Klinische studies in UZBrusselmucojette. Tweede informatiedag
|
|
|
- Johannes Verstraeten
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Klinische studies in UZBrusselmucojette Tweede informatiedag Prof Dr A. Malfroot, Dr I. De Schutter, Dr E. De Wachter 23 januari 2010, aud. Kiekens, UZ Brussel
2 Overzicht Inleiding (herhaling 2009) Basisdefect bij CF (filmpjes) Studies het afgelopen jaar Getuigenissen van patiënten die deelnamen Andere veelbelovende therapieën Te verwachten studies in 2010 Nasaalpotentiaalmetingen Besluit 2 March 7, 2010
3 1. Inleiding Mucoviscidose = CF= zeer complexe ziekte, grote variatie in symptomen en ernst van de klachten In de loop van de jaren: g Geboekte vooruitgang g Internationale samenwerking - registers g Betere ondersteunende behandelingen g Beter inzicht in basisdefect zal leiden naar genezende behandeling mijlpaal 3 March 7, 2010
4 Klinische studies: doelstellingen Verbeteren ziekte-inzicht Verbeteren diagnosestelling (verfijnen) Ontwikkelen van nieuwe therapieën (ondersteunende of genezende) g ontwikkelen geneesmiddelen ( fasen) 4 March 7, 2010
5 Fasen binnen klinische studies Premarketing fase: g Preklinisch: proefdieren (laboratorium) g Klinisch (ziekenhuis): Fase I: veiligheid: kleine groep gezonde vrijwilligers Fase II: werking op kleine groep patiënten; tevens controle veiligheid Fase III: werking op grote groep patiënten, lange duur, meestal vergelijking tussen 2 groepen: - 1 groep nieuwe behandeling, - 1 groep oude behandeling en/of placebo (dubbel-blind) Fase IV: lange duur, waakstudie veiligheid + werking Marketing fase: tussen fase III en fase IV 5 March 7, 2010
6 GENEZING GEN Therapie CFTR correctie Preklinisch FASE I FASE II FASE III PATIENTEN Oktober 2009 Herstel zout transport Mucus Treatment Anti-Inflammatoir ondersteunend Anti-Infectie Transplant Drugs Nutrititie 6 March 7, 2010
7 Klinische studies: kenmerken Alle studies moeten goedgekeurd worden door ethische commissie van het ziekenhuis Deelname: g Vooruitgang gezondheidszorg g Steeds op volledig vrijwillige basis g Bij toestemming steeds formulier te ondertekenen bij aanvang vd studie informed consent g Afhankelijk van meerdere criteria Inclusie criteria Exclusie criteria 7 March 7, 2010
8 Klinische studies: criteria voor deelname Inclusie criteria g Waaraan pat moet voldoen om deel te nemen Leeftijd Type mutatie Longfunctiewaarden Kiemen in het sputum Exclusie criteria g Waaraan de patiënt NIET mag voldoen om deel te nemen Zuurstofnood Inname van bepaalde medicatie Bepaalde longfunctiewaarden 8 March 7, 2010
9 2. Basisdefect bij CF Chromosome 7 (7q31.2) 2224 nucleotides CFTR protein = 1480 Amino-acids DF508 Ontdekking gen in March 7, 2010
10 CFTR proteïne: Chloorkanaal Bestaat uit verschillende domeinen MSD1 MSD2 Moeten elk afzonderlijk geactiveerd worden om het kanaal te openen ATP NBD1 R NBD2 ATP SESAM OPEN U! chloorsecretie = normale werking 10 March 7, 2010
11 Basisdefect Chromosoom 7: informatie voor het CFTR. Vooraleer de informatie van het chromosoom CFTR in verschillende stappen g Aanmaak keten aminozuren = eiwit g Opvouwen van de keten g Verplaatsen van het gevormde kanaal naar het oppervlak van de cel g Kanaaltje moet open en dicht kunnen 11 March 7, 2010
12 CF Class mutations I: geen aanmaak W1282 x, R553x, G A II: abnormale verwerking afbraak F508, N1303K III: kanaaltje kan niet open G551D IV: verminderde activiteit R117H V: te weinig aanmaak G A VI: te snelle afbraak Rowe et al. N Engl J Med 2005;352: March 7, 2010
13 3. Studies in 2009 in UZBrussel (soms nog lopende) Sociaal : vragenlijsten, register Diagnose: g PCR Pseudomonas in respiratoire stalen (UZGent) g Studie naar voorkomen van Mycobacteriën g Behandelingen: g Tiotropium bromide g Mannitol g Azli/TOBI g PTC-124 g Omega-3 13 March 7, 2010
14 3.1. Tiotropium Bromide Fase II studie Werking: g Langwerkende Atrovent g Bronchodilatator g Gebruikt bij COPD (volw) g Via inhalatie met Respimat Placebo gecontroleerd 14 March 7, 2010
15 3.1. Tiotropium Bromide (2) Duur: 3 maanden (2 dosissen vgl placebo) g Om de 4 weken: 2 lange visites, 4 korte visites g 2 bloedafnames / 3 urinestalen / longfuncties Inclusiecriteria: g > 6 jaar g longfunctie > 25% g basisbehandeling onveranderd verder zetten 15 March 7, 2010
16 3.1. Tiotropium Bromide (3) 9 deelnemende landen (Eur, VS, Canada, Aus) g doel: 456 patiënten, min 8 per centrum g 75 deelnemende centra wereldwijd UZBrussel: alle deelnemende patienten afgewerkt Reslutaten af te wachten: als gunstig effect bij muco, dan aanvraag tot terugbetaling afwachten, reeds op de markt voor COPD 16 March 7, 2010
17 3.2 Mannitol Fase III Werking: verandering sputum g Vergelijkbaar met hypertoon zout g Een soort suiker (monosaccharide) g trekt water aan bij inhalatie dus: meer vloeibaar maken van de secreties g Verhoogt de trilhaarwerking g Stimuleert de hoest g Inname: droogpoeder inhalatie 17 March 7, 2010
18 DROOG POEDER inhalatie Mannitol (2) March 7, 2010
19 3.2 Mannitol (3) Duur: g Deel 1: 6 maanden Mannitol placebo g Deel 2: 6 maanden Mannitol voor iedereen g Extensiestudie: verderzetten Mannitol tot goedkeuring vr terugbetaling. Aantal controles: 5 g 2 bloedafnames / longfuncties / Inclusiecriteria: g > 6 jaar / longfunctie tussen 40-90% / geen hypertoon zout 19 March 7, 2010
20 3.2 Mannitol (4) 4 Europese landen, 22 Europese centra g Doel: 200 aantal deelnemers, min 8/centrum UZBrussel is één van deelnemende centra: g Nog steeds lopende Reeds op de markt in Australië: Bronchitol 20 March 7, 2010
21 3.3 AZLI/ TOBI Fase III studie AZLI= Aztreonam lysine Werking: gantibioticum geschikt voor inhalatie gkrachtig tegen pseudomonas gvergelijking met TOBI (ander type AB) AZLI (e-flow) TOBI (pari, LCplus): dus via aerosol 21 March 7, 2010
22 3.3 AZLI/ TOBI (2) Duur: 12 maanden g 6 maanden AZLI of TOBI (28d ON/OFF) g Nadien 6 maanden: iedereen AZLI Aantal controles: 9 g 2 bloedafnames / longfuncties Inclusiecriteria g > 6 jaar g longfunctie < 75% g basisbehandeling met TOBI voor pseudomonas 22 March 7, 2010
23 3.3 AZLI/ TOBI (3) 10 Europese landen 50 Europese centra g Doel:200 deelnemers, min 4/centrum UZBrussel is één van Europese deelnemende centra Na vervolledigen vd studie: Medical Need : verkrijgbaar tot het goedgekeurd wordt voor terugbetaling Op de markt in Europa eind 2009: Cayston 23 March 7, 2010
24 3.4 PTC124 PTC124: langs mond ingenomen (zakjes Herstelt mutaties klasse I (X bevatten) Niet alleen voor muco Meest frequente mutatie voor muco in Israël: voorafgaande studies Mutatie niet zo frequent in België Eerste genezende medicatie (?) 24 March 7, 2010
25 Normaal aflezen informatie in de kern mrna 5 3 STOP mrna 5 3 STOP mrna 5 3 STOP CFTR 25 March 7, 2010
26 Klasse 1 mutatie: prematuur stopcodon STOP STOP STOP mrna 5 3 STOP mrna 5 3 STOP mrna STOP STOP 5 3 afgebroken CFTR 26 March 7, 2010
27 PTC124: helpt de fout te overbruggen STOP STOP mrna 5 3 PTC124 mrna 5 3 PTC124 STOP STOP STOP mrna STOP STOP 5 3 PTC124 CFTR 27 March 7, 2010
28 3.4 PTC124 (2) Fase III Duur: 12 maanden (vgl met placebo) g Aantal controles: 9 g Aantal bloedafnames: 12 (+ zweettest, + nasale potentialen, + scan,...) g Dagelijks agenda in te vullen door patiënt Inclusiecriteria: g Genetische afwijking klasse I (X bevattende) g > 6 jaar g longfunctie 40-90% g Geen zuurstof 28 March 7, 2010
29 3.4 PTC124 (3) 13 landen: Europa + Israël + Canada Christel? 11 Europese centra: g Doel: 208 deelnemers, min 5/centrum UZ Brussel is gestart in september 2009 Mogelijk extensiestudie: iedereen die heeft deelgenomen mag na studie actief medicament krijgen Later op de markt: Ataluren, nog niet beschikbaar (! Gevaar internet: verkopen van vals product) 29 March 7, 2010
30 3.4 PTC124 (3) Ervaringen g Het team: Zeer intensieve studie Begin van de studie: veel kleine veranderingen Zeer streng toezicht ( VS) Nasale potentialen in UCL Loopt nu al vlotter Iedereen is erg gemotiveerd! 30 March 7, 2010
31 3.5 OMEGA-3 Suppletie Omega-3: g Voedingssupplement (oraal) g Poly-onverzadigd vetzuur (vette vis) g Onstekingsremmend effect (anti-inflammatoir) g Fase II Duur: 12 maanden (vgl met placebo) g Nadien beschikbaar voor alle deelnemers Aantal controles: 9 g Bloedafnames: 4 (ea onderzoeken) 31 March 7, 2010
32 3.5 OMEGA-3 suppletie (2) Inclusiecriteria: g Delta F 508/ Delta F 508 g > 6 jaar g Onder azithromycine g Laatste 3 maanden geen IV behandeling Belgische studie + Canadese centra UZBrussel samen met HUDERF-ULB 32 March 7, 2010
33 4. Andere veelbelovende therapieën (2) Correcties van klasse-2 mutaties (DF508) 1. MIGLUSTAT: g Oraal in te nemen g Werkt als corrector g Studie fase III in UCL: geen succesvolle resultaten. g Verder onderzoek is afgesloten g Eventueel op termijn testen onder aerosol-vorm 33 March 7, 2010
34 4. Andere veelbelovende therapieën (3) Correcties van klasse-2 mutaties (DF508) 2. VERTEX-809: g Herstelt foutief geplooide keten en zorgt voor transport naar het oppervlak g Oraal in te nemen g Fase II studie lopende: 03/09 Safety-study 4 dosissen in vgl met placebo (28d) >18 jaar / FEV1 > 40% KUL, UCL, Nl, D, Can, VS 34 March 7, 2010
35 4. Andere veelbelovende therapieën (4) Correcties van klasse3 mutaties (G551D) 1. VERTEX-770 g Oraal g Helpt het kanaal te openen g Fase II studie ( ) Gunstige resultaten (enkel VS) g STRIVE: Fase III, pat>12j, vanaf 05/09, niet in België, 48 w g ENVISION: Fase III, tss 6-11j, vanaf 06/09, niet in België 35 March 7, 2010
36 4. Andere veelbelovende therapieën (4) VERTEX-770:Helpt wsch ook DF508!? g DISCOVER (08/09 05/12) Fase II Pat > 12 j DF508/DF508 2x/d 150 mg Placebo 16 weken inname Enkel in VS Mogelijk in combinatie met VX-809 nog meer effectief voor DF508: g Fase I studie (gezond:18-55j) g Nederland 36 March 7, 2010
37 5. Te verwachten studies in 2010 Verderzetten van lopende studies g Mannitol g Azli/TOBI g PTC 124 g Omega-3 g Nasaalpotentiaalmetingen g NIEUWE STUDIES WORDEN VERWACHT EIND March 7, 2010
38 6. Nasaalpotentiaalmetingen Wat? g Test om diagnose van muco te stellen, fijner dan zweettest g Kan meten of er enige werking van CFTRkanalen is Belang bij opvolgen van nieuwe generatie medicatie : kan best en snelst meten of nieuwe medicatie CFTR werking verbetert en dus genezend werkt op muco wordt ook gebruikt om na te gaan of gentherapie werkt. g Momenteel geen courante test, niet terugbetaald, niet in elk mucocentrum beschikbaar 38 March 7, 2010
39 6. Nasaalpotentiaalmetingen (1) NPD Doel werk: g Verbeteren van NPD techniek in UZBrussel g Laat ons toe innoverende studies in UZBrussel te laten verlopen g Opent perspectieven om deel te mogen nemen aan grote klinische studies met nieuwe behandelingen g Vergelijken van 2 meest gebruikte technieken Meest patiëntvriendelijke test Meest betrouwbare test 39 March 7, 2010
40 6. Nasaalpotentiaalmetingen (2) NPD: schema Voltmeter mv Perfusievloeistoffen Geleidingsmedium Referentie electrode Meet electrode 40 March 27-aug , 2010
41 Nasaalpotentiaalmetingen NPD : Referentieelectrode: Subcutaan via naald of op beschadigde huid Geleidingsbrug: agar + calomel of Ag/AgCl met electrodecreme 41 March 7, 2010
42 Plaatsen van meetelectrode = dubbellumencatheter 42 March 7, 2010
43 Plaatsen onder concha nasales inferior 43 March 7, 2010
44 Weergave Weergave van NPD-NPD-registratie trace Delta: min 5 mv 44 March 7, 2010
45 BESLUIT: Veel nieuwe therapeutische middelen in studieverband: g Behandelen van symptomen/ preventie van infecties g Genezende behandelingen Deelname aan studies g Tijdrovend / discipline g Niet iedereen komt in aanmerking g Deelnemers worden nauw opgevolgd g NIET VERPLICHT 45 March 7, 2010
46 Studies zijn nodig vooraleer medicatie op de markt komt: g Neveneffecten? g Helpt het inderdaad? g Na Fase III studie meestal beschikbaar voor deelnemers. Pas nadien beschikbaar voor alle patiënten (leeftijdsgrens) 46 March 7, 2010
47 Deelname aan studies = De enige manier om op medisch en wetenschappelijk vlak vooruitgang te boeken 47 March 7, 2010
Mu.Te.Ga. Mucoteam UZ Leuven December 2009
Beste patiënten en ouders, Uit goede gewoonte willen we u ook dit jaar weer informeren over de evolutie in het onderzoek naar opvolging en behandeling van mucoviscidose. We zijn blij dat veel patiënten
NIEUWE MUTATIE SPECIFIEKE MEDICIJNEN VOOR CF De stand van zaken
NIEUWE MUTATIE SPECIFIEKE MEDICIJNEN VOOR CF De stand van zaken De bestaande medicatie voor CF behandelt alleen de symptomen De nieuwe medicatie probeert de oorzaak van CF, een defect chloride kanaaltje
Beste patiënten en ouders,
Beste patiënten en ouders, Samen met u dromen wij al jaren over een genezing van CF of mucoviscidose. Vandaag lijkt de toekomst hoopvoller dan ooit en mogen we voorzichtig zeggen dat de droom over een
Regioavond Zuid West Nederland 24 mei Onderzoek naar nieuwe medicijnen: correctie van de oorzaak Vincent Gulmans Coördinator onderzoek
Regioavond Zuid West Nederland 24 mei 2016 Onderzoek naar nieuwe medicijnen: correctie van de oorzaak Vincent Gulmans Coördinator onderzoek NCFS Onderzoek Missie: (Internationaal) onderzoek CF stimuleren
MU.TE.GA. Mucoteam U.Z. Leuven MU.TE.GA. Griepvaccin. MUTEGA online. Groei van het mucocentrum
MU.TE.GA November 2011 Mucoteam U.Z. Leuven In dit nummer MU.TE.GA Bedankt Mucoclear 6% Studies 2-3 Vaccins Griepvaccin Verhoogd kindergeld E-flow Kinesisten Wachten 4 Het griepseizoen is er! Voor alle
Centrum klinische farmacologie: deelnemen aan een klinische studie
Centrum klinische farmacologie: deelnemen aan een klinische studie informatie voor gezonde proefpersonen en patïenten INLEIDING 3 KLINISCHE STUDIES: EEN INLEIDING 4 De ontwikkeling van een nieuw geneesmiddel
MU.TE.GA MUCOTEAM. Beste allemaal, Veel leesplezier! Nieuwe diëtiste. Sponsoring en donaties. Gesponsorde longfunctie toestellen
MU.TE.GA Maart 2016 MUCOTEAM UZ LEUVEN IN DIT NUMMER Creon 5.000 Geen Heparine meer Terugbetaling Kalydeco Resultaten Mannitol studie 2 3 Beste allemaal, We hebben weer een nieuwsbrief voor jullie klaar
Mu.Te.Ga. Mucoteam UZ Leuven Februari 2010
Beste patiënten en ouders, Zoals in december al aangekondigd volgt hier het tweede deel van de nieuwsbrief die u verder informeert over onderzoeken, studies en projecten die lopen binnen het mucoviscidose
Onze ervaringen met CFTR modulatoren ( de nieuwe CF medicatie ) Dr J Altenburg longarts AUMC locatie AMC
Onze ervaringen met CFTR modulatoren ( de nieuwe CF medicatie ) Dr J Altenburg longarts AUMC locatie AMC Longarts volwassenen CF + infectieziekten Transitiepoli Inhoud Introductie CF en het CFTR gen CFTR
MU.TE.GA. Welkom Dr. Natalie Lorent! MUCOTEAM IN DIT NUMMER STUDIES 4-7 APPELSTRUDEL 8
MU.TE.GA DECEMBER 2014 MUCOTEAM UZ LEUVEN IN DIT NUMMER WIST U DAT? TOEDIENING EN BEWARING MEDICATIE 2 Het einde van het jaar nadert, 2015 is in zicht. In deze nieuwsbrief staan nog een aantal belangrijke
MUCOVISCIDOSE ANNO 2011. Petra Schelstraete Kinderlong- en infectieziekten Mucoviscidosecentrum UZ Gent
MUCOVISCIDOSE ANNO 2011 Petra Schelstraete Kinderlong- en infectieziekten Mucoviscidosecentrum UZ Gent Waar wil ik het over hebben vandaag? Historiek Genetica en CFTR eiwit Van genetisch defect tot klinische
Meewerken aan medische vooruitgang. Klinische proeven
Meewerken aan medische vooruitgang Klinische proeven De medische wereld heeft de voorbije vijftig jaar een enorme vooruitgang gekend. En met de technologische ontwikkelingen van vandaag zal de medische
President BeCRO organisatie van bedrijven die aktief zijn in het organiseren van klinische studies. Wat is? Medicament geneesmiddel device therapie?
Melanoomstudiedag Els Vanpee President BeCRO organisatie van bedrijven die aktief zijn in het organiseren van klinische studies Hoofd klinische studies bij PAREXEL België Wat is? Medicament geneesmiddel
Mucoviscidose: toekomstperspectieven. Kris De Boeck University of Leuven Leuven, Belgium
Mucoviscidose: toekomstperspectieven Kris De Boeck University of Leuven Leuven, Belgium Mucoviscidose = Cystic fibrosis Multisysteem ziekte, levensverkortend, erfelijk Luchtweg, maagdarm, zweetklier, zaadleider
Een veilig gevoel op school met een chronische longziekte
Een veilig gevoel op school met een chronische longziekte Kinderpneumologie Dr. Marleen Moens 53 6 Een veilig gevoel op school met een chronische longziekte: mucoviscidose. 6.1. Inleiding 6.1.1. Definitie
Wat is een klinische studie?
Wat is een klinische studie? Klinische studies Klinische studies Klinische studies worden verricht om de werkzaamheid van geneesmiddelen alsook combinaties van verschillende behandelingen te testen. Klinische
MU.TE.GA. Nieuwe collega s. kinesistenteam. Prik-cadeautjes. prik-cadeautjes ontvangen.
MU.TE.GA NOVEMBER 2015 MUCOTEAM UZ LEUVEN IN DIT NUMMER Mondmaskers en hygiene MyCyfAPP 2 De dagen zijn aan het korten, de winter staat voor de deur: een mooie tijd met Sinterklaas, Kerstmis en de eindejaarsfeesten.
Bent u gevraagd voor medisch wetenschappelijk onderzoek?
Bent u gevraagd voor medisch wetenschappelijk onderzoek? Inhoud Pagina Inleiding... 2 Medisch wetenschappelijk onderzoek... 3 Waarom zou u meedoen... 4 Onderzoeksfasen... 5 Medisch Ethische Commissie...
Deelname aan een klinische studie informatie voor patiënten
Deelname aan een klinische studie informatie voor patiënten Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat 12 8900 Ieper 32.037N 20170901 www.yperman.net 057 35 35 35 info@yperman.net diensthoofd klinische studies
Dossier. dossier. F F Tussen de wetenschappelijke sessies
Dossier WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK & MUCOVISCIDOSE: EEN UPDATE Naar goede gewoonte brengen we in ons septembernummer een overzicht van de belangrijkste nieuwigheden op het vlak van wetenschappelijk onderzoek.
Nieuwe diëtiste en kinesist! PULMOREVA WEKEN PULDERBOS. nog tot 31 maart Daarna kan ook nog,
MU.TE.GA MAART 2017 MUCOTEAM - UZ LEUVEN Beste allemaal, IN DIT NUMMER Patiëntenpopulatie 2 Goed om weten! Symposium 21/2/2017 3 Mutega via e-mail Klinische studies 4 Lopende studies 5-6 De lente staat
Deelnemen aan een klinische studie. informatie voor patiënten
Deelnemen aan een klinische studie informatie voor patiënten INLEIDING 3 KLINISCHE STUDIES: INLEIDENDE INFO 5 Wat is een klinische studie? Klinische studies in UZ Leuven Waarom deelnemen aan een klinische
Onderzoeksgroep Neurodegeneratieve Hersenziekten
WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK NAAR DE ROL VAN GENETICA IN JONGDEMENTIE: FAMILIES, MUTATIES EN GENETISCHE TESTEN. Christine Van Broeckhoven Neurodegeneratieve Hersenziekten Groep, Department Moleculaire Genetica,
MU.TE.GA. Mucoteam U.Z. Leuven. vragen en zij zullen ons contacteren. duur van de periode dat u of uw kind in het ziekenhuis verblijft:
MU.TE.GA Juli 2007 Mucoteam U.Z. Leuven In dit nummer Studies 2 Handhygiëne 3 Verhuis Wij zijn van locatie veranderd, dus schrik niet als je andere personen in onze oude bureau vindt. Het is helaas owv
Wat is Cystic Fibrosis? Hoe krijg je Cystic Fibrosis? Hoeveel mensen hebben Cystic Fibrosis? Hoe ontdekken ze Cystic Fibrosis? Cystic Fibrosis in het
1 Wat is Cystic Fibrosis? Hoe krijg je Cystic Fibrosis? Hoeveel mensen hebben Cystic Fibrosis? Hoe ontdekken ze Cystic Fibrosis? Cystic Fibrosis in het kort 2 Cystic Fibrosis = CF = Taaislijmziekte Cystic
Met welke geneesmiddelen is het onderzoek uitgevoerd?
Dit is een samenvatting van een klinisch onderzoek bij patiënten met idiopathische pulmonale fibrose, een zeldzaam type longaandoening. De samenvatting is geschreven voor de doorsneelezer en is opgesteld
Deelnemen aan een klinische studie in Az Damiaan. Informatie voor de patiënt SAP 12496
Deelnemen aan een klinische studie in Az Damiaan Informatie voor de patiënt SAP 12496 Bron: clinical trial center UZ Leuven 2010 2 Inhoud Inleiding 4 Wat is een klinische studie? 5 Waarom deelnemen aan
Nieuwe ontwikkelingen thuis monitoring. Karen Moor Arts/onderzoeker - Erasmus MC Rotterdam
Nieuwe ontwikkelingen thuis monitoring Karen Moor Arts/onderzoeker - Erasmus MC Rotterdam Waar gaan we het over hebben? Uw vragen Onderzoek naar longfibrose Thuismonitoring Toekomst Hoe, wat en waarom?
Biobank voor Interstitiële Longziekten. Marjolijn Struik Biobank Coördinator
Biobank voor Interstitiële Longziekten Marjolijn Struik Biobank Coördinator Interstitiële Longziekten Zeldzame longziekten >100 diagnoses Sarcoïdose Longfibrose ±20.000 patiënten in Nederland Oorzaak vaak
DEELNAME AAN EEN KLINISCHE STUDIE
DEELNAME AAN EEN KLINISCHE STUDIE MB2948 Brochure: Klinische studies l Ziekenhuis Oost-Limburg 1 WELKOM U kreeg deze brochure omdat u meer wilt weten over klinische studies. We informeren u daarom over
Rol van European Organisa4on for Research and Treatment of Cancer (EORTC)
Overzicht Verschillende partners Klinische studies binnen de farmaceu4sche industrie Protocol bij klinische studies Goedkeuring klinische studies Regels bij klinische studies Rol van European Medicines
Therapeutisch versus niet-therapeutisch onderzoek bij minderjarige en wilsonbekwame proefpersonen
Therapeutisch versus niet-therapeutisch onderzoek bij minderjarige en wilsonbekwame proefpersonen In de Wet medisch-wetenschappelijk onderzoek met mensen (WMO) staat: Het is verboden wetenschappelijk onderzoek
Klinisch onderzoek bij kinderen en jongeren met kanker. wat is het en hoe werkt het?
Klinisch onderzoek bij kinderen en jongeren met kanker wat is het en hoe werkt het? De behandeling van kinderen en jongeren met kanker vindt meestal plaats in combinatie met een klinisch onderzoek. We
Klinische studies. Veel meer dan een extra tube
Klinische studies Veel meer dan een extra tube Good Clinical Practice Het geheel van kwaliteitseisen op ethisch en wetenschappelijk gebied, die internationaal zijn erkend en moeten worden gerespecteerd
KLINISCHE STUDIES. in AZ Sint-Lucas
KLINISCHE STUDIES in AZ Sint-Lucas KLINISCHE STUDIES in AZ Sint-Lucas Overweegt u om, al dan niet op verzoek van uw arts, deel te nemen aan een klinische studie? Het is belangrijk dat u vooraf goed geïnformeerd
De waarde van DNA. Center for Molecular Medicine Hartwig Medical Foundation. UMC Utrecht Amsterdam
De waarde van DNA Prof dr ir Edwin Cuppen Hoogleraar Humane Genetica Directeur Center for Molecular Medicine Hartwig Medical Foundation UMC Utrecht Amsterdam Wat is DNA? DeoxyriboNucleic Acid (Desoxyribonucleïnezuur)
MU.TE.GA MU.TE.GA. Lentekriebels. Opname in het ziekenhuis. Vervanging. Mei Op reis 2 Raadpleging en secretariaat.
MU.TE.GA Mei 2012 Mucoteam U.Z. Leuven In dit nummer MU.TE.GA Op reis 2 Raadpleging en secretariaat Medicatievoorschriften Inhalatiecorticosteroïden 3 Aerosoltoestellen Klinische studies Zout 5 Lentekriebels
***** INFORMATIE VOOR PATIENTEN *****
***** INFORMATIE VOOR PATIENTEN ***** Informatie voor patiënten die deelnemen aan de studie: ARA290 en het effect op de regeneratie van epidermale zenuwvezels bij patiënten met sarcoïdose en pijn ten gevolge
Hoe doen ze dat: een medicijn maken?
Hoe doen ze dat: een medicijn maken? Je neemt vast wel eens iets tegen de hoofdpijn of koorts. En vaak waarschijnlijk zonder er bij na te denken. Maar wist je dat het wel twaalf jaar duurt voordat een
Klinische studie. Deelname. T +32(0) F +32(0) Campus Sint-Jan Schiepse bos 6. B 3600 Genk
Klinische studie Deelname T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara Bessemerstraat 478 B 3620 Lanaken Medisch Centrum André Dumont
Longziekten en respiratoire revalidatie. Prof Dr W. Janssens
Longziekten en respiratoire revalidatie Prof Dr W. Janssens Definitie Respiratoire revalidatie is gericht op patienten met chronische longaandoeningen met klachten en gereduceerde activiteiten van het
Met welke geneesmiddelen is het onderzoek uitgevoerd?
Dit is een samenvatting van een klinisch onderzoek bij patiënten met idiopathische pulmonale fibrose, een zeldzaam type longaandoening. De samenvatting is geschreven voor de doorsneelezer en is opgesteld
Waarom was het onderzoek nodig?
Een onderzoek om te testen of BI 409306 de geestelijke vermogens verbetert bij mensen met lichte ziekte van Alzheimer die problemen hebben met geestelijk functioneren Dit is een samenvatting van een klinisch
Centrum voor lysosomale en metabole ziekten
Centrum voor lysosomale en metabole ziekten Multidisciplinair team Verpleging Kinderartsen Dietisten Internisten Fysiotherapeuten Neuropsycholoog Klinisch genetici (Kinder)neurologen Onderzoekers Revalidatiearts
Waarom was het onderzoek nodig?
Een onderzoek om te testen of BI 4936 de geestelijke vermogens verbetert bij in de vroege fase van de ziekte van Alzheimer Dit is een samenvatting van een klinisch onderzoek bij patiënten met de ziekte
Behandeling van symptomen
Behandeling van symptomen van het fragiele X syndroom Dr. Anke Van Dijck Doctoraatsstudent Centrum Medische Genetica ASO neurologie Universitair Ziekenhuis Antwerpen Studiedag VVAG NVAVG 29/01/2016 Investigator-initiated
MU.TE.GA MUCOTEAM. De zomereditie van onze nieuwsbrief is klaar! Wijziging raadpleging volwassenen
MU.TE.GA AUGUSTUS 2017 MUCOTEAM UZ LEUVEN IN DIT NUMMER Beste allemaal, De zomereditie van onze nieuwsbrief is klaar! Toegang tot uw dossier Orkambi 2 Veel leesplezier! Lopende studies 3 Creon 40.000 4
Mucoviscidose. Hoe wordt mucoviscidose overgedragen?
Mucoviscidose Hoe wordt mucoviscidose overgedragen? Mucoviscidose is geen besmettelijke, maar een erfelijke ziekte. De oorzaak van de ziekte is nog niet precies gekend, maar we weten wel dat de schuldige
embryo kwaliteit bij BRCA1 of BRCA2 mutatie draagsters
Toelichting bij informatie folder Informatie voor IVF/PGD patiënten Deze informatie folder is bedoeld voor alle IVF/PGD patiënten die geschikt zijn voor deelname aan dit onderzoek. Dit zijn de patiënten
Multipel myeloom 2012
Multipel myeloom 2012 Op weg naar genezing? Prof. Dr. R Schots MYELOOMKLINIEK UZ Brussel Mijlpalen in de geschiedenis 1969 2008 1996 Mijlpalen in de behandeling van multipel myeloom Autologe stamceltransplantatie
Syndroom van Sjögren. informatie voor patiënten
Syndroom van Sjögren informatie voor patiënten INLEIDING Uw arts heeft u verteld dat u lijdt aan het syndroom van Sjögren. In deze brochure leest u wat Sjögren syndroom is, welke de symptomen zijn, hoe
Antibiotica vernevelen. Jane de Vries en Annelies Kok
Antibiotica vernevelen Jane de Vries en Annelies Kok Inhoud van deze workshop Geschiedenis vernevelen Verschillende vernevelaars Medicatie mogelijkheden Nieuwe medicatie Discussie uitvoer Geschiedenis
Procedure mededeling afwijkend screeningsresultaat voor mucoviscidose en doorverwijzing
Procedure mededeling afwijkend screeningsresultaat voor mucoviscidose en doorverwijzing Niet-afwijkende (normale) screeningsresultaten worden in het bevolkingsonderzoek niet meegedeeld aan de betrokken
Informatieblad voor deelnemers gedurende opvolging. De CENTER-TBI studie
Informatieblad voor deelnemers gedurende opvolging De CENTER-TBI studie Tijdens de acute fase na uw ongeval, heeft u deelgenomen aan een multicenter onderzoek, gefinancierd door de Europese unie (The Collaborative
Voorspellende waarde van HE4 bij een complexe ovarium cyste ROELIEN VAN DE VRIE ARTS ONDERZOEKER
Voorspellende waarde van HE4 bij een complexe ovarium cyste ROELIEN VAN DE VRIE ARTS ONDERZOEKER 16-06-2016 INHOUD Achtergrond Ovarium carcinoom HE4 Retrospectieve studie AvL & AMC Opzet van prospectieve
Update research LUMC en trials 20 mei 2017
Update research LUMC en trials 20 mei 2017 Erik Niks, kinderneuroloog Chiara Straathof, neuroloog Nathalie Doorenweerd, onderzoeker DUCHENNE CENTRUM NEDERLAND 2 30-mei-17 Projecten Zorg Leren en gedrag
DEELNEMEN AAN ONDERZOEK
DEELNEMEN AAN ONDERZOEK DRAAG BIJ AAN DE WETENSCHAP Een bijdrage leveren aan de wetenschap? Dat kan! De KU Leuven doet onderzoek naar cognitieve beperkingen ten gevolge van een beroerte. Wij zijn steeds
Informatiebrief voor de deelnemers aan experimenten
Dienst Orthopedie : Universitair Ziekenhuis Gent pagina 1 van 6 Informatiebrief voor de deelnemers aan experimenten 1 Titel van de studie: Unicompartimentele Knieprothesen > 10 jaar follow-up. 2 Doel van
Tolerantie inductie bij kippenei-allergie. Jasmine Leus kinderarts Pentalfa
Tolerantie inductie bij kippenei-allergie Jasmine Leus kinderarts Pentalfa 17-01-2019 Voedselallergie Weinig te bieden qua behandeling: Gevaarlijke allergenen vermijden Gebruik van medicatie bij accidentele
Wat is CF? Herkenning
Wat is CF? Cystic Fibrosis is een ernstige aangeboren aandoening die (vooralsnog) niet te genezen is. Cystic Fibrosis is blijvend, waarbij tijdens het verloop van de ziekte de klachten over het algemeen
Nederlandse samenvatting Liesbeth van rensen
Nederlandse samenvatting Liesbeth van rensen Wat is astma? Patiënten met astma hebben het regelmatig benauwd. Kenmerkend voor de ziekte is dat de benauwdheid gepaard gaat met een piepende ademhaling, hoesten
In deze brochure vindt u informatie over COPD, en over hoe u er best mee kunt omgaan.
Welkom Geachte mevrouw Geachte heer In deze brochure vindt u informatie over COPD, en over hoe u er best mee kunt omgaan. Heeft u na het lezen van deze brochure nog bijkomende vragen, opmerkingen of wensen,
Op grond hiervan bevestig ik dat voor deze patiënt de terugbetaling van een behandeling met de specialiteit SIMPONI noodzakelijk is met
BIJLAGE A: Model van formulier voor een eerste aanvraag Formulier voor eerste aanvraag tot terugbetaling van de specialiteit SIMPONI bij spondylitis ankylosans (volgens de Modified New York Criteria) (
Wetenschappelijk onderzoek. Uw steun. Onze adem.
België-Belgique PB-PP Gent X BG 10574 Kwartaalblad nr. 173 augustus-september-oktober 2013 Afgiftekantoor Gent X P509705 Contactblad Wetenschappelijk onderzoek. Uw steun. Onze adem. www.muco.be rek.nr.
Informatiebrief GRAFITI-studie
Informatiebrief GRAFITI-studie Titel van het onderzoek GRAFITI-studie: onderzoek naar de groei van agressieve fibromatose. Geachte heer/mevrouw, Wij vragen u vriendelijk om mee te doen aan een medisch-wetenschappelijk
feesten, kerstdagen en eindejaarsfeesten toewensen. even enkele regels om in acht te houden:
MU.TE.GA NOVEMBER 2016 MUCOTEAM - UZ LEUVEN Beste allemaal, Het einde van het jaar is weer in zicht en we willen u alvast heel fijne sinterklaas- feesten, kerstdagen en eindejaarsfeesten toewensen. IN
CF-patiënten hebben een verhoogd risico op infecties. Bram heeft hierdoor al een paar keer in het ziekenhuis gelegen met een longontsteking.
Leven met cystic fibrosis Taaislijmziekte of cystic fibrosis (CF) is een ernstige en veelvoorkomende erfelijke aandoening. Doordat de ziekte complex is, wordt de behandeling in Nederlandse CF-centra multidisciplinair
Afsluitende les. Leerlingenhandleiding. DNA-onderzoek en gentherapie
Afsluitende les Leerlingenhandleiding DNA-onderzoek en gentherapie Inleiding In de afsluitende les DNA-onderzoek en gentherapie zul je aan de hand van een aantal vragen een persoonlijke en kritische blik
NEDERLANDSE SAMENVATTING
NEDERLANDSE SAMENVATTING 213 Primaire ciliaire dyskinesie (PCD) is een zeldzame erfelijke aandoening waarbij de trilharen die de luchtwegen bekleden niet goed werken. Trilharen hebben als functie om het
Familiaire Mediterrane Koorts
https://www.printo.it/pediatric-rheumatology/be_fm/intro Familiaire Mediterrane Koorts Versie 2016 2. DIAGNOSE EN BEHANDELING 2.1 Hoe wordt het gediagnosticeerd? Over het algemeen wordt de volgende aanpak
Deelnemen aan een klinische studie. Informatiebrochure
Deelnemen aan een klinische studie Informatiebrochure Inhoud Deelnemen aan een klinische studie Informatiebrochure 1 Klinische studies 3 1.1 Wat en waarom? 3 1.2 Academische en commerciële studies 4 1.3
Overzicht van therapeutische ontwikkelingen. 13 april 2013
Overzicht van therapeutische ontwikkelingen 13 april 2013 Overzicht Wat is de functie van dystrofine? Wat gebeurt er als er geen dystrofine is? Hoe grijpen verschillende therapeutische aanpakken aan om
I - Identificatie van de rechthebbende (naam, voornaam, inschrijving bij de V.I.):
Bijlage A: Model van formulier voor een eerste aanvraag Formulier voor eerste aanvraag tot terugbetaling van de specialiteit XOLAIR ( 3790000 hoofdstuk IV van het KB van 21 december 2001) II - Elementen
I Identificatie van de rechthebbende (naam, voornaam, inschrijvingsnummer bij de V.I.)
BIJLAGE A : Model van formulier voor een eerste aanvraag Formulier voor eerste aanvraag tot terugbetaling van de specialiteit ENBREL bij spondylitis ankylosans (volgens de Modified New York Criteria) (
Fysieke fitheid, vermoeidheid en fysieke training bij sarcoïdose patiënten
Fysieke fitheid, vermoeidheid en fysieke training bij sarcoïdose patiënten 5 april 2017 Sarcoïdose ontsporing afweersyteem ophoping afweercellen: granulomen overal in lichaam: longen, lymfesysteem, huid,
Nederlandse samenvatting
147 Nederlands samenvatting Wat is COPD? Chronic obstructive pulmonary disease (COPD) is een ziekte waarbij er een blijvende vernauwing van de luchtwegen in de long optreedt, die voornamelijk veroorzaakt
Deelnemen aan een klinische studie
Deelnemen aan een klinische studie Informatiebrochure 1. Klinische studies... 4 1.1 Wat en waarom?... 4 1.2 Academische en commerciële studies... 5 1.3 Onderzoek in vier fasen... 6 1.4 Wetgeving... 7
HET ZORGPAD COPD. DOELSTELLING Een betere kwaliteit van zorg organiseren door o.a. multidisciplinair samen te werken.
HET ZORGPAD COPD INLEIDING Het LMN CWV organiseert rookstopconsultaties door een erkende tabakoloog in het Regiohuis in Izegem en in het Eerstelijnshuis Midden West-Vlaanderen. Om het zorgpad COPD op te
JACOB (Slokdarmkanker, maagkanker) / maagkanker, slokdarmkanker
JACOB (Slokdarmkanker, maagkanker) / maagkanker, slokdarmkanker Onderzoek naar een nieuwe behandeling voor patiënten met uitgezaaide kanker van de maag of maag-slokdarm-overgang. Onderzocht wordt of het
Staart- en maneneczeem
Staart- en maneneczeem Dr. Robin van den Boom Dept. Gezondheidszorg Paard Faculteit Diergeneeskunde Universiteit Utrecht wat is het? hoe ziet het er uit? oorzaak diagnostiek therapie preventie toekomst
Algemene informatie. Medisch wetenschappelijk onderzoek
Algemene informatie Medisch wetenschappelijk onderzoek 1 Inleiding Artsen verrichten naast hun normale behandelingen soms medisch wetenschappelijk onderzoek. Dit doen artsen in het Scheper Ziekenhuis Emmen
Behandelingen bij longkanker. inclusief klinische studie immuuntherapie
Behandelingen bij longkanker inclusief klinische studie immuuntherapie 1 Longkanker Longkanker is niet één ziekte: er bestaan meerdere vormen van longkanker. In deze brochure bespreken we de twee meest
Verkorte titel: de effecten van budesonide op de bijwerkingen van cabazitaxel bij patiënten met prostaatkanker
PATIËNTENINFORMATIE EN TOESTEMMINGSVERKLARING SUBSTUDIE BEHOREND BIJ HET ONDERZOEK: Fase II onderzoek bij patiënten met prostaatkanker naar de effecten van budesonide op cabazitaxel (Jevatana ): een gerandomiseerd,
Stand van het Onderzoek naar Dementie en Alzheimer
Stand van het Onderzoek naar Dementie en Alzheimer Christine Van Broeckhoven Neurodegeneratieve Hersenziekten Groep, Department Moleculaire Genetica, VIB, Laboratorium voor Neurogenetica, Instituut Born-Bunge,
NRLP-12 Gerelateerde Terugkerende Koorts
www.printo.it/pediatric-rheumatology/be_fm/intro NRLP-12 Gerelateerde Terugkerende Koorts Versie 2016 1. WAT IS NRLP-12 GERELATEERDE TERUGKERENDE KOORTS 1.1 Wat is het? NRLP-12 gerelateerde terugkerende
Mucoviscidose en diabetes. informatie voor patiënten
Mucoviscidose en diabetes informatie voor patiënten Mucoviscidose en diabetes 2 Mucoviscidose en diabetes 3 Inleiding 5 Diabetes en mucoviscidose-gerelateerde diabetes 6 Mogelijke klachten bij mucoviscidose
Casusschetsen astma/copd
Casusschetsen astma/copd 7 augustus 2000 Casusschets 1 Mevr. N, is een 26 jarige adipeuze Surinaamse vrouw die sinds 1994 in Nederland woonachtig is. Sinds haar komst naar Nederland heeft zij in wisselende
Telerehab III studie
Telerehab III Telerehab III studie Lange termijn effecten van telerevalidatie op QOL, CV RF en en fysieke conditie (No conflict of interest) Pilootstudie coördinator: Prof. Dr. Paul Dendale, Cardioloog-revalidatiearts
Patiënteninformatie folder
Patiënteninformatie folder Moleculair onderzoek naar verminderde ovariële reserve en embryo kwaliteit bij BRCA1 of BRCA2 mutatie draagsters Engelse titel: Molecular studies on reduced ovarian reserve and
Vetverbranding in de hersenen?
Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Kan een synthetische olie helpen om de hersenen van voedsel te voorzien
Waarom was het onderzoek nodig?
Helpt het toevoegen van olodaterol aan tiotropium kortademigheid te verlichten bij patiënten met COPD? Dit is een samenvatting van een klinisch onderzoek bij patiënten met chronische obstructieve longziekte
Informatie voor de wettelijke vertegenwoordiger voor deelname aan het onderzoek
PAIS2: Het effect van hoge dosis paracetamol op de uitkomst na een beroerte bij mensen met een lichaamstemperatuur van 36.5 graden of hoger Geachte heer/ mevrouw, Uw partner/familielid is in ons ziekenhuis
Intensivering deel IIA en IIB (duur circa 50 dagen)
HOVON 70 Samenvatting + Checklist Geheugensteun HOVON 70 studie opbergen in polistatus, kopie klinische status Naam patiënt.. AZG nummer.. Geboortedatum.. -.. 19.. Datum Dag 0: Pre-fase (duur 1 week) Dag
Patiënten-informatiebrief Volwassenen ICOS
Patiënteninformatiefolder Voor patiënten van 18 jaar en ouder Behorende bij het onderzoek: International CIDP Outcome Study (ICOS) Een studie naar de variatie en de voorspellers van het ziektebeloop bij
CYZTRA Een educatie- En Informatieprogramma Op maat van de patiënt.
CYZTRA Een educatie- En Informatieprogramma Op maat van de patiënt. Mieke Peys Hoofdverpleegkundige Respiratoire Oncologie Universitaire Ziekenhuizen Leuven CYZTRA: inhoud presentatie Inleiding A. De chemowijzer:
MU.TE.GA IN DIT NUMMER KINESITHERAPIE VACCINET RETINOLPALMITAAT NUTRINIDRINK SONDEVOEDING FERTILITEIT EN CONTRACEPTIE MIDLINE KLINISCHE STUDIES 5-7
MU.TE.GA JULI 2014 MUCOTEAM UZ LEUVEN IN DIT NUMMER KINESITHERAPIE VACCINET RETINOLPALMITAAT NUTRINIDRINK SONDEVOEDING 2 3 De zomer staat weer voor de deur en we hopen dat iedereen hier ten volle van zal
Laatste onwikkelingen in de diagnose van coeliakie.. Blijft een dundarmbiopt noodzakelijk?
Laatste onwikkelingen in de diagnose van coeliakie.. Blijft een dundarmbiopt noodzakelijk? Dr E De Greef Kindergastroenterologie UZ Brussel www.pedigastro.com Vlaamse Coeliakie Vereniging Malle 2011 Overzicht
Patiënten informatie en instemmingsformulier voor medewerking aan ADPedKD
Patiënten informatie en instemmingsformulier voor medewerking aan ADPedKD Een internationale, multicentrische studie over autosomaal dominante polycystische nieren (ADPKD) Hoofdonderzoeker: Mede-onderzoeker:
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER. Acetylcysteine EG 200 mg, capsules acetylcysteïne
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER Acetylcysteine EG 200 mg, capsules acetylcysteïne Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat innemen want er staat belangrijke informatie in voor
Ontwikkeling van genezende medicijnen tegen ouderdomsgerelateerde ziekten. Ad W. van Gorp, oprichter en CEO
Ontwikkeling van genezende medicijnen tegen ouderdomsgerelateerde ziekten Ad W. van Gorp, oprichter en CEO Agenda 1. Historie 2. Strategie 3. Projecten 10/28/2013 2 Historie Spin off bedrijf van het Hubrecht