Weten of doen: een fmri-studie naar muziekperceptie bij instrumentalisten
|
|
- Jonas Kok
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Prins Claus Conservatorium Weten of doen: een fmri-studie naar muziekperceptie bij instrumentalisten Onderzoeksconferentie Cultuureducatie en -participatie Robert Harris Utrecht, 24 nov. 2014
2 De Neurowetenschappen......hebben wij daar iets aan?
3 1. leren 2. perceptie 3. onderwijsmethode 4. onderzoeksresultaten 5. conclusies
4 Leren Albany is de hoofdstad van New York.
5 Leren Albany is de hoofdstad van New York. Procedural Declarative (Knowlton & Squire 2000)
6 Leren Albany is de hoofdstad van New York. Doen Weten (Knowlton & Squire 2000)
7 Verschillen anatomisch fysiologisch functioneel
8 Anatomisch Doen frontaal parietaal basale ganglia cerebellum Weten temporale kwab hippocampus (Ullman 2004)
9 Fysiologisch Doen Weten dopamine acetylcholine estrogen (Ullman 2004)
10 Functioneel Doen vaardigheden gewoontes syntax Weten feiten voorvallen associaties (Ullman 2004)
11 Kenmerken Doen geleidelijk automatisch bestendig Weten snel bewust vluchtig (Ullman 2004)
12 leeftijdsafhankelijk Kind leert door te doen. Volwassene kan beide. (Phillips & Sherwin 1992)
13 Doe-perceptie vs. Weet-perceptie (Milner & Goodale 1995)
14 Doe-perceptie vs. Weet-perceptie anatomisch functioneel (Milner & Goodale 1995)
15 Anatomisch Dorsale route Ventrale route (Milner & Goodale 1995)
16 Anatomisch Doe-route Weet-route (Milner & Goodale 1995)
17 Functioneel Doen Weten
18 Doe-perceptie vs. Weet-perceptie uw hand ziet het snel motorisch U ziet het langzaam perceptueel
19 de rol van audio-motor transformaties in de perceptie van muziek Weet-perceptie U ziet het
20 de rol van audio-motor transformaties in de perceptie van muziek Weet-perceptie U ziet het
21 de rol van audio-motor transformaties in de perceptie van muziek Weet-perceptie U ziet het
22 de rol van audio-motor transformaties in de perceptie van muziek Doe-perceptie Uw hand ziet het (Aglioti, de Souza & Goodale 1995)
23 doe-perceptie
24 weet-perceptie b'
25 geïntegreerd doen EN weten b'
26 Is de relatieve bijdrage van de doe- of weet-route afhankelijk van de taak?
27 Fonologische taak Welke twee woorden rijmen? beat zaag lied lood boot voet (Bitan et al. 2005)
28 Fonologische taak Welke twee woorden rijmen? beat zaag lied lood boot voet (Bitan et al. 2005)
29 Fonologische taak Welke twee woorden rijmen? beat zaag lied lood boot voet (Bitan et al. 2005)
30 Orthografische taak Welke twee woorden lijken op elkaar? flat plat pret roze loos boze (Bitan et al. 2005)
31 Orthografische taak Welke twee woorden lijken op elkaar? flat plat pret roze loos boze (Bitan et al. 2005)
32 Orthografische taak Welke twee woorden lijken op elkaar? flat plat pret roze loos boze (Bitan et al. 2005)
33 Is de relatieve bijdrage van de doe- of weet-route afhankelijk van de onderwijsmethode?
34 L2 onderwijs immersion klassikaal onderwijs (Morgan-Short et al. 2012)
35 Muziekonderwijs improvisatie uit een boek
36 Hunch Bij musici die improviseren, zal de doe-route een relatief grotere bijdrage leveren aan de perceptie van muziek.
37 Hypothese Bij musici die improviseren, zal de doe-route een relatief grotere bijdrage leveren aan de perceptie van muziek. fmri studie
38 Doe-route
39 Weet-route
40 Professionals (klassiek) n=12 n=12 wel (improviseren) niet
41
42 Blood Oxygen Level Dependent Respons Linker hemisfeer Rechter hemisfeer
43 Blood Oxygen Level Dependent Respons Linker hemisfeer Rechter hemisfeer
44 Results doe-route Kenmerk improviserende musici: significante activaties in de doe-route. (Harris & de Jong 2014)
45 Results doe-route Kenmerk improviserende musici: significante activaties in de doe-route, vooral in de rechter hemisfeer. (Harris & de Jong 2014)
46 Functies rechter doe-route ruimtelijke aspecten van beweging mentale rotatie ruimtelijke voorstelling van cijfers en berekeningen
47 8 x 8 = = 43 (Dehaene et al. 2003)
48 Muziekfuncties geluidsbron onderscheiden (Cusack 2005) muziektransformaties (Zatorre et al. 2010) transpositie (Foster & Zatorre 2010) toonhoogte omzetten in ruimtelijke coördinaten (Brown et al. 2013)
49 do re mi fa sol la ti ruimte
50 hoge tonen pitch space lage tonen (Pratt 1930; Mudd 1963; Roffler & Butler 1968; Stewart et al. 2004; Rusconi et al. 2005; Lidji et al. 2007; Nishimura et al. 2009; Taylor & Witt 2014)
51 hoge tonen pitch space SMARC (spatial-musical association of response codes) lage tonen (Pratt 1930; Mudd 1963; Roffler & Butler 1968; Stewart et al. 2004; Rusconi et al. 2005; Lidji et al. 2007; Nishimura et al. 2009; Taylor & Witt 2014)
52 feedback klank ruimte beweging
53 feedforward klank ruimte beweging
54 auditieve cortex { { Wel (improviserend) niet-musici { Niet (improviserend)
55 naspelen op het gehoor improviserend nietimproviserend p (gelijk) Pitch 59% 39% Ritme 78% 63% 0.015
56 CONCLUSIES Klassieke gehoortraining (solfège) traint voornamelijk de weet-route. De doe-route kun je trainen door naspelen en improvisatie.
57 PLEIDOOI Terugkeer naar de praktijk van de 18 de eeuw: harmonisatie improvisatie variatie ornamentatie
58 Acknowledgements B.M. de Jong, UMCG Peter van Kranenburg, Meertens Instituut Gratama Stichting, Harlingen Hanzehogeschool Groningen Lifelong Learning in Music Prins Claus Conservatorium
59 Einde
Moved by Music: PhD onderzoek
Moved by Music: PhD onderzoek De cerebrale organisatie van audiomotor-transformaties in muziek Dit proefschrift zal in het openbaar worden verdedigd op 6 februari 2017 om 16.15 uur in de Aula van het Academiegebouw
Nadere informatieDe Hersenen. Historisch Overzicht. Inhoud college de Hersenen WAT IS DE BIJDRAGE VAN 'ONDERWERP X' AAN KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE?
De Hersenen Oriëntatie, september 2002 Esther Wiersinga-Post Inhoud college de Hersenen historisch overzicht (ideeën vanaf 1800) van de video PAUZE neurofysiologie - opbouw van neuronen - actie potentialen
Nadere informatieWelk neuro-anatomisch netwerk ligt aan de basis van lezen en leesproblemen?
Welk neuro-anatomisch netwerk ligt aan de basis van lezen en leesproblemen? Dr. Maaike Vandermosten Prof. Dr. Pol Ghesquière Prof. Dr. Jan Wouters Dyslexia Collaboration KU Leuven (DYSCO) OVERZICHT 1.
Nadere informatieChapter 13. Nederlandse samenvatting. A.R.E. Potgieser
Chapter 13 Nederlandse samenvatting A.R.E. Potgieser Chapter 13 Nederlandse samenvatting Hoofdstuk 1 is een algemene introductie over de premotor cortex met een focus op betrokkenheid van deze gebieden
Nadere informatiehet lerende puberbrein
het lerende puberbrein MRI / fmri onbalans hersenstam of reptielenbrein automatische processen, reflexen, autonoom het limbisch systeem of zoogdierenbrein cortex emotie, gevoel, instinct, primaire behoeften
Nadere informatieDe ziekte van Parkinson is een neurologische ziekte waarbij zenuwcellen in een specifiek deel van de
Rick Helmich Cerebral Reorganization in Parkinson s disease (proefschrift) Nederlandse Samenvatting De ziekte van Parkinson is een neurologische ziekte waarbij zenuwcellen in een specifiek deel van de
Nadere informatieKijk eens in het brein!
Kijk eens in het brein! Hersenen en taal Hersenen als onderzoeksdomein Cognitief proces als onderzoeksdomein bouwstenen, chemie anatomie localisatie functies fasen en verloop cognitief proces neurale representatie
Nadere informatieElektrofysiologische correlaten voor een auditief verwerkingsprobleem bij mensen met dyslexie
Elektrofysiologische correlaten voor een auditief verwerkingsprobleem bij mensen met dyslexie Hanne Poelmans, Heleen Luts, Maaike Vandermosten, Bart Boets, Pol Ghesquière & Jan Wouters ExpORL & Onderzoekseenheid
Nadere informatieinhoud Voorwoord... 11 deel i: neurowetenschappen in taal en taalstoornissen... 17 Hst 1: Historisch overzicht van de afasiologie...
inhoud Voorwoord... 11 deel i: neurowetenschappen in taal en taalstoornissen... 17 Hst 1: Historisch overzicht van de afasiologie... 19 1.1. Historiek vóór 1860... 20 1.2. Broca, Wernicke en Lichtheim
Nadere informatieBio (EEG) feedback. Reflecties vanuit de klinische praktijk. Kannercyclus 09-05-2011 Dr. EWM (Lisette) Verhoeven
Bio (EEG) feedback Reflecties vanuit de klinische praktijk Kannercyclus 09-05-2011 Dr. EWM (Lisette) Verhoeven Neurofeedback -Een vraag uit de spreekkamer- Minimaal 1500 Literatuur 2008 literatuur search
Nadere informatieAnatomische correlaties van neuropsychiatrische symptomen bij dementie
Anatomische correlaties van neuropsychiatrische symptomen bij dementie K.J. Kaland, AIOS klinische geriatrie, Parnassia Groot Haags Geriatrie Referaat 6 februari 2017 Gedragsproblemen bij dementie Behavioral
Nadere informatieDe hersenen. 1. Anatomie en ontwikkeling 2. De grote hersenen
LES 13 De hersenen 1. Anatomie en ontwikkeling 2. De grote hersenen NOTA BENE Moeilijk: Complexe anatomie Gezichtspunten: voor, achter, boven, onder, links, rechts Vele functies Bewust / onbewust autonoom
Nadere informatiePsycho- en neurolinguïstiek van meertaligheid. Gastles Esli Struys EhB, opleidingsonderdeel «Psycholinguïstiek» (Dr. H. Stengers) 29 februari 2012
Psycho- en neurolinguïstiek van meertaligheid Gastles Esli Struys EhB, opleidingsonderdeel «Psycholinguïstiek» (Dr. H. Stengers) 29 februari 2012 Esli Struys -assistent Prof. dr. Piet Van de Craen (VUB)
Nadere informatieThema 2 Activiteit 11 Beat it! 6 Auteur Kristoff Vosters van Radiowaka.be Coördinatie Yves Bondue en Steef Coorevits. Doelen. ET GO!
Thema 2 Activiteit 11 Beat it! Auteur Kristoff Vosters van Radiowaka.be Coördinatie Yves Bondue en Steef Coorevits beweging - drama / muzisch taalgebruik - beeld - muziek - media 2 x 50' Doelen 1 De kinderen
Nadere informatieVisuele informatie voor perceptie in bewegingshandelingen
Visuele informatie voor perceptie in bewegingshandelingen Het algemene doel van het in dit proefschrift gepresenteerde onderzoek was om verder inzicht te krijgen in de rol van visuele informatie in bewegingscontrole
Nadere informatieNEDERLANDSE SAMENVATTING
NEDERLANDSE SAMENVATTING 188 Type 1 Diabetes and the Brain Het is bekend dat diabetes mellitus type 1 als gevolg van hyperglykemie (hoge bloedsuikers) kan leiden tot microangiopathie (schade aan de kleine
Nadere informatieDe grijze massa tussen je oren
De grijze massa tussen je oren Centraal zenuwstelsel: Functies bepaald door de interacties tussen gebieden Koppelen van structuur aan rol in gedrag Dierexperimenten Humaan: Spontane en chirurgische lesies
Nadere informatieAandacht, controle & motoriek Tentamen 2010
Aandacht, controle & motoriek Tentamen 2010 Door psychobio.nl SAMENVATTING 30 meerkeuzevragen en 3 open vragen Vraag 1. Bij welke activiteit worden de motor cortex en de premotor cortex geactiveerd? a.
Nadere informatieTaal en het brein. Neurowetenschappen en taalontwikkeling
Taal en het brein. Neurowetenschappen en taalontwikkeling Deel 1. Geschiedenis van het hersenonderzoek, de architectuur van het brein en de werking van het neuron 2 december 2011, Algemene Taalwetenschap
Nadere informatieSpeaking of Reading. The Role of Basic Auditory and Speech Processing in the Manifestation of Dyslexia in Children at Familial Risk B.E.
Speaking of Reading. The Role of Basic Auditory and Speech Processing in the Manifestation of Dyslexia in Children at Familial Risk B.E. Hakvoort Samenvatting Dyslexie komt voor bij ongeveer 3 tot 10%
Nadere informatieWat kunnen medici van musici leren? Frank van der Heide 19 juni 2019
Wat kunnen medici van musici leren? Frank van der Heide 19 juni 2019 Medici & musici in het verleden Uitvinder van medische percussie Leopold von Auenbrugger (1722-1809) Bevriend met Mozart Opera tekst
Nadere informatieLEERSTOORNISSEN klinische kinderneuropsychologie DR. JOS HENDRIKSEN ONDERWERPEN
LEERSTOORNISSEN klinische kinderneuropsychologie 15 MAART 2017 DR. JOS HENDRIKSEN ONDERWERPEN 1. BOUW: opbouw en architectuur 2. GROEI: Hoe leert ons brein? 3. NEUROCOGNITIE: denkprocessen 4. WAT KAN ER
Nadere informatieVerstoorde bewegingssturing bij de ziekte van Parkinson. Rick Helmich
Verstoorde bewegingssturing bij de ziekte van Parkinson Rick Helmich Agenda Hoe komt een beweging tot stand? Wat gaat er mis bij de ziekte van Parkinson? Hoe compenseren Parkinson patiënten hiervoor? Zitten
Nadere informatieWerkgeheugen bij kinderen met SLI. Indeling presentatie. 1. Inleiding. Brigitte Vugs, 19 maart 2009. 1. Inleiding 2. Theoretische achtergrond
Werkgeheugen bij kinderen met SLI Brigitte Vugs, 19 maart 2009 Indeling presentatie 1. Inleiding 2. Theoretische achtergrond SLI, Geheugen, Werkgeheugen 3. Ontwikkeling werkgeheugen 4. Relatie werkgeheugen
Nadere informatieMethode Een leven lang zingen
Methode Een leven lang zingen Een gezonde en natuurlijk Zingen staat centraal De methode gaat in al zijn onderdelen uit van het kinderlied. De meeste aandacht zal tijdens de lessen dan ook uitgaan naar
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Samenvatting Nederlandse samenvatting Oorsuizen zit tussen de oren Tussen de oren Behalve fysiek tastbaar weefsel zoals bot, vloeistof en hersenen zit er veel meer tussen de oren, althans zo leert een
Nadere informatieVerdeling vakinhoud leerlijn muziek groep 1-8
Verdeling vakinhoud leerlijn muziek groep 1-8 Definities Puls: in de maat (in een vierkwartsmaat 1,2,3,4 en in een driekwartsmaat 1,2,3) Afterbeat: Op de beat speel je op de tellen 1 en 3 van de maat,
Nadere informatieDIDACTISCH LESMATERIAAL & DIDACTISCH TIPS TOOLBOX
DIDACTISCH LESMATERIAAL & DIDACTISCH TIPS TOOLBOX Musix rond Vier weverkens LES 1: (bijlagen 1,2 > deze kunnen ev. Via smartboard worden geprojecteerd ) Viva voce aanleren 1 ste strofe Vier weverkens (Kaderen
Nadere informatieDe ziekte van Parkinson (ZvP) is een progressieve aandoening van de hersenen
Samenvatting 125 126 SAMENVATTING De ziekte van Parkinson (ZvP) is een progressieve aandoening van de hersenen waarbij zenuwcellen in de middenhersenen, die de neurotransmitter dopamine produceren, afsterven.
Nadere informatieNederlandse samenvatting. De invloed van illusies op visueelmotorische
De invloed van illusies op visueelmotorische informatieverwerking 115 Terwijl je deze tekst leest, maken je ogen snelle sprongen van woord naar woord. Deze snelle oogbewegingen, saccades genoemd, gebruik
Nadere informatieNederlandse samenvatting Borderline-persoonlijkheidsstoornis (BPS) is een ernstige psychische stoornis, die vaak voorkomt bij mensen met een
Nederlandse samenvatting Borderline-persoonlijkheidsstoornis (BPS) is een ernstige psychische stoornis, die vaak voorkomt bij mensen met een voorgeschiedenis van interpersoonlijk trauma, zoals kindermishandeling
Nadere informatieNeurale overlap geschreven en gesproken taal. Maaike Vandermosten
Neurale overlap geschreven en gesproken taal Maaike Vandermosten LAW symposium, 22 september 2017 Gesproken taal en lezen Evolutie Ontwikkeling Semantics (meaning) BOOK Orthography (letter strings) Phonology
Nadere informatieHarmonie in Gedrag De maatschappelijke en pedagogische betekenis van muziek
Conferentie Harmonie in Gedrag De maatschappelijke en pedagogische betekenis van muziek Vrijdag 6 oktober 2006 Haagse Hogeschool Conferentie Harmonie in Gedrag. De maatschappelijke en pedagogische betekenis
Nadere informatieHOORTRAINING HOREN TUSSEN DE OREN. Train het centrale hoorvermogen voor betere luistervaardigheid in alledaagse omstandigheden.
HOORTRAINING HOREN TUSSEN DE OREN Train het centrale hoorvermogen voor betere luistervaardigheid in alledaagse omstandigheden Rob Drullman 18 & 20 mei 2019 AuDidakt Audicienscongres 1 Inhoud Waarom hoortraining?
Nadere informatieOefen het lied Do-re-mi
Lesbrief 1. UIT DE VIDEO Oefen het lied Do-re-mi Muzikale activiteit: Zingen Moeilijkheidsgraad: Tijdsduur: 5 10 minuten minuten Voorbereidingstijd: 5 10 minuten minuten Benodigdheden: karaokeband (hier
Nadere informatieSamenvatting. Over het gebruik van visuele informatie in het reiken bij baby s
Samenvatting Over het gebruik van visuele informatie in het reiken bij baby s 166 Het doel van dit proefschrift was inzicht te krijgen in de vroege ontwikkeling van het gebruik van visuele informatie voor
Nadere informatieWerkhouding in de klas : meer dan alleen maar concentratie. Fabienne De Boeck Jeugdarts Gent, 18 januari 2018
Werkhouding in de klas : meer dan alleen maar concentratie Fabienne De Boeck Jeugdarts Gent, 18 januari 2018 THEORETISCH KADER : ONTWIKKELING / RIJPING VH BREIN Intro: Ontwikkeling / rijping van het brein
Nadere informatieGeleide improvisatie & compositie. door Sven Van den Wyngaert, januari 2016
Geleide improvisatie & compositie door Sven Van den Wyngaert, januari 2016 ZING VORM SPEEL PROBEER ONDERZOEK GEBRUIK CONTEXT BEPAAL GRENZEN BEPERK HET MATERIAAL CREËER KANSEN DIFFERENTIEER GEEF FEEDBACK
Nadere informatieHet (talen)lerende brein Een inleiding op neuroplasticiteit, tweetaligheid en cognitieve controle
Een inleiding op neuroplasticiteit, tweetaligheid en cognitieve controle Esli Struys, Piet Van de Craen, Eva Migom, MURE, CLIN, Vrije Universiteit Brussel 11 mei 2010, Wetenschapskaravaan 31-5-2010 1 Enkele
Nadere informatieSummary in Dutch / Nederlandse Samenvatting
Summary in Dutch / Nederlandse Samenvatting 2 In dit proefschrift wordt met behulp van radiologische technieken de veroudering van de hersenen bestudeerd. Hierbij wordt in het bijzonder aandacht besteed
Nadere informatieUit: Patient Care, neuropsychiatrie & gedragsneurologie, april 2004
Uit: Patient Care, neuropsychiatrie & gedragsneurologie, april 2004 Het muzikale brein Dr. E. Baeck, Afdelingshoofd neurologie Algemeen Centrumziekenhuis Antwerpen, campus Stuivenberg. Bewerking: K. Arts,
Nadere informatieInhoud 1 Functionele anatomie 13 2 Mentale basisfuncties 33
Inhoud 1 Functionele anatomie 13 1.1 Inleiding 13 1.2 Zenuwweefsel 13 1.2.1 Neuronen 13 1.2.2 Actiepotentialen en neurotransmitters 14 1.2.3 Grijze en witte stof 15 1.3 Globale bouw van het zenuwstelsel
Nadere informatieRegie over eigen leerproces? In het nieuws. Hersenweetjes. PET, MEG en MRI. Ouderavond Mariscollege d.d. 27 maart 2017
Introductie brein Voorwaarden voor leren Tips om het leren te ondersteunen Ouderavond Mariscollege d.d. 27 maart 2017 Workshops: Gameverslaving Alcohol/drugs Social media Praten met je puber Invloed van
Nadere informatiesample G = sol Let op volgende zaken:
Inhoud 1. de toonladder van do 4 2. de intervallen 9 3. de wondere wereld der drieklanken 11 4. diatonische harmonie 14 5. pentatonieken 18 6. de wonderbaarlijke geschiedenis van I, IV en V 22 7. wat kan
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/31633 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Kant, Anne Marie van der Title: Neural correlates of vocal learning in songbirds
Nadere informatie15 SEPTEMBER LEERSTOORNISSEN klinische kinderneuropsychologie. Dr. Jos Hendriksen klinisch psycholoog/ klinisch neuropsycholoog
15 SEPTEMBER 2016 LEERSTOORNISSEN klinische kinderneuropsychologie Dr. Jos Hendriksen klinisch psycholoog/ klinisch neuropsycholoog INLEIDING CENTRUM NEUROLOGISCHE LEER- EN ONTWIKKELINGSSTOORNISSEN Spierziekten
Nadere informatieVerwerking van echte en geïmpliceerde beweging
Verwerking van echte en geïmpliceerde beweging (Nederlandse samenvatting) Wanneer we een foto van een persoon zien, herkennen de meeste van ons of de persoon op de foto rende terwijl de foto gemaakt werd
Nadere informatieSelectieve geheugenstabilisatie door reactivatie tijdens diepe slaap
Het interactieve brein in slaap Symposium over Slaap en Slaapstoornissen 12 oktober 2012 Selectieve geheugenstabilisatie door reactivatie tijdens diepe slaap Drs. Eelco van Dongen Donders Instituut voor
Nadere informatieBreincentraal leren: van hersenonderzoek naar klaslokaal. Lucia M. Talamini UvA
Breincentraal leren: van hersenonderzoek naar klaslokaal Lucia M. Talamini UvA Onderwerpen 1. Intro Geheugen en het brein 2. Factoren die leren en geheugen bevorderen 3. Multimodaal leren 4. Aansluiten
Nadere informatieKom op, Maarten, je moet naar school! Moeder geeft haar jongen een duwtje. Even later loopt Maarten door de straten van Mansfeld. Dat is de stad waar
6 Het is een jongen! Blij kijkt vader Hans Luther naar zijn zoon. De kleine jongen ligt tevreden bij zijn moeder in de armen. Het is 10 november. Buiten is het koud, maar binnen is het warm. Dat is goed
Nadere informatieVerschijnselen. Objectief. Casi. Dr. Ronny Boey
CIOOS Opleiding Specialisatie Stotteren 2012-13 Verschijnselen Dr. Ronny Boey 1 Objectief Diepgaande kennis over vloeiend spreken en stotteren verwerven op gebied van de fenomenen en processen. Dit is
Nadere informatieOptimale ontwikkeling prenatale fase tot en met zes jaar
Optimale ontwikkeling prenatale fase tot en met zes jaar Naast het muzikale ontwikkelingsgebied (waarneming van, ontwikkeling van het muzikaal geheugen, enzovoort) is tevens zichtbaar welke muzikale gedragsvorm
Nadere informatieSOCIALE PRIKKELNAVIGATIE BIJ ASS. Dr. Marcia Goddard Project Manager YoungCapital
SOCIALE PRIKKELNAVIGATIE BIJ ASS Dr. Marcia Goddard Project Manager R&D @ YoungCapital ONS SOCIALE BREIN ONS SOCIALE BREIN ONS SOCIALE BREIN DE AMANDELKERNEN Essentieel voor sociale prikkelverwerking
Nadere informatieEvert Bisschop Boele, 6 oktober 2016
Onderzoeksgroep Kunsteducatie Hanzehogeschool Groningen Naar een onderzoeksprogramma Curious Minds - Kunsteducatie Evert Bisschop Boele, 6 oktober 2016 Hanzehogeschool Groningen - 28.000 studenten - 18
Nadere informatieInternal and external modulation of parieto-premotor circuitry in voluntary motor control Beudel, Martijn
University of Groningen Internal and external modulation of parieto-premotor circuitry in voluntary motor control Beudel, Martijn IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's
Nadere informatieMeer muziek in de klas: een biologisch perspectief
Meer muziek in de klas: een biologisch perspectief Robert Harris Liber amicorum Peter Mak 1 november 2015 Abstract Meer muziek in de klas: een biologisch perspectief Bij het bepalen van leerdoelen voor
Nadere informatieTalking Heads: De Anatomie van de Taal. Rik Vandenberghe K.U. Leuven Dienst Neurologie, UZ Gasthuisberg
Talking Heads: De Anatomie van de Taal Rik Vandenberghe K.U. Leuven Dienst Neurologie, UZ Gasthuisberg 1 Voor 1810 Vicq d Azyr, Traité d Anatomie et Physiology 1786 Diderot et d Alembert, Encyclopedia,
Nadere informatieArdi Roelofs Taalpsychologische benadering van spraaktaalstoornissen: Rol van executieve functies. TaalStaal 9 november
Ardi Roelofs Taalpsychologische benadering van spraaktaalstoornissen: Rol van executieve functies TaalStaal 9 november 2012 16.20-16.50 Waar zit de taalknobbel? mediaal Gebied van Wernicke Executieve functies
Nadere informatieVisie. Pianist / Docent / Componist
Visie Mijn muzieklessen zijn gericht op het op een toegankelijke manier ontwikkelen van een breed aantal vaardigheden op muziekgebied. Belangrijk hierbij is dat je altijd begrijpt wat je aan het doen bent.
Nadere informatieRichtlijn kinderen: elke dag minstens 60 minuten matig-intensief bewegen
SLIM DOOR GYM EEN STUDIE NAAR DE EFFECTEN VAN TWEE TYPEN BEWEGINGSONDERWIJS OP FITHEID, MOTORIEK, COGNITIEVE FUNCTIES, SCHOOLPRESTATIES EN HERSENSTRUCTUUR- EN FUNCTIE Irene van der Fels 1 Namens: A. Meijer
Nadere informatieHet lerend vermogen van mensen met een dementie dr. Danielle Boelen
Het lerend vermogen van mensen met een dementie dr. Danielle Boelen UMC St Radboud, Medische Psychologie Revalidatiecentrum St. Maartenskliniek Mevrouw Jansen: 83 jaar, sinds 1 jaar ziekte van Alzheimer
Nadere informatieJEUGDMUZIEKSCHOOL HANS DIRKEN. MEDEDELINGEN le grellelei berchem
JEUGDMUZIEKSCHOOL HANS DIRKEN MEDEDELINGEN le grellelei 10 2600 berchem www.halewynstichting.be 1 8 9 Jeugdmuziekschool Omschrijving van de doelstellingen hoofddoelstelling Jeugdmuziekschool Hans Dirken
Nadere informatiePsycho- en Neurolinguïstiek: een inleiding
Psycho- en Neurolinguïstiek: een inleiding 13 december 2011 Algemene TaalWetenschap 14-12-2011 1 Esli Struys -assistent Piet Van de Craen -onderzoek in de experimentele neurolinguïstiek -breinontwikkeling
Nadere informatieRol in leren en geheugen en veranderingen die optreden bij de ziekte van Alzheimer
NEDERLANDSE SAMENVATTING CINGULAIRE NETWERKEN Rol in leren en geheugen en veranderingen die optreden bij de ziekte van Alzheimer 157 Achtergrond Dementie is een aandoening die gepaard gaat met een achteruitgang
Nadere informatieMentale representaties in het dorsale en ventrale pad
Mentale representaties in het dorsale en ventrale pad Bachelorthese & Onderzoeksvoorstel Cas Rodrigo Universiteit van Amsterdam Studentnummer: 0467375 Begeleider: drs. S. van Gaal Abstract Het dorsale
Nadere informatieDepressie op latere leeftijd, kenmerken van de hersenen en ECT respons.
NEDERLANDSTALIGE SAMENVATTING Nederlandstalige samenvatting Depressie op latere leeftijd, kenmerken van de hersenen en ECT respons. Inleiding Wereldwijd neemt het aantal mensen met een leeftijd ouder dan
Nadere informatieNederlandse samenvatting proefschrift Renée Walhout. Veranderingen in de hersenen bij Amyotrofische Laterale Sclerose
Nederlandse samenvatting proefschrift Veranderingen in de hersenen bij Amyotrofische Laterale Sclerose Cerebral changes in Amyotrophic Lateral Sclerosis, 5 september 2017, UMC Utrecht Inleiding Amyotrofische
Nadere informatieMuziek is als geluiden heel mooi door elkaar gaan (Amira, 5 jaar)
Muziek is als geluiden heel mooi door elkaar gaan (Amira, 5 jaar) Onderzoek naar muziekonderwijs dat aansluit bij het beeld van het competente kind Presentatie: Melissa Bremmer en Annemieke Huisingh Lectoraat
Nadere informatieInhoudstafel DEEL 1: THEORIE EN TECHNIEK
Inhoudstafel DEEL 1: THEORIE EN TECHNIEK 1. Wat heb je nodig 2. De onderdelen van de gitaar 3. De houding 4. De vier steunpunten 5. De 6 snaren en hun kleuren 6. De 6 snaren en hun noten 7. Kaartjes knippen:
Nadere informatieNeurowetenschappen, taal en het onderwijs: Een verstandshuwelijk?
Neurowetenschappen, taal en het onderwijs: Een verstandshuwelijk? Esli Struys, CLIN, VUB Seminarie VLOR, 25 oktober 2012 30-10-2012 1 Overzicht -Mind, Brain, Language & Education (MBLE): mogelijkheden,
Nadere informatieAudioFitness Dagboek. Naam en geboortedatum
AudioFitness Dagboek Naam en geboortedatum 1 2 Basis van de training Oren en hersenen Horen doen we niet alleen met onze oren, maar vooral tussen de oren in onze hersenen. Alle informatie die onze oren
Nadere informatieIlse van Tilborg Klinisch neuropsycholoog. met dank voor bijdrage dia s van prof. Roy Kessels
Ilse van Tilborg Klinisch neuropsycholoog met dank voor bijdrage dia s van prof. Roy Kessels Geheugen en leren Vormen van geheugen en leren Training opzetten Casus Vragen Dementie Leren? Leren = Het opnemen,
Nadere informatie18-4-2013. Werkgeheugen en executieve functies. Opzet presentatie. 1. Executieve functies. 1. Executieve functies. 1. Werkgeheugen. 1.
Opzet presentatie Werkgeheugen en executieve functies Wat moeten we ermee in de klinische praktijk? 1. Werkgeheugen en executieve functies werkgeheugen en executieve functies 12 april 2013 Brigitte Vugs
Nadere informatieď ď ď Ľ ť ď ť á ď ŕ í ŕ ď ť ŕť ť Ú ŕ í ď Ú é í éé Ľ í ť éé ŕ ď í ď í ŕ Ú Ť ť ť ť Ť ť ď í í ď ť Ô Ô í í ť éé í í ď Ť Ľ ď ď ď ť ď í ť ď ď ď í ŕ ŕ ŕ í ť á ť ť Ĺ ď ŕ ď á ť ď ď í ŕ ť ď ď ŕ ť ŕ ťí ď č Ô Ľ ŕ
Nadere informatieKrachtig leren, cognitief
Krachtig leren, cognitief neurowetenschappelijk benaderd. Tinne Van Camp, Lijne Vloeberghs, Pieter Tijtgat, Els Dammekens, Christophe Lafosse en Bert Desmedt Probleemstelling: Bevestigen, verrijken of
Nadere informatieTaal en het brein Neurowetenschappen en taalontwikkeling
Taal en het brein Neurowetenschappen en taalontwikkeling Deel 2. Interactie en hersenorganisatie 9 december 2011, Algemene TaalWetenschap 9-12-2011 1 Neuronale organisatie motorische en sensorische cortex
Nadere informatieDe neurobiologische basis van leren lezen en dyslexie
De neurobiologische basis van leren lezen en dyslexie ONL congres juni 2011 Anniek Vaessen Literacy and Numeracy group Universiteit Maastricht Lezen en spellen in onze maatschappij LEZEN EN SPELLEN: -school/opleiding
Nadere informatieWaarom kijkt iedereen boos? Vergelijkend onderzoek van de hersenen van mensen met een depressie
Waarom kijkt iedereen boos? Vergelijkend onderzoek van de hersenen van mensen met een depressie Jojanneke is een studente van 24 jaar en kampt al een tijdje met depressieve klachten. Het valt haar huis-
Nadere informatieINHOUDSOPGAVE. Schema open dag 2-3. Algemene informatie 4. Klassiek 5-7. Directie HaFaBra en Koor 8. Jazz Docent Muziek 11 CMS 12
INHOUDSOPGAVE pagina Schema open dag 2-3 Algemene informatie 4 Klassiek 5-7 Directie HaFaBra en Koor 8 Jazz 9-10 Docent Muziek 11 CMS 12 Plattegrond PCC 13-15 Meeloopdag 16-1 - Schema open dag Welkom op
Nadere informatieLesvoorbereiding Bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs
Lesvoorbereiding Bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs Naam Stijn Convents Cluster Muzikale opvoeding - Godsdienst Groep 17 Academiejaar Bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs Kattenberg
Nadere informatieMuziekvakexamens 2015
Muziekvakexamens 2015 Algemene Onderwijsleer Donderdag 4 juni Tijdstip: 14.00-15.30 uur Naam: Woonplaats: Advies: - Vult u uw naam in op het voorblad en het eerste blad, de overige bladen graag voorzien
Nadere informatieWorkshop Hersentumoren en veranderingen in emotie, karakter and cognitie
Workshop Hersentumoren en veranderingen in emotie, karakter and cognitie Natasja Janssen en Hanneke Zwinkels Verpleegkundig specialisten Neuro-Oncologie Introductie Veranderingen in karakter, emotie en
Nadere informatieMotorisch leren bij Parkinson
Motorisch leren bij Parkinson Esther Molenaar Msc. Docent Geriatriefysiotherapie Opleiding Master fysiotherapie Instituut voor Bewegingsstudies Onderzoeker Lectoraat Innovatie van Beweegzorg Hogeschool
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting Het begrijpen van cognitieve heterogeniteit bijde ziekte van Parkinson: Een benadering met behulp van beeldvormend onderzoek De ziekte van Parkinson (ZvP) is een chronische, progressieve
Nadere informatieKijken met je hersenen
Kijken met je hersenen Prof. Johan Wagemans Laboratorium voor Experimentele Psychologie, KU Leuven Welkom Goed geslapen? Hersenen goed uitgerust? Ogen en oren goed gewassen? Vijf zintuigen? Wat we doen
Nadere informatieHoofdstuk 4: Geheugen
Geheugen bestaat uit geheugenstelsels, elk met hun eigen neuro-anatomisch substraat. Casus patiënt H.M.: Op 9-jarige leeftijd hoofdtrauma met posttraumatische epilepsie Therapieresistent en functioneel
Nadere informatieMasterclass Science. Masterclass Science TBL
Masterclass Science Masterclass Science TBL Tijdens de masterclass Science leer je ontwerpen, bouwen, innoveren, onderzoeken, programmeren, presenteren en wetenschappelijk verslagleggen. Vaak doe je dit
Nadere informatie22-9-2014. Nieuwe MRI technieken in dementie diagnostiek Aad van der Lugt. Dementie MR imaging. Dementie Conventionele MR imaging
Nieuwe MI technieken in dementie diagnostiek Aad van der ugt Dementie M imaging MI > CT MI is geindiceerd tijdens diagnostische work-up Conventionele M imaging (Parelsnoer protocol) T1w (3D) FAI / T2w
Nadere informatieZelfstudie Hoofdstuk 4: Geheugen
1. PERCEPTUAL LEARNING Perceptueel leren = leren herkennen van dingen: nieuwe stimuli variaties of veranderingen in gekende stimuli bepaalde stimuli die gevonden worden in bepaalde locaties of contexten,
Nadere informatieFonemisch Bewustzijn
Fonemisch Bewustzijn Ellen van der Veen Welkom en Agenda 1. Introductie 2. Fonemisch Bewustzijn 3. Vragen en praktijkervaringen Doelstellingen van vandaag 1. De deelnemers kennen de begrippen taalbewustzijn,
Nadere informatieStaat alles in het brein vast?
7 maart 2009 Staat alles in het brein vast? Rob van der Lubbe, GW-CPE Universiteit Twente Sheet 1 Goedemorgen allemaal. Welkom bij de lezing Staat alles vast in het brein?. Allereerst wil ik Toine van
Nadere informatieBrein Centraal leren. geheugentraining - bewegingsstrategieën
Brein Centraal leren geheugentraining - bewegingsstrategieën Onze hersenen Opgebouwd uit zenuwcellen/neuronen (100mld) Neuronen verbinden via transmitters Meer onderlinge activiteit => sterkere verbindingen
Nadere informatieResearch Institute of Child Development and Education Over oude en nieuwe oorzaken van dyslexie
Research Institute of Child Development and Education Over oude en nieuwe oorzaken van dyslexie Peter F. de Jong Brussel, Juni 2014 Overzicht Belang van kennis over oorzaken Belangrijkste oorzaken Enkele
Nadere informatieDe Improvisatieles: Wat, Hoe en Waarom zo?
De Improvisatieles: Wat, Hoe en Waarom zo? Een verkennend onderzoek Melissa Bremmer (Lectoraat Kunst- en cultuureducatie AHK) Esther Schopman (Lectoraat Kunsteducatie ArtEZ) Utrecht, 23 juni 2011 Inhoud
Nadere informatieH G Z O - C O N G R E S L O E S S T R I J B O S C H & J O E S V. D. W I E L
Brein in het onderwijs Sprookjes bestaan niet... H G Z O - C O N G R E S L O E S S T R I J B O S C H & J O E S V. D. W I E L Of toch wel? Inhoud Anatomie 5 breinprincipes Brein-feiten en fabels Voorstellen
Nadere informatieSonny Rollins denkt van niet
SPELEN VANUIT JE HART tips voor muzikanten FLOOR WITTINK Inhoud 1. Inleiding 3 2. Je onbewuste en spelen vanuit je hart 5 3. Luisteren naar muziek 10 4. Muzikaal of niet muzikaal 14 5. Hoe creatief ben
Nadere informatieCitation for published version (APA): Peters, B. D. (2010). Diffusion tensor imaging in the early phase of schizophrenia
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Diffusion tensor imaging in the early phase of schizophrenia Peters, B.D. Link to publication Citation for published version (APA): Peters, B. D. (2010). Diffusion
Nadere informatieIntacte maar minder toegankelijke fonologische representaties in dyslexie?
Intacte maar minder toegankelijke fonologische representaties in dyslexie? Evidentie via hersendecodering en connectiviteitsanalyse Bart Boets KU Leuven I.s.m. H. Op de Beeck, M. Vandermosten, S. Scott,
Nadere informatiea p p e n d i x Nederlandstalige samenvatting
a p p e n d i x B Nederlandstalige samenvatting 110 De hippocampus en de aangrenzende parahippocampale hersenschors zijn hersengebieden die intensief worden onderzocht, met name voor hun rol bij het geheugen.
Nadere informatieTaalverwerking in relatie tot geheugen
Taalverwerking in relatie tot geheugen Van fundamenteel onderzoek naar klinische toepassing Vitória Piai Radboud University, Donders Centre for Cognition Radboud University Medical Center, Department of
Nadere informatie