PRODUKTEN ZONDER TOEGEVOEGDE SUIKER

Transcriptie

1 PRODUKTEN ZONDER TOEGEVOEGDE SUIKER PRODUKTEN GEZOET MET Door de voedingsindustrie wordt er tegenwoordig een brede waaier van producten aangeboden met de vermelding "zonder toevoeging van suiker". Wij trachten u met dit korte werkje een leidraad ter beschikking te stellen om adequate voedingsmiddelen te selecteren die geschikt zijn voor diabetici en energiebeperkte diëten. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat mensen vanaf hun geboorte een sterke voorkeur hebben voor "zoet". Wat natuurlijk iets anders is dan behoefte hebben aan zoet. In elk geval zou dit een verklaring kunnen zijn voor de hoge consumptie van sacharose en andere mono- en disachariden. NATUURLIJKE ZOETMIDDELEN SUIKER Al in de oudheid vielen honing en vruchten in de smaak. In de middeleeuwen werd een techniek ontwikkeld om suiker door middel van raffinage te isoleren en vervolgens toe te voegen aan levensmiddelen. Pas in de 20 ste eeuw kon suiker op grote schaal worden vervaardigd door de extractie van sacharose uit suikerriet en suikerbieten. Suiker heeft, vanwege de "zoete smaak", een grote vlucht genomen. De consumptie in België per hoofd van de bevolking is opgelopen tot 45 kilogram per jaar. In de volksmond is SUIKER (zoals klontjes suiker, kristalsuiker,...) de sacharose (ook sucrose genoemd) gewonnen uit rietsuiker en suikerbiet. SUIKERS = KOOLHYDRATEN = SACCHARIDEN Suikers zijn natuurlijke stoffen die zoet smaken en een bepaald type structuur gemeen hebben. Ze zijn verteerbaar en kunnen dienen als voedingsstof die hoofdzakelijk energie levert (glucose, sacharose, lactose, fructose,...). Niet alle suikers of koolhydraten hebben een zoete smaak (vb. zetmeel terug te vinden in o.a. aardappelen-deegwaren, glycogeen, inuline...). 1

2 KORTE SUIKERS (mono- en disacchariden of enkelvoudige en tweevoudige koolhydraten) Mono-sachariden of enkelvoudige suikers zijn de eenvoudigste verbindingen uit de groep suikers. Glucose (ook dextrose of druivensuiker) en fructose (vruchtensuiker) komen het meest voor. Andere mono-sachariden zijn galactose, xylose en mannose. Het zijn hexosen (verbindingen met 6 koolstofatomen C 6 H 12 O 6 ) en bestaan uit één suikermolecule. Di-sachariden ontstaan wanneer twee mono-sachariden zich aaneenkoppelen Zo wordt sacharose (of sucrose) gevormd uit één molecuul glucose en één molecuul fructose; maltose of moutsuiker bestaat uit twee moleculen glucose en lactose (of melksuiker) wordt gevormd uit galactose en glucose. MIDDELLANGE SUIKERS (oligosacchariden) Oligo-sachariden bestaan uit maximum 10 mono-sachariden. Zij worden ook "dextrinen" genoemd en ontstaan bij afbraak van zetmeel (ze zijn het tussenstadium tussen zetmeel en het eindproduct glucose). Voorbeeld: maltodextrines bestaande uit verschillende glucosemoleculen. LANGE SUIKERS (polysacchariden of complexe suikers) Poly-sachariden zijn ketens van 10 tot meerdere honderden en duizenden monosachariden, vnl. glucose. Zetmeel is verteerbaar en komt voornamelijk voor in plantaardig voedsel zoals granen. Glycogeen is ook verteerbaar, is het reservesuiker in ons lichaam en komt uit dierlijk voedsel. Vezels zijn niet-verteerbaar. Voorbeelden: cellulose (granen, groenten en fruit), hemicellulose (granen), pectine (vruchten). Fructose-oligosacchariden (obligofructose) en fructanen (inuline). Deze beide suikers worden ook oplosbare vezels of prebiotica genoemd. Zij bestaan uit 2 à 60 fructosemoleculen en worden daardoor soms bij de oligosacchariden vermeld. Zij komen van nature voor in groenten (aardpeer, cichorei, schorseneren, asperges, ) De industrie isoleert ze uit cichorei. Naarmate de ketenlengte van de suikers toeneemt, wordt in het algemeen de zoete smaak minder en verdwijnt tenslotte geheel. 2

3 KORTE KETEN SUIKERS & LANGE KETEN SUIKERS De koolhydraten kan men ook opsplitsen in korte keten suikers of snel opneembare suikers zoals de mono-sachariden (glucose, fructose, galactose), de di-sachariden (sacharose, maltose) en de oligo-sachariden; en de lange keten suikers of traag opneembare suikers zoals de poly-sachariden (zetmeel, glycogeen, inuline, voedingsvezel). Naarmate de ketenlengte toeneemt vertraagt de opneembaarheid. UITZONDERINGEN: fructose is een monosaccharide en is traag opneembaar, lactose is een disaccharide en is ook traag opneembaar. Glucose is de enige mono-sacharide die rechtstreeks in de bloedbaan terechtkomt en dus onmiddellijk als energiebron of brandstof kan gebruikt worden. Door de directe stijging van de glycemie-curve, is glucose niet geschikt voor diabetici. Fructose wordt langzamer opgenomen dan glucose door het lichaam. Fructose wordt eerst in de lever omgevormd tot glycogeen (= reservesuiker) om vervolgens als glucose in de bloedbaan te komen en zo te kunnen dienen als brandstof. Hierdoor krijgt de pancreas meer tijd om insuline aan te maken die op zich nodig is om de bloedsuikerspiegel in evenwicht te houden. Fructose kan als zoetmiddel gebruikt worden in het diabetesdieet. Een specifiek probleem bij overmatig gebruik van fructose is dat het een stijging van de triglyceriden zou veroorzaken. De zoetkracht van fructose is 1,5 maal die van suiker. Sacharose wordt zeer snel afgebroken in glucose en fructose en komt daardoor onmiddellijk in het bloed terecht. Deze di-sacharide is niet geschikt voor diabetici. Maltose of moutsuiker wordt afgebroken in de dunne darm, waarna de twee glucosemoleculen een directe stijging van de glycemie veroorzaken. bloedsuikerspiegel = glycemie 3

4 Schematische voorstelling Koolhydraten MONO-SACHARIDEN glucose (dextrose of druivensuiker) fruktose (vruchtensuiker) galactose mannose sacharose (sucrose)= glucose+fruktose KORTE KETEN DI-SACHARIDEN maltose (moutsuiker)= glucose+glucose snel opneembaar lactose (melksuiker)= glucose+galactose zoete smaak OLIGO-SACHARIDEN tot maximum 10 monosacch. KOOLHYDRATEN zetmeel(glucose+glucose+glucose+...) glycogeen LANGE KETEN POLY-SACHARIDEN cellulose traag opneembaar dextrines minder zoete smaak inuline(fruktose+fruktose+fruktose+...) voedingsvezel OPMERKING: alle koolhydraten zijn verteerbaar en leveren 4 kcal/g. Uitzondering is voedingsvezel, inuline en cellulose. Deze koolhydraten zijn NIET-verteerbaar en leveren dus GEEN energie. Een andere uitzondering is oligo-fructose. Oligo-fructose levert slechts 30% van de energie nl. 1,5 kcal. De opname-snelheid van lange keten suikers (zetmeel, glycogeen, inuline,...) door het spijsverteringsstelsel ligt merkelijk lager dan dat van de korte keten suikers. Zij moeten eerst door middel van hydrolyse gesplitst worden in mono-sachariden alvorens zij kunnen opgenomen worden in de bloedbaan (alleen enkelvoudige suikers kunnen de darmwand passeren en zo opgenomen worden in de bloedbaan). Hierdoor hebben zij in veel mindere mate rechtstreeks of onrechtstreeks een invloed op het eventueel ontstaan van diabetes, tandcariës, obesitas, cardio-vasculaire aandoeningen, enz.... Verder wordt de opname-snelheid mede bepaald door de hoeveelheid suikers, de glycemische index, de bereiding van het voedingsmiddel, de aanwezigheid van voedingsvezels enz... 4

5 WAT IS DE GLYCEMISCHE INDEX: GI Uit onderzoek is gebleken dat het soort voedingsmiddel waar koolhydraten in zitten invloed heeft op de stijging van het bloedglucosegehalte. Het ene voedingsmiddel (bv. suiker, witmeelproducten) zal de hoeveelheid glucose in het bloed veel sneller, langer en hoger laten stijgen dan het andere (bv. volkorenpasta, appel, fructose). De mate waarin een voedingsmiddel een snellere of langzamere stijging veroorzaakt, wordt weergegeven met een getal, een percentage. Dit getal wordt de glycemische index genoemd. Een hoge glycemische index betekent dat de koolhydraten uit dat voedingsmiddel een snelle, hoge stijging veroorzaken. Een lage glycemische index betekent een langzame, kleine stijging van het bloedglucosegehalte. Voorbeelden met een hoge glycemische index Voorbeelden in de middengroep Voorbeelden met een lage glycemische index Aardappelen (95) Appel Bruine bonen Banaan Melk Linzen Wit brood Sinaasappel Pinda s Cornflakes Volkoren spaghetti Sojabonen Honing Yoghurt Witte bonen Witte rijst Ijs Bittere chocolade Suiker Glucose (100) De glycemische index van combinaties van voedingsmiddelen is weer anders dan van de voedingsmiddelen apart. Als referentie nemen we glucose met een GI van 100. Alle producten met een GI onder de 50 komen de gezondheid ten hoede. Synthetische zoetstoffen hebben een GI van 0. Factoren die de GI meebepalen Voedingsmiddelen die hoofdzakelijk uit koolhydraten bestaan hebben een hogere GI dan voedingsmiddelen die naast de koolhydraten ook nog eiwitten en vetten bevatten. Hoe meer vezels er in een voedingsmiddel zijn hoe langer de suikers vastgehouden worden. Koken, lang koken, pureren, fijn versnijden of vermalen doet de bloedsuiker sneller stijgen. Zo hebben gekookte en gebakken aardappelen en hogere GI dan gewoon gekookte aardappelen. Rijpe vruchten hebben een hogere GI dan halfrijpe vruchten (bananen). GI en diabetes Diabetes Type 1 en 2 hebben alle belang om de bloedsuikerspiegel zo goed mogelijk in evenwicht te houden. Hoe lager de GI, hoe minder de bloedsuikerspiegel stijgt of aan schommelingen onderhevig is, hoe minder insuline (type 1) of hoe minder orale bloedsuikerverlagende medicatie (type 2) nodig is en hoe minder verwikkelingen er zijn op lange duur (hart- en vaataandoeningen, zenuwaantasting, verminderd gezichtsvermogen). 5

6 GI en overgewicht Hoe lager de GI, hoe minder snel de suikerspiegel oploopt, hoe minder insuline gevormd wordt, hoe minder suiker opgenomen wordt en omgezet te worden tot vet. Glycemische index versus glycemische lading Niet enkel de snelheid van opname (GI) maar ook de totale hoeveelheid koolhydraten per 100 gram bepalen hoeveel insuline er nodig is om de bloedsuikerspiegel te stabiliseren. Voedingsmiddelen met een hoge GI maar een lage hoeveelheid koolhydraten belast veel minder ons lichaam dan bij een hoge GI en een hoge hoeveelheid koolhydraten. Deze waarden zijn de glycemische lading. Voorbeeld aardappelen hebben een GI van 95 maar bevatten slechts 14,8 Kh/100 g en hebben dus een lage lading nl 14,1. Glycemische index van enkele suikers en zoetstoffen Glycemische index Zoetvermogen Energie kcal/g Suikers Glucose 100 0,75 4 Honing 80 0,75 4 Moutstroop 95 0,5 4 Chicoreistroop 80 0,5 4 Sacharose Lactose 44 0,15 4 Fructose 30 1,4 4 Polyolen Lactitol 0 0,4 2 Isomalt 0 0,5 2,4 Maltitol 0 0,9 2,4 Sorbitol 20 0,6 2,8 Xylitol 0 1 3,5 BROOD OF KOOLHYDRAAT RUILWAARDEN 1 broodwaarde (BW) is 12,5 g Kh. De diabeet kan zelf de voedingsmiddelen, afhankelijk van hun Kh-waarde onderling veranderen. Bv. bruin brood bevat 45 g Kh/100 g. 1 BW-waarde is dus ongeveer 30 g bruin brood en kan bv. vervangen worden door 50 g gekookte bruine rijst (30 g Kh/100 g) 6

7 STROOP Stropen worden bekomen door hydrolyse van het zetmeel aanwezig in granen en rijst. Dit procédé laat de productie toe van vloeibare graanconcentraten met een uitzonderlijke kwaliteit en zuiverheid voor gebruik in de voedingsmiddelenindustrie. Zij hebben een doeltreffend zoetvermogen en kunnen gebruikt worden in tal van bereidingen zoals koekjes, suikerwaren, sausjes, dranken, roomijs, confituur, yoghurt enz.... Soorten : rijststroop, rijst-moutstroop, maïsstroop, maïsmoutstroop, moutstroop, tarwestroop, agavestroop. Alle rijst- en graanstropen bestaan uit mono-, di- en poly-sachariden. STROOP TOTAAL Kh/100 g FRUKTOSE GLUCOSE MALTOSE ZETMEEL RIJST RIJST-MOUT 77-5, ,70 MAIS 76-17, ,5 MAIS-MOUT 77-5,5 40,5 31 MOUT 68-8, ,5 TARWE ,5 25,5 12 (gegevens: SIPAL organic cereal sweeteners) Een ander veel gebruikt zoetmiddel is dadelstroop. Zij heeft eenzelfde koolhydraatstructuur als de reeds opgenoemde stropen. Produkten gezoet met dergelijke stropen (zoals koekjes) mogen terecht de vermelding dragen "zonder toevoeging van suiker", daar hier daadwerkelijk geen SACHAROSE aan toegevoegd wordt. Zij bevatten wel de suikers van de stroop waarvan het grootste gedeelte mono- en di-sachariden zijn. Deze snel opneembare suikers veroorzaken een onmiddellijke stijging van de glycemie (bloedsuikerspiegel) en vragen dus een snelle interventie van insuline. Voor diabetici waarvan de pancreaswerking (insuline-leverancier) zeer laag of nihil is zijn deze stropen NIET geschikt. ANDERE GEGEVENS Zoetmiddel Totaal Kh/100 g Zoetkracht Soort koolhydraten Ruwe rietsuiker saccharose Donkere ruwe rietsuiker saccharose Oersuiker saccharose Rietsuikerstroop saccharose Melassestroop Druivesuiker glucose Vruchtensuiker (fructose) fructose Melksuiker (lactose) lactose Honing saccharose, glucose, fructose vruchtendiksap fructose, saccharose, glucose 7

8 OOK AL STAAT ER OP DE VERPAKKING GEEN SUIKER TOEGEVOEGD DAN WIL DIT NOG NIET ZEGGEN DAT DIABETEN DIT ONGELIMITEERD KUNNEN GEBRUIKEN. IN PLAATS VAN SUIKER KUNNEN ANDERE ZOETMIDDELEN GEBRUIKT ZIJN, DIE OOK EEN INVLOED HEBBEN OP DE BLOEDGLUCOSESPIEGEL. Tot hier werden enkel de natuurlijke suikers en de suikers afkomstig van de hydrolyse van zetmeel besproken. Zij leveren allemaal evenveel energie (4 kcal/g) en hebben een identieke zoetkracht. Daarnaast zijn er ook ZOETSTOFFEN. Hun energie en zoetkracht zijn anders dan van gewone suiker. Zij worden opgesplitst in twee groepen. INTENSIEVE zoetstoffen zijn stoffen waarvan per gewichtseenheid de zoetkracht aanmerkelijk GROTER is dan die van suiker (bv. saccharine, cyclamaat, acesulfaam-k en aspartaam). EXTENSIEVE zoetstoffen (ook wel polyolen, suikeralcoholen of bulkzoetstoffen genoemd) hebben per gewichtseenheid een zoetkracht die iets MINDER is dan of VERGELIJKBAAR is met die van suiker (bv. maltitol, xylitol, lactitol, sorbitol). Deze beide groepen leveren GEEN of MINDER kalorieën dan gewone suiker. 8

9 SUIKER versus ZOETSTOFFEN Suiker maakt een belangrijk deel uit van onze voeding: gemiddeld 16 % van alle energie opgenomen uit het voedsel is afkomstig uit suiker. Suiker is zowel een energieleverancier (4 kcal/g) als een zoetmiddel als een smaakverbeteraar. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat de mensen vanaf hun geboorte een natuurlijke voorkeur hebben voor zoet. Om toch te kunnen genieten van de zoete smaak zonder de energiewaarde, zoeken velen hun toevlucht tot zoetstoffen. Er zijn vele soorten zoetstoffen (zie tabel) ontdekt en ontwikkeld. Een combinatie van diverse zoetstoffen heeft een synergetisch effect, nl. de zoetkracht van het mengsel is groter dan de zoetkracht van de afzonderlijke zoetstoffen. Hierdoor is het mogelijk geringere hoeveelheden aan de levensmiddelen toe te voegen dan bij het gebruik van slechts één enkele zoetstof. Twee grote groepen zoetstoffen : bulkzoetstoffen en intensieve zoetstoffen. Bulkzoetstoffen, ook wel extensieve zoetstoffen of polyolen genoemd, kunnen het volume van suiker in de producten vervangen. Zij hebben per gewichtseenheid een zoetkracht die ongeveer de helft is als die van suiker. Zij leveren nog calorieën. Bulkzoetstoffen zijn volgende de WHO de veiligste additieven. Zij zijn GRAS generally regarded as safe (algemeen beschouwd als veilig) en hebben geen ADI nodig. Intensieve zoetstoffen zijn energie-arm en hebben per gewichtseenheid een bijzonder grote zoetkracht in vergelijking met suiker (bv. saccharine, cyclamaat, acesulfaam-k en aspartaam). Intensieve zoetstoffen hebben een ADI-norm = aanvaardbare dagelijkse inname, en zijn hierdoor volstrekt veilig te gebruiken. Voor bulkzoetstoffen bestaat er een NEL-hoeveelheid = no effect level. Niettegenstaande dat hebben bepaalde mensen toch intestinale problemen bij het gebruik van polyolen. Er kunnen dus sterke individuele verschillen optreden. ADI slaat op de toxiciteit, terwijl Nel bepalend is voor het voorkomen van intestinale problemen. Het gebruik van zoetstoffen is geregeld in het Koninklijk Besluit van 17/02/1997 verschenen in het Staatsblad van 10/04/1997 (zie copie in bijlage). In dit KB wordt aangegeven welke zoetstoffen in bepaalde levensmiddelen mogen gebruikt worden en welke de maximale toegelaten gehaltes hiervan mogen zijn. Op de verpakking moet zowel de vermelding met zoetstof staan als de naam van de gebruikte zoetstof. 9

10 Tabel : De verschillende zoetstoffen Intensieve Zoetstoffen Extensieve Zoetstoffen Zoetstof Zoetkracht t.o.v. saccharose (=1) Energetische waarde/g (kcal) Acesulfaam-K 200 x mg/kg lichaamsgewicht Aspartaam x mg/kg lichaamsgewicht Cyclamaat 30 x mg/kg lichaamsgewicht Saccharine 500 x 0 0-2,5 mg/kg lichaamsgewicht Sucralose mg/kg lichaamsgewicht Isomalt 0,5 x 2, g/dag Lactitol 0,4 x 2 20g/dag Maltitol 0,9 x 2, /dag Mannitol 0,6 x g/dag Sorbitol 0,6 x 2,8 40g/dag Xylitol 1,0 x 3,5 20g/dag ADI NEL zoetstof Relatieve zoetheid Suiker 100 Sorbitol 50 Mannitol 60 Isomalt Maltitol Lactitol 30 Xylitol 102 Erythritol Acesulfaam-K Aspartaam Cyclamaat 3000 Saccharine Thaumatine Neohesperidine E-nummers Energetische (extensieve) zoetstoffen Niet-energetische (intensieve) zoetstoffen Sorbitol E 420 Acesulfaam-K E 950 Mannitol E 421 Aspartaam E 951 Isomalt E 953 Cyclamaat E 952 Maltitol E 965 Sacharine E 954 Lactitol E 966 Thaumatine E 957 Xylitol E 967 Neohesperidine E 959 Sucralose E 955 Stevia steviolglycoside E

11 ZOETSTOFFEN Door de welvaart in de Westerse landen is een levenswijze ontstaan waarbij de consument vaak meer energie opneemt dan nodig is. Dit heeft een negatieve weerslag op het lichaamsgewicht. Minder vet en minder suiker eten is nodig voor het behoud van een goede gezondheid. Het voorkomen of bestrijden van overgewicht is tegenwoordig een belangrijke zorg van de consument en de gezondheidszorg. Hierdoor zijn niet enkel meer de diabeten maar ook vele anderen gebruikers van, zoetstoffen of voedingsmiddelen waarin zoetstoffen verwerkt zijn. Het aantal produkten waarin suiker vervangen is door alternatieven neemt nog steeds toe. Voor produkten waar ze inmiddels zijn ingeburgerd, zoals frisdrank en kauwgom, zijn er veel mogelijkheden. In complexer samengestelde voedingsmiddelen (gebak, koekjes, chocolade,...) is vervangen van suiker moeilijker. Niet alleen de zoetheid, maar vooral de bulkeigenschappen (volume) van suiker spelen dan een grote rol. De nieuwe suikervervangende alternatieven zijn combinaties van diverse bulk- en intensieve zoetstoffen zoals isomalt, inuline en acesulfaam-k. Isomalt (extensieve zoetstof of polyol) wordt gewonnen uit suiker (sacharose). Het kristalpoeder is reukloos, smaakt zoet maar de zoetkracht is slechts de helft van suiker. Isomalt wordt als bulkstof of volume-maker gebruikt. De opname of absorptie in de bloedbaan is heel langzaam, waardoor isomalt zeer goed geschikt is voor diabetici. Bovendien levert isomalt slechts 2 calorieën per gram. Het enige nadeel is dat bij een inname van meer als 35 gram per dag, isomalt een licht laxerende werking heeft. Vermits de zoetkracht van isomalt slechts de helft van de zoetkracht bezit in vergelijking met suiker, wordt het meestal gebruikt in combinatie met intensieve zoetstoffen zoals bv. acesulfaam-k. Maltitol (extensieve zoetstof of polyol) wordt bereid uit hydrogenering van maltose (zetmeel). De zoetkracht is iets lager als die van gewone suiker. Over de absorptie, het metabolisme, de invloed op het bloedglucose- en insulinegehalte is nog niet alles bekend. De stof wordt slechts gedeeltelijk uit het maagdarmkanaal geabsorbeerd. Bij hydrolyse van zetmeel wordt de keten van glucose-eenheden gesplitst onder opname van water. Als de splitsing niet volledig is, bevat de resulterende glucosestroop ook maltose, een dissacharide bestaande uit 2 glucosemoleculen. Bij hydrogenering van de glucosestroop wordt de aanwezige glucose gedeeltelijk omgezet in sorbitol en de maltose gedeeltelijk in maltitol. De resulterende stroop wordt maltitolstroop genoemd. Maltitol wordt slechts gedeeltelijk uit het maagdarmkanaal geabsorbeerd. Het is hygroscopisch, niet cariogeen, bestand tegen verhitting en geschikt voor het gebruik door diabetici. Maltitol zou laxerend werken vanaf een dosis van gram per dag. De energetische waarde ligt tussen 2 en 3 kcal/g. De zoetkracht is vergelijkbaar met die van saccharose. 11

12 Erythritol (extensieve zoetstof of polyol) wordt bereid uit fermentatie van glucose. De zoetkracht is ongeveer 70% tov suiker. In combinatie met andere extensieve zoetstoffen geeft het een zeer aangename smaak. 90% van de ingenomen erythritol wordt geabsorbeerd in de dunne darm. Het wordt daar niet verder omgezet en het wordt uitgescheiden via de urine. In tegenstelling tot de andere polyolen zou erythritol een calorische waarde hebben van 0 kcal/g. Tagatose (polyol) wordt gemaakt uit lactose via een scheikundig proces. Lactose of melksuiker wordt gehydroliseerd tot glucose en galactose. Galactose wordt door isomerisatie met calciumhydroxide omgezet tot tagatose. De structuur komt overeen met die van saccharose, de zoetkracht is 92% ten opzichte van suiker. Tagatose levert 2 kcal/g. Tagatesse is een mengeling van oa tagatose en suralose. Acesulfaam-K (intensieve zoetstof) is een door vakmensen ontwikkelde stof die 200 maal zoeter is dan suiker. Zij werd ontdekt in In het lichaam wordt acesulfaam-k niet opgenomen in de bloedbaan, maar in ongewijzigde vorm via de urine uitgescheiden. Voor diabetici en mensen die een energiebeperkte voeding volgen heeft acésulfaam-k uitsluitend VOORDELEN. Het heeft geen enkele invloed op de bloedsuikerspiegel; levert geen kalorieën, heeft een intense zoete smaak en het is hittebestendig tot 225 C, bijgevolg de EERSTE zoetstof waarmee men kan bakken en koken. Bovendien is de stof niet cariogeen. De zoete smaak is snel merkbaar, maar indien alleen gebruikt kan er een zekere nasmaak optreden. Aspartaam is een laag-calorische zoetstof die in 1965 is ontdekt. Het bevat twee aminozuren: asparaginezuur en phenylalanine. Deze aminozuren komen ook voor in bijvoorbeeld vlees, granen en groenten. Gedurende de spijsvertering wordt aspartaam afgebroken tot de bouwstenen asparaginezuur en phenylalanine, waarbij methanol vrijkomt. Methanol komt van nature voor in het menselijk lichaam en in vele voedingsmiddelen. Aspartaam heeft een goede zoete smaak en heeft dezelfde energie-inhoud als suiker. Maar door de hoge zoetkracht dient minder zoetstof gebruikt te worden en is een aanzienlijke energiereductie in voedingsmiddelen mogelijk. Het is niet cariogeen en geschikt voor gebruik door diabetici. Bij verhitting wordt aspartaam in de componenten ontbonden, hetgeen resulteert in een verlies van zoetkracht. Producten die gezoet worden met aspartaam dienen de waarschuwing bevat een bron van fenylalanine op het etiket te vermelden. 12

13 Stevia of steviolglycoside is de zoetstof gewonnen uit de Stevia Rebaudiana Bertoni plant. Om die reden zal er vaak op de verpakking staan steviolglycoside en ribaudioside A. Steviolglycoside mag nog niet overal in gebruikt worden. De smaak is zeer specifiek, de zoetkracht is 200 maal die van suiker en het heeft het E960 nummer. Het is enkel de steviolglycoside die toegelaten is als ingrediënt in voedingsmiddelen. De gedroogde blaadjes zijn verboden. De ADI waarde is 4 mg/ kg lichaamsgewicht. Inuline (niet-verteerbaar suiker of voedingsvezel) wordt gewonnen uit de chicorei-wortel en is dus 100 % natuurlijk. (extractie dmv. warm water) Net zoals bij acésulfaam-k kunnen hier enkel maar positieve eigenschappen aan toegeschreven worden. Het is een lange keten suiker of een traag opneembaar suiker (zie pagina 3) zonder zoete smaak. Inuline is laag calorisch nl. 1 kcal/g. Het komt bijna intact in de dikke darm terecht want noch in de mond, noch in de maag, noch in de dunne darm wordt het gesplitst in enkelvoudige suikers. Hierdoor heeft inuline geen enkele invloed op de bloedsuikerspiegel en is dus geschikt voor diabetici. Bovendien bevordert inuline de groei van bifidusbacteriën in de menselijke darmflora. Daar inuline een witte romige stof is zonder zoete smaak is het een ideale vetvervanger en bulkstof. Inuline is bij de producenten bekend als raftiline, maar deze stof is niet te koop voor de consument. Door partiële hydrolyse dmv enzymen wordt uit inuline de stof oligo-fructose gewonnen. Bij producenten is deze stof beter bekend als raftilose. Raftilose heeft een zoete smaak. Benedicte De Zutter, diëtiste en marketing manager NV Revogan 13