Voedingsadviezen. Diëtetiek. Bij zwangerschapsdiabetes

Transcriptie

1 Diëtetiek Voedingsadviezen Bij zwangerschapsdiabetes Inleiding U heeft van uw behandelend arts vernomen dat u zwangerschapsdiabetes heeft. U heeft tijdens uw bezoek aan de diëtist al de voedingsadviezen besproken. In deze folder kunt u alles rustig nalezen. Wat is zwangerschapsdiabetes Bij zwangerschapsdiabetes is de regulatie van glucose in het bloed verstoord. Het bloedglucosegehalte stijgt na een maaltijd met koolhydraten. Koolhydraten bevinden zich in vele basisvoedingsmiddelen. Het weglaten van koolhydraten uit de voeding is daarom geen optie. Het zou leiden tot een onvolwaardige voeding voor moeder en kind. In het lichaam worden de koolhydraten omgezet in bloedglucose. Het hormoon insuline zorgt voor de opname van de bloedglucose in de cellen. Tijdens de zwangerschap treedt er een verandering op in de aanmaak van hormonen. De zwangerschapshormonen werken het hormoon insuline tegen. Daarbij stijgt de behoefte aan insuline omdat door de aanmaak van nieuw weefsel (placenta, baby) meer weefsel verzorgd moet worden. Bij zwangerschapsdiabetes blijkt dat de alvleesklier niet in staat is om aan de stijgende vraag voor insuline te voldoen. Met als gevolg dat de glucosewaarde in het bloed na de maaltijd onvoldoende daalt door een tekort aan het insuline. De placenta laat glucose onverminderd passeren naar de baby waardoor deze meer glucose aangeboden krijgt dan wenselijk. Het kindje groeit te snel en wordt te zwaar. Dit kan gevolgen hebben voor de gezondheid van het kind en het zou de bevalling kunnen bemoeilijken. Bloedglucosewaarde Tijdens de zwangerschap is het wenselijk dat de nuchter glucosewaarde lager is dan 5.3 mmol/l en 1 uur na de maaltijd een bloedglucosewaarde lager dan 7.8 mmol/l. De diabetesverpleegkundige zal u begeleiden bij het controleren van uw bloedglucosewaarden en indien nodig bij het starten met insulinetherapie. Eten en drinken bij zwangerschapsdiabetes Bij zwangerschapsdiabetes geldt een aantal aandachtspunten om een goede bloedglucosewaarde te bereiken. Een goede verdeling van de koolhydraten in de voeding is de basis. Koolhydraten zijn er in meerdere soorten en komen in vele voedingsmiddelen voor. 1

2 Soort Koolhydraat Zetmeel Vruchtensuiker Melksuiker Suiker Voedingsmiddel waar dit soort koolhydraat in voorkomt brood, ontbijtgranen, aardappels, pasta, rijst en peulvruchten zoals witte bonen, bruine bonen, linzen en kapucijners fruit, vruchtensap en groenten alle soorten melk, yoghurt, kwark, pudding en vla kristalsuiker, rietsuiker, honing, zoet broodbeleg, gebak, snoep, frisdrank, koekjes en chocolade Alle soorten koolhydraten worden in het maagdarmstelsel afgebroken tot glucose. Dit betekent dat alle soorten koolhydraten zorgen voor een stijging van de bloedglucosespiegel. Voedingsadviezen bij zwangerschapsdiabetes 1. Zorg voor een regelmatig eetpatroon Neem 3 hoofdmaaltijden, elke dag op ongeveer hetzelfde tijdstip. Daarnaast 3 kleine tussendoortjes. 2. Verdeel de koolhydraten goed over de dag De koolhydraten verdelen over de 3 hoofdmaaltijden: ontbijt, lunch en warme maaltijd. Houd de hoeveelheid koolhydraten per hoofdmaaltijd ongeveer gelijk. De tussendoortjes kunnen 15 tot 20 gram koolhydraten bevatten. 3. Vermijd suiker die snel wordt opgenomen in het bloed Gebruik liever geen suiker in de koffie of thee, geen frisdranken* en vruchtensappen. * Light frisdranken en suikervrije siropen zijn wel toegestaan. Deze frisdranken zijn volledig gezoet met zoetstoffen. Voor deze zoetstoffen zijn maximaal toegestane hoeveelheden geformuleerd. Binnen deze veiligheidsgrenzen zijn in totaal zeven glazen (250 ml) light frisdrank, suikervrije aanmaaklimonade, melkdrank met zoetstof of koffie/thee met één zoetje toegestaan. 4. Zorg voor voldoende vezels in uw voeding Neem volkorenbroodsoorten, volkoren pastasoorten, zilvervliesrijst en een goede portie groenten. Vezels hebben een dempende werking op de glucosestijging die na de maaltijd optreedt. 5. Zorg voor lichamelijke activiteit Lichamelijke activiteit kan helpen de bloedglucosespiegel na de maaltijd beter te laten dalen. Denk hierbij aan een half uurtje wandelen of fietsen. Bent u niet zeker of u een bepaalde drank of sap kunt gebruiken, kijk dan op het etiket naar de totale hoeveelheid koolhydraten. Is de hoeveelheid koolhydraten per 100 ml kleiner dan 1, dan kunt u deze drank of dit sap gebruiken. 2

3 Algemene voedingsadviezen tijdens de zwangerschap Tijdens de zwangerschap zijn gemiddeld de onderstaande hoeveelheden voeding* per dag nodig. Productgroep Brood Aardappelen, rijst, pasta of peulvruchten Groente Fruit Vlees(waren), vis, kip, eieren, vleesvervangers Melkproducten Kaas Halvarine, margarine Bak- en braadproducten Dranken (inclusief melk) * Bron: Voedingscentrum 2015 Aanbevolen hoeveelheid per dag 4 7 sneetjes 4 5 opscheplepels 4 opscheplepels 2 stuks 1 portie 3 3 porties 40 gram gram 1,5-2 liter Gezond leefpatroon tijdens de zwangerschap Om nadelige gevolgen voor moeder en kind te voorkomen is een gezond leefpatroon tijdens de zwangerschap extra belangrijk. Factoren die tot een gezond leefpatroon horen: Het vermijden van alcohol. Niet roken. Afvallen in de zwangerschapsperiode is niet wenselijk. Het zou kunnen leiden tot voedingstekorten. Daarnaast komen mogelijk voor de baby schadelijke afvalstoffen vrij uit het vetweefsel dat wordt afgebroken. Algemene adviezen voor een gezonde zwangerschap vindt u op de laatste pagina. Voorbeeld dagmenu Hoe kan een gezond dagmenu met alle bovenstaande adviezen er uit zien? Om u daarbij te ondersteunen ziet u hier beneden een voorbeeld dagmenu. Koolhydraten aantal gram Ontbijt 2-3 sneetjes bruinbrood besmeerd met halvarine 0 belegd met vlees of kaas 0 1 glas halfvolle melk 150 ml of 1 schaaltje halfvolle yoghurt 150ml 7 Totaal aantal koolhydraten Tussendoor 1 portie fruit 15 Lunch 2-3 sneetjes bruinbrood besmeerd met halvarine 0 belegd met vlees of kaas 0 1 beker karnemelk (225 ml) 8 Totaal aantal koolhydraten

4 Tussendoor 2 biscuitjes of plak ontbijtkoek 15 Diner 1kop soep 5 1 portie vlees 0 magere jus gram groente 8 4 kleine aardappels 36 1 schaaltje yoghurt 7 Totaal aantal koolhydraten 56 Tussendoor 1 portie fruit 15 1 handje ongezouten noten 4 Controle na de bevalling Na de bevalling kunt u stoppen met het dieet en (indien opgestart) de insulinetherapie. U krijgt het advies om ongeveer 6 weken na de bevalling uw bloedglucosegehalte nogmaals te laten controleren. Meestal, bij ca. 95% van de zwangerschapsdiabeten, blijkt de regulatie van de bloedglucosespiegel zich te hebben hersteld. Zwangerschapsdiabetes kan een voorbode zijn van Diabetes Mellitus type 2. In de loop van 10 jaar blijkt 50% van de vrouwen die zwangerschapdiabetes hadden, Diabetes mellitus type 2 te ontwikkelen. Ter voorkoming van Diabetes Mellitus type 2 is het belangrijk om overgewicht te voorkomen, te zorgen voor een gezond eetpatroon volgens de richtlijnen gezonde voeding én een goede dosis lichamelijke beweging van minimaal 30 minuten per dag. Algemene adviezen tijdens de zwangerschap Het is belangrijk dat u tijdens de zwangerschap goed en gezond blijft eten. Er zijn enkele aandachtspunten om te zorgen dat u niet teveel verkeerde stoffen binnenkrijgt én om voedselinfecties met bacteriën als Listeria, Toxoplasmose en Salmonella te voorkomen. Voor een uitgebreide beschrijving van deze adviezen verwijzen we naar de website van het voedingscentrum www. voedingscentrum.nl/ Meer informatie Wilt u meer informatie, kijk dan eens op onderstaande sites

5 Vragen Heeft u na het lezen van deze brochure nog vragen, neem dan gerust contact op met het secretariaat diëtetiek. Via onderstaand telefoonnummer is het ook mogelijk om een afspraak te maken bij de diëtist. Secretariaat diëtetiek VieCuri en Vitaal in voeding en dieet Bereikbaar op werkdagen van uur (0478) VieCuri Medisch Centrum Locatie Venlo Tegelseweg BL Venlo (077) Locatie Venray Merseloseweg CE Venray (0478) internet: VieCuri Patiëntenvoorlichting 25 september 2017 bestelnummer