Inhoud. 1 Achtergrond en gevolgde benadering De context voor Afspraak Afspraak 2015 in een notedop Samenvattend...

Transcriptie

1

2 Inhoud 1 Achtergrond en gevolgde benadering Achtergrond Gevolgde werkwijze De contet voor Afspraak De realisatie van Strategie Strategy 2020 van het internationale Rode Kruis De maatschappelijke contet Verwachtingen van de Rode Kruisvrijwilligers De capaciteit van Rode Kruis-Vlaanderen Afspraak 2015 in een notedop Het algemeen kader De missie van Rode Kruis-Vlaanderen Vier grote actiegebieden De acht krachtlijnen van Afspraak Stimulans voor zelfredzaamheid Paraat bij rampen Uitmuntend in bloedvoorziening Zorgzaam voor kwetsbaren Inspirerend voor vrijwilligers Samenwerkend voor meer impact Performant en kwaliteitsbewust Visibel met een sterk profiel Samenvattend Bijlagen Bijlage 1. Samenstelling van de stuurgroep, denkgroepen en adviescommissies Bijlage 2. Realisatie van Strategie 2010 en voortzetting activiteiten in Afspraak

3 1 Achtergrond en gevolgde benadering 1.1 Achtergrond In 2005 keurde Rode Kruis-Vlaanderen een ambitieus strategisch plan goed, Strategie Dit plan was het resultaat van een intensief denk- en discussieproces waarbij honderden vrijwilligers, personeelsleden en eternen waren betrokken. De strategie werd gelanceerd op een Staten- Generaal van de afdelingen in januari Strategie 2010 werd ook gepubliceerd in een brochure die aan alle medewerkers en vrijwilligers van Rode Kruis-Vlaanderen werd bezorgd, evenals aan tal van eternen. In de jaarverslagen van Rode Kruis-Vlaanderen, die ruim verspreid worden in de samenleving, werd aandacht besteed aan de stand van zaken van de uitvoering van de strategie. De Gemeenschapsraad van Rode Kruis-Vlaanderen besloot in 2009 om voort te bouwen op de golf van veranderingen en verwezenlijkingen die het resultaat waren van Strategie Een stuurgroep werd opgericht om een nieuw strategisch plan met tijdshorizon 2015 uit te werken. Deze stuurgroep bestond uit de leden van de Raden van Bestuur van de Humanitaire Diensten en de Dienst voor het Bloed, de provincievoorzitters, en enkele sleutelfiguren uit de hoofdzetel. Deze strategische oefening kwam op een goed moment. Er was net een nieuwe equipe leidinggevende vrijwilligers aangesteld en de implementatie van Strategie 2010 begon zijn vruchten af te werpen. Van meet af aan werd beslist om te focussen op de optimalisatie van de kernactiviteiten. Het was niet de bedoeling om de interne werking en besluitvormingsprocessen van Rode Kruis- Vlaanderen fundamenteel in vraag te stellen. Het nieuwe strategisch plan kreeg de naam Afspraak 2015, met als subtitel de vertrouwde slogan Paraat. Altijd en overal. Met Afspraak 2015 geeft Rode Kruis-Vlaanderen duidelijk de tijdshorizon van het plan mee. Tegelijkertijd is er een duidelijk engagement om de vooropgezette doelstellingen ook te realiseren. 1.2 Gevolgde werkwijze De strategische oefening die leidde tot Afspraak 2015 omvatte verschillende onderdelen: evaluatie van Strategie 2010 analyse van maatschappelijke evoluties beoordeling van de bestaande missie reflectie over bestaande en mogelijke nieuwe activiteiten bepaling van doelstellingen en actieplannen identificatie van de noodzakelijke randvoorwaarden. Al deze activiteiten werden gecoördineerd door de stuurgroep en regelmatig teruggekoppeld naar de Gemeenschapsraad. Vrij snel werd beslist om voor een aantal werkingsgebieden denkgroepen op te richten. Deze denkgroepen bogen zich over de volgende thema s: Rampenparaatheid Zorg Eerste hulpopleiding Provinciale werking Vrijwilligersbeleid Medische strategie m.b.t. bloed Optimalisatie van de werking van de Dienst voor het Bloed Positionering van de Dienst voor het Bloed. 3

4 De denkgroepen bestonden uit een mi van vrijwilligers, personeelsleden en eternen. De vrijwilligers waren goed geografisch gespreid, en kwamen uit alle geledingen van Rode Kruis-Vlaanderen. Er was minstens één jongere vertegenwoordigd in elke denkgroep. Voor het voorzitterschap werd telkens een deskundige eterne gezocht én gevonden. Voor verschillende van deze denkgroepen fungeerden de bestaande adviescommissies als klankbordgroep. Voor een aantal thema s (internationale samenwerking, opvang asielzoekers, advocacy,...) werden geen denkgroepen opgericht maar vonden er wel besprekingen plaats binnen de stuurgroep op voorstel van teksten uit de disciplines 1 en diensten van Rode Kruis-Vlaanderen. In een eerste fase maakte de stuurgroep de balans op van de resultaten van Strategie De verschillende doelstellingen, actieplannen en resultaten werden tegen het licht gehouden. De stuurgroep ging na wat succesvol was en wat minder - en waarom. Er werd ook een omgevingsanalyse uitgevoerd, met nadruk op maatschappelijke evoluties die relevant konden zijn voor Rode Kruis-Vlaanderen. Ook in denkgroepen vonden diepgaande reflecties plaats over de veranderende omgeving en de implicaties daarvan voor Rode Kruis-Vlaanderen. De denkgroepen gebruikten deze informatie bij het beoordelen van de relevantie van de bestaande activiteiten, de effectiviteit van de initiatieven die voortkwamen uit Strategie 2010 en de mogelijk lancering van nieuwe activiteiten. Tijdens het strategisch denkproces werden talrijke ideeën, concrete voorstellen en streefdoelen geformuleerd. Ze werden vervolgens verder uitgewerkt in concrete doelstellingen en actieplannen door de personeelsleden en vrijwilligers van Rode Kruis-Vlaanderen. Dit alles werd finaal geclusterd in een aantal strategische doelen, met daaraan verbonden concrete actiepunten en een timing. Daarin werden ook actiepunten opgenomen die een voortzetting waren van projecten uit Strategie 2010 die nog niet volledig gerealiseerd waren of waarvoor verdere uitbreiding wenselijk was. De ontwikkeling van het strategisch plan werd begeleid door Wouter Van den Berghe, directeur van het Studie- en Adviesbureau Tilkon. 1 Een discipline omvat het geheel van de werking van Rode Kruis-Vlaanderen in een bepaald activiteitsgebied, zowel op lokaal, als op provinciaal en centraal niveau. Momenteel telt Rode Kruis-Vlaanderen 8 disciplines: Communicatie & Werving, DSI, Hulpdienst, Internationale Samenwerking, Jeugd Rode Kruis, Sociale Hulpverlening, Vorming en Zorgbib. 4

5 2 De contet voor Afspraak De realisatie van Strategie 2010 Strategie 2010 was opgehangen aan 9 strategische doelen: Een grotere eerstehulpcapaciteit bij de bevolking Een eigen plaats en stem in de rampenbestrijding Zorgactiviteiten verdiepen en verbreden Voldoende bloed en menselijke weefsels dankzij vrijwillige donoren Meer vrijwilligers en een aantrekkelijke vrijwilligersomgeving Acties met impact We zijn zichtbaar en geloofwaardig, Een referentie als kwaliteitsbewuste humanitaire organisatie Een duurzame basis en een gezonde financiële structuur Aan deze strategische doelen waren operationele doelstellingen en actieplannen gekoppeld. Concreet resulteerde dit in 129 projecten die elk een aantal te realiseren actiepunten omvatten. De lijst en de stand van zaken in september 2010 is opgenomen als bijlage. De implementatie van Strategie 2010 werd nauwgezet opgevolgd. Elk kwartaal werd de stand van zaken van de projecten gepeild en geregistreerd. In elk nummer van het vrijwilligersmagazine inz verscheen hierover een beknopte neerslag en jaarlijks werd erover gecommuniceerd in het jaarverslag van Rode Kruis-Vlaanderen. De jaarlijkse evolutie is weergegeven in de volgende grafiek. Halverwege 2010 waren ruim 80% van de 129 projecten gerealiseerd of in de finale uitvoeringsfase. Gelet op het ambitieuze en veelomvattend karakter van Strategie 2010 is dit een zeer goed resultaat, zeker als we er rekening mee houden dat sommige projecten niet konden gerealiseerd worden omwille van eterne factoren (o.a. regelgeving, medewerking van andere actoren). Een kanttekening bij deze goede cijfers is ook dat enkele projecten weliswaar gerealiseerd werden maar voorlopig niet het gewenste resultaat opgeleverd hebben. 5

6 Hieronder vatten we kort de resultaten samen voor elk van de 9 strategische doelen, te beginnen met deze die rechtstreeks gerelateerd zijn aan de kernactiviteiten van Rode Kruis-Vlaanderen: De actieplannen m.b.t. het verhogen van de eerste hulpcapaciteit werden over het algemeen gerealiseerd. Belangrijke successen zijn het realiseren van de Europese eerste hulpnormen, het vernieuwde en gedifferentieerde cursusaanbod en de samenwerking met het onderwijs met o.m. de integratie van eerste hulp in de lerarenopleiding. Ook op vlak van e-learning zijn een aantal stappen gezet, zij het dat RKV hier minder ver staat dan was gepland. Alleszins is de basis gelegd om in de toekomst te komen tot een substantiële toename van het aantal Vlamingen met eerste hulpkennis. Het beeld voor de realisatie van het bekomen van een eigen plaats en stem in rampenbestrijding is gemengd. Er bestaat, ondanks alle inspanningen naar de federale overheid toe, nog geen duidelijke en coherente wettelijke regeling voor de rol van het Rode Kruis bij de binnenlandse hulpverlening. Naast een aantal kleinere overeenkomsten zijn er wel drie KB s over de rol van het Rode Kruis bij rampenhulpverlening tot stand gekomen. Deze leggen de medisch-sanitaire en de psychosociale taken van het Rode Kruis vast, evenals de snel inzetbare middelen van het Rode Kruis. De financiering van de noodzakelijke investeringen gebeurde voornamelijk met eigen middelen. De beoogde duidelijke focus voor internationale activiteiten werd eveneens gerealiseerd. Zo is er operationele samenwerking met het Nederlandse en Duitse Rode Kruis en ook binnen de eigen organisatie is de internationale werking meer zichtbaar geworden en in belang toegenomen. De resultaten voor de zorgactiviteiten zijn over het algemeen boven de verwachtingen. In het bijzonder de vakantieactiviteiten zijn een succes. Sinds de start in 2006 van de aangepaste vakanties voor mensen met een handicap is het aantal deelnemers en ingezette vrijwilligers meer dan verdrievoudigd. Ook het aantal vakantiekampen voor kansarme kinderen is sterk gegroeid, waarbij voor de komende jaren nog een verdere groei wordt voorzien. Momenteel wordt de opstart van een eigen zorghotel nabij de kust bestudeerd. Naast de vakantieactiviteiten is ook het project Brugfiguren in omvang toegenomen. Tenslotte is ook de Zorgbib fors gegroeid en staat nu aan de vooravond van een diversificatie en modernisering van zijn aanbod. Dit alles ging niet ten koste van de meer traditionele zorgactiviteiten die, net zoals het aantal zorgvrijwilligers, langzaam in aantal toenemen. Net zoals voor de Zorgactiviteiten zijn ook de doelstellingen voor de Dienst voor het Bloed over het algemeen gehaald of op schema. Vooral op vlak van kwaliteitsborging zijn belangrijke successen gerealiseerd, culminerend in het behalen van de ISO en JACIEnormen. Het realiseren van de doelstellingen op vlak van donorrekrutering en -motivatie heeft o.m. tot gevolg gehad dat er sinds 2008 geen enkele noodoproep diende gelanceerd te worden, m.a.w. Rode Kruis-Vlaanderen beschikte steeds over voldoende bloed. Tweejarig tevredenheidonderzoek wees uit dat de ziekenhuizen over het algemeen zeer tot uiterst tevreden zijn met de geleverde service. Naast de vier strategische doelen gericht op de uitbreiding of verbetering van de activiteiten omvatte Strategie 2010 ook een aantal doelen die betrekking hadden op het scheppen van de juiste voorwaarden om de eerste vier te kunnen realiseren: Het verhogen van het aantal vrijwilligers en het scheppen van een attractieve werkomgeving is één daarvan. Het aantal vrijwilligers is globaal genomen stabiel gebleven en op gebied van vrijwilligerswerking dient er nog heel wat te gebeuren. Onder meer de vooropgestelde verhoging van het aandeel van ondervertegenwoordigde groepen in de beleidsorganen is nog niet gerealiseerd. Ook de ambities voor een globaal vormingsbeleid zijn nog niet gerealiseerd en zijn overgedragen naar het volgende strategisch plan. Daarentegen zijn functioneringsgesprekken en functiebeschrijvingen voor zowel personeelsleden als vrijwilligers gerealiseerd of in de implementatiefase. 6

7 Strategie 2010 bevatte ook de ambitie om de impact van Rode Kruis-Vlaanderen te vergroten. Op een aantal gebieden is dit ontegenzeggelijk gebeurd. Zo is er o.m. veel vooruitgang geboekt in de werking naar het onderwijs. Dit is ook het geval voor de internationale werking waar in het bijzonder de actie 'Music for Life' al vijf jaar achtereen zeer belangrijke projectgebonden inkomsten genereert waardoor de impact van Rode Kruis-Vlaanderen op het terrein sterk is toegenomen. De doelstellingen op het gebied van een verbetering van de communicatie zijn zonder uitzondering gerealiseerd. Zowel de aanwezigheid op Internet als de zichtbaarheid in de media is sterk toegenomen. Om een referentie te kunnen worden als kwaliteitsbewuste organisatie werd tijdens de voorbije periode de interne organisatie sterk verbeterd. Naast het vastleggen van de kerntaken en een grondige herziening van het huishoudelijk reglement is de efficiëntie toegenomen en werd zowel de interne en eterne financiële transparantie als de interne controle aanzienlijk verhoogd. Tenslotte is er dankzij een toename van de fondsenwerving en een beheersing van de kosten ook sprake van een duurzame basis en een gezonde financiële structuur. Naarmate Strategie 2010 werd geïmplementeerd zijn er ook nieuwe aandachtspunten ontstaan. Dit heeft aanleiding gegeven tot opstarten van bijkomende projecten en initiatieven; de meeste daarvan worden opgenomen in Afspraak 2015 (enkele voorbeelden: de optimalisatie van de werking van de provinciale zetels, diverse software-ontwikkelingen met het oog op een grotere standaardisatie en efficiëntieverhoging, de beslissing om een zorghotel te bouwen voor de aangepaste vakanties, de ontwikkeling van een CRM-toepassing voor een beter beheer van het vrijwilligersbestand, ). Een thema dat de voorbije jaren steeds meer aandacht kreeg is het evidence-based werken. De oprichting van het epertisecentrum helpt deze omslag mee verwezenlijken. Ook dit thema wordt ten volle meegenomen in Afspraak 2015 Strategie 2010 is dus geen dode letter gebleven binnen Rode Kruis-Vlaanderen. Het heeft de organisatie in staat gesteld een aantal belangrijke stappen in de goede richting te zetten. Een belangrijk deel van de doelstellingen en projecten werd gerealiseerd. Het is ook duidelijk dat de negen oorspronkelijke strategische doelen weinig aan relevantie hebben ingeboet. Daarnaast zijn er de voorbije jaren ook nieuwe aandachtspunten opgedoken. Tegelijk is duidelijk dat het werk nog niet af is. Voor een aantal projecten werden de streefcijfers niet gehaald en voor andere projecten waren de doelstellingen te vaag geformuleerd. Ook was er voor sommige doelen een grote aandacht voor de specifieke projecten maar minder voor de overkoepelende strategische doelen zelf. Ook de vertaalslag op het terrein van sommige ambitieuze doelstellingen blijkt meer tijd te vergen dan verhoopt. 2.2 Strategy 2020 van het internationale Rode Kruis Rode Kruis-Vlaanderen maakt deel uit van het internationale Rode Kruis 2. Deze wereldwijde beweging heeft onlangs een nieuwe strategie ontwikkeld, Strategy 2020, met als slogan: Saving lives, changing minds. Het gaat hier eerder om een voortzetting van het vorig strategisch plan (Strategy 2010), en niet om radicale koerswijzigingen. De beginselen en waarden van het Rode Kruis blijven ongewijzigd. 2 Meer precies: via het Belgische Rode Kruis is Rode Kruis-Vlaanderen lid van de Internationale Federatie van de Rode Kruis- en Rode Halve Maan-verenigingen. We verwijzen gemakshalve naar het internationale Rode Kruis. 7

8 Het internationale Rode Kruis vertrok bij zijn ontwikkeling van het nieuw strategisch plan van een evaluatie van Strategy 2010 en van een beoordeling van de mogelijke impact van (internationale) maatschappelijke ontwikkelingen op vrijwilligerswerk gericht op kwetsbaren. Kwamen onder meer aan bod: migratiestromen, de invloed van klimaatveranderingen op rampen, trends in de gezondheidszorg, demografische ontwikkelingen, urbanisatie, geloof en cultuur, veranderende politieke en economische machtsverhoudingen, economische onzekerheid, enz. Enkele algemene accentverschuivingen in Strategy 2020 t.o.v. Strategy 2010 zijn: erkenning van de waarde van ontwikkelingswerk naast humanitaire acties versterking van de nationale Rode Kruisverenigingen grotere openheid naar partnerschappen met andere organisaties meer humanitaire diplomatie om op te komen voor de kwetsbaren meer aandacht voor responsabilisering, accountability, performantie en standaardisatie. Het raamwerk voor Strategy 2020 is weergegeven in de volgende figuur: Visie 2020 Strategisch Doel 1 Levens redden, bestaanszekerheid beschermen en versterken van de rehabilitatie na rampen en crisissen. Strategisch Doel 2 Gezonde en veilige levensomstandigheden mogelijk maken. Strategisch Doel 3 Sociale inclusie en een cultuur van geweldloosheid en vrede bevorderen. Flankerende Actie 2 Humanitaire diplomatie bedrijven om kwetsbaarheid in een geglobaliseerde wereld te voorkomen en te verminderen. Flankerende actie 3 Effectief functioneren als Internationale Federatie. Flankerende actie 1 Sterke nationale Rode Kruis- en Rode Halve Maanverenigingen uitbouwen. Het eerste strategisch doel, Levens redden, bestaanszekerheid beschermen en versterken van de rehabilitatie na rampen en crisissen, bestrijkt het traditionele werkterrein van het Rode Kruis. Hier verwacht men van de nationale Rode Kruis-vereningingen vooral dat ze hun rampenparaatheid optimaliseren zodat de menselijke en stoffelijke schade bij rampen zo beperkt mogelijk is. Speciale aandacht wordt ook gevraagd om te helpen bij het opnieuw laten functioneren van gemeenschappen na rampen. 8

9 Met het tweede strategisch doel, Gezonde en veilige levensomstandigheden mogelijk maken, vraagt het internationale Rode Kruis aan de nationale verenigingen om mee te werken aan de verbetering van de gezondheid en van de zelfredzaamheid van de bevolking bij rampen. Een nieuw actiegebied is het helpen opvangen van gevolgen van klimaatveranderingen op de bevolking. Verhoopt wordt dat de acties van Rode Kruis-verenigingen zullen bijdragen tot een beter gezondheidszorgsysteem, tot verminderde blootstelling aan, en verhoogde zelfredzaamheid bij incidenten en rampen, en tot grotere aanvaarding bij het publiek van het belang van milieubewust leven. Het derde strategisch doel, Sociale inclusie en een cultuur van geweldloosheid en vrede bevorderen, sluit rechtstreeks aan bij de zeven fundamentele beginselen van het Rode Kruis. De nadruk ligt daarbij op een betere integratie van kansarmen in onze samenleving. Het Rode Kruis wil ingaan tegen discriminatie en stigmatisering en hoopt door zijn acties bij te dragen tot vermindering van geweld en meer vreedzaam samenleven van mensen. 2.3 De maatschappelijke contet Ook Rode Kruis-Vlaanderen hield bij de totstandkoming van Afspraak 2015 rekening met maatschappelijke evoluties. De analyse hiervan gebeurde zowel op niveau van de stuurgroep als binnen de denkgroepen. Talrijke maatschappelijke noden en ontwikkelingen passeerden de revue. Het was de bedoeling na te gaan of deze ontwikkelingen het aangewezen maakten om nieuwe activiteiten te ontwikkelen of bestaande bij te sturen. De onderzochte thema s waren zeer divers: veranderende behoeften in de welzijns- en gezondheidszorg, internationalisatie, nieuwe of in het vooruitzicht gestelde regelgeving, maatschappelijke verwachtingen naar NGO s, enz. Deze analyse bevestigde grotendeels de tendensen die reeds naar voor gekomen waren naar aanleiding van de opstelling van het vorig strategisch plan. Zeker te vermelden daarbij zijn de groeiende zorgbehoeften bij bepaalde groepen zoals mensen onder de armoedegrens, vereenzaamden, mensen met een handicap, Ook werd zoals in 2005 vastgesteld dat slechts een kleine fractie van de Vlaamse bevolking over eerstehulpcompetenties beschikt en dat de rol van het Rode Kruis bij rampenbestrijding nog steeds niet afdoende wettelijk geregeld is. Voor de bloedvoorziening zijn relevante ontwikkelingen de internationalisering en de nood aan schaalvergroting, o.m. omwille van het openstellen van de grenzen en de steeds hogere veiligheidsvereisten. Ook de controlerende overheidsdienst voor de Dienst voor het Bloed is veranderd (nu het FAGG), wat nog hogere eisen met zich mee brengt. Een ontwikkeling die van groot belang is voor de internationale activiteiten van Rode Kruis-Vlaanderen is de nieuwe strategie van het DGOS (Directoraat-Generaal voor Ontwikkelingssamenwerking) naar inschakelen van NGO s. Deze strategie is erop gericht om de middelen vooral te besteden via multilaterale benadering of via organisaties ter plekke. NGO s die enkel een administratieffinancieel doorgeefluik worden steeds meer gemeden. Algemene maatschappelijke veranderingen waarmee Rode Kruis-Vlaanderen rekening moet houden zijn de toenemende scholingsgraad bij de bevolking en de hoge werkdruk bij de actieve bevolking. Deze evoluties hebben impact op de interesse en beschikbaarheid voor vrijwilligerswerk. Andere aandachtspunten zijn de toenemende kwaliteitsverwachtingen naar non-profit-organisaties (zonder dat daar bijkomende financiële ondersteuning mee gepaard gaat) en veranderingen in regelgeving op diverse gebieden (o.a. rond weefselbanken, statuut hulpdiensten, ). Ook in het Vlaamse onderwijs is heel wat aan het gebeuren: de voorbije jaren vooral in het hoger 9

10 onderwijs, maar wellicht de komende jaren ook in het secundair onderwijs. Tenslotte is het onduidelijk in welke mate een aantal materies die Rode Kruis-Vlaanderen aanbelangen maar waarover nu op federaal niveau beslist wordt, in de toekomst mogelijk geregionaliseerd zullen worden. Uit de analyse van de maatschappelijke contet is ook gebleken dat Rode Kruis-Vlaanderen zijn opdracht beter zou kunnen realiseren door meer samen te werken met andere organisaties. Concluderend mogen we dus stellen dat er zowel een noodzaak is om bestaande activiteiten en projecten voort te zetten als een aantal nieuwe accenten te leggen. 2.4 Verwachtingen van de Rode Kruisvrijwilligers Als onderdeel van het strategisch denkproces werd ook een grootschalige enquête georganiseerd bij de Rode Kruis-vrijwilligers. De bedoeling van deze enquête was om hun mening te kennen over de huidige werking en een aantal mogelijke ontwikkelingen binnen het nieuw strategisch plan. Meer dan 1800 vrijwilligers namen aan de enquête deel. De resultaten werden uitvoerig geanalyseerd en besproken in de denkgroep vrijwilligersbeleid, in de stuurgroep en in de Gemeenschapsraad. Een samenvatting van de resultaten is te vinden op de website van Rode Kruis-Vlaanderen. Enkele interessante bevindingen laten we hier de revue passeren. Eerste vaststelling: de leeftijdsverdeling van de RK-vrijwilligers is een goede afspiegeling van de Vlaamse bevolking tussen 20 en 70 jaar. Het gemiddelde opleidingsniveau van de RK-vrijwilliger is wel iets hoger dan het Vlaamse gemiddelde. Meer dan een derde van de actieve vrijwilligers blijkt niet (meer) professioneel actief te zijn, hoofdzakelijk omwille van (pre-)pensionering. Vrijwilligers die werken in de private sector zijn ondervertegenwoordigd t.o.v. de gemiddelde Vlaamse populatie. De belangrijkste trigger om als vrijwilliger aan te sluiten bij Rode Kruis-Vlaanderen is nog steeds het volgen van een opleiding eerste hulp. Twee andere belangrijke kanalen zijn via vrienden en via familiale banden. Verder neemt het belang van het internet als rekruteringskanaal toe. Gemiddeld blijft een vrijwilliger zo n 11 jaar bij RKV. De meeste vrijwilligers staan positief tegenover het huidige vrijwilligersbeleid binnen Rode Kruis- Vlaanderen. Ze vinden dat ze goed onthaald werden als vrijwilliger, dat hun integratie vlot verliep en dat ze veel kansen krijgen voor vorming en opleiding. Ze menen ook over voldoende kennis en epertise te kunnen beschikken om hun opdracht goed te kunnen uitvoeren. Grootste pijnpunt blijft dat ze vinden dat er te weinig vrijwilligers zijn in de afdelingen om alle kerntaken goed te kunnen uitvoeren. Zowat iedereen vindt dat er etra inspanningen moeten gebeuren om jongere vrijwilligers te kunnen aantrekken. Twee derden staat achter het idee om taken zodanig te concipiëren dat ook occasionele vrijwilligers kunnen ingeschakeld worden. Eveneens twee derden vindt dat er meer activiteiten moeten komen waaraan vrijwilligers kunnen meedoen zonder een opleiding hoeven te volgen. Acht op de tien vrijwilligers vindt het normaal dat RKV, als vrijwilligersorganisatie, een kostenvergoeding vraagt voor de kost van de geleverde diensten. Een even grote groep vindt dat Rode Kruisvrijwilligers een beter statuut en een officiële erkenning moeten krijgen. Twee derden van de respondenten vindt het belangrijk dat Rode Kruisvrijwilligers onbetaald hun werk doen. Bijna drie vierden van de vrijwilligers vindt ook dat de door RKV ondernomen acties en ingenomen standpunten wetenschappelijk onderbouwd moeten zijn. Rode Kruis-Vlaanderen is intern wel ver- 10

11 deeld over de vraag of voor sommige nieuwe activiteiten het mogelijk moet zijn om vrijwilligersstructuren op te richten los van de afdelingswerking. In de enquête werd aan de vrijwilligers ook gevraagd hoe zij stonden tegenover mogelijke nieuwe ontwikkelingen en activiteiten binnen Rode Kruis-Vlaanderen. Er bleek een breed draagvlak te zijn voor een aantal voorstellen van de denkgroep rampenparaatheid zoals de band van de snelle interventieteams met de afdelingen, de evolutie naar meer fleibel inzetbare kleine logistieke componenten en de verhoging van de zelfredzaamheid van de bevolking. Inzake bloedinzameling bleek meer dan 90% van de RK-vrijwilligers akkoord te gaan met de stelling: Het Rode Kruis weigert soms bloedgevers, daarom moet RKV de bevolking blijven informeren over wie wel of niet in aanmerking komt en waarom. Negen op de tien vrijwilligers vinden ook dat Rode Kruis-Vlaanderen nog meer aandacht moet besteden aan het verspreiden van eerstehulpcompetenties via het onderwijs. Bijna twee derden van de vrijwilligers is akkoord met het idee om een specifiek aanbod te creëren van eerstehulpopleidingen voor 55-plussers. Net de helft van de RK-vrijwilligers gaat ermee akkoord dat de eerstehulpopleidingen van de afdelingen meer moeten gericht worden op specifieke doelgroepen. Een even grote groep vindt dat Rode Kruis-Vlaanderen veel meer eterne lesgevers moet opleiden die op hun beurt Rode Kruisbrevetten voor eerste hulp mogen uitreiken. De enquête bevatte ook een specifieke vraag over welke doelgroepen prioritair zouden moeten zijn voor zorgactiviteiten. Het hoogst scoren maatschappelijk kwetsbare kinderen en personen met een handicap. Drie vierden van de RK-vrijwilligers vindt dat dit prioritaire groepen moeten zijn voor zorgactiviteiten. Zeven op de tien vrijwilligers zijn van mening dat Rode Kruis-Vlaanderen zijn activiteiten en standpunten (meer) onder de aandacht van de politieke verantwoordelijken moet brengen. De helft vindt het logisch dat het Rode Kruis vanuit zijn positie actie voert tegen racisme en onverdraagzaamheid. Eveneens de helft van de vrijwilligers vindt dat Rode Kruis-Vlaanderen zijn rol als pleitbezorger van de kwetsbaren sterker moet opnemen. Algemeen gesproken bleek uit de enquête een sterke identificatie van de vrijwilligers met Rode Kruis-Vlaanderen, een grote tevredenheid over de huidige werking en activiteiten (met als voornaamste zorg het aantrekken van nieuwe vrijwilligers) en een openheid naar nieuwe evoluties binnen de bestaande disciplines. 2.5 De capaciteit van Rode Kruis-Vlaanderen Rode Kruis-Vlaanderen is een grote organisatie. Met meer dan vrijwilligers en zo n 1000 personeelsleden. Er is een goede dekking over het Vlaamse grondgebied en de werking is sterk gedecentraliseerd. Rode Kruis-Vlaanderen bereikt impact met zijn acties en met Afspraak 2015 is het de bedoeling die nog te verhogen. Daarbij moeten we er ons van bewust zijn dat de veranderingscapaciteit van een grote organisatie als Rode Kruis-Vlaanderen, die bovendien grotendeels afhangt van de vrijwillige inzet van vele duizenden mensen, niet onbeperkt is. Een belangrijk leerpunt uit Strategie 2010 vormt het realistischer kunnen inschatten van het verwerkingsvermogen van de organisatie en van het tempo waarin nieuwe projecten door de afdelingen kunnen worden gerealiseerd. 11

12 Bij het beoordelen van lopende en mogelijke nieuwe activiteiten hielden de denkgroepen, de stuurgroep en finaal ook de Gemeenschapsraad vier criteria voor ogen (in volgorde van belangrijkheid): 1. Is er een maatschappelijke nood (m.a.w. kunnen we de activiteiten verantwoorden t.o.v. de maatschappij)? 2. Kunnen we voor de activiteiten (voldoende) vrijwilligers motiveren? 3. Kunnen we dergelijke activiteiten aan, kunnen we ze op een kwaliteitsvolle manier organiseren? 4. Kunnen we de activiteiten op een duurzame wijze financieren? Op basis van de vier hoger noemde criteria is het duidelijk dat Rode Kruis-Vlaanderen als organisatie keuzes moet maken en niet met alle maatschappelijke ontwikkelingen en noden even sterk rekening kan houden. Op gebied van zorg en welzijn werd het principe behouden dat Rode Kruis-Vlaanderen niet moet trachten in te staan voor de structurele basisbehoeften op gebied van zorg en welzijn. Problemen zoals de structurele toename van de armoede in bepaalde middens, het oprukken van non-communicable diseases (zoals obesitas), de afname van een gezonde levensstijl, de toename van het aantal psychisch zieken, de lage maatschappelijke participatie van sociaal zwakkeren, zijn weliswaar belangrijke maatschappelijke problemen, maar Rode Kruis-Vlaanderen beschikt niet over de mogelijkheden om hier afdoende oplossingen te bieden (tenzij RKV daarvoor vergoed zou worden en dit grotendeels kan organiseren met betaalde personeelsleden, zoals bij de opvang van asielzoekers en de bloedvoorziening). Ook inzake rampenparaatheid en de bevordering van de zelfredzaamheid (o.m. via de eerstehulpopleidingen) zijn de mogelijkheden van Rode Kruis-Vlaanderen begrensd. We zijn als Rode Kruis- Vlaanderen slechts een schakel in de rampenbestrijding en zelfs met sterk verhoogde inspanningen kunnen we onmogelijk alle gevolgen van rampen opvangen. Ook het substantieel verhogen van de zelfredzaamheid van de Vlaamse bevolking is een werk van lange adem dat de huidige capaciteit van Rode Kruis-Vlaanderen ver overstijgt. Het is daarom dat besloten werd om geen grote koerswijzigingen door te voeren in de aard van de interventies en de soorten activiteiten. Het is belangrijk de dienstverlening verder uit te bouwen in de gebieden waar we al sterk staan. De focus van Rode Kruis-Vlaanderen zal dus ook in de toekomst blijven liggen op activiteiten waarbij kwetsbare groepen worden geholpen (sociale hulpverlening, zorgbib, rampenhulp, bloedvoorziening, ziekenvervoer, zorgvakanties, tracing, ) zodat hun levenskwaliteit verbetert of hun zelfredzaamheid verhoogt (eerstehulpopleidingen, preventie hulpacties, capaciteitsopbouw bij buitenlandse RK-afdelingen, ). Twee belangrijke principes zullen daarbij permanent voor ogen worden gehouden: samenwerking: meer interne synergie en samenwerking met eterne organisatie evidence-based werken: zorgen dat de doelmatigheid van onze interventies optimaal is en onderbouwd is door wetenschappelijk onderzoek. De cultuuromslag in deze richting is de voorbije jaren ingezet en zal met Afspraak 2015 nog versterkt worden. 12

13 3 Afspraak 2015 in een notedop 3.1 Het algemeen kader De missie van Rode Kruis-Vlaanderen De voorgestelde missie van Rode Kruis-Vlaanderen is een lichte aanpassing van bestaande formulering: Missie van Rode Kruis-Vlaanderen Rode Kruis-Vlaanderen is (binnen het Belgische Rode Kruis) de Vlaamse schakel van de internationale Rode Kruis- en Rode Halve Maanbeweging. We komen op voor kwetsbare mensen in binnen- en buitenland. We zijn actief, in woord en daad, op het gebied van rampenbestrijding, zelfredzaamheid, bloedvoorziening en zorg voor kwetsbaren. We zijn een vrijwilligersorganisatie en doen dus maimaal een beroep op vrijwilligers Vier grote actiegebieden Er komen geen grote wijzigingen in het activiteiteitenspectrum. Rode Kruis-Vlaanderen zal ook de komende jaren actief zijn op verschillende gebieden. De belangrijkste activiteiten en diensten kunnen gegroepeerd worden als volgt: Rampenbestrijding Medico-sanitaire assistentie bij rampenbestrijding Bloedvoorziening Donorwerving Logistieke hulp bij rampen / calamiteiten / incidenten Bloedinzameling Psychologische bijstand aan slachtoffers van rampen Internationale rampenhulp Tracing met het oog op familiehereniging na rampen Sensibilisering over internationaal humanitair recht Verwerking en levering van bloedproducten Navelstrengbank Zorg en sociale hulp voor kwetsbaren Vereenzaming tegengaan (Zorgbib, Thuis in mijn tehuis, Spring eens binnen) Vakanties voor maatschappelijk kwetsbare kinderen en mensen met een handicap Opvang van asielzoekers Tutoring (Brugfiguren) Zelfredzaamheid Eerstehulpopleidingen Preventieve hulpacties Uitleendienst Capaciteitsopbouw RK-verenigingen in ontwikkelingslanden 13

14 Basisgezondheidszorg in ontwikkelingslanden Jeugd Rode Kruis is actief op verschillende van deze gebieden De acht krachtlijnen van Afspraak 2015 Afspraak 2015 bouwt voort op Strategie Een aantal projecten worden voortgezet of verder uitgebouwd. Daarnaast komen er een aantal nieuwe activiteiten bij. We hebben al deze doelstellingen en activiteiten samengebracht onder acht krachtlijnen: 1) Stimulans voor zelfredzaamheid 2) Paraat bij rampen 3) Uitmuntend in bloedvoorziening 4) Zorgzaam voor de kwetsbaren 5) Inspirerend voor vrijwilligers 6) Samenwerkend voor meer impact 7) Performant en kwaliteitsbewust 8) Visibel met een sterk profiel Elk van deze acht krachtlijnen omvat meerdere doelstellingen (in het totaal 41) die op hun beurt één of meerdere projecten of actiepunten omvatten (in het totaal 161). In wat volgt worden deze doelstellingen en projecten 3 opgesomd, gegroepeerd per krachtlijn. Deze doelstellingen en projecten zijn verder uitgewerkt in een actiefiche. 3.2 Stimulans voor zelfredzaamheid Rode Kruis-Vlaanderen heeft een lange traditie en geldt als de referentie in Vlaanderen op gebied van eerstehulpopleidingen. Deze rol willen we in de toekomst blijven spelen. Zoals in het vorig strategisch plan blijven we sterk inzetten op de verhoging van de eerstehulpcapaciteit van de bevolking. We willen zelfs een stap verder gaan en ook bijdragen tot andere facetten van zelfredzaamheid. De traditionele eerstehulpopleidingen van de afdelingen blijven een centrale en belangrijke activiteit. Met Strategie 2010 werd reeds een eerste stap naar het onderwijs gezet. We willen nog verder gaan met ons langetermijnstreefdoel dat alle leerkrachten in Vlaanderen eerstehulpvaardig zijn en dat alle leerlingen de kans hebben om eerstehulpcompetenties te verwerven. Er zullen ook aanzienlijke inspanningen geleverd worden om de ouderen in onze samenleving eerste hulp aan te leren. Ook internationaal willen we een voortrekkersrol bij eerstehulp in ontwikkelingslanden blijven spelen. Last but not least, we beseffen maar al te goed dat deze ambitieuze doelstellingen staan of vallen met het beschikken over voldoende, bekwame en gemotiveerde lesgevers. Vrijwilligers voor deze rol warm maken, hen blijven motiveren en up to date houden, zal de komende jaren een permanent aandachtspunt blijven. Doelstellingen en projecten: 3 De term project wordt hier in algemene zin gebruikt en kan ook slaan op een actiepunt. 14

15 1. Alle leerlingen de kans geven om eerstehulpcompetenties te verwerven 1. Kaderen van eerste hulp binnen de vakoverschrijdende eindtermen en het gezondheidsbeleid van de scholen, op basis van een akkoord met de onderwijsnetten en -koepels 2. Aanmaken van klasklare leseenheden rond eerste hulp die gegeven kunnen worden binnen het kader van de vakoverschrijdende eindtermen 3. Uitwerken van een certificeringsmechanisme voor leerlingen die de leseenheden eerste hulp hebben gevolg en geslaagd zijn in een toets en praktijksessie 4. Integreren van eerste hulp in opleidingen op gebied van arbeidsveiligheid (VCA) 2. Op termijn alle leerkrachten eerstehulpvaardig maken 5. Verder ondersteunen van eerstehulpopleidingen binnen de lerarenopleidingen aan de hogescholen 6. Uitbouwen van een aanbod eerstehulpopleidingen voor de lerarenopleidingen van de universiteiten en de centra voor volwassenonderwijs (CVO s) 7. Uitbouwen van het aanbod aan eerstehulpopleidingen aan scholengemeenschappen voor leerkrachten, het ondersteunend personeel en middenkader van scholen 3. Een specifiek aanbod creëren van eerstehulpopleidingen voor ouderen 8. Opzetten van samenwerkingsverbanden met verenigingen en vertegenwoordigers van ouderen 9. Ontwikkelen van opleidingsmodules op maat van de specifieke behoeften van verschillende segmenten van de ouderenpopulatie 10. Recruteren van ouderen om als lesgever eerste hulp aan de slag te gaan. 11. Opzetten van train-the-trainer systemen gericht naar ouderen 4. De zelfredzaamheid van de bevolking verhogen (buiten eerstehulpopleidingen) 12. Uitvoeren van een nulmeting in Vlaanderen naar de operationele eerstehulp- en zelfredzaamheidscompetenties 13. Ontwikkelen van een strategie over de rol van Rode Kruis-Vlaanderen bij het verhogen van de zelfredzaamheid van de bevolking 14. Creëren van documenten en webpagina s met tips en advies m.b.t. zelfredzaamheid 15. Verder uitbouwen van het aanbod opleidingen inzake ongevallenpreventie 16. Zorgen voor een significante toename van het aantal Vlamingen dat psychologische eerste hulp kan toepassen 5. Het aanbod aan eerstehulpopleidingen verder diversifiëren 17. Uitwerken van een strategie om bewust specifieke doelgroepen (bv. reisleiders, gehoorgestoorden, ) te benaderen met geëigend materiaal 18. Het concept doelgroepenbenadering ingang doen vinden in de afdelingen 19. Onderzoeken wanneer er bij eerstehulpopleidingen bijzondere aandacht moet zijn voor het hulp bieden aan een ouder slachtoffer 20. Nieuwe markten aanboren voor bedrijfseerstehulp (o.a. KMO s) met behoud van de marktpositie 21. Meer opleidingen toegankelijk maken via e-learning 15

16 22. Uitbouwen van langetermijnrelaties met e-cursisten om zo hun eerste hulp competenties up-todate te houden 6. Voldoende eerstehulpopleiders hebben die up to date zijn 23. Aantrekken en opleiden van meer eerstehulplesgevers (i.h.b. vrijwilligers die overdag beschikbaar zijn) 24. Systematisch in rekening brengen van EVC/EVK bij het aantrekken en opleiden van lesgevers 25. Stroomlijnen en attractiever maken van de opleidingstrajecten en bijscholing van EH-lesgevers 26. Ingang doen vinden van train the trainers bij een toenemend aantal doelgroepen 27. Invoeren van een kwaliteitscontrolesysteem op uitbestede opleidingen 28. Betere pedagogische ondersteuning geven aan lesgevers (ook eterne), simulanten en afdelingsverantwoordelijken vorming 7. De eerstehulpepertise van RKV verder internationaal uitdragen 29. Opzetten van projecten gelinkt aan de introductie van AFAM en EFAM 3.3 Paraat bij rampen Meer dan de helft van de vrijwilligers van Rode Kruis-Vlaanderen zijn actief op het gebied van rampenparaatheid en rampenbestrijding. Rode Kruis-Vlaanderen heeft een goede dekking over het grondgebied zodat we overal snel ter plaatse kunnen zijn. Ook bij internationale rampen zijn we in staat om gericht hulp te geven. Met de projecten voorzien in Afspraak 2015 beogen we vooral om een nog grotere paraatheid en kwaliteitsvolle inzet bij rampen te realiseren (assistentie bij de dringende medische hulpverlening en psychosociale hulpverlening). Er gaat aandacht naar verdere uitbouw van middelen, standaardisering van ziekenwagens, competentieontwikkelingen en effectievere structuren. Een sterke binding met de afdelingswerking blijft een must. Daarnaast streven we naar een zekere uitbreiding van het activiteitenspectrum: logistieke hulpverlening bij rampen en incidenten, ondersteuning van de bevolking bij langdurige rampen zoals een pandemie en bijkomende rollen bij internationale rampen. Doelstellingen en projecten: 8. Een systeem uitbouwen voor de Snel Inzetbare Middelen bij rampen 30. Verder investeren en uitbouwen van de middelen voor de SIM s 31. Lokaal verankeren van de SIM s 32. Integreren van alle disciplines Interventie in één systeem 9. De licht logistieke ondersteuning bij rampen ontwikkelen 33. Bepalen van de rol Rode Kruis als LLO-eenheid (m.i.v. samenwerking met civiele bescherming of individueel partnership met Binnenlandse Zaken) 34. Opstarten van het project Licht Logistieke Ondersteuning 16

17 10. De rampenparaatheid verhogen 35. Zorgen voor een voldoende geschoold beroepskader voor permanentieondersteuning 36. Optimaliseren van de commandostructuren en organieke ontplooiingsstructuur 37. Aanpassen van de opleidingsaanpak (o.a. preventieve oefeningen, leren uit praktijkervaringen, ) 38. Stimuleren van de lokale uitbouw voor rampen hulpverlening (via opleidingen, investeringen, middelen, en eenduidige alarmeringsprocedures) 39. Evalueren van de rol van de Logistieke Eenheid binnen de rampenhulpverlening 40. Lokaal integreren van de psychosociale hulpverlening (via hogere graad van kennis beschermende psychosociale maatregelen voor hulpverleners) 41. Evalueren en optimaliseren van de organisatie van TIC s 42. Optimaliseren van de buitenlandse interventies van DSI 11. De hulpverlening bij langdurige rampen uitbouwen 43. De rol bepalen van RKV bij langdurige binnenlandse rampen (bv pandemie, grote overstromingen, ) 44. Opmaken van een continuïteitsplan voor Rode Kruis-Vlaanderen (garantie blijvende werking) 45. Bepalen van de aanpak voor het inschakelen van gelegenheidsmedewerkers bij rampen 12. Een coherent kwaliteitsbeleid voeren voor het ziekenvervoer bij rampen 46. Zorgen dat ingezette ziekenwagens voldoen aan de norm ICM/DGH/ Zorgen dat alle ziekenwagenmedewerkers een gepaste opleiding hebben genoten 48. Creëren van duidelijkheid over de inzet van andere ziekenwagens bij rampen 13. De haalbaarheid nagaan van de versterking van de internationale noodhulpcapaciteit 49. Nagaan van de haalbaarheid van een hogere eigen betrokkenheid bij internationale noodhulp en rehabilitatie 50. Versterken van de capaciteit als partner in rampenmanagement en rampenparaatheid 3.4 Uitmuntend in bloedvoorziening Op gebied van bloeddiensten heeft Rode Kruis-Vlaanderen twee grote kernactiviteiten, die met elkaar in wisselwerking staan. Naast de bekende bloedvoorzieningsdiensten, die de afname, productie en distributie van bloed- en bloedproducten omvatten, zijn er ook de bloedbankdiensten via de klinische laboratoria van het Rode Kruis en het medisch advies van de klinisch biologen. Kwaliteit, kwantiteit op tijd (niet te veel en niet te weinig bloed) en veiligheid zijn hier de sleutelwoorden. Het kwaliteitsniveau en het professionalisme die met Strategie 2010 werden bereikt zullen nog versterkt worden binnen Afspraak De Dienst voor het Bloed van Rode Kruis-Vlaanderen kiest er resoluut voor om een op kennis gestoelde en door kwaliteit gedreven organisatie te worden die via de bevordering van de transfusiegeneeskunde en bloedbankpraktijken bijdraagt tot de verbetering van de gezondheid. Ze wil een organisatie zijn die waarde creëert voor én patiënten, én donoren én zorgverstrekkers. 17

18 De volgend jaren streeft Rode Kruis-Vlaanderen ernaar om de veiligheid voor donoren en patiënten nog verder te verhogen. Uitmuntendheid bereiken in de medische processen is een epliciet doel, evenals te innoveren op gebied van technologie. De R&D-activiteiten zullen verder worden uitgebouwd. 14. Toegevoegde waarde creëren voor patiënten, donoren en zorgverstrekkers 51. Analyseren in welke mate de Dienst voor het Bloed waarde kan creëren voor de donoren 52. Implementeren van een QA-gemonitored veiligheidsprogramma 53. Produceren van gespecialiseerde bloedproducten op gestandaardiseerde wijze 54. Verhogen van de traceerbaarheid en automatisatie 55. Ontwikkelen van een donor-patiënt data systeem 15. Uitmuntendheid bereiken in de medische processen 56. Streven naar uitmuntendheid in medische kennis en medische processen 57. Implementeren van een systeem van Integrale Kwaliteitszorg (TQM) 58. Ontwikkelen van eigen, evidence-based medische standaarden 16. Innoverend zijn op gebied van technologie 59. Invoeren van de pathogeen reductie technologie 60. Gebruik maken van nieuwe methoden in klinische labo s 61. Gebruik maken van nieuwe methoden bij het afnemen, bereiden en testen van bloed 62. Onderzoeken van de mogelijkheden voor biobanking 17. Verder uitbouwen van R&D bij de Dienst voor het Bloed 63. Uitvoeren van operationeel onderzoek met het oog op innovatie in de werking 64. Uitvoeren van bloedbankgericht ontwikkelingswerk gericht op betere producten en betere klinische utilisatie 65. Uitbouwen van de participatie in fundamenteel onderzoek op gebied van bloedbanken en transfusiegeneeskunde m.b.v. de stichting Onderzoeks- en ontwikkelingsfonds RKV 3.5 Zorgzaam voor kwetsbaren De zorgactiviteiten van Rode Kruis-Vlaanderen hebben het laatste decennium steeds maar aan belang gewonnen. Ze kregen een verdere boost onder Strategie Ze bestrijken een heel breed gebied, bereiken diverse doelgroepen en trekken ook een grote verscheidenheid aan vrijwilligers aan. Sommige activiteiten zijn traditioneel ingebed in de afdelingswerking (Spring eens binnen, Brugfiguren, ); andere staan wat losser van de afdelingsstructuren (Aangepaste vakanties, Asielcentra, ). De essentie van de doelstellingen m.b.t. de bestaande zorgactiviteiten is deze te verdiepen en, waar mogelijk, te verbreden. Met andere woorden: zowel meer mensen uit de bestaande doelgroepen bereiken als een aantal nieuwe doelgroepen. Daarnaast is het de intentie om de komende jaren ook een zorghotel voor aangepaste vakanties op te starten en de begeleiding en omringing van asielzoekers in de centra te verbeteren. 18

19 Rode Kruis-Vlaanderen is ook internationaal actief op een beperkt aantal zorggebieden. Doelstellingen daar zijn de tracing-activiteiten optimaliseren en bij te dragen tot de verbetering van de basisgezondheidszorg in enkele ontwikkelingslanden. Een nieuwe rol die Rode Kruis-Vlaanderen wil opnemen is lokale organisaties te coachen bij het opstarten van zorgactiviteiten met vrijwilligers in gebieden waarover binnen RKV epertise aanwezig is. Doelstellingen en projecten: 18. Meer mensen bereiken binnen de bestaande doelgroepen 66. Zorgbib 67. Spring eens binnen 68. Aangepaste vakanties 69. Vakantiekampen voor kinderen 70. Brugfiguren 19. De haalbaarheid onderzoeken van nieuwe doelgroepen en/of nieuwe diensten 71. Aangepaste vakanties: mentale of psychische handicap, autisme 72. Zorgbib: boeken aan huis 73. Brugfiguren: kleuters, jongeren 74. Spring eens binnen: allochtonen, jongeren, langdurige noodsituaties 75. Vakantiekampen kinderen: jongeren Een coachende rol spelen naar andere initiatieven met vrijwilligers 76. Thuis in mijn tehuis 77. Brugfiguren 78. Aangepaste vakanties 79. Vakantiekampen voor kinderen 21. Een zorghotel opstarten 80. Opstarten van zorgactiviteiten in een zorghotel 22. Asielzoekers optimaal begeleiden en omringen in de opvangcentra 81. Creëren van een aangename en veilige leefomgeving door een correcte huisvesting, ondersteuning van het groepsgebeuren en integratie 82. Helpen van asielzoekers op juridisch, psychologisch, medisch en educatief gebied 23. De Tracing-activiteiten optimaliseren 83. Aligneren van de werking van de Vlaamse tracing met de RFL strategie van het ICRC 84. Inschakelen van de Tracing vrijwilligers in de vrijwilligerswerking van RKV 85. Elektronisch beheren van de Tracingdossiers 19

20 24. Epertise opbouwen en valoriseren m.b.t. basisgezondheidszorg in ontwikkelingslanden 86. Identificeren van de gebieden waar RKV-Internationaal een grote meerwaarde kan leveren 87. Heroriënteren van de ontwikkelingsprojecten naar deze epertisegebieden 3.6 Inspirerend voor vrijwilligers Als grote vrijwilligersorganisatie is het cruciaal voor Rode Kruis-Vlaanderen om zijn vrijwilligers te koesteren, hen te inspireren en een attractieve werkomgeving te bieden. Binnen Strategie 2010 werden een aantal stappen gezet om het vrijwilligersbeleid verder te versterken. De enquête bij de vrijwilligers heeft aangetoond dat de meeste actuele vrijwilligers heel tevreden zijn over het beleid en hoe zijn als vrijwilliger kunnen functioneren binnen Rode Kruis-Vlaanderen. Toch zijn er ook heel wat aandachtspunten naar boven gekomen. Knelpunt nummer één is dat veel vrijwilligers vinden dat de afdelingen over te weinig vrijwilligers beschikken om de vele activiteiten in de verschillende disciplines goed te kunnen uitvoeren. Er is een groot draagvlak voor aantrekken van nieuwe vrijwilligers, ook via nieuwe vormen van vrijwilligerswerk. Met Afspraak 2015 wil Rode Kruis-Vlaanderen het vrijwilligersbeleid stroomlijnen en verder uitzaaien in alle afdelingen en vrijwilligersgroepen. Er is ook veel nadruk op de rekrutering, begeleiding en vorming van nieuwe vrijwilligers. Dit moet leiden tot een diversificatie en een toename van het aantal actieve vrijwilligers. Speciale aandacht gaat ook naar het blijven aantrekken van voldoende donoren voor aanleveren van bloed. Er zal ook voor worden gezorgd dat alle vrijwilligers, ook deze die niet verbonden zijn aan afdelingen, een duidelijke plaats krijgen binnen de structuren van Rode Kruis- Vlaanderen. Doelstellingen en projecten: 25. Het aantal vrijwilligers verhogen en verder diversifiëren 88. Opbouwen van kennis over vrijwilligerswerk in verandering 89. Opstarten van een aantal projecten waar nieuwe concepten van vrijwilligerswerk worden uitgetest 90. Invoeren van een aantal drempelverlagende maatregelen naar kandidaat-vrijwilligers 91. Aanstellen van een coördinator vrijwilligersbeleid en een permanente reflectiegroep 92. Zorgen voor een grotere vertegenwoordiging van vrouwen en jongeren in de beleidsorganen 93. Streven naar afdelingen die representatief zijn voor de samenstelling van de bevolking 26. Het vrijwilligersbeleid stroomlijnen 94. Uitwerken van het bloemconcept over vrijwilligerswerk in handleidingen en checklists (zowel voor reguliere als gelegenheidsvrijwilligers) 95. Actualiseren van de erecode van de vrijwilligers, met bijzonder aandacht voor integriteit en verantwoordelijkheidszin 96. Begeleiden van de verschillende spelers bij het implementeren van het vrijwilligersbeleid op alle niveaus, met focus op afdelingsniveau 97. Verfijnen van de functieprofielen van de vrijwilligers die verantwoordelijkheid dragen 98. Opmaken van eenvoudige en attractieve competentieprofielen voor alle soorten vrijwilligers 20