De wetenschappelijke fundering onder de GGZ-verpleegkunde: hoe stevig staan we?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "De wetenschappelijke fundering onder de GGZ-verpleegkunde: hoe stevig staan we?"

Transcriptie

1 De wetenschappelijke fundering onder de GGZ-verpleegkunde: hoe stevig staan we? Psychiatrische verpleegkunde: perpetuum mobile 26 Maart 2014 Dr. B.Stringer, GGZ ingeest & Lectoraat GGZ-verpleegkunde, Hogeschool Inholland Agenda Onderzoek wereldwijs Interventie-ontwikkeling Twee voorbeelden uit de praktijk Richtlijnen 1

2 Onderzoek wereldwijs België: KU Leuven (Grypdonck) Nederland: Lectoraten (van Meijel, Koekkoek, Goossens, van der Stel) Australia: CMHNI (Happell, McAllister) UK: Kings College London (Len Bowers) USA: American Psychiatric Nursing Association EUROPA: HORATIO Wereld: SERPN Interventie-ontwikkeling (van Meijel e.a., 2004) Probleemdefinitie Bouwstenen nodig voor interventie-ontwikkeling literatuuronderzoek Probleem analyse Behoefte analyse Analyse huidige praktijk Interventie ontwikkeling Interventie validatie RCT Resultaat: EB interventie met theoretische rationale 2

3 Literatuurverkenning: Van opinierend t/m effectonderzoek Bestaat er helderheid omtrent: De aard van het probleem Beleving en behoeften van patiënten Reeds beschikbare interventies De effecten hiervan Interventies op aanpalende domeinen: modificatie Theoretische kennis op het interventiedomein Literatuuronderzoek Betekenis en behandeling van zelfverwondend gedrag (Bosman & van Meijel, 2006) Interpretatie van gedrag Interpretatie van veiligheid Verwachtingen Taalgebruik Complexiteit Praten helpt! 3

4 Literatuuronderzoek (2) Difficult patients (Koekkoek et al., 2006) Zorgwekkende zorgmijder Ambivalente aandachtsvrager Hinderende hulpeiser Community mental healthcare for people with severe personality disorder: narrative review (Koekkoek et al, 2010) Probleemanalyse / behoeftenanalyse 4

5 Behoefte analyse Behavioral Change in Patients With Severe Self-Injurious Behavior: A Patient's Perspective (Kool et al, 2009) reguleren van emoties voorkomen van suïcide beïnvloeden van de omgeving begrenzen zichzelf bestraffen zoeken van sensatie Behoefte analyse (2) A Delphy Study of Problems in Providing Community Care to Patients With Nonpsychotic Chronic Mental Illness (Koekkoek et al, 2009) What makes community psychiatric nurses label non-psychotic chronic patients as 'difficult': patient, professional, treatment and social variables (Koekkoek et al, 2010) 5

6 Analyse van bestaande praktijken Analyse huidige praktijk The treatment of difficult patients in a secure unit of a specialized psychiatric hospital: the patient s perspective (Bos et al, 2011) Strict behandelklimaat Empathisch / neutraal Stabiliserend 6

7 Analyse huidige praktijk (2) Community psychiatric nursing in the Netherlands: a survey of a thriving but threatened profession (Koekkoek et al, 2009) Eindeloos helpen: erger dan de kwaal? Langdurige begeleidingscontacten in de GGZ (Koekkoek, 2006) Aangename collusie Angstige collusie Samenwerking Antagonistische collusie Ambivalente collusie Ontwerp van de interventie Beschikbaarheid van theoretische kaders Organisatie Inhoud Operationalisering 7

8 Interventie-ontwikkeling Interventiepakket zelfbeschadiging (Bosman & van Meijel, 2008) Achtergronddocument Werkboek voor patiënten Assessment en monitoring Training met mij alles goed Kunst project Interventie-ontwikkeling (2) Development of an intervention program to increase effective behaviours by patients and clinicians in psychiatric services: Intervention Mapping study (Koekkoek et al, 2010) Collaborative Care for patients with severe personality disorders (Stringer et al, 2011) 8

9 Interventie validatie Improving communication and practical skills in working with inpatients who selfharm: a pre-test/post-test study of the effects of a training programme (Kool et al, 2014) Evaluatie trainingsprogramma Inzet ervaringsdeskundige Positievere attitude tav zelfbeschadiging Grotere self-efficacy Interventie validatie (2) Interpersonal Community Psychiatric Treatment for non-psychotic chronic patients and nurses in outpatient mental health care: A controlled pilot study on feasibility and effects (Koekkoek et al, 2012) A Collaborative Care Program for patients with severe personality disorders: a comparative multiple case study on process and outcomes (Stringer et al, submitted) 9

10 Randomized Clinical Trial Doelen van de MATCH ISPB studie: Verhogen van de kwaliteit van leven van en kostenbesparing in de zorg voor mensen met langdurige psychiatrische stoornissen Onderzoeken wat de (kosten)effectiviteit is van Interpersoonlijke Sociaal Psychiatrische Begeleiding (ISPB) versus gebruikelijk zorg. 10

11 Richtlijnen Advies over de uitdagingen waar de psychiatrie voor staat op het gebied van opleiding, wetenschappelijk onderzoek en beroepsuitoefening (KAGB, juni 2013) Multidisciplinair of verpleegkundig? Verpleegkundig aandeel in richtlijnen Schizofrenie Diagnostiek en behandeling van Suïcidaal Gedrag In ontwikkeling: Dwang en drang Bipolaire stoornissen Leefstijl in de GGZ Algemene Somatische Screening in de GGZ Persoonlijkheidsstoornissen (Herziening) 11

12 Voorbeeld 1: Somatische Screening Leefstijl interventies Collaborative Care framework Verpleegkundig Specialisten en verpleegkundigen Somatische Screening Metabool Syndroom Buikomvang Cholesterol nuchter glucose diastolische tensie triglyceriden. Wanneer 3 waarden afwijkend zijn metabool syndroom 12

13 Leefstijl anamnese Bewegen Voeding Roken Alcohol/drugs Persoonlijke verzorging Participatie (werk/activiteiten) Leefstijl in Beeld E-health tool Stoplicht-methode Shared decision making Leefstijlplan Leefstijldoelen Leefstijl coaching Leefstijl interventies 13

14 Leefstijl interventies Health4you, kookgroepen, inzet diëtiste TOPFIT, running therapy, wandelgroepen Cursus stoppen met roken Voel je vrij Liberman-module Omgaan met verslaving Yoga Voorbeeld 2 Zorg voor patiënten met EPA PS MDR Persoonlijkheidsstoornissen 2008 Verpleegkundig aandeel beperkt Sindsdien: IPSB (Koekkoek, 2011) Structured Clinical Management (Bateman, 2013) Collaborative Care Programma (Stringer, 2013) BOR, Helleman 14

15 Voorbeeld 3 Reductie dwangtoepassingen Financiële impuls Eerste vijf minuten project Comfort rooms Crisisontwikkelingsmodel Deëscalatievaardigheden Veldnormen HIC- project Conclusie 15

16 Conclusie: hoe stevig staan we? Impliciete kennis expliciteren Verplegingswetenschap relatief jong Op deelthema s veel ontwikkeld en getoetst Verpleegkundig specialisten Nog genoeg uitdagingen! Dank voor uw aandacht! Vragen? b.stringer@ggzingeest.nl 16

M. Helleman Rn MScN T. van Achterberg Rn PhD P.J.J. Goossens Rn PhD APRN A. Kaasenbrood, MD, PhD

M. Helleman Rn MScN T. van Achterberg Rn PhD P.J.J. Goossens Rn PhD APRN A. Kaasenbrood, MD, PhD De interventie Bed op Recept voor patiënten met een borderline persoonlijkheidsstoornis laat patiënten groeien in autonomie, zelfmanagement en vaardigheden M. Helleman Rn MScN T. van Achterberg Rn PhD

Nadere informatie

Zelfbeschadiging. Nienke Kool. Verpleegkundige en sr. onderzoeker CIB en CDP, Palier Leerstoel / Lectoraat GGZ-Verpleegkunde

Zelfbeschadiging. Nienke Kool. Verpleegkundige en sr. onderzoeker CIB en CDP, Palier Leerstoel / Lectoraat GGZ-Verpleegkunde Zelfbeschadiging Nienke Kool Verpleegkundige en sr. onderzoeker CIB en CDP, n.kool@palier.nl Leerstoel / Lectoraat GGZ-Verpleegkunde Definitie Zelfbeschadigend gedrag: het doelbewust toebrengen van directe

Nadere informatie

Omgaan met zelfbeschadigend gedrag

Omgaan met zelfbeschadigend gedrag Omgaan met zelfbeschadigend gedrag Nienke Kool Verpleegkundige en sr. onderzoeker CIB en CDP, n.kool@palier.nl Lid kenniskring lectoraat GGZ-Verpleegkunde Inholland Definitie Zelfbeschadigend gedrag: het

Nadere informatie

De overgang van stepped care naar personalized care bij de combinatie van lichamelijke en psychische klachten

De overgang van stepped care naar personalized care bij de combinatie van lichamelijke en psychische klachten De overgang van stepped care naar personalized care bij de combinatie van lichamelijke en psychische klachten Dr. Jonna van Eck van der Sluijs Psychiater en senior onderzoeker Symposium Personalized medicine:

Nadere informatie

Implementatie van Individuele Plaatsing & Steun voor mensen met ernstige psychische aandoeningen

Implementatie van Individuele Plaatsing & Steun voor mensen met ernstige psychische aandoeningen Implementatie van Individuele Plaatsing & Steun voor mensen met ernstige psychische aandoeningen KCVG onderzoekers: M. Vukadin, F.G. Schaafsma, J.R. Anema Trimbos Instituut: H. Michon GGZ In geest - Actenz:

Nadere informatie

De medewerkers van de bibliotheek wil ik heel erg bedanken voor al hun werk op de achtergrond, onmisbaar zijn jullie!

De medewerkers van de bibliotheek wil ik heel erg bedanken voor al hun werk op de achtergrond, onmisbaar zijn jullie! Dankwoord Als klein meisje wist ik al dat ik zuster wilde worden. Wat ik niet wist, ook niet toen ik begon aan de inservice opleiding tot A verpleegkundige, was hoe groot de wereld van de zorg is. Wel

Nadere informatie

ZELFMANAGEMENTONDERSTEUNING IN DE CHRONISCHE ZORG COMPETENTIES BIJ (STUDENT)VERPLEEGKUNDIGEN

ZELFMANAGEMENTONDERSTEUNING IN DE CHRONISCHE ZORG COMPETENTIES BIJ (STUDENT)VERPLEEGKUNDIGEN ZELFMANAGEMENTONDERSTEUNING IN DE CHRONISCHE ZORG COMPETENTIES BIJ (STUDENT)VERPLEEGKUNDIGEN Veerle Duprez Prof. dr. Ann Van Hecke AANLEIDING Beroeps- & opleidingsprofiel Mensen met chronische aandoening

Nadere informatie

Dr. Hilde Verbeek 15 april 2014. Department of Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing 1

Dr. Hilde Verbeek 15 april 2014. Department of Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing 1 Dr. Hilde Verbeek 15 april 2014 Department of Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing 1 Doelstelling Nurses on the Move Bijdragen aan verbetering kwaliteit van zorg in verpleeg- en

Nadere informatie

EFFECTIEF OMGAAN MET SUÏCIDALITEIT BIJ PATIËNTEN MET SCHIZOFRENIE OF EEN AANVERWANTE PSYCHOTISCHE STOORNIS

EFFECTIEF OMGAAN MET SUÏCIDALITEIT BIJ PATIËNTEN MET SCHIZOFRENIE OF EEN AANVERWANTE PSYCHOTISCHE STOORNIS EFFECTIEF OMGAAN MET SUÏCIDALITEIT BIJ PATIËNTEN MET SCHIZOFRENIE OF EEN AANVERWANTE PSYCHOTISCHE STOORNIS Dr. Berno van Meijel Lector GGZ-verpleegkunde Hogeschool INHOLLAND Congres Zorg voor mensen met

Nadere informatie

Bijlagen J. Wiersma et al., Neem de regie over je depressie, DOI / , 2015 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media

Bijlagen J. Wiersma et al., Neem de regie over je depressie, DOI / , 2015 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media Bijlagen J. Wiersma et al., Neem de regie over je depressie, DOI 10.1007/978-90-368-1003-6, 2015 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media 50 neem de regie over je depressie Bijlage 1 Beloopstabel

Nadere informatie

EVIDENCE-BASED ALLIED HEALTH CARE. Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp

EVIDENCE-BASED ALLIED HEALTH CARE. Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp EVIDENCE-BASED ALLIED HEALTH CARE Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Nederlands Paramedisch Instituut UMC St Radboud Hogeschool van Arnhem en Nijmegen NVLF 1 ORIËNTATIE op LOGOPEDIE NVLF Visie 2000-2005 NVLF

Nadere informatie

DÉ MOEILIJKE PATIËNT BESTAAT NIET!

DÉ MOEILIJKE PATIËNT BESTAAT NIET! DÉ MOEILIJKE PATIËNT BESTAAT NIET! Dr. Bauke Koekkoek, Sociaal psychiatrisch verpleegkundige, verpleegkundig specialist en epidemioloog, werkzaam bij ProCES, Pro Persona GGZ Samenvatting van het proefschrift:

Nadere informatie

Aan de slag met de richtlijn somatische screening! Ervaringen met de implementatie. GGZ Midden-Holland Clary Dogterom 11 Februari 2015 Mind the Body

Aan de slag met de richtlijn somatische screening! Ervaringen met de implementatie. GGZ Midden-Holland Clary Dogterom 11 Februari 2015 Mind the Body Aan de slag met de richtlijn somatische screening! Ervaringen met de implementatie GGZ Midden-Holland Clary Dogterom 11 Februari 2015 Mind the Body 1 Inhoud Theorie VMSL GGZ GGZ Midden Holland Praktijkervaringen

Nadere informatie

Het Effect van Assertive Community Treatment (ACT) op het. Sociaal Functioneren van Langdurig Psychiatrische Patiënten met. een Psychotische Stoornis.

Het Effect van Assertive Community Treatment (ACT) op het. Sociaal Functioneren van Langdurig Psychiatrische Patiënten met. een Psychotische Stoornis. Het Effect van Assertive Community Treatment (ACT) op het Sociaal Functioneren van Langdurig Psychiatrische Patiënten met een Psychotische Stoornis. The Effect of Assertive Community Treatment (ACT) on

Nadere informatie

Kennissynthese arbeid en psychische aandoeningen. Dr. F.G.Schaafsma Dr. H. Michon Prof. dr. J.R. Anema

Kennissynthese arbeid en psychische aandoeningen. Dr. F.G.Schaafsma Dr. H. Michon Prof. dr. J.R. Anema Kennissynthese arbeid en psychische aandoeningen Dr. F.G.Schaafsma Dr. H. Michon Prof. dr. J.R. Anema Ernstige Psychische Aandoeningen (EPA) Definitie consensus groep EPA¹ - Sprake van psychische stoornis

Nadere informatie

BESTUUR. Prof. dr. Berno van Meijel (voorzitter bestuur)

BESTUUR. Prof. dr. Berno van Meijel (voorzitter bestuur) BESTUUR Prof. dr. Berno van Meijel (voorzitter bestuur) Berno is werkzaam als lector en bijzonder hoogleraar GGZ-verpleegkunde aan de Hogeschool Inholland, het VU medisch centrum (afdeling Psychiatrie)

Nadere informatie

Psychotherapeut en huisarts partners in gezondheidszorg 24 november 2014

Psychotherapeut en huisarts partners in gezondheidszorg 24 november 2014 Psychotherapeut en huisarts partners in gezondheidszorg 24 november 2014 De situatie in Nederland, 2000-2015 Paul Rijnders Emergis, Goes Zeeland Iets specifiek, bijvoorbeeld mosselen / mossel boot Overzicht:

Nadere informatie

MENSEN DIE LANGDURIG IN EEN GGZ INSTELLING VERBLIJVEN. Drs. Irma de Hoop Verpleegkundig specialist GGZ Opleider VS GGZ Voorzitter V7 VN VS

MENSEN DIE LANGDURIG IN EEN GGZ INSTELLING VERBLIJVEN. Drs. Irma de Hoop Verpleegkundig specialist GGZ Opleider VS GGZ Voorzitter V7 VN VS MENSEN DIE LANGDURIG IN EEN GGZ INSTELLING VERBLIJVEN Drs. Irma de Hoop Verpleegkundig specialist GGZ Opleider VS GGZ Voorzitter V7 VN VS DISCLOSURE BELANGEN SPREKER (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

Bemoeizorg Zorgzaam en bemoeizuchtig Een kerntaak van de GGZ. Brussel 24 november 2016

Bemoeizorg Zorgzaam en bemoeizuchtig Een kerntaak van de GGZ. Brussel 24 november 2016 Bemoeizorg Zorgzaam en bemoeizuchtig Een kerntaak van de GGZ Brussel 24 november 2016 Hoezo bemoeizorg? Patienten met ernstige psychiatrische stoornissen vragen niet altijd zelf om behandeling Het gaat

Nadere informatie

Innovaties voor Amsterdammers met GGZ problematiek. Prof.dr. J.H. Smit jh.smit@ggzingeest

Innovaties voor Amsterdammers met GGZ problematiek. Prof.dr. J.H. Smit jh.smit@ggzingeest Innovaties voor Amsterdammers met GGZ problematiek Prof.dr. J.H. Smit jh.smit@ggzingeest Directeur Onderzoek & Innovatie GGZ Ingeest Afdeling Psychiatrie Vumc Psychiatrie in getallen: wereldwijd in 2010

Nadere informatie

De multidisciplinaire richtlijn schizofrenie - Wat kunnen we met de recente update?-

De multidisciplinaire richtlijn schizofrenie - Wat kunnen we met de recente update?- De multidisciplinaire richtlijn schizofrenie - Wat kunnen we met de recente update?- Dr. Berno van Meijel Lector GGZ-verpleegkunde Hogeschool INHolland / Amsterdam www.ggzverpleegkunde.nl De richtlijn

Nadere informatie

Belang van wetenschappelijk onderzoek in de psychiatrie in GGz Breburg

Belang van wetenschappelijk onderzoek in de psychiatrie in GGz Breburg Belang van wetenschappelijk onderzoek in de psychiatrie in GGz Breburg Prof.dr. Christina van der Feltz-Cornelis Studieochtend De weg naar herstel ligt open hoe nu verder? CM van der Feltz-Cornelis Disclosure

Nadere informatie

Interpersoonlijke sociaalpsychiatrische begeleiding

Interpersoonlijke sociaalpsychiatrische begeleiding Interpersoonlijke sociaalpsychiatrische begeleiding Mensen met een ernstige psychische aandoening hebben veelal een jarenlange carrière in de psychiatrische hulpverlening achter de rug. Maar die hulpverlening

Nadere informatie

NEUROLOGISCHE MUZIEKTHERAPIE BIJ SCHIZOFRENIE

NEUROLOGISCHE MUZIEKTHERAPIE BIJ SCHIZOFRENIE NEUROLOGISCHE MUZIEKTHERAPIE BIJ SCHIZOFRENIE Gerben Roefs Zuyd Hogeschool Master of Arts Therapies 19 juni 2015 Opbouw Presentatie VOLGT PROCES VAN WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK DOEN START MET EEN IDEE -

Nadere informatie

Onderzoek naar werkzaamheid schematherapie bij borderline persoonlijkheidsstoornis en alcoholafhankelijkheid

Onderzoek naar werkzaamheid schematherapie bij borderline persoonlijkheidsstoornis en alcoholafhankelijkheid Onderzoek naar werkzaamheid schematherapie bij borderline persoonlijkheidsstoornis en alcoholafhankelijkheid presentatie ESPRi Symposium 26-11-2015 Michiel Boog, klinisch psycholoog, psychotherapeut Titel:

Nadere informatie

Workshop IRB in ACT. Stichting Rehabilitatie 92 Rotterdam GGZ Groep Europoort/ACT training & scholing Utrecht December 2006

Workshop IRB in ACT. Stichting Rehabilitatie 92 Rotterdam GGZ Groep Europoort/ACT training & scholing Utrecht December 2006 Workshop IRB in ACT Stichting Rehabilitatie 92 Rotterdam GGZ Groep Europoort/ACT training & scholing Utrecht December 2006 Programma Korte inleiding over ACT en IRB Technieken in ACT; de gereedschapskist

Nadere informatie

Margriet van Iersel MSc

Margriet van Iersel MSc Margriet van Iersel MSc Kenniscentrum ACHIEVE en Opleiding verpleegkunde Faculteit Gezondheid Hogeschool van Amsterdam Prof.dr. Paul Kirschner 1, Prof. Dr. Wilma Scholte op Reimer 2, Prof. Dr. Rien de

Nadere informatie

Focus op mentaliseren

Focus op mentaliseren Tessa Mol 1 Focus op mentaliseren Een effectieve attitude in de behandeling van de borderline persoonlijkheidsstoornis Opinie De verpleegkundige in de geestelijke gezondheidszorg (ggz) ervaart de patiënt

Nadere informatie

transistiepsychiatrie Dr. R. Klaassen Kinder- en jeugdpsychiater Bascule Projectleider headspace

transistiepsychiatrie Dr. R. Klaassen Kinder- en jeugdpsychiater Bascule Projectleider headspace transistiepsychiatrie Dr. R. Klaassen Kinder- en jeugdpsychiater Bascule r.klaassen@debascule.com Projectleider headspace transitiepsychiatrie -> psychiatrie Transitional Psychiatry Child & Adolescent

Nadere informatie

Terugvalpreventie bij anorexia nervosa

Terugvalpreventie bij anorexia nervosa Terugvalpreventie bij anorexia nervosa Tamara Berends, Verpleegkundig Specialist GGZ Altrecht Eetstoornissen Rintveld Lectoraat Zorg & Innovatie in de Psychiatrie Utrecht Research Group Eating disorders

Nadere informatie

8-1-2015. De therapeutische relatie,cognitieve stoornissen en recovery: Wat moet de professional daar nu mee?

8-1-2015. De therapeutische relatie,cognitieve stoornissen en recovery: Wat moet de professional daar nu mee? De therapeutische relatie,cognitieve stoornissen en recovery: Wat moet de professional daar nu mee? Best beschikbare evidentie voor nut therapeutische relatie? Prof. Dr. C.A.J. de Jong: NISPA (Addiction

Nadere informatie

Workshop Van kennis naar actie - het overbruggen van de kloof tussen weten en doen -

Workshop Van kennis naar actie - het overbruggen van de kloof tussen weten en doen - Improving Mental Health by Sharing Knowledge Workshop Van kennis naar actie - het overbruggen van de kloof tussen weten en doen - Marleen Hermens & Peter van Splunteren 17 november 2011 VGCT congres Doel

Nadere informatie

Agressie bij personen met een verstandelijke handicap. Eddy Weyts

Agressie bij personen met een verstandelijke handicap. Eddy Weyts Agressie bij personen met een verstandelijke handicap Eddy Weyts Eddy Weyts congres GGZ 2012 Inleiding Prevalentie Agressie al dan niet in combinatie met GGZ-problemen Risicofactoren en protectieve factoren

Nadere informatie

Pub u l b ic i at a i t e i s

Pub u l b ic i at a i t e i s Internationale publicaties (Peer ( Peer-reviewed reviewed journal articles) Castelein S, Gaag M van der, Bruggeman R, Busschbach JT van, Wiersma, D. Empowerment in People with Psychotic Disorders: A Comparison

Nadere informatie

Bemoeizorg Zorgzaam en bemoeizuchtig Een kerntaak van de GGZ. Brussel 24 november 2016

Bemoeizorg Zorgzaam en bemoeizuchtig Een kerntaak van de GGZ. Brussel 24 november 2016 Bemoeizorg Zorgzaam en bemoeizuchtig Een kerntaak van de GGZ Brussel 24 november 2016 Leap of Faith Indiana Jones and the Last Crusade Kenniscentrum Phrenos Hoezo bemoeizorg? Patienten met ernstige psychiatrische

Nadere informatie

Cognitieve stoornissen bij patiënten met een bipolaire stoornis

Cognitieve stoornissen bij patiënten met een bipolaire stoornis Cognitieve stoornissen bij patiënten met een bipolaire stoornis Marieke J. van der Werf-Eldering, psychiater Overige werkgroepleden: Nienke Jabben, Baer Arts en Siegried Schouws Overzichtsartikel Cognitieve

Nadere informatie

Persoonlijkheidsstoornissen bij ouderen: Meten en weten. Prof. Dr. Bas van Alphen

Persoonlijkheidsstoornissen bij ouderen: Meten en weten. Prof. Dr. Bas van Alphen Persoonlijkheidsstoornissen bij ouderen: Meten en weten Prof. Dr. Bas van Alphen Inhoud Temporele stabiliteit Leeftijdsneutraliteit DSM-5 Behandelperspectief Klinische implicaties Casuïstiek Uitgangspunten!

Nadere informatie

GGz in de huisartsenpraktijk. Christina Van der Feltz-Cornelis Symposium: Huisarts en POH GGz: samen sterker! Nieuwegein 22 januari 2015

GGz in de huisartsenpraktijk. Christina Van der Feltz-Cornelis Symposium: Huisarts en POH GGz: samen sterker! Nieuwegein 22 januari 2015 GGz in de huisartsenpraktijk Christina Van der Feltz-Cornelis Symposium: Huisarts en POH GGz: samen sterker! Nieuwegein 22 januari 2015 MODEL BASISGGZ Model BasisGGz-Generalistische GGz-Specialistische

Nadere informatie

Dwang en drang HIC; beleving en de feiten

Dwang en drang HIC; beleving en de feiten Dwang en drang HIC; beleving en de feiten Simone Braaksma en Monique Menger 19 oktober 2017 Lectoraat Zorg & Innovatie in de Psychiatrie Inleiding Inspectie van Gezondheidszorg heeft in 2008 een onderzoek

Nadere informatie

Individuele Rehabilitatiebenadering (IRB) IPS & IRB als voorbeelden van doelmatigheidsonderzoek. Individuele Plaatsing en Steun (IPS)

Individuele Rehabilitatiebenadering (IRB) IPS & IRB als voorbeelden van doelmatigheidsonderzoek. Individuele Plaatsing en Steun (IPS) IPS & IRB als voorbeelden van doelmatigheidsonderzoek Individuele Rehabilitatiebenadering (IRB) Jooske van Busschbach A. Dennis Stant 2 H. Michon 3 M van Vugt 3 W. Swildens 4. RGOc/UMCG, Hogeschool Windesheim

Nadere informatie

Weer stabiel? Tijd om het signaleringsplan te ontwikkelen of bij te stellen

Weer stabiel? Tijd om het signaleringsplan te ontwikkelen of bij te stellen Weer stabiel? Tijd om het signaleringsplan te ontwikkelen of bij te stellen T.H. Daggenvoorde Dimence, SCBS Bipolaire Stoornissen Symposium Stabiel en dan? November 2017 Achtergrond Bipolaire stoornis.

Nadere informatie

Muziektherapie in de oncologie

Muziektherapie in de oncologie Muziektherapie in de oncologie Wetenschap en praktijk combineren Tom Abrahams 26 mei 2015 Wat is muziektherapie? Een vorm van vaktherapie Ervaringsgericht Interventies binnen muzikale context Waar wordt

Nadere informatie

De invloed van LVB en PTSS op behandelresultaten. Birgit Seelen-de Lang (GZ psycholoog) Berry Penterman (Psychiater) GGZ Oost Brabant, FACT

De invloed van LVB en PTSS op behandelresultaten. Birgit Seelen-de Lang (GZ psycholoog) Berry Penterman (Psychiater) GGZ Oost Brabant, FACT De invloed van LVB en PTSS op behandelresultaten Birgit Seelen-de Lang (GZ psycholoog) Berry Penterman (Psychiater) GGZ Oost Brabant, FACT 19 juni 2019 Vignet 33 jarige man, boerenzoon. Sinds 2010 bekend

Nadere informatie

De PITSTOP suïcide studie: onderzoek naar het toepassen van de richtlijn diagnostiek en behandeling van suïcidaal gedrag in de dagelijkse praktijk 1

De PITSTOP suïcide studie: onderzoek naar het toepassen van de richtlijn diagnostiek en behandeling van suïcidaal gedrag in de dagelijkse praktijk 1 4 De PITSTOP suïcide studie: onderzoek naar het toepassen van de richtlijn diagnostiek en behandeling van suïcidaal gedrag in de dagelijkse praktijk 1 Derek de Beurs Inleiding In mei 2012 is de multidisciplinaire

Nadere informatie

D v/h Noorden; 17 sept 2005

D v/h Noorden; 17 sept 2005 D v/h Noorden; 17 sept 2005 10 jaar Integrale Psychiatrie Wat heeft het ons gebracht? Dr Rogier Hoenders, psychiater, CIP, Lentis 1 2 Het beste van twee werelden 29 maart 2006 3 4 Integrative Medicine

Nadere informatie

List of publications. List of publications 213

List of publications. List of publications 213 List of publications List of publications 213 Publications in English Bekkema N., Veer A. de, Hertogh C. & Francke A. Perspectives of people with mild intellectual disabilities on care-relationships at

Nadere informatie

ROM en verder Over de waarde van ons werk

ROM en verder Over de waarde van ons werk ROM en verder Over de waarde van ons werk SYNQUEST symposium Utrecht 6 maart 2018 Aartjan TF Beekman Afdeling Psychiatrie VUmc en GGZinGeest Amsterdam Verschil maken: waarde van ons werk groter maken

Nadere informatie

Hoofdstuk 4 Preventie 67 1 Inleiding 67 2 Praktijkoverwegingen 69 3 Wetenschappelijke onderbouwing 78 4 Aanbevelingen 87 Noten 90 Literatuur 90

Hoofdstuk 4 Preventie 67 1 Inleiding 67 2 Praktijkoverwegingen 69 3 Wetenschappelijke onderbouwing 78 4 Aanbevelingen 87 Noten 90 Literatuur 90 Inhoud Voorwoord 9 Hoofdstuk 1 Inleiding 11 1 Inleiding 11 2 Visie 12 3 Dwang 13 4 Drang 14 5 Doel van de richtlijn 16 6 Doelgroep 16 7 Patiëntengroep 16 8 Werkwijze 17 9 Leeswijzer 18 Noten 20 Literatuur

Nadere informatie

Een praktijkgericht onderzoek bij verpleegkundigen naar het objectiveren van cognitieve functies

Een praktijkgericht onderzoek bij verpleegkundigen naar het objectiveren van cognitieve functies Een praktijkgericht onderzoek bij verpleegkundigen naar het objectiveren van cognitieve functies Marloes Peeters Verpleegkundig Specialist GGZ mpjpeeters@vvgi.nl 12-12-2014 Agenda Probleem Vraagstelling

Nadere informatie

COPDnet transmuraal ketenzorgmodel

COPDnet transmuraal ketenzorgmodel COPDnet transmuraal ketenzorgmodel integrale zorg in een geïntegreerde zorgketen LAN, Conferentie, 19 januari 2018 dr. A.J. (Alex) van t Hul Uitgangspunten/ aannames: 1. Uitkomsten van zorg voor mensen

Nadere informatie

Code Course name block Ects International Organizations Advanced Project management * Cross Cultural HRM 3 6

Code Course name block Ects International Organizations Advanced Project management * Cross Cultural HRM 3 6 Global management of Social Issues Interesting courses Global Management of Social Issues 410129 International Organizations 1 6 410130 Advanced Project management * 3 6 410133 Cross Cultural HRM 3 6 410134

Nadere informatie

Verbeteren van de leefstijl van langdurig opgenomen GGZ-patiënten. Dr. Frederike Jörg Senior onderzoeker GGZ Friesland Postdoc ICPE/UMCG

Verbeteren van de leefstijl van langdurig opgenomen GGZ-patiënten. Dr. Frederike Jörg Senior onderzoeker GGZ Friesland Postdoc ICPE/UMCG Verbeteren van de leefstijl van langdurig opgenomen GGZ-patiënten Dr. Frederike Jörg Senior onderzoeker GGZ Friesland Postdoc ICPE/UMCG Leefstijl VT Wonen? Leefstijl Way of life? Leefstijl Levensfase?

Nadere informatie

De effectiviteit van Braingame Brian: samenvatting van het evaluatie-onderzoek 2012 2015

De effectiviteit van Braingame Brian: samenvatting van het evaluatie-onderzoek 2012 2015 De effectiviteit van Braingame Brian: samenvatting van het evaluatie-onderzoek 2012 2015 1. Inleiding BB is een gecomputeriseerde cognitieve training voor kinderen met zelfregulatieproblemen (bv. kinderen

Nadere informatie

Er moet altijd een separeer open blijven want... Annet Smit, Senior wetenschappelijk medewerker ProCES

Er moet altijd een separeer open blijven want... Annet Smit, Senior wetenschappelijk medewerker ProCES Er moet altijd een separeer open blijven want... Annet Smit, Senior wetenschappelijk medewerker ProCES Achtergrond veel minder separaties kortere separaties verzet - instemming kwaliteit van zorg rondom

Nadere informatie

Mindfulness - de 8-weekse training in vogelvlucht

Mindfulness - de 8-weekse training in vogelvlucht Mindfulness - de 8-weekse training in vogelvlucht Flip Kolthoff, psychiater Radboud Universitair Centrum voor Mindfulness, GGZ Noord-Holland-Noord Flip Kolthoff, VUmc, 20-01-2012 1 Inleiding Flip Kolthoff,

Nadere informatie

Inhoud. Nieuw in de NHG Standaard Angst. Vraag 2. Vraag 1. Vraag 3. Nieuw in de NHG standaard in beleid. Nieuw?! Diagnose en beleid RCT Implementatie

Inhoud. Nieuw in de NHG Standaard Angst. Vraag 2. Vraag 1. Vraag 3. Nieuw in de NHG standaard in beleid. Nieuw?! Diagnose en beleid RCT Implementatie Inhoud Nieuw in de NHG Standaard Angst Christine van Boeijen PAO H 2012 Nieuw?! Diagnose en beleid RCT Implementatie En verder Wat hebt u geleerd? Vraag 1 Waarmee presenteert een patient met een angststoornis

Nadere informatie

Wat is psychisch lijden? Eindhoven, 7 Oktober 2016

Wat is psychisch lijden? Eindhoven, 7 Oktober 2016 Wat is psychisch lijden? Eindhoven, 7 Oktober 2016 Kijken vanuit verwondering Verwondering van epidemioloog: Kwetsbaarheid normaal Angst Depressie Verslaving Psychose 40% lifetime experience Wederkerigheid

Nadere informatie

When things are getting out of hand: Prevalence, assessment, and treatment of substance use disorder(s) and violent behavior Kraanen, F.L.

When things are getting out of hand: Prevalence, assessment, and treatment of substance use disorder(s) and violent behavior Kraanen, F.L. UvA-DARE (Digital Academic Repository) When things are getting out of hand: Prevalence, assessment, and treatment of substance use disorder(s) and violent behavior Kraanen, F.L. Link to publication Citation

Nadere informatie

Drs. Nathan Hutting Dr. Sarah Detaille

Drs. Nathan Hutting Dr. Sarah Detaille Drs. Nathan Hutting Dr. Sarah Detaille Inhoud presentatie Aspecifieke KANS Project GRIP op KANS Ontwikkeling GRIP op KANS Inhoud programma Voorlopige resultaten A-specifieke KANS Aan werk of activiteiten

Nadere informatie

Pijnrevalidatie: De stand van zaken. Jeanine Verbunt

Pijnrevalidatie: De stand van zaken. Jeanine Verbunt Pijnrevalidatie: De stand van zaken Jeanine Verbunt Disclosure (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Financiering onderzoek Bedrijfsnamen ZonMW

Nadere informatie

ROM in de ouderenpsychiatrie

ROM in de ouderenpsychiatrie Improving Mental Health by Sharing Knowledge ROM in de ouderenpsychiatrie Marjolein Veerbeek Richard Oude Voshaar, Anne Margriet Pot Financier: Ministerie van VWS 2 Routine Outcome Monitoring Definitie

Nadere informatie

ONDERZOEK IN DE SOCIALE PSYCHIATRIE:

ONDERZOEK IN DE SOCIALE PSYCHIATRIE: ONDERZOEK IN DE SOCIALE PSYCHIATRIE: GEWOON DOEN! Bauke Koekkoek, Wilma Hebbing en Giel Hutschemaekers Inleiding Onderzoek in het sociaal-psychiatrische werkveld vindt de laatste jaren maar beperkt plaats

Nadere informatie

Individuele Plaatsing en Steun (IPS)

Individuele Plaatsing en Steun (IPS) Individuele Plaatsing en Steun (IPS) Groeicijfers in Nederland Jaap van Weeghel, Den Haag, 7 februari 2019 Kennis delen over herstel, behandeling en participatie bij ernstige psychische aandoeningen 22-2-2019

Nadere informatie

Separeren: voltooid verleden tijd?

Separeren: voltooid verleden tijd? Onderzoeksresultaten van een non-separeerbeleid Annet Smit senior wetenschappelijk medewerker ProCES INHOUD ambitie de Gelderse Roos onderbouwing, thema s onderzoek : Cijfers Kwalitatieve gegevens : Ervaringen

Nadere informatie

Patient Empowerment. Prof. dr. W.H. van Harten, mei 2009

Patient Empowerment. Prof. dr. W.H. van Harten, mei 2009 Patient Empowerment Prof. dr. W.H. van Harten, mei 2009 Trends in Zorgstelsel Prestatie bekostiging/competitie. Technologische vernieuwing & personalised medicine. Investeringen vragen grootschaligheid

Nadere informatie

Mindfulness en ggz-verpleegkunde

Mindfulness en ggz-verpleegkunde Marianne Bloemendal 1 Mindfulness en ggz-verpleegkunde Aandacht voor het hier en nu in het omgaan met ziekte Opinie Mindfulness is niet meer weg te denken uit de geestelijke gezondheidszorg. Uit onderzoek

Nadere informatie

Telemonitoring van pijn bij kanker E-health toegepast in de praktijk

Telemonitoring van pijn bij kanker E-health toegepast in de praktijk Verpleegkundig oncologie symposium - 3 oktober, 2014 Telemonitoring van pijn bij kanker E-health toegepast in de praktijk L. Hochstenbach, MSc Dr. A. Courtens Dr. S. Zwakhalen Prof. dr. M. van Kleef Prof.

Nadere informatie

Dr. Linda Zijlmans. Trainer/Science Practitioner

Dr. Linda Zijlmans. Trainer/Science Practitioner Dr. Linda Zijlmans Trainer/Science Practitioner Begeleiders in Beeld bij triple diagnose: je belangrijkste instrument ben je zelf. Even voorstellen Begeleiders in Beeld Inleiding Emotionele intelligentie

Nadere informatie

GEDRAGSVERANDERING. Wilma Otten, Hilde van Keulen, Pepijn van Empelen TNO. SHINE North Sea Region Program

GEDRAGSVERANDERING. Wilma Otten, Hilde van Keulen, Pepijn van Empelen TNO. SHINE North Sea Region Program GEDRAGSVERANDERING Wilma Otten, Hilde van Keulen, Pepijn van Empelen TNO SHINE North Sea Region Program 2014 2020 OM MEE TE NEMEN Systematische analyse: gedrag probleem Verandering gedrag: oud nieuw Blijvende

Nadere informatie

Ik zorg dus ik Phamous. Meten en verbeteren. Achtergronden: Multidisciplinaire Richtlijn Schizofrenie 2012 (1)

Ik zorg dus ik Phamous. Meten en verbeteren. Achtergronden: Multidisciplinaire Richtlijn Schizofrenie 2012 (1) Implementatie van shared decision making in het behandelproces door invoering van FUR (Follow Up Rom) gesprekken 31 januari 2013 Marga van Leersum Verpleegkundig Specialist (MANP) UMCG, UCP Ik zorg dus

Nadere informatie

Management van de borderline patiënt rond crisisopname. Van crisis naar keuze!

Management van de borderline patiënt rond crisisopname. Van crisis naar keuze! Management van de borderline patiënt rond crisisopname Van crisis naar keuze! Martin Steendam hoofd behandeling Heerenveen klinisch psycholoog / psychotherapeut p-opleider Crisis opname van BPD Hectiek

Nadere informatie

POH-GGZ, Jim van Os

POH-GGZ, Jim van Os Het nut van specialisatie? POH-GGZ, 02-02-2017 Jim van Os Nee het is depressie..ander zorgpad Nee het is psychose..ander zorgpad Nee het is verslaving.ander zorgpad Nee het is persoonlijkheid.ander zorgpad

Nadere informatie

Een hoogwaardige GGz in de vaart der volkeren

Een hoogwaardige GGz in de vaart der volkeren Een hoogwaardige GGz in de vaart der volkeren Aart Schene Hoogleraar Psychiatrie Radboud umc, Nijmegen Artikelen Neurowetenschappen - 1973-2012 - 2010 2000 1990 Translational Research Basic Animal Research

Nadere informatie

Begeleiders in Beeld Een training voor begeleiders van mensen met een verstandelijke beperking en gedragsproblemen. Linda Zijlmans Jill van den Akker

Begeleiders in Beeld Een training voor begeleiders van mensen met een verstandelijke beperking en gedragsproblemen. Linda Zijlmans Jill van den Akker Kennismarkt 26-5-2011 2011 Begeleiders in Beeld Een training voor begeleiders van mensen met een verstandelijke beperking en gedragsproblemen Linda Zijlmans Jill van den Akker Projectgroep Onderzoek Linda

Nadere informatie

Evidence Based Practise versus Practice Based Evidence

Evidence Based Practise versus Practice Based Evidence Evidence Based Practise versus Practice Based Evidence Dr. John Verhoef (Lector) Lectoraat Eigen Regie Hogeschool Leiden, Cluster Zorg verhoef.j@hsleiden.nl Waar hebben we het over? Evidence Based Practice

Nadere informatie

Illness Management & Recovery Ervaringen met de modelgetrouwe implementatie van IMR

Illness Management & Recovery Ervaringen met de modelgetrouwe implementatie van IMR Illness Management & Recovery Ervaringen met de modelgetrouwe implementatie van IMR GGZ Groep Europoort Trimbos-instituut instituut 9 september 2005 Bronnen Evidence-based practice implementation resource

Nadere informatie

De invloed van de maatschappelijke context op ons psychiatrisch handelen: revanche van de professional

De invloed van de maatschappelijke context op ons psychiatrisch handelen: revanche van de professional De invloed van de maatschappelijke context op ons psychiatrisch handelen: revanche van de professional Congres Sociale Psychiatrie: de revanche van het systeemdenken Prof.dr. C.L. Mulder Professional:

Nadere informatie

Chronisch Suïcidaal Gedrag vraagt om specifieke zorg

Chronisch Suïcidaal Gedrag vraagt om specifieke zorg Chronisch Suïcidaal Gedrag vraagt om specifieke zorg Geeske Meijer Verpleegkundig Specialist GGZ Aandachtsfunctionaris Suïcidepreventie GGz Centraal Commissie Suïcidaliteit GGz Centraal Innova training

Nadere informatie

Mantelzorg in de laatste levensfase van mensen met dementie. Oncologie als voorbeeld voor palliatieve zorg bij dementie.

Mantelzorg in de laatste levensfase van mensen met dementie. Oncologie als voorbeeld voor palliatieve zorg bij dementie. Mantelzorg in de laatste levensfase van mensen met dementie Prof. Dr. Myrra Vernooij-Dassen Radboud University Nijmegen Medical Centre: IQ healthcare Primary and Community Care Kalorama Foundation Oncologie

Nadere informatie

Cognitive self-therapy A contribution to long-term treatment of depression and anxiety

Cognitive self-therapy A contribution to long-term treatment of depression and anxiety Cognitive self-therapy A contribution to long-term treatment of depression and anxiety Uitgave in de RGOc-reeks, nummer 12 Copyright 2006 Peter C.A.M. den Boer, Groningen Cognitive self-therapy. A contribution

Nadere informatie

ehealth en zelfmanagement Hoe worden we daar beter van?

ehealth en zelfmanagement Hoe worden we daar beter van? ehealth en zelfmanagement Hoe worden we daar beter van? Bart Brandenburg 21 maart 2013 Wat is ehealth? en hoe worden we daar beter van? Er zijn 51 definities van ehealth Supporting Health by technology

Nadere informatie

Zichtbaar beter? P. Tamis, verpleegkundig specialist M C van Putten, psychiater GGZ Noord Holland Noord 18-02-2010

Zichtbaar beter? P. Tamis, verpleegkundig specialist M C van Putten, psychiater GGZ Noord Holland Noord 18-02-2010 Zichtbaar beter? P. Tamis, verpleegkundig specialist M C van Putten, psychiater GGZ Noord Holland Noord 18-02-2010 Domotica Het woord "domotica" is een samentrekking van het Latijnse woord domus (huis)

Nadere informatie

Ambulante Mentalisatie Bevorderende Therapie

Ambulante Mentalisatie Bevorderende Therapie Ambulante Mentalisatie Bevorderende Therapie Wubbo Scholte (w.scholte@degelderseroos.nl), klinisch psycholoog, is hoofd zorgprogramma Persoonlijkheidsstoornissen van de Gelderse Roos en lid van de wetenschapscommissie

Nadere informatie

Landelijke dag VMDB 18 maart Ontwikkelen en implementeren van Zorgstandaarden

Landelijke dag VMDB 18 maart Ontwikkelen en implementeren van Zorgstandaarden Landelijke dag VMDB 18 maart 2017 Ontwikkelen en implementeren van Zorgstandaarden Bestuurlijk akkoord Netwerk Kwaliteitsontwikkeling Het Netwerk Het netwerk is een samenwerkingsverband waarin partijen

Nadere informatie

SeCZ TaLK: wie gaat het bordspel toepassen?

SeCZ TaLK: wie gaat het bordspel toepassen? SeCZ TaLK: wie gaat het bordspel toepassen? Heleen van der Stege, Sander Hilberink, Adriaan Visser & AnneLoes van Staa Hogeschool Rotterdam, Kenniscentrum Zorginnovatie Bespreekbaar maken van seksualiteit

Nadere informatie

Met elkaar in gesprek over kwaliteitsverbetering en hoogspecialistische ggz. Door Ralph Kupka en Sebastiaan Baan

Met elkaar in gesprek over kwaliteitsverbetering en hoogspecialistische ggz. Door Ralph Kupka en Sebastiaan Baan Met elkaar in gesprek over kwaliteitsverbetering en hoogspecialistische ggz Door Ralph Kupka en Sebastiaan Baan Netwerk Kwaliteitsontwikkeling GGZ Sebastiaan Baan Netwerk LPGGz NIP NVvP Nederlands Huisartsen

Nadere informatie

Code Cursusnaam block Ects Organization Theory Organization Development Relations and Networks of Organizations 4 6

Code Cursusnaam block Ects Organization Theory Organization Development Relations and Networks of Organizations 4 6 Minor Organisatiewetenschappen (Organization Studies) 441074 Organization Theory 2 6 441079 Organization Development 3 6 Choose 1 of the following 2 courses: 441057 Relations and Networks of Organizations

Nadere informatie

Hoe kan ik nu beslissen voor later? Sophie Ampe Dr. Aline Sevenants Prof. Dr. Chantal Van Audenhove

Hoe kan ik nu beslissen voor later? Sophie Ampe Dr. Aline Sevenants Prof. Dr. Chantal Van Audenhove Hoe kan ik nu beslissen voor later? Voorafgaande zorgplanning voor personen met dementie in woonzorgcentra Sophie Ampe Dr. Aline Sevenants Prof. Dr. Chantal Van Audenhove SAMEN KIEZEN Naar een evidence

Nadere informatie

De kracht van het netwerk

De kracht van het netwerk De kracht van het netwerk 2 e landelijk symposium voor IC-netwerken 28 november 2018 Eén virtuele IC voor de hele regio Mark van der Kuil intensivist, Bernhoven Disclosure (Potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

Dynamisch Werken GGZ ingeest

Dynamisch Werken GGZ ingeest 28 september 2015 Dynamisch Werken GGZ ingeest Gluren bij de Buren Even voorstellen: Gerard Beukers Fysiotherapeut Fit-Inn = Sport- en bewegingscentrum Arbo-adviseur / ergonoom Voor alle locaties GGZ ingeest

Nadere informatie

LECTORAAT ZORG & INNOVATIE IN PSYCHIATRIE. Risicofactoren, leefstijl en de mondzorg bij jong volwassenen na vroege psychose

LECTORAAT ZORG & INNOVATIE IN PSYCHIATRIE. Risicofactoren, leefstijl en de mondzorg bij jong volwassenen na vroege psychose LECTORAAT ZORG & INNOVATIE IN PSYCHIATRIE Risicofactoren, leefstijl en de mondzorg bij jong volwassenen na vroege psychose Symposium onderzoeksresultaten 2017 Sonja Kuipers, MSc MSW RN PhD-Student Zonder

Nadere informatie

Fidelity of a Strengths-based method for Homeless Youth

Fidelity of a Strengths-based method for Homeless Youth Fidelity of a Strengths-based method for Homeless Youth Manon krabbenborg, Sandra Boersma, Marielle Beijersbergen & Judith Wolf s.boersma@elg.umcn.nl Homeless youth in the Netherlands Latest estimate:

Nadere informatie

CALM: MANAGING CANCER AND LIVING MEANINGFULLY FROUKJE DE VRIES EMMA HAFKAMP

CALM: MANAGING CANCER AND LIVING MEANINGFULLY FROUKJE DE VRIES EMMA HAFKAMP CALM: MANAGING CANCER AND LIVING MEANINGFULLY FROUKJE DE VRIES EMMA HAFKAMP WAAROM CALM? Ongeveer 25% van de oncologische patiënten in de palliatieve fase ontwikkelt een depressie of aanpassingsstoornis.

Nadere informatie

GGZ Curacao Sinds april 2010

GGZ Curacao Sinds april 2010 Disclosure belangen sprekers Petra Gelan, Michel Dings Geen belangenverstrengeling Nieuwe ontwikkelingen ter verbetering van de zorg bij EPA (Ernstige Psychiatrische Aandoeningen) binnen Ggz Curacao. Van

Nadere informatie

De invloed van curriculum-herontwerp op beeldvorming over wijkverpleegkunde en interventiekeuzen in de zorgverlening

De invloed van curriculum-herontwerp op beeldvorming over wijkverpleegkunde en interventiekeuzen in de zorgverlening De invloed van curriculum-herontwerp op beeldvorming over wijkverpleegkunde en interventiekeuzen in de zorgverlening Margriet van Iersel MSc m.van.iersel@hva.nl Kenniscentrum ACHIEVE, Faculteit Gezondheid,

Nadere informatie

Disclosures. De combinatie van lichamelijke klachten en psychische stoornissen. Inhoud. Vaak voorkomende SOLK. Wat is SOLK?

Disclosures. De combinatie van lichamelijke klachten en psychische stoornissen. Inhoud. Vaak voorkomende SOLK. Wat is SOLK? Hak de knoop niet te snel door, je kunt hem ook ontwarren Disclosures Dr. Jonna van Eck van der Sluijs Psychiater en senior onderzoeker Symposium: Behandeling van SOLK en persoonlijkheidsstoornissen bij

Nadere informatie

Opnemen (z)onder dwang Hoe dan? Congres Agressie en Dwangtoepassing in de Psychiatrie Ede, Woensdag 13 februari 2013

Opnemen (z)onder dwang Hoe dan? Congres Agressie en Dwangtoepassing in de Psychiatrie Ede, Woensdag 13 februari 2013 Opnemen (z)onder dwang Hoe dan? Congres Agressie en Dwangtoepassing in de Psychiatrie Ede, Woensdag 13 februari 2013 Achtergrond Ambulantiseren: 30% bedden afbouwen Scheiden wonen en zorg Forensische doelgroep

Nadere informatie

Rapport Patiëntervaringen met 3 goede vragen

Rapport Patiëntervaringen met 3 goede vragen Rapport Patiëntervaringen met 3 goede vragen februari 2017 COLOFON Patiëntenfederatie Nederland Postbus 1539 3500 BM Utrecht Churchilllaan 11 3524 GV Utrecht Telefoon: (030) 297 03 03 Email: info@patientenfederatie.nl

Nadere informatie