Psychosociale risico s: de wettelijke verplichtingen in een notendop

Transcriptie

1 Psychosociale risico s: de wettelijke verplichtingen in een notendop Pascale Swinnen sociaal inspecteur Federale Overheidsdienst Werk, Arbeid en Sociaal overleg Toezicht op het Welzijn op het Werk Kennisdirectie psy

2 Lijst afkortingen CPBW: comité voor de preventie en bescherming op het werk EDPBW: externe dienst voor preventie en bescherming op het werk GPOSGW: geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk IPA: interne preventieadviseur arbeidsveiligheid PAPS: preventieadviseur psychosociale aspecten RA: risicoanalyse VP: vertrouwenspersoon WW: welzijnswet 2

3 Zorg voor de hulpverlener: een must! Anderen hulp bieden = core business van de hulpverlener Maar wat met de hulpverlener zelf? Psychosociaal welzijnsbeleid is een noodzaak én een wettelijke verplichting (sinds vele jaren) 3

4 Wettelijke bepalingen Wet van 28 februari 2014 tot aanvulling van de wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk wat de preventie van psychosociale risico s betreft, waaronder inzonderheid geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk Wet van 28 maart 2014 tot wijziging van het gerechtelijk wetboek en de wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk wat de gerechtelijke procedures betreft Wetten van 2014 geïntegreerd in hoofdstuk Vbis welzijnswet Koninklijk besluit van 10 april 2014 betreffende de preventie van psychosociale risico s op het werk 4

5 Wat moet de werkgever doen? Aanstelling preventieadviseur psychosociale aspecten verplicht Aanduiding vertrouwenspersoon facultatief Psychosociale risicoanalyse uitvoeren & maatregelen nemen Register voor feiten GPOSGW door derden Interne procedure psychosociale risico s Informele en formele interventie 5

6 Preventieadviseur psy Adviseert de werkgever bij de uitwerking van een psychosociaal welzijnsbeleid Betrokken bij de uitvoering van de psychosociale risicoanalyse Aanspreekpunt voor werknemers aangaande alle psychosociale risico s Soms intern maar doorgaans behorend tot de EDPB 6

7 Psychosociale risicoanalyses Een risicoanalyse = nagaan of er in de organisatie situaties aanwezig zijn die aanleiding kunnen geven tot psychosociale risico s op het werk Vormt het vertrekpunt van het psychosociaal welzijnsbeleid 3 soorten Algemene psychosociale risicoanalyse (art. 3 KB psy) Risicoanalyse contact met derden (art. 5 KB psy) Specifieke psychosociale risicoanalyse (art. 6 KB psy) 7

8 Algemene RA psy (art. 3 KB) = preventief/vooraleer er psychosociale problemen komen Identificatie van situaties die aanleiding kunnen geven tot psychosociale risico s: => stress / burn-out => conflicten geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk Evaluatie van risico s in functie van: => arbeidsorganisatie => arbeidsinhoud => arbeidsvoorwaarden => arbeidsomstandigheden => interpersoonlijke relaties Vaststellen van preventiemaatregelen (individueel en collectief) ten aanzien van de volledige organisatie 8

9 Risicoanalyse derden Derden = patiënten & hun familie/vrienden, externe hulpverleners, vrijwilligers, Opgelet: vrijwilligers die werken onder gezag zijn gelijkgesteld met werknemer WW van toepassing Werknemers bevragen over problemen met derden Bijhouden van een register voor feiten van GPOSGW gepleegd door derden (Anonieme) verklaring over problemen met derden op initiatief van de werknemer Werknemers informeren over bestaan & doel van het register Bijgehouden door VP, PAPS of IPA gedurende 5 jaar Geeft aanleiding tot maatregelen in specifieke gevallen Dit register is een instrument om problemen met derden te detecteren 9

10 Specifieke RA psy (art. 6 KB) Een risicoanalyse voor een deel van de organisatie Een team, dienst, afdeling Doorgaans wanneer zich een probleem gemanifesteerd heeft Op collectief niveau Initiatief van werkgever, lid hiërarchische lijn of 1/3 werknemersafvaardiging CPBW/syndicale afvaardiging Op individueel niveau Initiatief van individuele werknemer: formeel verzoek voor alle psychosociale risico s mogelijk (bv werkdruk, stijging afwezigheidspercentage & turnover, ) 10

11 Actieplan & maatregelen Ultieme doel van de risicoanalyse is het nemen van maatregelen om de risico s te beheersen of zelfs weg te werken Jaarlijkse evaluatie van uw psychosociaal welzijnsbeleid is verplicht Preventieve maatregelen Opleiding, sensibilisering, individuele gesprekken & debriefing, erkenning van de hulpverlener, inspraak, sociale steun door collega s & leidinggevenden, stresspreventie, HR-beleid met aandacht voor psychosociaal welzijn, Curatieve maatregelen ondersteuning bij moeilijke interventies en ingrijpende schokkende gebeurtenissen, traumaopvang, reintegratiebeleid, 11

12 Tools & brochures: een greep uit Knipperlichten psychosociale risico s op het werk Gids voor de preventie van psychosociale risico s op het werk Eerste hulp voor meer psychosociaal welzijn in KMO s Psychosociale aspecten - reeks Sobane strategie Preventie van psychosociale risico s: juridische gids Leeftijdsbewust personeelsbeleid aanpakken: psychosociale risico s 12

13 Websites

14 14