LEVENSLOOPMONITOR PROTOCOL

Transcriptie

1 LEVENSLOOPMONITOR PROTOCOL Het KAIRO project is mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van ESF-Equal.

2 Inhoud 1. Inleiding 2. Procesbewaking 3. Stappenplan 4. Overzicht gegevensverzameling 5. Onderzoeksinstrumenten 6. Contactgegevens 2

3 Protocol Levensloopmonitor KAIRO 1. Inleiding In dit protocol wordt de procedure beschreven voor het verzamelen van de benodigde gegevens in het kader van de levensloopmonitor van het Onderwijs Behandel Programma KAIRO. De dataverzameling vindt plaats op bij de onderwijs- en behandelinstelling. De dataverzameling valt onder verantwoordelijkheid van de deelnemende locaties. De verzamelde data worden ingevoerd in de database BergOp (Prakticon), De dataverzameling sluit aan bij het reguliere proces van deelnemersevaluaties. Uitkomsten van de dataverzameling kunnen zodoende direct benut worden bij deelnemersbesprekingen. 2. Procesbewaking De functie van procesbewaking wordt neergelegd bij de behandelinstelling. 3

4 3. Stappenplan Op deze en volgende bladzijden worden nu per meetmoment de te nemen stappen in het onderzoek beschreven. Aanvang Onderwijs- en Behandelprogramma (Voorbereiding op roc) Fase Centrale aanmelding Actie 1. Invoer administratieve gegevens van jongere en gezin in BergOp Voorbereidingsfase start (T0) voorafgaand Week 1 Bij start KAIRO Week 2 Week 2 2. Instructie medewerkers gebruik vragenlijsten 3. Secretariaat deelt VGFO, SDQ-O en CBSA uit aan medewerkers behandeling 4. Meegeven VGFO en SDQ-O aan ouders 5. Invullen CBSA door jongere 6. Controleren of lijsten retour zijn; eventueel rappel 7. Invoeren VGFO, SDQ-O en CBSA in BergOp 8. Profielen vragenlijsten printen en naar behandelcoördinator sturen Voorbereidingsfase afsluiting (T1) Week 9 Week 9 Actie 9. Secretariaat deelt VGFO, SDQ-O, CBSA en Thermometer uit 10. Meegeven VGFO en SDQ-O en Thermometer aan ouders. Invullen CBSA en Thermometer door jongere. Invullen SDQ-L en LCP 13. Controleren of lijsten retour zijn; eventueel rappel Week Invoeren lijsten in BergOp 15. Profielen vragenlijsten printen en naar behandelcoördinator sturen Week Behandelcoördinator verwerkt gegevens in Begeleidingsplan; feedback aan cliënt en ouders 4

5 Onderwijs- en Behandelprogramma (na start op roc) Fase Actie T2 Najaar na start op roc Week medio november 1 e roc jaar Week medio November Week eind november 17. Instructie leercoaches 18. Uitdelen CBSA, SDQ-L en LCP aan trainers en mentoren 19. Opsturen VGFO, SDQ-O aan ouders 20. Invullen CBSA jongere. Invullen SDQ-L en LCP. Invullen SDQ-L en LCP 21.Controleren of lijsten retour zijn; eventueel rappel Week begin december 22. Invoeren lijsten in BergOp 23. Profielen vragenlijsten printen en naar behandelcoördinator sturen Week medio december 24. Behandelcoördinator verwerkt gegevens in Begeleidingsplan en geeft cliënt en ouders feedback T3 Voorjaar 1 e roc jaar Vooorjaar Voorjaar 25. Uitdelen CBSA, SDQ-L, LCP en Thermometer aan trainers en mentoren 26. Opsturen VGFO, SDQ-O en Thermometer aan ouders 27. Invullen CBSA en Thermometer jongere. Invullen SDQ-L en LCP 28. Controleren of lijsten retour zijn; eventueel rappel Voorjaar 29. Invoeren lijsten in BergOp 30. Profielen vragenlijsten printen en naar behandelcoördinator sturen Voorjaar Voor einde schooljaar 31. Behandelcoördinator verwerkt gegevens in Begeleidingsplan en geeft cliënt en ouders feedback 5

6 4. Overzicht gegevensverzameling Informant Trainer T0 T1 T2 T3 Start KAIRO Voor einde voorbereidingstraject LC-Profiel SDQ-L Najaar Tijdens 1 e roc jaar LC-Profiel SDQ-L Voorjaar Tijdens 1 e roc jaar Leerkracht LC-Profiel SDQ-L LC-Profiel SDQ-L Ouder SDQ-O VGFO SDQ-O VGFO Thermometer SDQ-O VGFO SDQ-O VGFO Thermometer Jongere CBSA CBSA Thermometer CBSA CBSA Thermometer Verklaring afkortingen: CBSA Competentiebelevingsschaal voor Kinderen (Adolescenten) LC-Profiel Leerling Competentie Profiel Thermometer: GGZ Jeugdthermometer SDQ-L Strenghts and Difficulties Questionnaire - Leerkrachtversie SDQ-O Strenghts and Difficulties Questionnaire - Ouderversie VGFO Vragenlijst Gezinsfunctioneren voor Ouders. 6

7 5 Onderzoeksinstrumenten CBSA - Competentie Belevingsschaal voor Adolescenten WIE VULT IN - Adolescenten van jaar WANNEER Bij aanvang, afsluiting en bij follow-up. DUUR 10 minuten HANDLEIDING - Treffers, Ph.D.A., Goedhart, A.W., Van den Bergh, B.R.H., Veerman, J.W., Ackaert, L., & De Rycke, L. (2002). Competentie Belevingsschaal voor Adolescenten (CBSA), handleiding. Lisse: Swets & Zeitlinger. BESTELLEN: Harcourt Inhoud De Competentie Belevingsschaal voor Adolescenten (CBSA) is een op Vlaamse en Nederlandse adolescenten (12-18 jaar) afgestemde bewerking door Veerman van het Self- Perception Profile for Adolescents van Susan Harter. De schaal sluit aan op de Competentie Belevingsschaal voor Kinderen (Veerman et al., 1997; zie verderop). Competentiebeleving wordt in deze beide vragenlijsten opgevat als een vorm van zelfwaardering, wat weer gezien wordt als onderdeel van het zelfconcept. De competentiebeleving wordt vastgesteld ten aanzien van verschillende relevante levensgebieden van kinderen (o.a. school, sociale relaties, uiterlijk). Tenslotte zijn de items zo geformuleerd dat ze zo direct mogelijk aansluiten bij de (concrete) beleving van kinderen van die leeftijd. De items zijn in paarsgewijze tegenstellingen geformuleerd, bijvoorbeeld: Sommige kinderen vinden het moeilijk om vrienden te maken maar Andere kinderen vinden het best gemakkelijk om vrienden te maken. Een kind geeft aan welke van de twee uitspraken een beetje waar resp. helemaal waar dan wel onwaar voor hem is. De items worden gescoord op 7 schalen, die zes specifieke domeinen en één meer algemeen domein van competentie representeren: Schoolvaardigheden, Sociale Acceptatie, Sportieve Vaardigheden, Fysieke Verschijning, Gedragshouding, Hechte vriendschap, en Gevoel van Eigenwaarde. Hechte vriendschap is de enige schaal in dit rijtje die niet voorkomt in de CBSK. Instructie De instructie van de CBSA staat op het voorblad van de vragenlijst. 7

8 GGZ Jeugdthermometer WIE VULT IN - Kinderen vanaf twaalf jaar of hun ouders WANNEER Bij afsluiting DUUR 10 minuten HANDLEIDING - Kok, I., & Mulder, E (2005). Handleiding bij de diverse Thermometers (versie 2005). Utrecht: Trimbos-instituut/GGZ Nederland. VERDERE INFO Bransen, M., Kok, I., & Wijngaarden, B. van (2005). De aanpassing van de GGZ Jeugdthermometer 2003 tot de GGZ Jeugdthermometer Utrecht: Trimbosinstituut. BESTELLEN: bestel@trimbos.nl Inhoud Naar analogie van de GGZ Thermometer voor volwassenen is er ook een GGZ Thermometer voor de jeugd ontwikkeld. Deze vragenlijsten meten de waardering van cliënten over de geboden zorg tijdens of na afloop van een behandeling. De eerste versie van de Jeugdthermometer bestaat uit een vragenlijst voor jongeren van 12 jaar en ouder die zij zelf in kunnen vullen en uit een lijst voor ouders/verzorgers van jongeren onder de twaalf jaar. Beide instrumenten sluiten, in verband met de vergelijkbaarheid van gegevens, wat betreft inhoud en structuur zoveel als mogelijk aan bij de volwassenenthermometer. De GGZ Jeugdthermometer werd in 2002 door het Trimbos-instituut ontwikkeld en getest in vijf jeugd GGZ-instellingen (twee RIAGG's en drie Kinder- en Jeugdpsychiatrische klinieken). De ouderversie werd in 2005 aangepast. In 2005 is ook een tweede versie ontwikkeld die alleen voor ouders bestemd is. Deze versie richt zich op de waardering van de begeleiding die ouders zelf hebben gekregen, in het kader van een behandeling van een kind of van het hele gezin. Richtlijnen voor afname De Jeugdthermometer wordt bij afsluiting van de behandeling, maar voorafgaand aan het evaluatiegesprek, afgenomen bij de ouders (afzonderlijk) en bij jongeren vanaf twaalf jaar. 8

9 SDQ-O Strenghts and Difficulties Questionnaire - Ouderversie SDQ-L Strenghts and Difficulties Questionnaire - Leerkrachtversie Nederlandse vertaling: Sterke kanten en moeilijkheden vragenlijst Robert Goodman 2000 WIE VULT IN? WANNEER? DUUR? VERDERE INFO: BESTELLEN: Ouders (ouderversie), of Trainers en Mentoren (leerkrachtversie). Bij aanvang en bij afsluiting van de behandeling. Ongeveer 10 minuten. Goodman, R. (1997). The Strengths and Difficulties Questionnaire: A research note. Journal of Child Psychology and Psychiatry, Goedhart, A., Treffers, F., & Van Widenfelt, B. (2003). Vragen naar psychische problemen bij kinderen en adolescenten. De Strengths and Difficulties Questionnaire (SDQ). Maandblad Geestelijke volksgezondheid, 58, Informatie over de vragenlijst is ook te vinden op internet: Downloaden via internet: Kies versie: Dutch. Inhoud De SDQ is een korte vragenlijst over de aanwezigheid van psychische problemen, over de gevolgen daarvan voor het dagelijks functioneren, en over sterke kanten die wijzen op psychologische aanpassing en goede kansen op herstel als zich moeilijkheden voordoen. Er zijn verschillende, bijna identieke versies van de SDQ voor ouders en leraren van vier- tot achttienjarigen, en voor jongeren tussen de elf en achttien jaar. De vragenlijst bevat 25 vragen over psychische problemen die gescoord worden op een driepuntsschaal. Deze 25 vragen vormen vijf subschalen: emotionele problemen, gedragsproblemen, hyperactiviteit, problemen met leeftijdgenoten, en prosociaal gedrag. De totale probleemscores wordt berekend door de scores van de eerste vier schalen bij elkaar op te tellen. De schaal prosociaal gedrag (inlevingsvermogen, empathie) is een positieve schaal die niet meetelt bij het bepalen van de totale probleemscore. De zes (in de leraarversie) of acht (ouders- en jongerenversie) extra vragen gaan over de invloed van de waargenomen moeilijkheden op emoties, gedrag of omgang met anderen, en over de duur van de moeilijkheden. Deze vragen vormen tezamen een impact schaal, die aangeeft in hoeverre de moeilijkheden de jongere en zijn of haar omgeving belasten. Richtlijnen bij afname Zie instructie bij de vragenlijst. 9

10 VGFO Vragenlijst Gezinsfunctioneren voor Ouders Janssen & Veerman (2005). Praktikon 2005 WIE VULT IN? WANNEER? DUUR? VERDERE INFO: BESTELLEN: Ouders. Bij aanvang, tijdens, en bij afsluiting van de behandeling. Ongeveer 15 minuten. Janssen, J., & Veerman, J.W. (2005). Vragenlijst Gezinsfunctioneren voor Ouders (VGFO).Voorlopige Handleiding. Nijmegen: Praktikon Bij Praktikon. Inhoud De Vragenlijst Gezinsfunctioneren Ouderversie (afgekort VGFO) is een door ouders in te vullen vragenlijst ontwikkeld op basis van de reeds bestaande Vragenlijst Gezinsfunctioneren (afgekort VGF) die door hulpverleners wordt ingevuld (Ten Brink et al., 2000). De vragenlijst meet een aantal aspecten van gezinsfunctioneren, te weten Basiszorg, Sociale contacten, Opvoedingsvaardigheden, Jeugdbeleving, Veiligheid in het gezin, Individueel functioneren, en Partnerrelatie. Alle scores tezamen geven een Totaalscore voor het gezinsfunctioneren. Het verdient aanbeveling om de VGFO door beide ouders afzonderlijk te laten invullen. Door de informatie van beide ouders te combineren en te vergelijken ontstaat een completer beeld van functioneren van het betreffende gezin. Tevens kunnen door het vergelijken van de scores van beide ouders eventuele verschillen in opvattingen tussen beide ouders over het gezinsfunctioneren gesignaleerd worden. Richtlijnen bij afname Zie instructie bij de vragenlijst. 10

11 6. Contactgegevens Praktikon Academisch Centrum Sociale Wetenschappen Radboud Universiteit Nijmegen Postbus 9104 tel: HE Nijmegen fax: Telefoonnummer dr. Leo Kannerhuis: Praktikon/dr. Leo Kannerhuis 11