Chapter 13. Nederlandse samenvatting. A.R.E. Potgieser
|
|
- Theophiel Eilander
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Chapter 13 Nederlandse samenvatting A.R.E. Potgieser
2 Chapter 13 Nederlandse samenvatting Hoofdstuk 1 is een algemene introductie over de premotor cortex met een focus op betrokkenheid van deze gebieden bij het schrijven, omdat veel experimenten in dit proefschrift betrekking hebben op specifieke motore aspecten van schrijven. De premotor cortex heeft een belangrijke rol in de uiteindelijke integratie van taak-gerelateerde informatie en het doorgeven van deze informatie naar de primaire motor cortex. Premotor gebieden kunnen de motore output beïnvloeden door middel van directe interacties met het ruggenmerg. Binnen de premotor cortex kan een onderverdeling gemaakt worden in de ventrale premotor cortex (PMv), dorsale premotor cortex (PMd) en supplementary motor area (SMA). Deze premotore gebieden verschillen in connectiviteit met andere gebieden en in functionele specialisatie. Verstoring van premotor cortex functie kan ontstaan door een lokale laesie in de premotor cortex zelf of door een laesie in gebieden die disconnectie veroorzaken binnen hetzelfde functionele netwerk. Een andere oorzaak is een verstoorde premotor cortex functie door een verminderde input vanuit basale ganglia-thalame loops, zoals bij de ziekte van Parkinson (PD). Dit proefschrift was gericht op verschillende aspecten van premotor cortex functie. Hiervoor is eerst onderzoek gedaan bij gezonde individuen en daarna bij patiënten met PD en patiënten met een tumor waarbij de functie van de premotor cortex aangedaan is. In Hoofdstuk 2 onderzochten we arm- en handbewegingen tijdens schrijven met de linker en rechter hand bij dertig gezonde rechtshandige proefpersonen. Een kwantitatieve beschrijving van proximale en distale bewegingen liet een significant verschil zien in de bijdragen van deze bewegingen bij het schrijven met links ten opzichte van rechts. Rechtshandige proefpersonen maakten nagenoeg alleen gebruik van distale armbewegingen tijdens het schrijven met rechts, terwijl een combinatie van proximale en distale bewegingen gebruikt werd bij het schrijven met de linker hand. Dit was consistent met onze hypothese die volgde uit pilot observaties. Deze gedifferentieerde betrokkenheid van proximale en distale bewegingen tijdens schrijven wijst op een verschil in lateralisatie van cerebrale organisatie van beweging en een mogelijke relatie met taal. De voornamelijk distale bewegingen tijdens het schrijven met rechts weerspiegelen mogelijk een functionele dominantie van de linker PMv. Activiteit in de linker PMv zorgt er mogelijk voor dat taal tot uiting gebracht wordt in schrijfbewegingen. Het gebruik van meer proximale bewegingen tijdens het schrijven met links is mogelijk een weerspiegeling van dominantie van de PMd voor motore aansturing in de rechter hemisfeer, wat ook gezien wordt bij meer algemene ruimtelijke visuomotore transformaties zoals tijdens het reiken naar een object. Hoofdstuk 3 is een verdere uitwerking van de hypothese van gedifferentieerde PMd en PMv betrokkenheid tijdens schrijven, die volgde uit Hoofdstuk 2. Met functionele MRI (fmri) onderzochten we verdelingen van cerebrale activatie tijdens schrijven met rechts en links bij rechtshandige proefpersonen, met tikken als motore controle taak. We voegden een hogere orde motore controle taak toe, waarbij proefpersonen simpele geometrische figuren moesten tekenen om het schrijf-specifieke karakter van gedifferentieerde PMd en PMv betrokkenheid te onderbouwen. Deze controle taken maakten het mogelijk om te onderzoeken of schrijven in de hersenen gerepresenteerd wordt als unieke taal-gerelateerde handeling. Vijf gebieden in de linker hemisfeer waren specifiek betrokken bij schrijven; de antero-inferieure delen van zowel de PMv als PMd, het gebied van Broca, het posterieure deel van de linker gyrus temporalis medius (mtg) en de pre-sma. Activatie van de superior pariëtale cortex was niet schrijf-specifiek, omdat dit gebied ook sterk betrokken was bij het tekenen. De linker PMv 188
3 Nederlandse samenvatting was sterker betrokken bij het schrijven met rechts dan de rechter PMv bij het schrijven met de linker hand, terwijl dit niet het geval was bij het tekenen. De dominante rol van de linker PMv tijdens schrijven is consistent met het idee dat dit gebied een nauwe relatie heeft met het gebied van Broca, waardoor het zorgt voor integratie van motore functies met het frontale taalcircuit, ongeacht met welke hand geschreven wordt. Rechter PMd activatie was alleen zichtbaar gedurende schrijven met de linker hand en is betrokken bij ruimtelijke visuomotore transformaties in de rechter hemisfeer. We onderscheidden drie netwerken die betrokken zijn bij het schrijven en integreerden dit met bestaande taalmodellen. In Hoofdstuk 4 hadden we de hypothese dat de rechter PMd meer sensore informatie ontvangt uit de contralaterale hemisfeer dan de linker PMd uit de rechter hemisfeer. Daarom maakten we DTI scans bij zestien gezonde proefpersonen. Een groepsvergelijking van gehele hersenconnectiviteit met behulp van probabilistische tractografie liet inderdaad zien dat de rechter PMd sterkere verbindingen heeft met contralaterale occipito-pariëtale gebieden en in mindere mate ook met ipsilaterale occipito-pariëtale gebieden dan de linker PMd. De linker PMd had sterkere verbindingen met de contralaterale prefrontale hersenkwab en ipsilaterale anterieure pariëtale cortex en PMv, wat mogelijk van belang is in de voorbereiding van fijne, nauwkeurige bewegingen. Het patroon van verbindingen van de PMd onderbouwt een dominante rol van de rechter PMd tijdens visuomotore transformaties om doelgerichte bewegingen voor te bereiden. Hoofdstuk 5 beschrijft een voxel-based morphometry (VBM) studie waarbij een groot aantal patiënten met PD vergeleken zijn met gezonde controles. Een verstoorde premotor cortex functie kan ontstaan door een verminderde input vanuit basale ganglia-thalame loops. Daarom onderzochten we of een regionaal verminderde corticale functie bij PD, in het bijzonder in de SMA, niet alleen veroorzaakt wordt door verminderde activatie vanuit de basale ganglia, maar dat anatomische veranderingen optreden in de cortex. Langdurige hypo-activatie van de cortex door subcorticale structuren leidt mogelijk tot corticale atrofie. Daarom voerden we een retrospectieve analyse uit van 3 T MRI beelden bij 87 gezonde controles en 77 PD patiënten. De variatie in ziekteduur maakte het mogelijk om grijze stof volume afnames te onderzoeken gedurende ziekte progressie. In tegenstelling tot onze verwachting, vonden we geen volume afname van grijze stof in motore gebieden zoals de SMA. Mogelijk treedt er atrofie op in deze gebieden in latere stadia van de ziekte. Bij de PD patiënten was er initieel anterieure temporale atrofie, zich verspreidend naar occipito-temporale en posterior pariëtale gebieden gedurende het beloop van de ziekte. Dit patroon van atrofie is consistent met en benadrukt de vroege aanwezigheid van niet-motore symptomen bij PD patiënten. In Hoofdstuk 6 onderzochten we het effect van visuele feedback op de grootte van schrijven bij PD patiënten. We hadden de hypothese dat patiënten groter schrijven zonder visuele feedback vergeleken met controle proefpersonen. Vijfentwintig niet-tremor dominante PD patiënten zonder cognitieve dysfunctie en vijfentwintig leeftijd gematchte controles schreven een zin met en zonder visuele feedback. Zowel PD patiënten als controles schreven groter zonder visuele feedback. Er leek een tendens te zijn dat patiënten kleiner schrijven, maar dit was niet significant. We zagen geen decrement in grootte gedurende het schrijven bij de patiënten. Er waren geen verschillen in horizontale en verticale grootte van schrijven tussen de groepen. Groter schrijven zonder visuele feedback was dus een algemene eigenschap zonder verschillen tussen patiënten en controles. Mogelijk zijn er afwijkingen in de inschatting van
4 Chapter 13 grootte bij specifieke PD subgroepen. Vanwege de aanwezigheid van micrografie bij PD patiënten en de eerder beschreven versterkte invloed van externe stimuli, hebben we hier verder onderzoek naar gedaan. Hoofdstuk 7 beschrijft een fmri experiment bij rechtshandige gezonde proefpersonen waarin we de cerebrale mechanismen onderzochten die betrokken zijn bij motore en visuele aspecten van het inschatten van grootte. Dit inschatten van grootte is bijvoorbeeld van belang in het schatten van de afstand tot grijpbare objecten. Hiervoor gebruikten we een fmri visuomotor paradigma, waarbij proefpersonen elementaire figuren moesten kopiëren zonder visuele feedback. Perceptuele en motore componenten in het omgaan met congruentie en incongruentie in groottes van getekende en gepresenteerde figuren werden gedissocieerd. Hierdoor konden we verschillende eigenschappen van grootte tijdens visuomotore controle onderscheiden. Het bleek dat vooral de rechter inferior pariëtale cortex en dorsolaterale prefrontale cortex (dlpfc) betrokken waren bij het oplossen van visuomotore incongruentie; het matchen van motore en visuele coördinaten op een intern referentie systeem. Daarnaast waren pre-sma / dorsal anterior cingulate cortex (dacc) en anterior insula in de rechter hemisfeer geactiveerd bij incongruentie. Deze gebieden zijn betrokken bij verschillende cognitieve functies zoals aandacht, maar ook onderdrukking van cognitieve processen. De linker PMv was actief tijdens het tekenen van verschillende groottes, ongeachte congruentie of incongruentie, wat onderschrijft dat grootte een basale parameter is in visuomotore controle. Laterale occipitale cortex (LOC) activatie specifiek gerelateerd aan een constante grootte van tekenen gaf inzicht in het neuronale belang van de perceptie van object grootte in de context van de omgevende ruimte. Hoofdstuk 8 is een theoretisch overzichtsartikel waarin we aan de hand van patiënten met het SMA syndroom de motore functie van de SMA bediscussieerden. We hebben laesie studies geïntegreerd met neuroimaging studies en de overeenkomsten tussen het SMA syndroom en schijnbaar ongerelateerde aandoeningen zoals PD en tics zijn besproken. De integratie van deze vergelijkingen en het feit dat het enige restverschijnsel na herstel van het SMA syndroom een verstoring is van bimanuele alternerende bewegingen leert iets over de functie van de SMA. We stellen voor dat beide SMA s een tonische interhemisferale balans onderhouden, zowel betrokken bij de initiatie als inhibitie van bewegingen. Hoofdstuk 9 geeft een recent overzicht over de huidige rol van DTI tijdens hersentumor chirurgie. Een algemene introductie over de techniek werd gevolgd door een kritische beschouwing van technische beperkingen. We bespraken zowel beperkingen als mogelijke voordelen van de techniek. We denken dat DTI een veelbelovende techniek kan zijn voor preen intra-operatieve navigatie, hoewel er veel beperkingen en valkuilen geassocieerd zijn met deze techniek en er duidelijk verdere technische verbetering, standaardisatie en validatie moet plaatsvinden. Het kan aanvullende anatomische informatie verschaffen om te ondersteunen in een maximale tumor resectie zonder toename van morbiditeit, maar deze informatie dient geïnterpreteerd te worden in combinatie met andere bevindingen. De conclusie was dat DTI een rol heeft in de multimodale navigatie, vooral samen met de huidige gouden standaard van directe elektrische stimulatie. In Hoofdstuk 10 hebben we een pilot klinische studie uitgevoerd met DTI bij patiënten met tumoren in de linker hemisfeer. Pre- en postoperatieve DTI scans zijn gemaakt bij vier 190
5 Nederlandse samenvatting patiënten en vijf grote witte stof banen zijn getrackt met behulp van commercieel beschikbare klinische software. De banen zijn visueel geclassificeerd als normaal, in nauwe relatie met de tumor met mogelijke verplaatsing, verplaatst of verstoord, waarbij de gezonde hemisfeer als controle diende. In deze praktische studie benadrukten we belangrijke beperkingen van de techniek. De interpretatie van de afgebeelde banen was moeilijk vanwege de mogelijkheid van vals-negatieve en vals-positieve banen, terwijl er veel andere factoren waren die invloed kunnen hebben op de tractografie. DTI is niettemin mogelijk van waarde in de bepaling van de optimale benadering naar een tumor en voor een snellere intra-operatieve identificatie van witte stof banen. Hoofdstuk 11 is een algemene discussie van dit proefschrift
6
De ziekte van Parkinson (ZvP) is een progressieve aandoening van de hersenen
Samenvatting 125 126 SAMENVATTING De ziekte van Parkinson (ZvP) is een progressieve aandoening van de hersenen waarbij zenuwcellen in de middenhersenen, die de neurotransmitter dopamine produceren, afsterven.
Nadere informatieDe ziekte van Parkinson is een neurologische ziekte waarbij zenuwcellen in een specifiek deel van de
Rick Helmich Cerebral Reorganization in Parkinson s disease (proefschrift) Nederlandse Samenvatting De ziekte van Parkinson is een neurologische ziekte waarbij zenuwcellen in een specifiek deel van de
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/20126 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Dumas, Eve Marie Title: Huntington s disease : functional and structural biomarkers
Nadere informatieRol in leren en geheugen en veranderingen die optreden bij de ziekte van Alzheimer
NEDERLANDSE SAMENVATTING CINGULAIRE NETWERKEN Rol in leren en geheugen en veranderingen die optreden bij de ziekte van Alzheimer 157 Achtergrond Dementie is een aandoening die gepaard gaat met een achteruitgang
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting HET BEGRIJPEN VAN COGNITIEVE ACHTERUITGANG BIJ MULTIPLE SCLEROSE Met focus op de thalamus, de hippocampus en de dorsolaterale prefrontale cortex Wereldwijd lijden ongeveer 2.3
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Samenvatting Nederlandse samenvatting Oorsuizen zit tussen de oren Tussen de oren Behalve fysiek tastbaar weefsel zoals bot, vloeistof en hersenen zit er veel meer tussen de oren, althans zo leert een
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 203 Nederlandse samenvatting Wittere grijstinten Klinische relevantie van afwijkingen in de grijze stof in multipele sclerose, zoals afgebeeld met MRI Multipele sclerose (MS) is
Nadere informatieNederlandse samenvatting proefschrift Renée Walhout. Veranderingen in de hersenen bij Amyotrofische Laterale Sclerose
Nederlandse samenvatting proefschrift Veranderingen in de hersenen bij Amyotrofische Laterale Sclerose Cerebral changes in Amyotrophic Lateral Sclerosis, 5 september 2017, UMC Utrecht Inleiding Amyotrofische
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/32078 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Pannekoek, Nienke Title: Using novel imaging approaches in affective disorders
Nadere informatieNEDERLANDSE SAMENVATTING
NEDERLANDSE SAMENVATTING 188 Type 1 Diabetes and the Brain Het is bekend dat diabetes mellitus type 1 als gevolg van hyperglykemie (hoge bloedsuikers) kan leiden tot microangiopathie (schade aan de kleine
Nadere informatieNederlandse Samenvatting. Nederlandse samenvatting Lateralisatie en schizofrenie
Nederlandse samenvatting Lateralisatie en schizofrenie 255 256 De twee hersenhelften, de hemisferen, van het menselijke brein verschillen zowel in vorm als in functie. In sommige hersenfuncties, zoals
Nadere informatieNederlandse samenvatting
5 Nederlandse samenvatting FUNCTIONELE EN PERFUSIE MRI BIJ DEMENTIE Dementie kan worden veroorzaakt door een groot aantal verschillende ziekten. De ziekte van Alzheimer is de meest voorkomende neurodegeneratieve
Nadere informatieIntegratie van functionele en moleculaire beeldvorming bij de ziekte van Alzheimer
Integratie van functionele en moleculaire beeldvorming bij de ziekte van Alzheimer Achtergrond De ziekte van Alzheimer De ziekte van Alzheimer (Alzheimer s disease - AD) is een neurodegeneratieve ziekte
Nadere informatieNederlandse samenvatting Borderline-persoonlijkheidsstoornis (BPS) is een ernstige psychische stoornis, die vaak voorkomt bij mensen met een
Nederlandse samenvatting Borderline-persoonlijkheidsstoornis (BPS) is een ernstige psychische stoornis, die vaak voorkomt bij mensen met een voorgeschiedenis van interpersoonlijk trauma, zoals kindermishandeling
Nadere informatieBij epilepsiechirurgie streeft men naar complete verwijdering of disconnectie van de epileptogene zone met behoud van eloquente hersengebieden. Het do
Samenvatting Bij epilepsiechirurgie streeft men naar complete verwijdering of disconnectie van de epileptogene zone met behoud van eloquente hersengebieden. Het doel is immers om de aanvallen te stoppen
Nadere informatieNederlandse Samenvatting
Introductie Hersenen sturen onze bewegingen aan. De aansturing van een spier tijdens een beweging verloopt via de motorische gebieden in onze hersenen (primaire motorcortex en secundaire motorgebieden)
Nadere informatieWaarom kijkt iedereen boos? Vergelijkend onderzoek van de hersenen van mensen met een depressie
Waarom kijkt iedereen boos? Vergelijkend onderzoek van de hersenen van mensen met een depressie Jojanneke is een studente van 24 jaar en kampt al een tijdje met depressieve klachten. Het valt haar huis-
Nadere informatieNederlandse samenvatting. De invloed van illusies op visueelmotorische
De invloed van illusies op visueelmotorische informatieverwerking 115 Terwijl je deze tekst leest, maken je ogen snelle sprongen van woord naar woord. Deze snelle oogbewegingen, saccades genoemd, gebruik
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting GENETISCHE EN RADIOLOGISCHE MARKERS VOOR DE PROGNOSE EN DIAGNOSE VAN MULTIPLE SCLEROSE Multiple Sclerose (MS) is een aandoening van het centrale zenuwstelsel (hersenen en ruggenmerg)
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/45136 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Werff, S.J.A. van der Title: The stressed brain - discovering the neural pathways
Nadere informatieDepressie op latere leeftijd, kenmerken van de hersenen en ECT respons.
NEDERLANDSTALIGE SAMENVATTING Nederlandstalige samenvatting Depressie op latere leeftijd, kenmerken van de hersenen en ECT respons. Inleiding Wereldwijd neemt het aantal mensen met een leeftijd ouder dan
Nadere informatieHOOFDSTUK 2 Intermanuele transfereffecten in volwassenen
Samenvatting 166 HOOFDSTUK 1 Introductie Na een armamputatie wordt vaak, om functionaliteit te behouden, een prothese voorgeschreven. Echter, 30% van de voorgeschreven protheses wordt niet gebruikt. 1-4
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/20120 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Bogaard, Simon Johannes Adrianus van den Title: Huntington's disease : quantifying
Nadere informatieInternal and external modulation of parieto-premotor circuitry in voluntary motor control Beudel, Martijn
University of Groningen Internal and external modulation of parieto-premotor circuitry in voluntary motor control Beudel, Martijn IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Het doel van dit proefschrift was om te onderzoeken of klinische verschijnselen (fysieke beperkingen en cognitieve stoornissen) bij MS verklaard konden worden door verstoring van functionele hersenennetwerken
Nadere informatieNeuroanatomical changes in patients with loss of visual function Prins, Doety
Neuroanatomical changes in patients with loss of visual function Prins, Doety IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check
Nadere informatieHersenontwikkeling tijdens adolescentie
Hersenontwikkeling tijdens adolescentie Een longitudinale tweelingstudie naar de ontwikkeling van hersenstructuur en de relatie met hormoonspiegels en intelligentie ALGEMENE INTRODUCTIE Adolescentie is
Nadere informatieAnatomische correlaties van neuropsychiatrische symptomen bij dementie
Anatomische correlaties van neuropsychiatrische symptomen bij dementie K.J. Kaland, AIOS klinische geriatrie, Parnassia Groot Haags Geriatrie Referaat 6 februari 2017 Gedragsproblemen bij dementie Behavioral
Nadere informatieSamenvatting en Conclusies
Samenvatting en Conclusies De adolescentie is een fascinerende levensfase. In een relatief korte periode, ongeveer tussen het tiende en twintigste levensjaar, veranderen kinderen langzaam maar zeker in
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting Het begrijpen van cognitieve heterogeniteit bijde ziekte van Parkinson: Een benadering met behulp van beeldvormend onderzoek De ziekte van Parkinson (ZvP) is een chronische, progressieve
Nadere informatieChallenges of brain imaging in psychiatry: understanding brain structure and function in schizophrenia da Silva Alves, F.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Challenges of brain imaging in psychiatry: understanding brain structure and function in schizophrenia da Silva Alves, F. Link to publication Citation for published
Nadere informatieVerstoorde bewegingssturing bij de ziekte van Parkinson. Rick Helmich
Verstoorde bewegingssturing bij de ziekte van Parkinson Rick Helmich Agenda Hoe komt een beweging tot stand? Wat gaat er mis bij de ziekte van Parkinson? Hoe compenseren Parkinson patiënten hiervoor? Zitten
Nadere informatieDe ziekte van Alzheimer is een neurodegeneratieve aandoening en de meest voorkomende
Nederlandse samenvatting Ontsteking bij de ziekte van Alzheimer in vivo kwantificatie Achtergrond De ziekte van Alzheimer is een neurodegeneratieve aandoening en de meest voorkomende vorm van dementie.
Nadere informatieSAMENVATTING. Schiemanck_totaal_v4.indd 133 06-03-2007 10:13:56
SAMENVATTING Schiemanck_totaal_v4.indd 133 06-03-2007 10:13:56 Schiemanck_totaal_v4.indd 134 06-03-2007 10:13:56 Samenvatting in het Nederlands Beroerte (Cerebro Vasculair Accident; CVA) is een veel voorkomende
Nadere informatieDe Hersenen. Historisch Overzicht. Inhoud college de Hersenen WAT IS DE BIJDRAGE VAN 'ONDERWERP X' AAN KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE?
De Hersenen Oriëntatie, september 2002 Esther Wiersinga-Post Inhoud college de Hersenen historisch overzicht (ideeën vanaf 1800) van de video PAUZE neurofysiologie - opbouw van neuronen - actie potentialen
Nadere informatieVisuele informatie voor perceptie in bewegingshandelingen
Visuele informatie voor perceptie in bewegingshandelingen Het algemene doel van het in dit proefschrift gepresenteerde onderzoek was om verder inzicht te krijgen in de rol van visuele informatie in bewegingscontrole
Nadere informatieNederlandse samenvatting. Verschillende vormen van het visuele korte termijn geheugen en de interactie met aandacht
Nederlandse samenvatting Verschillende vormen van het visuele korte termijn geheugen en de interactie met aandacht 222 Elke keer dat je naar iets of iemand op zoek bent, bijvoorbeeld wanneer je op een
Nadere informatieNederlandse samenvatting. Genetische & omgevingsrisicofactoren. Compulsieve symptomen: Beïnvloeden zij het brein op dezelfde manier?
Genetische & omgevingsrisicofactoren voor Obsessieve- Compulsieve symptomen: Beïnvloeden zij het brein op dezelfde manier? 181 182 Obsessieve-compulsieve (OC) symptomen worden gekenmerkt door terugkerende,
Nadere informatieA Rewarding View on the Mouse Visual Cortex. Effects of Associative Learning and Cortical State on Early Visual Processing in the Brain P.M.
A Rewarding View on the Mouse Visual Cortex. Effects of Associative Learning and Cortical State on Early Visual Processing in the Brain P.M. Goltstein Proefschrift samenvatting in het Nederlands. Geschreven
Nadere informatieAandacht, controle & motoriek Tentamen 2010
Aandacht, controle & motoriek Tentamen 2010 Door psychobio.nl SAMENVATTING 30 meerkeuzevragen en 3 open vragen Vraag 1. Bij welke activiteit worden de motor cortex en de premotor cortex geactiveerd? a.
Nadere informatieNederlandse Samenvatting
Nederlandse Samenvatting 11 Chapter 11 Traumatisch hersenletsel is de meest voorkomende oorzaak van hersenletsel in onze samenleving. Naar schatting komt traumatisch hersenletsel jaarlijks voor in 235
Nadere informatieSamenvatting. Over het gebruik van visuele informatie in het reiken bij baby s
Samenvatting Over het gebruik van visuele informatie in het reiken bij baby s 166 Het doel van dit proefschrift was inzicht te krijgen in de vroege ontwikkeling van het gebruik van visuele informatie voor
Nadere informatieDutch Summary DUTCH SUMMARY
DUTCH SUMMARY Ieder organisme is uitgerust met een aangeboren systeem dat adaptief om moet kunnen gaan met situaties die onze fysieke en psychologische gesteldheid bedreigen. Zulke situaties worden ook
Nadere informatieNederlandse samenva ng
Nederlandse samenva ng Vast In Een Cirkel: hersenscanonderzoek naar cognitieve controle in de obsessievecompulsieve stoornis. De obsessieve-compulsieve stoornis (OCD) is een invaliderend psychiatrisch
Nadere informatieGrowing into a different brain
221 Nederlandse samenvatting 221 Nederlandse samenvatting Groeiend in een ander brein: de uitkomsten van vroeggeboorte op schoolleeftijd De doelen van dit proefschrift waren om 1) het inzicht te vergroten
Nadere informatieSummary in dutch / Nederlandse samenvatting
Summary in dutch / Nederlandse samenvatting 115 Van diagnose tot prognose Multiple sclerose (MS) is een chronische progressieve auto-immuum ziekte met onbekende origine die word gekarakteriseerd door laesies
Nadere informatieNEDERLANDSE SAMENVATTING DUTCH SUMMARY
NEDERLANDSE SAMENVATTING DUTCH SUMMARY Introductie De ziekte van Parkinson werd als eerste beschreven door James Parkinson in 1817. Inmiddels is er veel onderzoek gedaan naar de ziekte van Parkinson, maar
Nadere informatieAmyotrofische laterale sclerose (ALS) is een progressieve neuromusculaire ziekte
ALS IMPRINTS ON THE BRAIN LINKED TO THE CONNECTOME Proefschrift Ruben Schmidt UMC Utrecht Hersencentrum Nederlandse samenvatting ALS afdrukken op het brein gelinkt aan het connectoom Amyotrofische laterale
Nadere informatiehoofdstuk 4 & 7 hoofdstuk 3 & 6 hoofdstuk 2 hoofdstuk 5 Hoofdstuk 2 tot en met 5 hoofdstuk 6 en 7 hoofdstuk 2 hoofdstuk 3 hoofdstuk
Samenvatting De Lokomat is een apparaat dat bestaat uit een tredmolen, een harnas voor lichaamsgewichtondersteuning en twee robot armen die de benen van neurologische patiënten kunnen begeleiden tijdens
Nadere informatieHet (talen)lerende brein Een inleiding op neuroplasticiteit, tweetaligheid en cognitieve controle
Een inleiding op neuroplasticiteit, tweetaligheid en cognitieve controle Esli Struys, Piet Van de Craen, Eva Migom, MURE, CLIN, Vrije Universiteit Brussel 11 mei 2010, Wetenschapskaravaan 31-5-2010 1 Enkele
Nadere informatienederlandse Samenvatting
nederlandse Samenvatting 167 Nederlandse samenvatting Dutch summary Inleiding Het is bekend dat complexe mentale vaardigheden zich ontwikkelen tot laat in de adolescentie (Bunge en Crone, 2009; Diamond,
Nadere informatieIk zie, ik zie wat jij niet ziet
NEDERLANDSE SAMENVATTING Ik zie, ik zie wat jij niet ziet Visuele hallucinaties en dementie bij de ziekte van Parkinson: een zoektocht naar neuropsychologische, neuroradiologische en neuropathologische
Nadere informatieHoofdstuk 1 en 2 bestaan uit de inleiding en de beschrijving van de onderzoeksdoelen.
Chapter 9 Nederlandse samenvatting 148 CHAPTER 9 De kans dat een kind kanker overleeft, is de laatste decennia sterk gegroeid. Tot in de jaren zestig van de vorige eeuw was kinderkanker meestal fataal,
Nadere informatieNeuro-imaging bij bipolaire stoornissen: een overzicht
Neuro-imaging bij bipolaire stoornissen: een overzicht Max de Leeuw, psychiater en senior onderzoeker GGZ Rivierduinen/LUMC KenBiS, 17 juni 2016 Leiden Inhoud Emotieverwerking Werkgeheugen Beloning Eerstegraads
Nadere informatieNetworks of Action Control S. Jahfari
Networks of Action Control S. Jahfari . Networks of Action Control Sara Jahfari NEDERLANDSE SAMENVATTING Dagelijks stappen velen van ons op de fiets of in de auto, om in de drukke ochtendspits op weg te
Nadere informatieSniffing out Parkinson s disease. Samenvatting
Samenvatting 139 Samenvatting De eerste beschrijving van een reukstoornis bij de ziekte van Parkinson (ZvP) dateert uit 1975. Sindsdien is het duidelijk geworden dat Parkinson-patiënten reukstoornissen
Nadere informatieNeurocognitive Processes and the Prediction of Addictive Behaviors in Late Adolescence O. Korucuoğlu
Neurocognitive Processes and the Prediction of Addictive Behaviors in Late Adolescence O. Korucuoğlu Nederlandse Samenvatting De adolescentie is levensfase waarin de neiging om nieuwe ervaringen op te
Nadere informatieSam envatting en conclusies T E N
Sam envatting en conclusies T E N Samenvatting en conclusies Samenvatting en conclusies Sinds de zeventigerjaren van de vorige eeuw zijn families beschreven met dominant overervende herseninfarcten,dementie
Nadere informatieOp het scherp van de snede
Op het scherp van de snede Naam: Arnaud Vincent Functie: Neurochirurg, ErasmusMC, Rotterdam Neurochirugie Inleiding/geschiedenis functies hersenen methoden/techniek operaties In de hersenen: GLIOMEN Rondom
Nadere informatieSAMENVATTING 183 SAMENVATTING
SAMENVATTING 183 SAMENVATTING Vermoeidheid is een alledaagse ervaring. Wanneer vermoeidheid een lange tijd aanhoudt kan dit voor problemen zorgen. Geneeskundestudenten zien we als relatief kwetsbaar als
Nadere informatiea p p e n d i x Nederlandstalige samenvatting
a p p e n d i x B Nederlandstalige samenvatting 110 De hippocampus en de aangrenzende parahippocampale hersenschors zijn hersengebieden die intensief worden onderzocht, met name voor hun rol bij het geheugen.
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 137 138 Het ontrafelen van de klinische fenotypen van dementie op jonge leeftijd In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, komt dementie ook op jonge leeftijd voor. De diagnose
Nadere informatieTalking Heads: De Anatomie van de Taal Rik Vandenberghe. Inleiding: Taalprocessen hebben een plaats in de hersenen
Talking Heads: De Anatomie van de Taal Rik Vandenberghe Inleiding: Taalprocessen hebben een plaats in de hersenen De hypothese van het equipotentialisme, die stelt dat de hersenen op hun geheel instaan
Nadere informatieChapter 9. Nederlandse samenvatting
Chapter 9 Nederlandse samenvatting 155 CHAPTER 9 Inleiding De obsessieve-compulsieve stoornis (OCS) en het syndroom van Gilles de la Tourette (GTS) zijn beiden neuropsychiatrische ziektebeelden die vaak
Nadere informatieNederlandse Samenvatting. Chapter 5
Nederlandse Samenvatting Chapter 5 Chapter 5 Waarde van MRI scans voor voorspelling van invaliditeit in patiënten met Multipele Sclerose Multipele Sclerose (MS) is een relatief vaak voorkomende ziekte
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/53164 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Andela, C.D. Title: Understanding clinical outcome in patients with pituitary
Nadere informatieWelk neuro-anatomisch netwerk ligt aan de basis van lezen en leesproblemen?
Welk neuro-anatomisch netwerk ligt aan de basis van lezen en leesproblemen? Dr. Maaike Vandermosten Prof. Dr. Pol Ghesquière Prof. Dr. Jan Wouters Dyslexia Collaboration KU Leuven (DYSCO) OVERZICHT 1.
Nadere informatieHERORDENING VAN FUNCTIES NA HERSENINFARCT: CONSEQUENTIES VOOR THERAPIE? 1. Functionele beeldvorming (fmri) 2. Consequenties voor therapie?
HERORDENING VAN FUNCTIES NA HERSENINFARCT: CONSEQUENTIES VOOR THERAPIE? 1. Functionele beeldvorming (fmri) 2. Consequenties voor therapie? 3. Tractografie (DTI): 2 wegen 4. Consequenties voor therapie?
Nadere informatieTaal in context. Autisme. Autisme. Overzicht Neurobiological insights into language comprehension in autism: Context matters
Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder
Nadere informatieSamenvatting g ttin a v n e m a S
Samenvatting Samenvatting Sam envatting Samenvatting Veroudering is een onvermijdelijk biologisch proces dat na de geboorte begint en onomkeerbaar doorgaat tot aan de dood. In tegensteling tot wat algemeen
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/21710 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Buurma, Aletta Title: On the pathology of preeclampsia : genetic variants, complement
Nadere informatieHET BALANCERENDE BREIN - NETWERK VERSCHUIVINGEN EN COGNITIEVE ACHTERUITGANG BIJ MS
Chapter 6 HET BALANCERENDE BREIN - NETWERK VERSCHUIVINGEN EN COGNITIEVE ACHTERUITGANG BIJ MS Over multiple sclerosis Multiple sclerose (MS) is een progressieve, inflammatoire en neurodegeneratieve aandoening
Nadere informatieAandacht, controle & motoriek Tentamen 2012
Aandacht, controle & motoriek Tentamen 2012 Door psychobio.nl SAMENVATTING 27 meerkeuzevragen, 3 open vragen en 1 bonusvraag Vraag 1. Welke uitspraak over EEG/MEG is waar? a. De neurale bron van EEG-signalen
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/32213 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Schel, Margot Antoinette Title: Free won't : neurobiological bases of the development
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting nelleke tolboom binnenwerk aangepast.indd 161 28-12-2009 09:42:54 nelleke tolboom binnenwerk aangepast.indd 162 28-12-2009 09:42:54 Beeldvorming van Alzheimerpathologie in vivo:
Nadere informatieSOCIALE PRIKKELNAVIGATIE BIJ ASS. Dr. Marcia Goddard Project Manager YoungCapital
SOCIALE PRIKKELNAVIGATIE BIJ ASS Dr. Marcia Goddard Project Manager R&D @ YoungCapital ONS SOCIALE BREIN ONS SOCIALE BREIN ONS SOCIALE BREIN DE AMANDELKERNEN Essentieel voor sociale prikkelverwerking
Nadere informatieCervical dystonia Vries, Paulien Maria de
Cervical dystonia Vries, Paulien Maria de IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below. Document
Nadere informatieSamenvatting (Summary in Dutch)
Samenvatting (Summary in Dutch) Samenvatting (Summary in Dutch) Een goede hand functie is van belang voor interactie met onze omgeving. Vanaf het moment dat we opstaan, tot we s avonds weer naar bed gaan,
Nadere informatieCover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/22544 holds various files of this Leiden University dissertation
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/22544 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Speksnijder, Niels Title: Determinants of psychosis vulnerability : focus on MEF2
Nadere informatieCognitieve functiestoornissen bij schizofrenie
Hallucinaties zijn een merkwaardig psychologisch verschijnsel. Het betreft een vorm van sensorisch bedrog, die bij patiënten met schizofrenie het dagelijks functioneren belemmert en de kwaliteit van leven
Nadere informatieSummary in Dutch (samenvatting in het Nederlands)
Summary in Dutch (samenvatting in het Nederlands) Het hoofddoel van dit proefschrift was om de diagnostische en voorspellende waarde van MRI bevindingen van hypoxisch-ischemische hersen schade te bestuderen
Nadere informatieWeten of doen: een fmri-studie naar muziekperceptie bij instrumentalisten
Prins Claus Conservatorium Weten of doen: een fmri-studie naar muziekperceptie bij instrumentalisten Onderzoeksconferentie Cultuureducatie en -participatie Robert Harris Utrecht, 24 nov. 2014 De Neurowetenschappen......hebben
Nadere informatiecìååíáçåéäé=jojäééäçîçêãáåö=î~å=çé=üéêëéåéå=j= âäáåáëåüé=íçéé~ëëáåö=äáà=üéêëéåíìãçêéå=j= êééêççìåééêä~~êüéáç=î~å=ãçíçêåçêíéñ=~åíáî~íáé
cìååíáçåéäé=jojäééäçîçêãáåö=î~å=çé=üéêëéåéå=j= âäáåáëåüé=íçéé~ëëáåö=äáà=üéêëéåíìãçêéå=j= êééêççìåééêä~~êüéáç=î~å=ãçíçêåçêíéñ=~åíáî~íáé jáéâé=j~êíéåë éêçãçíçê=w aêk=g~å=s^kabsbkkb mêçñk=çêk=j~êáé=s^kabopqbbk
Nadere informatieSamenvatting Chapter 2 128
et al. [55] vond zelfs dat embryonale stamcellen van de muis bewerkt konden worden om te kunnen differentieren naar folliculaire cellen van de schildklier, in vitro te genereren naar functioneel schildklierweefsel,
Nadere informatieDoelstelling: nagaan in hoeverre er verschillen optreden in de hersenactiviteit door het gebruik van de ChromaGen filters van de Xlens.
Antwerpen, juni 2011 Kwantitatieve EEG analyses lezen met/zonder Xlens. Doelstelling: nagaan in hoeverre er verschillen optreden in de hersenactiviteit door het gebruik van de ChromaGen filters van de
Nadere informatie22-9-2014. Nieuwe MRI technieken in dementie diagnostiek Aad van der Lugt. Dementie MR imaging. Dementie Conventionele MR imaging
Nieuwe MI technieken in dementie diagnostiek Aad van der ugt Dementie M imaging MI > CT MI is geindiceerd tijdens diagnostische work-up Conventionele M imaging (Parelsnoer protocol) T1w (3D) FAI / T2w
Nadere informatieJe gaat het pas zien als je het doorhebt. (Johan Cruijff)
Je gaat het pas zien als je het doorhebt. (Johan Cruijff) Chapter 6 NEDERLANDSE SAMENVATTING Nederlandse Samenvatting 6 Nederlandse samenvatting Multiple sclerose (MS) is een neuro-inflammatoire en neurodegeneratieve
Nadere informatieNederlandse samenvatting Visualiseren van patronen van weefselverlies - Naar een beter onderscheid tussen verschillende vormen van dementie
Nederlandse samenvatting Visualiseren van patronen van weefselverlies - Naar een beter onderscheid tussen verschillende vormen van dementie Dementie is een verzamelnaam voor verschillende ziektes. De bekendste
Nadere informatieHet begrijpen van heterogeniteit binnen de ziekte van Alzheimer: een neurofysiologisch
Het begrijpen van heterogeniteit binnen de ziekte van Alzheimer: een neurofysiologisch perspectief Inleiding De ziekte van Alzheimer wordt gezien als een typische ziekte van de oudere leeftijd, echter
Nadere informatieHet HSP brein in Beeld
HSP Brein in Beeld Diepgaande informatieverwerking Het HSP brein in Beeld Diepgaande informatieverwerking 1. Subtiele details opmerken 2. Grote geheel zien 3. Afstemming op informatie uit het lichaam 4.
Nadere informatieCitation for published version (APA): Huijser, C. (2011). Neuroimaging studies in pediatric obsessive compulsive disorder
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Neuroimaging studies in pediatric obsessive compulsive disorder Huijser, C. Link to publication Citation for published version (APA): Huijser, C. (2011). Neuroimaging
Nadere informatieSummary in Dutch / Nederlandse Samenvatting
Summary in Dutch / Nederlandse Samenvatting 2 In dit proefschrift wordt met behulp van radiologische technieken de veroudering van de hersenen bestudeerd. Hierbij wordt in het bijzonder aandacht besteed
Nadere informatiehoofdstuk 2 Hoofdstuk 3
Samenvatting Foetale houding en gedrag zijn het resultaat van een interactie tussen foetale (neuromotorische) ontwikkeling en intra-uteriene omgevingsinvloeden. Het is bekend dat veranderingen in intra-uteriene
Nadere informatieAandacht, controle & motoriek Tentamen 2011
Aandacht, controle & motoriek Tentamen 2011 Door psychobio.nl SAMENVATTING 30 meerkeuzevragen, 3 open vragen en 1 bonusvraag Vraag 1. Selectieve aandacht (of top-down aandacht) heeft een paar eigenschappen:
Nadere informatieNederlandse samenvatting GABAerge neurotransmissie in de prefrontale cortex
Nederlandse samenvatting GABAerge neurotransmissie in de prefrontale cortex De prefrontale cortex (PFC) is een hersengebied betrokken bij cognitieve functies als planning, attentie en het maken van beslissingen.
Nadere informatieNeuro-imaging of visual field defects Boucard, Christine
Neuro-imaging of visual field defects Boucard, Christine IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version
Nadere informatieUniversity of Groningen. Adaptation after mild traumatic brain injury van der Horn, Harm
University of Groningen Adaptation after mild traumatic brain injury van der Horn, Harm IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it.
Nadere informatiehoofdstuk 3 Hoofdstuk 5
Samenvatting Patiënten met een vernauwing of afsluiting van de voorste halsslagader lopen een verhoogd risico op het krijgen van een herseninfarct, ook wel cerebrale ischemische beroerte genoemd. Hierdoor
Nadere informatieSamenvatting. Exploratieve bewegingen in haptische waarneming. Deel I: de precisie van haptische waarneming
Exploratieve bewegingen in haptische waarneming Haptische waarneming is de vorm van actieve tastwaarneming waarbij de waarnemer de eigenschappen van een object waarneemt door het object met zijn of haar
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/49241 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Kepinska, O. Title: The neurobiology of individual differences in grammar learning
Nadere informatie