Taxatiewijzer en kengetallen DEEL 9 verzorging

Transcriptie

1 Taxatiewijzer en kengetallen DEEL 9 verzorging Waardepeildatum 1 januari 2007

2 Colofon Taxatiewijzer verzorging, waardepeildatum 1 januari 2007 Deze taxatiewijzer is een uitgave van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. Copyright Vereniging van Nederlandse Gemeenten 2007 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en / of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of worden opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. Dit verbod betreft tevens de gehele of gedeeltelijke bewerking. Uitgevers en samenstellers verklaren dat deze uitgave op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en samenstellers op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Uitgever en samenstellers aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en / of beslissingen die gebaseerd zijn op de in deze uitgave opgenomen informatie. Gebruikers van de in deze uitgave opgenomen informatie wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar tevens af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te allen tijden te controleren Taxatiewijzer Pagina 2 van 65

3 VOORWOORD Voor u ligt de landelijke taxatiewijzer verzorging naar waardepeildatum 1 januari Deze taxatiewijzer is in opdracht van het Strategieberaad WOZDatacenter tot stand gekomen in de Taxatietechnische Kerngroep. Daarin hebben deelgenomen de VNG, de Waarderingskamer, de gemeenten Amsterdam, Den Haag, Rotterdam, Utrecht en de taxatiebedrijven, Oranjewoud, Taxon, TOG Nederland, en SenS Vastgoed. Taxatiewijzer Pagina 3 van 65

4 Verschillen ten opzichte van de vorige Taxatiewijzer verzorging, Prijspeil , Onderstaand wordt een overzicht gegeven van de inhoudelijke (nietredactionele) verschillen in de hoofdstukken ten opzichte van de Taxatiewijzer verzorging, prijspeil , versie 1.0. Hoofdstuk Onderwerp Wijziging 1 Strekking van deze taxatiewijzer Aangevuld 2 Beschrijving van de (arche)types Geen wijziging 3 Aandachtspunten inzake functionele veroudering Geen wijziging 4 Onderbouwende marktgegevens Aangevuld en nieuwe indexcijfers 5 Beschrijving hoe om te gaan met bandbreedtes Geen wijziging 6 Grond Geen wijziging 7 Taxatieverslag Geen wijziging 8 Rekenschema Geen wijziging Bijlage 1 Bronnen Aangevuld Bijlage 2 Verklarende woordenlijst Geen wijziging Bijlage 3 Kengetallen archetype Nieuwe kengetallen ppd 2007 Bijlage 4 Marktanalyse Aangevuld en nieuwe index toegepast Taxatiewijzer Pagina 4 van 65

5 INHOUDSOPGAVE 1 Strekking van deze taxatiewijzer Algemeen Specifieke aandachtspunten taxatiewijzer verzorging Nietwoningen met woondelen Beschrijving van de archetypes (zie voor de kengetallen archetype; bijlage 3) Inhoudsopgave archetypen verzorging Toelichting op de archetypes verzorging 10 2 Functionele veroudering bij gebouwen voor verzorging Meersoonskamers Separeer en afzonderingsvoorzieningen Dwangbehandeling Afzondering Separatie Wooneenheden Toegankelijkheid 13 3 Beschrijving van de marktgegevens (zie voor de gebruikte marktgegevens; bijlage 4) Toelichting op de marktgegevens verzorging 14 4 Beschrijving hoe om te gaan met bandbreedtes Grond Grondprijzenbeleid De terreingrootte 16 6 Taxatieverslag Rekenschema Bijlage 1 Bronnen Bijlage 2 Verklarende woordenlijst Bijlage 3 Kengetallen archetype Bijlage 4 Onderbouwende marktgegevens...42 Taxatiewijzer Pagina 5 van 65

6 1 Strekking van deze taxatiewijzer De taxatiewijzer is expliciet bedoeld voor de taxatie van algemene instellingen in de verzorgende sector, zoals omschreven bij de archetype aanduiding in deze wijzer. Voor de kengetallen gelden bandbreedtes. Hoe hiermee om te gaan is beschreven in hoofdstuk 5. Voor gebouwen waarbij medische behandelingen een belangrijke component zijn, zal deze wijzer in combinatie met de wijzer Ziekenhuizen gebruikt moeten worden. Ingeval een zorginstelling gebouwdelen bevat die niet specifiek zijn toe te schrijven aan een zorginstelling, zoals bijvoorbeeld een parkeergarage, sportaccommodatie, opleidingscentrum en dergelijke, dan dienen voor die gebouwdelen de voor deze objecten van toepassing zijnde taxatiewijzers te worden geraadpleegd. In deze taxatiewijzer zijn archetypen opgenomen die betrekking hebben op de volgende zorginstellingen: verpleegtehuizen, verzorgingshuizen, gezinsvervangende tehuizen (geestelijke gezondheidszorg en gehandicaptenzorg), en medische centra. De archetypes zijn naar bouwjaarklasse nader onderverdeeld. Indien een te taxeren zorginstelling bestaat uit één of meer gebouwdelen met een ander bouwjaar en / of een andere zorgfunctie dan moet gebouwdeel aansluiting gezocht worden met het meest overeenkomende archetype. Satellietkeukens en keukens in een kleinschalige woonvoorziening zijn bij de vervangingswaarden inbegrepen, echter productiekeukens dienen, mits zij aan de gestelde eisen voldoen, apart te worden geregistreerd en gewaardeerd. 1.1 Algemeen Bouwbesluit Bij de actuele bouwkosten huidige bouwwijze is rekening gehouden met bepalingen die gelden voor de bouw in het algemeen. In dit verband zijn met name van toepassing het Bouwbesluit (voor bijvoorbeeld verdiepingshoogte, daglichttoetreding en ventilatievoorschriften), het Handboek voor Toegankelijkheid (rolstoeltoegankelijkheid) en de Arbowet (voor bijvoorbeeld het gebruik van tilliftsystemen). Opgemerkt wordt dat de gebruikelijke terminologie sector verschilt. Waar bij verpleging en verzorging wordt gesproken van patiënten en klinieken, moet voor de gehandicaptenzorg respectievelijk cliënten of bewoners en voorzieningen voor wonen en/of dagbesteding worden gelezen. 1.2 Specifieke aandachtspunten taxatiewijzer verzorging Ontwikkelingen Rond het verzorgingshuis zijn diverse ontwikkelingen gaande. De maatschappelijke tendens is dat ouderen zolang mogelijk in hun oude, vertrouwde omgeving blijven wonen. Bij de planning van nieuwbouw wordt rekening gehouden met specifieke voorzieningen voor ouderen. shuizen shuizen verbreden hun aanbod naar 'ouderen in de wijk' en zij bieden een uitgebreider pakket diensten aan intramurale bewoners, vaak in samenwerking met een verpleeghuis. Het gaat dan bijvoorbeeld om somatische meerzorg of groepsverzorging voor dementerende ouderen. Daarnaast zijn zogenoemde verpleegunits ontstaan doordat verzorgingshuiscapaciteit in verpleeghuiscapaciteit is omgezet. De verpleegunits zijn bedoeld voor psychogeriatrische ouderen met verzorgingsbehoefte (maar zonder sterke gedragsstoornis) en voor somatische cliënten zonder specialistische verplegingsbehoefte. Een Taxatiewijzer Pagina 6 van 65

7 voordeel is dat bewoners bij een toenemende zorgzwaarte niet hoeven te verhuizen naar een verpleeghuis. Verpleeghuizen De laatste jaren is er een groei van dagverzorging, dagbehandeling en dagopvang in verpleegen verzorgingshuizen. Door één of enkele dagen week in een voorziening te verblijven, kunnen ouderen langer thuis blijven wonen. In de afgelopen tien tot vijftien jaar heeft de organisatie van verpleeghuizen een belangrijke verandering ondergaan in de 'transmurale' en 'extramurale' (buiten de muren van de betrokken instelling) zorg. De meeste verpleeghuizen bieden dagbehandeling en hebben projecten waarin ze zorg thuis of in een verpleeghuis bieden. De schaal waarop verpleeghuizen deze extramurale zorg leveren is kleiner dan die van verzorgingshuizen. Circa 15 procent van de verpleeghuiszorg betreft aanvullende zorg die grotendeels bestaat uit verpleeghuiszorg die in verzorgingshuizen wordt geleverd. Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) Met de invoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning in 2006 wordt een strikt onderscheid gemaakt tussen zorg en maatschappelijke ondersteuning. Zorg valt na invoering van de WMO onder de AWBZ en behelst alleen nog de langdurige zorg voor chronisch zieken, gehandicapten, chronisch psychiatrische patiënten en ouderen. De WMO regelt vormen van maatschappelijke ondersteuning die het mensen mogelijk maakt om zo lang mogelijk zelfstandig te functioneren. Het gaat om begeleiding en huishoudelijke verzorging, maar ook om welzijnsactiviteiten, opvoedingsondersteuning, woningaanpassingen en informatie en advies. De Wet voorzieningen gehandicapten (Wvg), de Welzijnswet en delen van de AWBZ vallen nu onder de WMO. De verantwoordelijkheid voor de uitvoering van de WMO ligt bij de gemeenten. 1.3 Nietwoningen met woondelen Door aanvaarding van een amendement van Tweede Kamerlid De PaterVan der Meer is een regeling getroffen voor nietwoningen waarbij voor onroerende zaken zoals boerderijen en verzorgingshuizen geprofiteerd kan worden van de afschaffing van het gebruikersdeel van de OZB op woningen. Met ingang van 1 januari 2007 is er een nieuw artikel 220e aan de Gemeentewet toegevoegd. Dit artikel luidt: In afwijking van artikel 220c wordt bij de bepaling van de heffingsmaatstaf voor de onroerendezaakbelasting bedoeld in artikel 220, onderdeel a, buiten aanmerking gelaten de waarde van gedeelten van de onroerende zaak die in hoofdzaak tot woning dienen dan wel in hoofdzaak dienstbaar zijn aan woondoeleinden. Het begrip woning Om te bepalen welke objecten dan wel objectdelen dienen tot woning (of daaraan dienstbaar zijn) dient duidelijk te zijn wat een woning is. De begrippen woning en dienen tot zijn in de Wet WOZ niet nader omschreven. Het uitgangspunt dient derhalve het spraakgebruik te zijn. Onder het spraakgebruik wordt begrepen dat een woning een bouwwerk of bouwsel betreft dat door de geboden beschutting tegen weersinvloeden geschikt is om te dienen voor enigszins duurzaam en menselijk verblijf. Voor dat enigszins duurzame verblijf is vereist dat men (1) over enkele basisvoorzieningen kan beschikken, terwijl men in de ruimte ook (2) als individu (of in eigen gezinsverband) vrijelijk kan leven. 1. Tot de basis voorzieningen horen blijkens de jurisprudentie een slaapgelegenheid, sanitair, een kookgelegenheid alsmede relevante nutsvoorzieningen. De geschiktheid voor individuele bewoning komt bijvoorbeeld tot uitdrukking in het zelfstandige gebruik van de basisvoorzieningen en de afsluitbaarheid van de ruimte. 2. Het vrijelijke leven kan een discutabel punt zijn. De feiten en omstandigheden moeten uitwijzen waarvan sprake is. De geschiktheid van het object of deelobject voor individuele bewoning komt tot uiting in de afsluitbaarheid van de ruimte en de aanwezigheid van Taxatiewijzer Pagina 7 van 65

8 individuele voorzieningen, de mogelijkheid tot een vrijelijk leven in vorm en de hoeveelheid van de aangeboden hulp. Ook het bestemmingsplan kan een aanwijzing zijn. Er zijn veel gebouwen waar het langdurige verblijf van mensen wordt gecombineerd met een andere functie. Te denken valt aan gevangenissen, kloosters, revalidatiecentra, tehuizen voor lichamelijk of verstandelijk gehandicapten en gezinsvervangende tehuizen. Bij deze instellingen waarbij de woonfunctie met een andere functie wordt verenigd en waarbij die andere functie in feite de hoofdfunctie is, is geen sprake van dienen tot woning. Deze regel zal zich ook voordoen bij delen. Als bij een deel de woonfunctie niet overheerst, is er geen sprake van dienen tot woning. Zo zijn revalidatiecentra, verpleegtehuizen of tehuizen voor verstandelijk en lichamelijk gehandicapten geen woningen. De noodzakelijke zorg staat hier voorop en de inrichting van de onroerende zaken is hierop afgestemd. Voor de betrokken patiënten bestaat niet de mogelijkheid om zelfstandig te leven ook al probeert men de patiënten zoveel mogelijk privacy te bieden. Dit is niet anders als deze zorg in enige mate met een woonachtige opzet is gecombineerd. Zo blijft een tehuis voor gehandicapten in veel gevallen ook een nietwoning als de gehandicapten in groepsverband een paviljoen bewonen waarbij men er naar streeft zoveel mogelijk een thuis te realiseren. Daarbij spelen onder andere de omvang van de instelling, de sonele wisselingen en de externe bemoeienis van leidinggevenden een rol. Een illustratief voorbeeld waarbij wel sprake is van een woning, vindt men in de uitspraak Hof Arnhem 25 juni 2004, nr. 03/01877, LJN: AQ5187 (waterschap Veluwe). Het gaat hier om een huis dat iets groter is dan een doorsnee huis en waarin vijf verstandelijk gehandicapten manent wonen onder begeleiding van een inwonend echtpaar. Iedereen heeft een eigen (slaap)kamer maar alle overige ruimten worden gezamenlijk gebruikt. Het inwonende echtpaar beschikt niet over een eigen (zelfstandige) woonruimte. Er is bewust gekozen voor een leefvorm in gezinsverband waarbij de verzorging van binnenuit plaatsvindt. Daartoe biedt het echtpaar aan de gehandicapte bewoners doorlopend intensieve begeleiding. Wassen, koken en eten vinden steeds plaats als vormden de bewoners een gezin. Ook de overige activiteiten vinden gezamenlijk plaats. Volgens het hof was hier sprake van een woonruimte omdat de leefeenheid bewust kleinschalig is opgezet en omdat het wonen in gezinsverband gericht is op een duurzaam samenleven. Daaraan doet niet af dat de bewoners 24uursbegeleiding nodig hebben, omdat die begeleiding van binnenuit door het op hetzelfde adres inwonend echtpaar wordt verschaft en niet bestaat uit toezicht van buitenaf door telkens wisselende soneelsleden van een derde. Woning of nietwoning In het geval het object als geheel wordt betiteld als woning, geldt het OZBtarief voor woningen. In het geval het gehele object wordt betiteld als nietwoning, geldt het tarief voor nietwoningen. stehuizen onderscheiden zich van zorgcentra waar medische verzorging de hoofdfunctie vormen zoals revalidatiecentra, verpleegtehuizen of tehuizen voor verstandelijk en lichamelijk gehandicapten. Bij een verzorgingstehuis zal uit de feiten en omstandigheden blijken dat het om een complex gaat dat door een instelling is gesticht en wordt geëxploiteerd. Naast duidelijke woonruimten, zijn ook een groot aantal facilitaire ruimten te onderscheiden die een wezenlijke functie binnen het gebouw vervullen. Naar het spraakgebruik ontstijgt het complex door omvang, functies en organisatorische opzet het karakter van een woning. Voor de waardering moet de onroerende zaak als een nietwoning worden aangemerkt en als zodanig worden gewaardeerd. Voor de vraag of het verzorgingstehuis voor de OZB een woning of een nietwoning is, ontleedt men de WOZwaarde en rekent men deze toe aan de te onderscheiden delen. De ruimten die de individuele bewoners voor eigen gebruik ter beschikking staan, dienen tot woning. De overige ruimten moeten worden getoetst aan de eis of zij volledig dienstbaar zijn aan woondoeleinden. Een afgebakende en afsluitbare berging voor een individuele bewoner is bijvoorbeeld bestemd voor woondoeleinden. Ruimten voor de instelling zelf zoals kantoren, centrale keukens, soneelsvertrekken, (para)medische ruimten en verpleegkamers zijn dat niet. Bij deze stap zijn ruimten waarvan zowel de bewoners als het soneel gebruik maken (gangen, recreatiezalen) niet dienstbaar aan woondoeleinden. Afhankelijk van de Taxatiewijzer Pagina 8 van 65

9 waardeverhoudingen is de gehele onroerende zaak een woning (70% of meer toe te rekenen aan woonfuncties) of een nietwoning (minder dan 70% toe te rekenen aan woonfuncties). Voor het bepalen van de heffingsmaatstaf OZBgebruikersbelasting bij een niet woning vermindert de heffingsambtenaar de heffingsmaatstaf (de waarde van het verzorgingstehuis) Die vermindering bestaat uit de waarde van de delen die in hoofdzaak tot woning dienen of in hoofdzaak dienstbaar zijn aan woondoeleinden. Voor een deel zal deze vraag eenvoudig te beantwoorden zijn. Zo hebben de kamers van de bewoners een woonfunctie en de kleedkamers van het soneel niet. Minder duidelijkheid is er over die delen die zowel de bewoners als het soneel gebruiken. Deze delen toetst men, in afwijking van het vorige punt, aan het 70%criterium. Deze toets kan niet plaatsvinden met de waardeopbouw omdat die gegevens vanwege hun gedetailleerdheid niet beschikbaar zullen zijn. In deze stap kan daarom beter worden gekeken naar de overheersende functie. Geeft de functie geen uitsluitsel dan kan men kijken wiens gebruik overheerst. Zijn het vooral de bewoners of vooral het soneel die het betreffende deel gebruiken? Overheersen is een flexibel begrip. Om het 70%criterium te benaderen moet de woonfunctie dus duidelijk meer nadruk hebben dan de andere functie. Is er geen duidelijk gebruik aan het wonen toe te rekenen, dan zal niet aan het 70%criterium zijn voldaan. Tot slot dient het deel van het object waarvan de waarde in mindering wordt gebracht een toerekening van de onder of projectiegrond gemaakt te worden. De waarde van de grond kan naar rato van de waardedelen van de opstallen worden toegerekend, of die grond die aan het wonen toe te rekenen is. 1.4 Beschrijving van de archetypes (zie voor de kengetallen archetype; bijlage 3) 1.5 Inhoudsopgave archetypen verzorging Taxatiewijzer Nummer CODERING ARCHETYPE Code 1 N s / bejaardenhuis, vóór N s / bejaardenhuis, 1930 t/m N s / bejaardenhuis, 1946 t/m N s / bejaardenhuis, 1966 t/m N s / bejaardenhuis, 1986 t/m N s / bejaardenhuis, 2001 en nieuwer 7 N Verpleeghuis, vóór N Verpleeghuis, 1930 t/m N Verpleeghuis, 1946 t/m N Verpleeghuis, 1966 t/m N Verpleeghuis, 1986 t/m N Verpleeghuis, 2001 en nieuwer 13 N Gezinsvervangend tehuis, 1945 t/m 1965 Taxatiewijzer Pagina 9 van 65

10 14 N Gezinsvervangend tehuis, 1966 t/m N Gezinsvervangend tehuis, 1986 en nieuwer 16 N Gezinsvervangend tehuis, begeleid zelfstandig wonen 17 N Dagverblijf voor bezigheidstherapie en lichte werkzaamheden 18 N Dagverblijf voor ouderen 19 N Dagopvang op medische gronden 1.6 Toelichting op de archetypes verzorging De vermelde bedragen en centages bij de kengetallen zijn meestal afgerond op hele euro s en procenten. Hierdoor kunnen kleine verschillen ontstaan bij de optelling van onderdelen. Taxatiewijzer Pagina 10 van 65

11 2 Functionele veroudering bij gebouwen voor verzorging Voor een beschrijving en de berekeningssystematiek van de verschillende factoren voor functionele veroudering wordt verwezen naar het algemene deel 1 van deze set taxatiewijzers. In deze taxatiewijzer wordt ingegaan op de aandachtspunten die specifiek gelden voor de taxatiewijzer verzorging. 2.1 Meersoonskamers Op 1 januari 2005 verbleven bijna bewoners van verpleeghuizen in drie of meersoonskamers. Op 25 november 1996 heeft de Staatssecretaris van VWS het kabinetsbeleid inzake privacy in verpleeghuizen kenbaar gemaakt. De Staatssecretaris is van mening dat het mogelijk moet blijven, naast eensoonskamers, ook (splitsbare) tweesoonskamers te realiseren in het geval een bewoner de wens te kennen geeft met iemand de kamer te willen delen. Meer dan twee bewoners op een kamer is niet langer toegestaan. Volgens de AWBZbouwmaatstaven heeft een eensoonskamer minimaal 15 nuttig vloeropvlak en een splitsbare tweesoonskamer heeft minimaal 30 nuttig vloeropvlak. In 129 van de 342 verpleeghuizen (bijna 38%) zijn geen drie of meersoonskamers meer aanwezig. Met name de vijf en in iets mindere mate de zessoonskamers verdwijnen nu door het gereedkomen van nieuwbouwprojecten in hoog tempo. Alle meersoonskamers moeten in 2010 weggewerkt kunnen zijn. 2.2 Separeer en afzonderingsvoorzieningen Afzonderen en separeren zijn vormen van vrijheidsbekende maatregelen die in instellingen voor geestelijke gezondheidszorg, verslavingszorg en gehandicaptenzorg kunnen worden toegepast. In verpleeg en verzorgingshuizen is alleen afzonderen toegestaan. Kinderen beneden de 12 jaar mogen niet worden afgezonderd of gesepareerd. Het gebruik van deze maatregelen is aan criteria gebonden, die zijn vastgelegd in de Wet Bijzondere Opnemingen in Psychiatrische Ziekenhuizen (BOPZ). Alleen instellingen die hiervoor zijn aangemerkt, mogen overgaan tot het (onvrijwillig) afzonderen of separeren van patiënten. 2.3 Dwangbehandeling Onder dwangbehandeling wordt verstaan het uitvoeren van een (deel van het) behandelplan zonder toestemming of bij verzet. Voor dwangbehandeling geldt het criterium voor zover dit volstrekt noodzakelijk is om ernstig gevaar voor de patiënt of anderen, voortvloeiende uit de stoornis van de geestvermogens, af te wenden. 2.4 Afzondering Onder afzondering wordt verstaan: het voor verzorging, verpleging en behandeling insluiten van een patiënt in een speciaal daarvoor bestemde eensoonskamer. Deze kamer is prikkelarm ingericht en daarin zijn als regel een bed, een tafel, een stoel, een kledingkast en een wasgelegenheid aanwezig. Bij afzondering geldt dat voor een goede zorg vereist is dat op de een of andere wijze is voorzien in doorlopend toezicht. Dit kan zijn soonlijk toezicht, maar ook toezicht via een camera of andere communicatiemogelijkheden. Omdat aan een afzonderingsvoorziening enige aanvullende eisen worden gesteld, is voor de investeringskosten als richtbedrag een toeslag opgenomen van 10% voor de bruto vloeropvlakte die betrekking hebben op afzonderingsvoorziening. Taxatiewijzer Pagina 11 van 65

12 2.5 Separatie Onder separatie wordt verstaan: het voor verzorging, verpleging en behandeling insluiten van een patiënt in een speciaal daarvoor bestemde en door de minister als separeerverblijf goedgekeurde ruimte. Ook bij separatie geldt dat in doorlopend toezicht moet zijn voorzien. De feitelijke behoefte aan separeervoorzieningen wordt beïnvloed door een groot aantal factoren. In het algemeen is het gebruik van dwangmaatregelen geworteld in het normen en waardenpatroon van een samenleving en in de subcultuur van een instelling. In Nederland wordt op relatief grote schaal gesepareerd, terwijl in andere landen eerder voor andere methoden wordt gekozen, bijvoorbeeld gedwongen medicatie, fixatie of intensieve éénopéénbegeleiding De bouwkundige opzet van een voorziening is in dit verband eveneens een belangrijke factor Zo leiden situaties waarin patiënten meer privacy hebben of zich op de eigen kamer terug kunnen trekken minder snel tot conflicten of gevaarlijke situaties. Kwaliteitsverbetering van voorzieningen, bijvoorbeeld het realiseren van eensoonskamers en appartementen, kan resulteren in een verminderde behoefte aan separeer of afzonderingsvoorzieningen. Separeren blijkt voornamelijk in de GGZsector te worden toegepast. Het aantal separaties jaar neemt geleidelijk toe. Afzondering wordt in deze sector aanzienlijk minder vaak toegepast. Wel is sprake van een lichte stijging. In de verstandelijk gehandicaptenzorg vindt afzonderen aanzienlijk vaker plaats dan separeren. Bij de opzet en de inrichting van separeervoorzieningen staat het veiligheidsaspect voorop. Alle risico s van suïcide of verwonding moeten zo veel mogelijk worden uitgesloten. Een separeereenheid omvat bij voorkeur ten minste twee separeerkamers. Eén separeerkamer heeft als nadeel dat er geen uitwijkmogelijkheid bestaat wanneer deze kamer in gebruik is of tijdelijk onbruikbaar is. Meer dan vier separeerkamers separeereenheid is uit zorginhoudelijk oogpunt ongewenst. De afstand tot de afdeling kan te groot worden, waardoor verpleegkundigen niet snel genoeg aanwezig kunnen zijn. Bovendien ontstaat bij die omvang al gauw een onwenselijke gevangenisachtige sfeer. De routing naar de separeervoorzieningen is een belangrijk punt van aandacht. Voorkomen moet worden dat patiënten over grotere afstanden moeten worden verplaatst, en ook dat de route naar de separeervoorzieningen over afdelingen loopt. Separeervoorzieningen zullen meestal als onderdeel van een groter project in de geestelijke gezondheidszorg of de gehandicaptenzorg worden gerealiseerd. Indien de separeervoorziening als aanvullend project moet worden opgenomen dan kan als richtbedrag voor de investeringskosten voor een separeervoorziening 2.654,, bruto vloeropvlakte aangehouden. Taxatiewijzer Pagina 12 van 65

13 2.6 Wooneenheden Elk verzorgingshuis is min of meer uniek. De oudere bestaande bouw voldoet functioneel vaak niet meer terwijl deze bouwkundig en financieel nog lang niet is afgeschreven. De verzorging beweegt steeds meer in de richting van scheiden van wonen en zorg. Vaak is sloop en vervangende nieuwbouw de enige oplossing om de locatie te behouden voor de gezondheidszorg. Dit gaat meestal gepaard met kapitaalvernietiging vanwege een hoge boekwaarde. Daarnaast zijn de sloopkosten in bestaande (stedelijke) situaties onevenredig hoog. De demografische ontwikkelingen en de verwachte vraag naar de uitbreiding van verpleegcapaciteit (met name de p.g.) pleiten ook voor ombouw van verzorgingshuizen naar verpleeghuizen. Een groot aantal wooneenheden in de verzorging beantwoordt niet meer geheel aan de eisen van deze tijd. Van ca verzorgingshuisbewoners is meer dan gehuisvest in appartementen (kamers) kleiner dan 24 m2. Een klein deel ervan heeft een opvlakte van minder dan 15. Deze kamers voldoen niet aan Basiskwaliteitseisen voor bestaande bouw. De opvlakte eis voor tweesoonseenheden is 40. Woonconcepten In verpleeghuizen worden een drietal woonconcepten onderscheiden: individueel wonen: Voor een individueel appartement voor verpleging kan worden uitgegaan van een zit/slaapkamer met een eigen sanitaire ruimte. De opvlakte norm voor bestaande bouw is 24. Tevens kan een gezamenlijke huiskamer gerealiseerd zijn. Naast de individuele appartementen wordt voorzien in ruimten voor begeleiding, medewerkers en diensten. Te denken valt aan een zusterpost, een kamer voor het afdelingshoofd, een spoelruimte, algemene bergruimten (schoon en vuil linnen, rijdend materieel, werkkast), een centrale (snoezel)badkamer en een multifunctionele ruimte. Afdelingswonen komt nog het meest overeen met de verblijfssituatie in de meer traditionele verpleeg en verzorgingshuizen, maar gaat inmiddels uit van een kleinere groepsgrootte. Er wordt uitgegaan van beddenkamers van minimaal 15, kamergebonden sanitair en een groep van ten hoogste 10 patiënten; Het woonareaal van een afdeling bestaat uit bewonerskamers, huiskamers, sanitaire ruimten en ruimten voor begeleiding, medewerkers en diensten. Te denken valt aan een zusterpost, een kamer voor het afdelingshoofd, een spoelruimte, algemene bergruimten (schoon en vuil linnen, rijdend materieel, werkkast), een centrale badkamer en een multifunctionele ruimte. groepswonen (waar gestreefd wordt zoveel mogelijk het normale wonen in een huiselijke sfeer te benaderen) waarbij uitgegaan wordt van ten hoogste 7 beddenkamers van minimaal 15, met minimaal twee sanitaire units (minimaal één geschikt voor het gebruik van een douchebrancard). 2.7 Toegankelijkheid De gangbreedte in de bestaande verzorgingshuizen is over het algemeen 160 cm of meer, afgezien van een aantal (klooster)verzorgingshuizen met kamers veelal kleiner dan 15 en daarmee alleen geschikt voor afstoting en/of sloop. Voor het passeren van rolstoelen is een gangbreedte van 2 meter nodig; bij smallere gangen is het nodig om, na maximaal 8 meter lengte, passeerhavens te maken. Taxatiewijzer Pagina 13 van 65

14 3 Beschrijving van de marktgegevens (zie voor de gebruikte marktgegevens; bijlage 4) 3.1 Toelichting op de marktgegevens verzorging Gezondheidszorgindex: Indexeringstabel t.b.v. Gezondheidszorg excl. BTW 2001=100 Jaar Index 84,1 86,4 88,2 91,0 93,4 96,1 100,0 106,3 108,7 111,3 113,9 116,5 119,3 (Bron: BDBindex: Indexeringstabel BDB excl. BTW 2001=100 Jaar Index 85,9 86,9 89,9 92,1 95,7 100,0 104,7 106,6 108,1 113,2 112,6 117,8 (Bron: BDB indexcijfers) Gezondheidszorgindex/BDB index 120,0 115,0 110,0 Index 105,0 100,0 95,0 Index Bouwcollege Index BDB 90,0 85,0 80, Jaar Grafiek 1 ( Bron: BDB Indexcijfers) Uit Grafiek 1 is gebleken dat het BDBindexcijfer over 2005/2006 een lichte daling vertoont van ca 1%. De Gezondheidszorgindex vertoont daarentegen een opgaande lijn en stijgt in dezelfde iode met 2,2% ten opzichte van Deze stijging staat echter haaks op de verlaagde kostennormen van het College Bouw Zorginstellingen. Daar echter uit de stichtingskosten van het WOZ datacenter niet blijkt dat deze daling van de bouwkosten doorzet wordt vooralsnog de indexering van de bouwkosten gehandhaafd. De onderbouwende stichtingskosten zijn tussen en geïndexeerd met 4,7%. Taxatiewijzer Pagina 14 van 65

15 4 Beschrijving hoe om te gaan met bandbreedtes In beginsel dient binnen de gestelde bandbreedtes een keuze gemaakt te worden voor de diverse waardebepalende elementen. Specifieke situaties kunnen er echter toe leiden dat ook buiten de gestelde bandbreedtes een keuze gemaakt dient te worden. Voor de vervangingswaarde dient een keuze onder in de bandbreedte te worden gemaakt, indien de bouwwijze als gevolg van de toegepaste materialen lagere kosten met zich meebrengt. Hierbij kan gedacht worden aan bouwwijze met prefab gebouwdelen of indien gebouwd is met inferieure materialen zoals staalplaten gevels. Voor de vervangingswaarde dient een keuze boven in de bandbreedte te worden gemaakt, indien de bouwwijze als gevolg van de toegepaste materialen hogere kosten met zich meebrengt. Hierbij kan gedacht worden aan bouwwijze met zware (betonnen) constructies of indien gebouwd wordt met suieure materialen zoals vliesgevelconstructies. Ook dient de vervangingswaarde aangepast te worden indien de gemiddelde verdiepingshoogte afwijkt van de bij het archetype vermelde gemiddelde verdiepingshoogte. Voor het bepalen van de keuze voor de restwaarde en de levensduur is de duurzaamheid van de toegepaste materialen van doorslaggevende betekenis. Voor gebouwen met minder duurzame materialen dient een keuze onder in de bandbreedte gekozen te worden en voor gebouwen met duurzame materialen dient een keuze boven in de bandbreedte gemaakt te worden. Uit de marktanalyse is gebleken dat de variatie in o.a. uitvoering, afwerkingsniveau en materiaalgebruik groot is. Derhalve zijn ten opzichte van de vorige taxatiewijzer de bandbreedtes ruimer gesteld. Taxatiewijzer Pagina 15 van 65

16 5 Grond Naast de waardering van de opstal van een WOZobject dient eveneens de daarbij behorende grond te worden gewaardeerd. Voor een beschrijving van de waardering van de grond wordt verwezen naar het algemene deel van deze set taxatiewijzers. 5.1 Grondprijzenbeleid Uit zowel recente als in het verleden uitgevoerde studies is gebleken dat het stellen van bindende normen voor de grondkosten, uitgedrukt in kosten grondopvlakte, gezien het in Nederland zeer sterk variërend kostenbeeld, niet haalbaar is. Dit komt omdat de grondkosten in hoge mate worden bepaald door het gemeentelijke beleid betreffende de grondexploitatie. Hierbij speelt de liberalisering van het grondprijsbeleid een rol. Geconstateerd wordt dat bij de indiening van aanvragen voor grondverwerving de grondkosten veelal worden bepaald door de marktwaarde en niet door de feitelijke grondprijs. Wanneer sprake is van een hoge grondprijs dwingt dit een efficiënt grondgebruik af. 5.2 De terreingrootte Bij het beoordelen van de terreingrootte is niet alleen de voor het gebouw (de gebouwen) beschikbare grondopvlakte van belang, maar ook de onbebouwde terreinopvlakte eromheen, die verschillende functies kan (en volgens het bestemmingsplan mag) hebben. De onbebouwde terreinopvlakte moet voldoende ruimte bieden voor: toegangs en ontsluitingswegen voor bezoekers, medewerkers, patiënten enz. De toegankelijkheid voor gehandicapten verdient hierbij extra aandacht; overige verhardingen, zoals opstel en manoeuvreerruimten bij gebouwtoegangen, bijvoorbeeld ten behoeve van ambulances, taxi s en brandweer, en de aan en afvoer van goederen; parkeervoorzieningen, rijwielstallingen; opstelruimte voor bijvoorbeeld afvalcontainers, trafo en gasreduceerstations, en opslagfaciliteiten voor explosieve en brandgevaarlijke stoffen; groenvoorzieningen, paden, terrassen, waterpartijen en dergelijke; eventuele voorzieningen voor buitenactiviteiten (therapie, recreatie, sport en dergelijke). Voor het bepalen van de uiteindelijke terreingrootte is men in het algemeen afhankelijk van een groot aantal exogene factoren, die ook van invloed kunnen zijn op de verschijningsvorm van het gebouw. Het verdient aanbeveling om bij de bepaling van de terreingrootte voor zorginstellingen rekening te houden met eventuele latere uitbreidingen en andere wijzigingen van de layout op grond van toekomstige ontwikkelingen. Steeds vaker doet zich de situatie voor dat met een kleiner terrein genoegen moet worden genomen dan wenselijk lijkt, als gevolg van een schaarste aan bouwgrond en mede daardoor hoge grondkosten. De onbebouwde terreinopvlakte kan zijn gereduceerd door het tot een minimum beken van groenvoorzieningen en door het parkeren op en onder een parkeerdek te concentreren of dit gedeeltelijk of geheel in een parkeerkelder onder te brengen. Ook gezamenlijk grondgebruik kan tot een reductie van de onbebouwde terreinopvlakte hebben geleid. Door de parkeervoorzieningen in hun geheel onder het gebouw (de gebouwen) te situeren, kan de totale terreingrootte verder zijn bekt. In dat geval behoeft de onbebouwde terreinopvlakte niet meer dan 10 bed of klinische plaats (inclusief toe/uitritten van de parkeergarage) te bedragen. Taxatiewijzer Pagina 16 van 65

17 Verpleeghuizen Bij verpleeghuizen wordt conform de normen van het CvZ de minimale bebouwde terreinopvlakte bepaald door de bruto vloeropvlakte van de op de begane grond onder te brengen ruimtelijke voorzieningen. Deze opvlakte zal ten minste 15% van de totale bruto vloeropvlakte bedragen, maar zal niet minder kunnen bedragen dan de bruto vloeropvlakte van één verpleegafdeling, die bij een afdelingsgrootte van 30 bedden ongeveer 1300 bedraagt (inclusief opvlakte voor installatie en hoofdverkeersruimten en exclusief toeslag van 10% ten behoeve van door bebouwing geheel omsloten buitenruimten ). De minimale onbebouwde terreinopvlakte moet circa 20 bed zijn. Met eventuele latere (horizontale) uitbreidingen is echter geen rekening gehouden. shuizen In tegenstelling tot andere zorginstellingen is bij een verzorgingshuis de opvlakte van de op de begane grond onder te brengen ruimtelijke voorzieningen in het algemeen niet doorslaggevend bij het bepalen van de minimaal bebouwde terreinopvlakte. Dat komt omdat de algemene voorzieningen bij een verzorgingshuis relatief bescheiden van omvang zijn in vergelijking met andere zorginstellingen. Bij een verzorgingshuis komt de minimaal bebouwde terreinopvlakte veeleer overeen met de bruto vloeropvlakte die behoort bij het aantal bewonersplaatsen dat uit functioneel en exploitatietechnisch oogpunt (gemiddeld) minimaal bouwlaag nodig is. Dit aantal blijkt circa 20 plaatsen te bedragen, wat zou overeenkomen met circa bruto vloeropvlakte. Instellingen voor gehandicaptenzorg Bij instellingen voor gehandicaptenzorg is sprake van een toenemende deconcentratie van voorzieningen, in het bijzonder woonvoorzieningen en dagactiviteitencentra. Omdat de woonvoorzieningen voor gehandicapten steeds meer worden ingebed in algemene woonvoorzieningen, kan worden verwezen naar de voor de woningbouw geldende regelgeving. Het aantal bouwlagen kan variëren van één (bijvoorbeeld aangepaste woning) tot verscheidene (flat). Dagactiviteitencentra worden in de regel in één of twee bouwlagen gerealiseerd, zodat de minimaal noodzakelijke bebouwde terreinopvlakte gelijk gesteld zou kunnen worden aan de helft van de bruto vloeropvlakte van het gebouw. (In geval van gehuurde bedrijfspanden komen overigens soms meer dan twee bouwlagen voor.) In min of meer traditioneel opgezette instellingen voor verstandelijk gehandicapten is, in het algemeen ten minste ruim de helft van de totale bruto vloeropvlakte op beganegrondniveau ondergebracht. Dit gedeelte bepaalde daarmee de minimaal noodzakelijke bebouwde terreinopvlakte. Dit type instellingen wordt echter niet meer gebouwd. Wel zou een zelfde benadering kunnen worden aangehouden voor de op de hoofdlocatie van een instelling aanwezige bebouwing. Correctie bouwlaag Voor de meeste situaties geldt de uitgifteprijs bijzondere bebouwing vierkante meter maal 2,5 keer de bebouwde opvlakte voor de eerste bouwlaag. Voor de tweede bouwlaag geldt dan 2 keer, voor de derde bouwlaag 1,5 keer en vanaf de vierde bouwlaag 1 keer de bruto vloeropvlakte van de betreffende bouwlaag. De dan nog resterende grond wordt gewaardeerd tegen tien procent van de uitgifteprijs. Taxatiewijzer Pagina 17 van 65

18 6 Taxatieverslag Voor een voorbeeld taxatieverslag zie bijlage 4 van Taxatiewijzer en kengetallen Algemeen waardepeildatum 1 januari Taxatiewijzer Pagina 18 van 65

19 7 Rekenschema Voor een rekenschema zie bijlage 1 van Taxatiewijzer en kengetallen Algemeen waardepeildatum 1 januari Taxatiewijzer Pagina 19 van 65

20 Bijlage 1 Bijlage 1 Bronnen WOZDATACENTER Bouwkostennota s College bouw Ziekenhuisvoorzieningen Van Dale handwoordenboek FGH Vastgoed Exploitatie Wijzer 2005 (Her)bouwkosten bedrijfspanden Reed Business Information Taxaties TogNederland Stichtingskosten/bouwvergunningen/taxaties diverse gemeenten Publikaties Vereniging van Nederlandse gemeenten Publicaties van het Ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport Taxatiewijzer Pagina 20 van 65

21 Bijlage 2 Bijlage 2 Verklarende woordenlijst Ten aanzien van de algemene verklarende woordenlijst wordt verwezen naar het algemene deel van deze set taxatiewijzers. Specifieke bijzondere woorden en afkortingen welke in de tekst van dit deel voorkomen, worden zonodig in de tekst verklaard. Taxatiewijzer Pagina 21 van 65

22 Bijlage 3 Bijlage 3 Kengetallen archetype Taxatiewijzer Pagina 22 van 65

23 Bijlage 3 KENGETALLEN VERZORGING Soortobject 3351 s / bejaardenhuis N omschrijving s / bejaardenhuis, vóór 1930 Nummer: 1 Code onderdeel WOZobject 7180 sruimte Standaard grootte (BVO): vóór 1930 traditioneel in baksteen, details in natuursteen, veel detailering, steens muren afwisselend platte daken mastiek gedekt en hellende daken pannen gedekt Veelal inpandig volledig gerenoveerd. Disfunktionaliteit door ouderwetse maatvoeringen. Kengetallen waardepeildatum Bandbreedte vervangingswaarde min. & max. 25% Levensduur Restwaarde m³ Minimum Gemiddeld Maximum min max min max Ruwbouw 53% % 35% Afbouw / vaste inrichting 21% % 30% Installaties 26% % 35% Overige kosten 0% TOTALEN 100% Actuele bouwkosten oorspronkelijke bouwwijze inclusief BTW Kengetallen waardepeildatum Actuele bouwkosten huidige bouwwijze inclusief BTW Bandbreedte vervangingswaarde min. & max. 25% Gemiddelde hoogte ( bouwlaag) 0,0 Levensduur Restwaarde Minimum Gemiddeld Maximum min max min max % 35% % 30% % 35% Inclusief Ruwbouw 53% Afbouw / vaste inrichting 21% Installaties 26% Overige kosten TOTALEN 100% m³ Taxatiewijzer Pagina 23 van 65

24 Bijlage 3 KENGETALLEN VERZORGING Soortobject 3351 s / bejaardenhuis N omschrijving s / bejaardenhuis, 1930 t/m Nummer: 2 Code onderdeel WOZobject 7180 sruimte Standaard grootte (BVO): t/m 1945 traditioneel in baksteen, details in natuursteen afwisselend platte daken mastiek gedekt en hellende daken pannen gedekt _ Kengetallen waardepeildatum Bandbreedte vervangingswaarde min. & max. 25% Levensduur Restwaarde m³ Minimum Gemiddeld Maximum min max min max Ruwbouw 53% % 35% Afbouw / vaste inrichting 21% % 30% Installaties 26% % 35% Overige kosten 0% TOTALEN 100% Actuele bouwkosten oorspronkelijke bouwwijze Kengetallen waardepeildatum inclusief BTW Actuele bouwkosten huidige bouwwijze inclusief BTW Bandbreedte vervangingswaarde min. & max. 25% Gemiddelde hoogte ( bouwlaag) 0,0 Levensduur Restwaarde Minimum Gemiddeld Maximum min max min max Ruwbouw 53% % 35% Afbouw / vaste inrichting 21% % 30% Installaties 26% % 35% Overige kosten Inclusief m³ TOTALEN 100% Taxatiewijzer Pagina 24 van 65

25 Bijlage 3 KENGETALLEN VERZORGING Soortobject 3351 s / bejaardenhuis N omschrijving s / bejaardenhuis, 1946 t/m Nummer: 3 Code onderdeel WOZobject 7180 sruimte Standaard grootte (BVO): t/m 1965 betonskeletbouw met gemetselde gevels afwisselend platte daken mastiek gedekt en hellende daken pannen gedekt _ Kengetallen waardepeildatum Bandbreedte vervangingswaarde min. & max. 25% Levensduur Restwaarde m³ Minimum Gemiddeld Maximum min max min max Ruwbouw 53% % 35% Afbouw / vaste inrichting 21% % 30% Installaties 26% % 35% Overige kosten 0% % 0% TOTALEN 100% Actuele bouwkosten oorspronkelijke bouwwijze 859 inclusief BTW Kengetallen waardepeildatum Actuele bouwkosten huidige bouwwijze inclusief BTW Bandbreedte vervangingswaarde min. & max. 25% Gemiddelde hoogte ( bouwlaag) 0,0 Levensduur Restwaarde Minimum Gemiddeld Maximum min max min max % 35% % 30% % 35% Inclusief Ruwbouw 53% Afbouw / vaste inrichting 21% Installaties 26% Overige kosten TOTALEN 100% m³ Taxatiewijzer Pagina 25 van 65

26 Bijlage 3 KENGETALLEN VERZORGING Soortobject 3351 s / bejaardenhuis N omschrijving s / bejaardenhuis, 1966 t/m 1985 Nummer: 4 Code onderdeel WOZobject 7180 sruimte Standaard grootte (BVO): t/m 1985 betonskeletbouw met eenvoudige gevelbekleding afwisselend platte daken mastiek gedekt en hellende daken pannen gedekt isolatievoorzieningen met renovatie aangebracht Kengetallen waardepeildatum Bandbreedte vervangingswaarde min. & max. 25% Levensduur Restwaarde m³ Minimum Gemiddeld Maximum min max min max Ruwbouw 48% % 35% Afbouw / vaste inrichting 26% % 30% Installaties 26% % 35% Overige kosten 0% % 0% TOTALEN 100% Actuele bouwkosten oorspronkelijke bouwwijze Kengetallen waardepeildatum inclusief BTW Actuele bouwkosten huidige bouwwijze inclusief BTW Bandbreedte vervangingswaarde min. & max. 25% Gemiddelde hoogte ( bouwlaag) 0,0 Levensduur Restwaarde Minimum Gemiddeld Maximum min max min max Ruwbouw 48% % 35% Afbouw / vaste inrichting 26% % 30% Installaties 26% % 35% Overige kosten Inclusief m³ TOTALEN 100% Taxatiewijzer Pagina 26 van 65

27 Bijlage 3 KENGETALLEN VERZORGING Soortobject 3351 s / bejaardenhuis N omschrijving s / bejaardenhuis, 1986 t/m 2000 Nummer: 5 Code onderdeel WOZobject 7180 sruimte Standaard grootte (BVO): van 5000 tot t/m 2000 betonskeletbouw plat en mastiek gedekt isolatievoorzieningen reeds vanaf nieuwbouw aanwezig Kengetallen waardepeildatum Bandbreedte vervangingswaarde min. & max. 25% Levensduur Restwaarde m³ Minimum Gemiddeld Maximum min max min max Ruwbouw 43% % 35% Afbouw / vaste inrichting 31% % 30% Installaties 26% % 35% Overige kosten 0% % 0% TOTALEN 100% Actuele bouwkosten oorspronkelijke bouwwijze 960 inclusief BTW Kengetallen waardepeildatum Actuele bouwkosten huidige bouwwijze inclusief BTW Bandbreedte vervangingswaarde min. & max. 25% Gemiddelde hoogte ( bouwlaag) 0,0 Levensduur Restwaarde Minimum Gemiddeld Maximum min max min max % 35% % 30% % 35% Inclusief Ruwbouw 43% Afbouw / vaste inrichting 31% Installaties 26% Overige kosten TOTALEN 100% m³ Taxatiewijzer Pagina 27 van 65

28 Bijlage 3 KENGETALLEN VERZORGING Soortobject 3351 s / bejaardenhuis omschrijving N s / bejaardenhuis, 2001 en nieuwer Nummer: 6 Code onderdeel WOZobject 7180 sruimte Standaard grootte (BVO): van 5000 tot en nieuwer betonskeletbouw met moderne gevelbekleding plat en mastiek gedekt bouw volgens nieuw bouwbesluit, hoogwaardig geisoleerd Kengetallen waardepeildatum Bandbreedte vervangingswaarde min. & max. 25% Levensduur Restwaarde m³ Minimum Gemiddeld Maximum min max min max Ruwbouw 41% % 35% Afbouw / vaste inrichting 29% % 30% Installaties 30% % 35% Overige kosten 0% TOTALEN 100% Actuele bouwkosten oorspronkelijke bouwwijze Kengetallen waardepeildatum inclusief BTW Actuele bouwkosten huidige bouwwijze inclusief BTW Bandbreedte vervangingswaarde min. & max. 25% Gemiddelde hoogte ( bouwlaag) 0,0 Levensduur Restwaarde Minimum Gemiddeld Maximum min max min max Ruwbouw 41% % 35% Afbouw / vaste inrichting 29% % 30% Installaties 30% % 35% Overige kosten Inclusief m³ TOTALEN 100% Taxatiewijzer Pagina 28 van 65

29 Bijlage 3 KENGETALLEN VERZORGING Soortobject 3336 Verpleegtehuis N omschrijving Verpleeghuis, vóór Nummer: 7 Code onderdeel WOZobject 7170 Verpleegruimte Standaard grootte (BVO): 0 vóór 1930 traditioneel in baksteen, details in natuursteen, veel detailering, steens muren afwisselend platte daken mastiek of zink gedekt en hellende daken pannen of natuurleien ged Veelal inpandig volledig gerenoveerd. Disfunktionaliteit door ouderwetse maatvoeringen. Kengetallen waardepeildatum Bandbreedte vervangingswaarde min. & max. 25% Levensduur Restwaarde m³ Minimum Gemiddeld Maximum min max min max Ruwbouw 53% % 35% Afbouw / vaste inrichting 21% % 30% Installaties 26% % 35% Overige kosten 0% TOTALEN 100% Actuele bouwkosten oorspronkelijke bouwwijze inclusief BTW Kengetallen waardepeildatum Actuele bouwkosten huidige bouwwijze inclusief BTW Bandbreedte vervangingswaarde min. & max. 25% Gemiddelde hoogte ( bouwlaag) 0,0 Levensduur Restwaarde Minimum Gemiddeld Maximum min max min max % 35% % 30% % 35% Inclusief Ruwbouw 53% Afbouw / vaste inrichting 21% Installaties 26% Overige kosten TOTALEN 100% m³ Taxatiewijzer Pagina 29 van 65

30 Bijlage 3 KENGETALLEN VERZORGING Soortobject 3336 Verpleegtehuis N omschrijving Verpleeghuis, 1930 t/m Nummer: 8 Code onderdeel WOZobject 7170 Verpleegruimte Standaard grootte (BVO): t/m 1945 traditioneel in baksteen, details in natuursteen afwisselend platte daken mastiek gedekt en hellende daken pannen gedekt _ Kengetallen waardepeildatum Bandbreedte vervangingswaarde min. & max. 25% Levensduur Restwaarde m³ Minimum Gemiddeld Maximum min max min max Ruwbouw 53% % 35% Afbouw / vaste inrichting 21% % 30% Installaties 26% % 35% Overige kosten 0% TOTALEN 100% Actuele bouwkosten oorspronkelijke bouwwijze Kengetallen waardepeildatum inclusief BTW Actuele bouwkosten huidige bouwwijze inclusief BTW Bandbreedte vervangingswaarde min. & max. 25% Gemiddelde hoogte ( bouwlaag) 0,0 Levensduur Restwaarde Minimum Gemiddeld Maximum min max min max Ruwbouw 53% % 35% Afbouw / vaste inrichting 21% % 30% Installaties 26% % 35% Overige kosten Inclusief m³ TOTALEN 100% Taxatiewijzer Pagina 30 van 65

31 Bijlage 3 KENGETALLEN VERZORGING Soortobject 3336 Verpleegtehuis N omschrijving Verpleeghuis, 1946 t/m Nummer: 9 Code onderdeel WOZobject 7170 Verpleegruimte Standaard grootte (BVO): t/m 1965 betonskeletbouw met gemetselde gevels afwisselend platte daken mastiek gedekt en hellende daken pannen gedekt _ Kengetallen waardepeildatum Bandbreedte vervangingswaarde min. & max. 25% Levensduur Restwaarde m³ Minimum Gemiddeld Maximum min max min max Ruwbouw 53% % 35% Afbouw / vaste inrichting 21% % 30% Installaties 26% % 35% Overige kosten 0% TOTALEN 100% Actuele bouwkosten oorspronkelijke bouwwijze inclusief BTW Kengetallen waardepeildatum Actuele bouwkosten huidige bouwwijze inclusief BTW Bandbreedte vervangingswaarde min. & max. 25% Gemiddelde hoogte ( bouwlaag) 0,0 Levensduur Restwaarde Minimum Gemiddeld Maximum min max min max % 35% % 30% % 35% Inclusief Ruwbouw 53% Afbouw / vaste inrichting 21% Installaties 26% Overige kosten TOTALEN 100% m³ Taxatiewijzer Pagina 31 van 65

32 Bijlage 3 KENGETALLEN VERZORGING Soortobject 3336 Verpleegtehuis N omschrijving Verpleeghuis, 1966 t/m 1985 Nummer: 10 Code onderdeel WOZobject 7170 Verpleegruimte Standaard grootte (BVO): t/m 1985 betonskeletbouw met eenvoudige gevelbekleding afwisselend platte daken mastiek gedekt en hellende daken pannen gedekt isolatievoorzieningen met renovatie aangebracht Kengetallen waardepeildatum Bandbreedte vervangingswaarde min. & max. 25% Levensduur Restwaarde m³ Minimum Gemiddeld Maximum min max min max Ruwbouw 39% % 35% Afbouw / vaste inrichting 32% % 30% Installaties 29% % 45% Overige kosten 0% % 0% TOTALEN 100% Actuele bouwkosten oorspronkelijke bouwwijze Kengetallen waardepeildatum inclusief BTW Actuele bouwkosten huidige bouwwijze inclusief BTW Bandbreedte vervangingswaarde min. & max. 25% Gemiddelde hoogte ( bouwlaag) 0,0 Levensduur Restwaarde Minimum Gemiddeld Maximum min max min max Ruwbouw 39% % 35% Afbouw / vaste inrichting 32% % 30% Installaties 29% % 45% Overige kosten Inclusief m³ TOTALEN 100% Taxatiewijzer Pagina 32 van 65