Advies aan burgemeester: Zijn volmacht te verlenen aan wethouder J.I.M. Duindam voor het ondertekenen van het convenant namens de gemeente Woerden.

Transcriptie

1 VOORSTEL AAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS Van: C. de Heer Tel nr: Nummer: 15A Datum: 26 januari 2015 Tekenstukken: Ja Bijlagen: 2 Afschrift aan: Team: Onderwijs, welzijn en zorg Wethouder Duindam, Rick de Jongh en Martin Franssen N.a.v. (evt. briefnrs.): Onderwerp: Wijziging beleidskader en convenant en regionaal programma volwasseneneducatie 2015 Advies: Het beleidskader volwasseneneducatie (2009) te wijzigen in: o maximaal 75 % van het educatiebudget wordt besteed aan alfabetiseringscursussen Nederlandse taal (voor inwoners van Nederlandse en een niet-nederlandse afkomst.) o maximaal 20 % van het educatiebudget wordt besteed aan cursussen zelfredzaamheid voor volwassenen met een lichte verstandelijke beperking en o maximaal 5 % van het educatiebudget wordt besteed aan de specifieke aanpak van laaggeletterdheid, en Deel te nemen aan het convenant en programma educatie 2015 regio Utrecht. Advies aan burgemeester: Zijn volmacht te verlenen aan wethouder J.I.M. Duindam voor het ondertekenen van het convenant namens de gemeente Woerden. Begrotingsconsequenties NEE B. en W. d.d.: 3 februari 2015 Portefeuillehouder: wethouder Duindam

2 Inleiding: De gemeente krijgt sinds en jaar en dag vergoeding van het rijk voor de bekostiging van volwasseneneducatie (vastgelegd in de Wet educatie en beroep.) Tot 2015 moest de gemeente dit bedrag in zijn geheel besteden aan het aanbod van het ROC Midden Nederland, en sloot hiervoor met het ROC een productovereenkomst. Deze zogenoemde winkelnering wordt vanaf 2015 (75 procent) stapsgewijs afgebouwd tot nul procent in Als gevolg van de wijziging van de Wet educatie en beroepsonderwijs bestaat er vanaf 2015 een wettelijke verplichting om een regionaal programma educatie op te stellen. In dit regionale programma is beschreven op welke wijze de specifieke uitkering van het ministerie OCW in de regio wordt besteed. In het programma is ook de gefaseerde afbouw van de gedwongen winkelnering bij het ROC Midden Nederland opgenomen. Onze subregio Groene Hart van Utrecht (Montfoort, Oudewater en Woerden) is voor volwasseneducatie vanaf 2015 ondergebracht bij de (arbeidsmarkt)regio Utrecht. De gemeente Utrecht is de contactgemeente, en krijgt en verdeelt voortaan de rijksvergoeding. In najaar 2014 is het convenant en het regionale programma voorbereid met of namens de 15 deelnemende gemeenten. Het regionale programma heeft een gezamenlijk deel en een specifiek deel (voor de subregio.) In het programma staat welke activiteiten worden uitgevoerd. Aan de gemeente is gevraagd convenant en regionaal programma te ondertekenen. Er verandert veel in Een goede gelegenheid om het beleidskader volwasseneducatie dat u in 2009 heeft vastgesteld te actualiseren (zie Samenhang met eerdere besluitvorming.) In het beleidskader lag en ligt de nadruk op het aanbieden van cursussen waardoor de deelnemers uiteindelijk in staat zijn te participeren in de samenleving. Door wetgeving is de nadruk bij volwasseneneducatie nog meer dan dit al was, wel komen te liggen bij de basisvaardigheden rekenen en taal. Door de stapsgewijze afbouw van de gedwongen winkelnering bij het ROC Midden Nederland ontstaat in hetzelfde tempo ruimte voor eigen beleid. In 2015 wordt daarmee een begin gemaakt. De bevoegdheid van het college komt voort uit de volgende wet - en/of regelgeving: Wet educatie en beroep, artikel 17 Gemeentewet Beoogd effect: Inwoners van Woerden zijn in staat te participeren in de samenleving. Argumenten: 1. Vanaf 1 januari 2015 wordt het beleidskader volwasseneneducatie als volgt gewijzigd: van de rijksvergoeding volwasseneducatie wordt: A. maximaal 75 % van het educatiebudget besteed aan alfabetiseringscursussen Nederlandse taal (voor inwoners van Nederlandse en een niet-nederlandse afkomst) [was 20 %], B. maximaal 20 % van het educatiebudget besteed aan cursussen zelfredzaamheid voor volwassenen met een lichte verstandelijke beperking [was 10 %] en C. maximaal 5 % van het educatiebudget wordt besteed aan de specifieke aanpak van laaggeletterdheid [was 0 %.]. Het voortgezet algemeen volwassenenonderwijs (VAVO) wordt voortaan rechtstreeks door het rijk bekostigd (mbo) [was 65%.] De rijksvergoeding mag niet meer worden besteed aan cursussen ter ondersteuning van vrijwilligersbeleid en werk. Door het wegvallen van het VAVO kan procentueel het aandeel Nederlandse Taal worden verhoogd, absoluut verandert er niet veel omdat de rijksvergoeding fors lager is geworden door de uitname van het VAVO. Het budget voor cursussen ter ondersteuning van vrijwilligersbeleid en werk vervalt [was 5%], dit mag niet meer van de minister. Het blijft wel belangrijk om vrijwilligers te betrekken bij de uitvoering van de activiteiten. 2. In het convenant en het programma 2015 is de verdeling van de rijksvergoeding volgens het gewijzigde beleidskader en bestaand beleid gedaan. Naast het ROC Midden Nederland wordt het aanbod verzorgt door PRAGO en de Bibliotheek Het Groene Hart. Bij de bibliotheek wordt een openleercentrum voor volwasseneducatie ingericht met de nadruk op laaggeletterdheid (Taalhuis of taalpunt.) De taallessen worden uitgevoerd bij en in samenwerking met Ferm Werk (zie pagina s 20, 23 en 24 van het digitale document.)

3 Kanttekening: NVT Financiën: Woerden heeft - via de arbeidsmarktregio Utrecht in 2015 beschikking over Een van de producten waar de Regiobibliotheek Bibliotheek in 2015 voor wordt gesubsidieerd is het open leercentrum voor volwasseneducatie. Als de gemeente Woerden dit product kan verantwoorden in het kader van de Wet educatie en beroep, kan een gedeelte van de bibliotheeksubsidie worden terugverdiend: Geen eigen middelen. Niet gebruikte rijksvergoeding vervalt aan de minister. Bij het ontwikkelen van nieuwe activiteiten moeten deze de toets van de verantwoording bij het ministerie kunnen doorstaan. De gemeente moet niet het risico lopen uitgaven die al gedaan zijn te moeten terugbetalen. Uitvoering: Het ondertekenen van het convenant (bijgevoegd) door wethouder Duindam, en vervolgens opsturen aan de gemeente Utrecht. Samenhang met eerdere besluitvorming: Collegebesluit productovereenkomst en offerte WEB 2009 ROC Midden Nederland (10 november 2009, 09A ) Huidig beleidskader besteding rijksvergoeding volwasseneducatie A. 65 % van het educatiebudget bestemt voor het VAVO (voortgezet algemeen volwassenen onderwijs) als onderdeel van de aanpak van het voortijdig schoolverlaten. B. 20 % van het educatiebudget voor alfabetiseringscursussen (voor inwoners van Nederlandse en een niet-nederlandse afkomst.) C. 10 % van het educatiebudget voor cursussen zelfredzaamheid voor volwassenen met een lichte verstandelijke beperking D. 5 % van het educatiebudget voor cursussen ter ondersteuning van vrijwilligersbeleid en werk. Waarom deze verdeling? Het onderdeel van het educatiebudget dat aantoonbaar het meest effectief bijdraagt aan het realiseren van dé doelstelling van het lokaal (maar ook landelijk) onderwijsbeleid het behalen van een startkwalificatie (ofwel het voorkomen van voortijdig schoolverlaten) is het voortgezet algemeen volwassenen onderwijs (VAVO.) Het VAVO heeft zich de afgelopen jaren ontwikkeld tot tweede kansonderwijs voor jongvolwassenen die alsnog een diploma (VMBO-tl, HAVO of VWO) willen halen. De gemeente kiest ervoor de zwaksten in de samenleving te ondersteunen, maar ook zoveel mogelijk te ontzien als er moet worden bezuinigd. Vandaar dat in totaal 30 % van het budget wordt besteed aan alfabetiseringscursussen en cursussen zelfredzaamheid voor volwassenen met een lichte verstandelijke beperking. Deskundigheidsbevordering is ten slotte in het vrijwilligerswerk niet meer weg te denken. Door het faciliteren van trainingen en cursussen wordt een investering gedaan in mensen en organisaties die voor langere tijd plezier kan opleveren. Het toerusten van vrijwilligers past bij uitstek bij de doelstelling van het participatiebeleid en de WMO, burgers bij de samenleving te betrekken. Bijlagen: 1. Brief gemeente Utrecht, convenant plus programma educatie 2015 ( ) 2. Ondertekeningsvel (15i )

4 Maatschappelijke Ontwikkeling Meedoen naar vermogen Postadres Postbus 21 58, 3500 CD Utrecht Telefoon Fax Gemeente Utrecht OU20 5DEC20I4 Colleges van gemeenten in de Arbeidsmarktregio Utrecht-Midden Gemeente Woerden Registratiedatum: 05/12/2014 Behandelend afdeling Afgehandeld door/op: Behandeld door Doorkiesnummer Bijlage(n) Uw kenmerk Uw brief van P.W.M. Budel Datum 4 december 2014 Ons kenmerk Onderwerp Bestuurlijk convenant en Programma educatie Verzonden Bij antwoord datum, kenmerk en onderwerp vermelden Geacht college, Als gevolg van de gewijzigde wetgeving Wet educatie en beroepsonderwijs (Web), bestaat er vanaf een wettelijke verplichting om een Regionaal Programma Educatie op te stellen. In dit Regionaal Programma is beschreven op welke wijze de specifieke uitkering van het ministerie OCW in de regio zal worden besteed. Hierbij is tevens invulling gegeven aan de gefaseerde afbouw van de gedwongen winkelnering bij het ROC. Dit programma en het bestuurlijk convenant, waarin de juridische basis voor onze samenwerking wordt vastgelegd, is ambtelijk voorbereid in een werkgroep met vertegenwoordigers van de subregio's die in de Arbeidsmarktregio gevormd zijn. Vanuit deze werkgroep is regelmatig teruggekoppeld naar collega's van alle gemeenten in de regio. Ik ga er daarom van uit dat u reeds op de hoogte bent van deze ontwikkeling. Wij verzoeken u met de inhoud van beide (bijgevoegde) documenten in te stemmen. In het Programma is per subregio een invulling gegeven aan enerzijds de gewenste invulling van de opdracht aan ROC Midden Nederland en anderzijds aan de ontwikkeling of financiering van andere activiteiten die gewenst zijn om volwasseneneducatie uit te voeren en de laaggeletterdheid terug te dringen. In het Convenant zijn een aantal bestuurlijke afspraken vastgelegd om een juridisch kader te bieden. Wij verzoeken u ons na de collegebehandeling te berichten over uw collegebesluit door een scan van het besluit over convenant en programma én van de getekende bijlage bij het convenant te mailen naar p.budel@utrecht.nl. Wanneer alle gemeenten hebben gereageerd of uiterlijk 6 weken na dagtekening van deze brief, zullen alle gemeenten over de uitkomst van deze procedure worden geïnformeerd. Wij gaan uit van een voortzetting van de constructieve samenwerking in Hoogachtend, ( / ^ ^ ^ ^ Namens burgemeesteystrwe houders van U t r e c h t ^ ^ ^ Mevrouw ir. A. Tom y \ \ \ Hoofd afdeling Maats/^ap\pyjjké^Ontwikkeling (IRM)

5 Gemeente Utrecht Convenant Educatie van de Arbeidsmarktregio Utrecht-Midden kenmerk Convenant Educatie van de Arbeidsmarktregio Utrecht-Midden November 2014

6 Convenant Educatie van de Arbeidsmarktregio Utrecht-Midden Partijen: 1. De gemeente Utrecht, te dezen rechtsgeldig vertegenwoordigd door M.F.M. Jongerius in de hoedanigheid van wethouder, hierna te noemen: 'Utrecht', 2. De gemeente De Bilt, te dezen rechtsgeldig vertegenwoordigd door M.C.T. Bakker-Smit, in de hoedanigheid van wethouder, hierna te noemen: 'De Bilt', 3. De gemeente Bunnik, te dezen rechtsgeldig vertegenwoordigd door J.J. Eijbersen, in de hoedanigheid van wethouder, hierna te noemen: 'Bunnik', 4. De gemeente Utrechtse Heuvelrug, te dezen rechtsgeldig vertegenwoordigd door H. Veldhuizen, in de hoedanigheid van wethouder, hierna te noemen: 'Utrechtse Heuvelrug', 5. De gemeente Wijk bij Duurstede, te dezen rechtsgeldig vertegenwoordigd door W. Kosterman, in de hoedanigheid van wethouder, hierna te noemen: 'Wijk bij Duurstede', 6. De gemeente Zeist, te dezen rechtsgeldig vertegenwoordigd door J. Verbeek-Nijhof, in de hoedanigheid van wethouder, hierna te noemen: 'Zeist', 7. De gemeente Montfoort, te dezen rechtsgeldig vertegenwoordigd door F. Langerak-Oostrom, in de hoedanigheid van wethouder, hierna te noemen: 'Montfoort', 8. De gemeente Oudewater, te dezen rechtsgeldig vertegenwoordigd door A.M. de Regt, in de hoedanigheid van wethouder, hierna te noemen: 'Oudewater', 9. De gemeente Woerden, te dezen rechtsgeldig vertegenwoordigd door J.I.M. Duindam, in de hoedanigheid van wethouder, hierna te noemen: 'Woerden', 10. De gemeente Houten, te dezen rechtsgeldig vertegenwoordigd door W.M. de Jong, in de hoedanigheid van burgemeester, hierna te noemen: 'Houten', 11. De gemeente Lopik, te dezen rechtsgeldig vertegenwoordigd door J.R.C. van Everdingen, in de hoedanigheid van wethouder, hierna te noemen: 'Lopik', 12. De gemeente Nieuwegein, te dezen rechtsgeldig vertegenwoordigd door F.T.J.M. Backhuijs, In de hoedanigheid van burgemeester, hierna te noemen: 'Nieuwegein', 1 3. De gemeente Vianen, te dezen rechtsgeldig vertegenwoordigd door M.F.M. Verweij, in de hoedanigheid van wethouder, hierna te noemen: 'Vianen', 14. De gemeente IJsselstein, te dezen rechtsgeldig vertegenwoordigd door V.G.M. van den Berg, in de hoedanigheid van wethouder, hierna te noemen: 'IJsselstein', 1 5. De gemeente Stichtse Vecht, te dezen rechtsgeldig vertegenwoordigd door V. van der Horst, in de hoedanigheid van wethouder, hierna te noemen: 'Stichtse Vecht', Convenant Educatie Midden-Utrecht pagina 2 van 8 kenmerk

7 gezamenlijk te noemen: 'de Gemeenten' NEMEN IN AANMERKING DAT: I. In dit Convenant de Gemeenten de verplichtingen vaststellen die ze tegenover elkaar hebben. II. Utrecht met de wijziging van de Wet educatie en beroepsonderwijs (Web) per 1 januari de Contactgemeente is voor de regio Utrecht-Midden. III. Arbeidsmarktregio Utrecht-Midden gevormd wordt door vijf subregio's: Lekstroom, bestaande uit: Houten, Lopik, Nieuwegein, Vianen en IJsselstein; Utrecht Zuidoost, bestaande uit: Bunnik, De Bilt, Utrechtse Heuvelrug, Wijk bij Duurstede en Zeist; Groene Hart van Utrecht, bestaande uit: Montfoort, Oudewater en Woerden; Stichtse Vecht; Utrecht. IV. Gemeenten dit Convenant uitvoeren conform de actuele wet- en regelgeving. EN KOMEN OVEREEN ALS VOLGT: Convenant Educatie Midden-Utrecht pagina 3 van 8 kenmerk

8 Toelichting op het convenant De aanleiding voor dit convenant is de wijziging in Wet educatie en beroepsonderwijs (Web), die op 1 januari van kracht wordt. De gewijzigde Web schrijft voor dat de gemeenten die samenwerken in een arbeidsmarktregio een gezamenlijk plan opstellen voor educatie en de bestrijding van laaggeletterdheid. Voor dit doel krijgt de regio de beschikking over een specifieke uitkering. De Wet educatie en beroepsonderwijs (Web) heeft betrekking op taal- en rekenonderwijs voor volwassenen. De gewijzigde wet biedt gemeenten meer vrijheid in de uitvoering. Gemeenten krijgen de mogelijkheid om naast zogenoemd formeel aanbod (cursussen die opleiden voor een officieel certificaat of diploma) ook non-formele activiteiten te bekostigen. Bijvoorbeeld begeleiding door vrijwilligers of ondersteuning bij e-learning. Een andere belangrijke verandering is het stapsgewijs afbouwen van de gedwongen winkelnering bij de ROC's. In onze regio gaat het om het ROC Midden- Nederland. In is wettelijk voorgeschreven dat minimaal 75 procent van het budget dient te worden besteed bij ROC Midden-Nederland. In is het budget vrij besteedbaar. Op deze manier krijgen gemeenten de mogelijkheid maatwerk te bieden in het aanbod van activiteiten, bedoeld om laaggeletterdheid terug te dringen. De wet heeft betrekking op de doelgroepen analfabeten, laaggeletterden (functionerend onder niveau 2F), vrijwillige inburgeraars. Verplichte inburgeraars zijn uitgesloten van aanbod dat uit de specifieke uitkering wordt bekostigd. Dit convenant dient als juridisch kader voor de samenwerking. Convenant Educatie Midden-Utrecht pagina 4 van 8 kenmerk

9 1 Begrippen 1.1 Contactgemeente 1.2 Web 1.3 Specifieke uitkering 1.4 Educatie-aanbod 1.5 Regionaal programma: 1.6 Ambtelijk vertegenwoordiger 1.7 Aanspreekpunt gemeente.8 Regio op grond van de Web is Utrecht aangewezen als contactgemeente. de gewijzigde Wet educatie en beroepsonderwijs (Web). De Wet is in ieder geval van 1 januari tot 31 december van kracht. het budget dat het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen (OCW) op grond van de gewijzigde Web aan de contactgemeente beschikbaar stelt, ter bekostiging van educatie-aanbod. is gericht op het verwerven van vaardigheden Nederlandse taal en rekenen door volwassenen (1 8 jaar en ouder). De specifieke uitkering kan zowel voor opleidingen met diploma-erkenning (formeel aanbod) als opleidingen zonder diploma-erkenning (non-formeel aanbod) worden ingezet. Beide soorten van onderwijs zijn gericht op de wettelijk vastgestelde eindtermen, de Web schrijft voor dat de regio, onder coördinatie van de contactgemeente, een programma opstelt waarin het educatieaanbod dat wordt bekostigd uit de specifieke uitkering wordt beschreven. de subregio's worden in het regionaal overleg Educatie vertegenwoordigd door een aangewezen ambtenaar. Deze vertegenwoordiger draagt zorg voor afstemming met de aanspreekpunten binnen de gemeenten die deel uitmaken van de subregio. in alle gemeenten is een ambtelijk aanspreekpunt aangewezen, die is belast met de ambtelijke en bestuurlijke afstemming binnen de gemeente, zowel waar het gaat om de planvorming als de uitvoering en verantwoording van de uitgaven uit de specifieke uitkering. Arbeidsmarktregio Utrecht-Midden. 2 Samenwerkingsvorm 2.1 De Regio bestaat uit vijf subregio's. De vertegenwoordigende gemeente van de subregio betreft: a. Utrecht; b. Stichtse Vecht; c. Lekstroom: Nieuwegein; d. Utrecht Zuid-Oost: Zeist; e. Groene Hart van Utrecht: Montfoort. Convenant Educatie Midden-Utrecht pagina 5 van 8 kenmerk

10 2.2. Onder voorzitterschap van de Contactgemeente komen minimaal eens per kwartaal de Ambtelijk vertegenwoordigers van de subregio's bijeen in het regionaal overleg Educatie. 2.3 Het regionaal overleg Educatie dient ter: a. planvorming, voorbereiden van besluitvorming in de Gemeenten; b. verantwoording van de uitgaven uit de Specifieke uitkering; c. ontwikkeling van beleid, informatie-uitwisseling, innovatie en monitoring. 2.4 De Ambtelijk vertegenwoordigers zijn verantwoordelijk voor informatievoorziening naar en afstemming met de Aanspreekpunten gemeenten in de subregio. 2.5 De Aanspreekpunten gemeenten dragen zorg voor ambtelijke en bestuurlijke afstemming binnen de betrokken gemeente. 2.6 De afzonderlijke colleges van Burgemeester en Wethouders van de Gemeenten nemen besluiten over het Regionaal programma Educatie. Er wordt niet voorzien in een structureel bestuurlijk overleg. 3 Duur en einde van het Convenant 3.1 Dit convenant loopt van 1 januari tot en met 31 december 201 7, met een optie van verlenging wanneer de wetgever besluit tot het verlengen van de werkingsduur of tot wijziging van de wet. 3.2 In de loop van besluiten de colleges van de betrokken gemeenten over eventuele verdere regionale samenwerking op het terrein van Educatie na Taken en verantwoordelijkheden Contactgemeente 4.1 De gemeente Utrecht heeft, als door het Rijk aangewezen contactgemeente, een coördinerende taak en dient in dat verband: a. In overleg met de Colleges van Burgemeester en Wethouders in de overige gemeenten in de regio, zorg te dragen voor de totstandkoming van het Regionaal programma; b. Als opdrachtgever op te treden naar regionale aanbieders van Educatie-aanbod, overeenkomstig het overeengekomen Regionaal programma; c. Overige werkzaamheden die verband houden met de coördinatie van het Regionaal programma, waaronder in ieder geval: 1 het verantwoorden van het totaal van de uitgaven die worden bekostigd uit de Specifieke uitkering aan het ministerie van OCW. Dit behelst zowel de regionale opdrachten (waarvoor Utrecht opdrachtgever is), als het deel van het rijksbudget dat aan subregio's beschikbaar wordt gesteld voor opdrachten of subsidies die door hen of individuele gemeenten worden verstrekt; 2 het waar nodig terugvorderen van aan subregio's of Gemeenten toegekende budgetten, wanneer deze niet volgens het afgesproken programma zijn besteed of wanneer de verantwoording voor de besteding onvoldoende is voor het ministerie OCW; 3 het ontwikkelen en toepassen van een kwaliteitswaarborg voor het aanbod van educatie, waarvoor geen diploma-erkenning is verkregen (non-formeel aanbod); Convenant Educatie Midden-Utrecht pagina 6 van 8 kenmerk

11 5 Taken en verantwoordelijkheden vertegenwoordigers subregio's 5.1 De Ambtelijk vertegenwoordiger van subregio's in het regionaal overleg Educatie zijn verantwoordelijk voor: a. in overleg met de Aanspreekpunten van de betrokken gemeenten formuleren van de vraag van inwoners en het op basis daarvan formuleren van een passend en gewenst subregionaal of regionaal aanbod als inbreng voor het Regionaal programma; b. zorgdragen voor informatievoorziening naar de Aanspreekpunten gemeenten over (keuzen in) planvorming en uitvoering; c. zorgdragen voor opdrachtverstrekking of subsidiëring op subregionaal niveau; d. zorgdragen voor gegevens over de uitvoering van activiteiten, inhoudelijk en financieel; e. zorgdragen voor een vaste vervanger. 6 Taken en verantwoordelijkheden Gemeenten 6.1 Alle gemeenten in de Regio hebben de volgende taken verantwoordelijkheden: a. zorgen voor inzicht in de vraag naar educatie onder hun bewoners; b. het leveren van verantwoordingsinformatie die de contactgemeente nodig heeft voor de verantwoording aan het ministerie, wanneer zij activiteiten bekostigen uit de Specifieke uitkering op basis van het Regionaal programma; c. bepalen of zij al dan niet een eigen financiële bijdrage vragen van deelnemers aan Educatieactiviteiten; d. aanwijzen van een Aanspreekpunt gemeente voor educatie. 7 Regionaal programma Educatie 7.1 De Gemeenten stellen jaarlijks in samenwerking een Regionaal programma vast voor een volgend jaar. Het Regionaal programma voor wordt tegelijkertijd met dit convenant vastgesteld. De belangrijkste ingrediënten van het Regionaal programma zijn: a. de activiteiten die met inzet van de specifieke uitkering worden bekostigd; b. de verdeling van de Specifieke uitkering die het Rijk jaarlijks beschikbaar stelt voor de educatie voor volwassenen tussen de subregio's en gemeenten, waarbij de toedeling die het ministerie van OCW heeft vastgesteld het uitgangspunt is; c. de hoofdlijn van de regionale opdracht(en) die onder verantwoordelijkheid van Contactgemeente Utrecht in een overeenkomst wordt verwoord; 1 d. eisen die het ministerie van OCW stelt aan het Regionaal programma, waaronder aandacht voor bereik van de diverse doelgroepen, de toegankelijkheid van het aanbod, de kwaliteit van het non-formele aanbod; 1 In moet nog circa 75 procent van de uitkering worden besteed bij ROC Midden-Nederland. Dit percentage loopt af naar 50 procent in 201 6, 25 procent in en 0 procent in Voor de vervanging van de huidige rol van het ROC MN zal een andere partij voor de verzorging van formeel aanbod worden gecontracteerd. Convenant Educatie Midden-Utrecht pagina 7 van 8 kenmerk

12 8 Bestuurlijke besluitvorming 8.1 Het jaarlijkse Regionaalprogramma wordt door de vijftien colleges van Burgemeester en Wethouders vastgesteld door middel van een schriftelijke procedure. 8.2 Elk van de betrokken gemeenten geeft binnen vier weken na ontvangst van het conceptprogramma zijn oordeel. Het Regionaal programma is vastgesteld wanneer alle gemeenten ermee schriftelijk hebben ingestemd. Een gemeente die niet binnen vier weken schriftelijk heeft gereageerd, wordt geacht te hebben ingestemd. 8.3 Wanneer één of meer gemeenten wijzigingen in het Regionaal programma voorstellen, wordt een tweede besluitvormingsronde, met dezelfde termijn en procedure, ingelast. Wanneer overeenstemming ook dan nog ontbreekt, vindt bestuurlijk overleg tussen portefeuillehouders plaats. (Zie verder onder 9: escalatie). 8.4 Het is aan elke individuele gemeente om te bepalen of het Regionaal programma wordt geaccordeerd door de verantwoordelijk portefeuillehouder, het college of de raad. In het laatste geval wordt binnen vier weken het collegevoorstel aan de raad als reactie van de gemeente beschouwd. 9 Escalatie 9.1 Indien een gemeente ontevreden is met de wijze waarop dit Convenant wordt uitgevoerd, probeert de gemeente eerst binnen de eigen subregio de betreffende problemen op te lossen. 9.2 Indien er geen oplossing binnen de subregio is gevonden, kan een beroep worden gedaan op de Contactgemeente. 9.3 Indien na raadpleging van de Contactgemeente, dit nog niet heeft geleid tot een oplossing voor de betreffende gemeente, organiseert de Contactgemeente een bestuurlijk overleg waarbij in ieder geval één vertegenwoordiger per subregio aanwezig is. 10 Wijziging convenant 10.1 Gemeenten kunnen elkaar een voorstel doen tot wijziging van dit Convenant. Een wijzigingsvoorstel wordt schriftelijk ingediend bij de contactgemeente en behelst in ieder geval een heldere gedetailleerde beschrijving van de voorgestelde wijziging Dit wijzigingsvoorstel wordt, conform de procedure die geldt voor wijziging in het Regionaal programma, aan alle gemeenten voorgelegd. Bijlagen: Bijlage 1 Bijlage 2 Bijlage 3 Bijlage 4 Bijlage 5 Bijlage 6 Bijlage 7 Bijlage 8 Bijlage 9 Bijlage 10 Bijlage 11 Bijlage 1 2 Bijlage 1 3 Bijlage 14 Bijlage 1 5 Ondertekening Utrecht Ondertekening De Bilt Ondertekening Bunnik Ondertekening Utrechtse Heuvelrug Ondertekening Wijk bij Duurstede Ondertekening Zeist Ondertekening Montfoort Ondertekening Oudewater Ondertekening Woerden Ondertekening Houten Ondertekening Lopik Ondertekening Nieuwegein Ondertekening Vianen Ondertekening IJsselstein Ondertekening Stichtse Vecht Convenant Educatie Midden-Utrecht pagina 8 van 8 kenmerk

13 Bijlage 9 bij Convenant Educatie van de Arbeidsmarktregio Utrecht-Midden, kenmerk Woerden Aldus overeengekomen en in vijftienvoud opgemaakt en ondertekend Plaats: Datum Namens gemeente Woerden, J.I.M. Duindam, wethouder Convenant Educatie van de Arbeidsmarktregio Utrecht-Midden

14 Programma Educatie (bestrijding laaggeletterdheid) Regio Utrecht Midden Taal: de basis om Mee te doen December 2014

15 Taal: de basis om mee te doen Dit document omvat het programma voor de aanpak van laaggeletterdheid in de regio Utrecht-Midden in het jaar De aanleiding voor dit programma is de wijziging in Wet educatie en beroepsonderwijs (Web), die op 1 januari van kracht wordt. De gewijzigde Web schrijft voor dat de gemeenten die samenwerken in een arbeidsmarktregio een gezamenlijk plan opstellen voor educatie en de bestrijding van laaggeletterdheid. Achtereenvolgens komen in dit document aan de orde: 1. Het nieuwe wettelijk kader blz Het doel van het programma blz De uitvoering blz De regionale samenwerking blz De financiering blz Regionale uitgangspunten en uitdagingen blz De opdracht aan ROC Midden-Nederland blz Aanvullend aanbod blz Samenvattend overzicht blz. 16 Bijlage: Begrippen en Taalniveaus 1. Het nieuwe wettelijk kader De Wet educatie en beroepsonderwijs (Web) heeft betrekking op taal- en rekenonderwijs voor volwassenen. De gewijzigde wet biedt gemeenten meer vrijheid in de uitvoering. Gemeenten krijgen de mogelijkheid om naast zogenoemd formeel aanbod (cursussen die opleiden voor een officieel certificaat of diploma) ook non-formele activiteiten te bekostigen. Bijvoorbeeld begeleiding door vrijwilligers of ondersteuning bij e-learning. Een andere belangrijke verandering is het stapsgewijs afbouwen van de gedwongen winkelnering bij de ROC's. In onze regio gaat het om het ROC Midden- Nederland. In is wettelijk voorgeschreven dat minimaal 75 procent van het budget dient te worden besteed bij ROC Midden-Nederland. In is het budget vrij besteedbaar. Op deze manier krijgen gemeenten de mogelijkheid maatwerk te bieden in het aanbod van activiteiten, bedoeld om laaggeletterdheid terug te dringen. De nieuwe Web verplicht gemeenten tot samenwerking bij de aanpak van laaggeletterdheid op de schaal van de arbeidsmarktregio's. In ons geval gaat het om de arbeidsmarktregio Utrecht Midden, die bestaat uit 1 5 gemeenten met Utrecht als contactgemeente. (Zie verder paragraaf 4 over regionale samenwerking). Voor de uitvoering is een regionaal budget beschikbaar in de vorm van een specifieke uitkering. Voor onze regio is dit in een budget van ca 2,75 miljoen. Dit bedrag zal in volgende jaren veranderen omdat het ministerie een nieuw 'objectief' verdeelmodel ontwikkelt. In de eerste berichten over de gevolgen hiervan, is er sprake van een daling van het regionaal budget. Regionaal programma Educatie Utrecht-Midden (November 2014) 2

16 Nieuw is dat de regio maximaal 25 procent van de uitkering mag 'meenemen' naar een volgend boekjaar. (Zie verder paragraaf 5 over de financiering). In paragraaf 6 formuleren we een aantal uitdagingen waar we in regionaal verband in richting aan willen geven. De paragrafen 7 en 8 bieden een uitwerking van de opdracht aan het ROC Midden-Nederland en de invulling van het overige aanbod, op het niveau van de vijf subregio's. We sluiten in paragraaf 9 af met een samenvattend overzicht. 2. Het doel van het programma De Wet educatie en beroepsonderwijs streeft naar een verbetering van taal- en Tekenvaardigheid van burgers die deze vaardigheden onvoldoende beheersen. Het accent leggen wij daarbij op taal en de aanpak van analfabetisme en laaggeletterdheid. Want een goede beheersing van de Nederlandse taal is een basisvoorwaarden om mee te kunnen doen in de samenleving. Wie Nederlands kan spreken en schrijven, kan zich beter redden in werk, in de opvoeding en in sociale contacten. Dit sluit ook aan bij de vraag van burgers. Doel van dit programma is zoveel mogelijk inwoners, die de Nederlandse taal niet of onvoldoende beheersen, de kans te bieden hun taalniveau te verbeteren. Op het gebied van taalbeheersing onderscheiden we verschillende niveaus 1 : het niveau onder 1 F; (analfabeet of anderstalig), niveau 1 F (taalbeheersing op het niveau van groep 8 basisschool) en 2F (taalbeheersing op het eindniveau van MBO-2). Landelijk wordt uitgegaan van een percentage van circa 10% laaggeletterden (functionerend onder niveau 2F) in de bevolking. Wanneer dit percentage ook voor onze regio geldt, gaat het om een doelgroep van circa inwoners in de regio Utrecht Midden, waarvan circa in de gemeente Utrecht. Het ideaal is dat iedereen die in Nederland woont niveau 2F bereikt. Maar dat is geen realistische verwachting. De groep laaggeletterden kent een grote verscheidenheid in leeftijd, leefsituatie (werk, uitkering), herkomst (autochtoon, migrant), opleidingsniveau, leervermogen en leerwensen. De vraag is zeer divers. Sommigen willen meerdere jaren onderwijs volgen om de taal goed onder de knie te krijgen. Anderen willen liever een kort traject om een klein stapje verder te komen. Sommigen gaan graag 'naar school', anderen krijgen liever begeleiding van een taaimaatje of verbeteren hun taalvaardigheid thuis via digitale modules. In het aanbod van activiteiten willen we recht doen aan deze diversiteit, omdat we verwachten dat dat het meeste effect oplevert. In dit programma wordt aangegeven welke activiteiten in de regio zullen worden bekostigd uit de rijksbijdrage. Dit programma is w'efbedoeld voor mensen die verplicht moeten inburgeren. Hun opleiding mag niet worden bekostigd uit de Web-middelen. 1 Voor een uitgebreidere beschrijving van begrippen en taalniveaus verwijzen wij naar bijlage 1 Regionaal programma Educatie Utrecht-Midden (November 2014) 3

17 3. De uitvoering van het programma De wet biedt, zoals eerder gezegd, de mogelijkheid voor een gevarieerd aanbod. Zowel formeel aanbod als non-formeel aanbod komen in aanmerking voor bekostiging. Bij het eerste gaat het om cursussen die resulteren in een certificaat of diploma, met door het ministerie bepaalde kwaliteitseisen. Nonformeel aanbod is niet per definitie gericht op het behalen van diploma of certificaat, maar is ook niet vrijblijvend. Het moet wel degelijk resulteren in betere taalbeheersing. Uitgangspunt in de uitvoering is dat we het aanbod van taalactiviteiten laagdrempelig en waar mogelijk dichtbij huis willen leveren. Individuele gemeenten kennen hun inwoners en kunnen het beste bepalen welk aanbod voorziet in de behoeften. Daarom bouwen we het aanbod op vanuit de 1 5 gemeenten en de vijf subregio's die we binnen de regio Utrecht-Midden onderscheiden. In de uitvoering kunnen verschillende aanbieders een rol spelen. Een belangrijke aanbieder van formeel aanbod is nu nog ROC Midden-Nederland. In moet nog minimaal 75 procent van de rijksbijdrage worden besteed bij het ROC. Dit percentage loopt af naar 50 procent (2016), 25 procent (201 7) en 0 procent (201 8). ROC Midden-Nederland heeft besloten zijn Participatieopleidingen in deze periode af te bouwen. Dit betekent dat er de komende jaren een nieuwe invulling gevonden zal worden voor het gewenste formele taalaanbod. Voor een deel van de nieuwe instroom in zal reeds sprake zijn van een invulling door een nieuwe aanbieder. Hiervoor zal in de eerste helft van een aanbestedingsprocedure worden doorlopen. Ook andere partijen bieden taalonderwijs en taaltraining aan. Zo biedt Prago (Praktijk Gericht Onderwijs) onderwijs aan mensen met een licht verstandelijke beperking. De Volksuniversiteit biedt een cursus aan, die migranten met minimaal middelbare vooropleiding voorbereidt op het behalen van het staatsexamen NT2. Allerlei andere organisaties bieden eveneens taaltrainingen, vooral in de non-formele sfeer. Het gaat o.a. om bibliotheken, welzijnsinstellingen en organisaties die vluchtelingen ondersteunen. Veelal werken zij met vrijwilligers die als taaimaatje fungeren of kleine groepen begeleiden. Regionaal programma Educatie Utrecht-Midden (November 2014) 4

18 4. De regionale samenwerking De regio Utrecht-Midden telt 1 5 gemeenten, waarvan er 1 3 deel uitmaken van drie subregio's, te weten: Subregio Utrecht-Zuidoost o Bunnik, De Bilt, Utrechtse Heuvelrug, Wijk bij Duurstede, Zeist Subregio Lekstroom o Houten, Lopik, Nieuwegein, Vianen, IJsselstein Subregio Groene Hart van Utrecht o Montfoort. Oudewater, Woerden Stichtse Vecht Utrecht Utrecht is de door het Rijk aangewezen contactgemeente voor de regio Utrecht-Midden. Zeist, Nieuwegein en Montfoort zijn de vertegenwoordigers van de drie subregio's. Utrecht maakt vanwege zijn omvang geen deel uit van een subregio. Stichtse Vecht maakt geen deel uit van een subregio in deze arbeidsmarktregio, vanwege zijn nauwe samenwerking met de Noord-Hollandse gemeenten Weesp en Wijdemeren. Als contactgemeente heeft Utrecht de volgende (wettelijke) taken: Het opstellen van een regionaal programma in overleg met de andere gemeenten in de regio; het vervullen van de rol van opdrachtgever van ROC Midden-Nederland en voor eventuele andere aanbieders die op regionale schaal, voor meerdere subregio's activiteiten aanbieden; de verdeling van de (resterende) rijksbijdrage aan de gemeenten dan wel de contactgemeenten van de subregio's ten behoeve van lokale initiatieven; het verantwoorden van de uitgaven aan het ministerie voor zowel de regionale opdrachten (waarvoor Utrecht opdrachtgever is) als de opdrachten die door individuele gemeenten en subregio's worden verstrekt; het ontwikkelen van een kwaliteitswaarborg en een systematiek voor monitoring. Alle gemeenten in de regio hebben de volgende verantwoordelijkheden: Zorgen voor inzicht in de vraag naar taalonderwijs onder hun bewoners; het inbrengen van deze vraag in het overleg over het regionaal programma; het aantrekken van aanbieders voor subregionaal en lokaal aanbod door middel van contractering of subsidiëring; het leveren van verantwoordingsinformatie die de contactgemeente nodig heeft voor de verantwoording aan het ministerie; bepalen of zij al dan niet een eigen financiële bijdrage van deelnemers vragen. Regionaal programma Educatie Utrecht-Midden (November 2014) 5

19 De afstemming over de regionale samenwerking vindt plaats op ambtelijk niveau in het regionaal overleg educatie. Vertegenwoordigers van de vijf subregio's (één per subregio) komen tenminste eenmaal per kwartaal bij elkaar om de uitvoering te bewaken, afspraken te maken over monitoring en verantwoording en bestuurlijke besluitvorming voor te bereiden. Mocht een subregio tekort schieten in de uitvoering of in het afleggen van verantwoording hiervoor, dan kan de contactgemeente het verstrekte budget terugvorderen. Het ministerie heeft een eenvoudige verantwoordingssystematiek toegezegd. De Algemene Maatregel van Bestuur waarin de wijze van verantwoording wordt geregeld, moet nog worden gepubliceerd. De hoofdpunten van de regionale samenwerking zijn vastgelegd in een convenant tussen de 1 5 gemeenten in de regio, dat bestuurlijk wordt vastgesteld, samen met dit regionaal programma. Regionaal programma Educatie Utrecht-Midden (November 2014) 6

20 5. De financiering Financieel uitgangspunt is de specifieke uitkering van het Rijk, die in uitkomt op ca 2,75 miljoen. Dit budget is de optelsom van budgetten die door het Rijk zijn toegerekend aan de 1 5 gemeenten in de regio. Bij de verdeling van het regionaal budget gaan we uit van deze budgetten per gemeente. Iedere subregio heeft, zou je kunnen zeggen, een 'trekkingsrecht' op haar aandeel in het totale regionale budget. Van het jaarlijkse budget mag maximaal 25 procent worden 'meegenomen' naar een volgend jaar. Lastig en nogal technisch punt is dat het ministerie tevens heeft opgelegd dat 3% van het budget dat bij het ROC wordt besteed, extra aan het ROC dient te worden betaald, ter uitvoering van een afspraak die bestaat tussen ministerie en de ROC's. Deze afspraak heeft te maken met de financiering van extra personeelskosten waar het gaat om Werkloosheidswet en Arbeidsongeschiktheid. Daartoe is de rijksbijdrage verhoogd. In wordt tenminste 75 procent van het regionaal budget besteed bij ROC Midden-Nederland. Dat mag ook meer zijn, zolang dit past binnen het afbouw-schema dat binnen het ROC wordt gehanteerd. Onderstaande tabel bevat de budgetten per subregio en de verdeling hiervan over ROC Midden- Nederland en andere aanbieders. Subregio Budget (nieuw) Aandeel ROC (waarvan lumpsum WW/AO) Utrecht-Zuidoost (lumpsum WW/AO ) Lekstroom (lumpsum WW/AO ) Groene Hart van Utrecht (lumpsum WW/AO 3.000) Stichtse Vecht (lumpsum WW/AO 2.600) Utrecht (lumpsum WW/AO ) Andere uitgaven Resteert Resteert Resteert Resteert Resteert Totaal (78%) (lumpsum WW/AO ) Het ministerie werkt aan een nieuw 'objectief verdeelmodel. Dit zal in volgende jaren resulteren in een ander budget voor de regio en ook een andere verdeling van het regionaal budget over de subregio's. De concept-doorrekening van het verdeelmodel leidt tot een verlaging van het regiobudget (circa 12%), met name voor de gemeente Utrecht (bijna 20%). De nieuwe verdeelsleutel wordt waarschijnlijk rond de jaarwisseling definitief vastgesteld. De budgetten worden gefaseerd aangepast in 2016 en Een procedure voor aanbesteding van de nieuwe regionale opdracht formeel taalaanbod wordt voorbereid. Deze procedure wordt in de eerste helft van doorlopen. Vanaf de zomer zullen daar de eerste deelnemers terecht kunnen. Regionaal programma Educatie Utrecht-Midden (November 2014) 7