Dierenwelzijn, voedselzekerheid en voedselkwaliteit. 22 oktober 2014, Willy Baltussen

Transcriptie

1 Dierenwelzijn, voedselzekerheid en voedselkwaliteit 22 oktober 2014, Willy Baltussen

2 Inleiding 1. Voedselzekerheid 2. Voedselkwaliteit 3. Dierenwelzijn

3 Voedselzekerheid (1) Een crisis voor een korte periode heeft voor NL nauwelijks gevolg voor voldoende aanbod van voedsel volgens de schijf van vijf. Wel is de keuze soms beperkt (geen avocado maar peren); Energie en internet zijn essentieel om voedsel bij consument te krijgen; Coördinatie overheid en of bedrijfsleven: zorgpunt is verdeling van voedsel (hamsteren).

4 Voedselzekerheid (2): lange termijn autarkie (bron: LEI rapport ) NL landbouw kan 17 miljoen monden voeden (2000 calorieën per persoon per dag); Wel aanpassing landbouw en voedselconsumptie; Menu verandert: veel aardappel, kip en ei & geen varkensvlees. Drie fasen : overgangsjaar, aanloop naar autarkie en stationair. De markt stuurt productie maar interventie overheid aan consumentenkant is nodig om evenwichtige verdeling van het beschikbare voedsel over de mensen te realiseren.

5 Voedselkwaliteit Drie niveaus kunnen onderscheiden worden: 1. Wettelijk minimum niveau.denk aan Maximum Residue Level (MRL s), oppervlakte per dier; etikettering: Veelal EU eisen; Soms nationale aanscherpingen; bijv. m2 per vleesvarken; 2. Speciale Business to Business (B2B) programma s: Global Gap met aangescherpte MRL s. 3. Speciale consumentenproducten (B2C- programma s) ; bijvoorbeeld biologische landbouw; beter leven ster programma.

6 Voedingsindustrie en voedselkwaliteit Basis is vertrouwen in de voedselindustrie; niet elke hamburger is te controleren! Voedselindustrie is internationaal en sterk efficiency gedreven (Unilever, Frieslandcampina, VION, McCain). à producten worden wereldwijd verkocht. Consument wil gehele jaar gevarieerd aanbod en jaagt op koopjes à producten worden wereldwijd ingekocht. Voedselschandalen zijn in veel gevallen (gelukkig!) geen probleem met de voedselkwaliteit maar een probleem met administratieve onvolkomenheden en/of economische vergrijpen (knollen voor citroenen verkopen).

7 Consumentenwensen Bij consumenten leven vele wensen. Keurmerken zijn er een uiting van: Aquaculture Stewardship Council (ASC); Beter Leven Het groene blaadje - het Europese keurmerk voor biologische producten en/of nationale keurmerken, inclusief EKO Fairtrade/ Max Havelaar Label Rouge Marine Stewardship Council (MSC) Milieukeur Rainforest Alliance Scharrelvlees UTZ Certified Vrije Uitloop Echter de meeste consumenten letten bij aankoop op : Smaak, TGT / THT data, uiterlijk, prijs, herkomst, gezondheid, kwaliteitslabels.

8 Spel tussen politiek, ngo s en bedrijfsleven Bij een goed functionerende markt komen er vanzelf producten waar consumenten naar vragen (lees : voor betalen, bijvoorbeeld fair trade). Bij een niet goed functionerende markt is mogelijk overheidsingrijpen nodig om misleiding van consumenten te voorkomen (customs definition of last substantial change). NGO s bestaan bij de gratie dat er in de ogen van een deel van de burgers het ultieme doel nog niet bereikt is. Zij vinden dan ook dat vlees te goedkoop beschikbaar komt voor de consument (plofkip en Wakker dier). Consumenten kopen nog steeds massaal producten die in de reclame zijn!

9 Dierenwelzijn Voor dierenwelzijn gelden in hoofdlijnen ook a. EU regels; b. Aanscherpingen op nationaal niveau; c. Sectorafspraken (castratie); d. merken : biologisch, beter leven kenmerk, rondeel ei, weidemelk.

10 Nederland versus EU Dierenwelzijn is een noord-west Europees feestje! Zie castratie biggen, scharreleieren, staarten, weidemelk. Dierenwelzijn staat sterk in de belangstelling maar beperkt marktaandeel: Het marktaandeel van duurzaam voedsel steeg van 4,4 naar 5,5 procent tussen 2011 en zie monitor duurzaam voedsel 2013 Marktaandeel Een ster beter leven stijgt snel maar wordt nu weer ingehaald door varken van morgen en kip van morgen. Gedeeltelijk zien we een renationalisatie van de productie met specifieke eisen.

11 Dierenwelzijn uitbreiden (Te) veel aandacht voor dierenwelzijn kan betekenen dat we ons uit de markt prijzen. Een voorbeeld is UK met varkens. Vers vlees kun je tot waarde brengen (30% van karkas); rest moet in gangbare traject afgezet worden. 10 cent hogere productie kosten worden al snel 50 cent hogere prijs voor consumenten. Castratie, weidegang, staarten kun je niet zomaar op EU agenda plaatsen. In Oost Europese landen zijn ze al blij dat ze aan de huidige voorwaarden kunnen voordoen.

12 Dierenwelzijn boer en maatschappij Afstand boer en burger/consument is groot; Meer zichtstallen maar dit bereikt maar klein deel van de bevolking; Idyllische beeld blijft hangen; Mening burger is niet gelijk aan betalingsbereidheid consument en betekent al zeker geen ander koopgedrag. (consumer paradox) In ketens kijken partijen vaker naar links en rechts dan naar boven of onder!

13 Vragen?