> Lees Specerijen. > Lees Schepen en forten.
|
|
- Stefanie Geerts
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 LB -. De VC > Lees pecerijen. > Lees eder voor zich. De prijs van peper was erg hoog. Wat was daarvan de oorzaak? r waren meer kopers. r was erg veel peper te koop. De Hollanders hielpen elkaar. Veel schippers hadden geen geld. Zet een streep onder de specerijen die ook als geneesmiddel werden gebruikt. suikerriet nootmuskaat koffie kruidnagelen peper katoen verfstoffen kaneel parels thee > Lees chepen en forten. > Lees De VC. Wat zijn twee voordelen als de kooplieden gaan samenwerken? Ze kunnen goedkoper specerijen kopen. Ze kunnen de Portugezen verjagen. Wat betekenen de letters van dit logo? Vul in. De VC laat grote driemasters bouwen. lleen kooplieden van de VC mogen in ost- ndië specerijen kopen. m de schepen met de koopwaar te beschermen bouwt de VC forten. De soldaten van de VC verjagen de Portugezen. Ze zorgen ervoor dat de ndiërs doen wat de kooplieden willen. Verenigde ost-ndische Compagnie 7 a Het vroegere ost-ndië heet nu ndonesië. Zet op de kaart een bij msterdam. mcirkel ost-ndië. Teken de route van msterdam naar ost- ndië. b Zet op het kaartje hieronder een B bij Batavia. Deze stad heet nu Djakarta. B 0
2 LB -7. Werken op een VC-schip > Lees De Heren Zeventien. > Lees cheepsjongen op een ost-ndiëvaarder. Welk werk wordt door de scheepsjongens gedaan? Kleur die plaatjes. a oem vier beslissingen die de Heren Zeventien nemen. Ze bepalen: welke schepen op reis gaan wie de leiding heeft wat er in ndië gekocht moet worden wat een matroos meekrijgt aan boord b Wat is volgens jou de belangrijkste beslissing? Zet daar een kruisje voor. > Kijk naar afbeelding. treep door wat je niet ziet in het slaapverblijf. stromatras wastafel olielamp scheepskist nachtkastje touw kippen boeken zeelieden tandenborstel hangmat > Lees chter de mast. Kruis de juiste zinnen aan. Passagiers en officieren: eten met z n zevenen uit één bak. slapen in bedden. eten aan tafel. slapen samen onder het dek. hebben een aparte hut of kajuit. > Lees Liever bier dan water. Je bent kok op een VC-schip. chrijf op wat de mannen vandaag eten. 8_WDDT_B7.indd ::08
3 Waar halen de VC-schepen vers voedsel? Kaap de Goede Hoop 9 vechten met mes dreigen iemand verwonden Denk na. Waarom op die plaats? Dat ligt halverwege. Daarna komt er voorlopig geen land meer. kielhalen laarzen hand aan de mast 0 ndries wil een brief naar huis sturen. chrijf jij die brief voor hem? Vertel over het leven aan boord. n Lelystad bouwt men VC-schepen na. Waarom doet men dat, denk je? > Lees Gevaren onderweg. 7 Welke straffen geeft de provoost? Trek lijnen. Zoek de woorden en streep ze door. Twee lastige beestjes zijn... en... Dieren die gangen in het hout eten heten... Door die gangen raakt het schip... Matrozen lijden vaak aan... Ze krijgen dan opgezwollen... ok hebben ze bloed in hun is vers voedsel.... overvallen andere schepen. en schip kan zinken bij zware... De heenreis duurt negen... P L W M U L B T K T D V Z K P G T D D M D V L C H U B U K Zet de overgebleven letters achter elkaar. en andere naam voor VC-schepen is ost-ndiëvaarders > Lees Laarzen en kielhalen. 8 De provoost is de: scheepsarts kapitein politieagent directeur 8_WDDT_B7.indd ::
4 LB 8-0. Beroemde schilders > Lees Licht en schaduw. chrijf bij ieder schilderij waarin de schilder gespecialiseerd is. Kies uit: stillevens/ portretten/zeegezichten/landschappen. Kruis de juiste uitspraken aan. embrandt van ijn: koopt zijn verf in de schilderswinkel. schildert op doeken van linnen. doet al het werk in het atelier zelf. werkt met zelfgemaakte olieverven. schildert heel knap licht en donker. maakt alleen portretten. heeft leerlingen in dienst. > Lees Meer geld, meer kunst. portretten Hoeveel schilderijen maken de kunstenaars in de Gouden euw? en paar honderd/duizend/miljoen. Leg uit hoe het komt dat kunstenaars in die tijd zoveel opdrachten krijgen. De kooplieden hebben veel geld. De schilderijen zijn niet zo duur. stillevens > Lees pecialisten. Wie zegt wat? Trek lijnen. k schilder mensen zoals ze zijn. Willem van der Velde landschappen k koop druiven om ze te schilderen. Willem Claesz. Heda k schilder bollende zeilen en schuimende golven. Johannes Vermeer zeegezichten 8_WDDT_B7.indd ::
5 Bekijk de schilderijen in deze les. Welke schilderij vind je mooi? Leg uit waarom je dat vindt. > Lees De achtwacht. 7 Wat voor soort schilderij is de achtwacht? een groepsportret Wie staan er op dit schilderij afgebeeld? de leden van het schuttersgilde > Kijk naar afbeelding. Bekijk de twee portretten. 8 9 Welke uitspraken over Frans Hals zijn juist? Hij schildert mensen die lachen. Hij schildert heel precies. Je ziet zijn penseelstreken. Hij is beroemd om zijn zeegezichten. Hij werkt vooral voor rijke mensen. Hij schildert alleen kinderen. Je ziet hier een modern schilderij. oem twee verschillen met schilderijen uit de Gouden euw. chrijf voor elke uitspraak het nummer van het portret dat erbij past. Zij is mooier dan in het echt. Zij ziet eruit zoals ze is. Je ziet dat zij eenvoudig leeft. Je ziet dat zij rijk en machtig is. Het is gemaakt door een buitenlandse schilder. Het is gemaakt door een Hollandse schilder. 8_WDDT_B7.indd ::0
6 LB -. Uitvinders en onderzoekers > Lees Bij de tijd. > Lees ieuwsgierig. Vul in. n de epubliek verdienen kooplieden meer geld. opdrachten. belangrijke ontdekkingen. Daardoor krijgen kunstenaars veel Wetenschappers doen Kleur de ontdekkingen van Christiaan Huygens groen. Kleur zijn uitvindingen rood. een maan bij aturnus een klok met een slinger de ringen rond aturnus de beweging van een slinger een zelfgemaakte telescoop > Lees Machines op windkracht. > Lees en wondere wereld. treep door wat fout is. ntoni van Leeuwenhoek is koopman/ kunstenaar. Hij maakt microscopen voor de verkoop/als hobby. Zijn lenzen vergroten meer dan 0/0 keer. ntoni ontdekt als eerste mens vlooien/bacteriën. Jij bent ntoni van Leeuwenhoek. Je ontdekt vreemde diertjes in slootwater. chrijf daarover een brief aan je geleerde collega s in ngeland. Teken ook een paar van die diertjes. Denk na. Wat voor werk kunnen paarden doen? Wat voor werk kunnen molens doen? graan malen tot meel planken zagen uit hout olie persen uit zaden water uit meren pompen Bedenk een nadeel van een windmolen. ls er geen wind is, ligt hij stil. Kruis twee redenen aan. Waarom waren scheepsbouwers blij met de uitvinding van de zaagmolen? Molens zijn mooi om te zien. Wind kost geen geld Ze konden meer verdienen. Ze konden sneller werken.
7 7 8 De zaagmolen had grote gevolgen voor de handel. Zet de zinnen in de juiste volgorde en je weet waarom. Daardoor verdienen de kooplieden meer geld. De scheepsbouwers kunnen sneller werken. De kooplieden kunnen meer schepen naar ost-ndië sturen. r worden dan ook meer schepen gebouwd. Cornelis van Uitgeest vindt de zaagmolen uit. Daardoor kunnen er sneller planken worden gezaagd. > Lees Kwakzalvers op de kermis. Welke woorden horen bij kwakzalvers uit de zeventiende eeuw? Zet er een kruisje bij. medicijnen witte jas bloedzuigers steriel pissebedden kermis deftig doen 0 n de zinnen ontbreken woorden. Vul die op de juiste plaats in de puzzel in. Je leest in de dik omlijnde kolom hoe een drooggepompt meer heet. ntoni van Leeuwenhoek ontdekt in een druppel slootwater piepkleine (). Hij ziet ze door een zelfgemaakte (). () van Uitgeest vindt de () uit. Jan driaanszoon () pompt grote meren (). en soort dokter die de mensen bedriegt, is een (7). en barbier is een (8). Christiaan Huygens bouwt een (9). Daarmee ziet hij de ringen om (0). Men betaalt in de Gouden euw met () D T J M C C P C L D G L G H W T Z G M L K W K Z L V K P P T L C P T U U F L J kwade sappen studie onderzoek papjes en drankjes ziekenhuis apotheek en drooggepompt meer heet een droogmakerij n msterdam ligt het ntoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis. Waarom heeft men juist die naam gekozen, denk je? > Lees aar de chirurgijn. 9 Kruis de juiste uitspraken aan. en chirurgijn: is meestal ook kapper. is een echte kwakzalver. weet hoe je bulten weg moet snijden. heeft het vak geleerd van een meesterchirurgijn. werkt altijd op de kermis.
8 en gouden eeuw samenvatting De VC Vul de juiste woorden in. Beroemde schilders Maak de zinnen af. ond 00 varen er grote ederlandse zeil- n de Gouden euw gaat het goed met schepen naar ndië. De kooplieden kopen er specerijen zoals kruidnagel, peper, nootmuskaat en kaneel. Mensen gebruiken ze als medicijn en om het eten lekker te maken. De kooplieden de handel. Daardoor worden veel kooplieden rijk. schilderijen. schilder een opdracht. een portret Ze hangen hun huis vol met Vaak geven ze een Ze willen dan van zichzelf. f ze hebben richten de VC op. Die afkorting betekent Verenigde ost-ndische Compagnie. liever een schaal met fruit. Dat noem je een stilleven. Voortaan mogen alleen schepen van de VC naar ndië varen. De kooplieden bepalen welke prijs ze betalen. De VC en beroemde schilder is embrandt van ijn. achtwacht. Zijn bekendste schilderij is de Johannes Vermeer heeft eigen soldaten en forten om hun schepen te beschermen. schildert mensen precies zoals ze zijn. lle schilders schilderen met olieverf. Werken op een VC-schip a Wat hoort bij elkaar? Trek lijnen tussen de woorden links en rechts. werk eten drinken slapen straf ziekte gevaar benedendeks scheurbuik kielhalen schipbreuk dek schrobben scheepsbeschuit bier b Veel scheepslui worden tijdens de lange reis ziek omdat ze te weinig vers voedsel krijgen. Uitvinders en onderzoekers treep de foute woorden door. Wetenschappers doen in de Gouden euw/ middeleeuwen belangrijke ontdekkingen. ntoni van Leeuwenhoek maakt zijn eigen telescopen/microscopen. Hij ziet als eerste mens bacteriën/planeten. Christiaan Huygens ontdekt door zijn telescoop/microscoop de ringen rond aturnus/ de maan. Hij bouwt ook een slingeruurwerk/ zaagmolen. Leeghwater bedenkt een manier om water uit meren/zeeën te pompen. Daarvoor gebruikt hij windmolens/gemalen. Met een handzaag/zaagmolen gaat het zagen sneller. p markten/pleinen staan vaak mensen die nepmedicijnen verkopen. Zulke bedriegers noem je kwakzalvers/dokters. en barbier is vaak kapper en chirurgijn/geleerde tegelijk. 7
> Lees Specerijen. > Lees Schepen en forten.
LB -. De VC > Lees pecerijen. > Lees eder voor zich. De prijs van peper was erg hoog. Wat was daarvan de oorzaak? r waren meer kopers. r was erg veel peper te koop. De Hollanders hielpen elkaar. Veel schippers
Nadere informatieLastige woorden 3 Blad 1
Lastige woorden 3 Blad 1 Les 1 De VOC bieder Iemand die iets wil kopen en zegt hoeveel hij ervoor wil betalen. driemaster Een schip met drie masten. kruidnagel Een soort specerij. Bijvoorbeeld voor in
Nadere informatieDe Trek onderdeel de Gouden Eeuw
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Therise Stubbe 11 October 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/67244 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.
Nadere informatieTijd van regenten en vorsten: De gouden eeuw
Tijd van regenten en vorsten: De gouden eeuw Meester Rembrandt Zet een X, is het waar of niet waar? waar niet waar Rembrandt is een schilder van nu Op het plaatje staat het schilderij De nachtwacht Het
Nadere informatieHANDEL LES 2. De Oostzeevaart of de Sontvaart. Aangenaam. De naam is Bicker, Jacob Bicker, directeur bij de Oostzeevaart.
Regenten en vorsten LES 2 HANDEL 1600 Aangenaam. De naam is Bicker, Jacob Bicker, directeur bij de Oostzeevaart. 1700 JE LEERT waarom de moederhandel zo belangrijk is; hoe de VOC werkt; hoe de WIC werkt.
Nadere informatieVoorbereidende les bij de rondleiding Ik ruik, ik voel wat jij niet ziet Geschiedenis Werkblad voor leerlingen bij Gouden Eeuw (groep 7 en 8)
Voorbereidende les bij de rondleiding Ik ruik, ik voel wat jij niet ziet Geschiedenis Werkblad voor leerlingen bij Gouden Eeuw (groep 7 en 8) Werkblad 1 Oorlog en vrede Nederland was in de 17de eeuw vaak
Nadere informatieLeven aan boord Monsterrol
Leven aan boord Monsterrol 1.04.02 inv. nr. 12689 scan 35 72, scan 37. 1.04.02 inv. nr. 12689 scan 42 Bron Pagina van de monsterrol van het schip de Liefde dat in 1702 voor de kamer Amsterdam naar Batavia
Nadere informatieWerkblad 1 (Bij bladzijde 2 en 3 van het lesboek)
Naam: Werkboek Werkblad 1 (Bij bladzijde 2 en 3 van het lesboek) Op het plaatje hieronder zie je de beurs nog een keer. Dit keer zie je ook vier tekstballonnetjes. De mannen die een tekstballon boven hun
Nadere informatieSamenvatting Gouden Eeuw ABC
Samenvatting Gouden Eeuw ABC Week 1ABC: Gouden Eeuw algemeen Info: De Gouden Eeuw (1600-1700) De 17 e eeuw wordt de Gouden Eeuw genoemd, omdat er in Nederland veel geld werd verdiend. Vooral door de handel.
Nadere informatieVraag 1c. In welke plaatsen waren VOC- vestigingen in Nederland?...
Naam: DE VERENIGDE OOSTINDISCHE COMPAGNIE (VOC) In 2002 was het 400 jaar geleden dat de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) werd opgericht. Dit werd in binnen- en buitenland op diverse manieren herdacht.
Nadere informatieLees het verhaal over Columbus de ontdekkingsreiziger (deel 1)
Lees het verhaal over Columbus de ontdekkingsreiziger (deel 1) Dit is Columbus. Columbus ontdekte in 1492 Amerika. Hij was een ontdekkingsreiziger. Columbus was heel gemeen. Daar lees je straks meer over.
Nadere informatieEen gouden eeuw. Achtergrondinformatie
3 Een gouden eeuw Achtergrondinformatie In de zeventiende eeuw vonden buitenlanders de Nederlanden maar een wonderlijk land. Het had niet eens een koning! En hoe kon zo n klein land zulke grote gebieden
Nadere informatieMEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1
MEMORY WOORDEN 1.1 TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 ik jij hij zij wij jullie zij de baby het kind ja nee de naam TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 2 MEMORY WOORDEN 1.2 TaalCompleet A1 Memory Woorden
Nadere informatieVoorbereidende les Het geheim van kapitein Jan May
Voorbereidende les Het geheim van kapitein Jan May Lesactiviteit: wereldkaart tekenen en een woordweb maken Groep: 7 en 8 Lesdoel: De leerlingen ontdekken dat Nederland slechts een klein onderdeel is van
Nadere informatieNEDERLAND IN VOLLE BLOEI
THIS IS HOLLAND IN DE KLAS / LES 2 - WERKBLAD 1 Naam: Groep: NEDERLAND IN VOLLE BLOEI (1600 TOT 1800) VAN BEDREIGEND NAAR VRUCHTBAAR LAND Bekijk de video Van bedreigend naar vruchtbaar land. 1 A. Je hebt
Nadere informatieNaam: Samenvatting Gouden Eeuw.
Samenvatting Gouden Eeuw. In het kort: De zeventiende eeuw (1600-1700) werd ook wel de Gouden Eeuw genoemd. De Gouden Eeuw was een periode waarin het erg goed ging met Nederland. Het ging goed met de schilderkunst
Nadere informatieDe Ontdekkingsreiziger III
De Ontdekkingsreiziger I De Slaaf De Ontdekkingsreiziger II De Ontdekkingsreiziger III De Uitkijk De Cartograaf De Scheepsbouwer De Scheepskok De Matroos De Geestelijke De Koopvaarder De Scheepsdokter
Nadere informatieWat denken de jongens? Trek een lijn naar het denk-wolkje. Het is niet eerlijk, ik ben arm en hij is rijk. Ik wil graag vrienden blijven
Lees het verhaal Een onmogelijke vriendschap. Zie jij de blanke jongen? Hij heet Olivier. Olivier komt uit Nederland. Olivier woont op Sumatra. Zijn vader is de baas van een plantage. Olivier en zijn familie
Nadere informatierijks museum Voorbereidende les bij de rondleiding Proef de Gouden Eeuw Geschiedenis Werkblad voor leerlingen (groep 7 en 8) 1/14
1/14 Werkblad 1 Oorlog en vrede Schuttersmaaltijd ter viering van de Vrede van Munster, Bartholomeus van der Helst, 1648 Nederland was in de 17de eeuw vaak in oorlog met verschillende landen. De langste
Nadere informatieeen zee van tijd een zee van tijd Werkblad 1 Ω Steden Ω Les 1: De middeleeuwse steden Naam:
Werkblad Ω Steden Ω Les : De middeleeuwse steden De middeleeuwse steden Aan het eind van de middeleeuwen is de adel de baas. De adel is rijk en heeft alle grond. De kasteelheer woont met zijn vrouw, kinderen
Nadere informatiedigitale les Dungeon.
G N I D I E L D N HA digitale les De digitale les van The Amsterdam Dungeon neemt leerlingen uit groep 8 van het basisonderwijs en leerlingen uit de onderbouw van het voortgezet onderwijs mee terug in
Nadere informatieHet Onderzoek. Laura Koopman Groep 7 woensdag 5 maart 2014 HET ONDERZOEK
Het Onderzoek Laura Koopman Groep 7 woensdag 5 maart 2014 HET ONDERZOEK Inhoud In deze hoofdstukken is mijn werkstuk verdeeld: 1.Christiaan Huygens blz: 4 2.Antonie van Leeuwenhoek blz: 6 3.De beschrijving
Nadere informatierijks museum Voorbereidende les bij de rondleiding Proef de Gouden Eeuw (NT2) 1/5
1/5 Deze voorbereidende les hoort bij het programma Proef de Gouden Eeuw, speciaal ontwikkeld voor NT2 niveau A1 t/m B2. Ter voorbereiding op het museumbezoek kunt u met deze les de cursisten op een actieve
Nadere informatieIedereen aan boord! Bontekoe Lesbrief deel 3. pagina 1. Bontekoe Lesbrief deel 3
Bontekoe Lesbrief deel 3 3 Afbeelding: De route die de VOC-schepen naar Azië namen. Iedereen aan boord! 1) Aanmonsteren Het leven aan boord van een VOC-schip was geen pretje. Maar in de tijd van de VOC
Nadere informatiebeeld-je ver-ven plak-ken por-tret stil-le-ven schil-de-rij pa-let mu-se-um ten-toon-stel-ling te-ke-naar fo-to lijst-je et-sen e-zel kun-ste-naar
Auditieve oefeningen kunst Hakken en plakken (hak de woorden in stukken, laat de kinderen het hele woord zeggen) beeld-je ver-ven plak-ken por-tret stil-le-ven schil-de-rij pa-let mu-se-um ten-toon-stel-ling
Nadere informatieDe wereld op zijn kop! Kan de wereld op zijn kop staan? Met gym heb je het vast wel eens geprobeerd Op je kop staan, bedoel ik, soms lukt het
De wereld op zijn kop! Kan de wereld op zijn kop staan? Met gym heb je het vast wel eens geprobeerd Op je kop staan, bedoel ik, soms lukt het Maar het duurt maar heel even dat op de kop staan De wereld
Nadere informatieVoorbereidende les Peperduur
Voorbereidende les Peperduur op ontdekking in de Gouden Eeuw ------------------------------------------------------------------------------------------------------- Lesactiviteit: Specerijen ruiken en
Nadere informatieHAVENS EN DE REIS VAN BONTEKOE
EN 28 december EN Inleiding Schepen vertrekken of leggen aan. Op de kade wordt gezwaaid en afscheid genomen. En wie na een lange reis terugkeert, wordt begroet door de thuisblijvers. De zee oefent een
Nadere informatieHollandse Meesters. Dit werkboekje is van:
Hollandse Meesters Dit werkboekje is van: Hallo! Je gaat binnenkort op bezoek in het museum Hermitage Amsterdam. Het woord Hermitage spreek je uit als hermitaasje. Een museum is een gebouw waarin je allerlei
Nadere informatieNaam: Datum: Werkboek
Naam: Datum: Werkboek Vragen: 1) Ben je al eens in het Rijksmuseum geweest? Heb je daar schilderijen van Rembrandt gezien? Wat vind je van zijn schilderijen? 2) Bekijk de site van het 'Rijksmuseum'. Kun
Nadere informatieOnderzoeksvraag: Welke ontwikkelingen in de Republiek stimuleerden de wetenschap en de cultuur?
Onderzoeksvraag: Welke ontwikkelingen in de Republiek stimuleerden de wetenschap en de cultuur? De bijzondere plaats in staatskundig opzicht en de bloei in economische en cultureel opzicht van de Nederlandse
Nadere informatie6,1. Werkstuk door een scholier 1701 woorden 10 februari keer beoordeeld. Geschiedenis
Werkstuk door een scholier 1701 woorden 10 februari 2003 6,1 178 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding. Wij hebben dit onderwerp gekozen omdat het een leuk onderwerp is en het kwam meteen in ons op
Nadere informatieDocentenhandleiding Trigamo
Docentenhandleiding Trigamo Wat is Trigamo? Trigamo betekent letterlijk het drie-spellen-spel. Het is een combinatie van TRIviant, GAnzenbord en MOnopoly. De leerling maakt in groepjes aan de hand van
Nadere informatieVoorbereidende les Peperduur
Voorbereidende les Peperduur op ontdekking in de Gouden Eeuw Lesactiviteit: Specerijen ruiken en proeven Groep: 5 en 6 Lesdoel: De leerlingen kunnen verschillende specerijen herkennen en omschrijven door
Nadere informatieOp bezoek in Het Beroepenhuis
Op bezoek in Het Beroepenhuis Naam:... 1) Het Beroepenhuis Lees de tekst en beantwoord de vragen. Op bezoek met de klas In Het Beroepenhuis leer je ongeveer 50 beroepen kennen. Je voert opdrachten uit
Nadere informatieSterre, de familie Huygens in de Gouden Eeuw. van Rieks Veenker. Voor groep 6, 7 en 8
Sterre, de familie Huygens in de Gouden Eeuw van Rieks Veenker Voor groep 6, 7 en 8 Vooraf Sterre is de zus van Christiaan Huygens. Hij is natuurkundige en een kei in wiskunde en astronomie. Hij doet een
Nadere informatieHandelsvloot. Regenten en Vorsten Groep 6 Handleiding voor de leerkracht
Handelsvloot Regenten en Vorsten Groep 6 Handleiding voor de leerkracht Deze handleiding en de opdrachten zijn bedoeld als aanvulling op de geschiedenislessen over regenten en vorsten. De lesonderdelen
Nadere informatieIK HEB JE! Kindertour Jacht met de camera
KLIK! IK HEB JE! Kindertour Jacht met de camera Dit avonturierspaspoort is van: Bij de opdrachten in het boekje zie je steeds een icoon (plaatje) staan. Dit plaatje komt overeen met de ruimte waar je de
Nadere informatieLastige woorden 4 Blad 1
Lastige woorden 4 Blad 1 Les 1 Op ontdekkingsreis gember De wortel van een gemberplant. Je kunt gember eten. palm Een soort boom met grote bladeren. koraal Een soort steen uit de zee. specerij Iets wat
Nadere informatieOntdekkingen en uitvindingen
Steden en Staten Ontdekkingen en uitvindingen TIJD VAN VAN STEDEN EN STATEN 900 1000 1100 1200 1300 1300: Uitvinding van het buskruit 1400 1500 1450: Uitvinding van de boekdrukkunst 1492: Columbus in Amerika
Nadere informatieLeydse Weelde. Marie de Brimeu - B
Leydse Weelde Marie de Brimeu - B Welkom in Museum Boerhaave. Je gaat de tentoonstelling Leydse Weelde Groene ontdekkingen in de Gouden Eeuw bekijken. Met groene ontdekkingen worden natuurlijk planten
Nadere informatieVerhalen uit het. Midden-Oosten. naverteld door Sandra van der Stege
Verhalen uit het Midden-Oosten naverteld door Sandra van der Stege Moeilijke woorden staan schuin. Ze worden uitgelegd in de woordenlijst op pagina 63. Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen Inhoud
Nadere informatieDUURZAAM WERKEN LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS MIDDENBOUW ANTWOORDEN
DUURZAAM WERKEN LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS MIDDENBOUW De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Veel mensen werken in de haven. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip
Nadere informatieMijn Mokum is een project voor NT2 cursisten. Het is gemaakt door het Amsterdam Museum.
2 INTRODUCTIE is een project voor NT2 cursisten. Het is gemaakt door het. In het wordt de geschiedenis verteld aan de hand van schilderijen en voorwerpen. Je gaat met de groep naar het museum. In dit werkboekje
Nadere informatieLiefde ik heb je zo lief! Kijktocht Voortgezet onderwijs havo vwo onderbouw
Liefde ik heb je zo lief! Kijktocht Voortgezet onderwijs havo vwo onderbouw 1 zaal 3 2 zaal 4 zaal 5 Liefde ik heb je zo lief! zaal 2 zaal 1 Ingang Uitgang begane grond Als je verliefd bent wil je er over
Nadere informatieLes Aardrijkskunde & Geschiedenis
C Deze les bestaat uit 16 vragen over de zeescheepvaart. De meeste vragen hebben ook met aardrijkskunde en geschiedenis te maken. Als je deze les af hebt, weet je alles over de scheepvaart! eerkeuzevragen
Nadere informatieVan Kogge tot Coaster
Van Kogge tot Coaster Speurtocht door het Noordelijk Scheepvaartmuseum leeftijd: 12-15 jaar Welkom in het Noordelijk Scheepvaartmuseum! Met deze speurtocht kun je het museum bezoeken en allerlei vragen
Nadere informatieTijd van regenten en vorsten 1600 1700. 6.3 Wetenschap en kunst. Tijd van regenten en vorsten 1600 1700. 6.3 Wetenschap en kunst
De bijzondere plaats in staatskundig opzicht en de bloei in economische en cultureel opzicht van de Nederlandse republiek. De wetenschappelijke revolutie Onderzoeksvraag: Welke ontwikkelingen in de Republiek
Nadere informatierekentrainer jaargroep 6 Vul de maatbekers. Kleur. Zwijsen naam:
Zwijsen jaargroep naam: reken-wiskundemethode voor het basisonderwijs recept voor glazen bananenmilkshake bananen, l ijs, l melk,1 l limonadesiroop 1 cl ijs 1 liter Schil de bananen. Snijd ze in grote
Nadere informatieLeydse Weelde. Jan Huygen van Linschoten - B
Leydse Weelde Jan Huygen van Linschoten - B Welkom in Museum Boerhaave. Je gaat de tentoonstelling Leydse Weelde Groene ontdekkingen in de Gouden Eeuw bekijken. Met groene ontdekkingen worden natuurlijk
Nadere informatieinhoud Alle hens aan dek 1. Meer land, meer handel 2. Specerijen 3. Op avontuur 4. Aan boord 5. Ziek 6. Straffen aan boord
Alle hens aan dek inhoud Alle hens aan dek 3 1. Meer land, meer handel 4 2. Specerijen 6 3. Op avontuur 9 4. Aan boord 10 5. Ziek 14 6. Straffen aan boord 15 7. Het einde van de Gouden Eeuw 16 8. Filmpjes
Nadere informatieVAN GOGH KRIJGT SCHILDERLES NIVEAU ++
NIVEAU ++ 1/5 Vincent van Gogh heeft nooit een kunstenaarsopleiding afgemaakt. Met deze leskaart leer je meer over de jonge Vincent én hoe je met wat hulp en (vooral) heel veel doorzettingsvermogen toch
Nadere informatieOp bezoek in Het Beroepenhuis
Op bezoek in Het Beroepenhuis Naam:... 1) Het Beroepenhuis Lees de folder van Het Beroepenhuis. Geef een antwoord op de vragen. Op bezoek met de klas In Het Beroepenhuis leer je ongeveer 50 beroepen kennen.
Nadere informatieVerlichting 3de graad Lager Onderwijs
Werkmap Verlichting 3de graad Lager Onderwijs 1 Inleiding Nu gaat met één druk op de schakelaar het licht aan en uit. Niet veel inspanning! We staan er dan ook niet bij stil dat elektriciteit in huis voor
Nadere informatierekentrainer jaargroep 6 Vul de maatbekers. Kleur. Zwijsen naam:
Zwijsen jaargroep 6 naam: reken-wiskundemethode voor het basisonderwijs recept voor 6 glazen bananenmilkshake 2 bananen 0,25 l ijs 0,40 l melk 0,10 l limonadesiroop 100 cl 0 ijs 1 liter 0 Schil de bananen.
Nadere informatieDocentenhandleiding Rijksmuseum Groep 7-8
Docentenhandleiding Rijksmuseum Groep 7-8 1 Inhoud Voorbereidende les Afsluitende les Aanvullend materiaal bij deze lessen staat op de website: Introductiefilmpje PowerPoint presentatie Werkbladen 2 Voorbereidende
Nadere informatieeen zee van tijd een zee van tijd Werkblad 17 Ω Over Indië en Suriname Ω Les 1: Van Batavia tot Jakarta Naam:
Werkblad 7 Ω Over Indië en Suriname Ω Les : Van Batavia tot Jakarta VOC Schepen van de VOC varen naar Indië om specerijen te halen. Specerijen zijn bijvoorbeeld peper, kruidnagel en nootmuskaat. De reis
Nadere informatieRembrandt van Rijn (1606 1669) Het beroemdste werk van Rembrandt
De Gouden Eeuw De zeventiende eeuw (1600-1700) werd ook wel de Gouden Eeuwgenoemd. De Gouden Eeuw was een periode waarin het erg goed ging met Nederland. Het ging goed met de schilderkunst b.v. Rembrandt
Nadere informatieBrandaan. Geschiedenis WERKBOEK
7 Brandaan Geschiedenis WERKBOEK 7 Brandaan Geschiedenis WERKBOEK THEMA 4 Eindredactie: Monique Goris Leerlijnen: Hans Bulthuis Auteurs: Juul Lelieveld, Frederike Pals, Jacques van der Pijl Controle historische
Nadere informatieMichiel de Ruyter. Succes! Zee van Geschiedenis
grijs potlood (voor iedereen één) zwarte fineliner (voor iedereen één) kleurpotloden wit vel A4- tekenpapier (voor iedereen één) stripboeken (zoals bijvoorbeeld de stripboeken van Van 0 tot nu ) Een historiestuk
Nadere informatieWijchense Molen. Lesbrief
Wijchense Molen Lesbrief Lesbrief de Wijchense Molen Inleiding In het kader van het bezoek aan Wijchense Molen is deze lessenserie ontwikkeld. Tijdens het project maken de leerlingen kennis met de molen
Nadere informatieLESBRIEF NR 1 OPDRACHT 1 FEEST! SAMSAM = 40 JAAR! VOOR GROEP 5 + 6
LESBRIEF NR 1 VOOR GROEP 5 + 6 Nu ook met Nieuwsbegrip! DOWNLOAD DEZE LESBRIEF OOK OP SAMSAMNET Wat is Samsam? Samsam is een cross-mediale methode over wereldburgerschap en kinderrechten Het doel van Samsam
Nadere informatieVAN GOGH KRIJGT SCHILDERLES NIVEAU ++
NIVEAU ++ 1/5 Vincent van Gogh heeft nooit een kunstenaarsopleiding afgemaakt. Met deze leskaart leer je meer over de jonge Vincent én hoe je met wat hulp en (vooral) heel veel doorzettingsvermogen toch
Nadere informatieMelkweg. Beterschap! Lezen van Alfa A naar Alfa B. Gezondheid: Het ziekenhuis
Melkweg Lezen van Alfa A naar Alfa B Beterschap! Gezondheid: Het ziekenhuis Colofon Melkweg Lezen van Alfa A naar Alfa B: Beterschap!, 0 Auteurs: Merel Borgesius Kaatje Dalderop Willemijn Stockmann Dit
Nadere informatieLEYDSE WEELDE PLATTEGROND Z A A L B O V E N S C H A T K A M E R. hier begin je (na de workshop) p o o r t
LEYDSE WEELDE PLATTEGROND Z A A L B O V E N 10 9 6 7 8 5 4 3 hier begin je (na de workshop) 1 2 S C H A T K A M E R 5 4 3 2 1 6 a b c 7 8 9 10 p o o r t De Praktijk i.s.m. Museum Boerhaave blz. 2 van 9
Nadere informatieInhoudsopgave LES 1: NAAR SCHOOL LES 2: VRIJE TIJD LES 3: THUIS LES 4: NEDERLAND LES 5: TOEKOMST 126
Inhoudsopgave LES 1: NAAR SCHOOL 8 1 Ziek 8 2 Plus en min 14 3 Wat moet en wat is goed? 20 4 De bel 26 Woorden 32 LES 2: VRIJE TIJD 38 1 Naar de film 38 2 Rada wil fit zijn 44 3 Vrije tijd 50 4 Ik ben
Nadere informatieVAN GOGH KRIJGT SCHILDERLES NIVEAU ++
NIVEAU ++ 1/5 Vincent van Gogh heeft nooit een kunstenaarsopleiding afgemaakt. Met deze leskaart leer je meer over de jonge Vincent én hoe je met wat hulp en (vooral) heel veel doorzettingsvermogen toch
Nadere informatieWERKBUNDEL SEAFRONT ZEEBRUGGE Niveau 1 (1-2 de leerjaar)
GEBOUW 1 WATER We volgen eens een druppeltje water: 1. een druppeltje water zit in de zee en hij krijgt het zo warm dat het naar boven stijgt. 2. Dat druppeltje water kruipt in een wolk. 3. Als de wolk
Nadere informatieMelkweg. Wat eet u vandaag? Lezen van Alfa A naar Alfa B. Gezond eten
Melkweg Lezen van Alfa A naar Alfa B Wat eet u vandaag? Gezond eten Colofon Melkweg Lezen van Alfa A naar Alfa B: Wat eet u vandaag?, 2014 Auteurs: Merel Borgesius Kaatje Dalderop Willemijn Stockmann Dit
Nadere informatieThema beroepen. Deze werkbundel is van:
Deze werkbundel is van: Tel hoeveel je er ziet van elk beroep. Noteer het aantal achter de juiste benaming. de dokter: de piloot: de brandweerman: de zakenman: de politieagente: de poetsvrouw: OPLOSSING
Nadere informatieFuncties en Invalshoeken Kunst
Inleiding Kunst Algemeen Functies en Invalshoeken Kunst Overal om ons heen zien we kunst: of het nou in de gangen van school is, in het museum, of in een kerk het hangt er vol mee. In heel uiteenlopende
Nadere informatierijks museum Verdiepend programma Jij & de Gouden eeuw Bijlage: Onderzoeksvragen voor leerlingen 1/6 Ontsnapping Hugo de Groot Eeuw?
1/6 Bijlage: voor leerlingen Ontsnapping Hugo de Groot Eeuw? Personage 1. Hugo de Groot Wie was Hugo de Groot? Wat waren de onderwerpen waar hij als geleerde over schreef? Waarom werd hij opgesloten in
Nadere informatieZOEK HET UIT! KinderBijbelKeet-week Grote Kerk Hilversum. 28 tot en met 31 augustus. dit boekje is van:.
ZOEK HET UIT! KinderBijbelKeet-week 2018 28 tot en met 31 augustus Grote Kerk Hilversum dit boekje is van:. Themalied Couplet 1: Ik heb gehoord, van een man, Die een storm stoppen kan. Die een storm stoppen
Nadere informatieDUURZAAM WERKEN LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS BOVENBOUW ANTWOORDEN
DUURZAAM WERKEN LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS BOVENBOUW De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Veel mensen werken in de haven. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip
Nadere informatieSOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN
SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN De leerlingen leren het verschil tussen basisbehoeften en luxebehoeften: tussen iets écht nodig hebben en iets willen omdat het gewoon leuk is. Vervolgens leren ze dat
Nadere informatieMichiel de Ruyter. Vul hier het antwoord op de volgende vraag in: Waarmee vermaken jullie vaders en moeders zich overdag, s avonds en in het weekend?
Vermaeck aan wal Kopieerblad 8.15.1 Vermaeck toen en nu: Vul hier het antwoord op de volgende vraag in: Waarmee vermaken jullie vaders en moeders zich overdag, s avonds en in het weekend?: Hieronder zie
Nadere informatieHoe maak je een werkstuk?
Hoe maak je een werkstuk? Je gaat een werkstuk maken. Maar hoe zit een werkstuk nou eigenlijk in elkaar? Hoe moet je beginnen? En hoe kies je nou een onderwerp? Op deze vragen en nog vele anderen krijg
Nadere informatie7.1 Scheepsjournaals
Thema/ onderwerp: Ontdekkaart 7.1 Scheepsjournaals Korte samenvatting van de leeractiviteit: De leerlingen vullen de woorden op de goede plek in in de gatentekst. De leerlingen bevragen het scheepsjournaal
Nadere informatieLESTIP voor 1 vmbo: Wat een wereldkaart!
LESTIP voor 1 vmbo: Wat een wereldkaart! Deze les sluit aan op het hoofdstuk waarin de ontdekkingsreizen worden behandeld. In Geschiedeniswerkplaats VMBO-T/HV is dat hoofdstuk 6, in Geschiedeniswerkplaats
Nadere informatieWat ga je schrijven: een verklarende tekst. Voorbereiden op het schrijven met je schrijfmaatje
Les 1: Een verklarende tekst schrijven Wat ga je schrijven: een verklarende tekst Jullie gaan een verklarende tekst schrijven. Je schrijft een flyer voor leerlingen uit een andere klas. Veel jongeren hebben
Nadere informatieraag de ziekenzaal lag net aan het water en aan de straatzijde...
A ls je deze vragenlijst hebt ingevuld weet je al heel wat over dit museum. Op het eind vind je een lijstje met wat uitleg bij woorden die je misschien niet kent. Veel succes! v 1 Dit museum was vroeger
Nadere informatieDronken Zeeman - The drunken sailor.
De Dronken Zeeman Dronken Zeeman - The drunken sailor. Tijdens het werk aan boord van de grote zeilschepen werden vaak liedjes gezongen, dat maakte het werk makkelijker en leuker! Shanty s zijn dan ook
Nadere informatie6,1. Werkstuk door een scholier 2366 woorden 30 juni keer beoordeeld. Geschiedenis. Hoofdstuk 1. Hoe is het VOC ontstaan?
Werkstuk door een scholier 2366 woorden 30 juni 2003 6,1 335 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdstuk 1 Hoe is het VOC ontstaan? De Nederlandse kooplieden werden rond 1590 buitengesloten van de lucratieve
Nadere informatieStap Vooruit 1. Hoe ga jij naar school? Start Veilig lopen. Les 1 Dit ontdek je: groep 4
Stap Vooruit 1 Hoe ga jij naar school? Een uitgave van Veilig Verkeer Nederland, schooljaar 2017-2018 groep 4 Start Veilig lopen Voetgangers horen op de stoep. Kruis aan wie een voetganger is. Les 1 Dit
Nadere informatieAuditieve oefeningen. Boek van de week: Verhaalbegrip: Taalbewustzijn:
Auditieve oefeningen Boek van de week: 1; Nijntje in het museum 2; Krokodil en het meesterwerk 3; Kloddertje 4; Meneer Kandinsky was een schilder 5; Het kleine museum Verhaalbegrip: Bij elk boek stel ik
Nadere informatieMelkweg. Elke dag een pil. Lezen van Alfa A naar Alfa B. Medicijnen
Melkweg Lezen van Alfa A naar Alfa B Elke dag een pil Medicijnen Colofon Melkweg Lezen van Alfa A naar Alfa B: Elke dag een pil, 2014 Auteurs: Merel Borgesius Kaatje Dalderop Willemijn Stockmann Dit katern
Nadere informatieWat ga je schrijven: een verklarende tekst. Voorbereiden op het schrijven met je schrijfmaatje
Les 1: Een verklarende tekst schrijven Wat ga je schrijven: een verklarende tekst Jullie gaan een verklarende tekst schrijven: een flyer voor leerlingen uit een andere klas. Veel jongeren hebben geldproblemen.
Nadere informatieKijk nog eens in het boek op bladzijde 80 naar Werkwoorden in een andere tijd.
Grammaticaoefeningen 3 Wonen en vervoer Werkwoorden in een andere tijd Oefening 1 Kijk nog eens in het boek op bladzijde 80 naar Werkwoorden in een andere tijd. 1 Begrijp je deze informatie? ja / nee,
Nadere informatie1 Meester Rembrandt. 5 Zou Rembrandt arm of rijk geweest zijn? Hoe weet je dat?
les 1 Meester Rembrandt 1 Waarom wil meester Van Rijn veel liever meester Rembrandt genoemd worden? Rembrandt vergelijkt zichzelf met beroemde Italiaanse schilders. Die worden ook bij hun voornaam genoemd.
Nadere informatieNaam: DE GOUDEN EEUW en Rembrandt
Naam: DE GOUDEN EEUW en Rembrandt De Gouden Eeuw duurde niet precies honderd jaar. Hij begon aan het eind van de 16de eeuw, beleefde zijn hoogtepunt rond 1675 en was in de 18de eeuw voorbij. De Gouden
Nadere informatieONTDEKKINGSREIZIGERS en AVONTURIERS. Van:
ONTDEKKINGSREIZIGERS en AVONTURIERS Van: Ieder groepje gaat op ontdekkingsreis, deze gebieden worden verdeeld: heelal, de zee, een onderaards gebied, een vulkanisch gebied, een bergachtig gebied, een woestijn
Nadere informatieVOC. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres E i Kiwijs 08 September 2011 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/32554 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.
Nadere informatieMichiel de Ruyter. Pagina 41 Pagina 55
Les behorend bij de volgende pagina s uit het boek Mail uit Barbarije : Pagina 41 Pagina 55 Link met andere vakken: drama Nederlandse taal Tijdsindicatie: 50 minuten 6.7 Beroepen aan boord van een schip
Nadere informatiePersoonlijke praatkaartjes en gezellige gezinspraatjes
Persoonlijke praatkaartjes en gezellige gezinspraatjes p welke momenten hebben jullie als gezin aandacht voor elkaar? anneer is er tijd om even rustig samen te praten? ijdens het eten aan tafel wisselen
Nadere informatieLees het verhaal over master Roelof en slaaf Tomboy (deel 1).
Lees het verhaal over master Roelof en slaaf Tomboy (deel 1). Kijk, een schip uit Amerika, Amerika is een nu een vrij land. Zie jij de blanke jongen? Hij heet Roelof. Roelof is de zoon van de gouverneur.
Nadere informatie1. Je krijgt van je juf of meester een plaatje. Bekijk het plaatje goed.
D S K C N L gemeente Olst-Wijhe Opdracht 1 Deze opdracht doe je in een groepje van vier. Nodig: papier, lijm. 1. Je krijgt van je juf of meester een plaatje. Bekijk het plaatje goed. 2. Zoek nu een klasgenoot
Nadere informatie#GOUDENEEUW Chatten met Hollanders uit de 17e eeuw
ONDERZOEKSBLAD KUNST ALGEMEEN De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden maakt in de 17e eeuw een gigantische bloeiperiode door. Holland heeft als rijkste gewest de meeste invloed in de Republiek. Meer
Nadere informatieSTAD EN TAAL ONTMOET KUNST
STAD EN TAAL ONTMOET KUNST OPTIONELE OPDRACHTEN EN HUISWERKOPDRACHTEN 1 WAT WILT U? (voorbereiding op het bezoek) A. Wat wilt u graag in het Stedelijk Museum zien? (welke soort kunst, welke kunstenaar,
Nadere informatie