TAALBELEIDSPLAN WOONZORGCENTRUM VAN ZANDE

Transcriptie

1 RESIDENTIE VAN ZANDE Gentsesteenweg Brussel (02) (02) TAALBELEIDSPLAN WOONZORGCENTRUM VAN ZANDE 1 ALGEMEEN 1.1 GROTE KEUZES M.B.T. TAALGEBRUIK IN ONZE ORGANISATIE Eén van de manieren waarop Woonzorgcentrum Van Zande de dienstverlening naar Nederlandstalige bewoners en hun familie wil verbeteren is door te werken aan de kennis van het Nederlands bij het verzorgend en verplegend personeel. Om dit te bereiken zullen er lessen Nederlands op maat georganiseerd worden in combinatie met acties die het mogelijk maken het aangeleerde Nederlands in de praktijk te oefenen. Verder zal er gewerkt worden aan de zichtbaarheid van het Nederlands binnen het woonzorgcentrum (WZC) en het consequente gebruik van het Nederlands met Nederlandstalige bewoners en hun familie. 1.2 PROJECTKADER EN FINANCIERING Dit taalbeleidsplan kadert in het project Taalbeleid voor de Brusselse woonzorgcentra. Voor het opstellen en uitvoeren van het taalbeleidsplan werd en wordt samengewerkt met het Huis van het Nederlands Brussel. Het Huis heeft de taalsituatie van het WZC grondig onderzocht en vervolgens een reeks taalacties op maat voorgesteld. De resultaten van het onderzoek en de voorstellen dienden als input voor dit taalbeleidsplan. WZC Van Zande doet nu verder een beroep op het Huis voor het opstarten en begeleiden van de afgesproken acties. Voor de financiering van lessen NODW (Nederlands op de Werkvloer) door VDAB zal een beroep worden gedaan op de kredietlijn van het Sociaal Fonds voor Privé-rusthuizen en Rust- en Verzorgingstehuizen. 2 DOELSTELLINGEN: TAALEISEN VOOR DIVERSE FUNCTIES IN HET WZC Het taalbeleidsplan richt zich prioritair op verzorgenden en verpleegkundigen, omdat zij de belangrijkste taak hebben in de communicatie met bewoners en hun familie. Voor beide beroepscategorieën werd door het Huis van het Nederlands Brussel instapniveau 2.1 vastgelegd als minimaal streefdoel. Dit is het taalniveau dat nodig is om één van de belangrijkste taken uit te voeren, namelijk de dagelijkse verzorging van de bewoners (wekken, wassen, aankleden, toilet, etc.). Voor verpleegkundigen kan dit nog aangevuld worden met extra taalacties om tot een instapniveau 2.2 te komen waarmee men ook de nodige aanvullende taalcompetenties beheerst om een aantal elementaire medische handelingen in het Nederlands uit te voeren. Een uitzondering hierop is de hoofdverpleging. Van hen wordt een instapniveau 3.1 verwacht, omdat zij grotendeels verantwoordelijk zijn voor de communicatie met de familie van de bewoners. Deze communicatie is complexer dan de eerder genoemde communicatie met de bewoners zelf. Taalbeleidsplan Woonzorgcentrum Van Zande 1

2 Op termijn zal er ook aandacht besteed worden aan Nederlands bij aanwerving van nieuw personeel (bijv. door nieuwe werknemers systematisch lessen te laten volgen). 3 TAALTRAJECT Het taalbeleidsplan stelt onderstaande acties voor m.b.t. Nederlands (aan)leren en oefenen. Voor alle acties is de contactpersoon voor het WZC de directrice Sylvia Walravens, tenzij anders vermeld. 3.1 ALGEMENE AFSPRAKEN: De dagelijkse briefing door de hoofdverpleegkundige van verzorgend en verpleegkundig personeel dat naar de Nederlandse les gaat gebeurt vanaf heden in het Nederlands. Bewoners worden door het personeel begroet in hun moedertaal. Aan de telefoon of het onthaal worden bezoekers / familie van bewoners in de twee talen aangesproken. Als de persoon antwoordt in het Nederlands en het personeelslid begrijpt het niet, wordt er voorgesteld om een collega te halen die wel voldoende Nederlands spreekt. Formulieren voor bewoners zijn in de moedertaal van de bewoner. Tijdens vergaderingen spreekt elk personeelslid in zijn eigen taal. De hoofdverpleegkundigen zijn zoveel mogelijk tweetalig. Indien dit niet het geval is, bestaat er een referentiepersoon die Nederlandstaligen te woord kan staan. Deze voorlopige algemene afspraken worden gaandeweg aangevuld door de Denktank Taalbeleid (zie punt 3.5) 3.2 NIEUWE WERKNEMERS: Bij aanwerving worden nieuwe werknemers op de hoogte gebracht over het taalbeleid dat binnen WZC Van Zande gevoerd wordt en de daaraan verbonden taalacties. Voor werknemers met een beperkte kennis van het Nederlands wordt bepaald of en wanneer zij kunnen instromen in het huidige taaltraject. 3.3 WERKNEMERS MET EEN BEPERKTE KENNIS VAN HET NEDERLANDS: Taallessen Nederlands op de Werkvloer o PARTNER: VDAB Katrijn Hillewaere o LESGEVER(S): Eva Willems o WIE: verzorgenden en verpleegkundigen, opgedeeld in twee groepen naargelang niveau Groep 1 (instapniveau 1.2 & 2.1): 6 verzorgenden en verpleegkundigen Groep 2 (instapniveau 2.3): 1 verzorgende o FREQUENTIE: 1x/week, woensdag (Groep 1) of donderdag (Groep 2) o PERIODE: 15 juni tot 30 nov. 2011, in totaal 40u (Groep 1) en 30 juni tot 6 okt. 2011, in totaal 20u (Groep 2) o INHOUD: Nederlandse lessen op de werkvloer en op maat van de job o OVERIG: tijdens de werkuren Peter- / Meterschap Naast leerkansen wil WZC Van Zande ook meer oefenkansen bieden, o.m. door peter-/meterschap. Hierbij wordt een Nederlandstalige werknemer gekoppeld aan een collega die Nederlands leert. Samen oefenen ze korte, op de werkcontext toegepaste, dialoogjes gebaseerd op de inhoud van de lessen Nederlands op de werkvloer. o PARTNERS: Huis van het Nederlands Brussel, Nederlandstalige werknemers WZC o WIE: Werknemers die lessen volgen of al een hoger niveau Nederlands hebben o FREQUENTIE: Op momenten tussendoor (pauze, rustige momenten, etc.) o PERIODE: Na het starten van de lessen; voor onbepaalde tijd Taalbeleidsplan Woonzorgcentrum Van Zande 2

3 Sensibilisering WZC Van Zande beseft dat het taaltraject niet kan slagen zonder gemotiveerde deelnemers en zal de werknemers met een beperkte kennis van het Nederlands daarom goed informeren over het belang van de taalacties, zodat de kans op succes vergroot. Ook maakt het WZC de taalacties rondom het Nederlands zichtbaar voor ALLE betrokkenen en onderstreept daarmee nog eens het belang ervan, zodat men zich gemakkelijker engageert. Andere o PARTNER: Huis van het Nederlands Brussel o WIE: werknemers, bewoners, familie/bezoekers en derden o PERIODE: voor onbepaalde tijd o HOE: Op elke gang en gezamenlijke ruimte hangt een tweetalige affiche van het lichaam (ontwerp Huis van het Nederlands Brussel). Het WZC overweegt het aankopen en uitdelen van de zakwoordenboekjes Operatie FR/Opération NL aan werknemers met minstens een instapniveau 2.1. Anderstalige werknemers worden aan de hand van brochures van het Huis van het Nederlands Brussel geïnformeerd over de mogelijkheden om Nederlands te leren en te oefenen, zodra deze brochures beschikbaar zijn. Het WZC overweegt het aankopen van de krant Wablieft om de werknemers meer oefenkansen te bieden. 3.4 NEDERLANDSTALIGE COLLEGA S: Peter- / Meterschap Ontwikkelen van een tool door het Huis van het Nederlands Brussel om het begrijpen van Nederlandstalige ziekenhuisrapporten te verbeteren. Ontwikkelen van een sensibiliserings- en leertool door het Huis van het Nederlands Brussel i.s.m. psychiatrische instellingen. De werknemers met beperkte kennis van het Nederlands die (nog) geen lessen volgen, worden gestimuleerd om lessen Nederlands in het volwassenenonderwijs te volgen en de hulp in te roepen van collega s met voldoende kennis van het Nederlands als ze iets niet begrijpen. Zie ook de toelichting in paragraaf 3.3. o PARTNERS: Huis van het Nederlands Brussel. Werknemers van het WZC met beperkte kennis van het Nederlands o WIE: Alle Nederlandstalige werknemers die bereid en in staat zijn om af en toe te oefenen met een collega die Nederlands leert o FREQUENTIE: Op momenten tussendoor (pauze, rustige momenten, etc.) o PERIODE: Na het starten van de lessen; voor onbepaalde tijd. Vorming Duidelijke Taal Sensibilisering o PARTNERS: Huis van het Nederlands Brussel o WIE: Medewerker Huis van het Nederlands Brussel en alle Nederlandstalige werknemers o MOMENTEN: 6 juni 2011 o OPVOLGING: [eventuele herhaling] De Nederlandstalige collega s worden gestimuleerd om Nederlands te praten met hun collega s die de taal willen oefenen en/of leren. Taalbeleidsplan Woonzorgcentrum Van Zande 3

4 3.5 DENKTANK TAALBELEID De Denktank Taalbeleid wordt gevormd door de taalverantwoordelijke en andere medewerkers van WZC Van Zande. De samenstelling van de deelnemers aan de Denktank Taalbeleid kan per gelegenheid verschillen. De deelnemers komen samen op cruciale momenten in het taaltraject (bijv. tijdens evalutatiemomenten of andere taalacties zoals een vorming Duidelijke Taal), en hebben als voornaamste taken: Algemene afspraken maken rond gebruik van Nederlands op de werkvloer Opvolging van het taaltraject: nieuwe ideeën aanbrengen, oplossingen bedenken, etc. Oefenkansen creëren Sensibilisering Naast de uitvoering van deze taken zorgt het organiseren van een denktank ervoor dat het personeel zich meer betrokken voelt en bewust is van het taalbeleid binnen het WZC. De Denktank Taalbeleid wordt eerst getrokken door het Huis, i.s.m. de taalverantwoordelijke van WZC Van Zande. Daarna gaat het WZC zelfstandig verder. o CONTACTPERSOON WZC: Taalverantwoordelijke o PARTNERS: Huis van het Nederlands Brussel o WIE: Medewerker Huis, Taalverantwoordelijke WZC (Sylvia Walravens) + (steeds wisselende) selectie van zowel Nederlandstalige personeelsleden als personeelsleden met een beperkte kennis van het Nederlands o MOMENTEN: Tijdens de vorming Duidelijke taal Na evaluatiemomenten van taalacties om resultaten te bespreken o PERIODE: tijdens het hele taaltraject, op verschillende momenten 3.6 DIRECTIE (TAALVERANTWOORDELIJKE)/DIENSTHOOFDEN: Zorgen voor de inbedding en verankering van Nederlands op de werkvloer en communicatie hiervan naar de werknemers toe. Verzorgen de communicatie over het taalbeleid naar het personeel en waar nodig ook naar de bewoners, familie van de bewoners, e.a. Zijn nauw betrokken bij de uitvoering van het taalbeleid en zorgen voor goed onderling overleg om zo een vlot verloop van de lessen en andere taalacties na te streven. Vermelden regelmatig op vergaderingen de laatste ontwikkelingen m.b.t. het taaltraject. Vermelden welke werknemers met een beperkte kennis van het Nederlands al in staat zijn om bepaalde communicatie in het Nederlands te doen met als doel de Nederlandstalige collega s aan te moedigen (meer) Nederlands te spreken/oefenen met deze personen. Maken van taalbeleid een terugkerend agendapunt tijdens vergaderingen. Stimuleren de werknemers met een beginnersniveau Nederlands om lessen te volgen in het volwassenenonderwijs (CVO). Geven zelf het goede voorbeeld en, indien Nederlandstalig, spreken waar mogelijk Nederlands met werknemers met een basiskennis Nederlands. Specifieke taken voor de taalverantwoordelijke (in nauw overleg met directie): Stimuleert diensthoofden/hoofdverpleegkundigen om logistieke ondersteuning (aanwezigheid, dienstroosters, etc) van de taalacties en participatie van de werknemers te verzekeren. Voorziet de nodige lokalen en middelen (bord, beamer, etc.) voor de taalacties. Volgt de taallessen op en controleert de stiptheid en aanwezigheid van de deelnemers. Bestudeert de haalbaarheid van eventuele nieuwe taalinitiatieven. Taalbeleidsplan Woonzorgcentrum Van Zande 4

5 4 IMPLEMENTATIE 4.1 SAMENWERKING Voor de implementatie van voorafgaande taalacties werd een samenwerkingsovereenkomst afgesloten tussen WZC Van Zande en het Huis van het Nederlands Brussel. 4.2 CONTACTGEGEVENS BETROKKENEN WOONZORGCENTRUM VAN ZANDE Contactpersoon: Sylvia Walravens Gentsesteenweg Sint-Jans-Molenbeek SENIOR LIVING GROUP Contactpersoon: Marc Vlaeminck HUIS VAN HET NEDERLANDS BRUSSEL Contactpersoon: Marianne Wals Philippe de Champagnestraat Brussel VDAB Contactpersoon: Katrijn Hillewaere Wetstraat Brussel Taalbeleidsplan Woonzorgcentrum Van Zande 5