Antwerpen duurzame stad stadsontwikkeling afdeling EMA (energie en milieu Antwerpen)

Transcriptie

1 Antwerpen duurzame stad stadsontwikkeling afdeling EMA (energie en milieu Antwerpen)

2 Inhoud Beleid stad Antwerpen Doelstellingen duurzame aankopen Aanpak Voorbeelden Raamcontract hygiënisch papier Kantoormateriaal Relatiegeschenken Werkkledij Monique Van Dousselaere stadsontwikkeling

3 Beleid: bestuursakkoord Bestuursakkoord : Antwerpen wil het goede voorbeeld geven op gebied van duurzaamheid en milieu Horizontale doelstelling duurzaamheid (De voorbeeldrol van de stad op vlak van duurzaamheid komt systematisch tot uiting in haar werking en producten). Energie en Milieu Antwerpen (EMA) ondersteunt en adviseert verschillende diensten

4 Beleid: doelstelling duurzame aankopen Actieplan duurzame aankopen De ambitie van de stad is om tegen 2020 criteria te hanteren voor alle producten uit productgroepen waarvoor hogere overheden duurzaamheidscriteria opleggen en om voor alle overige aankopen te bekijken of en hoe deze verduurzaamd kunnen worden.

5 Beleid: doelstelling duurzame aankopen Betrokken diensten bij duurzame aankopen: - Gemeenschappelijke Aankoop Centrale (GAC) faciliteert - Dienst Energie en Milieu Antwerpen ondersteunt en adviseert - Dienst Ontwikkelingssamenwerking ondersteunt en adviseert - Dienst Sociale Economie ondersteunt en adviseert

6 Aanpak: opmaak bestek Flow van de aankopen (investeringen vanaf 5500 exploitatie vanaf euro) 1.Intake => mails automatisch naar adviesdiensten => mogelijk om dan al klant te adviseren 2.Opmaak 3.Lastvoorwaarden 4.Gunningswijze 5.Publicatie GAC

7 Aanpak: opmaak bestek 1. Intake Aandacht voor duurzaamheid vanaf de intake op intakeformulier: intakes naar expertdiensten voor opvolging Automatische van intake

8

9 Aanpak: opmaak bestek 2. Ontwerpbestek Duurzaamheidscriteria via technische eisen en gunningscriteria in volgorde van voorkeur: opgenomen als technische eis; indien relevant, bijkomend opgenomen als gunningscriterium - minstens 15% van de punten; enkel in gunningscriteria opgenomen - minstens 25% van de punten. Advies van ontwikkelingssamenwerking of sociale economie wordt mee door EMA verwerkt

10 Aanpak advies: ecologisch advies 1. Bronnen 1. Europa 2. Federale Overheid 3. Provincie Antwerpen 4. Steunpunt voor duurzame aankopen VVSG esentaties.aspx

11 Aanpak advies: 2. Marktonderzoek leveranciers 1) Info 2) Een leverancier KOOPT: wat of waar geen belang, hij moet geen productieproces aanpassen => wij als overheid moeten duurzame eisen stellen Huidige leverancier van promobalpennen gebruikt de stad Antwerpen als voorbeeld om andere gemeenten te motiveren ook voor duurzame balpennen te gaan. Andere leverancier vraagt ons: daag mij (duurzaam) uit! (samenwerking sociale economie)

12 Aanpak opmaak bestek: knelpunten Voordelen technische eisen: gemakkelijk te beoordelen Nadeel: indien geen goed marktonderzoek mogelijks geen of niet genoeg inschrijvers Voordeel gunningscriteria: laat de markt spelen, meest duurzame wordt beloond Nadeel: soms niet duurzaam genoeg want punten voor prijs wint dikwijls boven punten duurzaamheid Ook dikwijls moeilijk om te beoordelen bv bij verschillende diverse producten kantoormateriaal: hoe correct belonen voor certificaten (FT, C2C, CO 2, )?

13 Voorbeeld knelpunt Gunningscriterium nr. 2: Kwaliteit en duurzaamheid 15 ptn - Kwaliteit 8 punten - Labels of certificaten waarvoor geen techn. eisen bijv. voor munt- en rozenbottelthee op 1 punt - Cradle to cradle (C2C) certificaat op 1 punt De leverancier met de meeste C2C artikels krijgt 1 punt. - Duurzaamheid van andere economaatartikels, die niet vermeld staan in technische eisen op 5 punten De leverancier met het grootste aantal aan bijkomende duurzame artikelen krijgt 5 punten, met het minste aantal krijgt 0 punten, de anderen worden in verhouding gescoord (afgerond per 0,5 naar boven).

14 Aanpak: Sociale economie Om sociale economie in bestek te brengen interdisciplinair team nodig: iemand juridisch onderlegd sociale economie marktkenner: wat kunnen ze? klant intern aankoopdienst + advies milieudienst binnen juridische context berekende risico s nemen: samenwerking vragen tussen reguliere en sociale economie, niet enkel clausule sociale economie => geen discriminatie effect + samenwerking tussen de twee bevordert werkgelegenheid en doorstroming

15 Aanpak: Sociale economie Indien SEC geen eis is, kan dit als onderdeel van MVO beoordeeld worden: - Welke sociale maatregelen worden genomen? - Hoe maakt de onderneming in deze opdracht werk van een actief diversiteitsbeleid? - Is er inschakeling van werkzoekenden uit de kansengroepen op de arbeidsmarkt? - Is er medewerkersbetrokkenheid? - Is er samenwerking met de sociale economie? Voorbeeld: RC relatiegeschenken: bijenhotels (FSC) gemaakt met SEC

16 Voorbeeld 1 Raamovereenkomst voor het leveren van hygiënische papierwaren Open offerteaanvraag met Europese bekendmaking Opening via e-tendering (13/11/2014) 4 kalenderjaren Voor de groep Antwerpen en verscheidene entiteiten uit de groep Antwerpen Raming: euro/jaar

17 Vb 1 Welke hygiënische papierwaren? Perceel Nr. 1: Keukenrol Perceel Nr. 2: Vouwhanddoekjes Perceel Nr. 3: WC Papier Perceel Nr. 4: Servetten Perceel Nr. 5: Handdoekrol Perceel Nr. 6: Reinigingsdoekjes in celstof

18 Technische eisen andere bestekken: 1) Vb 1 Hoe ecologische criteria bepaald? %20DOfiche_papieren%20doekjes_basis_NL.pdf nu (vroeger met voorbeeld federale overheid)

19 Vb 1 Hoe ecologische criteria bepaald? Technische eisen marktonderzoek: Na onderzoek op criteria van andere duurzame bestekken en vooral na marktonderzoek: Al de hygiënische papierwaren kunnen met label geëist worden!

20 Vb 1 Opzoekwerk producenten/leveranciers Producenten/leveranciers: (EU label) ( Blaue Engel label) (Blaue Engel label) 36x100m.h (EUlabel) (EU label) (EU label) (EU label) (EU label) html (EU label) (EU label) (FSC, EU label én C2C label)

21 Vb 1 Raamcontract hygiënische papierwaren Bewijzen technische eisen duurzaamheid: De naleving van alle vermelde criteria kan gestaafd worden met een van de volgende labels: Blaue Engel, Nordic Swan, Eu Ecolabel, Österreichisches umweltzeigen of andere gelijkwaardig. Indien de inschrijver een van deze labels kan voorleggen, is geen bijkomende staving vereist. Andere gepaste bewijsstukken van een erkend organisme kunnen eveneens gebruikt worden.

22 Vb 1 Raamcontract hygiënische papierwaren Gunningscriterium: Extra duurzaamheid 20 ptn (van 100): Milieucertificaten van de producenten (ISO 14001, EMAS of gelijkwaardig Cradle-to-cradle certificaat CO 2 -neutraal of -compensaties certificaten Type verpakking bulk (plastic, % gerecycleerd karton, recycleerbaar, terugname, )

23 Vb 1 Beoordeling gunningscriterium duurzaamheid Beoordeling van de extra duurzaamheidsaspecten In totaal 6 inschrijvers, per perceel variërend Vb Perceel 3 WC papier beschrijving puntenverdeling Firma 1 Milieucertificaten van de producenten ( ISO 14001, EMAS of gelijkwaardig) Cradle to cradle certificaat CO2 neutraal of compensaties certificaten Type verpakking bulk (plastic, % gerecycleerd karton, recycleerbaar, terugname,.) punte n Firma 2 punt en Firma 3 punt en Firma 4 5 iso ,5 _ 0 _ 0 (Emas) niet bijgevoegd iso punt en Firma 5 punt en 2,5 iso ,5 5 _ 0 c2c 5 _ 0 _ 0 _ 0 5 _ 0 (co2 neutraal) niet bijgevoegd 0 _ 0 _ 0 CO2-neutraal certificaat geen info 0 geen info 0 geen info 0 geen info 0 geen info 0 TOTAAL 20 2, ,5 5 2,5

24 Vb 1 Economisch duurzaam artikel ZIGZAG HANDDOEKJES 2 LAAGS HANDDOEK INTERFOLT 2LAAGS 22X34CM WIT HANDDOEKPAPIERROL WC PAPIER 2LAAGS 4OOVEL 7X6 ROL WC PAPIER 27XROLLEN VOUWHANDDOEKJES TORK 26X21CM 21X180ST PAPIER SERVET 250ST PER PAK 2LAAGS WIT PAPIER SERVET 2LAAG M LOGO WIT - PAK prijs RC 2009 prijs RC 2014 Totaal 213,87 101,42

25 Vb 1 Duurzaamheid raamcontract Samenvatting duurzaamheid: Labels als technische eis Extra duurzaamheidaspecten bij gunningscriterium op 20 punten E-tendering hygiënische papierwaren Én goedkoper dan vorig contract

26 Voorbeeld 2 Raamovereenkomst voor de levering en stockbeheer van kantoorbenodigdheden en bijhorende facilitaire producten Facilitaire producten = hygiënisch papier, koffie, thee, oplossoepen en suiker Magazijn sluit => aanpak moet totaal anders Plan van aanpak en dienstverlening erg belangrijk Knelpunt: bestellingen gebeuren uit online catalogus die niet compleet duurzaam is Transport wordt heel belangrijk + Invoering LEZ zone vanaf 1 februari (vanaf 1 januari 2020 strengere voorwaarden)

27 Vb 2 RC levering en stockbeheer van kantoorbenodigdheden en facilitaire producten Technische eisen: Klassieke milieuvriendelijke eisen voor kantoormateriaal: - geen plastic - navulbaar - geen gekleurde gommen - inkt op waterbasis - etc. Facilitaire producten: - hygiënisch papier met labels - biomelk - fairtradekoffie, een deel van het assortiment thee (Earl Grey en groene thee) en rietsuiker moet Fair Trade zijn.

28 Vb 2 RC levering en stockbeheer van kantoorbenodigdheden en facilitaire producten Technische eisen: De leverancier dient verder ook een oplossing voor te stellen om het aantal duurzame (milieuvriendelijke en fair trade) producten die besteld worden uit de catalogus te maximaliseren. Hierbij wordt ernaar gestreefd dat in de eerste jaren van het contract minimum 90% van de geleverde producten duurzaam zijn, en vanaf het 3de jaar minimum 95%. De leverancier omschrijft in zijn plan van aanpak hoe hij de beoogde percentages zal trachten te bereiken, en hoe hij de resultaten hiervan periodiek aan het opdrachtgevend bestuur zal aantonen.

29 Vb 2 RC levering en stockbeheer van kantoorbenodigdheden en facilitaire producten Gunningscriteria: Duurzaamheid en kwaliteit 15 ptn Kwaliteit op 8 punten Labels of certificaten voor munt- en rozenbottelthee op 1 punt Cradle to cradle (C2C) certificaat op 1 punt De leverancier met de meeste C2C artikels krijgt 1 punt. Duurzaamheid van andere economaatartikels uit bijlage G en H, die niet vermeld staan in technische eisen, zoals bv. bio melk in cupjes, duurzame huishoudhandschoenen, op 5 punten De leverancier met het grootste aantal aan bijkomende duurzame artikelen krijgt 5 punten, met het minste aantal krijgt 0 punten, de anderen worden in verhouding gescoord

30 Vb 2 RC levering en stockbeheer van kantoorbenodigdheden en facilitaire producten Gunningscriteria: Dienstverlening en uitgebreidheid van de cataloog 30 ptn Aanpak logistieke flow van de levering en het bijhorend stockbeheer Plan van aanpak om bestellen van duurzame producten te maximaliseren MVO en transport 15 ptn MVO 5ptn Milieucertificaten (ISO 14001, EMAS of gelijkwaardig) 2 ptn CO2 neutraal of compensatie certificaten 1 pnt Omverpakking (materiaal, retour, bulk) 2 ptn Transport (brandstof, ecoscore) 5ptn

31 Aanpak transport Voor vrachtwagens en bestelwagens: 1. Elektrische voertuigen op groene stroom 2. Elektrische voertuigen op grijze stroom 3. Voertuigen op CNG 4. Voertuigen op LPG 5. Hybride voertuigen op benzine 6. Hybride voertuigen op diesel 7. Benzinevoertuigen Euronorm 6 8. Benzinevoertuigen Euronorm 5 9. Benzinevoertuigen Euronorm Dieselvoertuigen Euronorm Dieselvoertuigen Euronorm 5 Voor personenwagens: ecoscore + ecodriving x punten voor de inschrijver met de hoogste gemiddelde ecoscore en 0 punten voor de inschrijver met de laagste gemiddelde ecoscore. De andere inschrijvingen worden verhoudingsgewijs gewaardeerd. Bewijzen: conformiteitsattesten en inschrijvingsbewijzen

32 Voorbeeld 3 Raamovereenkomst levering en stockbeheer van relatiegeschenken (in opmaak) De leverancier stelt oplossing voor om aantal duurzame (milieuvriendelijke en fair trade) producten besteld uit catalogus te maximaliseren. 1. Bij aanvang van het contract wordt per aangegeven categorie een minimaal percentage afgesproken. Dit aandeel van de catalogus dient bij aanvang te voldoen aan de eisen qua duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen die verderop worden toegelicht.

33 Vb 3 RC levering en stockbeheer van relatiegeschenken (in opmaak) 2. Plan van aanpak: inschrijver geeft aan op welke manier het aanbod zal worden verduurzaamd gedurende de looptijd van de overeenkomst. Twee aspecten belangrijk: a) volume van duurzame producten in de catalogi (met hoeveel wordt het afgesproken minimale percentage bij aanvang verder verhoogd gedurende de looptijd?) b) snelheid waarmee dit proces gedurende de looptijd wordt ingevoerd (hoe beoogde percentages bereiken) a) + hoe resultaten periodiek aan de aanbestedende overheid aantonen

34 Voorbeeld 4 Raamovereenkomst werkkledij (in opmaak) Voor wie: Medewerkers van vuilnisophaling, groenonderhoud, boomverzorgers, begraafplaatsen, werkplaatsen, wegenwerkers, sport- en cultuur, evenementenploeg, stadswachters, kinderopvang, poetsploegen Huidig systeem: Algemeen werkploegen: vast kledingpakket bestaande uit 5 broeken, 5 vesten, of 5 overalls, 5 t-shirts, schoenen, pet, handschoenen, winterjas, bodywarmer, regenkledij, veiligheids- en signalisatiekledij,

35 Vb 4 RC werkkledij (in opmaak) Nieuw systeem: leasing, incluis aanpassen kledij en wassen Pakket op maat van de medewerker, afhankelijk van de uit te voeren taken en persoonlijke wensen + mogelijkheid aanpassing in de loop van de tijd: - Bijv. volgens het wasritme nooit een vest => medewerker geen vesten nodig => worden teruggevraagd. - Bijv. wekelijks alle 5 t-shirts in de was => werknemer meer t-shirts nodig Werknemers die nooit buiten taken moeten uitvoeren hebben geen signalisatiekledij nodig, noch winterkledij of regenkledij, anderen hebben dan wellicht 2 of 3 sets regenkledij nodig Uiteraard duurzame criteria voor de kledij + transport

36 Overheid stimuleert de markt! Onze vragen voor bedrijven zullen soms gepaard gaan met inspanningen/investeringen die men niet altijd bereid is te maken. De toewijzing van een opdracht met een omvang zoals die van stad Antwerpen trekt hen misschien over de schreef => inschrijvers worden gemotiveerd om te verbeteren op alle vlakken: - kans om opdracht binnen te halen - investeringen met winsten uit deze opdracht kunnen kansen voor toekomstige opdrachten doen toenemen. Nadeel: uitvoering van de beloftes zal moeten gecontroleerd worden.

37 Contact : monique.vandousselaere@stad.antwerpen.be