het project Meeting Development werden door Nederlandse studenten, die de gelegenheid hadden om naar Ghana en Kirgizië te reizen, films gemaakt. Ze hebben naar hun opvattingen

Nadere informatie

a) Waar denk je aan bij het begrip welzijn? Noteer zoveel mogelijk woorden in het onderstaande woordweb. Welzijn

a) Waar denk je aan bij het begrip welzijn? Noteer zoveel mogelijk woorden in het onderstaande woordweb. Welzijn Hoe gelukkig zijn we? In het leven heeft iedereen geluk centraal staan. Maar wat betekent dat nu eigenlijk: gelukkig zijn? Welke elementen bepalen nu eigenlijk of je nu wel of niet gelukkig bent?. Ieder

Nadere informatie

together forever is het motto van het Europees Jaar van de Interculturele Dialoog 2008 in Nederland COOL UNCOOL

together forever is het motto van het Europees Jaar van de Interculturele Dialoog 2008 in Nederland COOL UNCOOL UN 1. Misschien ken je het stukje van de tv-serie Top Gear, waarin automerken op een bord worden geplaatst en bepaald wordt, of ze cool of uncool zijn. Doe hetzelfde met de onderstaande begrippen. Je mag

Nadere informatie

Hoe gelukkig ben je? Opdracht 1

Hoe gelukkig ben je? Opdracht 1 Hoe gelukkig ben je? Geluk is een veranderlijk iets. Het ene moment kun je jezelf diep gelukkig voelen, maar het andere moment lijkt het leven soms maar een zware last. Toch is voor geluk ook een soort

Nadere informatie

World of Love ROLLENSPEL SITUATIES

World of Love ROLLENSPEL SITUATIES World of Love ROLLENSPEL SITUATIES Hieronder vind je verschillens met betrekking tot liefde. Kies één situatie en probeer deze situatie te spelen. Jullie opdracht is echter om deze situatie twee keer te

Nadere informatie

28 Stellingen. 28 Situaties. 28 Vragen. 28 Opdrachten. 112 kaarten voor de bovenbouw Havo / VWO Handleiding

28 Stellingen. 28 Situaties. 28 Vragen. 28 Opdrachten. 112 kaarten voor de bovenbouw Havo / VWO  Handleiding 28 Stellingen 28 Situaties 28 Vragen 28 Opdrachten Handleiding 112 kaarten voor de bovenbouw Havo / VWO www.klassetaal.nl Geachte docent(e), De kaarten die voor u liggen zijn ontwikkeld voor het vak Levensbeschouwing,

Nadere informatie

Nieuws in de klas Postbus 12040 1100 AA Amsterdam t: 020-4309190 f: 020-4309199 e: info@nieuwsindeklas.nl w: www.nieuwsindeklas.nl

Nieuws in de klas Postbus 12040 1100 AA Amsterdam t: 020-4309190 f: 020-4309199 e: info@nieuwsindeklas.nl w: www.nieuwsindeklas.nl Aansluiting Nieuwsservice bij curriculum Bijlage bij Handleiding Nieuwsservice Voortgezet Onderwijs is een uitgave van Nieuws in de klas. Deze bijlage hoort bij de Handleiding Nieuwsservice Voortgezet

Nadere informatie

Behoeftes rijksambtenaren in kaart Flitspanelonderzoek oktober Een uitgave in het kader van het strategisch personeelsbeleid Rijk

Behoeftes rijksambtenaren in kaart Flitspanelonderzoek oktober Een uitgave in het kader van het strategisch personeelsbeleid Rijk Behoeftes rijksambtenaren in kaart Flitspanelonderzoek oktober 2017 Een uitgave in het kader van het strategisch personeelsbeleid Rijk Managementsamenvatting In het kader van de totstandkoming van het

Nadere informatie

DE L CKER EEN LEUKE ONTDEKKING: MASTURBEREN

DE L CKER EEN LEUKE ONTDEKKING: MASTURBEREN EEN LEUKE ONTDEKKING: MASTURBEREN DOCENTENHANDLEIDING DE L CKER Leeftijd: 13-15 jaar, 16-18 jaar Geschikt voor: vmbo, havo en vwo vanaf de eerste klas Vakgebied en kerndoelen: Deze les vindt aansluiting

Nadere informatie

together forever is het motto van het Europees Jaar van de Interculturele Dialoog 2008 in Nederland Love Talk

together forever is het motto van het Europees Jaar van de Interculturele Dialoog 2008 in Nederland Love Talk Love Talk 1. Kies van de afbeeldingen hieronder de foto, die je het meest aanspreekt. I. II. III. IV. V. VI. VII. VIII. bron: alle foto s komen van de site stock.xchng wwww.sxc.hu 2. Ga op zoek naar medeleerlingen

Nadere informatie

Training. Coachend begeleiden

Training. Coachend begeleiden Training Coachend begeleiden Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteurs: Bertine Pruim Inhoudelijke redactie: Napona Smid Titel: Factor-E Coachend begeleiden

Nadere informatie

DE L CKER IKBAL: MEISJE IN JONGENSKLEREN

DE L CKER IKBAL: MEISJE IN JONGENSKLEREN IKBAL: MEISJE IN JONGENSKLEREN DOCENTENHANDLEIDING DE L CKER Leeftijd: 13-15 jaar, 16-18 jaar Geschikt voor: vmbo, havo en vwo vanaf de eerste klas Vakgebied en kerndoelen: Deze les vindt aansluiting bij

Nadere informatie

DE L CKER ZELFVERTROUWEN NA PESTEN

DE L CKER ZELFVERTROUWEN NA PESTEN ZELFVERTROUWEN NA PESTEN DOCENTENHANDLEIDING DE L CKER Leeftijd: 13-15 jaar, 16-18 jaar Geschikt voor: vmbo, havo en vwo vanaf de eerste klas Vakgebied en kerndoelen: Deze les vindt aansluiting bij vakken

Nadere informatie

DE L CKER DOELEN STELLEN

DE L CKER DOELEN STELLEN DOCENTENHANDLEIDING DE L CKER DOELEN STELLEN Leeftijd: 13-15 jaar, 16-18 jaar Geschikt voor: vmbo, havo en vwo vanaf de eerste klas Vakgebied en kerndoelen: Deze les vindt aansluiting bij vakken Maatschappijleer,

Nadere informatie

DE L CKER LUCA: ADHD

DE L CKER LUCA: ADHD DOCENTENHANDLEIDING DE L CKER LUCA: ADHD Leeftijd: 13-15 jaar, 16-18 jaar Geschikt voor: vmbo, havo en vwo vanaf klas 1 Vakgebied en kerndoelen: Deze les vindt aansluiting bij vakken Maatschappijleer,

Nadere informatie

VWO Inleveren van de boeken VWO. Lees deze brief goed door, volg de instructies nauwkeurig op en voorkom onnodig lang wachten.

VWO Inleveren van de boeken VWO. Lees deze brief goed door, volg de instructies nauwkeurig op en voorkom onnodig lang wachten. VWO Inleveren van de boeken VWO Het inleveren vindt plaats op: maandag 27 juni a.s. in lokaal B 2.10 12.30 13.00 u A t/m H 13.30 14.00 u I t/m R 14.30 15.00 u S t/m Z VMBO Inleveren van de boeken VMBO

Nadere informatie

Wiskunde vaktaal. WisMon Wistaal. theorie & opgaven. havo/vwo

Wiskunde vaktaal. WisMon Wistaal. theorie & opgaven. havo/vwo Wiskunde vaktaal havo/vwo theorie & opgaven WisMon Wistaal Inhoudsopgave Introductie 7 Antwoorden 39 Legenda 8 Hoofdstuk 1 39 Hoofdstuk 2 41 1 De vraag begrijpen 9 Hoofdstuk 3 43 Hoofdstuk 4 46 Hoofdstuk

Nadere informatie

Didactiek van Informatieverwerking en Statistiek voor leerlingen van 12-16?

Didactiek van Informatieverwerking en Statistiek voor leerlingen van 12-16? Didactiek van Informatieverwerking en Statistiek voor leerlingen van 12-16? Ontwikkeling van een module en boek voor de 2 e graads lerarenopleiding wiskunde. Informatieverwerking en Statistiek Gerard van

Nadere informatie

Met vriendelijke groet, Ine Kelzenberg

Met vriendelijke groet, Ine Kelzenberg De Hogeschool van Arnhem en Nijmegen organiseert diverse activiteiten waarvoor we uw aandacht vragen. Digevent is een evenement bedoeld voor middelbare scholieren (havo/vwo) en mboleerlingen. Voor dezelfde

Nadere informatie

DE L CKER JAPANSE MANGACULTUUR ALS HOBBY

DE L CKER JAPANSE MANGACULTUUR ALS HOBBY DE L CKER JAPANSE MANGACULTUUR ALS HOBBY DOCENTENHANDLEIDING Leeftijd: 13-15 jaar, 16-18 jaar Geschikt voor: vmbo, havo en vwo vanaf de eerste klas Vakgebied en kerndoelen: Deze les vindt aansluiting bij

Nadere informatie

PTA MAVO 2011-2013. Docenten: Felix van de Gein (sectievoorzitter) en Nol Voskens

PTA MAVO 2011-2013. Docenten: Felix van de Gein (sectievoorzitter) en Nol Voskens PTA MAVO 2011-2013 Docenten: Felix van de Gein (sectievoorzitter) en Nol Voskens Dit PTA bestaat bevat het verplichte vak maatschappijleer 1 (mavo 3 / mavo 4 voor instromers uit havo 3) en het keuze examenvak

Nadere informatie

Examendossier VMBO leerjaar 3 Schooljaar:

Examendossier VMBO leerjaar 3 Schooljaar: Examendossier VMBO leerjaar 3 Schooljaar: 08-09 PTA examenvak: Biologie BBL / tijdsduur (min) herkansbaar * 300 3 30 30 Thema Organen en cellen Thema Voortplanting en ontwikkeling Thema 3 Ordening Thema

Nadere informatie

Hoe is SmartRekenen opgebouwd?

Hoe is SmartRekenen opgebouwd? Hoe is SmartRekenen opgebouwd? Onderstaand figuur toont de opbouw van SmartRekenen: SmartRekenen 1F Instaptoets IT 2A 2F Referentieniveau Deel 1 Deel 3F Deel 2 Hoofdstuk 1 Paragraaf Eindtoets 2 Theorie

Nadere informatie

DE L CKER. Het project is een samenwerking tussen Human, NPO 3Lab en NPO3Extra. Dit lesmateriaal is ontwikkeld door Human en IDFA educatie.

DE L CKER. Het project is een samenwerking tussen Human, NPO 3Lab en NPO3Extra. Dit lesmateriaal is ontwikkeld door Human en IDFA educatie. HÉ, MAG IK JE VINGEREN DOCENTENHANDLEIDING DE L CKER Leeftijd: 13-15 jaar, 16-18 jaar Geschikt voor: vmbo, havo en vwo vanaf klas 2 Vakgebied en kerndoelen: Deze les vindt aansluiting bij vakken Maatschappijleer,

Nadere informatie

Wat vinden Vlamingen belangrijk in hun werk?

Wat vinden Vlamingen belangrijk in hun werk? Motivatie en welzijn Wat vinden Vlamingen belangrijk in hun werk? SERV. 2012. Arbeidsethos en arbeidsoriëntaties op de Vlaamse arbeidsmarkt 2007-2010. Informatiedossier. Brussel: SERV Stichting Innovatie

Nadere informatie

De plannen zijn gericht op werving, begeleiding en uitstroom. (nieuw personeel, behouden personeel en afvloeiing personeel.)

De plannen zijn gericht op werving, begeleiding en uitstroom. (nieuw personeel, behouden personeel en afvloeiing personeel.) Samenvatting door K11 1101 woorden 29 oktober 2016 1 1 keer beoordeeld Vak Methode M&O In balans H8; Personeelsbeleid 8.1 Sociaal beleid In een organisatie treffen we verschillende soorten beleid aan.

Nadere informatie

Ben jij een Sherlock? Duik in StatLine, de databank van CBS. Leerlingenversie

Ben jij een Sherlock? Duik in StatLine, de databank van CBS. Leerlingenversie Ben jij een Sherlock? Duik in StatLine, de databank van CBS Leerlingenversie Ben jij een Sherlock? Duik in StatLine, de databank van CBS Informatie zoeken en verwerken met StatLine Het Centraal Bureau

Nadere informatie

bovenbouw Lesmodule over orgaanen weefseldonatie voor het voortgezet onderwijs. Docentenhandleiding - DonorWise 1

bovenbouw Lesmodule over orgaanen weefseldonatie voor het voortgezet onderwijs. Docentenhandleiding - DonorWise 1 Docentenhandleiding bovenbouw Lesmodule over orgaanen weefseldonatie voor het voortgezet onderwijs. Docentenhandleiding - DonorWise 1 Colofon DonorWise DonorWise is ontwikkeld in opdracht van het ministerie

Nadere informatie

Informatie Profielkeuze Spring High

Informatie Profielkeuze Spring High Informatie Profielkeuze Spring High Bovenbouw In de bovenbouw heb je een profiel gekozen (zie volgende slides) Je werkt dan nog steeds aan de hand van leerdoelen Je verzamelt bewijsstukken, waar je feedback

Nadere informatie

Prijsontwikkeling koopwoningen

Prijsontwikkeling koopwoningen Prijsontwikkeling koopwoningen 1. Doelen De doelen van deze les zijn: Leerlingen leren het belang van definities en hoe verschillende definities kunnen leiden tot verschillende uitkomsten en conclusies;

Nadere informatie

Profielwerkstuk: stappenplan, tips en ideeën

Profielwerkstuk: stappenplan, tips en ideeën Pagina 1 Profielwerkstuk: stappenplan, tips en ideeën Je gaat een profielwerkstuk maken. Dan is euthanasie een goed onderwerp. Het is misschien niet iets waar je dagelijks over praat of aan denkt, maar

Nadere informatie

Begin situatie Wiskunde/Rekenen. VMBO BB leerling

Begin situatie Wiskunde/Rekenen. VMBO BB leerling VMBO BB leerling Verbanden en Hoge -bewerkingen onder 100 -tafels t/m 10 (x:) -bewerkingen met eenvoudige grote en -makkelijk rekenen -vergelijken/ordenen op getallenlijn -makkelijke breuken omzetten -deel

Nadere informatie

DE L CKER BAD TRIP. Het project is een samenwerking tussen Human, NPO 3Lab en NPO3Extra. Dit lesmateriaal is ontwikkeld door Human en IDFA educatie.

DE L CKER BAD TRIP. Het project is een samenwerking tussen Human, NPO 3Lab en NPO3Extra. Dit lesmateriaal is ontwikkeld door Human en IDFA educatie. DE L CKER BAD TRIP DOCENTENHANDLEIDING Leeftijd: 13-15 jaar, 16-18 jaar Geschikt voor: vmbo, havo en vwo vanaf de eerste klas Vakgebied en kerndoelen: Deze les vindt aansluiting bij vakken Maatschappijleer,

Nadere informatie

Examenprogramma maatschappijleer havo/vwo

Examenprogramma maatschappijleer havo/vwo Examenprogramma maatschappijleer havo/vwo Havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Rechtsstaat

Nadere informatie

Examendossier VMBO leerjaar 3 Schooljaar:

Examendossier VMBO leerjaar 3 Schooljaar: Examendossier VMBO leerjaar 3 Schooljaar: 08-09 PTA examenvak: Biologie KBL / Tijdsduur (min) herkansbaar * 300 30 30 3 303 Thema Organen en cellen Thema Voortplanting en ontwikkeling Thema 3 Erfelijkheid

Nadere informatie

Stageopdracht Maatschappelijke Stage 2013 Havo 4 en Vwo 5

Stageopdracht Maatschappelijke Stage 2013 Havo 4 en Vwo 5 Stageopdracht Maatschappelijke Stage 2013 Havo 4 en Vwo 5 Inhoud: 1. Instructie voor de leerlingen 2. Formulieren stagegegevens 3. Werkopdracht en verslag 1.Instructie voor de leerlingen Doel van de maatschappelijke

Nadere informatie

Maatschappijleer 1- Basis

Maatschappijleer 1- Basis Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Moniek van Veghel 08 October 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/65219 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.

Nadere informatie

Vraag maar raak! vragen aan sollicitanten + bonusvragen vragen aan werkgevers. 50 vragen aan sollicitanten + bonusvragen

Vraag maar raak! vragen aan sollicitanten + bonusvragen vragen aan werkgevers. 50 vragen aan sollicitanten + bonusvragen Vraag maar raak! 1. 50 vragen aan sollicitanten + bonusvragen 2. 20 vragen aan werkgevers 50 vragen aan sollicitanten + bonusvragen Er zijn zeker 50 vragen die tijdens een sollicitatiegesprek aan bod kunnen

Nadere informatie

Module 5 (leerjaar 1) HET ROMEINSE RIJK (OPKOMST EN ONDERGANG).

Module 5 (leerjaar 1) HET ROMEINSE RIJK (OPKOMST EN ONDERGANG). Module 5 (leerjaar 1) HET ROMEINSE RIJK (OPKOMST EN ONDERGANG). WERKSCHEMA (alle leerroutes) Versie: havo 1 & havo/vwo 1 4 lesweken (max. 8 lessen) Onderdeel van toets T3 in toetsweek 2 Alle informatie

Nadere informatie

GEVOELLIJNEN - FOR THE BIRDS GEVOELLIJNEN

GEVOELLIJNEN - FOR THE BIRDS GEVOELLIJNEN GEVOELLIJNEN - FOR THE BIRDS GEVOELLIJNEN Een opdracht voor groep 5 of 6 gericht op inleven Leerlingen identificeren zich met een van beide groepen - de grote vogel of de groep kleine vogels. Daarna wisselen

Nadere informatie

Optimale inrichting van lerarenopleidingen

Optimale inrichting van lerarenopleidingen Optimale inrichting van lerarenopleidingen Mirjam Bahlmann Boris Eustatia Dorothy Pillen-Warmerdam Oktober, 2018 In het in oktober 2017 gepresenteerde regeerakkoord: Vertrouwen in de toekomst stelt het

Nadere informatie

WAT IS COOLSOCIETY? WAARDEVOL EN GEVALIDEERD CONCEPT

WAT IS COOLSOCIETY? WAARDEVOL EN GEVALIDEERD CONCEPT PAGINA 1 WAT IS COOLSOCIETY? CoolSociety biedt vmbo-scholen in steden een compleet programma voor de maatschappelijke stages van hun leerlingen. Daarbij staat voorop dat de leerlingen hun stage beleven

Nadere informatie

Toelichting bij de concretiseringen wiskunde in de vorm van tussendoelen voor 3 havo/vwo ctwo en SLO oktober 2010

Toelichting bij de concretiseringen wiskunde in de vorm van tussendoelen voor 3 havo/vwo ctwo en SLO oktober 2010 Toelichting bij de concretiseringen wiskunde in de vorm van tussendoelen voor 3 havo/vwo ctwo en SLO oktober 2010 Achtergrond De globale kerndoelen voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs bieden

Nadere informatie

Erasmus Universiteit Rotterdam, Van scholier naar student BIJLAGE 1 VRAGENLIJST STUDIEKEUZEGESPREKKEN

Erasmus Universiteit Rotterdam, Van scholier naar student BIJLAGE 1 VRAGENLIJST STUDIEKEUZEGESPREKKEN Erasmus Universiteit Rotterdam, Van scholier naar student BIJLAGE 1 VRAGENLIJST STUDIEKEUZEGESPREKKEN VRAGENLIJST STUDIEKEUZEGESPREKKEN ERASMUS UNIVERSITEIT ROTTERDAM VWO-6 Over de vragenlijst Deze vragenlijst

Nadere informatie

Is de bekostiging in het VO voldoende?

Is de bekostiging in het VO voldoende? Is de bekostiging in het VO voldoende? Mark79 1 Inleiding Het onderstaande is gebaseerd op de brochure vereenvoudiging bekostigingsstelsel VO 1 en de gemiddelde personeelslast leraren zoals vermeld in

Nadere informatie

HAVO Nederlandstalig, leerjaar 4

HAVO Nederlandstalig, leerjaar 4 HAVO Nederlandstalig, leerjaar 4 We onderscheiden vijf soorten vakken: de kernvakken Nederlands, Engels en wiskunde vakken die in het combinatiecijfer meetellen: CKV, levensbeschouwing, maatschappijleer

Nadere informatie

Vragen die je kunnen helpen

Vragen die je kunnen helpen Vragen die je kunnen helpen 1. Jij hebt het voor het zeggen, maar... je hebt wel een serieuze taak. Jij mag een nieuwe school bedenken. Wat heeft deze school absoluut wel en wat absoluut niet 2. Als je

Nadere informatie

HAVO Nederlandstalig, leerjaar 4

HAVO Nederlandstalig, leerjaar 4 HAVO Nederlandstalig, leerjaar 4 We onderscheiden vijf soorten vakken: de kernvakken Nederlands, Engels en wiskunde vakken die in het combinatiecijfer meetellen: CKV, levensbeschouwing, maatschappijleer

Nadere informatie

Model van Sociale Innovatie

Model van Sociale Innovatie Model van Sociale Innovatie Ontwikkelgebieden van sociale innovatie Sociale Innovatie richt zich op vier basisvragen: 1. Hoe medewerkers te stimuleren eigenaarschap te nemen op hun eigen leer- en ontwikkeltraject

Nadere informatie

M&O - een nieuw vak. Management & Organisatie. Management. Organisatie. Een nieuw vak in de bovenbouw van havo/vwo

M&O - een nieuw vak. Management & Organisatie. Management. Organisatie. Een nieuw vak in de bovenbouw van havo/vwo Management & Organisatie Een nieuw vak in de bovenbouw van havo/vwo M&O - een nieuw vak Management en Organisatie (M&O) komt als vak niet voor in de basisvorming. In de Tweede Fase kan je M&O kiezen in

Nadere informatie

Docentenhandleiding Buitenspel

Docentenhandleiding Buitenspel Docentenhandleiding Buitenspel Museumles bij de tentoonstelling De heksen van Bruegel (19 september 2015 t/m 31 januari 2016) Museum Catharijneconvent Utrecht Museum Catharijneconvent, 2015 Inleiding U

Nadere informatie

Ben jij een Sherlock? Duik in StatLine, de databank van CBS. Leerlingenversie

Ben jij een Sherlock? Duik in StatLine, de databank van CBS. Leerlingenversie Ben jij een Sherlock? Duik in StatLine, de databank van CBS Leerlingenversie Ben jij een Sherlock? Duik in StatLine, de databank van CBS Informatie zoeken en verwerken met StatLine Het Centraal Bureau

Nadere informatie

extra oefeningen HOOFDSTUK 4 VMBO 4

extra oefeningen HOOFDSTUK 4 VMBO 4 extra oefeningen HOOFDSTUK 4 VMBO 4 1. a. Teken in één assenstelsel de grafieken bij de formules y = 4x - 3 en y = 7 - x b. Bereken de coördinaten van het snijpunt c. Teken in hetzelfde assenstelsel de

Nadere informatie

Crisis in de EU docentenhandleiding

Crisis in de EU docentenhandleiding Crisis in de EU docentenhandleiding In deze les vergelijken leerlingen de economische situatie van verschillende EU-leden met elkaar. Daarbij maken zij gebruik van de interactieve kaart en grafiek Economische

Nadere informatie

Hoe denken scholieren over hun studie, studie-inzet en carrière tussen 2009 en 2017?

Hoe denken scholieren over hun studie, studie-inzet en carrière tussen 2009 en 2017? Qompas is specialist op het gebied van studiekeuze, carrièrekeuze en loopbaanbegeleiding. Aan middelbare scholen (vwo, havo, vmbo) levert Qompas lesmethodes voor de begeleiding van scholieren bij profiel-

Nadere informatie

Handleiding. Geschikte tijd uitvoering jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec

Handleiding. Geschikte tijd uitvoering jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec Handleiding Naam opdracht De horizon in je eigen omgeving Geschikte tijd uitvoering jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec zeer geschikt ongeschikt Benodigde materialen Pen en papier Opdrachtbladen

Nadere informatie

Maatschappijleer

Maatschappijleer Maatschappijleer 2018-2019 Wat doen we dit jaar? Maatschappijleer is een verplicht vak Meestal afgerond (certificaat) in mavo 3 Wel een schoolexamen, géén centraal examen Het schoolexamencijfer + eindcijfer

Nadere informatie

Tevredenheid ouders Roncalli Scholengemeenschap

Tevredenheid ouders Roncalli Scholengemeenschap Tevredenheid ouders 2017-2018 Roncalli Scholengemeenschap Inleiding In dit rapport vindt u de gegevens van het oudertevredenheidonderzoek. U krijgt informatie over de responsaantallen, de gemiddelde tevredenheid

Nadere informatie

DE L CKER PANIEKAANVALLEN

DE L CKER PANIEKAANVALLEN DOCENTENHANDLEIDING DE L CKER PANIEKAANVALLEN Leeftijd: 13-15 jaar, 16-18 jaar Geschikt voor: vmbo, havo en vwo vanaf de eerste klas Vakgebied en kerndoelen: Deze les vindt aansluiting bij vakken Maatschappijleer,

Nadere informatie

Lesbrief Voor de docent Voor de leerling Inhoud Inleiding De Nigeriaanse olie-industrie in beeld Opdracht 1 Aardolie in Nigeria Niveau

Lesbrief Voor de docent Voor de leerling Inhoud Inleiding De Nigeriaanse olie-industrie in beeld Opdracht 1 Aardolie in Nigeria Niveau Voor de docent Inhoud In 214 en 215 maakte de olieprijs in de een vrije val: in juli 214 kostte een vat olie nog ruim 1 dollar, in januari 215 nog maar 47 dollar. De prijs is sindsdien wel weer iets gestegen,

Nadere informatie

PTO Aardrijkskunde

PTO Aardrijkskunde PTO ardrijkskunde 2016-2017 Vereniging voor Protestants-Christelijk Onderwijs te Curaçao Sectie aardrijkskunde r. lbert Schweitzer havo/vwo [meesteradmiraal@gmail.com] Vak: ardrijkskunde Leerjaar: H1 Schooljaar:

Nadere informatie

9 Toets A PO Pluriforme samenleving Inleveren week 46 10% nee

9 Toets A PO Pluriforme samenleving Inleveren week 46 10% nee 2015-2016 Naam vak Maatschappijleer Niveau Mavo geldend voor klas 9 9 Toets A PO Pluriforme samenleving Inleveren week 46 10% nee 9 Toets B Toets Pluriforme samenleving + Criminaliteit 9/trim2/TW2B 20%

Nadere informatie

Wat ik zoek. Wie ben ik. Wat ik vind. Facts

Wat ik zoek. Wie ben ik. Wat ik vind. Facts Ik lees heel veel stripverhalen, vooral de Donald Duck. Daar zitten heel veel uitvindingen in. Niet van die dingen die ontploffen, maar echt handige, nieuwe dingen. Ik zou wel uitvinder willen worden.

Nadere informatie

Examendossier VMBO leerjaar 3 Schooljaar:

Examendossier VMBO leerjaar 3 Schooljaar: Examendossier VMBO leerjaar 3 Schooljaar: 208-209 PTA examenvak: Aardrijkskunde TGL & Tijdsduur herkansbaar 2 3 300 30 302 303 304 305 306 307 308 Arm en rijk Kennistoets H Arm en rijk Toepassingstoets

Nadere informatie

Personeelsonderzoek tankstations - Stationsmanagers

Personeelsonderzoek tankstations - Stationsmanagers Personeelsonderzoek tankstations - Stationsmanagers 1. Geslacht Man 73,3% (148) Vrouw 26,7% (54) answered question 202 skipped question 6 2. Leeftijd 16-25 jaar 4,5% (9) 26-35 jaar 15,8% (32) 36-45 jaar

Nadere informatie

Digitale Geletterdheid. Voor Praktijkonderwijs, VMBO, en HAVO / VWO. Producten en prijzen 2019 DIGIT DIGIT. DigitaleGeletterdheid.

Digitale Geletterdheid. Voor Praktijkonderwijs, VMBO, en HAVO / VWO. Producten en prijzen 2019 DIGIT DIGIT. DigitaleGeletterdheid. Digitale Geletterdheid Voor Praktijkonderwijs, VMBO, en HAVO / VWO Producten en prijzen 2019 DigitaleGeletterdheid.nl 1 Juli 2019 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Digitale geletterdheid in het curriculum...

Nadere informatie

Tabletlicentie - Exact

Tabletlicentie - Exact Tabletlicentie - Exact ISBN Tabletlicentie prijs 2013 incl 25% korting* Getal & Ruimte 10e editie Leerjaar 1 8717927058886 Getal & Ruimte 10e editie leerjaar 1 tabletlicentie 33,70 8717927058893 Getal

Nadere informatie

Criteria. Ervaren op school

Criteria. Ervaren op school Criteria Sector vmbo basis vmbo kader / theoretisch havo / vwo mbo niveau 1-2 mbo niveau 3-4 Fase van de opleiding begin van de opleiding tijdens de opleiding einde van de opleiding Loopbaancompetentie

Nadere informatie

Socialisatie & Seksualiteit

Socialisatie & Seksualiteit levensbeschouwing & maatschappij M A V O 3 katern 5 Socialisatie & Seksualiteit naam cluster maartenscollege groningen / haren MAVO 3 KATERN 5 2010 2011 levensbeschouwing & maatschappij: socialisatie &

Nadere informatie

handleiding plustaak rekenen

handleiding plustaak rekenen handleiding plustaak 6 rekenen Opzet van de taken Deze handleiding bevat per taak aanwijzingen voor de leerkracht voor de begeleiding van de kinderen. De begeleiding kan bestaan uit een korte bespreking

Nadere informatie

Wat vraagt lesgeven met en over ict van leraren? Aanknopingspunten voor professionalisering van leraren in het PO, VO en MBO

Wat vraagt lesgeven met en over ict van leraren? Aanknopingspunten voor professionalisering van leraren in het PO, VO en MBO Wat vraagt lesgeven met en over ict van leraren? Aanknopingspunten voor professionalisering van leraren in het PO, VO en MBO Marjoke Bakker, Rianne Kooi, Marijke Kral, Carolien van Rens & Dana Uerz Leren

Nadere informatie

management & organisatie

management & organisatie Voorlichting management & organisatie vernieuwde tweede fase HAVO/VWO Een nieuw vak in de bovenbouw Ter voorbereiding is een deel van de stof bij het vak economie in de derde klas HAVO /VWO opgenomen.

Nadere informatie

MOTIVATIE INTRODUCTIE

MOTIVATIE INTRODUCTIE BINNENSTEBUITEN 12 MAART 2015, BÈTAPARTNERS Al meer dan 16 jaar een autoriteit op het gebied van jongerencultuur Jaarlijks contact met duizenden jongeren Research, trends, campagnes, lezingen, trainingen

Nadere informatie

PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING VWO

PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING VWO PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING VWO 4 VWO 2016-2017 PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING (PTA) Begripsbepalingen 1.1 Periode Het schooljaar is verdeeld in vier nagenoeg gelijke periodes. De eindexamenklassen

Nadere informatie

Suggestie De opdracht van het werkblad Plaatsen langs de Schelde kan ook als huiswerk opgegeven worden of in zelfstandig werktijd gemaakt worden.

Suggestie De opdracht van het werkblad Plaatsen langs de Schelde kan ook als huiswerk opgegeven worden of in zelfstandig werktijd gemaakt worden. Projectintroductie Les 1 Doel: De leerlingen ontdekken wat zij al weten over de Schelde. Ook ontdekken ze dat er soms andere belangen liggen vanuit deze thema s. Lesduur: 50 minuten Vak(ken): aardrijkskunde

Nadere informatie

DE L CKER DATEN VIA GRINDR

DE L CKER DATEN VIA GRINDR DOCENTENHANDLEIDING DE L CKER DATEN VIA GRINDR Leeftijd: 13-15 jaar, 16-18 jaar Geschikt voor: vmbo, havo en vwo vanaf klas 2 Vakgebied en kerndoelen: Deze les vindt aansluiting bij vakken Maatschappijleer,

Nadere informatie

Het Jongerenpanel B A S I S V O O R B E L E I D. Evert van der Molen. Kübra Ozisik. Oktober

Het Jongerenpanel B A S I S V O O R B E L E I D. Evert van der Molen. Kübra Ozisik. Oktober Het Jongerenpanel Evert van der Molen Oktober 2017 Kübra Ozisik www.os-groningen.nl Inhoud 1.Inleiding... 2 2. Resultaten... 3 2.1 Respons... 3 2.2 Meedenken... 4 2.3 Wonen in Groningen... 4 2.4 Activiteiten

Nadere informatie

Examenprogramma maatschappijwetenschappen havo/vwo

Examenprogramma maatschappijwetenschappen havo/vwo Examenprogramma maatschappijwetenschappen havo/vwo Havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A

Nadere informatie

Dr. Henk Oosterling Erasmus Universiteit Rotterdam Rotterdam Vakmanstad ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten. Connected! De kracht van creativiteit

Dr. Henk Oosterling Erasmus Universiteit Rotterdam Rotterdam Vakmanstad ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten. Connected! De kracht van creativiteit Dr. Henk Oosterling Erasmus Universiteit Rotterdam Rotterdam Vakmanstad ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten Connected! De kracht van creativiteit 1. Kinderen van vandaag zijn de jongeren van morgen. 2. Een

Nadere informatie

HET ERASMUS HAVO/VWO TECHNASIUM. Het Erasmus. Wanted! Nieuwsgierige types

HET ERASMUS HAVO/VWO TECHNASIUM. Het Erasmus. Wanted! Nieuwsgierige types HET ERASMUS HAVO/VWO TECHNASIUM Het Erasmus Wanted! Nieuwsgierige types HET ERASMUS HAVO/VWO Wie kiest voor het Technasium van Het Erasmus, kiest voor Vijf uur per week het vak Onderzoek en Ontwerpen (O&O)

Nadere informatie

Lerarenopleiding Geesteswetenschappen. Masterdag 16 mrt. 2018

Lerarenopleiding Geesteswetenschappen. Masterdag 16 mrt. 2018 Lerarenopleiding Geesteswetenschappen Masterdag 16 mrt. 2018 1 Inhoud Leraar worden? Opleidingstrajecten Curriculum Vakken Praktijk Toelatingseisen en informatie Individuele vragen 2 Waarom zou je leraar

Nadere informatie

Deze portretten zijn te bekijken onder de button Verhalen van Hoop in de app en via digiboard.ikhebhoop.nl.

Deze portretten zijn te bekijken onder de button Verhalen van Hoop in de app en via digiboard.ikhebhoop.nl. VO, ONDERBOUW EN BOVENBOUW Handleiding docent Beste docent, Leuk dat je school meedoet met de Week van de Hoop! Dit jaar staat hoop delen door middel van kunst centraal in het lesprogramma voor het VO.

Nadere informatie

Gebruik woordenboek: Tenzij nadrukkelijk vermeld, is het gebruik van een eendelig woordenboek Nederlands bij de toetsen toegestaan.

Gebruik woordenboek: Tenzij nadrukkelijk vermeld, is het gebruik van een eendelig woordenboek Nederlands bij de toetsen toegestaan. Definitief september 015 Gebruik woordenboek: Tenzij nadrukkelijk vermeld, is het gebruik van een eendelig woordenboek Nederlands bij de en toegestaan. Centraal examenst: De voor het centraal examen te

Nadere informatie