Transcriptie

1 Notulen van de vergadering van de raad van de gemeente Lelystad op 9 februari 2016 Agendapunt 3. Functieprofiel burgemeester De voorzitter: Het woord is aan de voorzitter van de Vertrouwenscommissie, de heer Marseille. De heer Marseille: Mevrouw de voorzitter. De Vertrouwenscommissie heeft sinds de instelling van de commissie in november voortvarend gewerkt aan het eerste deel van haar opdracht, namelijk het opstellen van de profielschets. De commissie heeft in die voorbereiding zo veel mogelijk gebruikgemaakt van de input door anderen aangereikt. Daarvoor is allereerst via internet een mogelijkheid gegeven aan alle inwoners van onze stad om op basis van een tiental stellingen hun voorkeur aan te geven. Hiervan is door meer dan 2000 inwoners gebruikgemaakt. Daarnaast heeft de commissie gesprekken gevoerd met u in de functie van burgemeester, de wethouders, alle fracties uit onze raad, het directieteam, de griffie en de leden van de veiligheidsdriehoek. Ten slotte is er een bewonersavond geweest, bedoeld als aanvulling op de enquête. Hoewel de opkomst daarvan helaas heel gering was, heeft deze toch zeker ook een waardevolle input opgeleverd. De commissie is de betrokkenen dankbaar voor de verstrekte input en, en dat mag u zelf straks constateren, wij zijn ervan overtuigd dat we erin geslaagd zijn om de inhoud van de gesprekken, de inhoud van de enquête goed te verwerken in de profielschets. Er zat een duidelijke rode lijn in alles wat is besproken en aangereikt. Vervolgens is de commissie met veel enthousiasme aan de slag gegaan om te komen tot de profielschets die ik zo meteen aan de commissaris van de Koning mag aanbieden. De titel van de profielschets is inmiddels al bekend: Lelystad wil burgemeester met lef. Wij denken dat de profielschets uitdraagt waarom wij voor deze titel hebben gekozen. Onder het kopje Onze visie geven we aan dat Lelystad zich richt op de toekomst. Er liggen volop kansen en uitdagingen. Er is de komende jaren nog veel te doen in deze stad. Vervolgens beschrijven wij de stijl die wij van onze toekomstige burgemeester verwachten, met de vaardigheden die wij in de drie beschreven rollen accentueren. In de slotzin staat zeer bewust dat wij ook van de nieuwe burgemeester verwachten dat hij humor heeft. Politiek is vaak al zo serieus dat wij juist aan het aspect humor aandacht moeten besteden. Mevrouw de voorzitter. Ik heb het lef deze profielschets aan de commissaris van de Koning aan te bieden. De voorzitter: Ik zou zeggen: gaat uw gang. Ik geef nu graag het woord aan de commissaris van de Koning, de heer Verbeek. De heer Verbeek: Mevrouw de burgemeester. Ik heb de profielschets gelezen. Een burgemeester met lef. Laten we met elkaar even nadenken. Stel dat u daarin slaagt. U had er al één, maar u wilt er weer één terug begrijp ik. Ik neem even aan dat de profielschets door de raad straks wordt vastgesteld en dat u dan ook een burgemeester met lef wilt. Dat betekent dat het een burgemeester is die initiatief neemt, die aan de dingen gaat staan en dus ook van de raad de ruimte krijgt om dat te doen. Ik zeg dit niet voor niets, want dat wil nog wel eens een discussie her en der opleveren. Met deze titel hebt u gekozen, en dat is goed wat mij betreft. Als ik de profielschets lees, ik zeg u op voorhand: ik kan daarmee instemmen. Ik heb formeel de verantwoordelijkheid om te beoordelen: is dit een profielschets die past bij de situatie zoals we die in Lelystad zien. Ik denk dat hij heel goed past. De commissie heeft wat dat betreft prima werk gedaan. Ik wil een paar opmerkingen plaatsen die uit hoofde van mijn rol qualitate qua echt hier gemaakt moeten worden. Het is zo dat we in Nederland door de jaren heen een zekere evolutie hebben gekend in de procedure rond de zoektocht naar een burgemeester en uiteindelijk de aanstelling. Daarin is een verschuiving opgetreden. Daar waar voorheen de commissaris en het Rijk, het ministerie, een zekere dominantie hadden in de beoordeling, is dat teruggebracht naar de gemeenteraad. Dat is terecht naar mijn opvatting. U bent degenen die met de burgemeester moeten werken, u bent degenen die kiezen voor de burgemeester en daarna voor de jaren dat de burgemeester er is, daarmee aan de slag moeten. U bent dus ook de eerst aangewezenen om de selectie te doen.

2 Tegelijkertijd is het zo, en daarover wordt landelijk regelmatig met elkaar gesproken, dat de commissaris van de Koning een rol heeft in dat proces om de kwaliteit van het proces te bewaken, binnen de weten regelgeving zoals deze is. De burgemeester van Lelystad zal onderdeel zijn van de Veiligheidsregio. Het ligt in de rede, hoewel het bestuur van de Veiligheidsregio dat zelf mag beslissen, dat de burgemeester van uw stad ook de plaatsvervangend voorzitter waarschijnlijk zal zijn van die Veiligheidsregio. Ik noem dat, omdat ik wil onderstrepen dat uw gemeenteraad daarmee een verantwoordelijkheid draagt die verder reikt dan het gebied binnen uw gemeentegrenzen. De veiligheidsbesturen en de verantwoordelijkheden die daar liggen, met name rond de bestrijding van calamiteiten en allerlei veiligheidsvraagstukken - openbare orde, enzovoort - gaat in dat geval de hele provincie aan. Via die lijn hebt u wel degelijk een verantwoordelijkheid en ik nodig de commissie uit om daar in haar selectieprocedure nadrukkelijk op te letten, dat het een burgemeester is die daadwerkelijk capabel is ook gemeentegrenzen overstijgend een dergelijke verantwoordelijkheid serieus te dragen. Ik heb als commissaris een expliciete verantwoordelijkheid om daarop te letten bij de kandidaten die doorgeleid worden. Ik zal daar met de commissie ook over spreken. Ik zal mij in mijn rol in de procedure minder bemoeien met: is er een persoonlijke klik, hoe zit het met het karakter, kan hij goed voorzitten, kan de rol van burgermoeder of burgervader goed worden vervuld. Dat mag de commissie helemaal zelf doen. Maar er zijn een paar formele kanten, met name op het punt van openbare orde en veiligheid, waar ik expliciet op zal letten. Ik zal mijn mening daarover met de commissie delen. Ik heb met de voorzitter uitgebreid de procedure besproken hoe die samenwerking eruit ziet. Dat ga ik hier niet herhalen. Een tweede punt dat ik wil noemen, is ook wettelijk geregeld maar waar ik zwaar aan til. Dat is de formele vertrouwelijkheid van de werkzaamheden van de commissie. Er mag geen enkel misverstand over bestaan. U kent wel de conflicten elders in het land die er soms ontstaan. Het is vertrouwelijk werk, zowel gedurende de procedure als daarna. Ik kijk niet alleen u als gehele raad daarop aan, dat u samen die verantwoordelijkheid goed draagt. U beschadigt uzelf en uw gemeente daadwerkelijk, zeg ik u eerlijk, als u dat niet goed doet met elkaar. Ik kijk de voorzitter er in het bijzonder op aan als het gaat om de werkzaamheden in de commissie. Samen met de griffier moet de voorzitter ervoor zorgen dat de bureaucratische kant van de procedure geen fouten kent, dat dat echt goed gaat, dat de stukken die worden uitgereikt weer worden ingenomen, enzovoort. De voorzitter heeft een bijzondere rol en verantwoordelijkheid hierin ook in de commissie. De voorzitter is ook de eerst aangewezene om op te treden als dat niet goed gaat in de commissie. Daar mag geen misverstand over bestaan. Ik zal de voorzitter, als ik dat nodig vind, daar ook op aanspreken. Dat geldt niet alleen tijdens de procedure, dat geldt ook na de procedure. De vertrouwelijkheid voor de leden van de commissie blijft in stand. Dat moet u zich allen goed realiseren, omdat u ook in wettelijke zin daarop aanspreekbaar bent en ik niet graag zou zien dat we in een situatie verzeild raken dat u daarop aangesproken zou moeten worden. Mocht tijdens de procedure blijken dat er toch gelekt wordt uit de commissie, dan betekent dat het einde van de procedure. Dan zal ik een waarnemer benoemen en gaan we kijken wanneer er een situatie ontstaat dat we de procedure opnieuw kunnen opstarten. Ik bedoel dit niet als dreigement, maar ik wil eerlijk zijn naar u, dat als die situatie ontstaat, u zich niet overvallen of verrast voelt. De verantwoordelijkheid neem ik als commissaris zeer serieus. Dat gezegd hebbende, laten we ook het moment vieren. Het klinkt allemaal zwaar en dat is het misschien ook wel een beetje, maar het is ook een mooi moment. Het is een moment van een transitie van de ene burgemeester naar de andere. Afscheid nemen van Margreet, dat komt allemaal nog. Dat zijn bijzondere momenten. Maar het is ook de binnenkomst van een nieuwe burgemeester en weer een nieuw tijdperk voor de stad. U bent de hoofdstad van de provincie Flevoland. Er is waarachtig wel wat te doen. U hebt een prachtige agenda wat mij betreft. Er staan mooie uitdagingen op de agenda, waar uw wethouders volop mee bezig zijn. Het is ook heel spannend om met elkaar straks de uitkomst mee te maken en te zien hoe die nieuwe era, want dat wordt het dan een beetje, van weer een andere burgemeester gaat beginnen. Deze avond is daar de start van. Ik wens de commissie alle sterkte toe in haar werkzaamheden, alle wijsheid. Ik wens de raad in het slotoordeel bij de presentatie uiteraard ook alle wijsheid toe en zo mogelijk de hoogst mogelijke eensgezindheid, want dat is de beste start die een nieuwe burgemeester kan krijgen. Een verdeelde raad bij de benoeming is nooit zo sterk als een eensgezinde raad, hoewel dat misschien wat discussie vergt, maar dat gaan we meemaken. Nogmaals, sterkte met de procedure. Ik ben tevreden met het profiel, dus ik heb geen voorstellen van toevoegingen of anderszins. Ik heb mijn punten gemaakt die ik relevant vind. Dank voor uw aandacht.

3 De voorzitter: Dank u wel. Ik kijk even naar de heer Marseille. Hebt u behoefte aan een reactie? Dat is niet het geval. Dan gaan we over tot de behandeling van het functieprofiel door de raad. Wie heeft de behoefte het woord over dit onderwerp te voeren? Mevrouw Van de Watering en de heer Hes. Mevrouw Van de Watering: Mevrouw de voorzitter. Allereerst dank aan de Vertrouwenscommissie voor het vele werk dat zij al tot nu verricht hebben en waarbij zij tot dit aanlokkelijk profiel zijn gekomen. Dat moet vast vele reacties gaan opleveren van potentiële kandidaten. Wij zijn er ook erg content mee dat wij daadwerkelijk dingen in dit profiel terugvinden die wij als fractie hebben aangegeven. Wel hebben we enkele vragen ter toelichting op het een en ander. Er wordt aangegeven: wij verwachten dat de burgemeester een voorbeeldfunctie vervult. Daarmee wordt bedoeld integriteit. Dat vinden wij ook een belangrijk punt. Een burgemeester hoort van onbesproken gedrag te zijn. Wij horen graag hoe de commissie dit in de procedure vorm gaat geven, of dat u daar überhaupt iets over kunt zeggen. Op basis waarvan vindt de screening plaats? Misschien is dat een standaard ding dat terugkomt. Wij hebben ook een vraag over het feit dat wordt aangegeven dat een assessment onderdeel kan uitmaken van de procedure. In welke situaties zal de commissie naar een assessment gaan en in welke situaties is wel duidelijk dat daar niet op teruggegrepen zal worden? Er was nog een klein dingetje over wat precies bedoeld wordt met: hij, of zij, durft de gemeenteraad en zijn leden een spiegel voor te houden vanuit het besef dat opbouwende kritiek een steun is. Wordt met zijn leden bedoeld de leden van de gemeenteraad, of juist ook de leden van het college? Want ook dat zouden wij wel prettig vinden, als een voorzitter of een burgemeester in beide hoedanigheden die spiegel kan voorhouden. De heer Hers: Mevrouw de voorzitter. Ik zal het buitengewoon kort houden. De VVD wil graag uitspreken dat zij buitengewoon content is met het profiel zoals dat is opgesteld, maar met name ook een beetje trots is op de zorgvuldige wijze waarop tot nu toe het proces verloopt. We hebben de meningen opgehaald bij de inwoners van onze stad; 2000 reacties, dat is echt geweldig. Elke van de fracties heeft zijn gewenste profiel kunnen inleveren en de Vertrouwenscommissie heeft uitgebreide gesprekken gevoerd met elk van de fracties. Wat wij tot nu toe hebben vernomen vanuit verschillende andere fracties ook, is dat we allerlei punten die zijn ingebracht prachtig in het profiel terugvinden. De titel is buitengewoon pakkend. Lelystad is een stad die aan een burgemeester hoge eisen stelt, een stad die voor vele uitdagingen staat, een fantastische leerschool kan zijn, maar het is ook duidelijk dat Lelystad geen gespreid bedje is. We denken en hopen dat we met dit profiel heel veel goede, excellente kandidaten kunnen trekken. We hebben er alle vertrouwen in dat dat met de Vertrouwenscommissie en de voorstellen naar de raad helemaal goed gaat komen. De heer Kruis: Mevrouw de voorzitter. Ik begin met mij aan te sluiten bij de heer Hers. De trots hoe mooi dit proces tot nu toe loopt. Veel betrokkenheid van burgers, prachtig, en er ligt gelukkig geen dik boek voor ons waar alles in staat waardoor er ook weer niets in staat. Er liggen een paar A4-tjes die scherp en doeltreffend zijn. Wat dat betreft niets dan lof. Eén puntje van kritiek. De Stentor publiceerde een stukje over dit profiel en de foto die daar bij stond, trof mij enorm, want die kwam rechtstreeks uit het profiel. Dat was namelijk een wat dikbuikige, met zo n mooie burgemeestersketting behangen, met een Van der Steur das om staande man. Dat is ook hoe dit profiel geformuleerd is en is het enige wat wij heel erg jammer vinden, dat de tekst niet genderneutraal geformuleerd is. Voor het overige zijn wij zeer gelukkig met wat er ligt. De voorzitter: Dank u wel. Ik kijk rond naar de raadsleden. Nog iemand het woord hierover? Dat is niet het geval. Dan geef ik eerst de commissaris van de Koning het woord. De heer Verbeek: Dat is kort. Er was een vraag naar de screening. Er wordt onder mijn verantwoordelijkheid een zware screening gedaan samen met justitie. Daarover informeer ik de commissie in die zin goed of fout. Dus niet de argumentatie daarachter, maar als het fout is mag u gevoeglijk aannemen dat de kandidaat niet benoembaar is. Dat begrijpt de commissie wel, ik ben niet bevoegd om de informatie door te geven op grond waarvan die conclusie is getrokken. De screening wordt dus door de commissaris gedaan, de uitkomst daarvan wordt doorgegeven aan de commissie. Andere opmerkingen heb ik niet.

4 De voorzitter: Dank u wel. Ik moet denken aan toen ik voor het eerst solliciteerde. Toen kwam dat verzoek bij mijn man op het bureau. Die werkte bij de politie. Dat heeft hij maar gauw overgedragen. Dit even terzijde. De heer Marseille, gaat uw gang. De heer Marseille: Mevrouw de voorzitter. Ik wil beginnen met te danken voor de lovende woorden van de sprekers ten aanzien van datgene wat er inmiddels is vervaardigd en voor u ligt. Wij zijn uiteraard zeer blij met deze lovende woorden en hopen dat op het moment dat wij zover zijn dat wij een voordracht aan u kunnen voorleggen, die tevredenheid er nog op dezelfde wijze is. Mevrouw Van de Watering heeft nog twee andere vragen gesteld. De ene is over het assessment. Daar kan ik in feite heel weinig over zeggen. Dat zal zeer sterk afhangen van de praktijk van dat moment. U kunt ervan uitgaan dat het in principe zo zal zijn, dat wij ervan uitgaan dat een assessment wordt gehouden; maar nogmaals, dat zal echt afhangen van de gesprekken die we voeren. Dan de vraag waarom er alleen maar staat in het onderdeel van de rol van de burgemeester bij de gemeenteraad: een spiegel durven voor te houden. Wellicht bieden wij te zijner tijd de burgemeester ook een spiegel aan om die voor het college voor te houden. De voorzitter: Dank u wel. Is het zo voldoende behandeld, dames en heren? De heer Marseille: Mevrouw de voorzitter, één moment. Ik vergeet in te gaan op de opmerking van de heer Kruis over de foto. Eerlijk gezegd begrijp ik hem niet helemaal, want volgens mij hebben wij deze tekst met lef geschreven en is het juist een heel vlotte tekst. Daar kan kennelijk anders over gedacht worden, tenzij ik uw vraag helemaal verkeerd begrijp. De heer Kruis: Dan snapt u hem verkeerd. Mijn vraag ging erover, en daar staat niet eens een asteriskje bij, dat er alleen in de hij-vorm wordt gesproken. Wat ik zojuist zorgvuldig van de commissaris hoorde, is dat hij dat afwisselt en dat vind ik heel mooi. Dat zou dus mijn advies zijn, om dat ook in deze tekst te doen bijvoorbeeld, of om hem echt genderneutraal te maken. De heer Marseille: In de titel beginnen we heel duidelijk met het traditionele man/vrouw, dus het lijkt ons heel duidelijk dat daar waar hij staat ook zij kan worden gelezen. Als je het afwisselt, bedoel je op het ene moment hij en op het andere moment zij. Daar kun je dan ook weer over twisten. De heer Kruis: Leuk hè? De voorzitter: Taalkundig klopt het. Burgemeester; het is een hij. Daarom zeggen de kinderen burgerjuf tegen me. We gaan over tot de stemming. Een stemverklaring, de heer Schoone gaat uw gang. De heer Schoone: We zijn blij met het profiel van onze nieuwe burgemeester en zien er vooral naar uit een leefbare kandidaat met lef te begroeten. De voorzitter: Dank u wel. De heer Baaten. De heer Baaten: Wij danken de commissie. Wij zijn ervan overtuigd dat we met deze cv weer een goede burgemeester terug kunnen krijgen. De heer Bussink: Wij danken eveneens de commissie. We zijn content met het functieprofiel zoals dat nu voorligt. Nooit zijn alle wensen gehonoreerd, maar dit is een krachtig profiel. We wensen de commissie veel succes met het vinden van een passende kandidaat. De heer Schot: Is het te kort als ik zeg: idem met een sterretje? De voorzitter: Dat is prima. Daar hou ik wel van. Nog anderen voor een stemverklaring? Dat is niet het geval. Dan verzoek ik de leden van de Vertrouwenscommissie plaats te nemen voor de stemming. Zonder hoofdelijke stemming wordt conform het voorstel van de Vertrouwenscommissie besloten.

5 De voorzitter: Dit is een prachtig resultaat. Ik wens de commissie heel veel wijsheid en succes toe, en geniet ook van dit mooie proces. Ik kijk daar zelf nog altijd met plezier op terug. Het is een unieke kans. Maak er iets moois van; maar daar twijfel ik niet aan. Dank u wel.