Psychosociale zorg. binnen de noodplanning. Erik DE SOIR

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Psychosociale zorg. binnen de noodplanning. Erik DE SOIR"

Fien van den Brink
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Psychosociale zorg binnen de noodplanning Erik DE SOIR

2 Inhoud 1. Wat t is psychop sycho-sociale sociale zorg? 2. Historiek: : van blauwdruk tot studieconventie 3. Situering PsychoSociaal InterventiePlan (PSIP) in het Nood- en Interventieplan (NIP) 4. Het PSIP: doelstellingen en,, werkingsprincipes, activering, tijdslijn, Post-Crisis Balans (PCB), Psycho Sociaal Coördinatie Comité (PSCC), beëindiging, actoren en partners 5. Bespreking van enkele interventies 6. Beleidsontwikkelingen als besluit

Het PSIP: doelstellingen en,, werkingsprincipes, activering, tijdslijn, Post-Crisis Balans (PCB), Psycho

3 1. Wat is psycho-sociale sociale zorg? Psycho-Sociaal - psycho- individuele psychologische verschijnselen Psycho-Sociaal - sociaal- collectieve- of groepsfactoren PsychoSociaal => invloed van sociale factoren op individuele psychische verschijnselen en vice versa - Individuën n beïnvloeden groepen <-> < > Groepen beïnvloeden individuën - In collectieve urgenties: individuele reacties <-> < > collectieve/groepsreacties

of groepsfactoren PsychoSociaal => invloed van sociale factoren op individuele psychische verschijnselen

4 1. Wat is psycho-sociale sociale zorg? Psychosociale zorg = opvang en begeleiding van individuen/groepen met inbegrip van de psychologische en de sociale aspecten

5 Psychosociale zorg Preventie van psychosociale en post- impact restletsels bij getroffenen Big Five (REIMS) van de Victimologie 1. Rituelen 2. Erkenning 3. Informatie 4. Mantelzorg 5. Secundaire victimisatie

6 Onmiddellijkheid Principes van Eerste Psychologische Hulp De ONVEE principes (1) Werken volgens het principe van proactiviteit d.w.z. een actieve contactname met groepen getroffenen vanuit een preventieve ingesteldheid i.p.v. af te wachten Nabijheid Werken met getroffenen volgens het principe van geografische en sociale nabijheid t.a.v. de ramp, bijzonder contact tussen lotgenoten gebruiken in opvang Verwachting Vanuit de verwachting van legitimiteit en normaliteit van de reacties vanwege de groepen slachtoffers en de verwachting van een return to normal life (ASAP)

a.v. de ramp, bijzonder contact tussen lotgenoten gebruiken in opvang Verwachting Vanuit de verwachting van legitimiteit en normaliteit van de

7 Eenvoud Principes van Eerste Psychologische Hulp De ONVEE principes (2) Acute psychosociale hulp berust op eenvoudige handelingen (herstellen van gevoel van veiligheid, geborgenheid, basisbehoeften, emotionele steun, etc.) maar dat is daarom niet gemakkelijk Eenheid Vanuit een eenheid van visie (vanwege de psychosociale intervenanten) en een éénduidigheid in aanpak en nazorg

8 2. Historiek: van v blauwdruk tot studieconventie Structurele aandacht in België ontstaan n.a.v. enkele grootschalige rampen Heizeldrama (1985), Herald of Free Enterprise (1987) onder impuls van enkele terreinactoren

9 2. Historiek : van blauwdruk b tot studieconventie - Tussen : uittekenen blauwdruk en eerste contacten Centrum voor Crisis Psychologie, Centra voor Hulp aan Slachtoffers en DSI (Rode Kruis Vlaanderen) - Tussen : studieconventie tussen Min Def, Min Volksgezondheid en Rode Kruis Vlaanderen - > 1998 : introductie, selectie PSM-functies (van ¼ tot ½ time) - Okt 2003: FOD VGH Gouverneurs : Integratie van het PSIP in NIP (belang van de activatie) - KB betreffende de nood- en interventieplannen (Feb 06): psychosociale begeleiding is een opdracht van discpline 2 - (de geneeskundige, sanitaire en psychosociale hulpverlening)

1998 : introductie, selectie PSM-functies (van ¼ tot ½ time) - Okt 2003: FOD VGH Gouverneurs : Integratie van het PSIP in NIP (belang van de activatie) - KB

10 3. Situering PsychoSociaal InterventiePlan (PSIP) in het Nood- en Interventieplan (NIP) Discipline 2 FGI MIP Dir-Med PSIP PSM Dringende medischsanitaire hulpverlening Onmiddellijke actie DSI/Sisu + lokale actoren Dringende pyschosociale hulpverlening Overgangsmaatregelen en Programma terugkeer naar het normale leven

medischsanitaire hulpverlening Onmiddellijke actie DSI/Sisu + lokale actoren

11 4. PSIP: Doelstelling - Het helpen van getroffenen om terug psychosociaal evenwicht te bereiken en zo weinig mogelijk negatieve gevolgen op lange termijn te ervaren. - Het bieden van informatie, erkenning en rituelen. - Het stimuleren van de zelfredzaamheid en mantelzorg (steun en hulp van familie en vrienden). - Het stimuleren van onderlinge steun tussen getroffenen. - De preventie van secundaire victimisering (dat getroffenen voor een tweede maal slachtoffer worden door een n gebrek aan een correcte behandeling).

- Het stimuleren van de zelfredzaamheid en mantelzorg (steun en hulp van familie en vrienden).

12 Voor ALLE getroffenen van een ramp: de gewonden, de niet-gewonden, familie en vrienden, de hulpverleners, de getuigen en eventuele andere getroffen groepen. 1. Rituelen 2. Erkenning 3. Informatie 4. Mantelzorg 5. Secundaire victimisatie Wetenschappelijke onderbouw van de victimologie als uitgangspunt

groepen. 1. Rituelen 2. Erkenning 3. Informatie 4. Mantelzorg 5.

13 PSIP: Werkingsprincipes pro-actieve outreaching multidisciplinair preventief collectief continu op basis van lokale netwerken geïntegreerd in globale dispositief van hulpverlening

14 Contradictie met werking van hulpdiensten in dagelijks leven - Reactieve werking (als reactie op) - Nadruk op uni-disciplinaire samenwerking - Curatieve aanpak (behandeling op vraag) - Individuele of single case management - Discontinuïteit teit (sequentieel) - Op basis van specifieke hulpstructuur - Los van het globale dispositief van hulpverlening single discipline approach

Individuele of single case management - Discontinuïteit teit (sequentieel) - Op basis van

15 Interdisciplinaire samenwerking in collectieve urgenties vergt dus veel flexibiliteit en openheid van geest Volgens de 4 C sc van crisis management Communication, Compentences, Coordination, Cooperation

van geest Volgens de 4 C sc van crisis management

16 PSIP: Activering Automatisch: - Afkondiging Medisch InterventiePlan (MIP) - Afkondiging Nood- en Interventieplan (NIP)

17 Zonder MIP en/of NIP indien: Bedreiging van de volksgezondheid Op vraag van een administratieve overheid Psychosociale noden> > lokale hulpbronnen Collectieve noodtoestand buitenland en/of grensoverschrijdend Afkondiging door de FGI, na analyse door de PSM

> lokale hulpbronnen Collectieve noodtoestand buitenland en/of

18 De juiste personen bij elkaar voor het opmaken van een Post-Crisis Balans

19 PSIP: Tijdslijn

20 PSIP: Post-Crisis Balans = eerste analyse door de PSM : doelgroepen van getroffenen,, impact, behoeften, urgentiegraad, hulpbronnen (aanwezig in regio), etc. binnen de 24 uur na het uitbreken van de ramp op basis van SITREP van de dienst Dringende Sociale Interventie (DSI), andere actoren,, media, etc FGI: stoppen of verderzetten PSIP?

binnen de 24 uur na het uitbreken van de ramp op basis van SITREP van de dienst

21 Het PsychoSociaal CoordinatieComité

22 PSIP: PSCC Het Psycho Sociaal Coördinatie Comite bestaat uit de psychosociale actoren uit de acute- en nazorgfase Samenstelling = dynamisch gegeven,, ad hoc, in functie van de situatie die zich aanbiedt De PSM organiseert, coördineert onder mandaat van FGI en de administratieve overheid Actiepunten bepalen: * Organiseren van informatiebijeenkomst * Debriefings, praatgroepen * Individuele begeleiding getroffenen * Etc.

23 Hulp aan getroffenen Slachtofferbejegening: in de schoot van de politie Slachtofferonthaal: diensten van het parket Slachtofferhulp: Centra Algemeen Welzijnswerk Fire Stress Teams (FiST), Interne Zorg Teams Politie Lokale multidisciplinaire netwerken (vb. ECHO-team Geel, COP-teams, ASPIC Namur, etc.)

24 PSIP: Methode 1. beschrijving gebeurtenis 2. identificatie betrokkenen 3. inschatting psychosociale impact 4. evaluatie behoeften 5. uitwerking interventiestrategieën 6. nagaan capaciteit hulpverlening 7. evaluatie activiteiten en her-evaluatie evaluatie behoeften 8. hernemen punten 4 tot 7

25 PSIP: Einde Mogelijk na elke stap in de nazorgfase FGI beslist Indien nodig: reactivatie van het PSIP

26 PSIP: Actoren en Partners 1. PSM Federaal vertegenwoordiger (FOD VGH) bij de provincies van het PSIP Psychosociaal raadgever FGI Psychosociaal raadgever gouverneur Taken: Preventief: uitbouw psychosociaal netwerk Operationeel: coördinatie psychosociale hulpverlening

27 2. DSI/Sisu Sisu Dienst van het Rode Kruis Vlaanderen Psychosociale acties tijdens acute fase In overeenkomst met administratieve overheid en in samenwerking met lokale psychosociale actoren

28 6. Beleidsontwikkelingen als besluit Implementatie PSIP in NIP Betonnering PSM in een KB Draaiboek (farde gemeenten) eenten)

29 Draaiboek PSIP Psychosociaal luik in de gemeentelijke noodplanning: Eerste aanspreekpunt voor de bevolking Snelle opstart van de psychosociale hulpverlening = Actiekaarten voor verantwoordelijken, richtlijnen voor medewerkers en aandachtspunten voor structuren: - Transport niet-gewonden - Onthaalcentrum - Telefooninformatiecentrum slachtoffers - Opvang familie en verwanten Kwaliteitsbewaking door FGI en PSM = Guidelines voor de gemeenten

30 Lijst Van Afkortingen Dir-Med : Directeur Medische Hulpverlening DSI : Dringende Sociale Interventie, Rode Kruis FGI : Federaal Gezondheidsinspecteur FOD VGH: Federale Overheidsdienst Volksgezondheid HVL : Hulpverlening ICM: Incident Crisis Management KB: Koninklijk Besluit MIP : Medisch Interventieplan NIP: Nood- en interventieplan

31 PCB : Post-Crisis Balans PSCC : Psychosociaal Coördinatiecomit rdinatiecomité PSIP : Psychosociaal Interventieplan PSM : Psychosociaal Manager RK : Rode Kruis SISU : Service d Intervention d Sociale Urgente, Rode Kruis SITREP : Situation Report ZH: Ziekenhuis

32 Coördinaten PSM s Vlaanderen??? Check wie de PSM van uw provincie is en leer hem/haar haar kennen (met de voornaam)

33 VRAGEN EN DISCUSSIE

Vergelijkbare documenten

PSYCHOSOCIALE HULPVERLENING BIJ INCIDENTEN

1 PSYCHOSOCIALE HULPVERLENING BIJ INCIDENTEN Wim Hermans, Psychosociaal Manager (PSM) PSYCHOSOCIAAL MANAGER (PSM) - Vertegenwoordigt het psychosociaal luik binnen de noodplanning; - Werkend bij de FOD